Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 18, 7 May 1920 — He Moolelo no KEAKA TAZANA Ka Weli o na Ululaau Mehameha o Aferika a o ka Hoaloha o na Holoholona Ahiu [ARTICLE]

He Moolelo no KEAKA TAZANA Ka Weli o na Ululaau Mehameha o Aferika a o ka Hoaloha o na Holoholona Ahiu

U-la h'K-a ana aku .o Ko/aka* noloko o ka halelole o ka .. oiai hoi ana ilalo o ka honua, aia wale no ! uana ana mai a ka moi -maluna ona, no kekahi manawa 1 , hi. nie ka noonop aTiā i keleahi. hoopa'i kupono loa e hoo-| mai ai maluna o keia kanaka, nana i kaili aku ia Miria- • mai kona malu aku, no ka elua o ka manawa. \ .U- i lilo ka make ana akvt o kona kaikuaana i mea | .n:: e huhu ai i keia 4:āiKika'ili keokēo, no ka mea aole no I ia iK'ihoi ikela kaikuaana, aka ncf kela pakele hou ana oj :>i inama ihai i'āia āku,*a uo"kera pUupiiu a : Koraka o ke ku'ii . iaia. ma kela manawa mua i kailiia ai o Miriama mai i ; .j!cu. ua lawa ia. no ka panai ana aku i ka ino no ka ino. lle- hana maalahi loa nāna ka hookau koke ana mai i ka i;i maluna o keia kanakā opio, aole nae o ka make koke in aka o, ka lohi o kona make ana, me ka . j»u i ka ehaeha. ' iiai nae o Koraka e waiho malie la, lohe aku la 3ia i ka mai o kekahi mea inawaho o ka pa, a hoomanao ae ~ia. o koiia hoaloha elepani paha kela, nolaila haawi ae , :a i kekahi hoailona, ma ka hokio ana ae, ua pa'iia mai ia uae koua waha e kekahi o na kiai, aka aole loa he hooK.ilii iwaena o kela poe i maopopo i ka manao o kela leo l'a loh'e ka elepa'ni i ka liokio a kona hoaloha. ku malie • !a <-ia i kahi hookahi, me ka hele ana mai nae a pili t lawaho o ka pa. I,loao mai la oia e kula'i i ka pa, aohe . ahi mea a o'nionLae, no ka mea ua hanaia me fca paa loa, k.»:ia ihu nae.-ka i hoopinana mai iluna, no ka hanuhanu .via. ina paha aia kona hoaloha iloko kahi i noho ai he pio :,a na kanaka Aral>ia. kekahi manawa loihi kela nana ana mai a ka moi o \ral>ia. ua ku ae. la oia iluna'a haawi la i ke kauoha i k.-.na poe kanaka, i ka i ana niai: "1-. lawe koke aku..i keia kanaka a hoopaa i ka pou laau, . jiuhi aku iaia .me ka hoohakalia ole iho, ua lawa kana mau ! ana hoonaukiuki ia'u, i kuinu nona e make ai me ka inake mninoino loa.'* I.Hke me kela leo kauoha, pela no i hooko aku ai na » anwa. ma ke.kaualakQ.ana ia Koraka, nowaho o kahi i ku ;:i o ka pou laau, a hoomaka koke aku la no ka hoomakauKau ana, no.ke puhi ua iaia i\e ahi. Aole i manaoia, he vvahi kela np |ca : hoopaa ana i kekahi mea, a puhi aku i ke ahi. aka.no. na kauwa hookuli. e hoopaaia ai i ka pou, a ■ b -keia aku.i ka.hili me k a huipa, ahiki i ka nawaliwali ana. a niai kupono e ae no ka. hana hoomaihoino i ma•īaoia, nolaila.,Ufti kupo.no maoli kela pou'no ke puhi ana aku ia Koraka i ke ahi. I ka makaukau ana o na mea apau, nakiikiiia aku la o Koraka i k^ v j>puJ / aa^ < a ( pāilaia J! aku la hoi na opala me ka • aliie apiini 'kona kino, at<ahi no a oiIT mai ka moi o'na k.'inaka Arabia iwaho, no ka makaikai ana, i na hana e la>vrlaweia āna e kona pōe k'anaka," a no kona ake no hoi e ike ■■ku, i ke ano'o k:i ēlfarha a kana pio e auamo ai. Iloko nae o-kela- mau hana apāu, aole loa he hoikeike iki 0 Koraka, he.wahi maka'u kekahi iloko otia; a i ka manawa i hele n\ai ai o kekahi Paele a ho-a ae la i ke ahi i ka •pala, o ka wa no ia a Koraka i hoomaka ae ai e hokio, ia manawa hookahi i loheia aku ai ka halulu mawaho o ka pa kiau, aole nae he poe maloko i maopopo i ke ano o kela hnlulu. o Koraka hookahi wale no. He mea oiaio, aia ka elepani a Koraka irja\vaho o ka pa kahi i hoao mai ai e komo iloko, aole nae he hiki, no ka mea hanaia me ka paa loa, a i ka wa i lohe aku ai i ka hoai1' iia o ka pilikia mai kona hoaloha mai, ia vva i holo rtiai ai ua elepani nei a kahi'kaawale, hoomaka aku la e holo me ka mama, he hookahrno ia lele anā, haule aku la oia malokō n ka pa laau, me ka hanee pu ana o ka pa, ma kela wahi o ka pa ana aku o kona kino pilikua. 1 a lohe mai la na kanaka o ka moi. i keia haluku, o ia no 0 kekahi kikiao makani, ia huli ar\a mai i kahi o ka'hahilu a lakou i lohe ai. aia hoi e holo aku ana ka elepani me ka mama, no kahi a ke ahi e a ana, me ke kokoke loa aku i ke kino o Koraka. ; . Me ka nana ole aku i ka a mai o ke ahi, he hookahi no k"j>e ka ihu o ua elepani nei, lele ana ka opala ame ka wahie i hoopuupuuia i kahi hookahi, ma o a maanei o kela kahua akea, a i ka ike ana aku o ua holoholona nei i kona hoaloha. ua hauhoaia a paa i ka pou laau, hopu aku la kona īīiu. me ka wili ana ae i ka pou, he hookahi no ia huki ana, o ka hemo mai la no ia. a hoomaka aku la e liolo, no kahi i hiolo o ka pa. 1 kela ike ana no o ka moi o na Arabia i ka holo mai o Ka elepani, ua awiwi koke aku la oiā a komo ana iloko o na halelole, no ke kii ana i kana pu raifela, "jaia i oili mai • i iuaiio, e holo aku ana ka elepani me ka paahao, nolaila ki mai la oia i ka pu, eia nae no 'kona piha loa i ke pihoihoi, '••a hala-hu wale aku la no ka poka i kahi e loa, a oiai ua ku i'ono ua moi nei o ke alahele a ka elepani e holo nei, .ua loaa aku la oia i na wawae pilikua o kela holoholona, o ka la no ia ilalo, a i na wawae hope aku, » pa/ahe ho la kona aole ho-nae ia he mea no ka elepani e ka'ulua iho ai, aka'ke holo pololei la no oia, aia ka ! ,n no. ō ka oili aku iwaho. Arhe m t ca:hiki i. ira kanakā-ō ua "moi inō nei ke hana mai, puhee aku la lakou no na wahi like ole e pee ai, nolaila ne inaalahi wale no-kela holo ana akii o ka elepani me koha " •.iloha, ahiki i ke komo ana iloko o ka ululaau, me ka mau o ka paa o ra lima ame»na wawae-OvKdraka i ke kaula, l»*la no hoi me kela pou-laau nui e paa la ma kona kua. ' * > : - MOKUNA XXVI. Ma kela manaAva a -Miriama i ike mai ai i ka oili ana aku 'io kahi o ka pa laau, hoohei aku la o Morikona i ke kaula a Koralca i haawi aku ai iaia, a paa aku la kekahi o na pou ; aau. a me ka Hooikaika oia i pinana aku ai ahiki i kona kaii • na iluna o ka pa- a mailiin mai olaila i hopu mai ai i ka 'inia o Min-ama a huki aku la ahiki i ko laua kau like ana lluna. . .. . -• - • "\i wiki f kaua e Miriamii," i hawanawana mai ai o Aforikona i ke kaikamahine opio.'' Me he mea lā. akahi uo a hoi pono mai ko Miriama noonoo maikai i kela manawa, o ia no oe o ka mea i puoho ae mai kona hiamoe kulipolipo ana. Aia o Koraka ke paio la me kona mau enemi'māwaena o ke ōla ame ka make* o kona wahi, aole maluna o kela pa laau. ma ka aoao no ia o Kōrakā, a e komo pu aku oia i hookahi no ko laua hakaka like āna, a ina nio ka make, he hōokahi no ka make

a!iia, ii»j lih'iiieu heaha ka waiwai o ke uīa o kekahi, ina 1 ua make aku kona hoa o ka alo ana i na inēa he nui. "E hele pololei oe e Monkona no ke kii ana i mau kokua' no kakou! E kauoha aku ia Tazana ame kona poe kanaka,| e hele niai e hoopakele ae ia'u ame Koraka. Aole au e hele pu aku ana me oe, eia ko'u wahi o ka hana maanei nei, i ma ka>aoao au o ke kanaka nana i hoopakele ae i kuu ola, a)7iki i kuu wake ana. E wiki, e kii koke ia Tazana a hele mai, o hala auanei ka vva pono!" | "Nou wale no e Miriama, i }iaalele aku ai au ia Koraka' maliope," i pane aku ai o® Morikona, me ke kuhikuhi ana' *aku i kahi o ka halelole a laua o ka haalelē ana aku inahope.; Ua ike au, ua hiki iaia ke ku aku a paio me na eneini, ma- ! muli o'u, nolaila ua lawe mai nei au no ka hoopakele ana ae i kou ola mai ka make mai. Owau ka mea kupono loa! e noho aku, ina no e inake mai, aole he pilikia, 110 lea mea \ ua kupono maoli no au e make. j "Ua lohe au i kou kahea ana i ka inoa o Koraka, akahi no a maopopo ia'u o ua kanaka nei kela. O kou hoa kupono ! loa ia, aole owau, no ka mea u'a hana hewa loa aku au imua ! ou. Akahi no au a hoike akn ia oe i ka mea oiaio loa, au no! e kapa mai ai ia'u he holoholona, a he ku i ke aloha ole. j Ua hoolala i o no au e hoihoi aku iā oe i Ladaua, elike me ! ia a kaua i kukakuka like ai, aka nae, aole loa i koho ko'u manao e mare aku ia oe. Ua hiki ia oe ke kapa inai ia'u ma na inoa lehulehu, like ole, a /euiia mai iiaha ia'u, no ka mea> ua ku'maoli no au i ka lokoino, a owau ke kumu o kou j komo iloko o ka poino. ,4 'Jloko ri2e o na pilikia ame na poino a'u i alo mai ai, akahi no au a ike maoli iho i ko'u ano oiaio loa, akahi no! au a ike ia mea he aloha, a i keia manawa, ua makaukau ! )oa au e mare aku ia oe, a e haawi aku i kekahi inoa hano-' hano loa malun a ou." I No kekahi manawa. aole o Min'ama i pane koke mai, aka! nae, i ka maopopo pono ana paha iaia, o na mea a- .Morikona j i kainailio aku ai. ia wa o;:l i kamailio mai ai: "Pehea oe! i hoea .mai ai n okeia walii e Morikona?" lioikeike mai la o Monkona i na inea apau. a kaiia e ka makamāka heluhelu i ike mua ae nei, mai kela manawa mai i loaa aku ai ka ike iaia, no ke apuhi ana o Hanakona iaia, ahiki i kona paa ana i na kauwa a ka moi o na Arabia, i a i ka m-~>popo pono ann aku ia Miriama, i hou aku la oia : Ua olelo mua mai nei oe, he kanaka hohewale kou hoa : e Hke ai, ina pela, pehea oe i hooikaika ai ma na ano apau, no ka hoopakēle ana ae ia'u, mai ka mana mai o Ilanakona? Ma kau mau mea apau i kamailio mai nei, ua lioike mai oe, aole oe he kanaka hohewaie, ma ka hana, a ma kou kino no ka mea ina o kou ano oiaio maoli ia, alaila, aole a'u mau j ku-e ana aku ia oe." "Alaila ua aloha anei oe ia'u?" me ka hookokoke loa ana ' mai o Mon'kona ia Min'ani.i. me he mea la, e ake aku ana oia e hopu iaia, a hoopili mai i kona umauma, ua kau e mai )a nae o Min'ama i kona lima iluna, a kula'i malie mai la ia Monkona me ka pane ole mai i kekahi olelo, aka nae, aole i koho kona manao no keia kanaka i kela manawa. Aole he maopepo maoli ia Miriama o kana mea e hana aku ai. I kinolii ua manao maoli no oia, ua aloha aku oia ia Morikona, na ia aloha i kono aku iaia e haalele i kona mau hoaloha mahope; aole 110 hoi he maopopo iaia, ina paha ua lilo ko.na aloha ana aku i kela kauaka i hana e ku-e aku ai i kona aloha no Koraka,'oiai nae laua e kamailio nei, i na olelo ae la maluna, o ka wa ia a laua i lohe aku ai i ka halulu iloko o kahi i kn ai o na kauhale. a o ia ka Miriama i hooho ae ai: "Ke ole au e kuhihewa, ua pepehi mai la lakou ia Tvorar ka a make," me ka ha'uha'u a na mai o ua o Minama e uwe. "K noho malie oe maanei nei, owau k.q hoi hou aku ihope : no ka nana ana.«ina ua make i'o oia. Ina aia 110 ke kamau la ke ola iloko ona, alaila e hoao no au e ku aku a paio me na enemi ahiki i ka pakele ana o kona'ola." "Owāu pu no kekahi e hel.e aku me oe," wahi a Miriamai pane ae ai, me ka lele ana aku mailuna mai o ka pa a haule ana iluna o ka lepo, pela no hoi o Morikona i lele aku ai, a u haele aku ia no kahi o ka halelole a laua i haalele aku ai ia Koraka. Ke ike aku la. īaua i ka hi-o o na kane ame na wahine, a i wahi nae no laua e ike ole ia mai ai, ua kono okoa ia mai laua.e palaha ke alo ilalo, aia a nalowale aku na kanaka no kekahi wahi, ia wa laiia e ala ae ai iluna, a holo aku ana. o ka laua noonoo nui wale no, o ke komo aku maloko o kela halelole o Koraka i olei ai i ka paku a nahae he elua apana. Me ka homanawanui kela hele malie ana a iaua ahiki i ke kiei ana aku a Miriama iloko o ka halelole, ma kahi i nahae, aole he poe oloko. nolaila komo loa aku la oia, ma kahi. mahope o kela halelole, aia no hoi o Morikona mahope poiio aku ona. Kiei aku la ua o Miriama ma ke keena mamua o kela hale, he o ia like no ka mehameha, nolaila komo like aku la laua ma ia keena, me ka hele ana aku a hoea i ka puka, a ia laua i nana aku ai iwaho, ua halawai mai la me ka ike a ko laua mau maka kekihi hiona ku i ka weliweli, no ka mea ua paa 0 Koraka i ka hauhoaia i ka pou, me ka hoopuupuuia aku hoi o ka opala apuni kona kino. I kela ike ana aku o Monkona i ka poino e kau aku ana maluna o Korajca, ua ulupuni ae la oia me na manao aloha no kela kanaka opio, nolaila papale ae la oia ia Min'ama mahope, a oili aku Ia iwaho, ine kona hoomaka koke ana aku e holo, me ka manao, e hoea aku oia no kahi i hoopaaia ai o Koraka, a okioki aku 1 na kaula i hoopaaia ai oia i ka pou laau. He mau kapuai helu wale no kona o ke kaawale ana mai ia Minama aku, o ka manawa no ia i komo 'mai ai o ka ele-; pani, a holo pololei ae la no kahi a ke ahi e a mai ana, ia j wa i kuemi hope mai ai o Morikona, me ka hoi ana mai a loaa o Miriama, no ka mea he makehewa wale no kona hoonahoa ana aku, imua o kela holoholona. Aia na mea apaii ke naholo la ma na wahi like ole, iloko: o ka manawa pokole loa, ua lilo mai la o Koraka i ka ihu ; 0 ka elepani, a laweia aku la mailoko akii o ka pa, me he| hana māna la, mai ka lani mai, i kau a mea o ka hikiwawe loa o-ka hoopakele ana a ka elepani. I , No kela halulu o na wawae o ka elepani, a hui pu iho me kona leo kuwo, o ka piha inaina, ua puiwa mai la na holoholona, mai ko lakou mau wahi i hoopaaia ai. ano ka holo ae o na lio, na hoki ame na kekake mamua o laua nei, akahi no a haupu mai la o Monkoua no na lio, a o ia kana o ka pane ana aku ia Miriama: "Ina paha no ka loaa o kekahi mau lio-no kaua, he oi aku i a o ka pono. mamua o ko kaua hoao ana aku'e onoupoo i iloko o keia pouli aaki o ka po," | "Aole ia he hana paakiki, ua hiki loa ia'u ke kuhikuhi aku 1 ia ōe i kahi i hoopaaia ai o na lio," o ka lalau mai la no i a o : Miriama i nn lima o Monkona, a alakai aku rio kekahi aoao! •0 ka pa, kahi ana i ike ai, aia malaila na holoholona o ka moi ■ 1 hoopaaia ai. He oiaio. i ko laua nei hoea ana akn, no kahi o ka hale i hoopaaia ai kekahi mau lio, me ko laua nei ike ole ia niai' e na kanaka, kamailio mai la o Mii iama, i ka i ana mai: | "E kii aku oe ē wehe ae i elua mau lio no kaua, a a)akai i'ae mahope o na kauhale a hoea no kahi o kela kumulaau eI ku inai la. Ua ike au i kahi i waihoia ai o na noho ame na. kaulawaha, na'u e lawe mai i keia mau pono, a loaa oe," a' mamua o ka hiki ana ia Morikona ke ake'ake'a mai i kela manao o Miriama. ua hala e aku la oia, me ka nana ole mai, ina paha u a lokahi ko Morikona manao me kona. aole paha. 1 Me ka hoohakafia ole no hoi, kii aku la ua o Morikona a wehe ae la he elua mau lio, ana i koho iho ai, he mau lio

'mai'kai lua kela* me ke alakai aiia'ak'u iiu kahi a Miiiama i kuhikuhi mai ai iaia, I kona hoea ana aku ma kela wahi, . aole'ona ike aku ia Miriama, aka kakali iho la no.nae oia ine j.ka hoomanawanui, n iloko o na ninuke pokole loa, oili inai la,wa kaikamahine nei, me na noholio elua. me na kaulawa- | ha hoi no na lio. Hookau ae la laua nei i na nolio maluna o ke kua o na lio, pela hoi n a kaulawa)ia i hookomoia aku ai iloko o ka waha, i oiai nae laua nei e hauhoa ana" i na noho iluna o na lio, ke ike la laua i.ka huli hoi mai o na kanaka 110 kahi o na kauhale, mai na wahi a lakou i pee ai, a ke hopuhopu mai la lioi ; kekahi poe i ua lio i iieino mai ko lakou mau wahi aku i hoopaaia ai. a he hookahi kanaka a laua nei i ka ike ana 'aku, e alakai ana he ekolu mau lio noloko o ka hale a laua o ka ! aihue ana niai i, ko laua nei mau lio. ; "Aohe a kaua hoohakalia hou ana iho e Monkona, e kau koke maluna o kou lio i keia manawa ano," i pane aku ai o Minama, me kona kau ana ae maluna o kona lio, "e holo ! pololei kaua ma kahi a ka elepani i puka aku nei mawaho o ! ka-pa, a mai maka'u oe no ko kaua paa mai i ka hopuia." ! 1 kela alawa ana aku no a Miniama a ike i ka pii ana ae o ! kekahi wawae o Morikona. no ke kau pono ana iho iluna o ! ka noiio o kona h«')omaka aku la no ia e holo pololei mawaena o na kauhale, no ka niea o ke alahele pokole loa ia no ■ laua e liemo aku ai iwaho. aia no hoi o Morikona mahope pouo aku Minama kaln' i kuupiiu ai i ka ]»010 o kona lio. j No kela oili honua ana aku o laua nei, iloko o ka manawa |e nanea ana na kanaka o ka moi o'na Arabia. me ka noonoo ole ae. aia kekahi mau pio inaloko o kela pa o ko lakou ! mau kauhale, ua palaka pu maoli ko lakou noonoo, aka luie j i ka wa i lolie mai ai i ke kapalulu o ko iaua nei mau lio, ! i nana mai ka hana, ua kokoke loa laua nei e hoea aku no 1 kahi o ka pa i hanee i ka elepani. I Ile hopkahi iiae kanaka Arahia i hoomaopopo loa mai ia | laua nei. oia ka mea i kau.ae i kana pu raifela iluna, a hoo- ! maka mai la e ki, oiai nae he poeleele kela inanawa. me ka maopopo pono ole o kana wahi e ki mai ana, aole i lihi ianua mai ka poka o kana pu i kahi o na* pio e liolo nei, aka hookikina aku la no laua i. ka holo ana o ko laua mau lio, ahiki i ka oili aiia mawaho o ka pa, o ka lilo aku la no ia, i ma kekahi moali alanui e moe pololei ana no ka akau. Oiai hoi o Minama me Morikona e laweia ta e ko laua : mau lio, no kahi mamao e loaa hou ole aku ai i na kanaka 1 Anlhia. e.nana iki ae kaua no Koiaka. pehea aku nei la ua keiki la a Tazana. * Ma kela manawa a ka elepani o ka oili ana aku niawaho o ka pa. me ke kino' o Koraka, e paa ana ma kona ihu, ua | holo .pololei aku la oia noloko o ka ululaau, me.koua hoomaha ole ma kekahi wahi, ahiki i ka hala ana he mau mile ' lehulehu mahope, a i ua elepani nei no paha ka ike, aia oia ma kahi mainao loa, e hoopilikia ole mai ai kekahi poe i kona hoaloha, hookuu malie iho la oia ia Koiaka iialo. I wahi e liiki ai iaia ke,ku ae iluna, ua hooikaika iho la o Koraka elike me ka hiki iaia, ma huki ana i kona mau linia ame na wawae, aole nae he wahi mea a hemo ae, mai ka paa i hauhoaia ai me ke kaula; aia no hoi ka elepani ke ku malie la nana i ka hana a kona hoaloha, me ka loaa ole o kekahi noonoo iloko ona i ka mea e hana aku ai, i wahi e hemo ae ai na kaula i hauhoaia a paa na iima ame na wawae 0 kuiia hoaloha. I ,ke ao ana ae ma kekahi la mai, he o ia mau no ka moe mal.ie ana o Konika i kahi hookahi, me na manaolana paho, no ka hoea mai o ka make maluua ona, mamuli o kona pololi me ka makewai, oiai no nae, ua nui ka ai ame ka wai, ma pa wahi kokoke iaia, e hiki ole ai nae i kona hoaloha elepimi. ke kii aku a haawi mai iaia. ; . Okii; hoi .o Koraka e noouoo la no kahi e palekana ai oia mai ka make mai, ma kela po ahiki wa)e i ke ao ana ae ma kekahi la mai, aia o Mii iama me Morikona, ke kamoe pololei la ko laua alahele no ka akau, ma kapa o ka muliwai, me ke kaniailio ana aku o Miriama ia Morikona, aole he hopoliopo iki no Koraka. no ka mea ua palekana oia mai ka poino mai, me kona noonoo ole nae'. no ka hiki ia Koraka ke ln>oikaika ahiki i ka hemo ana o na lima me na wawae fnai ka paa niai i nakiia ai e kona mau enemi. "Ke ike nei au ua ku oe i ka poka e Monkona," wahi a Miiiama, iaia i ike mai ai i ke kahe o ke koko ma ka poohiwi o kona kokoolua, me kona kamailio okoa ana mai i kona manao: ' "1C hoi pololei kaua no kahi i noho ai o Tazana, malaila e loaa ai ia oe na lapaau ana, ahiki i ke ola ana o ka eha maiuna o kou kino. Oiai hoi oe e noho ana malajla, e hele hou mai au me Tazana« no ka huli ana ia Koraka." Ma kela hoomau ana nae a laua nei i ka hele ma kela po ahiki i ke ao ana ae ma kekahi la, halawai aku la laua me kekahi puulu kanaka, eia ka auanei, o Tazana me kona poe kanaka Paele. a i ka ike ana mai o Tazana ia Morikona, ua pupuki! ae la kona mau kifemaka. me ke kakali ana no nae. 1 koiia huhu, no ke ake no e lohe pono mai ia Miriama aku, i ka-inea oiaio, no ke kiunu o ko laua hele ana mai kona alo ;iku. FJike no me ia a kaua i ike ae nei ma _tia mokuna i hala, pela iho la no ka moolelo pololei a Miriama i kamailio aku ai imiia o Tazana, a i ka lohe ana o ua kanaka nei i ka mea oiaio. me he mea la, ua hoopoina loa ae la oia no ka Mea Hanohano Mon'kona, he hookahi noonoo iloko ona, no Koraka. me konar ninau ana mai: "L T a kamailio mai nei oe no kou halawai ana me Koraka, ua ike }>ono anei oe, o Koraka ua kanaka nei?" "I'like no me ia a'u e ike aku nei ia oe, pela no au i ike • aku ai iaia. a o ka iiui nui iloko o'u, o ia no kou kokua aua J mai ia'u, ma'ka hele ana e huli iaia, a hoihoi mai i hookahi no ko kakou noho like ana i kahi hookahi." "L r a ike pu anei oe ia Koraka?" i huli mai ai o Tazana a ninau i ka Mea Hanohano Morikona, ke kanaka iiookahi : ana i hoonaukiuki ai. no ka hana ana aku i kekahi mea, i : k*-e loa i ka lunaikehala o Tazana. I "Ua ike aku au iaia, me ka maopopo loa, elike no me na mea a Minama i kamailio mua aku nei," i pane aku ai no j hoi ua kanaka nei. me ka wiwo, ke ano o na kanaka i ike i ko lakou hewa. "Heaha ke ano o kela kanaka o Koraka, a ma kau koho aku, he kanaka opiopio anei oia, a i ole he kanaka oo paha?" "Aole au'i hoohewahewa i ke ano o kona lahui, he kanaka Pelekane oia, a me he mea la. ua like no kona mau makahiki me ko'u. a i ole, ua oi aku paha. ma kona nae, oia kekahi o na kanaka ikaika loa. he haulaula nae kona 'A\ t maniuli o ka j loaa mau i ka la." | "Ua ike pono aku anei oe ike ano o kona mau maka, ame } kona lauoho?" wahi hou a Tazana me ka hoike okoa ana mai i kona piha i ke pihoihoi. ! Mamua nae o ka hiki ana ia Morikona ke pane aku, ua : kaa āku la ia Miriama ke kamailio e ana mai: | > ."He alohilohi na maka o Koraka. a he eleele kona lauoho, no ka mea ua kamaaina loa au iaia." ! I ka lohe ana o Tazana i kela hoakaka a Miriama. huli j aku Ia oia'i kona kaūaka alakai, a pane-aku la: "Ke makemake nei'au, e hoihoi pololei aku oe ia Miriama ame Morikona no ko'u home,;no ka m'ea'e hele ana au iloko o ka ululaau e huli ai ia Koraka." ! ae.mai oe. owau pu kekahi e ukali aku mahope ou e Tazaria,'' i pane aku ai o Miriama, me kona makemake ole e hnli hoi pololei aku'no ka home o Tazana. 1 Iluli mai la o Tazana ihope me na maka kaumaha, a i mai la. "O kau Wah; o ka hana e ke kaikamahine opio. ma ka aoao uo ia ō ke kanaka au i alofia ai," alaila haawi mai oia

i i k.i lioailuiia i kona k.uuik.i, i l.iue aku i kon.i lio. a liuli hoi pololei aku me Miriama ma no kalii a Jene Kelekona e , kakali mai la. Mc ka hoihpi ole i kau hou ae ai o Mii iauia mahuia o kela l ,)io i hele a kaea ana o ke kau ana mai. a hoiaku la ' . lakou malalo o ke alakai aua a ke kanaka a 'l*azana i haawi ! aku ai i ke kauoha, e hoi pololei no kona aina haiiai holo- , holona. J Ke ku malie la no o Ta7.ana ma kahi hookahi, a nana aku „ i ka hoi o l#la poe. a mai ka haalele ana iho o Monkona ia Ta/ana. ahiki i ko lakou nalowale ana aku ma kekahi . aoao o ka ululaau. aole he hookahi manawa ana i huli inai ai J ihope, aia wale no kona mau maka imua kahi i nana ai, i i kau a mea o ka maka'u. ijuii pu ia me ka hilahila. no kaua , mau mea i hana mai ai maliina o Tazana. No Minama hoi, aia wale no kona poo ilalo kahi i kulou ! ai, e hoike mai ana i kona mau ano kaumaha, ka mea nana i i hookomo mai i na manao aloha iloko o Tazana nona. (.> | ka mea oiaio loa. ua nana maoli aku no o Tazana maluna ' ona. me he mea la he kaikamahine ponoi la nana, a iloko o > ka nui o kona inaina. uamahie ae ia i kela mauawa, me kon a i hooholo ana iho i kona manao, ina ua aloha i'o aku o Miri- » ama ia Morikona, alaila ua makaukau oia e haawi aku i kela i kaikamahine, i wahine nāna, ke maopopo nae iaia. aole he I mau manao kolohe iloko o Morikona i kela kaikamahioe. ij 1 kela nalowale ana aku o Miriama ma, alaalawa ae la na : maka o Tazana nia o a niaanei, a iaia i ike aku ai i ke ku mai'o kekaln kumulaau nui, o kona lele ae la no ia iluna, a paa ahu la Uekahi lala nui. hoomaka aku la e piuana ahiki i ke kau ana ma kahi manamana o na lala, noho iho la oia : | ilalo. a hooinaka koke ae la no e wehewehe i kona mau lole. : Mailoko mai'o kana eke ili e lei ana ma kona a-i i unuhi ,; ae ai he kaula loihi, he pahi, me kekahi ili holoholona, o ke i! kaei ae la no ia i kona kapa ili holoholona ma kona puhaka, kau ae la hoi i kana kaula ma kona poohiwi, a kafci pu ae la i kana pahi ma ka puhaka, a iaia i ku ae ai iluna a polo- | lei, ka la i kona poo ihope, me ka waiho lahalaha o koua umauma, ia wa i minoaka iho ai ua hiena la o na ululaau ' kanaka ole o Alerika, no ka mea ua hoi hou mai kela ano : kahiko ona, a iaia i ike ai, ua makaukau oia, o kona lele aku , j ia 110 ia a kau ana i kekahi laau, a hoomaka aku la kona , j liele ana, e hoopilipili loa ana ma kapa o ka muliwai. Me ka mama loa oia e hele la, a iloko no hoi o kela ame ■ keia manawa, e kahea ana oia m,£ ka leo nui, me ka hooIon«» ana aku, 9 ka lohe aku i kekahi pane, aole nae ona lohe . iki i kekahi mea. No na hora loihi kela lioomau ana oia i kn hele, me kona noke mau no i ke kahea ma ka hoailona t 1 kamaaina i na holoholona, a mamjia pono aku ona, ma kona aoao hema, i lohe aku ai oia tne ke koli'uliu loa, i ka pane in ana mai o kana kahea e kekahi niapu, lea mea nana i hoo- : haiioli loa mai i kona manao, me ka hele hoi'o kona niH-u maka a lamlama, me ke kamoe pololei ana aku o kona alahe.le 110 kahi o ka leo o ka mapu ana i lohe aku ai. Ua maopopo loa ia Koraka, ina pela iho la kona waiho : maUe ma kela wahi. e make aku ana oia, nolaila kamailio nku 1a oia i ka elepaui, ma ka ohlo i kamaaina ia laua. i:i | wa i lalau iho ai ka ihu o ua elepani nei. a hapai ae la ia J Koraka iluna. me ke kauoha ana aku o ke kanaka opio iaia, 1 e lawe no ke kukulu hikina akau. I O keia wahi a Koraka i kauoha aku ai i ka elepani e j lawe iaia, he wahi ia ana i hoomaopopo §i, i ka noho nui ia 1e na kanaka ili keokeo me na Paele. Ua maopopo loa iua : o Koraka ina nei 110 ko laua hoea no kela wahi, a halawai , paha me kekahi kanaka Paele, e kauoha aku ana oia i kana elepani e hopu i kela kanaka. a ma ka hookikina ana aku , iaia, e hele mai ai e wehe ae i ua o Koraka mai ka pou mai i hauhoaia ai oia i ke kailla. Oiai ka elepani e lawe la ia Koraka. ke kahea mau la no ua kanaka oj>io noi me ka leo nui; no kona makemake e } loaa aku i kona hoaloha ia Akula ka ike, eia oia iloko o ka pilikia, alaila e liolo mai ana oia uo ka hooj)akele au a ae iaia nei elike me ka mea a kela mapu i hana mai ai no Koraka ma kekahi manawa i kaahope aku. 1 kela haalele ana aku hoi o Tazana i kona kanaka alakai. e hoihoi ana ia Miiiama me Mon'kona no kon a home hanai holoholona, aole i loihi loa aku kela hele ana a Miriama ma, ua hooholo iho la ua kaikamahine nei i kana mea e hana aku ai, no ka mea ilalo wale no kona poo kahi i kulou ai, o Kana mea nae e noonoo la, aole he hookahi mea i maopopo, oi a wale 110, a i ke aea ana ae nae o kona poo iluna kahea aku la oia i ke alakai e hele mai a pili ma kona aoao, a o ia • kana o ka i ana' aku : "I kahea aku la au ia oe e hele mai, no ka hoike ana aku J i ko'u manao, e hahai ana au i kou liaku, no ka huli ana ia | Koraka." I .uliluli ae lii ke poo oka Paele, a pane mai la: "Aole e hiki ia'll ke ae aku i kena manao ou. no ka mea ua kauoha mai nei kuu haku, e hoihoi pololei au ia oe no kona home, a e hooko ana au ia kauoha me ka pololei loa." "Alaila e hoole mai ana anei oe i ka hookuu ana mai ia'u, e huli aku iaia?" Kunou wale mai la no ke poo o ke kanaka I'aele, a emi aku la ihope, no kona manao, pela wale no e hiki ai iaia ke makaala mai, i ole o.Miriatna e holo mahuka mai iaia , aku; aka nae ua maopopo i.ke kaikamahine opio kana mea j,e hana aku ai, nolaila minoaka iho la oia, me ka hoike ole aku nae i kekahi wahi hiohiona no kona holo mahuka niai kela kanaka mai. Hoeleeleu aku la nae ua o Miriama i ka hele ana o kona lio mamua loa o ke poo o ka* huakai, a i ke kaalo pono ana ae o kona lio malalo o kekahi lala laau nui, e moeke'a ana ma ka moali alanui. i nana aku ka hana o ke kanaka Paele, o ka noho wale no o ka lio o Minania kana o ka ike ana aku. no ua kaikamahine nei, aia aku la oi a iluna oke kumu- | laau kahi i pinana ai. i Iloko ona pihoihoi. holo aku la kē kauaka Pael<s, j 110 kahi i ku ai o ke kumulaau. aole ona wahi mea a ike akw ia .\liriama, ke noke la oia i ke kahea me ka leo nui i ua | kaikamahine nei, e hoi mai, aohe he paneia mai o'kana ka- ! hea, a no ka maka'u loa o ua kanaka nei o huhuia mai aua- ! nci e kona haku. kauoha okoa aku la i kekahi o kona mu kanaka e hele e huli ia Minama iloko o ka ululaau, a no j kekahi manawa loihi kela huli ana o lakou, huli hoi nui I mai la ua poe kanaka nei me ka hoike ana mai. aole a lakon ,mea i iko no Miriama. ! Aole .he manao oke kanaka alakai, e hoomau aku ika lakou huakai, iaia i nana iho ai». aia o Morikona ,: iloko o ke kulana na\vali\vali, ke pii mai la ka fiva maluna | ona, hooholo iho 1a oia i kona manao, he oi aku ka pono o j kona hoi loa ana me kela kanaka, mamua o ka hoao ana • aRu e huli i ke kaikamahine opip. I Ua maopopo ia Aliriama kahi noho mau ona elepani, no- | lailh. iaia i kau aku a i iluna o ke kumulaau, ua hoomaka aku 1a oia e holo ihope, ma k,ela wahi a Tazana i haalele mai ai 1 ia lakou, alaila kamoe pololei aku la kona alahele no ke , ( kukulu hikina, aoie he mea e ae iloko o kona noonoo iloko i kela nianawa, o ka loaa wale aku no o Koraka iaia, a koi i aku e hoi pu mai lakou a noho like me Tazana ma f me ka manao hou ole aku e hele auwana iloko o ka ululaau. . j Ala pu mai 1a kekahi noonoo iloko ona. o kahi o kana hana. ma ka aoao no ia o Koraka» me kona mihi loa ana iho 1 110 kona ukali ole ana aku mahope ona, me kona ike no ua ; paa na linia ame na wawae o Koraka ik a hauhoaia i ke ka- ; ula: ua lohi loa nae kdla noonoo ana ae onā no ka pilikia nui i loaa ia Koraka, o ke kumu o ka pouii o kona noonoo. i mamuli o kona ake nui. e hoea koke aku o Morikona i kahi 1 o ka palekana. 1 (Aole i.pau.)