Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 20, 30 April 1920 — KUU KANE ALOHA IARLA KAAUKEA UA HALA. [ARTICLE]

KUU KANE ALOHA IARLA KAAUKEA UA HALA.

Ia oe e Mr. Solomon Hanohano, Aloha kaua a nui:—E oloolu oe no'u kekahi wahi kaaWalē o ka hiwāhiwa a kaua, ka milimili Hoi a kuu kane i kaalele mai ia'u &me na keiki a maua. Auwe ka ehaeha e! Ua hanauia kuu kane ma Lahaiua, 1 Maui, i ka 1830, mai ka putaka mai o Kaau-kea (k) ame Kainai (W), a ua la- 1 we hanaiia oia na kona kahu hanai Giles Norton ma Makawao, Maui, malaila oia kahi i noho ai i kona mau la opio, ahiki i kona kanakamakua ana. Ua lawelawe oia i ka hana a kona makua hanai, oia ka hanai pipi, uwi waaiu ame ka hana waiupaka; ua nui n a pomaikai i loaa iaia ame kona makua hanai. Ua lehulehu na maikahiki o kōna'luakaha ana me na keiki k&maaina o ia mau kaha. Ma kona m4tf !a 0 ke kanaka makua, ua hoi mai la oia a noho me kona makua nana i imi iho, oia o Kaaukea, ma na kapakai o Aleloaiki, Kaanapali, Maui, me kona hoa he wahine, oda hoi kana wahine mua, me na keiki a kana kane mua, a hanai hoi a kuu kane hele lao. Ua noho hana aku oia me Keoni Kikene nia ke ano <he uwi waiu, mauka o Waikulu. He mau makahiki kakaikahi kona hana ana, ua haalele aku Ia oia, a hoi mai la a nohō maānei; m« koioa hoo> ikaika ana i ka hana noha iho, ka hana hoi a kona makua i a 'o inai ai iaia, o ia hoi ka mahiai, ka hanai pipi, hanai puaa, lio, nioa. Ua ihooikaika oia e hana pono me ka ohi i na pomaikai he nui, me ia ano oia i hoomanawanui ai a haalele mai kana wahine mua iaia, ma ke alahele o na mea apau, a koe iho la na keiki me ia. Ua malama no oia i n a keiki a kana wahine mua, me ka maikai, ahiki i ko lakou huli ana i >ka lakou loaa, a haalele mai la i ko lakou makuakAne haUai e hoomauawanui i kana mau hana punahele, ka pomaikai a'u i uhauiia ai i kuu mau la uilani. Auwe ki mei «haeha ke hoomanao &e in a la a kaua haulani ana! Mahope iho o kona noho hookahi ana, ua kii mai la oia ia'u i hoapili nona, oiai au e noho ana me ko'u makuakan6 hanauna Manokalniapō Napuuhi, ma Napili, Kaanapali, Maui; Ua hoohuiia mau a ma La/haiua eka Makua Anakalea i ka makahiki 1893," ua loaa ia maua na keiki elima, 2 keikikane a 3 kaikamaMne, me -nā moopuna he 15; eh a i hele mua aku ma koha alahele i huli aku la, a 11 i koe ;ne a'u ē aahu nei i ke kapao ka luuluu aiiie ka ehaeha. •

Ma kp maua htii- ana A&; ; imi asu la oia i hoaloha nona, oia o O. Kauhi ma Konokohau, a uā like ko makou noiho ana me ka mākua S ke keiki, a o keiki i ka makua. No maua ka pilikia o laua pu ilalla, oo laua hoi ka pilikia, o maua pu ilaila, a pela hoi na keiki a makoil. Ua lilo lakou na ka makua hookahi. Na laua ke keiki na maua ia; na maua ke keiki na iaua ia. Ua lilo makou i hookahi, a pela hoi ka makou poe keiki. Oiai au ma ka home o ko maua mau hoaloha ma Honokohau, ila lele a« la ke kelepona a keiki, "E mama hoi mai o« 0 papa ua ma.'i loa ia." Kel& o keia kau i ke kaa, ia hoea atia mai he oiaio, ua imi koke aku la i ka&i'o ka maha me ke aumeume pu i ke iola ame ka make. Oiai kuu kane e waiho ana i ka ma'i kupilikii, u a hiki mai la ke kii, o ia lei moopuna a maua Edith Pilialoha Kahue, aole wahi i koe. Ua kupouli koke ae la ko 'u noonoo. Hoi ana i kuto kane a e hoi ana i ka moopuna ahiki i ka haalele ana mai o ka lei moopuna a ma* ua. Ua hooikaika aku la no au « huli 1 ke ola o kuu aliiki i ka loaa ana o ka oluolu iki, me ka mau no o ka nawaliwali ma kōna mau lala; no ka mea ua hikl mai na la o ka elemakule. Ua haalele mai kuu k&ne ia'u i k« 90 o kona mau makahiki. Auwe ka mea luuluu e| 'Kuu kane i ke kani a ka leo o na manu, kuu kane i -ka, & ka. nah«le. 0 ke kuahiwi, kou kanfc i na wai anoano, kuu kane i na kula ianuu-' w'a ianoano, kuu kane i 'na kula anuunuu e w&iho' mai nei e. I

E ke kahawai o Honokohua e, ka leo h<me o ka iiwi; ua ike mai la paha oe ia la©la Koaukeae k?ei ana,ae ha-lo aoa i na holoholoua pua&t E Wai-, kulu i ka uluwefarwehi *o ka lā'i «, aia aku nei paha kuu kane i ka mahiail Auwe, ua paa,'ua pau ka pehi hou ana 0 n a wai anuhea o Waiknlu i kou ili. E Piliwale e, ia wahi «iuu kane i luakaha ai, me na kamaāina 'o ia inau kahawai, ae, alo-ha, aloha ia mau wahi a kbu kane e hele ai, ilana, iialo o ke kahawai, e kiei, a e ha-lo ana i na holdholonapuaa. ' Ua pau kuu ike hou aha aku ia oe e hoioholo ana iuka, i kal. Aia aku nei paha oe i na makalae k«hakai kahi i walea ai me <na i'a kaohi aho o am kaiuli. E Kaalo i 'ka wai Uehe i ka pueone, a» pau kona kiei hou ttna i ka i'a nui he ulua. E Aleloaiki i ia nehe a ke kai i -na pali, ua haalele mai kqu kahe ua keiki a maua. Aūwe kna minamina i kuu mākn&l E kuu kane hele «a mehameha ka hāle o aoīe oe -k& mea e pumehāna ai ka homip. I ku'ao 'ka'u hel® 1 kou noho i ka hale; hele &Q % hoi mai e hoholae aoa 6e.- "Āuwe au e! Ua haalele mai'kuu kani i ka hora 6 a. m. o ka la 17 o Apeiila, 1920; «ne

<na maHao o ke kaumaha ame ka luuluu, ke laawi &Ktk jiei an am« na kelii ā maua i na hoomaikai i ka ohana, na lakon na bo-ke pua, i hoohfwahiwa iho MAKI:kBKI—6 ai i ke kino o ka'u mealoha he kane, a me na hoaloha o maua, ka makua hoi 0 kuu poe keiki, aine a'u i na la o ka ehaeha e nee nei. Ke haawi hou nei apu i ka'u hoomaikai 1 fca Makua Lani, e kiei ia'u ame ko'u ohana iloko o ka luuluu. MftS. R. K. KAAUKEA, > MR. k MRS. NAPAEPAE, IAEIiA KAAUKEA, JR., MR. & MRS. J. KAHtJE, MR. & MRS. W. L. KAAUKEA, Mfc & MRS. J. KAPAKU, ! MIBS MARY I. KAUHI. | W&ikulu, Kaānapali, Maui, Apr. 20, '20.