Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 20, 30 April 1920 — Page 5

Page PDF (1.63 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Ho Moolelo no

Keaka Tazana

Ka Weli o na Ululaau Mehameha o Aferika

a o ka Hoaloha Ahiu

 

@@@ wale no kahi mea hoopilikila  i ka laua nei huakai @@@@@@ me ka hookokoke hou ole mai o kekahi moo @@@@@@@ i na wawae o ka elepani, ahiki wale no i ko laua pae @@@@@@ ma kela aoao, alaila hoomaka aku la laua e hele me @@@@@@@ ole no kahi i ku ai o na kauhale o Hanakona

 @@@@@ he pili ka ulu ana o na kumulaau o kela wahi a laua @@@@ la ua konoia mai o Karaka, e haalele aku i kona @@@@@ o ke kua o ka elepani, a pinana ae la maluna @@@@@ laau, nolaila aia no ka elepani malalo kahi i hele @@@@ Koraka maluna o na lala o na kumulaau kahi

@@. o ka mama loa o kela hele ana ak a laua nei, ua @@@@ aku la no laua, i kahi o na kauhale i ku ai o Hana@@@. eia nae laua nei ma ka akua aku, aia hoi ka puka@@@ ka hikina, e huli la i kahi o ka muliwai, nolalai he @@@@ na laua nei ke komo ana aku iloko o ka pa, @@@ na mea paa apau i hanaia e ka lima o na kanaka, @@@ ia laua, ke manaoia, e hoolilo i ko lakou paa i

@@@. la o Karaka me kana elepani mawaho o ka pa @@@ manawa pokole, a he hookahi no huaolelo a @@@ ae la no ia o ka ihu loihi o ua elepani nei iluna, a @@@@ ana no o na pauka laau nunui i hoomoe ke'a ia ma @@@@ pa, o ka lilo aku la no ia, a komo ana laua nei iloko  @@@ mea la i kekahi kula palahalaha laua e hele nei.

@@@ hoi mamua o ko lakou mau halelole, e noho ana keka@@@@ Paele lehulehu. is Takou i lohe mai ai i ka hiolo ana @@@@ me ha ike pu ana mai no hoi i keia elepani i ke @@@ aku. me kekahi kanaka ili keokeo e kau ana iluna, @@ koke ae la lakou iluna, a hoonaka aku la e holo no @@ ka puka-pa e waiho mai ana.

@@@ makaukau loa ka elepani e holo aku, a e hoolilo ia @@@@ i mea ole me kona mau wawae pilikia, no ka mea ua @@@ kanaka i mau enemi nona, a no kona no hoi, @@@ kanaka i mau enemi nona, a no kona manao no hoi, @@@ e hoea no kela wahi,-aka nae, ua papa aku la o Ko- @@@. aole e hoopilikia wale i kela poe. pela wale no i @@ hope mai ai ka manao o ka elepani e hookau aku i @@ maluna o kela poe Paele.

Kuhikuhi aku la o Koraka i ka elepani i ka laua wahi e @ ai. ma kekahi halelohe nui. no ia e ku ana iwaenakonu @@@ nui o na kauhale. no ka mea ua kau aku ka manaolana @@ e loaa ana iaia o Miriama maloko o kela hale, me @@ kanaka nana i aihue i ke kaikamahine opio.

Ma hoi mamua pono aku o ka haleloke nui, he ahamaka e @@@ ana i hoopaaia mawaena o na kumulaau elua, a @@@ o ua ahamaka la o Mahina o ka lohe ana aku i kaleo @@ o kona poe kanaka, kiei mai la oia mailuna mai o @@@@ ahamaka, a ike i ka holo o na Paele, no kahi o ka puka@@@ me ka maupopo ole nae iaia o ke kumu o ko lakou @@ ana, me ka maopopo ole nae iaia o ke kume o ko lakou @@ ana, koe wale no. kona loke ana aku i ka halulu elike @@ e ka hanee ana o ka palaau, a lohe pu aku la no hoi oia i @@ hookokoke mai o kekahi mau kapuai wawar o kekahi holoholona nui.

@ ka ike ana hoi o ke kauwa a ua o Mabina i ka hooko-@@@ mai o ka elepani, aohe ana nana hou ana aku no kona @@@ aia wale no kona noonoo no ka pakele o kona ola, no @@@ hoomaka aku la oia e holo e like me ka mama apau i @@@, a koe hookahi wale iho la no ua kanaka nei, me ha @@@ nana e haawi aku i na kokua iaia.

Hele aku la ka elepani a ma kahi he mau kapuai helu wake no ka mamao, mai ka ahamaka mai e waiho  ana o Mabina, @@@@  la ua holoholona nei, me ka leha ana aku o kana nana @@@ maluna o ka mea e moe malie mai ana, oiai hoi o Ma-@@ e naka wale ana no i kau a mea o ka piha i ka maka'u @@ make, no ka mea aole e hiki iaia ke holo i wahi e @@ ai kona ola.

Hoko nae o na manao kahaha o Mabina, no kela hoea ana @@ ka elepani. ua hooi loa ia aku ia kahaha, iaia i ike mai @@@ ke ku ana aku o Koraka ma ka aoao o kona ahamaka, a @@@@ koke mai la no oia, o kela ke kanaka, nana i @@@ i ke ola o ka moi o na gorila.

ha ihea ke kaikamahine opio an o ka aihue ana e keia @@@@ wahi a Koraka i ninau koke aku ai, me ka @@@ ana aku o kona mau maka i ka huhu.

@@ kaikamahine hea kau e ninai mai nei e ke kanaka @@@ ninau mai ai ua o Mabine. me ka uumi hoomanawa@@@ i kona maka'u. "Aole he poe wahine e ae e noho nei @@@  wahi, o na wahine wale no a ko'u poe kanaka, o @@ anei o kela poe wahine kau i makamake ai?"

@@@@ maopopo no ia oe ka'u kaikamhine i mkemake ai e @@@ kela kaikamahine ili keokeo. O oe ka mea nana i @@@@ mai iaia mai kona mau hoaloha mai. Eia kela @@@ ihea i keia manawa?"

@@@ owau ka mea nana i hoomahuka mai i kela kaika@@@@, aka na kekahi kanaka o Morikona kona inoa, he @@@  Pelekane. O kela kanaka ka mea i makemake @@@@ i ke kaikamahine no Ladana. a i wahi e hoopauia ai @@@, e hele oe e ninau i kela kanaka, a nana aua @@@ mai  ia oe i kahi o ke kaikamahine au e huli nei."

@@@ ke alo mai nei au o kela kanaka, nana i kauoka mai @@@ e hele mai e hui pu me oe. Aole au i ike i kela @@@@ me ia, elike me kau e hoopunipuni mai nei. @@@@ e hoopau i kou hoopunipuni ana a e hoike mai ia'u @@@@niaio loa @@ he minamina kekahi ou i kou ola." @@@ aku la ua o Koraka no kahi o ka ahamaka @@@@, a ua kanaka nei e ike mai la. ua hele maoli kela @@@ opio a piha i ka huhu.

@@@ aole oe e hookau mai ana i kekahi hoopa'i maluna @@@ e hoike aku no au i ka mea oiaio loa, elike me @@@@ ai. Ua hoea i'o mai au me kela kaikamahine no @@ wahi. aole nae ia mamuli o ko'u makemake ponoi iho. @@@@ Morikona ka mea nana i hoowalewale i kela kaika-@ahine. ahiki i kona ae ana. e haalele aku i kona mau hoa-@@@. mamuli nae o ko laua aelike ana. ke hoea aku laua no @@@@. alaila e hoohuiia laua ma ka @erita o ka mare.

Aole i maopopo ia Morikona ke ano oiaio maoli o kela @@@@mahine. aka owau o maua ka i maopopo i kona ano @@@ kona moolelo a ua ike au, aia kekahi uku makana @@@ e haawiia no kela kaikamahine, ke hoihoiiaku imua @@@@@ ohana. No kela uku makana wale no ka'u i make-make ai, aole no kekahi mea e ae, eia nae ua pakele kela kaikamahine mai ia'u aku make kau ana maluna o kekahi o ko makou waa, a holo aku no kela kapa o ka muliwai.

"Ua ukali aku au mahope on a, me ka manao e hoihoi hou mai mai iaia malalo o ko'u malu eia nae, ua paa hou oia i ka hopuia ae ka moi o nakanaka Arabia. o ke ano nae o ka hoea ana mai o kela kanaka ma kahi a ke kaikamahine opio i hele aku ai, he ninau hiki ole loa is is'u ke hoakaka aku imua ou. Ma kela lilo ana aku hoi o ke kaikamahine opio o hele aku ai, he ninau hiki ole loa ia ia'u ke hoakaka aku imua ou. Ma kela lilo ana aku hoi o ke kaikamahine i ka moi o na Arabia, ua oili mai la o Morikona, me ke ki ana mai i kana pu a loaa ia'u keia poino. Ina ua makemake loa oe i kela kaikamahine ea, alaila e loaa no oia ia oe malalo o ka malu o ka moi o na Arabia, ua kapa mau aku kela kanaka i ke kaikamahine opio, ma ke ano he kaikamahine nana."

"Alaila o ka mea oiaio loa anei, aole kela he kaikamahine ponoi na ka moi o na kanaka Arabia?" i ninau aku ai o Koraka.

"O ka mea oiaio loa ia a'u i kamailio aku nei ia oe, aole kela he kaikamahine ponoi na ka moi o na Arabia."

"Ina aole nana kela kaikamahine, alaila owai kona mau makua oiaio maoli?" i hoomau aku ai no o Koraka i ka niele ana.

Ike iho la o Mahina e pakele ana kona ola, ke hoohana oia i kona noonoo me ka naauao, no ka mea, ua manaoio loa oia, aole e hoopoino wale aku ana kela kanaka opio iaia, nohala i mai la ua kanaka nei, ma ka pane ana mai.

"Ina e loaa ana kela kaikamahine ia oe, a hoihoi mai iaia imua o kuu alo nei, ia wa au e hoike piha aku ai i ka moolelo e pili ana iaia, ke hoohiki mua mai nae oe e hoopakele ae i kuu ola, a e mahele hapalua i ka uka makana e loaa mai ana mai na makua mai o kela kaikamahine. Ina oe e pepehi mai ana ia'u a make, ale loa oe e ike ana i na meahuna i pili aku i keia kaikamahine, no ka mea, he elua wale no maua e ola nei i maopopo i kona moolelo, owau ame ka moi o na ArRabia, a'u nae e manaoio loa nei, aole he mana malalo iho o ka la nana e hookikina aku iaia, e hoike mai ia oe i kana mau mea i ike ai, a no kela kaikamahine, ua noho pouliuli loa oia i kona mau makua, ame ke ano o kona kaa ana aku malalo o ka malu o ka moi o na Arabia."

"Ina ke kamailio mai nei oe ia'u i ka mea oiaio wale no alaila e hookoe no au i kou ola. E hele pololei ana au no kahi i noho ai ka moi o na kanaka Arabia, a i loaa ole kela kaikamahine ia'u ilaila, e huli hoi mai no auanei au, a pepehi aku ia oe. No na mea e pili ana i ka moolelo o kela kaikamahine, aole a'u mea i makemake ai i keia manawa, ua ili aku ke ko'iko'i ma ka aoao o kela kaikamahine ke ake ana mai e lohe i kona moolelo, ma ia wahi, e ukuia aku no oe me kekahi huina dala mai ka ohana aku o ua kaikamahine nei."

Ma ke ano nae o ka Koraka kamailio ana aku, me ka nana ana aku no hoi a kona mau maka maluna on a, ike iho la o Mabina, in a nei no ka loaa aku o ke kaikamahine i keia kanaka opio, alaila he hana maalahi wale no nana ka hookikina ana mai iaia nei, ahiki i kona hoike okoa ana aku i kana meahuna, ke minamina oia i kona ola, o kana e noonoo loa la i kela manawa, in a no ka haalele koke mai o kela kanaka opio iaia, e hoao ana oia e holo no kekahi wahi e pakele ai oia, e loaa ole ai hoi ke huliia mai, ma ka manawa o ua keiki opio nei e huli hoi mai ai mai kana misiona mai.

Ua hookokoke loa aku la ka elepani no kahi o ka ahamaka o Mabina e moe ana, aia hoi na maka o ua elepani nei, ke hakapono loa la kaua nana ana maluna o kela kanaka, me he mea la, ke hakilo loa la kela holoholona, ina paha o keia ke kanaka nana i hoopoin@ aku i kona mau hoa holoholona, iloko o kekahi mau makahiki i hala, oiai e nokeia ana na elepani i ka luku e na kanaka.

I wahi nae e ehoopauia ae ai ko Koraka pohihihi, aole i hunaia o Miriama maloko o ka halelole o Mabina, komo hou aku la oia iloko o ka halelole, me ka haalele ana iho no i kana elepani e ku malie ana ma ka aoao o ka ahamaka o Mahina.

I kela nalo ana aku no nae o Koraka iloko o ka halelole hookokoe loa aku la ka elepani a pili ma ka aoao o ka ahamaka, me ka honihoni ana aku o kona ihu loihi ma kahi o Mabina e moe ana, a no ka piha loa o ua kanaka kolohe nei i ka maka[u, noke okoa ae la oia i ka uwe, me ke kahea ana aku ia Koraka e hele mai e kokua iaia.

He mea oiaio, ma kela manawa i honi aku ai o ka elepani i ke ea o Mabina, ua loaa koke mai la ka ike iaia, aole kela he kanaka okoa aku, aka o ka mea no nana i pepehi i kana wahine, ame ka nui ae o na elepani o ka lalau aku la no ia o kona ihu loihi, a wili ae la i ka ahamaka me Mabina no e moe ana iloko, a huki mai la me ka ikaika, me ka mokumoku o na kaula i hoopaaia ai o ka ahamaka i na kumulaau elua.

I ka wa hoi i lohe mai ai o Koraka i ka leo kahea no ke kokua ua holo awiwi mai la oia iwaho, o kana mea o ka ike ana mai, o ia no ka lewalewa o Mabina iluna o ka lewa, me ka noke ia ana i ke ka i o a ianei, no ka mea ua hele ka elepani a piha me ka inaina.

Holo mai la o Koarka a ku aku la mamua o kana elepani, me ke kauoha ana aku, aole e hoopoino i ke ola o kela kanaka, aole nae he wahi mea a hooloheia aku, ua like kela leo kauoha, me ke kamailio okoa ana aku i ka wai o ke kahawai, e hoi hou no kona wahi i kahe mai ai, no ka mea mailuna mai o ka lewa, i hahauia iho ai o Mabina iluna o ka honua me ka ikaika, meke kee@i pu ana iho o na wawae pili kua o ua elepani nei no kekahi mau manawa lehulehu, ahiki i ka weluwelu liilii ana o ke kino o Mabina, akahi no a pau ka huhu o ua holoholo nei.

I ka ike ana o ka elepani, aole he ola i koe iloko o kona enemi, lalau hou iho la kona ihu i ka ahamaka ame ke kino o Mabina e waiho ana iloko, a kiola aku la mawaho o ka pa, no kekahi mau kapuai lehulehu ka mamao, a haule aku la iloko o ka ululaau.

Aohe mea hiki ia Koraka ke hana aku, aka ku malie wale aku la no oia nana i ka hana mai a ka elepani elike me kana i makemake ai. He oiaio, aole he manao aloha iloko o Koraka no Mabina, o kana wale no i makemake ai e hoopakele ia kona ola, no na mea no ia e pili ana ia Miriama, ana no nae i kanalua loa ai, e @@ ana kela kanaka e kamailio mai iaia i ka mea pololei

Heaha la ia mea he maka'u iloko o Koraka, ke ku aku la oia nana i ka hana a kana elepani, a i ke kiolaia ana aku o ke kino make o Mabina, a haule i kahi mamao loa mawaho o ka pa, haawi aku la oia i kekahi hoailona i ka elepani e hele mai, hooko mai la no hoi ka elepani i kana kauoha, a hapai ae la iaia maluna o kona kua, me he wahi keiki uuku la, o ko laua haalele aku la no ia ialoko o ka pa, a oili mai ia ma kela wahi no a laua i komo mai ai iloko

O na kauwa hoi keia a Mabina, oiai lakou maloko o ka uluklaau kahi i pee ai, ua ike pono mai lakou i na mea i hanaia maluna o ko lakou haku, me ko lakou hoopiha loa ia me ka maka'u, aka nae i ko lakou ike ana mai i ka haalel ana iho o ka elepani me kona haku, akahi no a hoomamaia mai ko lakou manao, me ka hauoli pu no hoi, no ko lakou kaawale ana mai ka mana mai o ke kanaka a lakou i kau ai ka weli, ka mea a lakou i kapa mau aku ai he haku no lakou.

MOKUNA XXV.

Maloko hoi o kahi hoomoana o ka moi o na kanaka Arabia, he pio ka kona mau kanaka elua o ka hoihoi ana aku imua o ko lakou haku, he kanaka ili keokeo i hele a manumanu kona kino. He misiona okoa ka kela moi o ka hoouna ana i kona mau kanaka e huli, oia no o Abuda Kamaka, kela kanaka Arabia, opio a kaua e ka makamaka heluhelu, i ike ai ma kekahi mokuna aku nei i hala, o ka holo ana mai ke alo aku o ka moi, mahope o ke ku'i ana aku iaia a hina ilalo, no ka loaa pono ana aku i ua moi nei e kamailio pu ana me Miriama.

Ma kahi nae o ka loaa aku o na kanaka Arabia nei i kona mau elele, he kanaka ili keokeo ka laua o ka hoihoi ana mai, me ka hele no hoi o ua moi nei o na Arabia a piha me ka huhu, no ka pepehi ole ia ana aku o kela kanaka, ma kona wahi i loaa aku ai, no ka mea ua manaoio oia, aole he wahi pomaikai e loaa ana mai kela kanaka mai.

O keia kana il@ keokeo e kuu makamaka heluhelu, o ka Mea Hanohano Morikona no ia, a oiai oia imua o ka moi, ua ninau mai la ua moi nei me ka i ana mai:

"Owai oe e keia kanaka?" wahi ana ma ka olelo Palani.

"Owau ka Mea Hanohano Morikona o Ladana," i pane aku ai ke kanaka pio.

No ka lohe ana mai o ka moi o na Arabia i kela inoa, ua hoololi ae la oia i kona manao mua, no ka pepehi ana aku i keia kanaka a make, no ka mea ua ike aku la oia, aia kekahi pomaikai nui e loaa mai ana iaia, ke hoola oia i kana pio, oiai ua maa loa oia mai kinohi mai o kona ola ana, i ka paa i na kanaka o keia ano, a me na dala nunui wale no e loaa hou ai ko lakou lanakila.

"Ina he keonimana hanohano oe no Ladana, alaila heaha kau hana o ka maauhele ana ma ko'u aina nei?"

"Aole i maopopo mua ia'u, o oe ka haku o Aferika nei, pela iho la au i hele mai ai me ko'u noonoo iho, he kuleana ko kela ame keia kanaka e hele ai, ma ka aina a ke Akua i hana ai. O ka'u hana nui e huli ana, no kekahi kaikamahine opio no ia i lawe ma-lu ia e kekahi poe mai kona mau koaloha mai. Ua loaa ia'u ke kanaka nana i lawe mai i kela kiakamahine ma ke ano kolohe, eia nae ua ki mai oia i kana pu a loaa ka eka ka'u, me ko'u lana hele ana maluna o ka waa, ahiki i ka pae ana ma kekahi aoao o ka muliwai. E huli hoi ana au no ko'u wahi i hele mai ai, ua paa iho la au  i ka hopuia e kou mau kanaka, pela iho la au i hoea mai ai no kou kahua hoomoana nei.

"Olelo mai nei oe he kaikamahine opio kau e huli nei, aole anei kela o ua kaikamahine la, e noho mai la ma o?" me ke kuhikuhi ana aku o ka lima o ua moi nei o na Arabia. ma kahi a Miriama e noho ana, mawaho o kekahi halelole.

Alawa aku la ka Morikona nana ana ma kahi i kuhikuhiia mai ai iaia, a iloko o kona kahaha nui, ike aku la oia ia Miriama e noho ana iluna o ka manu, me ka hu@ nae o kona kua iaia nei.

"E Miriama," i kahea aku ai o Morikona me ka leo nui, me ka hoomaka pu ana aku e holo no kahi a Miriam e noho mai ana, eia nae, ua ake'ake'aia mai la oia e kekahi o na kiai

I ka wa hoi i lohe mai ai o Miriama i ke kaheaia ana aku o kona inoa, ua huli ino mai la oia ihope, me ke kahea pu ana ae: "O e Morikona!"

"E noho malie oe ma kena wahi," i pikanana aku ai ka pane ana a ka moi o na Arabia, alaila huli mai la imua o Morikona a i mai la: "Alaila o oe anei ka ilio nana i lawe aihue i kuu kaikamahine mai ia'u aku?"

"Alaila he kaikamahine anei o Miriama nau?" wahi a Morikona, me ka piha kahaha.

"Owau ka makuakane o kela kaikamahine, ao'e ia na ka poe manaoio ole elike me oe. Eia ke ola ame ka make iloko o poho o @uu lima nou: a in a he dala kau e uku mai ai ia'u, e hoopakele no au i kou ola."

Ua hoopiha loa ia aku o Morikona me ke kahala, i kona ke ana ia Miriama, malalo o ka malu o kela moi o na Arabia, ka mea ana i kuhihewa loa ai, aia me Hanakona. Ala mai la na noonoo like ole iloko on a, i ke ano o ko Miriama pakele ana mai ia Hanakona mai, mamuli paha ia o kona holo mahuka ana, a i ole, ua kailiia mai paha e na kanaka Arabia me ka ikaika mai kela kanaka ino mai.

Ina o kela kanaka ka makuakane oiaio loa o Miriama, alaila he mea hoopilikia wale aku no i ua kaikamahine nei kona hoao ana e hoopakele iaia, a hoihoi aku imua o kona mau hoaloha Pelekane, a hoopau loa ae la hoi oia i kona manao, e koi aku iaia e hoi pu laua no Ladana.

"Heaha ka huina dala au i makemake ai a'u e uku aku ai i wahi no'u e pakele ai mai ka make mai?"

Hoike mai la ka moi o na Arabia i kekahi huina dala, i emi mai malalo o ka huina a Morikona i manao ai, alaila kunou aku la kona poo, no kona apono e uku i kela huina dala, oiai no nae, in a no he huina dala kiekie loa ka kela kanaka i koi mai ai, e ae ana no ua o Morikona e hooia aku no kona uku ia huina, oiai nae, o kona manao maoli, aole loa e kaa aku he hookahi keneka iloko o ka lima o kela moi, no ka mea ua paa kona manao, oiai e kakali ana o ka hoea mai o ke dala makana. eh ooikaika ana oia ma na ano apau e hoopakele ia Miriama mai kela kanaka mai. Me ke kakali hou ole aku, kauoha mai la ka moi o na Arabia ia Morikona e kakau aku i kekahi leka i ke kanikela o Alegia, me ke kakau ana aku nae o ua o Morikona, elike me na olelo apau e kamailioia mai ana e ka moi, a ma ke ano o kana mau olelo apau e kakau la, ike iho la oia aole keola o ka manawa mua loa a kela moi, i hana ai i kekahi mea o kela ano, aka ua kamaaina maoli oia i na ano o na palapala a na kanaka i lilo aku he pio nana, e hoo@na ai i ko lakou mau ohana, no ka uku ana mai i kekahi huina dala mahuahua iaia.

Ua hoike maoli aku o Morikona i kona ku-e  i ka hoo@na ana i kana palapala i ke kanikela Pelekane ma Alegia, mamuli o ka ulolohi loa o ka loaa ana mai o ke dala e hala okoa ai he eono mahina, aohe nae he wahi mea a hoolohe mai o ka moi iaia, no ka mea ua ike kela kanaka i ka holopono o kana mau hana apau o na manawa aku i hala, ma kela ala@ele, a o kekahi no hoi, aole no oia i pupuahulu no ka loaa koke mai o kela dala, ua hiki iaia ke kakali in a no ia he hookahi makahiki.

O ka Morikona mano, o ia no ka hoouna ana i kana palapala i kekahi wahi kokoke loa, a mailaila aku e hoo@naia ai he kelekalapa i kona loio ma Ladana, eia nae i ka manao o ka moi, he hana ia e loaa ole mai ai kana dala, aka e hoouna ia mai ana kekahi poe no ka huli ana i ka mea i nalowale.

I ka paa ana o ka leka a ka Mea Hanohano Morikona i ke kakau, huli ae la ua moi nei, a kamailio aku la i kekahi o kona mau kanaka, a ma ke ano o ke kuhikuhi ana mai o ka lima o ua moi nei ia Morikona, oiai aole oia nei lohe aku i na mea e kamailioia ana ma ka olelo Beritania, maopopo iho la iaia, nona na mea a kela mau kanaka e kamailio ana.

He manawa pokole kela kamailio ana mawaena o ka moi ame kana kauwa, ia wa i hele mai ai ke kanaka Arabia a kauoha mai la ia Morikona e hahai aku mahope on a, mamua nae o ka hooko ana aku o Morikona i kela kono, huli mua aku la oia i ka moi, ia wa no hoi i kunou mai ai ke poo o ua moi nei, o ko laua nei hele aku la no ia, no kahi e ku ana o kekahi hale mauu kahiko. I ko laua nei komo ana aku iloko, kaheaia aku la kekahi poe kanaka Paele, e nonoho ana mawaho o ko lakou mau hale, e hele mai, a hauhoaia iho la na lima ame na wawae o Morikona me ke kaula.

Ua noke aku la o Morikona i ke ku-e i kona hauhoaia mai i ke kaula, aole nae he maopopo i kela poe kanaka kona makemake, oiai aole o lakou lohe i ka olelo Beritania, o ka lakou no ka noke i ka nikii ahiki i ka paa ana, haalele nui iho la i ua o Morikona iloko, me ka lele ole o ko lakou oili no kona pakele.

Oiai o Morikona e moe malie la iloko o kela hale pelapela, he hookahi wale no mea nui iloko o kona noonoo, o ia kona hookuuia mai kona paa pio ana, in a e hoounaia mai ana ka huina dala ana i kauoha aku ai. Ua noonoo mua oia i kinohi aole e uku i hookahi keneka i kela moi, aka nae iaia i ike io ai aohe wahi no kona pakele, ua konoia mai oia e haawi aku i kona waiwai apau, in a ia he mea e loaa ai he noho lanakila ana iaia.

Aohe paha i piha ka hapaha hora o kela waiho malie ana o Morikona maluna o kekahi wahi i hanaia me ka mauu, ike iho la oia i ka maneo mai o kona kino, nolaila hooikaika wale ae la no oia ahiki i kona noho ana ae iluna, eia nae ke puni loa mai la kona kino i ka maneo, he ku maoli i ka ul@hua, ke oni wale la no oia i o a ianei me ke kokoke maoli e uwe, no ka hiki ole iaia ke wa'uwa'u ae, oiai ua paa kona mau lima i ka naki@a.

Iloko no nae o ka nui o ka pilikia i kau aku maluna ona, aole no i pau kona manaolana, no kona palekana, no ka mea mamuli o kela hooikaika on a, e hemo ae kona mau lima ke hoomaopopo la oia, i ka alualu o ke kaula i hauhoaia ai, e hiki ai iaia ke hoomanawanui, ahiki i ka hemo maoli ana o kekahi lima iwaho. Uhi mai la ka poeleele i kela manawa ke kakali aku la ua o Morikona, o ka laweia mai o kana mau meaai, aole nae he hoailona iki, no ka hoea mai o kekahi mea, no ka lawe ana mai i ai nana, a i wai paha e inu ai.

Aia no ka maneo ke hoholo la ma na wahi apau o kona kino, a o ia kana i noonoo iho ai, in a i makemake ka moi o na kanaka Arabia e hoola iaia, pehea la e hiki ai e hooloihiia kona ola ana, in a aole he hanaiia mai i ka ai. No ke ano maa aku paha hoi kekahi i kela maneo, ua ano palaka mai la oia, me ke ke emi a@a mai no hoi o kona oni ana i o a ianei.

I ka poeleele loa ana iho ma kela po ua holo mai la na iole a pinana, ma kona kino, me ka oi aku o ka lakou mau hana hoopilikia iaia, mamua o ka na ukulele, ke hoohu la oia i na iole e hele mai iaia aku, aole nae he wahi mea a maka'u i ka nui maoli no, a he hookahi iole o ka pinana ana ae a nahu aku la ma kekahi pepeiao, ia wa i kuwo okoa ae ai oia, me ka hooikaika ana ae ahiki i kona noho ana iluna: akahi no a naholo aku na iole no na poopoo like ole o kela hale.

Ke noke la no oia i ka @oonioni i kona mau wawae, ma ka hoopupuu ana mai, a no ka hapalua hora paha kela noke ana i ka hooikaika, ua ku ae la oia iluna, me ka hikaka no nae, o ia no oe o kekahi kanaka i on a i ka rama.

"E ke Akua, heaha la ka'u mea i hana ai, i kau mai ai keia mau hana hoomaewaewa maluna o'u?" i hooho ae ai oia me ka piha @ ka ehaeha. Me he anapa ana la na ka uwila, ala koke mai la iloko o kona noonoo, kana mea i hana aku ai maluna o ke kaikamahine opio e noho mai la ma kekahi hale okoa aku, nolaila pau wale iho la no kona ohumu ana no kona pilikia iho.

Iloko nae o kela manawa, lohe aku la oia i ka hauwalaau mai o kekahi mau leo, maloko o kekahi halelole e pili kokoke mai ana i kona hale e noho nei, aole nae on a lohe aku i na mea e kamailioia ana, koe wale no kona hoomaopopo aku i kekahi leo wahine, ana no e ike la, o Miriama ka mea nona ia leo.

Pehea nae e hiki ai iaia ke hana aku i kekahi mea i wahi no Miriama e ike mai ai, ua kokoke loa oia imua o kela kaikamahine. Ina nei no ka hiki iaia ke wehe ae i na kaula i hauhoaia ai kona mau lima, me na wawae, malia e hiki ana iaia ke hoopakele iaia iho, a hoopakele pu aku ia Miriama ma kela po, o ka mea nae nana i hoopohihihi aku iaia, i ko Miriama kulana oiaio, o ia no ka lilo ana o ka moi o na kanaka Arabia i makukau nona, nolaila in a aole i make make o Miriama e kaawale mai kona makuakane mai, alaila he hana makehewa wale no ka hoao ana e koi aku iaia e holo laua no kahi o ka palekana.

Makemake iho la nae ua o Morikona e ike maoli i ko Miriana manao, ua lohe mau oia i ka himeni o Miriami, iaia e noho pu ana me Tazana ma, i ke mele lahui o Pelekane ; o kona hoomaka ae la no ia e himeni, me ka leo nui, aole no hoi i li'uli'u iho, lohe ana no oia, i ke kamailio ana mai o Miriama me ka maopopo loa i keia mau huaolelo:

"O ke aloha no kou e Morikona," wahi ana. "Ina he maikai iloko o ke Akua, alaila e make ana au i keia po mamua o ka oili ana mai o ka la i ke kakahiaka, no ka mea, ke ike ai i ka malamalma o ka la, ua oi aku na hana hoomaewaewa, me ka lokoino e hookauia mai ana maluna o'u."

Ilakalia no a pau kela kamailio ana mai a Miriama, lohe ku la oia i kekahi leo okalakala i ke kamailio ana ae, a lohe pu aku la no hoi oia i kekahi mea pahupahu, ana i noonoo iho ai, e noke ia ana o Miriama i ka pepehi, o keia ka mea nana i ho-a mai i ka inaina wela loko o ua kanaka nei, a hoomaka aku la oia e uneune i kona mau lima, me ka ikaika apau i loaa iaia, aia ka pono o ka hemo ae o kona lima, he mea oiaio, ma ia hooikaika ana, ua hemo i'o ae la kekahi lima on a, nolaila he hana maalahi ka wehewehe ana aku i ke kaula ahiki i ke kaawale loa ana o kona mau lima ame na wawae o ka oili aku la no ia iwaho, a holo pololei aku la no kahi o ka halelole i noho ai o Miriama, @ ka mea wale no nana i ake'ake'a mai iaia, o ia ka oili koke ana mai o kekahi mea mamua o kona alehele.

Pela iki iho hoi kaua e kuu makamaka eluhelu, no ka hopena o kela holo ana aku o Morikona no ka hoopakele ana mai i@ Miriama a e hoi ae kaua ihope, no ka hookolo ana mahope o ka meheu o Koraka.

Hakalia no a pae o Koraka ame kana elepani ma keia kapa o ka muliwai mahope o ko laua haalele ana aku i kahi o na kauhale o Hanakona, ua halele iho la oia i kana elepani a hoomaka aku la e pinana iluna o na kumulaau, no kona ike he oi aku ka hikiwawe o kona hele ana maluna o na kumulaau, mamua o ke kua o ka elepani.

Ua hele no hoi a poeleele, hoea aku la ua o Koraka no kahi hoomoana o ka moi o na Arabia,kahi a Hanakona i kuhikuhi mai ai iaia, ua laweia aku o Miriama ilaila. Ke nana la oia i ka pa e hoopuni ana i na kauhale, ua hoo@a ae ka paa ame ka mano'ano'a, mamua o kela manawa ana i hoea mua loa ai no kela wahi, a hoomahuka ai ia Miriama, heaha nae ia paa i ka kakou koa opio, mailuna aku o kona kumulaau e kau aha, i kio@a aku ai oia i ke kipuka o kana kaula, a paa aku la i kekahi o na pou o ka pa laau, a iloko o na sekona helu wale no ua kau aku la oia iluna o ka pa me ke au hele ana o kona mau maka, ma kela ame keia wahi, o ke ake no, e ike aku i ke kaikamahine opio.

Aole he hookahi ana mea i ike aku nolaila lele aku la oia i loko o ka pa, me ka nihi hele ana aku no kahi e ku ana o na kauhale. O kana wahi mua loa nae o ka hele ana aku o ia no ka haleole o ka moi, ke honihoni la oia, aole on a wahi mea a honi aku i ke ea o Miriama. Ke honi la nae oia i ke ea paka, a maopopo iho la iaia, ua akoakoa na kanaka Arabia mamua o ko lakou mau halelole, no ke puhipaka ana.

Oiai no nae oia e nihi hele nei me ka malie loa ke lohe la oia i na leo akaka, a mai kekahi wahi mai hoi o na kauhale, i lohe aku ai oia i kekahi leo himeni, alaila kuiho la oia i kahi hookahi, no ka mea ua hookahaha loa ia mai kona manao, i ka holo ana aku i ke mele lahui o Pelekane.

Ua maopopo iaia, aole e hiki i na kanaka Arabia ke mele mai i kela himeni, alaila hoomanao mai la oia no Morikona, malia o ua kanaka nei kela, no ka mea aole oia i ike hou iaia, ma kona manawa i huli hoi mai ai no keia aoao o ka muliwai, malia paha o ua kanaka nei kela e himeni nei la, ua lilo he pio na ka moi o na Arabia.

I kela kuu ana iho o ka leo himeni lohe koke aku la no oia i ka leo o Miriama i ka pane ana ae, nolaila, me ka hoohakalia hou ole iho, holo pololei aku la ua o Koraka no kahi o kela mau leo na i lohe ku ai, no ka mea ua maopopo aku la iaia kahi e loaa ai o Miriama, me ka nui ole o ka hana.

He mea oiaio, mahope o ka pau ana o ka Miriama ai ana ma kela ahiahi, maloko o ka hale i hookaawaleia nona ame Mabuna, kona wahine nana e kiai ana, ua hoi aku la oia ma ka aoao mahope o ka hale aohe paha i piha ka elima minuke o kela noho ana iho o Miriama, komo ana no ka moi iloko, a kahea aku la ia Miriama, i ka i ana aku:

"Ua makemake au ia oe e Miriama, e hele mai iwaho nei!" o ke ku ae la no hoi ia o Miriama iluna, a ukali mai la ma-

(E nana ma ka aoao 7.)