Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 13, 26 March 1920 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

HOOPUKALA I KA KAKAHIAKA POALIMA APAU

 

NUPEPA KUOKOA, HONOLULU T. H., POALIMA MARAKI 26, 1920.

 

HOOPUIA NO KA LAWE I NA KINI OPIUMA EONO

Hoopuka ka ilamuku Amerika i ka Palapala Hopu no ke Kapena Makai Needham

I KEIA KONA KULI ANA I KEKAI PAKE MA KALIHI

Aole he mea i Hoopaaia maloko o ka Halewai no na Kini Opiuma me na Haneri Dala

           

            Mamuli o kekahi palapala hopu i hoomaia ae e ka Ilamuku Amerika Smiday paa ae ke Kapena Makai Moses Needham i ka hopuia ma ka hora ekolu a ka aukina la o ka Poakahi new ma ke alanui Alakea, a ma ka hora ekolu ae kanaha kumumulima minuke mahope mai, i hookuu hou ia mai ai oia malalo o ka hona o hookahi kaukani dala.

           

            O ke kumu hoopii e ku-e ana i ke Kapena Makai Needham, a i hopuia ae ai mai oia e ke kanaka o ke aupuni fedeala. o ia no kona lawe ana he oonokioi opiuma me na dala he elua haneri me ami-kumamakahi mai kekahi Pake wai. me hana ole i hoike no ia mea maloko o ko keena o ka oihana makai.

 

            I kulike ai me na ike i loaa aku i ka Loio Amerika Huber, ma ke ahiahi o ke Sebati aku la i hala, ua haalele aku o Kalihi. me ua kini opiuma eono, a kau mai la maluna o ke kaapio no ka holo moa mai i ke kaona nei. Ma ahi kokoke nao i ka halemai mauka ao nei o Kalihi, ua hoea aka la o Kapena Needham maluna o ke kaa otomobile, a kailana aku la i ke kulaiwa o ke kaapio e ku me kona lele ana aku ilalo, a huli aku me kona lele ana aku ilalo a huli aka la i ke kaapio me kona loaa ana e kii mai kini opiuma 6, pela hoi ka huina hala i hoikela ae la maluna, mai  ke kiup na o kela Pake.

 

            Ua kauohaia aku la ka Pake e kau analuna o ke kaa otomobile a kekahi wahi kaawale, me ha hookeleia aku o ka Pake, a lilp mai la hoi kaua mau kono opiuma me kana mau haneri dala elua a oi.

 

            Ma kekahi mau mea i oleloia ae ua ku a ikaika ka kela Pake, no ka laweia aku o kaua mau dala mai iaia mai a o ka pane a ke Kapena Needham, in a oia i noke loa mai ke kamailio e laweia ana oia i ka halewai, malaila iho la pau ke kue hou ana mai o keia Pake. Ke ana i Loaa Ai ka Ike.

 

            Na kekahi mau makaainanu elua i ke pono i ka laweia ana o ka opiuma ana na dala mai ka Pake mai, i hoike ae i ka laua mau mea i ike ai i na luna aupuni federala, pela iho la i hookoloia aku ai, ahili i ka hoopuka okoa ia ana o ka palapala hopu, e ku-o ana i ke Kapena Makai Needham.

 

            He mau makaainana kela no Kalihi, no ko laua maopopo mua ole nao o Kapena Needham kela mea mua i lowe mai i na kiui opuina ame na dala mai ka Pake aku, no ia kumu, ua kahea koa laua i kekahi makai, a i ka huli paka ana ako hoi o kela makai i na mea koho i hoi mai ai oia a hoike aku i kela mau makaaina, aole he pililia, no ku mai o Kapena Needham, o ka oihana makai. kek kanaka a laua i ke ai a i koa aku ai hoi ua kini opuina malalo i kona malu.

 

            I ka manawa nae o kela mau makaaniani i ike ai, aole he hoike i waihoia ke aoko o ke keena makai, no ka loaa ana o na kiui opuina, ua hele loa aku ana mau wakaainaua imua i ke kena o ke kanaka o ke aupuni federla, a pane aku la i ka laua mau mea apau i ike ai a mahope iho o ka huli ame ka on a poaa ana a ke keena o ka Loio Amerika, ua hoopuka okoa ia ae la ka paiapala hopu, e kue ana i ke Kapena Makai Needham.

 

            No ke kiakaa otomobile hoi, nana i ana i ke Kapena Makiki mai, ma ke makahiaka i ka Palua nei, kauwiia. Ai oia e na @@@ @@ Nedham iloko o ka malu o na luna oihana federala.

 

            Kepani keia noua ka inoa o Ukiki na paa mua oia i ka hopuia he pule ana nei i hala, no ka loaa pono ana o na kini opuina malolo o kona maa ame kekahi mau Kepani e ae ekolu mawaho on a, ma kahi kokoke i ka pa ilina kupapau o Kalihi, ua hooluu uae lakou e noho mawaho nei malalo anae luna.

 

            I ka noohuoi na luna aupuoi i keia Kepaka no kekahi manawa ae nei i hala ma la ano he mea hoopaw malu oia i ka ame ia a no nna pile aw nei ekolu i @@ Needham me kela Kepani i ke kau maluna o kona kaa otomobile.

 

            O Kapena Moses Needham kekahi o kekai kahiko loa iloko o ka oihana pule o Honolulu nei, no ka mea ia @@@ oia i loko o kela oihana, mamua on a ka manawa i noho Makai Nui ai o keaola Iaukea uo ka oihana makai a waiho no oia ka oihana makai i kekahi manawa, aka i ka makahiki ame i hui hou ae oia, me ka uoho mau malalo o ua makai nui lehulehu, a no ma makahiki eha ne nei i hala, i noho ai oi a ma ke ano he pakena no ke kahi o na uwaki kulua o na makai.

 

            MAHALOIA NO NA HOOIKAIKA E KINAI I KA MA ʻ I

Komo Kino na Kumukula o Kona ma ka. Hoopakela Ana i na Kanaka Mai ka Make Mai

IKEIA NA HUA MAIKAI MA KELA  HOOIKAIKA ANA

Meheleheleia ma na Apana Lehulehu me ke Ano o na hana a Kela me Keia Kumukula

 

            O kekahi o na hana i umeia aku ai na mahalo ana, ilko o keia wa a ka mai fle e pahola uei na kela ame keia wahi apuni ke Teritore, o ia no na hooikaika ana Mr. ane Mr. Weller o Kona, Hawaii, ma ko laua komo kino maoli ana aku, a hoao ma na ano apau, i wahi e hoopakeleia ae ai he heluna nui o na kanaka mai ka make mai.

 

            O ka mea mua loa ikeia, i ka wa i loaa ai ke kumupoo aino kekahi kumukula i ka ma'i flu, o ke kula o Kona Waena, o ia no ko lua lawe ana ae i na kulana o kela mau kumu ma'i. Ua ikaika maoli ka pahola ana a ka ma'i iwarna o na haumana kula iloko o kela manawa, no ka mea mailoko mai o ka huina o 337 haumana paamau i ka hele i kela ame keia la, i ke kula, ua nojo ka panui o lakou, a kow walee no he iwakaluakumamakahi mau haumana.

 

            I ka ike ana i kela mau mea i ke pupilikili maoli o ke kulaoa iwarna o na haumana kula ame na kanaka po, mamuli o kela ma'i, ua noiia aku la na akena o ka oihana hoonaunau malaila, e pani i na ipuka o na halekula, a i ka wa i loaa mai ka aeia, ua hele kino okoa aku la keia mau mea, iwaena o na kaula, me ke kokua pu ana mai o kokahi mau kumukula o ae, no ka hana aku i na mea apau e hoopakeleia ae ai ka poe i loohia i ka ma'i, mai ka make mai.

 

            Ua hookaawaleia ho eha mau kumukula, no ua hana o ka halema'i, ma ke ku kiai ana he elua mau kumukula i ke ai, a he elua hoi mai kumukula i ka po, a o kekahi mau kumukula e ae he eono ko lakou nui, ua hoolaoia aku lakou me na lio, no ka hele ana aku lakou me na lio, no ka hele ana aku ma na hale apau o na kanaka, me ko lakou lawe pu ana i na mea ana ma, na laau hoonaha ame kekahi mau hau kupono e ae.

 

            Me kela mau laau i haawi ia aku i ka pow ma mua hoohomia aku ka hapanui o lakou, oiai nae, in a aole. i lawe maoli ae kela mau kumukula i ke jo'ko'i o ka hooikaika kino ana aku, e hoopakele au i ke ola o ka hoa kauake. in a ua oi loa aku ka nui o ka poino e loaa i na kauaka.

 

            Mamuli o kela ikaika loa o ka pahola ana o ka mai, ua nahelehele maoli ia o Kona i na apuna lehulehu, me ka hoouohoia ana he mea nana e kiai a e makaala i kona apaua iho, a o na mai ikaika loa, e hoikea ana mai i ke kauka, a o na mai hapa mai o ke kupililii, ua hiki no i na kokua ame na kahu makou i ike ai he mea ia e hoopakeleia ae ai mai ka make mai.

 

             Ma ka malama ma'i, mamuli o kola alakahu malama ma'i, mamuli o kela alahele i laweia  ae malalo o na hooikaika ana a Mr. ana Mr. Weller, ua nui maoli ua ola i pakele, me ka haawa ia ana o na meaai kupono loa i kekahi poe e emi mai ka ikaika o ka ma'i.

 

            NUI KA MA'I IWAENA O NA KEPANI OLOHANI

           

            Oiai na alakai olohani e noke mau nua i ka hookikna i na Kepani olohaui, aole e hoi hou i na hana o ua mahiko, a lakou i hualele aku ai, eia ka ma'i flu, ke kikoo, elike me na mea oiaio i ikoia ma Waialua o keia mokupuni.

 

            Ma ka manawa i haalole aku ai ua Kepani olohani i na hele o ka mahiko, ua hoi aku lajou a noho ma kekahu wahi i hookaawaleia no lakou e ka ahanui uniona o na Kepani, a maloko o kela wahi noho kuikau, i kipa ao ai ka ma'i a lawe aku la i ke ola o kekahi heleluna nui o na kane ame na wahine no hana ole.

 

            Ma ka olelo a na alakai o ka hui uniona o na Kepani, ma Waialua, ka ikaika loa o ka ma'i  flu i ikeia. me ka maopopo ole o ka mea e hana aku ai, i wahi e akakuu mai ai kela ano ma'i iwaena o na Kepani olohani malaila.

 

            Ma ka hoakaka a na lunanaua o ka papa ola, i kipa aku no ka nana ana i na wahi o na Kepani olohani i noho ai, ua hiki aku ma kahi o ka eha haneri mau Kepani i loaa i ka ma'i flu, a he hapalua o kela huina, ua ko'iko'i loa ka ma'i maluna o lakou.

 

            Ma kekahi hoiko i loaa mai keia pepa. he ku maoli i ka weliweli ke ano i kela ma'i ma Waialua. no ka mea ua hiki aku ke kiekie o ka make iwaena o na Kepani i ka la hookahi. ma kahi o ka eono, a he pomaikai ka hala o kekahi la, me ka make ole o kekahi mea, aka e make mau ana ia i kela ame keia manawa, aka nae iwaena o na Hawaii ame na lahui e ae, he hapa loa mai ka make.

 

            Eia ke hoomaka mai nei na hana i pili i ke kukulu ana aku i ka hale federala. ma ke kahua i ku iho nei o ka hale mele hou, ma Ewa mai o ka hale aupuni.

 

HOI HOU NEI NA KEPANI I NA HANA MAHIKO

Pau ka Hoolohe Ana o Kekahi Poe Kepani Olohani i na A'o Ana a na Alakai Uniona

NO KA MAKA'U KE KUMU HOI OLE O KA NUI O NA KEPANI

Manaoia Nae ua Kokoke Loa Mai i ka Wa e Pau Ai ka Noho Mana Ana o ka Hui Uniona

 

            No ka uluhua paha i ke kakali on a o ka hoea mai i ka wa a na on a o na mahiko e kukuli mai ai imua o lakou, a i ole, no ka ike paha i ka waiwai ole ame ke alakai hewa ia, i hooholo ae ai kekahi poe Kepani olohani, e huli hou i ka hana, a iloko aku la o na la i hala he heluna nui o na Kepani olohani i hou i ka hana, wa ka mahiko ma Waipahu ma Waialua ame Kahuku.

           

            Ma ka Poakahi iho nei, me ka mana ole ao i kona ahewai aku e kona mau joa, ua haalole he Kopani o Togo ka inoa i kona kulana he poo no ka hui oia i ka hana o ka mahiko, a i ka nana aku, e ukali aku ana ka nui o na Kopani mahope ona, no ka hoi hou ana i ka hana, mamuli o ko lakou ike ua kokoke loa mai i ka weluwelu liilii ana o ka hui. uniona a lakou i komo aku ai.

           

            Ma ka pule aku nei i hala, he leka ka i loaa mai i ke keena poo o ka hui uniona o Kepani lawe aelike kanu ko o Olaa, i ko lakou mau inoa mailojo aku o ka hui uniona o Hawaii.

 

             Ma Ka olelo a kekahi poo Kepani iloko iho nei o na la aku la i hala, ua nui ka poe olohani i makemake e hoi hou i ka hana, o ka inoa wale no naua i kaohi mai i ko lakou hooko koke ana aku i kela manao, o ia no ko lakou hopohopo i na hana hoopilikia mai a ka hui waiona maluna o lakou, o loa ka hiki ole ia lakou ke kuai i ka lakou mau mea i makemake ai, mai na lakekuai mai o na Kepani, a mai na Kepani kalewa aku paha.

 

            Ma ke Sabati aku nei i hala ilalo o Waianae kahi i malanaia ae ai he halawai makuahine e ua alakai o ka hai uniona o na Kepani maanei, me kekahi mau kana kakou nupepa Kepani, a kohoia na lunaluna o ka hui uniona o na Kepani ma kela mahiko, me ka hoala ole nae o na Kepani malaila i ka olohani, aka o na mea i kamailioia ae e ua alakai olohani, oia no ka ae ana mai o na limahana Kepani malaila, e kokua. i kapa poe olohani me ka dala.

 

            I cela âme keia manawa. e malama mau ana na alakai o ka hi uniona ma Honolulu nei, ho mau halawai heluhelu, no ka hoeneu ana aku no i ka poe olohani, e mau ke kapaa mahope o ka hui uniona, me ka haawipio ole ahiki i ka hookoia ana o ka lakou mau mea i koi aku ai mamua o na on a mahiko.

 

            Ma ka oleloia, o ke kumu i hoi hou ai o kekahi poe Kepani i ka hana, ke unuhi ia nei na mano a na nupepa Kepani a kamailio mau neu maloko o kela mau nupepa ma ka olelo Beritania, no ia kumu ua hopohopo loa na limahana Kepani. i ka wa e loaa aku ai ka ike i ko lakou mau hoaloha Amerika. e lilo ana ia i mea maikai ile iloko o lakou; nolaila he hookahi wale no alahele maalahi e pono ai ia lakou ke hooko aku. o ia ka hoi hou ana i ka hana, a e pau ka noho wale ana, ma ke ano palaualelo.

 

            E KU-E IA ANA KA BILA AINA E KAUKA RAYMOND

 

            I kulike me ia i hoolahaia ae ua kakau mai nei ka o Kauka Raymond o Ulupalakua, Maui, i kekahi o kona mau hoaloha ma Honolulu nei no kona manao aku i ka hooloia o ka bila e hoololi ana i ke kanawai kumu, ka bila e hoololi ana i na kanawai aina o keia toritore.

 

            O ka hana e pili ana i ka hoopulapula hou ana, wahi a Kauka Raymond, he hana kue kumukanawai. He hana pu ia e hookau aku ana i na Hawaii ma ka papa like me na ilikini. O ka mea maikai wale no e loaa ana i na Hawaii mailoko mai o kela hana oia ka loaa ia lakou o na aina panoa, i kapaia na aina o ka papa elua. O na aina maikai loa no ka mahiai ana e paa anu malalo o na mahiko malalo o na hoolimalima no ma makahiki he 15. O ka bila imua o ka ahaolelo i keia manawa ua hoopau aku la i ka pauku e ae ana i na aina aupuni malalo o ka hoolumalima ana aku.

 

            Ma ka manao o kekahi poe o kela hana o ka hoopulapula ana he nika ia iloko o ka paila wahie, he wehe wale ana ae no ia i ka puke a hamana e hooneoia ai na Hawaiia i na pono koho balaka, malalo o ko manao o kela bila, oia keia, e lilo ana ia i puupuu ikaika e kue ana i ka ho Amerika ana i na kanaka o na makupuni.

 

            He oia mau no ka pahola ana a ka ma'i flu iloko o keia mau la, eia nae. i kulike ai me na hoike e waihoia ae nei i ke keena o ka holopapa ana o kela ma'i i keia wa.

 

HAALELE MAI O SAMUEL PARKER I KEIA OLA ANA

Lanakila ka Make Maluna Ona Mahope o ke Kaama'i Ana no na Makahiki Lehulehu

HOIHOIIA KONA KINO WAILUA NO MANA, HAWAII

Ukali Pu Aku Kana Moopuna David Kalakaua Kawananakoa me Kona Mau Ohana

 

            Mahope iho o ka waiho ana i ka mai lolo no kekahi mau makahaki ae nei i hala, i pauaho mai ai o Konela Samuel Parker i keia ola ana, ma ka po o ka mawaho ae nei o Waikiki, a ma ka Mauna Kea o ka Waikiki, a ma ka Mauana kea o ka Poakolu nei i hoihoi aku ai kona kinowailua no ka hoomeia aku ma ka iliu ohana ma Mana, Waimea, Hawaii.

 

            Ma kona manawa i hala aku la, ua piha iaia na makahiku he 66, he 10 mahina me na la he 12.

 

            I keau o ka noho moi ana o ka Moi wahine Liliuokalani, o Kohela Samuel Parker ka me e paa ana i ke kulana kuhina o ka na nina e, a i ka manawa hoi i kaa aku ai o Hawaii ney malalo o ka hoomalu ana mai a ke aupuni federal, oia ka moho elele mua loa a kahoao Repubalika, i kukulu aku ai imua o na mana koho, no Wakinekona, eia nae ua haulo oia, ia Robert Wilikoa, eia nae ua haulo oia, ia Robertson Wilikoki, ka noho elole a na Home Rula.

 

            Me he mea la iwane o na Hawaii. o Konela Samuel Parker kekahi kanaka i kaahele nui ma na aina mamao, mawaho ae o ka Moi Kalakaua, a ma kaua mau wahi apau i kaahele ai, nolo he haule me ia, a ma on a la no hoi i loaa nui aky ai ka ike i na kanaka o na aina mamao, i ke ano o na Hawaii.

 

            Ua mahalo nui ia oia no kona mau ano oluolu, a hookipa i na maluhono ame na kamaaina pu; a i ke au e noho moi ana ka Moi Kalakaua, hia kekahi o na kanaka ko'iko'i loa imua o ke aloalii, me ke komo pu ana i loko o na hana hoohaioli apau i ikeia iloko o ia o ia au.

 

            Ma ka auwina la o ka Poalua nei i malanaia ae ai kona anaina hoolewa ma kona home, malaila ae jona mau hoaleha. lehuehu, na ohna kahi i komo pu ai iloko o na hana haipule.

 

            No ke ku kiai ana i kona kino wailua,  ua hoea aku kekahi mau ahahua Hawaii ma kona home, pela no hoi na ahahui Hawaii ma kona home, pela no hoi na ahahui o na haole.

 

            Oiai he lala o ka Koneila Samuel Parker no ka hui malu, ua laweia ae kona kino wailua maloko o ke keena o ka hui malu. ma ke kahakaiaka o ka Poakolu nei malaila i malamaia ai na hana hoomanao maluna o kona kino, i kulike ai me na hana maa a ka ahanui, a mailaila aku i laweia ai no ka uwapo, no ka hookau ana aku maluna o ka Mauna Kea.

 

            Ma Mahukona, Kohala, Hawaii, malaila i hooleleia aku ai kona kino iuka o ka aina, a lawe loa ia aku no Maua, Waimea, malaila o waihona aku ai ma ka ilina ohana.

           

            Ua kali pu aku ma kana huakai no kona home ma Hawaii, kona ohana ame na hoaloha, a na hoouna pu aku hoi ke kialii Davis Kalakaua Kawananakoa Kamaliiwahine Kawananakoa i ke Keima ka huaka'i kino wailua a kona kupunakane.

 

            He elua manawa a Kanela Samuel Parker i mano ai i ka wahine, o kaua wahine hope loa i ma le ai oia o James Campbell, ka makuahine o ke Kamaliiwahine Kawanakoa. Mr. R W. Shingle, Mr. Walter Macfarlane ame Mrs. George Beckley.

 

            Iaia i hala aku la ma kela ao. ua waiho iho oia mahope noi i kana mau kaikamahine, o Mrs. J. P. Woods ame Mr. C. A. Widemann, ame ekolu mau keikikane, oia a Sam, Ernest ame James K. Parker, a mawaho ae o lakou kana mau moopuna ekolu.

 

E OKAIKAI ANA PAHA NA HANA A KA AHALELE

Like Ole na Manao e Loheia Nei no na Elele a na Repubulika no ka Ahaelele Lahui

MAKEMAKE KEKAHI POE E A'O MAOLI IA NA ELELE

Ma ka La 7 o Keia Mahina Ae e Noho Ai ka Ahaelele Teritore ma Honolulu Nei

 

            Mamuli o ka like ola o na manao o na elele i kohoia, no ka ahaelele Repubalika, e noho mai ana ma keia kulanakauhale. ma ka Poakolu. ka la 7 o ka mahina ae nei o Aperila, e hoea  mai ana, e pili ana i ka maho Peresidena o ka aiai Repubalika e wae ae ai i keia kau. ua manaoia, e hahana ana ke koho ana i na elele me na hope, mai Hawaii aku nei i ka ahaelele lahui ma Kikako i ka mahina aku o Iune.

 

            Ma na manao e hoomaopopo e ia aku nei i keia manawa, ua makemake na elele i kohoia, mai kekahi mau mahalo koho mai, e a'o mua ia na elele mamua o ko lakou haalele ana iho ia Hawaiinei, e koho i ka lakou mau moho Peresidena, polaila e hooikaika ana na elele ahaelele, ahiki i ka hookoia ana o ko lakou makemake.

 

            E huli hhoi mai ana o Senetoa R. W. Shingle, ke komite lahui, ma keia Poalua ae, a oiai ua oolo-ku na manao o koonei poe. no na hana a ke komisina ahaelolo ma Wakinekona. e lilo ana i hana nui nana, ka hiakaka ana aku imua o na Repubalika. ahiki i ko lakou i loaa iaia, iwaena o ua Repubalika. Ahiki i ko lakou hoopau ana i na manao kue iaia a i ka nana aku aole keia ikaika kahiko i loaa iaia, iwaena o ua Repubalika, e maalahi ai kona kohoia ana, oia kekahi o na elele. mai Hawaii aku nei no ka ahaelele lahui ma Kiakako.

 

            He elua mau elele i kuleana ai o Hawaii nei maloko o ka ahaelele lahui, a he elua hoi mau hope i ka nana aku e ako mai ana na makupuni apau e loaa pakahi i kela mau mokupuni he elele, a hope paha; ma keia ano e loaa ana ia Oahu nei. He hoakahi wale no elele.

 

            Ua nui na inoa i houpuupu walo ia ae no iloko o keia mau la, ma ke ano o na elele ia ame ko laua mau hope, aole nae he moa i maopopo maoli ahiki i ka wa e noho mai ai ka ahaelele, ia wa e ikea aku ai na mea oiaio, elike me ke koho ame ka hooloho ana i ua ahaelele i ka poe a Hawaii new e hoouna aku ana no Amerika.

 

            O na inoa o ko Honolulu nei poe i houpupu wale ae ai no, i mau elele, o ia ka inoa o ka Elele Kahio. Bon Shingle, A. G. M. Robertson ame A. L. Baldwin o Maui, kekahi inoa a na elele maiwaho mai i makemake loa ai, oia kekahi e kohoia no ka holo ana aku i Amerika.

 

            O kekahi o na kanaka ano nui loa e nanaia aku nei, o ia no ke kote lahui. a oiai, aole he kanalua o na Repubalika, no ka aha'i o kela aoao kalaiana, i ka lanakila, ma ke kho Peresidena o na Repubalika manei nei, e hoouna aku i na kauka makaukau a noonoo e kohoia mai ai kekahi o lakou i komite lahui no Hawaii new.

 

            HOPUIA HE 50 POE PILIWAIWAI MA KE SABATI NEI

            He kanalima ka nui o ka poe piliwaiwai i paa i ka hopia ma ka po Poaono i hala a ma ke Sabati nei e ka Makaikiu McDublie ame kona mau kanaka, a ahiki i ka $15 pakele ai lakou mai ka noho ana aku i ke puhi.

                       

            Ma ka hora 11 o ka po Poaono ka poe mua i hopuia ai, he eha ko lakou nui, no lakou ma inoa o Davida Holbron, John Ramus, John Fuung ame William Ferreira, a laweia ae i ka halawai. No John Fung he $25 kona helu i kau ia mai a no na kanaka e ae ekolu he $15 pakahi.

 

            Mahope koke iho o kela manawa he poe Pake piliwaiwai paikau ka i loaa pono aku i na makaikiu, he 24 ko lakou nui, elua o ia poe i hookuuia mamuli o ka hela ana ae he $100 pakahi o ke kuena iho o lakou he 22 ka nui na hou kuuia aku no ka hola ana ae he $15 oakahi.

 

            Ma ke awakea o ke Sabati nei he puulu Pilipino ka i loaa pono ae i na maikia e lulu ana, he ehiku ka nui o keia poe, a mahope o ko lakou hola ana he $50 pakahi i hookuuia aku ai lakou.

 

            Ma ka auwina la aneane i ka hola 2 he 15 mau Kepani piliwaiwai i hopuia a na hookuuia aku lakou mahope o ka hola ana he 25 pakahi.

 

            No ke kalaiwa ana o Thomas Pettus i kona kaa otomobile me kona on a i paa ae ai oia i ka hopuia e ka Makai Joseph.

 

            O ka hookuku mawaena o na kula, ma ka auwina la o ka Poaono aku la i hala, mawaho o ke kahua paani o ke kula o Punahou, ua aha'i hou o Punahou i ke eo o kela hookuku ana no ka elua o ka manawa, me ka hahani loa o ke kula Kamehameha mahope on a.

 

            AOLE E KOMO PU MAI ANA NA KULA OLELO KEPANI

Kaupale ke Komite o na Hoikeike Kenekulia i na Kula Kepani ma na Hana Hoikeike

NA HOOMANA, NA KULA ME NA AHAHUI KE HOIKEIKEI ANA

E Hookaawaleia Ana Kela ame Keia Mahele Pakahi me na Have o na Waihooluu Like Ole

 

            I kulike ai me ka hoakaka a Miss Ethel M. Damon, ka mahoomalu o ke homite o na hana hoikeike mauka i Punahou. aole e komo pu mai ana na kula o na olelo e. iloko i o ka la 23 o ka mahina nei o Aperila, nolaila e nolo ana ka ikeia o na haumana o na kulu olelo Kepani ame na haumana o kekahi mau kula e ae o na oleo e ma na hana o kela la, koe wale no ka haumana o na kula e a'oia neu ma ka olelo Beritania.

 

            Mamuli o ka nui o na hana a ke komite, ma ka hoomakaukau ana i ka papahana no ka pule e hoomanaoua ai ke kepekulia o na misionari, na lilo i hana nui a i hana ko'iko'i no hoi ka imi ana aku i ka wahi e holopono ai na mea apau, aka nae ua manao ke komite, e mahelehele i na puulu, iloko o na mahele ekolu, o ia hoi na makin ame na misiona me na ahanui.

 

            O  na hoomana apau, na kula mo ke kapaeia o na kula o na olelo o ame na ahanui o kela ame keia ano, ke komo ana iloko o ke kaihuakai ame ka hoikeike.

 

            Mamuli o ka uloloo loa o na pane i hoikeia ae i ka komite, a mamuli no hoi o ka hoomaopopo ana, i ka nui maoli o ka hana, ua hooholo ke komite, ma kahi o ke kau ana i na inoa o kela ame keia mahole o ka huakai, a hana hoike ike paha, ma ka waihooluu o  na have e hiki ai ke hoomaopopoia.

 

            Ua hooholo ke komite, oka waihooluu ua na hoomana, he holu, no na kula hoi, he waihooluu uliuli, a no na aha nui like ole, he waihooluu haulaula. Ma lalo o ka have i hookaawaleia no na halepula a hoomana hoi, e kauia he ke'a a malalo hoi o ka hae no na kula, he ipukukui e na ana, a he apo hoi o ke aloha ame ka launa oluolu ana, malalo o ka have o na ahahui.

 

            I kinohi, ua manaoia, o ka mea o loa aku o ka maikai me ke ku no hoi ka nani, o ia ke kakauia ma na hua palapala moakaka, maluna o kela ame keia hao, ka inoa o ka hoomana, A ahanui paha, aka nae, no ka pokole loa o ka mauawa, me ka hoea koke ole mai o na pane mau ka poe i joounaia aku ai ya komo, no ke komo ana mai iloko o ka huaka'i, pela i ho la i lawaia ae ai ke alahele maalahi loa, no ka hookoakoa ana i kekahi mahele mai kekahi mahele mai o ka huaka'i a ma na waihooluu o kaihaw e hiki ai ke hoomaopopoia.

 

            Ma ke poo o ka huaka'i, e alakaiia ana ia o kekahi mea, ma ke ano ka Manaoio, iloko o ke kahiko holu, elike me ka waihooluu o na have o na hoomana ma ke poo hoi o ka mahele o na kula, ka Manaoiana, i kahioia iloko o ka waihooluu o na have o na kula, a ma ke poo o ka huaka'i o na ahanui, ke Aloha, me ka waihooluu na i hookaa waleia no kela mahele o ka huaka'i.

 

            AIA KE KEPANI HOOPAHU HALE MA HAWAII

            He lono i hiki ole ke hooiaioia mai ka i loaa ae i kekahi o na nupepa Kepani o keia kulanakauhale mai Hilo mai e olelo ana o Yamamoto i huliia ai e na makai o keia kulanakauhale a i manaoia ai nana i hoopahu i ka hale o Yamashita ame kaua keikikane ma ke alanui Kula. Ma ka la 3 o Marraki i hala, a o ke Kepani hoi i kaulana he loea ma ka hana piliwaiwai, aia ka oia ma ka mokupuni o Hawaii kahi i pee ai.

 

            Mamua i iki iho o ke pahuia ana o ka hale o Yamashita ko Yamamoto nalowale ana, ua hoolimalima oia i kekahi otomoile o awe iaia no Wahiawa, eia nae, i ka hooea ana aku i ke kahawai ma o Kipapa ua lele oia malaila, a mai ia ma wa mai kona nalowale ana, a o kona ike hope loa ia ana no hoi ia. Mahopo ike hope loa ia ana no hoi ia. Mahopo o ka huli ana o na makai iaia a hala kekahi manawa ua haawiia ae e ka Makaikiu McDuffle kekahi uku makana i ka mea e hoike ae ana i kahi ike pili on a no Yamamoto i mea nona e paa ai i ka hopuia, ahiki mai nae i keia manawa aohe oia i loaa iki, a in a he oiaio keia lono aia oia ma Hawaii kahi pee hopuia. Ma ka hale o Yamashita kona rumi moe, a ma ka oleloia he kana mai hano ka oia, aohe ana hana o ka hana wale no e loaa ai kona ola he piliwaiwai a ma ke oleloia he loea oia ma ua hanau.

 

            I kulike ai me ka lono i koikeia mai i Honolulu nei, ua halawai ka mokulele wale ohua, oiai e hoikeike ana ma Maua, me kekahi ulia poio ma ka Poakolu o ka pule aku nei i hala, eia nae, ua pakele no ke ola o ka mee hookele moku am kekahi ohua e kau pu ana me ia maluna o ka mokulele.

 

            UNUHI IA LAKOU MAILOKO AKU O KA HUI UNIONA

Wehe na Kepani Kani Ko liilii o Olaa, Hawaii, ia Lakou Mai ka hui Uniona Kepani

KUE LAKOU I KE ANO O KA HANA A NA NUPEPA KEPANI

Pau ko Lakou Kuleana me ka Hui Uniona a Noho Kuokoa Lakou no Lakou Ponoi Iho

 

            Ma ka Poalima aku la i hala, i hoea mai ai i ke komo ana aku o na hana olohani o na limahana Pilipino me na Kepani o na mahiko o Oahu nei, i ka ekolu o na mahina, a oiai oia no na limahana olohani ke ku nei ma ka noho a lakou i koho ai, ua hoi aku nae he hou luna nui o na Pilipino ame na Kepani i na hana o na mahiko like ole ma keia mokunui.

 

            Ua hoomaka ka olohani ana o na Pilipino ma ka la 19 o ka mahina aku nei o Ianuali i hala, mamuli o ka haulele ana aky o na Pilipino o Kahuku i ka hana o ka mahiko malaila, a he manawa pokole mahope mai, i hoomaka aku ai ua Kepani a haelele i na hana o na mahiko, no ko komo pu ana aku no na Pilipino iloko o na hana olohani.

 

            Oiai nae ua ikeia aku na mona maopopo loa, no ka hoea mai i ka manawa o hookaia aij ka makemake o ka poe olohani, a e weluwelu liilii ai ka mana o ka hui uniona o na Kepani limahana o na mahiko, oia no ka hapanui o na Kepani ke kupaa nei mahope o na ao ana a ua alakai olohani ame na lona nui o ko hui uniona.

 

            Ke hoi liilii nei na Kepani i na hana o na mahiko a lakou i haalele aku ai me ka hoolohe ole mai i ka au'a ihu ai na alakai o ka hui uniona, i ka nana aku, e hooa mai ana no i ka unanawe e hoi aku ai ke koena o ka poe olehani i ka hana, a i ole, hole aku no na mahiko o Oahu nei no ka hana ana ma na mahiko.

 

            Ua ike na alakai o ka hui uniona i ka hoohokaia o ka lakou mau mea i manao ai pela iho la i hiki ole ai o kahea ia ka olohani o na limahana Kepani ame na Pilipino apuni keia Teritore.

 

            Unihi Mai ka Hui Uniona Aku

 

            O kekahi o na moa ano nui loa i ikeia iloko o ka hui uniona o na Kepani, oiai keia wa o ka olohani ana o na Kepani o Oahu nei, o ia no ka loaa ana mai o Olao, Hawaii, e hoike mai ana, no ko uniona aku, a e noho ana lakou no lakou iho, me ke kuleana ole i ka hoi uniona.

 

            Ma ka manawa ka a kela poe Kepani o Olaa i ala kue mai ai i na manao hoouae a ka nupepa o Hilo, no ke kulana oiaio o na limahana, aole i moliuia aku ia mau kea ana mai, no kela kumu, i manao ai kela poe Kepani o Olaa, o ke alahele pomo wale no a lakou e lawe ao kou iho mailojo aku o ka hui uniona.

 

            He nui a lehulehu wale o na hui o na Kepani kanu ka i kukulaia ma kela ame keia wahi, a ua manaoia, o ke alahele a na Kepani o Olaa i lawe ae ai he alahole ia a kela mau ehanui e ukali aku ai, i na e mau ka hoenou ana aku a no alakai o ka hui oniona, i na manao, e ala moi ai na manao maikai ole mawaena o na limahana ame na haku hana.

 

I KOMISINA NO HAWAII KA MANAO O KEKAHI POE LEHULEHU

 

            SANFRANCISCO, Mar. 23. Ina e noonoo ana na Kepani i hanauia ma Hawaii e hoohana i ko lakou i pono koho halako a hoonui ma ke ana polilike e kaa ana ia lakou iloko o na makahiki he umi e hiki mai ana ka hoomalu ana i ke Teritore o Hawaii ma ke ano politika, wahi a ka Loio Kuhina Harry Irwin, o ke komisina Ahaolelo Hawaii o kona manawa o ka launa kamailioia ana aku maanei. Ehaalele iho ana ka loio kuhina me ke Kiaaina McCarthy ia nei no Hawaii.

 

            "Ua heluhelu na hoakaka manao i hoikeia mai na alahele like ole mai ma Wakinekona, komo pu me na hoa o ka ahaolelo, a pela hoi mai kekahi poe mai ma kekahi mau wahi e ae ma keia hoi ana mai la, o ka wehewehe pololei wale no e loaa ana no ka nijau paakiki oia no ka hoolako ana aku i aupuni komisina no hawaii e kohoia ana mai Wakinekona mai," wahi a Harry Irwin.

 

            "He kue loa au i ka laweia aku o ka pono koho haloka mai ia Hawaii mai, wahi hou ana.

 

            Ma ka hoakaka hoi a ke Kapena W. J. Hampton, ke aliikoa anekinia ,ua a ka oihana kaua ma Honolulu, na loea iaia ka manao e noho mana ana na Kepani ma na hana Polilika Hawaii maloko o na makahiki elima.