Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 12, 19 March 1920 — HOI HOU KEKAHI POE KEPANI I KA HANA MAHIKO Malamaia he Mau Halawai e na Alakai Olohani no ka Papa Ana i na Kepani Aole e Hana NANA OLE IA NA A'O ANA A NA ALAKAI OLOHANI Pii ka Hoonaukiuki o na Kepani i ke Kahunapule Kepani o Kahuku a Ala Ku-e laia [ARTICLE]

HOI HOU KEKAHI POE KEPANI I KA HANA MAHIKO

Malamaia he Mau Halawai e na Alakai Olohani no ka Papa Ana i na Kepani Aole e Hana

NANA OLE IA NA A'O ANA A NA ALAKAI OLOHANI

Pii ka Hoonaukiuki o na Kepani i ke Kahunapule Kepani o Kahuku a Ala Ku-e laia

Me ka lololii no ak;i nie» kn mnopopo loa «ao e ko ok' aua ka makemake t> na Kepani oiohani e lioohoka aku i na maliiko, no ka nu\i ki; hoi liilii aku nei ua liiuahana Kepaui i ka hana o na maliiko elike me ia e ikeia ;iua malalo nei, ma na mahiko like ole apau o Oahu. Kc hooikaika mai nei 110 hoi ua alakai o na limahanu e kaohi i na l'wnah ina mai ka hoi hou ana aku e haua malalo o na mahiko, eia nae, ma na hioiiiona maopopo l<e nana «akrt ke hoi liilii aku Ia 110 kekahi poe Kepaui i ka hana, he hoike ana niai ia m'e ke kuhihewa o!e aoho inana o ka leo o ua alakai, 110 k.i mea, aohe hool'oheia mui. Ma ka mauao o kekahi poe Kepani he ninau wnle no ia' do ka manawa ka loihi hou nku o ke ku ana o ka olohani a ua liiuahana. Ma ka Poaouo aku la i h*ila ua hikf aku i ka 100 mau Kepaui limahana i hoi hou aku e haua me oa mnhiko, elike me- na huahelu i hoolahaia ao e ua nu* pepa Kepani o keia kulanakauhale. Ma kela ,la ma ka hoike a iia huahelu 'a ia uiahiko he 101 mau liniahana olohnni i hoi hou aku i ka haua īna na inahiko eono o Oahu, koe o Waimanulo. Ma ka mahiko o Kahuku ua pii mahuahua hou aJ<u ka heluna o na limahana. Kepani i lioi hou aku i ka haua nhiki i ke 46, ka nihiko o Wipahu he 26, mn ka īuahiko o Aiea he 42, Waialūa 6, a ma pjW*a he 11. Ma keia mau huahelu ae la he hoike maopopo ana mai ia aueaue loa p hiolo na manao kupaa o ka poe limahana olohaui ame na alakai o lakou. līe. mau halawai k:i i malainala ma Wahiawa a ma Manana no ke noi aua aku i na limahana olohani e hoomau aku i ka olohaui ana ine ka lioi hou ole aku e hana me na mahiko, o na alakai o ka poe olohani ka poe olelo, a ua lehulehu ka na manao i hoikein ae e noi ana i ka poe e hoolohe niai aua aole e hoi hou aku i ka liaua, "ina uo ia he niea e make ai lakou i ka pololi.''

0 kokahi o na kakauolelo a ka hui iinioua a na limahana (o TButsumi ka iuoa, ka mea i pakele i ka make ina ke Sabati iho nei, mamuli o ke kaliuli ana 0 ke kaa otomobile ana e kau ana tna ke auo he ohua, niahai o ke alanui ma kekahi wahi kokoke i Aiea, o ke kaa ka i nahaha a pakele niai oia me ke kalaiwa. E holo ana ka oia no Laie, poino e nae ke kaa ma Aiea. No ka poino ana o ke kaa ua kahea hou mai oia i kaa oto hou a maluna o ia kaa i holo aku ai ahiki i Kahuku. Aoho kumu e ae o kona makemake aua e holo Kahuku, 110 ke fcauoha ana aku no ia i ua limahana Kepani malaila aole e hoi hou aku i ka*hana, a wahi ka ana o ka hoike na ae ua paa loa ka mauao o iia limahana Kepani ma Kahuku Aole e hoi hou aku e hana me ka mahiko, eia nae ua hoi aku la n6 kekahi poe. No ka hōole o ke Kahunapule T. Enp.uku, ka mea nana e maiama ana i pa hana o ka Misiona Hongwanji ma Khhuku i ke kauoha a ka Bihopa linamui a e hoi mai i ke kulanakauh:ile nei ahiki 1 ka pau ana o ka olohani ua ukiuki na Kepani olohani iaia a ua noi ae ka i ka Bihopa Imamura e kau aku i kekohi hooj>a 'i maluna ona niamuli o ka lilo ana o ke Kahunapule Enpuku i mea kumakaia i na limahana Kepani. 1 kuiike me ka hoakaka a kekahi o na nupepa Kepani o ke kulanakauhale ke nui Joa niai la ka laha ana a ka ma'i /lu mawaena p na Kepani olohani ma Waialua; he oono mau make i hoikeia mai nia ka Poaono aku la i hala, a he 50 mau hauma'ua o ka halekula Kopani malaila i loaa i ka flu. Ua hooikaika ko kumukula o ke kula nia Kawailoa ma ka hana an ae hoopakeleia ai ka poo i loohia i ka ma'i ; eia nae, i kā milnawa hope oia pu ka kekahi i loaa ia ma"i ma ka Poaono aku la i hala. Ua noiia niai ka ahahui a na kauka Kepani ma§ ka peresidena la o ia ahahui e ka ahahui uniona a na limahāna o Waialua e'haawi aku i na kokua i ka poe i nawaliwali ma ia apana, a e noho ana ka halawai o ka ahahui a n& kauka e nooaoo maluna o kefa noi mai Waialua mai. I kulike me ka hoakaka a ka nupepa Kepani Nippu Jiji o na hoa o ka ahahui uniona o Kauai he mau tnakaainatta Amerikā lakou i hanauia mai e na makua Kepani a lie mau hoa hoi nō ka pnaii Anierican Legion, ua hoouna mai lakou i kekah hoike e hoakaka ana no ko lakou hookaawale ia lakou iho mai ka ahahui uniona mai a na Kepani ma Kauai, a e malamaia ana he halawai no ka noonoo ana i ka la>kou noi maloko o kekahi mau la kakaikahi no ka hookuu ana aku ia lakou mai ka paa ana he mau iala no ka ahahui uniona a na limāhana Kepani o Kauai. Ua oi aku manlua o 1800 mau kanaka wawahi olohani i hele aku *i ka hana me na mahiko ma ka Poakahi nei, he 1787 mau Pilipino, a mawaho ae o lakou he 1000 poe o na lahui e ae i hele aku

i ka hana. He huina o 4600 mau limahana i hele aku i ka hana raa na mahiko. Ua hoike pu ia mai o na kulana hana i paaia ai e na Kepani ike haua mamua o na Haole ame na Hawaii ka i lawe aku la ia mau kulana, a e loaa ana ia lakou na ukuhana kiekia me ka lilo pu ia lakou o na kulana hana kiekie, a i na Kepani olohaui hoi e noho hana ole ana. . Ua lilo i mea hookahaha i kekahi mau limahaaa ka ukuia ana mai o na ilala munuahi e ka mahiko o Waianae i kona niau limahana paa mau a ua lilo ka ia i mea nui na na limahana Kepani olohani e nioonoo nui ai.