Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 20, 30 April 1920 — Page 8

Page PDF (1.60 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Maiolel A KAUKA J. H. RAY

Mond (Remonda).

Lanaoomalu o ka Papa Komisina Aina o ka Teritore Mamua. @ mai ka Nupepa Haole mai o H@ e William J. Coelho, no ke Kuokoa nei.

Na hoololi i Manaoia i na Kanawai Aina o Hawaii.

Ha @a nui o na lahui me na ano k@ke oie i akoakoa ae ma ka M@h@ Holo i ke ahiahi nei no ka @he ia Kauka J. H. Raymond (Rem@ o Muui no kona may manao hoakaka maluna o ka ninau aina. Ua hoolauna a o Kauka J. H. Raymond e A m@tumnba (kapilina) a na R. H. Ma@ unakanawai apana o Hamasua @ mai ma ke ano mahele ole@ akaka ma mai ka mea hai@ i n ahi may mame akea pili i @ law hooikaika una i na kau koho i ahe u pe aku. A hoopuka mai penei: 'k@na Hoa Makaainana, na 'Lede me na Keoaimana. He keleana pili pae iʻili iho maluna @ me keia makaainana amelika e u @ manau laluna o ke kahua akea me @ a @ e pili ana i ka hoo-pin@ i ke aupuni.O ke ninai a ʻu e kamailio ai i keia pu @ Ielai nei au oia ka pookela loa @ waena o kakoi no ka noonoo @LA @ Anu mamua o ma kumuhana e ae @a haokamuia ana o ko kakou aupun k@loko nei aole wale mamuli o kona hoala ana ae i ka ninau e pono a @ ai kekahi mahele pohai @ no jo kakou poe, aka ua jue @ i kekahi o na makia i hoo@ a i ke aupuni Amelika e ko kak p@ makua mua. Ke kaailio @ ka pono kaulike o na kanaka apua maalo o ke kanawai me ka hoo@ ue i ka ili, hoomana a lahui @ paha. Ehookalele no au iaʻu @ na ka noonoo akahele like me oejou maluna o ka olelohoholo hale bila helu @ i hookomoia e ko kakou ele@ ka mea hanohano J. Kalanianaole, i February 21, 1920.

E hoomaopopo i na kanawai e ku nei. @ mamua ae o ke kono ana aku iloko @ kala. Ianao malune o keia kumu hano e hoomaopopo iki ae kakou i na kanawai ku nei e hooponopono nei i ka a kaonoopo ana i na aina aupuni ma ko hookupono ana ae i kekhai mea m@ i kekahi apana aina maluna @ e hiki ai e kukulu i kona @.

@ o na olelo pokole, e hoomaop@ he hiki ne i kekahi makaainana Ame ka ke noi i aina aupauni, a e loaa na ke kuleana like me kekahi mea okoa @ lehai okoa ae paha ma kekahi ano aina ke @ e hookuu aku ai,in a no ia @ mahi ko pookela loa, aina kula @ ole o ke kulana aina hanai @oa o ka papa ekahi a papa elua pahu.

@ niki i kekahi kopolena e loaa @ ai aku maluna o jookahi kau @ aina a o ka manao pihao maoli @ i kona hooholia ana oia @ hiki i kekahi kopolena ke @ mai a i ole kuai mai i @ in a ua on a mus ia e ja he @ kaukani eka.

@ hiki no i kela me keia iwakalua @ma makaaionana, ma ka pala pa p @ kio me ka mana kanawai i @ni e okioki i mau home, hooku@ kekahi aina o kekhai kulana i @.

Kuleama Unuhi Hou

Maloko o kela me keia palapala hooina ma i hanaia mahope mai nei o ka @ ana e ka ahaolelo Lahui i na @ pakai i ke kanawai kumu me @ mahele kelana unuhi hou e @ maloko o ia mau pala @aona ne pauku e haawi ana @ i ke kuleana unuhi hou i ke @ in a aia no a pau i holimalima @ a @ na hana pili i ka hookuono @ uku aia no i keia wa ma ka o ka Teritore aneane 25,000 eka aina ka a in a ia e maheleheleia ae ma ka @ka o bible eka i ke kanaka, alai@ awa ana no na aina jo no ka hoo@ in a i na onana 750 maluna o ia na @na.

A @ ma kahi o aneane 450,000 eka @ aku aina e ae maikai a ino, aole ma@ e ni aku maluna o 20 pa kenota o ia @kupono a ke kanu i kekahi mea okoa @ makano o ke ko. Maluna o keia ano @a e hiki no e ola aole e oi aku maluna @2 ohana. O ke kpena aku he aina hanai holohohona o ka papa elua ka kapanuni. Nona ka hapanui i ke ino me @ panoa, e in a e hookuonomo keka@ mea i keia aina, aia no a lawe oia i @ aaukani a elua kaukani eka o ia ane aina, alaila manao kahi pono, a U ka hiki io e loa kahi ola maluna o @aka kekahi ninai pohihihi loa. Ina paha aia i makaukau i ka waihona e h@ e hoolawa kupono i kona whai ana: holoholona me ka malama ana ia is a niki i ka mahuabua ana o kana mau holohoona a oo pahy kans mau ma@ alaila paha manaolana io kahu p@.

"Mai poina i keia, ---o ka mahiai me ka @auai holoholona he oihana maopopop @ a aiole loa kekahi mea mawaho ae o ka mea i loaa aa hoomakaukau hoo@ ana no ka holomua malalo o na ka @ ouli o keia paeaina . O ka oiLana hanal holoholona me ka mahiai, he.

kaukai loa maluna o ka wai ua, ka mea maopopo ole o kona wa e helelei mai ai ma kekahi mau wahi, a ke ole no hoi ia, e poino ana na holohonona me na mea ulu kaukai i ka wai ua. " Ano e io ae hoi kakou e noonoo no na wahi aina i hookawaleia ma keia bila no na hana pili i ka hoolaupai hou ana i ka lahui Hawaii.

200,000 Eka Aina Hiki o Loaa

Mokupuni o Hawaii. EKA.

Kamao-Pueno . . . . . . . . . . . . 11,000

Puukapu . . . . . . . . . . . . . . . . . 15000

Kawaihae 1 . . . . . . . . . . . . . . . 13,000

Pauahi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 50

Kamoku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5,000

Nienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7,350

Humuula mauka . . . . . . . . . . . . . . .53,000

 

Mokupuni o Maui Eka.

Kahikinui . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . 25,000

Apana o Kula . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6,000

 

Mokuni o Molokai. Eks.

polauu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11,400

Kapookea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2,000

Kalamaula . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6,000

hoolehua . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3,000

Kamiloloa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3,600

Makakupaia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2,200

 

Mokupuni o Oahu. Eka.

Waimanalo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4,000

 

Mokupuni o Kauai. Eka.

Waimea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15,000

Moloaa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5,000

Anahola . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2,500

 

"He ili aina o elua haneri kaukani eka, he panoa ka hapanui, pa makani mau, paa pu i ke a me na wahi kipo-

hopoho lepo ilki, e kupono ole ai e ka-

paoa he aina. E noonoo pu mai kakou--

i ka hoijoiia ana aku o ka lahui Hawaii

i maa ole i ka mahiai a hanai holoholo

na maluna o na aina o keia ano, me ka

manao e hiki lakou e noho maluna o ka

aina a hooulu i kau wahi mea iki a i ole e loaa ai paha kau wahi heluna holo holona e mauao ai ke ola maluna o ia mau wahi.

"He mau kumu no paha ko ke Komi

sina j kapae ae ai mawaho aneane 250,-

000 eka aina hanai holoholona helu eka-

hi. Eia ua may aina la: Ma ka Moku

puni o Hawaii-- Kapapala--nona ka hi-

in a aneane 78,000 eka aina e paaia nei

e ke Kapapala Raneh; Puuwaawaa, e

paa nei malalo o ka hoolimalima ia Se

natoa Robert Hind, nona ka buina ane-

ane 46,000 eka aina; Waimea, nona ka

huina o 40,000 eka; na aina no hoi o

Shipman, ma Puuoo i Piihonua, 13,000

eka. Waiohuli ma Keokea, malalo o ka

hoolimalima ia Senatoa Harold Biee, no

laua ka huina ili o 15,00 eka a oi ma

ka Mokupuni o Maui.

"Ua hoikeia mai ia'u aole wale o

key may aina ae la ka i hookoeia mai

na hana hoolaupai lahui Hawaii, aka he

may aina hou aky kahi ma ka Mokupuni

o Molokai i kapaeia ae. Nolaila, aole

e nele ka ulu ae o ka manao ninau, no

ke aha hoi na aina i hoikeia ae la a of

loa aku hoi na aina e paaia nei malalo

o ka hoolimalima i na senatoa hanohano

e ohohia uni nei i nei may han hoolau-

pai Ishui Hawaii, i kapeia ae ai ma waho o ka papa helu o na aina e manao-

ia nei e haawi i na Hawaii wale no me

ka hoonele loa i na poe @ pau o na ano

lahui like ole e ae.

"E huli ae kakou e uana i ka bila

kanawai, e loaa no ia kakou ma ka aoao

4, he hiki no, mamuli o ia bila ke hoo-

holoia, i ka mea hoolimalima i na aina

i hoikeia, a i ole i kekahi kopolena e

makemake ana e hoolimalima i ua mau

aina la, e hana pela, ka hoomaopopoia

ma kekahi wa he kupuno no ka imi a

hoohana ana i wai maluna o ia mau

aina a i ole kakahi mau aina paha i pili

kokoke i laila. Ma ka manao pokole,

penei paha e moakaka lea ai, in a ke-

kahi o ka poe hoolimalima i keia

mau aina e hele i ke kisaina me ka Papa

Komisina Aina a noi aku ia lakou e

hana pela, me ka hoakaka ana aku ia

lakou i ho lakou makemake e hoohana i

na aina ma ka eli pao ana ilojo o ka

honua

no ka wai, e hiki no ia mau aina

e haawiia is lake no kekahi manawa,

me ke kapaeia o ka mahele pauku unu-

hi hoi a lilo no hoi ka mahele pauku

1000 eka i mea mana ole.

Ke Kumu Nui

 

" O ke kumu nui a ke Komisina i ha-

awi ai no ka hoolimalima ana i na aina

e oleloia nei he may aina mahi ko poo-

kela a i ole i na aina mahiai i ka mea

koho kiekie, a ua maopopo no ka lilo i

na mahiko, i loaa ai ka ke kala no ka

hoohana ana aku no ka pono o na puulu

Hawaii a ua Komisina nei e noonoo ana

e pau nio aku ana i ke alualu ia mau

200,000 eka aina.

"O na aina ko a'u i hoike ae nei i

laila e loaa ai he ola i na ohana 750 ma-

lalo o na hoohana kupono ana ma ka ao-

ao mia o na mahiko, e hoolimalimaia

aku ana ia i na koplena no 13 maka-

hiki, a o na aina hanai holoholona wai-

wai nui o ka papa elua i hoikeia ae

nei, e illo pu aku ana no ia i na kopo-

lena me na hoaloha punahele o ka poe e

kakoo nei i keia may hana, a e waiho

iho ana i na aina ino panoa no na wahi

Hawaii kakaikahi e kojuaia malolo o na

kuhikuhi o ka bila kanawai penei: 'E

loaa i kela me keia mea hookuonoono

ke kuleana e hoolimalima no 999 maka-

hiki mai ke 80 a i ka 200 eka o keia

200,000 eka i hoikeia maluna ae nei, E

uku hoi oia i $1.00 o ka eka o ka makahiki e like me na lono hope i loan

mai nei mai Wakinekona mai. E hoaie-ia aku no hoi ia ia i $3,000.00 ma ka 5

pa keneta o ka makahiki, a no kekahi

manawa kupono no ka hookaa i ke ku-

mupaa. E kaa no i ke aupuni, malalo

o ka Papa Komiaina Aina Hawaii i ole-

loia, ka hooponopono i kone aina. E

heokohuia no i loea ike mahiai me hanai holoholona, nana e nana i kana mau hana e ia wa hookahi, a 'oa;o aku ia ia me na mea pili i ka ike mahiai ame hanai holoholona.

E Paa Moraki Mua.

"Ma na wa a pau e paa ana no ke aupuni i moraku mua maluna o na mea a pau ana e kuai mai ai me kana ekolu kaukani kala, a o ke Komisina, ma o kona ma@ agena, ke nana aole oia e kuai mai i kekahi mea. koe wale no na mea i makemaeha maoli ia no ka hoohana maluna o kona aina, hale e noho ai, na pa, imi a eli ana i wai, na paipu wai, a pela wale aku, na hale hoahu me na pa holoholena, a o ka hope loa, no ke kuai holoholona hanai. "A e noonoo pu mai kakou a hoomaopopo iho, heaha la na mea hiki i a ekolu kaukani kala ke hoohanaia. I aha la ke ano o kahi apule hale e noho ai, ka hale hoahu me ka pa holoholona,hiki ia ia ke hoolako no ia mau wwahi kala? Pehea ka nui o ka ewea pa me ke paipu wai e hiki ai e loaa ia ia i ke kuai me kahi koena iho, ke koe hio kahi? Mawaho o ia mau hemahema ae la, ehia poo holojolona hiki e loaa ia ia ma ke kuai? Ia hiki loa i kekahi mea maamaa iki i ke kumukuai o ka papa me na lako hoohana o kela me keia ano ke hoike ae ia oukou he paakiki loa ka hiki i ka mea hookuonoono ke kukulu i kona home me ka hoopuni pu i ka pa no ia wahi huina kala: aole no e hiki ia ia ke kuai a oi aku maluna o 30 a 50 paha kumulau pipi me ia hiona holookoa o $3000, a in a oia e liiliu ana no ke kukulu i kona home a kuai i 50 kumulau pipi, e lilio no i mea hiki ole loa nona e hoolawa ia ia iho no kekahi manawa loihi kupono i hiki ai i kana mau pipi keiki ke mahuahua kupono, ke ole e poino mua i na oulie luku o ka manawa.

"ke keakea. nei ke kanawai i ko ka mea hookuonoono aie kala ana mai kekahi mea okoa mai, oiai aole nona ka waiwai na e hopaa aku ai. Aia i ke aupuni ka paa ana o ka moraki mua, e like me ia i hoikeia ae nei, a ala hoi i ka papa Koisina Aina Hawaii, malalo o ke kanawai, ke kuleana hookaawale aku ia. Aia i ke aupuni ka paa ana o ka moraki mua, e like me ia i hoikeia ae nei, a aia hoi i ka papa Komisina Aina Hawaii, malalo o ke kanawai, ke kulena hookaawale aku ia ia ke hookaa ole i ka ukupanee, a hooko pono ole hoi i na kumu aelike hoopaa i kauohaia. Nolaila, aole loa kekahi mea kala e aa e hoaie kala malalo o ka moraku alua, a aole no hoi e hiki ke loaa ia ia na pomaikai o ke Kanawai Teritore Hoaie Kokua Mahiai. Eha Olelohooholo.

"I ke kau iho nei o ka ahaolelo hope. ua hookmakaukau au elua mau oleelohooholo a ka Hon. John Brown o Maui i hookomo ai. Hookahi olelohooholo no ka hoonee mai i na pomaikai o ke Kanawai Federala Hoaie Kekua Mahiai i ka Terirore nei o Hawaii. O kekahi hio no ka hoomaopopo hou ana i na aina kanai holoholona me na aina okoa ae a pau mawaho ae o na aina ko maloko nei o ka Teritore i na mahele aina papa ekahi me papa elua, a e ae ana hoi i ka poe hookuonoono e lawe mai ka elua a ka elima haueri eka o ka papa ekahi a elima haneri a ka hookahi kaukani o ka papa elua. O ka manao o keia i hoomaopopopia ke ala e hiki ai i ke aupuni ke hoonoho maluna o na aina a pau o ka Teritore, me ka nana ole in a paha he mau aina ko ia amau aina hanai holoholona paha, i poe hookuonoono oiaio maoli. O ka poe hookuonoono hiki ole ia lajou ke hoohana no lakou iho, e like me na wahi e ae e pomaikai mai nei ka poe me Amelika mamuli o ke Kanawai Federala Hoaie kojua mahiai, o loaa no na kokua ana malalo o ua hooponopono ana a ia kanawai e lawa ai no no ka hoohana aku e hiki ai e holomua a pomaikai ka aina me ia pu. E oluolu mai oukou , e jookuku ae kakou i na Hawaii a i ole ano kanaka e ae paja e paa ana i na aina malalo o na kuhikuji o keia bils kanawai, me kapoe hoi e noho ai maluna o na aina malalo o ka'u kanawai i hapai ai

"He maalahi loa ke alahele e loaa ai keia pono mai ka Ahaolelo Lahui mai, he hoololi wale ae no i ke Kanawai

Kumu ma kahi o ka like ole o na ili aina, penei: Ma ka hookomo ana iho he wahi pakui kaulele e like me ia i hoomaoppopoia maloko o ia olelohooholo ma ka ae ana ia mau eka pakui e like ae la me ia, a me ka hoonee ana mai a ka Ahaolelo Lahio i na pomaikai o ke Kanawai Federala Hoaie Kokua Mahiai, i hoohemahemaia i ka wa o ke kanawai i hooholoia ai i ka 1916 iho nei, He eleana ko ka Ahaolelo Teritore nei e kau i ka waiwai io ana e manao ai maluna o kekahi aina a maluna paja o na aina a pau o ka Teritore o Hawaii no na hana poili i ka hookuonoono ana ia.

"Ua oleloia ua olelo ka o SenatoaShiagle i mua o ke Komite no na Teritore, he Senatoa Demokalaka ka ka mea mana i hookomo i ka olelohooholo i ka Anaolelo e makemake ana e haawi wale i na aina o ka Teritore i ka poe hookuonoono a ua kue aku ka oia ia hana. Ka Hana Hiki i ke Aupuni

"Ina ke aupuni e kau i kekahi ana waiwaiio kupono maluna o kekahi o na aina no na hana e hiki ai i kekahi mea hookinoono ke hooko aku i na kauoha o ke Kanawai Federala Hoaie Kokua Mahiai, us hiki eo ia ia ke hana pela. Noluila ke olelo nei au he hiki no i kanawai e hiki ai ka mea hookuonoono ke hoo@ohoia maluna o ka aina, a lawe mai i na pomaikai o ke Kanawai Hosie Kpkua Mahiai o ka Teritore nei, me ka loaa mua ole he hookahi kala ia ia a komo aku i keia hana.

"I ka hooki ana, o ko'u manaoio maoli mamuli o na lono i hoea mai mai Wakunekona mai a mai na mea i hoikeia aku e na lala o ke Komi#e Ahaolelo i mua o ke Komite no na Teritore, o ka manao maoli no o keia kemuhana hoolaupai lahui Hawaii, he alahele alehe i ka Ahaolelo Lahui i puni mai a hoopau loa ae i ka mahele kanawai noi aina a 25 poe, me ka mahele pauku kanawai hookahi kaukani eka, a i haawi i na wahi punahele kakaikahi i ke kuleana e hapuku i na wahi eka aina jo aupauni kakalkahi hope loa me na aina hauai holoholona maikai a pau a ke aupuni e paa nei. Ke manao nei au ua hoike moakaka pono aku la au a ua pau hoi ke pohihihi, a he hana hiki ole no keka. hi mea ke hele aku maluna o na aina i hoomaopopoia ma keia bila e noho ai a loaa ka holomua, a he hana epa loa no kekahi mea noonoo maikai, in a no ia e Hawaii a ano lahui e ae paham ka hele ana aku e noho i ke a o Kawaihae, Hawaiim a i ole i ke oneanea panoa o Kahikinui, a lawe ae i koua 2000 eka aina me ka umi a iwakalua paha kaukani kala maloko o kona pakeke, a manau iho e hiki ana ia ia ke hoohana holomua me hona poho ole, Ina paha e hiki ia ia ke hoohana holomua me hona poho ole. Ina paha e hki ia oukou e hoi aku i luna o na aina o Humuula, kahi e waiho nei mai ka 6000 a ka 4000 kapuai ma ka aoao o Mauna Kea a i laia e hanai mau wahi pipi kakaukahi ai me na wahi hipa, a malia paha o ulu ae no hoi kau wahi oo kulina, aka, no ka manao noho loa i laila a hooulu ohana, aole loa paha kahi o oukou e manaoia e hana ana pela. No'u iho, ke manao nei au, o keia mau hana, he may hana apuhi maopopo i lawelaweia no ke kaili aina maloko o keia Teritore. He hana hoohilahila loa ia pehiia mai i ka lahui Hawaii. Aole no he mea hoophaohao ka hoomaopopo aua aku i ko kekahi hoa o ka aha senate a i ole o ka hale o na lunamakaainana o ka Ah'aolelo Lahui ohoia ana i kekahi hana o keia ano, a pela no hoi me ka HonFrannklin K. Lane, ke kuhina Kalaiaina, ke kulike loa o kona mau manao me ko na lala o keia Komisina. I ka wa o na hoa ahaolelo lahui me Mr. Lane kipa ana mai i keia Teritore, huliamahi ka lehulehu i ka hookipa ana mai ia lajou me ke ohaoha, uaa hanai a uahooinu ia lajou a jena; ua hanai a ua hooinu ia lakou a kena; ua hanai a ua hooinau ia lakou a kena; ua hoohiehieia lajou i ka hou me he poe alii la. O ka lakou i ike iho ai o ka aoao olioli o ka nohona lahui Hawaii ana. Aole lakpu o noho liuliu uho e hiki ai e ike a hoomaopopo maoli i ke kulana oiaio iloko o ka Teritore nei. Pela no i pahohao ole ia ai ko Mr. LAne hooikaika ana e hooili mai i ke kulana nohona pili wale o ka lahui Ilikini Amelika maluna o na Hawaii, a pela no hoi e pahohao ole ia ko Mr. Lae hooikaika ana e hooili mai i ke kulana nohona pili wale o ka lahui Ilikini Amelika maluna o na Hawaii, a pela no hoi e paho@ao ole ia aku ai ko no hoa ahaolelo lahui i hel@ ole i Hawaii nei. nana ana mai i na Hawaii ma ke ano he lahui i help ole i Hawaii nei. nana ana mai i na Hawaii ma ka ano he lahui e pio aky ana a kulana paa lalo hoi e like me ka Senatoa Wise (waita) i uwalo aku ai, aole no e nele ka ui koke ole ia mai e na pepeiao kuli ole i na kumyhana o ia ano ma Wakinekona koluiliu. Aka, heaha ma mea oiaio e ikeia nei? O ua Hawaii a kakou e hoomaopopo ai, oiano na opio oiwi ohana a kakou. i hoike mai i ka makee oiaio me ka piha makaukau i kulike me ko na lahui e ma na mea a pau e pili ana i keia nohona. I loaa na hookupono ana e komo ai iloko o na lawelawe hookele oihana o kela me kui@ ano me ka poaio lanakila haaheo maluna o na ano kanaka e. Na oiwi no lakou keia may aky a Amelika e haaheo nei i ko lakou kulana makaainana i keia wa a ma keia mua aku. Lehulehu o keia poe opio i hemo mai a e oili mau aky ana mai loko mai o na Kula Kamehameha, ke kula Nui o Sana Lui, me kekahi may kula hoonaauao e ae o ka Teritore nei. O ke kukule ana ae i keia poe opio ma ke kulana o lakou e mihi aky ai i jo keia mua aku mau mamo no na ewaewa kipehi o keia au, kekahi haua kumakaia hoohaahaa loa, a kaulike ole no hoi, a ua maopopo loa ia kakou, in a e loaa i ka aha olelo lahui ke kulana oiaio pili ia kakou, aole loa ia aha e hoolilo mai ia kakou pela."

Kakelamekuke

(KAUPALENAIA)

Poe Kalepa ma

 ke Komisina

-A HE----

Poe Agena no na Mahiko

Lehulehu

 

Norman K. LYMAN

HE LOEA MA KE KANAWAI

Ua makaukau e lawelawe i na hihia apau e pili ana i na aina aupuni me ka hooponopono ana i na palena aina kuleana i hoopaapaaia, me ka huli ana e loaa ai na palapala @il@ i ka poe i loaa ole na palapaia @ila mai ke aupauni mai. pela me na hihia koi poho a ka poe i loaa i ka poino ulia i hana malalo o ke kalana, a i ole malalo paha o kekahi hui, me ka lawelawe pu i ka hana kuai aku a kuai mai i na waiwaipaa, a pela hoi me ka hana e pili ana i ka hoopaa ana i ke ola(inisua) ame na poino ulia. Keena oihana: Ma Hilo, Hawaii.6389--3 mo. Hoolaha i ka poe paa aie o ka Wailuku Construction and draying company, Ltd., he hui i hoohuiia, ma keia ke haawi aky nei i ka hoolaha i ka poe paa aie apau o ka hui i oleloia, e waiho mai i ka lakou mau koi iaia ma kona keena ma honokohua, Apana o Lahaioa. Kaiana o Maui, Teritore o Hawaii. iloko o 90 la mai ka la aku o keia hoopuka mua la ana.

La o ka hoopuka mua ia ana, Aperiola 23,1920.

 D.T. Fleming.

Kahu no ka Poe Paa Aie ame ka Poe Paa Mahele o ka Wailuku Construcion and Draying Co., Ltd.

6397- Apr. 23, 30; Mei 7, 14, 21.

 

HOOLAHA KEUA O KA HOOLIMALIMA AUPUNI.

 

Ma ka hora 10 a. @., Poaha, Mei 20. 1920, me ka puka komo mamua o ka Hale Kapitala, Honlulu. T. H., malaila e kuaooa aku ai ma ke ku@lala akea malalo o ka Pauku 380 o na Kanawai Hoponopono Hou ia o Hawaii o ka 1915, ka hoolimalima laula i ka aina aupuni i hoakakaia @hope ae nei:

Ka Apana Lua Pohaky Aupuni kahiko ma na ihona akau o Puowaina, auwaiolimu Honolulu, Oahi nona ka iliaina 0 2.66 eka, oi aku a emi mai paha; manawa o ka hoolimalima, 10 makahiki mai Mei 10 aku, 1920; uku hoolima. lima haahaa $25 o ka makahiki, e uku hapa-makahiki mua ia.

            Na ka mea kuai mai e uku i na hoolilo o ka hoolaha ana ame kekahi mau keiji a ae pili ana me ka hoom@kaukau ana i keia hoolimalima.

           No na hoakaka aku i koe, e noi ae ma ke keena o ka Komisina o na Aina Aupauni, Hale Kapitala, Honolulu, T. H.

 C. T. Bailey

                                                           Konisina o na Aina Aupuni. Hanaia ma Honolulu, Aperila 15, 1920. 6397--Apr. 23, 30.

 

                                                                                                Teritore O Hawaii

Kaena o ka Puuku, Honolulu, Oahu. Ma ka hana e hoopau ana i ka THE IWILEI RICE MILL COMPANY, LIMITED, he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia ano, ua waihoia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia, hui pu me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia, elike me ia i joiia ai ma ke kanawai.

NOLAILA, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a i na kanaka apau he may kuleana mamua a e keleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ke-e ana no ka aeia aku o ka palapala noi i oleoia mmalojo o keia keena, mamua ae o ka hora 12 awakea o ka i o Mei 1920, a o kela ame keia mo@ makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea, he pono e hoea kino ae ma ka keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko, Honolulu, ma ka horda 12 awakea o ka la i oleloia, a e hoike mai i ke kumu, in a he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.

                                                DELBERT E. METZGER,

                                                            Puuku, Teritore o Hawaii

Honolulu, Febriari 25,1920. 9389--- Feb. 27; Mar. 5, 12, 19, 26; Apr. 2, 9, 16, 23, 30.

 

                                                            TERITORE O HAWAII.

Keena o ka puuku. Honolulu Oahu. Ma ka hana e hoopau ana i ka BANK OF HONOLULU LIMITED, he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia @ui, ua waiho ia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka hui pu me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.

NOLAILA, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea a i na kanaka apau he mau kuleana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ku e ana no ka ae ia aku o ka palapala noi i oleloia maloko o keia keena, mamua ae o ka hore 12 awakea o ka la 15 of Iune, 1920, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea he pono e hoea kino ae ma ke keena @ ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko, Honolulu, ma ka hore 12 awakea o ka la i oleloia, 1 e hoike mai i ke kume, in a he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.

                                                DELBERT E. METZGER

                                                            Puuku Teritore o Hawaii. Honolulu, Aperila 6, 1920. 6295-- Apr. 16, 23, 30, Mei 7, 14, 21

 

                                                            HOOLAHA

Oka põe apua i aie. a i ole he may koi ku e i ka NARUMIYA & COMPANY, LTD., ma keia ke hoikeia aku nei ka lohe e hooponopono ia mea ma ka uku ana mai, a i ole, waiho ae i na koi, elike me na mea e ikeia ana, ia M. Kogama, ke kahu i koho pono ia, no ka hoopau ana i ka hoa hiu i oleloia, ma ke keena o Sagenta Kawamoto, Hale Hocking, Honolulu, T. H., iloko o kanaiwa la, mai ka la 24 aku o Aperila, 1920.

                                                K. Kogama,

                                                                        Kahu.

6397--Apr. 23, 30; Mei 7, 14, 21.

HOOMAKAUKAU NO MUA AKUNEO

E hoao e Hoomakawili Ano. . . E malama i ke Dala e

wehe i Buke Banako Hoahu me ke

CHINESE- AMERICAN BANK

A NANA AKU I KA ULU O KAU DALA

 

LUAU Na Pa, NOHO, PAKAUKAU ame na HALELOLE

no ka Hoolimalima

PEOPLEʻS HARDWARE STORE

453 Alanui Moi Akau, Kokoke i Palama Settlement

KELEPONA 2670

 

 

OOLAHA HOOPAA INOA HOHO BALOTA     

 

No ka pomaikai o ka poe koho balota ke kalana o Kaui, e noho ana ka mea nona ka inoa malalo iho nei ma na wahi a me na manawa i hoikeia mahope ae nei, koe wale no a okoa ae na hoakaka ana, no ka hoopaa ana i ka inoa o ka poe kupono i ke koho balota no ke Kalana o Kauai nei, no na koho balota ana omua nei aku, maloko o ke Kalana o Kauai nei, a e noi mai ana e hoopaa i ko lakou mau inoa ma ia ano.

Hale hookolokolo o Waiolu, Mei 12. 1920, hora 10 a. m 4 p. m.; Mei 13, 1920, hora 9. a. m. 12 awakoa. Halekuai o Kong Lung, Kilauea, Mei 13, 1920, hora 2-5:30 p. m. Hale Hookolokolo ma Kapaa, Mei 17, 18 ame 19, hora 1:30-5:30 p. m. Hale Hookolokolo ma Kapaa, Mei 17, 18 ame 19, hora 1:30-5:30 p. m. Hale Hui, Hanamaulu, Mei 20, 2:30- 5:30 p. m. Grove Farm Office (Nu Hou), Lihue, Mei 21, 10-5 p. m. Hale Hookolokolo ma Koloa, Iune 9 ame 10 hora 12 m 4:30 p. m. Hale Hui, Kalaheo, Iune 14, hora 1:30-5 p. m. Keena Oihana, Hui Mahiko o McBryle, Wahiwa, Iune 16, hora 10-4:30 p. m. Halekuai o J. I. Silva, Eleele, Iune 17, hora 10-12 m. Halekuai o Hanapepe ( Joe Gomez) , Iune 17, hora 2-5 p. m. Hale Hui o Morrison, Makawelum Iune 18 ame 21, hora 10-5 p. m. Keena Oihana, Hui Mahiko o Kekaha, Iulai 7, hora 10-5 p. m. Hale Hookolokolo ma Waimea, Iulai 8 ame 9 hora 10-4:30 p. m. No ko Niihau, mahope aku e hiokeia aku ai ka manawa no kahoopaa inoa ana malaila. Ina nae e kaheala mai ana ka mea nona ka inoa malalo iho e hele no ka hoopaa inoa ana ma Niihau, ma kekahi o keia mau la i hoikeia maluna ae, alaila o ka hoopaa inoa ana o ka poe koho balota, o kahi nona ka la i liko aku no Niihau, e hoike hou ia aku no ia ma ka manawa kupono no. O ka poe apau e makemake ana, ua hiki no lakou ke hoopaa inoa ma ke ano, he poe kupono i ke koho balota no keia Kalana. Ke hele ae ma ke Keena Oihana o ke Kakauolelo o Kauai nei, ma na la hana no hoi, mawaho ae nae o na la i hoikeia maluna ,ame ka Poakolu ekahi o ka mahina, mawaena o ka horda 9 a. m ame 12 awakea. Ewaiho hamana ana no ka Buke. Nui Hoopaa Inoa o ka poe kupono i ke koho balota o ke Kalana o Kauai no ia hana, ma ke Keena Oihana no o ke Kakauolelo o ke Kalana o Kauai nei, i na manawa apau ahiki i ke aumoe o ka po P@alua, Sepatemaba 21, 1920. mamua mai ke Koho Balota Wae Moho o ke Teritore o Hawaii nei, e malamaia ana ma ka Poaono, Okatoba 2, 1920. Mahope koke iho no o ka pau ana ke Koho Balota Wae Moho o ke Teritore i ha'ooa ae la, e hamana hou ana ka Buke Nui Hoopaa Inoa o ka Poe Kunono i ke Kupono i ke Kobo Balota o ke Kalana o Kauai nei, no ka oopaa ana i ka inoa o ka poe i koe ahiki i ke aumoe o ka po poalua Okatoba 12, 1920. no ke Koho Balota Nui aku o ke Teritore e malamaia ana ma Novemaba 2, 1920. Ina he may hoololi hou ana kekahi o keia papa-kuhikuhi maluna ae, e haiia aku ana no i ka manawa kupono no. HAAWILA malalo o ko'u lima ame ke Sila o ke Kalana o Kauai ma Lihue, i keia la 24 o Aperila, 1920. J MAHIAI KANEAKUA, Kakauolelo, Kalana o Kauai.

6398- Apr. 30; Mei 7, 14, 21.

 

                                                LULU MANAWALEʻA HELU 33.

Ke hoikeia aku nei ka lohe i na lala apau o ka Hui kokua a Hookunonoono o na Oiwi Hawaii, e uku koke mai i ka auhau manawale'a o Hookahi Dala no Hoahanau Joseph Keohokii i haalele nai i jeia ola ana maloko o na la he 30 e hoomaka ana mai ka la e puka aku nei o keia hoolaha. B. N. KAHALEPUNA,

                                                                                    Kakauolelo

Aponoia:

(Sgd.) S. C. DWIGHT,

                        Peresidena.

Honolulu, Aperila 12, 1920.

63996- Apr. 16, 23, 30.

 

T O M ROLO FURNITURE STORE

(Na noho hoolimalima me laka po maanei.) Na Lako Hale Hou me Kahiko.

Hoolimalima me Kuai Hoolilo. 715 Alanui Hema, Honolulu, T. H., Kelepona 1695.

 

LEO KAHEA I NA KAUIKEAOULI

 

E na Hoahanau, Aloha:-- Ua makemakela oukou e hoomaikai i ko oukou kuleana iloko o ka Agahui Poo, Hui Kauikeaouli, iloko o kanaono la mai keia la aku. Ina aole peoa, e ku e mau loa ia ana oukou, Oluolu e pane mai. Me ke Aloha Hoahanau. J. A. LAWELAWE. Kakauolelo Ohi Dala, Ahahui Poo, hui Kauikeaouli. Honolulu, Mar. 6, 1920. 6391--Mar. 12, 26; Apr. 2, 23; Mei 7, 14.

 

156-158 Alanui Hotele

Mauka o ka Hokele Young.

Ua hoao kekahi poe e hana i wahi no oukou e noonoo iho ai, ua nee makou mai ko makpou wahi kahiko mai, o ka meaoiaio aole makou i nee. O Kauka Capps ua kamaaina oukou, Mrs. Correa, Kauka Rushforth ame ka poe e ae, he o ia mau no lakou. Aole he kuleana o kekahi kanaka okoa aku o Thompson me ko makou wahi, Hiki ia makou ke olelo Hawaii.

 

Dr, Lewis Edwin Capps

KAUKA RUSHFORTH,

                                    Kokua.

Thompson Optical Institute

156-158 Alanui Hokele. Mauka o ka Hokele Young.

Kela Laau Kaulana

B.B.C.

He laau i hool@ o ae honahele, Laau e hana ou ana me la hana a ke akua, he hoomaemae a hooikaika ae i au mea paahana holoohea o he hinae kupaku ana i ka ma i jino ame ae ma i @ mai, e haawi ana i ke kino i ka ikaika ke @l@ ka @na i na aalola.

Ehoopiha ana ka B.B. B. i ke kino me ka ikaika ha@ o ke ola a me ia ikaika o @aia ma @oe na wa@ ma na @wu @ mahope e ka inu ana he mau puke wake @. Ua apoonia e na kauka kaulana he @ ame ma kanaka loko i ke @ la @ ana. O ka B. B. C. ka laau kamahao loa @ ke ae. KIAHA MA NA WAHI APAU KEENA KUAI LAAU B. B. C., 161 ALAneu mei. Honolulu Hawaii.

 

 

Kuai Apana Aina ma Waikiki

$504-Na Apana 42x100. Lakimau traet. Waikiki, $15 iku mahina. Waiwaiio $850.

$504- Na Apana 40x167.5, Lakimay Tract, Waikiki. $20 uku mahina. Waiwaiio $1300. Alanui pohaku paepae. Wai aupuni, etc. Maemae ka aina, aole pohaku, 7 kapuai ka hohonu o ka lepo.

$600- Apana 50x90, E@lward St., Alanui Gulick, kokoke Alaniu Mo@ $15 uku mahina.

$150- Apana 50x100, Kapiolani Park Addn., kokoke Alanui 11, Kaimuki. $5 uku mahina.

$450- Apana-kihi, 50x90, Alanui i ame Alanui Palolo, Kaimuki. $10 uku mahina.

$1500- Apana 40x83, Alanui Luso, kokokoe me Alannui emma. $25 aku mahina.

PAULO KALAUKA

(P. E. R. STRAUCH) .

Akena Kuai Aina Emi Loa.

Waity Bldg., Helu 74 Hema, Alanui Moi.

 

NUPEPA KUOKOA

 

No ka makahiki (one year) . . . . .#8.00

No eon mahina (six months) . . . . 1.00

O na Dala eme na Hoolaha Apau o hoouna pololei mai i ka ADVERTISER PUBLISHING COMPANY, LTD. wale no, P. O. Box 208, Honolulu, T. H.217 Alanui =Moi, ma ke keona o ka Nupepa Advertiser. Entered at the Post Office at Honalulu, T. H., as Second Class matter. Charles S. Crane . . . . Lun@