Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 20, 30 April 1920 — Page 7
This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Poalima, Aperila 30, 1920
He Moolelo no ka
MAKAIKIU MAKENEKI
a i ole
KA OHUA MAI KA PA KAPILIMOKU
MAI O SEKOTIA.
"He ha ʻ aha ʻ o nui ko ʻ u i ke kumu o ko olua ulolohi ana aole i hoea mai ianei i ka manawa kupono a ʻ u i makemake ai. Heaha la ke kumu? Ua kauoha aku au ia Tobina e hoike koke mai ma ke kelekalapai ka oihana makai maanei e hoi mai ana au, a ua kauoha pu ak uau iaia e hoike mai i ke Kakiana Bele e hoouna mai i mau makai ianei mamua o ko ʻ u hoea ana mai, a ke manaoio nei au ua loaa ae kana kelekalapa i ke kakahiaka nui o keia la, eia mae, ia ʻ u i hoea mai nei ia nei aole au i ike i kekahi o olua ahiki i kuu manawa i ku iho nei i ka pu i kela kanaka."
"No ko ke kakiana manao ua kuhihewa ka Makai Topina ma kona manawa i kelekalapa mai ai ma keia kakahiaka, pela ke Kakiana Bele i hoouna koke ole mai ai ia maua ianei i ka manawa au i makemake ai ia maua," wahi a ka Makai Masi.
He keu aku no ka a ke kupanaha, ka i no i ka manawa e loaa mai ai o ka hoike iaia e hooko koke mai oia ia kauoha, eia ka he koho hewa wale aku no kana no ko ka Makaikiu Topina manao; aia maluna on a ka ʻ u hoahewa, a e hoike aku ana au ia hana hemahema ana i ka maikai nui.
"Ua manao ke Kakiana Bele? Ua manao ke Kakiana Bele?" i namunamu iho ai ka Lunanana Baida, me ke kalel@ ana iho i kona kaumaha maluna o ka makai e paa ana iaia. "Ua lehulehu maoli na Kakiana Bele maloko o ka oihana makai ma Enelani nei! E malama pono loa oe i kena pu panapana no ka mea e lilo ana kena i hoike ano nui imua o ka aha i ka manawa e noho mai ai ka hihia e pili ana i ka pepehiia ana o Reminetona."
"Peha oe i keia manawa?" i ninau mai a ka Maka Masi. "E hele ae au e kuai i kekahi omole barani maanei nou, ea, ke ae mai oe?"
"Aole maanei aole maanei! Mai haalele mai kekahi o olua ia ʻ u i nei manawa, no ka mea, ke ike nei au i ko ʻ u nawaliwali makemake au ia olua a elua e noho pu mai me a ʻ u aole i maopopo ko ʻ u hopena. O kekahi kumu nui a ʻ u i nei manawa na daimana aole i ikeia aku kekahi poe e ae e hoao mai ana e hoopoino i kuu ola, no laila la ea, mai haalele mai olua a elua ia ʻ u. Hakalia no a pau keia mau olelo ana o ka pau ae la no ia o kona ike a hoomaka iho la e hehee ilua o ka papahele, a me ka hana nui kahi makai e paa ana iaia o ka paa ana mai.
Ma keia manawa ua hoomaka mai la na kanaka a lakou o ka ike ana aku e kuku mai ana ma ka puka e hele mai no kahi a na makai e paa ana i ka lunauana a ia manawa i kauoha aku ai ka Makai Masi i ka i ana aku : "Ku aku oukou ma kahi e o oukou a pau loa o ka mea o oukou e hoao mai ana e hookokoke mai ma keia wahi he kanaka unake oia!"
I ka hoomamao ana aku o na kanaka ma hahi e mai kahi aku o na mea poino. oili aku la kekahi o na makai iwaho a kahea aku la i kekahi kahukaa e hele mai a i kona kokoke ana mai i ka makai, oia a me ka makai komo pu mai la iloko o ka @umi e waiho ana o na mea poino a ia manawa i kauoho aku ai ka Makai Masi i ke kahukaa e holo koke aku no ka hale o ka oihana makai e ku ana i ka uwaki ia manawa e hoouna mai i kekahi kaa lawe mai i ka hale halawai o ke Kalapu Goledona me ka hikiwawe loa.
He manawa pokole loa ma ia hope mai ua hoea mai la kekahi kaa lawe mai a ka oihana makai a laweia aku la na kino o Gerena ame ko ka lunanana no ka hale o ka oihana makai a no ke kino hoi o Gerena ua laweia aku no ka hale e waihoia ai o na kino make no ke kali ana no ka hana a ke koronero a no ka lunanana hoi ua laweia aku kona kino no ka halema@i no ka lapaauia ana mai e kekahi kauka a mahope o ka nanaia ana o kona kino ame ke kauia ana mai i ka laau ua hoihoi loa ia aku kona kino kno ka home ponoi o ka Lunanana Baida mamuli o ke noi a Mrs. Baida.
Ua kaahope ae la ka La Kalikimaka me ka loaa ole i@ka Lunanana Baida he manawa maikai e hoohauoli ai iaia iho me na mea i hoolakoia no ia la elike me kona maa mamua @ku@ no Batolomaio hoi ua ohi oia i na mea i loaa iaia mai na hana lealea a hoohauoli mai a ka lehulehu iloko o na @@@@ he kanaha-kumuamawalu mamua aku oia mau la nae i hoohalaia eia iloko o ke ola uluaoa a haunaele a ua hoohalaia kekahi hapa o ia manawa ma ia ano o ke ola ana.
No ka Lunanana Baida ua ike iho oia iaia iho i kona ano maikai i ka hala ana o kekahi mau la a mamuli o kona aeia ana mai e kona kauka e Mrs. Baida a no ka maikai hoi o ke ea i k@pono i kona ola kino hele aku la oia i ka hale o ka makai kiekie no ka hoike ana aku iaia iho imua on a he hale ia e ku mai ana ma kekahi aoao mai o ka Hale Keokeo.
Ua oi ae ka haikea o kona helehelena i keia manawa mamua o ka kakou manawa o ka ike mua ana ae nei i ka lunanana mamuli o ka nui o ke koko i kahe mailoko aku ona. He kanaka ola kino maikai oia ma kona manawa i haawiia aku ai ka hana no ka hanu a@a aku mahope o ka mea nana ! aihue i na daimana a Wilemota i aihueia ai me kona a'o @@ ia aku i na mea apau ana e liana aku ai i mea e loaa ai ka waiwai i aihueia.
@aia i hele ai ai e ike i ka makai kiekie e lei ana oia i kona lima hema iloko o kekahi kaei kilika a iaia i komo aku ai iloko o ke keenahana o ka makai kiekie panee ia mai la kekahi noho e noho iho ai a noi mai la i ka Lunanana Baida e noho iho ilalo.
Mahope iho o ka laua haawi ana i na aloha hoikeike mai la ka makai kiekie i ha hoike a ke kauka o ka waiho ana aku imua on a e pili ana no kona eha ana a me kona lapaauia ana a ua hoike pu mai la i kona hauoli no ka ike ana mai i ka lunanana me ke ola oiai nae ua kauhmaha oia no ka hoea ana aku o ka lono imua on a no ka halawai ana o ka lunanana me ka poino me ka hoike pu mai i kona manaolana e ola loa ae ana no oia ke halawai ole me kekahi ma'i hou e @oino ai kona ola.
Ua hoakaka mai la ka makai kiekie i kona nana ana i ka hoike aole i loihi mamua koke iho a ua o Mr. Baida o kå waiho ana mai imua o kekahi mea nana e kakau i kona ma@@o nona no ka hoike ana ae i ka makai kiekie ma ka lamamua aku e hoakaka ana maloko o ia hoike i ka hihia ame ka nui o ka hana o ka ninaninau ana a ua o Mr. Baida @hiki i k loaa ana o ka waiwai aihueia a e lawe kokei@@na nae ia hoike ana a noonooia ma kekahi manaa kupono @a ia mua koke iho.
Ma ka manawa i koikeia aku ai ka lohe ia Me. Wilemota no ka loaa ana o na daimana ana i aihueia ai ua piha loa @@a i ka hauoli me ke kahala nui o kona u@@@@@ no ka piha eleu a makaukau o ka mea nana i huli a loaa ia waiwai a ua noi ma oia i ke keena o ka oihana makai e hoike aku i ka inoa o ka makai nana i huli aku a loaa na daimana ana no kona makemake e hle kino aku ka mea nana i kyli me ka holopono loa imua on a no kona haawi ana mai i kekahi makana ana i manao ai e haawi mai. Aolie mea a ka makai kiekie i kamailio mai iaia maluna o keia makana no ka mea @a maopopo iaia ua ike ka Lunanana Baida i na rula hooponopono a ka oihana makai e pili ana no ia mea.
ma ka mea hoi e pili ana ia Wilemota ponoi he mau mea oiaio ka i koi keia mai i ka ohana makai he mau mea kupono e haawiia aku ka noonoo ana maluna o na hana e lawelaweia ana e ka hui Wilemota ma ka Hale Gadona. E hoomakaukau ia ana kekahi hana no ka hooponopono ana i na hana o ia hale a in a e ikeia ana kekahi mau hana kupono no ka hana ana aku ia manawa e kauohaia mai ai ka lunanana no ke kukakuka ana.
No ka mea hoi e pili ana no ka aihueia ana o na kaimana mailoko aku o ka rumi paa loa o ka hale o Wilemota ma ke alanui Paka ua ikeia ka hemahema nia ka aoao o ke kakiana Bele ma o kona hookuu ana aku ia Foasai ke kuene a Wilemota e holo mahuka aku me k@ ike ole o ke Kakiana Bele. O Foasai ke kanaka i manaoia ua ike oia i kekahi mea e pili ana i ka aihueia ana o na daimana mai ka hale aku o Wilemota eia nae ua makaala ole ke kakiana Bele ia kanaka a ua mahuka aku oia.
"Ua loaa ia makou ke kanaka ana ki a Foasai i lawe aku ai i na ki he mau mahina aku nei i hala me ke kauoha aku o ua o Foasai i ua kanaka hana ki la e hanaia mai kekahi ki a kulike loa me ke ki hale ana o ka lawe ana aku," wahi a ka Lunanana Baida o ka pane ana mai, "eia nae no ko Kakiana Bele makaala ole ia kanaka i makemake loa ia no keia hihia, ua makuka aku kela kanaka no Holani.
"Ua hoakakaia aku nae na ano apau o kela kanaka i na luna aupuni ma Parisa ma ke kelekalapa a ma na leka pu. Maloko o kekekahi o na nupepa mai Palani mai i loaa mai e hoakaka ana ia i ke ano o ka pepehiia ana o kela kanaka maluna o ke kaaahi ma ke ano i kupono loa nau e huli aku. Ua kauoha aku au i kekahi o na kupakako o keia keena e malama i kela nupepa no ka haawi ana aku ia oe no kau nana ana iho oiai oe e hoomaha ana.
"I ka nana aku pakele mahunehune loa oe mai na lima mai o ko kakou hoaloha ka Makai Kiekie Hai o Parisa ; he wai buke liilii kana o ka hoomakaukau ana no ka hoohanaia ana aku e na makaikiu o Europa ; ua loaa mai ia'u kekahi kope o ia wahi buke mai iaia mai a ke waiho mai nei ma kekahi wahi o keia rumi a in a he makemake kou e nana iho ia wahi buke oiai oe e hoomaha ana i keia mau la mai ka hana aku e lawe aku oe."
No ka ike a kamaaina o ka lunanana i ka Makai Kiekie he kanaka uuku loa o na olelo e kamilio mai ai aole oia i noke wale aku i ka noii ma na mea e pile ana i ka hana a ka oihana makai i kona manawa i kaawale aku ai no Palani.
"E loaa ana he manawa hou no kaua e noonoo ai maluna o ke kulana o kela hale halawai ke Goledona," wahi a ka makai kiekie o ka pane ana mai "Elike me ia au i ike ai ma ka pepa hoomanao i haawiia ae i ke kakiana Bele, o ka wahine i hele ae ai e noi i ka haleleka no kekahi mau leka ekolu i kakauia ma ka ino "Adelaide, oia no o Kini Klaka o ka Ululaau Sana Keoni he wahine i hoopaaia maloko o ka halepaahao no kekai manawa loihi no ka hewa apuka malalo o na inoa hoonalonalo Deise Deka. Vaioleta Vere ame kakahi mau inoa kapakapa e ae a me ke kenelua ole ke olelo ae ua hookuuia mai oia e hoi ae e hookele i na hana maloko o kela hale halawai Goledona me ia hoohiki mai no o lakou ia kakou aole e hana hou ia kekahi hana ino maloko o kela hale a aole hoi e hookuuia kela wahine.
"Ua hookoloia aku kela wahine e makou ma na™wahi apau ana o ka hele ana me kela kanaka Reminetona. Mawaena o kekahi mau hana kolohe ana ua hooiaiaia mai kona lilo ana he mea aie i kekahi huina dala no ka hookaa ana i na aie no ka auhau o kona mau aina ponoi ma ka makahiki i hala.
"Aohe mea e hoike mai ana i kona hui pu ana me keia hihia aka nae o ka inoa ame kona wahi i noho ai i ikeia maluna o ka aapana pepa i loaa aku ai e waiho ana ma kahi kokoke i ke kino o Reminetona ua nanaia aku ia ma ke ano ua hanaia kekahi aelike mawaena o kela wahine ame Reminetona o ka limakakau e kau ana maluna o ka apana pepa elike me ia i hoomaopopia no Reminetona.
"Ma kekahi ano ke nana aku me he mea la ua holo leka kela wahine me Foasai ke kuke a Wilemota aka nae aohe mea hooiaio mai no ia mea e hiki ai ia kakou ke huli aku. Ma ka mea hoi e pili ana i kau hoke no ka hui pu ana o kela wahine me Gerena i ka nana aku he kahua kupono kou kalele ana i kou manao.
"Me he mea la he kanaka kekahi i hele aku ma kekahi wahi kokoke i ka hale o Wilemota a i oe ua komo maoli aku no paha iloko o ka hale oiai oia e kiai mau mai ana ia Foasai ke kuke a Wilemota he kanaka i hui pu me Reminetona a ua haawiia mai na daimana ia kanaka a laweia aku a haawi ia Reminetona. Owai nae la ia kanaka he mea hiki ole ia ia kaua ke hoike ae. Aole o Mr. Nila, elike me ia au i hoakaka ai maloko o kau hoike eia nae ua lilo no ia i mea nui na'u o ka noonoo ana.
"Eia ko'u manao e waihoia aku ka hana o ka noii pono ana i ka hana a ka Ahahui @. O. T. A. iloko o kou lima. O kekahi lala o keia ahahui hoole waiona he lehulehu na lala o na halehana maloko o keia aupuni i komo aku eia nae he ahahui ma ka noonoo aku e hana ana i kekahi mau hana pohihihi loa a e launa mau ana keia mau ahahui ma ke leka me na ahahui ma Parisa a maloko o Vienna.
Ua lohelohe wale ia he mau ano hana hou ka keia ahahui e hoolala mai nei aole ma ke ano maikai a hoopono aka ma kekahi ano koloke. Ke haawi aku nei au ia hana iloko o kou lima no kau noii pono ana aku e ka Lunanana Baida no ka mea o oe wale no ke kanaka a makou e kau aku nei i ka manaolana no ka holopono o ia noii ana Mai keia la aku aole oe e ike hou ia ma ka inoa Lunanana Baida aka "ka Makaikui Makeneki."
Alaila huli pono mai la ka makai kiekie a nana mai la ia Mr. Baida a i mai la : "E haawi aku ana au i ko'u mahalo @ui ia oe no ka mea mamuli wale no o kou makaukau ame kou makkala me ka piha noonoo i loaa ai ka hanohano i kei oihana makai o ka holopono o ka hana i lawelaweia e oe e pili ana i keia hihia ua hookau mai oe i ka hanohano maluna o ka oihana makai a ke hoike aku nei au i ko'u hilinai nui maluna o kou makaukau ma keia oihana."
"Ua hana au i ka maikai loa a'u i ike ai e ke Sa Rolana." i pane aku ai ka lunanana me ke ku ana ae a maloeloe ia manawa "a ke paa nei no kuu manao e hana aku ana au i ka mea i oi ae @ ko ka manawa i hala. Ina ua hana au i ka hana i hookauia mai maluna o'u me ka holopono hapa e hooikaka no au e holopono loa ai kekahi manawa hou aku."
"O, e ka Makaikiu Makeneki aohe a makou mea e hoohalahala ai no kau hana ua kauohaia oe e huli aku i na daimana i aihue a ua loaa a heaha auanei ka makou hoohala holo ana i koe? Eia wale no o ka haawi aku i ka mahalo ia oe"
"O, me ke mahalo e ke Sa Rolana." haawi aku la oia i kona aloha a oili aku la iwaho me ke pani malie ana aku i ka puka mahope on a a i kona oili loa ana aku i waho ku iki iho la oia e noonoo no ua olelo a kona poo ma ka oihana o ka hoa@@@@ ana mai.
KA HOPENA
MAGARITA ADAMU
(Mai ka Aoao Elima mai.)
kau ana mai i kona mau lima maluna o ko'u poohiwi, aole no hoi o'u kue aku mamuli o ko'u manaoio ua kamailio wale mai no oia i ka mea pololei.
"Mamua nae o kona haalele ana. kamailio mai la oia aole he mea maikai kona ikeia mai e ka poe o ka hokele e kamailio pu ana me a'u mamuli o kona maka'u o laweia aku auanei ka lohe a imua o kana wahine no kona lawe ana aku ia'u he hoaloha nona.
"O kana i makemake ai e ike ole ia mai keia ano hoaioha o maua a i ko'u wa e hoea ai no Nu Ioka oia ka mea nana e hoonoho ia'u ma kekahi wahi kupono me ke kokua pu mai k ko'u noho ana ma na mea apau e loaa ai ia'u ka hauoli."
Oiai o Magarita Adamu e hoakaka aku ana i na mea e pili ana no ke kanaka malihini i hoikeike mai i kona ano hoaloha nona ke pupuku wale la no na ke'emaka o Kapena Rede, nana mai la hoi oia i ke kaikamahine opio me na maka kuoo alaila hooho ae la me ka leo nui:
"Lapuwale o na lapu wale!" wahi ana me ke ku'i ana iho o kona lima akau maluna o kona kuli. "Ina e hoike mai ana oe i ka inoa o kela kanaka ia'u i keia manawa alaila e hele aku no au e hui pu me ia no ka uku ana aku i kekahi makana kupono loa no kana mea e hana mai ai ia oe."
No kela mau olelo auhee aku la ke ano maikai ole mai ka helehelena aku o Magarita a mohala mai la kana nana ana me ka hoomaka ana mai e minoaka a pane mai la :
"Aole no he kaokoa ae o ka hana a kela kanaka me kau e nana mai nei i ke kamailio ia'u. Ua like loa olua me he aku no paha kou akamai loa mamua ona."
"Ina ua nana mai oe e kuu hoaloha maluna o'u ma ke ano ua like aku au me kela kanaka au i kamilio mai nei. alaila he oi aku kou palekana iwaho o kahi a ka ua e haluku mai la mamua o kou noho pu ana ma me a'u ma keia wahi. Ua au'a aku nei au ia oe e noho mai iloko nei o keia umalu pali aole ma kekahi kumu okoa ae aka no ko'u makee wale aku no e loaa ole oe i ke anu e ku a mai'i mai ai oe i kekahi la. Ina nae ua manao oe e hoi aku iloko o ka ua no ko'u kupono ole e noho pu aku me oe alaila aole au e kahoi mai ana ia oe."
Iloko nae o ke kuoo o kela mau olelo i kamilioia aku e Kapena Rede aohe wahi mea a hele aku o Magarita Adamu ke noho malie la no oia me ke kulou ana o kona poo i lalo a ia wa i hoomaka hou aku ai ke kapena opio e kamailio : "He opiopio loa oe e ka lede maikai e loaa kau ai ia oe ka haoli o ke ao nei a ʻ u e huikala aku nei ia oe no kou kuhihewa ma ke kamilio ana mai nei i na mea au i maopopo ole ai O ka mea pololei a o ka mea oi aku no hoi o ka pono o ia no kou ku hookahi ana aku imua a paio me ka ikaika apau i loaa ia oe me he mea la e paio maoli ana no oe me kou enemi ino loa."
"Heaha auanei ka pilikia no ke ano o ka ʻ u mea i manao ai a e hana aku ai paha owau hookai wale no ke auamo ana i pa ehaeha in a he mea kekahi o kela ano e kau ma ana maluna o ʻ u."
"Aole loa he pololei o kena manao ou e ke kaikamahine : E ae mai oe e hana kaua i kekahi ae like no ka mea ua ho™haeha loa mai oe i ko ʻ i noonoo ma ka ike ana aku i kekahi kaikamahine opio elike me oe ka hoopuka mai i na olelo i kupono ole loa nau e kamaili mai ai. Ua oi ae ka maha o kuu uhane e ike aku ana ia oe e noho ana ma keia mai i na olelo kupono ole. Ke makemake nei au e hoiaio aku imu ou he hookahi kanaka koa a nele ia mea he hohewale ma ka honua nei a ma kou aoao hoi e manaoio mai oe aole i pau loa na kanaka o ka honua nei i poe ino a liohewale. Pehea e hana aunei kaua i keia aelike?"
"Aole he maopopo ia ʻ u o kau mea e kamailio mai nei e oluolu oe e hoakaka hou mai !"
"E hoolilo aku ana au ia ʻ u iho i hoaloaha oiaio nou aole ma ke ano a kela kanaka i hoakaka mai ai aka he aloha kui ʻ o he aloha ma-ua ole, he aloha o ke kaikunanae no kona kikuahine. Aole au e papa aku ana ia oe, i ke kamailio ana mai me a ʻ u imua o ko ʻ u mau hoaloha : aka ma ka ʻ u mau wahi apau e ike ai ia oe ua makaukau loa au e hele aku e hui pu ma ke ano he mau hoaloha kaua me ko ʻ u nana ole i ka mea a na kanaka e kamailio mai ai. E ike aku ana no oe ma keia mua aku aole ka ʻ u he mau olelo wale no ma ka lehelehe aka ua hoopukaia aku ia mailoko lilo mai o kuu puuwai. E ae ana anei oe e lawe aku ia ʻ u he hoaloha nou?"
Nana pono loa aku la o Magarita Adamu maluna o ke kapena no kekahi mau sekona me ka piha kahala no noa hoakaka a kela kanaka opio a o ia kana o ka ninau ana mai : "Heaha iho la kou kumu i noonoo nui loa mai ai no ʻ u? Nokeaha kou mea i waiho malie ole mai ai no ia ʻ u pela?"
"Eia no ke kumu no ko ʻ u ike aku he kino opiopio kou i nele me na hoaloha ma keia ao : i nele i ka noho hauoli ana. elike me ia i loaa aku ai i ka nui o na kanaka. Ua nana aku au ia oe elike me kakahi manu liilii i nele i ka makuahine nana e malama aku iaia. Ua nanan aku au ia oe no ka mea ua hoao ko ke ao nei e kiola aku ia oe ilalo o ka lua oiai nae o ka mea oiaio loa ua like no kou hewa ole me ko ʻ u e noho aku la imua o kou alo no na mea a na kanaka e hoahewa wale mai nei maluna oe.
I ka nana aku ua hele o Magarita a piha loa me ka pihoihoi me ka hoopili ana ae i kona mau lima ma kahi o kona puuwai alaila pane ma la : "Ke manaoio nei anei oe aole au i hewa ?"
"Ae ke manaoio loa nei au aole he kiko eleele iki maluna ou !" i hooia hou aku ai no o Kapena Rede.
"He keu aku maoli ka keia o ka mea kupaianaha, no ka mea aole au i hoike aku nei imua oe, no ko ʻ u pili ole i ka hewa pau e mai nei nae ia oe no ko ʻ u hewa ole."
"Aole o ʻ u kauka ʻ i a hoike okoa mai oe a na kekahi mea okoa aku paha e kamailio mai ia ʻ u aka ua hiki loa iau ke heluhelu aku i na ano apau o ke kanaka pela iho la i loaa mai ai ia ʻ u ka ike no kou hewa ole e kuu hoaloha."
Kunana iho la o Magarita me ka maopopo ole o kana mea e kamailio mai ai alaila paa aku la kekahi lima maluna o ka pohaku me ke kulou ana iho o kona poo maluna o kona lima a hoomaka aku la e uwe me he mea la ua hoehaeha loa ia aku kona noonoo no kekahi mea ano nui me ka lohe pono aku o Kapena Rede i knoa leo uwe iloko o ka @aluku o ke kuaua me ka ikaika.
MOKUNA @@@
No kekahi manawa ke ku malie ana o Kapena Rede me ka noke ana i ka nau i kahi o kona @iga e pili aku la i kona waha a no ka pau koke ole o kela uwe ana o Magarita kiola aku la oia i kona ciga iwaho o ka ua a paa aku la kekahi lima maluna o ka poohiwi o ke kaikamahine me ke kamailio ana iho i na olelo oluolu:
"Ua loaa pono au i ka'u mau olelo no i kamailio mua aku nei ia oe no ka oi ae o ko'u pono e nana aku i kou uwe ana maanei mamua o kou hoi ana aku iloko o ka ua a ke nonoi aku nei au ia oe e hoopau i ka uwe ana aole he mea e loaa mai ana ia kaua ma ia hana. E nana aku iamua e nana aku i kou ola ana ma keia hope aku aole ia he ao pouli elike paha me kau i manao ai a i ole elike me ka na kanaka nana mai ai maluna ou.
(Aole i pau.)
KEAKA TAZANA
(Mai ka Aoao 5 mai.)
hope o ke kanaka ana i kapa aku ai he makuakane nona a hele mai la no kekahi keena nui mamua mai o kona keena moe.
I kela oili ana mai o Miriama iwaho ike koke mai la no oia i kekahi kanaka Arabia aoo e noho ak uana he hoahanau no ka moi. O keia kanaka me ka moi he hookahi o laua makuakane a ma na makuahine ka like ole i ka ike ana mai o ua kanaka nei i kela komo ana aku o Miriama kulou mai la oia imua ma ka haawi ana mai i kona aloha.
"Auhea oe e Miriama ua elemakule au i keia manawa aole he loihi o ko'u mau la i koe e ola ai ma ka monua nei nolaila ua hooholo iho au i ko'u manao e waiho aku ia oe malalo o o ka malu o kuu kaikuaana nei."
Hakalia no a pau ke kamailio ana aku a ka moi i kela mau olelo ae la o ke ku mai la no ia o ke kaikuaana o ua moi nei iluna me ka hookokoke ana mai i kahi a Miriama e ku aku nei ua kuemi hope aku la nae o Miriama aka paaia aku la kona lima me ke kauoha ana aku o kona haku hou
Ua loe ae nei oe i ka manao o kou makuaakane nolaila e hoi pu ae kaua no kahi o ko'u halelole." wahi ana me ke kaualako okoa ana mai ia Mariama.
I ko laua hala ana aku hoi ia wa i hooho ae ai ka moi me keia mau juaolelo : "Aia a hoouna aku au ia Miriama no ka akau iloko o keia mau mahina aku e ike auanei ka poe i kuleana iaia o ka uku makana iho la ia o ko lakou pepehi ana i ke keiki a ko'u kaikuahine."
I kela hoea ana aku hoi Miriama maloko o ka halelole o ka hoahanau o ka moi ua nonoi aku la oia i kela kanaka e hookuu mai iaiai aohe nae wahi mea a maliuia aku ia leo. I kinohi he oluolu na olelo a kela kanaka e kamailio aku ana no ka hoolohe ole aku nae o Miriama me ka hoao e hemo mai kana paa ana ua okalakala ae la kana mau olelo e kamailio aku ana me ka ikaika pu o ka lawelawe ana aku o kona mau lima maluna ona.
Me kela hooikaika no nae o ua kanaka nei e paa ia Miriama he elua manawa i hemo ai ke kaikamahine opio aohe wa a pakaele mai iaia aku a iloko o kekahi o kela mau hemo ana o Miriama i lohe aku ai oia i ka kimeni o Morikona a pane aku ai elike me ka kaua i ike mua ae nei e kuu makamaka heluhelu o keia moolelo.
No kela kamilio ana ae o Miriama me ka leo nui i hopu hou aku ai ka hoahanau o ka moi iaia a kaualako okoa aku la nohope o kona hale ua kiomo e mai la nae he ekolu mau wahine Paele no kaike ana mai i na hana ku i ka lokoino a keia kanaka e hhoau aku ana maluna o ka wahine opio.
Ma kela manawa hoi a Morikona i ike aku ai i ke alaiia ana ae o kona alahele e kekahi kanaka Paele ua hoopii koke ia mai ka inaina wela iloko on a a ke nana aku iaiai iloko o kela manwa ua like oia me kekahi holoholona ka hele a hiena hopu aku la oia i ua kanaka Paele nei a kula'i aku la a hina ilalo a hoomaka iho lalaua e hakaka aia hoi ka Paele ke hooikaika la e hemo ae kana pahi no ka hou ana mai i keia enemi o ka pouli aka akia na lima wikani o Morikona ke uumi la i ke kanaia i o ka Paele.
No kekahi mau minuke kela noke aiana o laua i ka hakaka me ka pua'i leo ole mai kekahi ae o laua e lokeia mai ai e ka nui o nakanaka ua hemo ae la ka pahi a ke kanaka Paele me ka ike o Morikona i ka moku ana mai o kona poohiwe heaha nae ia moku i kona noonoo o kana wale no e nana la o ia kona lanakila maluna o kela Paele.
Heaha la ia haha ana iho o kekahi o kona mau lima iluna o ka lepe loaa iho la iaia kekahi pohaku me kela pohaku i kipo iho ai oia maluna o ke poo o ka Paele he poha ka mea o ka loke ana iho ua waiho lolo ae la ke kino o kona hoa hakaka aole no nae ia he mea nona e hoopau ai i ke kipo ana i ka pohaku aka haawi hou iho la oia he elua mau kalo paa o Waiahole o ka pau ae la no ia o ka oe hana pio ka oe ahi.
Me ka hookakalia ole io holo aku la o Morikona no ka puka o ka halelole ana i lohe mai ai i ka leo o Miriama ua lohi loa nae oia no ka mea ua hoea mua ae la o Koraka maloko o kela halelole a mamua o ka loaa ana he manawa no ka hoahanau o ka moi e hookau aku ai i kona lima maluna o Miriama na kapoo e aku la ka pahi a Koraka iloko o ka halelole a kaawale ae la he puka ma kahi o ka eono kapuai ke akea me kona komo koke ana aku a ku ana i waena o ka poe maloko o kela rumi.
Ua ike koke mai la no o Miriama ia Koraka me ke auhee koke ana aku o ka maka ʻ u ame ka pihoihoi mai iaia aku o ka hauoli ame ka haaheo ka mea iloko o kona puuwai i kela manawa a o ia kana i hooho ae ai : "O e Koraka !"
"Ae owau no keia e Miriama !" o ka lele aku la no ia o ua o Koraka maluna o ke kanaka hapa Paele a paa aku la ke kania-i a i ka ike ana mai hoi o na wahine Paele ekolu ua hoomaka aku la lakou apau e holo ma kela wahi i okiia mai ai o ka halelole me ka pahi.
I kel paa ana aku no o ke kania-i o ke kanaka Paele i kekahi lima o Koraka ua pii koke ae la @@ ka lua o kona lima me kana pahi a kapoo ana ka pi iloko o ka puuwai a iloko o ka manawa pokole loa aia ke kino o ua kanaka nei ke waiho oni ole la.
I ka hookuu ana aku hoi o Koraka i ka mea i make ua huli mai la oia imua o Miriama me kona manao e puili aku i ke kaikamahine opio iloko o kona umauma a e honi mai hoi ma kona ihu komo ana no o Morikona iloko a no kela kahamaha ana aku o Morikona i hooko ole mai ai o Koraka i na koiikoi a kona makemake
Aia he wahine Paele ke noke la i ke kahea me ka leo nui a ke loke aku la lakou nei i ka haluku mai o na kapuai wawae he nui e holo mai ana no ka halelole a lakou e noho ana a o ia ka Koraka i huli ae ai imua o Morikona a i aku la:
"Aole he manawa hou iho e hoohakaliaai e holo koke olua i keia wa no ka palekana o ko olua mau ola. Ma keia puka o ka halelole e hemo aku ai olua a hole pololei no kahi o ka pa e lawe i keia kaula o ko olua alahele ia e hemo aku ai iwaho o ka oa a holo aku no kahi o ka palekana. "
"O maua kau e olelo mai nei e holo a pehea iho la oe ?" i @inau mai ai o Miriama me kona kanaloa loa i ka haalele ana iho ke ole o Koraka pu kekahi no ka mea ua hopohopo loa oia i ka palekana o kona hoopakele ke noho io a hakahaka hookahi aku me ka nui o na kanaka Arabia.
"Aole a olua noonoo ana mai no ʻ u e noho ana au a pau pono ka ʻ u mau hana i makemake ai me ka moi.
"E hoomaka mai ana o Miriama e kamailio hou ua lalau aku la nae o Koraka iaia ame Morikona a kaualako aku la nowaho o ka halelole a i aku la : "E holo elike me ka mama apau i loaa ia olua." alaila hoi hou mai la noloko o ka halelole no ka hoa ana e paio me ka poe e hoea mai ana i wahi no kekkahi o lakou e hikik ole ai ke hookolo aku mahope o Miriama ma.
Me ka ikaika apau i loaa iaia i ku hookahi aku ai o Koraka a hakaka me na kanaka o ka moi o na Arabia eia nae heaha ka ikaika o ka mea hookahi imua o ka poe he lehulehu he hookahi nae mea i loaa iaia ka lanakila o ia no ka hiki ana iaia ke hoopakele ia Miriama ame Morikona.
No kekahi manawa loihi keia hakaka ana o Koraka me kela poe kanaka me ka make ana o kekahi poe iaia nei ua paapio iho la oia me ka hauhoaia ana o kona mau lima ame na wawae i ke @@@@@ a ka ika iia aku la imua o ka moi.
(Aole i pau.