Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 19, 14 May 1920 — KE OLA O KA LAHUI HAWAII. [ARTICLE]

KE OLA O KA LAHUI HAWAII.

•Ē kuu Solomon Hanohano, Aloha: —E oluolu mai i wahi rumi no keia wahi manao e kau ae la maluna, ma'kahi kaawale o 'kn kaua hiwahiwa ahonui, o ia iho keia ninau ano nui o ke ola o ko kaua lnhui.. . He elua no mea ano nui i ka hoomao'popo ana ae, ka mua, o ke ola o ka | lahui ma na mea kino, ka lua, o ke o!n | o ka lahui ma na mea uhane. He like | ole nae na #nahele o keia mau ano ola, i eia nae he hookahi no o laun kino o ia ko Kristo ola. j He niau makahiki loihi no ke kainaj ilio ia ana o keia manao, a ina no ke Akua keia manao ma o kooA uhane la iwaeua o kakou, nlin e loaa i'o ana no ka haina pololei o ia ke ola, a ina aole nona mai, alia, aole no e loaa ana kela pomaikai. O ko ke Akua mnkemake no ia, e ola na lahui kanaka apau, ke hoi nae lakou i kahi a lakou i haule ai, o ia no ka mihi e ola ai. Ina ua ike kaJtou i ko kakon eha, a ua manao kakou he «ha ia mai ke Akua mai, alaila ua oae ia kakou ka milii ola. A ina aole kakou i rke i keia eha no ke Akua mai, aole loa kakou e pomaikai. O ko kakou ike ana i ko kakou >uuku elike paha me k?i.i manao o ka palapaia. Pehea la e ku hou ai o rako!>a, no ka mfa, ua uuku oia? E lawe mai i ka noonoo ana no lakoha, kona ano, mai kona hanau ia ana, a lilo i kanaka makua, ahiki i kona maHe ana ame ka hope o koua mau mamo. Pehea hoi kakou, mai ko kakou mau kiipuna mai, oia o Heneri Opukahaia? Oia ka mea nana i haawi mai i keia pomaikai ia kakou, ka pono hou hoi i loli ae, mai ka ko k'akou ma'u kupuna niamua ona. Ka hua mua o keia lahni ilo'ko o ka po'no a kekahi o ko kaleou mau alii i hooiaio ai, ua ni&u ke ea o ka aina i ka pono. Ia ia pono e paa nei ia kakou ahiki mai i keiā au ano hou, o na mea i ikeia e ko kakou mau ma* kua ame na kupuha. Nolaila o ko kakou hoi iloko o'ka mihi, o ia wale no ke alahele pookela loa e ike iho ai kakou i ke ano hookahi o ke Akua iloko o kakou pakahi apau, kahi ana i hookaawale fli i rumi noim iloko o ko kakou ola. Oiai he hookahi no kahua ana i hoo* paa ai i kinohi, o ia no kona ano Akua hemolele mau loa, aka, i kā. manawa i huikau ai ke ano Akua me ke ano kanaka, ula mahaelua na mea apau, o ia mahaelua ka kakou e ike nei, aole a kakou olelo ana ae i ko na aina e mai, aka i ko kakou iho no kakou e hooponopono ia oiai ua hele hewa kakou. E hoomanao ka.kou i ke keiki mua loa 3a ke Akua i hookumu ai mai kona ano Akua mai, heaha na mea i hanaia mahope iho o ka loaa ana o na maikai apau iaia. Aia no malaila e waiho ana he mau mea e hoohihia ana iaia elik'e no me keia a kakou e ike nei, pela no i komo ai o ka mua loa iloko o ka hihipea 0 kona ola ana; a peia mai no ka hahai hele ana mai i na hanauna like ole o na mahele o na ohaua i pili loa i ke Akua, elike me A(lamu, Seta, Enoka, ahiki aku ia Davi»i, ahiki a.ku ia loaepa. O keia mau ohana oiaio o ke Akua, ua huikau m<? na ohan.i oiaio ole o ke Akua, pela iho la ke eim ninl'u; ana o ke olu ana o ke ano akua iloko o ke k:uiaka, ahiki mai ia kakou na hanauna o ktia wa. Oiai nae he lahii pololei lea kakou iloko ona, o ke ola una o keia lahui kanaka i ke au kahiko, \ ka wa nole i ine maopopo loa ia ke kanawai, ua ola no kakou a ua nui loa uo na kanuka, a nui pu no hoi ka hanau, a nui ua Keiki, aka, i ka wa i oiii mii ai ka malamalama hou o ke Ak.ua, oili pu mui un ai mea apau o ka malauiali'iu.i a kakou 4 ike maopopo nei, i ka hewa 0 ia mea, eia nae heaha la ia? Ke a'o mai nei na kanawai 0 kc Akna e hooiaio ana 1 na kanawai i h:maia 9 ke kanaka, ke a'o pu mai mn mai ku 0 1 na kanawai hemolele o ke oīa. aua, ame kona mana e .noho pu ana n:c* kakou, o ia.ke aloha i ke Akua, ka naau, ka ikaika, ka uhane apau, pela boi ka lua, ke aloha iaia iho ame kona uea- ! launa. Aia iloko 0 keia mau kanawai he elu.i ano, no ke Akua ka mea nona ka uhu« ne; no ke kanaka, ka mea nona k» kino; a no kp kakou hoomaopopo ole ka alhui i keia, ua pili kakou ka lahul j i poe hoino i ka uhane_, 'a he hiki no ke uhi aku i keia hemahema a aloha ia Heneri Opukahaia, ka niea nana i kono aku i keia pono e laweia māi i Hawaii nei, no"kona lahui kanaka, & pela hoi na makua i lawe mai i keia pono, a pela hoi na lahui apau e noho pu nei me kakou. Pela e loaa ai ia kakou ke aloha ia kakou iho, ma ko kakou hoolokahi āna ia kakou na 'Hawaii, no ke Akua, me keia manao e hoopoina ana i ko kakou like ole i ke Akua, oiai he hookahi no oia iloko 0 kakou pakahi, ma ke ano kino ame kona uhane, a ina e hemo pono ae ko kakou ano iloko 0 ka hooni&o--popō ana iaia, o ia auanei k'a hua mua o ka pono i paa ai ka olelo a ko kakou alii aloha iahui, Kauikeaoul!, ua mau * kakou i hana ai', ke. «oaa ia kakou ke ke ea 0 ka aina i ka pono, a 0 ua pono la 0 ia no keia a kakou e hana uei. E hoomanawanui kakou e hoolokahi mai na Hawaii. Mai poina i ke kipa ana e lohe i ka olelo 0 ke ola 0 kou uhane, no ka mea ke m-akemake nei oia e loaa kana ai iani, ma kona ano ho

mea i hōolinaia mai mAi ka iinl O n-a manao nui i na mea kinp, o ia ka huhu, ka hdom&au, ka inaina, kl ohumu ame kekahi mau manao lioo e ae e hoopauiA, olai b ke|s maii ia e hana. aoa 1 iui' inakemaKfe o ke Akua, aole no'hoi ia.liiß' , mea e maikai ai itt oft a ia kikou apaA* Aka, o kē aloha, Hi lokoihāikM, ka oluōlu; ka kfe iikikhai, ka hoOmanaWanui, o keia aīĀh"eife 8 lioohua mai ai i ka maikai apati iloko o ko kakou ola ana, ame ko kakou lahiii. E lo*aa ananel ke ola ia kākou ke nui na oKana e hoomau mai aoa i keia mau ano a oili mai me k6 olaio. 0 keia mahele o keia pili i ko kakou ola< k& >ahui ma na niea o k«i uhane ame ke kino pu. Me kfi aioha i ka liunahooponopono ame kon man limahaiia o kdu keena. HEV.'O. M. K. Kahuku, Mei 10, 1920. ++4 : »