Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 20, 21 May 1920 — Page 5

Page PDF (1.62 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HE MOOLELO NO

TAZANA

A I OLE

Ka Hiena o na Ululaau Anoano o na

Kapakai o Aferika.

MAHELE II.

 

HOAKAKA: O ka moolelo o Keaka Tazana, ua hoea mai kakou i kona hopena, ma ka manawa i hoea aku ai i ka @@@@ ana o na makua o Miriama, kana wahine, a ma kona makalua. e ike hou ana kakou ia Tazana me kana mau hana aiwaiwa he nui, na hana i maa ia kakou i ka ike ana, ma na @@@@ ekolu aku nei i hala.

 

Elike no me ka hoopihaia o ko ke Kuokoa poe heluhelu, me na manao pihoihoi, ma ka moolelo mau i hoopukaia aku ai o Tazana, pela aku ana no keia me ke komo ana iloko o na @@@@@ ame na pilikia he nui, eia nae, ua oili mau mai no oia, Le kanaka lanakila. a he kanaka i kauia ka weli ma na @@@@ apau e loheia ai kona inoa.

 

MOKUNA I.

 

He elima mahina mai kela manawa i huli hou aku ai o Tazana me kana keiki no Ladana, elike me ia a kakou i ike ai me ka moolelo o Keaka Tazana, i pau aku nei, ua haa@@@@ aku la o Tazana me ka Lede Kelekona ia Ladana, a huli @@@ mai la no ko laua aina hanai holoholona ma Aierika, me @@ wailio ana aku i ko laua home, ame na mea apau mahope i ka laua man keiki.

 

He elua pule mahope iho o kela hoea ana aku no ko laua aina hanai holoholona, a i kekahi la a Tazana o ka hele ana aku me kona mau kanaka, no ka nana ana i kona aina nui, a ia lakou i huli hoi mai ai, ma kahi he mau mile ka mamao mai kona home mai, aia hoi, ua ike aku la oia i kekahi hua@@@ ma kahi mamao loa, ma ke komohana akau aku o ka @@lani ululaau, a no kona manao, he huaka'i paha kela no @@@@@@ poe kanaka malihini hahai holoholona, ua kaohi mai ia oia i ka holo o kona lio, a kakali aku la o ka hookokke wai o kela huaka'i.

 

Mamuli nae o ka hulali o kekahi ea iluna o ke poo o ke kanaka mamua loa o kela huaka'i, i koho wale iho ai no oia he poe malihini kela, malia ua hoaa lakou i ke alahele pololei, pela i imi mai ai i wahi e hookpaia aku ai lakou, no laila, he kumu maikai no kela no ko Tazana manao no ka hookipa @@ mai ia lakou maloko o kona mau kauhale.

 

Me ka hoohakalia ole iho nae, a hoea mai kela poe, ua holo okoa aku la oia no ka hui ana he alo a he alo me na malihini, amahope o ka maopopo ana iaia o ke kumu o kela poe o ka hoea ana mai no kona aina, ua alakai pololei @@@ aku la oia ia lakou no kona home, a iloko o ka hapalau hora wale no aia ua o Tazana ke hoolauna la i kekahi kanaka o M. Kiure Pilikota ka inoa imua o ka Lede Kelekona.

 

Ma keia wahi, he mea pono i ka mea kakau moolelo, ke hoakaka aku i na mea e pili ana i keia kanaka, ame ka ma@@@ o kana hhuakai o ka hoea ana aku no ka home o Tazana, i maopopo ai ia kaua e ka makamaka heluhelu, ke au o ka @@@ ana aku o  ka moolelo me ka pololei.

 

O Alabaki Wepa ka inoa oiaio o keia kanaka, he luka@@@@ oia no kekahi pualikoa Belekiuma, o ka hoounaia ana @ kiai ma na kapakai o Congo, a mamuli nae o kona ki ana i @@@@ kapena a make me kana pu panapana, ua holo mahuka @@@ oia a noho iwaena o na kanaka Arabia.

 

O keia kekahi o na kanaka ino loa, no ka mea, ma kela manawa i hoounaia ai oia me kona pualikoa, ma ka hana kiai no kekahi wahi o Aferika, ua kuaki loa oia, me kona manao ana nae i kinohi, i kona laki, o ka hookau ole ia aha mai o kekah hoopa'i ko'iko'i loa maluna ona.

 

No na mahina eouo ka noho ana o ka Lukanela Alabaki Wepa me kona pualikoa ma kela wahi mehameha, i mea e hooiaio ae i na ano ino o keia kanaka, me ke ala ana mai o ka inaina ame ka hoowahawaha iloko on a no ka poe na lakou i hoouna aku iaia, i kela wahi ano ole, a pau hoi kona komo ana iloko o na anaina o ka poe hanohano, e hauoli ai, me na lede maka onaona. Ua oi loa ae kona minamina, no kela hooneleia ana aku on a, i ke ola hauoli ana, me kona ike ole iho, ua pmaikai maoli no oia, i kona pakele ana mai ka hookauia mai o kekahi hoopa'i ko'iko'i loa maluna ona, no kana hewa i hana ai.

 

No ka uluahewa loa o ka noonoo o ka Lukanela Wepa, @@@@ he mea oluolu iloko o kona noonoo, o ka hele no ia o kona huhu, ahiki i ke kapena o ka puali, ke kanaka maluna @@ on a.

 

He kanaka kuoo kela kapena, me ke kauia o ka weli e ka poe apau malalo aku on a, eia nae, he kanaka oia i mahaloia, mamuli o kona hooko pono i kana mau kauoha apau, e haawiia mai ana, a mamuli no hoi kekahi o kona makee no ka pno o kona pualikoa holookoa.

 

No key mau mahina loin o ka oho ana o ka Lukanela Wepa ma kela wahi a i kona manawa e noho ai mamua o kona hale lole, e puhi cigarita ai, mahope o ka pau ana o ka aina ahiahi, aole e nele iki ana kona nana pono loa i kona kapena i kela ame keia manawa. Aole he kuikahi o ka noho ana o keia mau aliikoa, no ka mea ua maopopo i ke kapena ka hewa ko'iko'i a kona lukanela i hana ai, o ka wa i hala, nolaila e nana mau mai ana oia i kela lukanela me ka manao hoowahawaha, no ia hana nae a ke kapena, ua lilo kela i pulupulu ahi e ho a ana i ka inaina wela iloko o ka Lukanela Wepa ahiki i ka lapalapa okoa ana o ke ahi o kona huhu, a ma kekahi ahiahi, oiai no oia e noho ana mamua o @ a puka o kona halelole, a e noho ana no hoi ke kapena mamua o kona halelole, ia wa i ku ae ai ka Lukanela Wepa iluna, lalau iho la kekahi lima i ke kuau o kana pu panapana, a pane mai la i keia mau olelo :

 

"Ua hele au a uluhua maoli i kau mau hana hoehaeha i ko'u noonoo, me kou ike no, he aliikoa ko'u kulana, a he keonimana hoi. Ua hoomanawanui au i kau mau hana i na wa ae nei i hala, i keia manawa nae, e make oe e pono ai e keia puaa."

 

Ua hookahaha loa ia aku ke kapena no kela mau olelo ku ole i ke keonimana i kamailioia aku e ka Lukanela Wepa, o kona ku mai la no ia iluna, me ka anehe ana mai e paa i kona mau lima, maluna o na poohiwi o kana lukanela, aole nae i kokoke mai kona mau lima ma kahi o na poohiwi o ka Lukanela Wepa, o ke kani koke aku la no ia o kana pu panapana, a kapoo aku la ka poka iloko o kona puuwai, me ka hiua ana aku o ke kapena ilalo o ka honua.

 

I kela hina ana aku o ke kapena koa ilalo, akahi no o Wepa a maopopo i ke ko'iko'i o ka mea ana i hana aku ai, hoike okoa mai la kona lunaikehala i kona hewa loa, elike me ia a ka poe e nana mai ana e hooili mai ai i na ahewa ana maluna ona.

 

Na kela kani ana aku o ka pu panapana i kono aku i na koa e luana ana ma ko lakou mau halelole e oili ae iwaho me ka holo okoa ana mai o kekahi poe o lakou  no kahi a ka Lukanela Wepa e ku aku ana.

 

He elua mea maopopo loa, a kela poe koa e hana mai ana maluna on a, in a aole lakou e pepehi mai ana iaia a make, alaila e hopuia ana oia a paa a laweia aku imua o kekahi aha hookolokolo koa, no ka hookauia mai o ka hoopai'i make maluna on a, ke ku ka hewa iaia.

 

Aole loa he makemake iloko o ka Lukanela Wepa e make, me he mea la@@@ oi loa kona makee i ke ola iloko o kela manawa, mamua o na wa aku i hala. Ke hookokoke loa mai la na koa i kona wahi e ku ana. Heaha nae kana mea e hana aku ai i pakele ai kona ola. Ke alaalawa la oia ma o a maanei, me he mea la, e imi ana oia i kekahi mau kumupale ma kona aoao, no ka make ana o kona kapena aole nae he mea e ae a kona mau maka i ike aku ai, koe wale no ka waiho mai o ke kino make o ke kapena.

 

Iloko o ka weliweli no ka make, hoomaka aku la ka Lukanela Wepa e holo no ka palekana o kona ola, aia no kana pu panapana ke paa la iloko o kona lima. Holo pololei aku la oia no kahi o ka puka pa, aia kekahi koa Paele malaila kahi i ku kiai ai, me kona haawi ole aku nae i manawa no kela koa, e ninau mai ai iaia nei i ke kumu o kona holo ana, ua kau ae la oia i kana pu panapana iluna, a ki aku la i kela koa a make, lalau aku la i kana pu raifela, me ke kaei poka, o ka oili aku la no ia mawaho o ka pa a halowale aku la iloko o ka ululaau.

 

Ma kela po holookoa aole i hoomahaia e ka Lukanela Wepa, i hele wale ia no eia ahiki i ke ao ana. He mau manawa lehulehu kana i lohe ai i ka leo kuwo o ka liona, aole no nae ia hekumu nona e maka'u iho ai, no kona ike, ua lako oia me ka pu, e hiki ai iaia ke hoopakele i kona ola iho.

 

I ka oili ana mai o ka malamalama o ka la, aole no ia he mea no kela kanaka e hoomaha iho ai, aia no oia ke hoomau la i ka hele ana imua, ua auhee aku ka pololi ame ka makehiamoe mai iaia aku, he hookahi mea nui iloko o kona noonoo, o ia no kona pakele mai ka poe e huli aku ana iaia. No kela piha loa me ka maka'u no ke karaima ko'iko'i loa ana i hana aku ai, me he mea la, ke kau mau mai la imua on a ka make i na minuke apau, nolaila aole ana hana e ae, o ka hoomau wale no i ka hele ana imua, aia ka pono o ka mamao loa mai kahi aku ana i hana ai i ke karaima, a pela wale no kona hele ana ahiki i ka hina okoa ana ilalo, pau ka hiki hou ana aku iaia ke hele imua, no ka mea aole ka ikaika iloko o kona kino.

 

Pehea nae ka loihi o kona moe malie ana ma kelawahi, aole i maopopo iaia, ua loaa aku la oia i ka Moi Akema Zeka o na kanaka Arabia. O na kanaka ili keokeo na enemi ino loa o na Arabia, me ka makaukau o na kanaka o kela moi, e hou aku i ke kino o ka Lukanela Wepa, no ka pepehi ana iaia a make loa, eia nae mamuli no o ka naauao o kela moi, aole oia i wikiwiki. ma ka ae ana aku i keia manao o kona mau kanaka, aka papa aku la oia ia lakou, aole e hoopilikia iaia, no ka mea ua makemake oia e niele aku i kela kanaka, i kekahi mau mea. a in a no aole he mau pomaikai e loaa mai ana iaia. ma kekahi ano. he hana maalahi loa ka pepehi ana aku i keia kanaka a make.

 

Oiai he kulana nawaliwali maoli ko ka Lukanela Wepa, ua hapai okoa ia aku la oia e na kanaka Arabia. noloko o ka halelole o ka Moi Akema Zeka, aole no he mamao loa mai kahi aku i loaa aku ai kela kanaka ia lakou, malaila i haawiia mai ai kekahi mau @@@@@ iaia, me ka hoohainu pu ia i ka waina, mamuli o ia mau hana. ua hoi liilii mai la ka noonoo maikai iloko o ka Lokanela Wepa.

 

I ke kaakaa ana ae o kona mau maka. he poe paele ka  mea i halawai mau mai me kona ike, ke alaalawa la oia ma o a maanei, aole on a ike aku i na koa o kona lahui ponoi, aka nae, ma ka puka o ka halelole, e noho ana he kanaka Arabia.

 

O keia ka Moi Akema Zeka, iaia i nana mai ai iloko. a ike mai la ua pohala ae ke kanaka ili keokeo, kamailio mai la oia, i ka pane ana mai:

 

"I lohe oe e ka malihini, owau keia o Akema Zeka, ka moi o na Arabia, a ke makemake nei au e ike owai oe, a heaha kau hana o ka hoea ana mai no ko'u aina nei? Eia ihea kou pualikoa?"

 

I ka lohe pono ana aku o ka Lukanela Wepa i kela mau olelo, upo'i iho la kona mau maka, mamuli o ke poho o kona mau manaolana. no ka pakele o kona ola, no ka mea, ua lohe nui oia no keia moi, oia kekahi o na kanaka ino loa, he enemi oia no Keia moi, oia kekahi o na kanaka ino loa, he enemi oia no na kanaka ili keokeo. o ka poe apau e loaa aku ana iaia, he make wale no ko lakou hopena.

 

 No na makahiki lehulehu i hoounaia mai ai na pualikoa, no ka hakaka ana me keia moi, ame kona poe kanaka. aole nae he wa i lanakila ai na koa, he lehulehu o lakou i pau i ka make, me ke ola no nae o keia moi. noonoo iho la ua aliikoa nei, ua like pu no kona poino iloko o na lima o keia moi me ka poino in a i paa oia i ka hopuia e kona pualikoa iho.

 

Me kela nele no nae i ka manaolana no ka pakele o kona ola, oiai he enemi ino loa oia no Akema Zeka. oili ae la kekahi noonoo iloko on a. e imi aku oia i wahi nona e pono ai, malia o hoolohe mai kela moi i kana mau mea e hoakaka aku ai. o ka pau no ia o kona pilikia. no ka mea,, ua like no ka maikai ole o ka manao o keia moi, no na kanaka ili keokeo me kona, oiai ua kipaku ino ia mai oia. a o kekahi no hoi, ua holo mahuka mai oia, e hiki hou ole ai iaia ke hoi aku imua o lakou, he oi ae kona pili ana aku me keia moi me kona poe kanaka. malia pela e loaa mai ai iaia kekahi mau pomaikai he nui.

 

"Ua lohe nui au nou e Akema Zeka, a nou ka manao nui o ka'u huaka'i huli iloko nei o ka ululaau, ahiki i ka moe malie ana o ko'u kino i kahi hookahi, me ka manaolana poho, aole oe e loaa ana ia'u. He kanaka au i hoowahawaha loa ia e ko'u poe, a eia ko'u poe koa ponoi ke imi mai nei e pepehi ia'u a make ; ua maopopo nae ia'u e haawi mai ana oe i na kokua ana ia'u. i wahi no'u e pakele ai. no ka mea, ua hoowahawaha pu oe ia lakou. Ina oe e ae mai ana e hoopakele ae i kuu ola, alaila ke hoohiki aku nei au imua ou e lilo no au i alakai no kekahi o kou puali. He mea au i a'oia i ka oihana koa, o ka makaukau i loaa ia'u, he mea kokua nui aku ia no kou lanakila maluna o kou mau enemi, a mau enemi like hoi o kaua."

 

Ke hoolohe pono loa mai la o Akema Zeka i kela mau hoakaka a ka Lukanela Wepa, aia nae iloko o kona lunaikehala, ke koho mai la oia, he mau olelo hoopunipuni wale no kela a keia kanaka e kamailio aku nei iaia me ka oiaio ole, iloko no hoi o kela manawa hookahi, ke noonoo la no ua moi nei, in a he oiaio a pololei na mea apau a keia kanaka i kamailio aku ai, alaila e hoola i'o ana oia iaia, a lawe aku hoi i mea nana e a'o i kona poe kanaka i ka makaukau o ka oihana koa, no ka mea, he nui kona poe kanaka maka'u ole, i pau i ka make a ua ake nui loa oia e loaa na kanaka hou, pela wale no e lanakila ai oia maluna o kona mau enemi.

 

"Ina ua hoopunipuni mai oe ia'u e keia kanaka, alaila e pepehi no au ia oe i na manawa kupono apau a'u e ike ai, o kou wa ia e make ai. He uku anei kekahi au i makemake ai no kou noho hana ana mai me a'u?"

 

"Aole au e koi mua aku ana i ko'u uku, koe wale no e noho pu au me oe, a in a mahope iho o ko'u noho hana ana aku nou, a ua ike oe i ko'u kupono maoli, alaila ia wa kaua e kamailio ai maluna o ka ninau uku," wahi a ka Lukanela Wepa, no ka hoopakele wale ia no o kona ola.

 

Ua kupno kela i ka manao o Akema Zeka, nolaila ua lilo aku la ka Lukanela Wepa, oia kekahi o na kanaka o ka Moi Akema Zeka ma ka hao ana i na niho elephani, a na Paele, me ka lawe pu ana i na Paele ma ke ano limanui, i mau kauwa nana e hooko ana i na hana ekaeka apau i wahi e loaa mai ai ka waiwai.

 

No kekahi mau mahina lehulehu e komo kino ana ka Lukanela iloko o na hana powa, me na kanaka Arabia, ma na ano apau, ua like aku kona ino me ko kela poe kanaka, me he mea la, ua nele loa ia mea he aloha hoa kanaka iloko ona aia hoi ka Moi Zeka ke hakilo mau mai la iaia i kela @@@ keia manawa a lakou e hoouka ai i kekahi hakaka me na kanaka Paele me kona mahalo nui i ke koa ame ka mak'u ole maoli o Wepa ahiki i kona hookuu ana aku i kela kanaka e hele lanakila me ke kiai ole ia.

 

I ka nana aku, aole he kanaka e ae a ka Moi Akema i hilinai nui ai o ka Lukanela Wepa wale no, ua hapa iho kona hilinai @ kona mau kanaka pnoi, mamua o Wepa, nolaila i kekahi la, kauoha aku la ka Moi Akema Zeka ia Wepa e hele mai imua on a, a hoike mai la i ka meahuna iloko o kona puuwai, ka meah@na hoi ana i hoike mua ole aku ai i kekahi o kona mau kanaka ponoi, oiai nae he manawa loihi ka malama ana o ua moi nei i kela meahuna iloko ona.

 

Ua ike oia, aole loa e hookoia na mea apau ana i hoolala ai, in a i kekahi o kona poe kanaka ponoi oia e kamailio ai, nolaila kau aku la kona manaolana maluna o ka Lukanela Wepa, no ka hooko ana i kekahi hana nui a o ia kana o ka i ana aku imua ona.

 

            "auhea oe e Wepa, ke manao nei au, ua lohe wale paha oe i ka inoa o kela kanaka o Tazana kona inoa!"

            Kunou aku la ke poo o ka Lukanela Wepa, me ka pane ana aku: "Ae, ua lohe nui au no kena kanaka, eia nae aole au ike i kona helehelena, a oki loa aku hoi ka hui pu ana me ia."

 

            "Ina aole keia kanaka, aole he mea nana e hoopilikia mai i ka holopono o ka makou hana aihue me ka powa. Ua nui no ka waiwai i loaa ia makou, aka nae i ka wa i hoea mai ai o keia kanaka, ua hoouka makou i kekahi haua hahana loa me ia, ahiki i ko makou auhee ana, mai na wahi waiwai loa inai o ka aina. Ua lilo kela kanaka i alakai no na Paele me ko lakou hoolakoia ana me na lako kaua, e ala ku-e mai ia makou.

 

"Aole no au e makawelawela loa iaia, in a e hookuu la'ela'e mai oia i makou, e kalepa waiwai ma ke ano maikai me na kanaka Paele, ua papa loa aku oia i na Paele, aole e ae ia makou e hoea aku imua o lakou, a i kekahi manawa, ua hoala mai no lakou i ke kaua ahiki i ko makou auhee ana.

 

            "O kela kekahi o na kanaka waiwai loa, in a e hiki ana ma kekahi ano, ke konoia aku oia, e uku mai i kekahi huina dala gula nui la'u ame ko'u poe kanaka, aole uo au e hoopilikia wale aku iaia. aka o kona papa loa ana ia makou, aole e hoea aku no kahi o na kanaka Paele e kalepa waiwai ai, o ka hooholo okoa ana iho i ko'u manao. he hookahi wale uo alahelee hoomauia ai ko makou pomaikai , o ia ke kaawale loa o keia kanaka mailuna aku o ka honua."

 

            Unuhi ae la ka Lukanela Wepa i kona poki cigarita iwaho, a lwae mai la he hookahi cigarita, a i kona koe ana ae i ke kukaepele, no ka ho-a ana aku i kona paka. akahi no oia a pane mai:

 

            "Ma keia mau mea apau au i kamailio ai nei ia'u. ua hoolala anei oe i kau mau mea e hana aku ai no kela kanaka?"

 

            "Eia ka'u mea i hoolala ai: He wahine mare ka kela kanaka, ma na mea i hoikeia mai ia'u. o kela kekahi o na wahine u'i loa, in a nei no ke kaa mai o kela wahine malalo o ko kakou malu, e ike auanei kela kanaka i kona uku mai i ka hapalua o kona mau waiwai mai ka akau mai, in a e hiki ole e lawa kana mau dala e waiho mai nei ma kona aina hanai holoholona."

           

            Kulou iho la ke poo o ka Lukanela Wepa ilalo, no ka noonoo ana i kana mea e pane aku ai, ke ike la naeoia, he hana maikai ole loa, ka aihue ana mai i kekahi wahine ili keokeo; akuai aku no na hana hoohilahila iwaena o ka poe Paele. Nana mai la nae oia imua o kona haku, aia wale no na maka o ka Moi Akema Zeka maluna on a, me ka iino ana iho o kekahi maka, me kona koho ana aku, ua ike mai kela moi, i kona ku-e i kana papahana.

 

Aia iloko o ka poholima o kela moi kona ola, ua hiki loa i kela mou ke lawe ae i kona ola iloko o ka imo ana a ka maka, me ka minamina ole; he mea nui loa ke ola i ka Lukanela Wepa. Heaha auanei kela wahine, ana e nana aku ai no kona pono, oiai he kanaka hana karaima oia, he kanaka i kaawale loa mai ka puulu mai o ka hooko ana elike me ka makemake o kona haku, he hookahi no hopena e kau mai ana maluna on a, o ia no ka make.

 

            "Ke kanalua nei anei oe i ka hooko ana aku i ko'u makemake?" i ninau mai ai ka Moi Akema Zeka, me ka leo okalakala.

           

            "aole au e hoole aku ana i kou makemake e kuu haku, aka e noonoo ana au i ke alahele e loaa ai ka holomua, pela hoi me ko'u uku ma keia hana," i hoopunipuni aku ai o Wepa. "Ma ke ano he kanaka Europa au, h hana maalahi wale no na'u ka imi ana aku i wahi e hookipaia ai maloko o ka home o kela kanaka ame kana wahine, a e ai pu hoi maluna o ke pakaukau hookahi. Pehea, ua nele anei oe i maluna o ke pakaaukau hookahi. Pahea, ua nele anei oe i kekahi kanka i hiki ke hooko i keia meahuna au? Ina ua nele oe ea owau hookahi wale no ke kanaka e hookoia ai kau mocuchune, eia nae, aole aole no keia he hana maalahi, akahe hana nui a ko'iko'i, e pono ai e loaa ia'u kekahi uku akana kiekie."

            Akahi no a pahola ae ka minoaka ma na papalina o ka Moi Akema Zeka, no ka lohe ana aku i kela hoakaka a ka Lunkanela  Wepa, me ke pa'i ana mai o ua moi nei i kona lina ma ka poohiwi o ka lukanela , a i mai la: "O kena ke ano o ke kamilio ana! He uku nui kou, in a e holopono kau mau hana apau, nolaila e hoolala like kaua i na alahele no ka holopono o kau misiona . ia wa i moe like iho ai ke alo o ua mau kanaka nei ilalo. iluna o na pela i hanaia a nolunolu, maloko o ka haleole o Akema Zeka, me ko laua kamailio ana me ka leo liilii loa, e lohe ole ia mai ai e ka nui o na kanaka.

 

            I ka nana aku i ka Lukanela Wepa i keia manawa, ua like maoli no oia me ke kanaka Arabia, he kino loihi kona. Pela no hoi me Akema Zeka, a he loloa like no ko laua umiumi, a hui pu iho me ka loaa mai o ka helehelena i ka la ua kohu kanaka Arabia loa o Wepa ke nanaia aku, a hui pu me kona komo i ka lole, o na kanaka Arabia, e nanaia aku ana oia, me he mea la he moi oia no na Arabia.

 

            Ua hele no hoi a na hora o ke aumoe, akahi no a maopopo pono na mea i hoolalaia maweana o ua mau kanaka nei, nolaila haalele aku la ka Lukanela Wepa i kona haku, a hoi mai la  maloko o kona hale lole ponoi, no ka hooluolu ana.

            Ma kekahi la ae, o ka Wepa hana, o ia no ka hoomaemae ana i kan lole koa, me ka Wepa hana, o ia no ka hoomaemae manaoia mai ai, he aliikoa oia, a maiwaena mai o na waiwaipio. i kii aku ai o Akema Zeka, a lawe mai la i kekahi papale mahiole, a hoaahu aku la no hoi i na kanaka paele i kekahi mau lole. He lehulehu na kanaka ana i wae mai ai, i mau ukali e hele pu ai me ia ma kana huakai , a o ka poe e ike mai ana ia lakou, e manao loa mai ana no, he huakai ka lakou nei no ka hahai holoholona ana, no ka mea e lawe pu ana lakou me na halelole lehulehu, no ke kukulu ana ma na wahi apau e makemake ai.

           

            Oiai ua lako o Akema Zeka me na waiwaipio me ia, ua hoaahuia aku la na kanaka Paele i na lole i maa i na kauwa a ka poe waiwai, a ke nana aku ia Mr. Wepa . ua like , maoli no oia, me kekahi kanaka Palani lalawai. i lako me na kauwa lehulehu na lakou e lawelawe aku i kana mau hana apau.

 

            Me kela manao i hooholoia mawaena o ka Lukanela Wepa aine Akem Zeka. i haalele iho ai o Wepa i ke kahuahoomoana o ua Arabia, a hele aku la no ka aina hanai holoholoua, a o ia kela huaka'i a Tazana i ike mai ai. ma ka wehe ana o keia moolelo.

(Aole i Pau.)

 

He Moolelo no

KEAKA TAZANA

 

Ka Weli o na Ululaau Mehameha o Aferika

 

a o ka hoaloha o na Holoholona Ahiu.

 

"ua pa'iia kona kii. a hookomoia aku maloko o na nupepa o ke ao nei, me ka moolelo e pili ana i kona nalowale ana. aole nae he hookahi mea i hiki ke hoike ae, i kona wahi i noho ai, a i ka poe paha na lakou i aihue aku iaia.

            "He hookahi wale ae nei no pule i hala, ua hoea kino ae la ma Parisa kekahi kanaka Arabia, o Abuda Kamaka kona inoa, a wahi ana, ua loaa iaia kuu kaumakahine, a ua hiki loa iaia ke alakai pololei aku ia'u imua o kona wahi e noho nei. Ua lawe aku au i keia kanaka Arabia imua o ka Adimarala Anola, no ka mea ua kamaaina oia ma na wahi lehulehu o Aferika, a ma ka moolelo a keia kanaka i kamailio mai ai ia maua, ua manao ka Adimarala, mai kou aina hanai holoholona aku, a o kana i a'o mai ai ia'u, o ia no ka hele mua ana mai e hui pu me oe, in a paha ua maopopo ia oe, he kaikamahine ili keokeo kekahi ma Aferika."

            Ke hoolohe loa la o Tazana, ahiki i ka hooki ana iho o ke kamailio ana mai a ke Kenerala Palani, ia wa i ninau mai ai: "Heaha ka hooiaio a kela kanaka Arabia i lawe aku ai imua ou, e maopopo ai, o kela kaikamahine ana i ike ai. o "o kaikamahine ia?"

 

            "aole he mau hooiaio maopopo loa, o keia ke kumu nui o koʻu hele mua mai la e hui pu me oe, mamua o ka holo ana aku no Aferika, me koʻu poe kanaka. Ua lawe pu mai nae kela kanaka i kekahi kii kahiko. a mahope o kela kii i kapiliia aku ai he nupepa i hoopukaa ma ka olelo Palani, e hoakaka ana i ka moolelo o ka nalowale ana o kuu kaikamahine.

 

            "ua loaa iaʻu kekahi manao hoohuoi, malaia paha, ua loaa kela kii i ke kanaka Arabia ma ke ano ulia a ua ike oia i na hoakaka ma ka nupepa i kapiliia mahope o ke kii, no kekahi ukumakana, i ka mea e loaa ai o kuu kaikamahine. no kealualu ana i kela makana, pela iho la oia i hele mai ai a olelo, ua hiki iaia ke lawe aku iaʻu imua o kuu kaikamahine, eia ka auanei he kaikamahine okoa loa, aole e hiki iaʻu ke ike aku i ka like ole, no ka mea, ua loihi maoli keia mau makahiki, ua loli loa ae ka helehelena o kaʻu kaikamahine. mai ka wa o koʻu ike hope ana iaia, ahiki i keia manawa."

 

            "Eia no anei me oe ke kii o kau kaikamahine?" i ninau aku ai o Tazana.

 

            Lalau iho la ka lima o Kenerala Amana Jelikota iloko o ka pakeke o kona kuka, a unuhi ae la i kekahi wahi leka. me ka haawi ana aku ia Tazana, aia hoi na waimaku. ke hale la ma kona mau lihilihi, i kau a mea o ka minamina. me ke aloha i kana kaikamahine.

 

            Wehe ae la o Tazana i ke kiimailoko ae o ka wahi leka me ka nana ana iho no kekahi manawa pkole wale no, ia wa i kaomi aku ai oia i ke pihi o ka hele kahea, iloko o ka manawa pokole. ku ana no kekahi kauwa, a o ia kana o ka i ana aku:

 

            "E oluolu oe e hele aku a imua o ka wahine e kuu keiki, olelo aku iaia. ua makemake loa au e ike iaia i keia manawa!"

 

            Hakalia no a pau kela mau olelo a Tazana. o ka nalo aku la no ia o ke kauwa, a noho iho la no hoi na keonimana elua, me ke kamailio hou olle ia he hookahi huaolelo manawaena o laua, oiai nae, aia iloko o ke kenerala malihini. ka manao kuaki, no ka hoolalau wale no o Keoni Kelekona i ke kamailio ana, ma na mea i pili ole aku i ke ano o kana misiona i hoea aku ai.

            Mamuli na o ka piha paarula o keia kenerala, aole oia i niele wale mai, a ninau hou mai paha no ke kumuhana ano nui iloko o kona noonoo. aka kakali iho la no oia me ka hoomanawanui, me kona manao nae, e huli hoi aku ana oia me na manaolana poho, no ka loaa aku o kekahi mau hoakaka ana, e hoomaalahiia ai kana huakai huli i kana kaikamahine nalowale.

 

            Aole no nae i liʻuliʻu kela kakali ana alaua, komo ana uo o Miriama, ia wa i kuʻlike ae ai na keonimana eliua iluna. me ka hoojauna ole mai nae o Tazana ia Miriama. imua o ke kenerala malihini, no ka mea, aia iloko on a kekahi manao ano nui loa, in a o kela iʻo ke kaikamahine a keia kenerla. aole ana e nele kona ike aku iaia, a in a no hoi aole, alaila e maopopo ana no ia mea.

 

            I kela nana ana aku no a Kenerala Kelikota i ka helehelena o Miriama, ia wa i huli mai ai oia imua o Tazana. a ninau mai la: "Pehea ka loihi o kou maopopo ana iaia?"

 

            "He mau minuke wale ae nei no i hala. i kou wa i haawi mai ai i keia kii e nana aku au, aole mamua aku."

 

            "Aole keia he mea okoa aku, o keia no kuu kaikamahine, owau ka i hoomaopopo iaia, aka nona, aole ana mea i hoomaopopo," alaila huli aku la ia imua o Miriama, a i aku la:

 

            "O, e kuu keiki, owau keia kou makukane, ka mea i piha me na manao kaumaha me ke aloha nou ." a hiolo makawalu aku la kona mau waimaka, a iloko no hoi o kela manawa. i holo koke mai ai o Miriama imua, a pukliki mai la i kona makukana, me ka hooho ana ae i keia mau huaolelo:

 

            "Aole ai i poina i kou helehelena! Akahi a maopopo iaʻu, o oe no kuu makuakane," alaila apo mai la ke Kenerala Jelikota, a hoonoho ae la ia Miriama iluna o kona u-ha. he mau minuke ia o ka makua me ke keiki e lulumi la, me ka hookahe ana i ko laua mau waimaka, aole no ka ehaeha, aka no ka hauoli.

 

            Ua hoike koke ia aku la ka lohe ia Keaka Kelekona, me kona makuahine. no keia nuhou hauoli, a i ka maopopo ana ia laua o ua mea apau. ua hoopiha loa ia laua me ka olioli. eia ka ma kahi o ko Miriama lilo ana he kaikamahine makua ole, he mea oia i oili mailoko mai o kekahi mau makua kiekie loa.

 

            I ka mahie ana ae o kela mau minuke o ka hauoli, hui ae la o Miriama, a i aku la i kana kane: "Aole anei, ua hauoli oe, i kou mare ana mai iaʻu, aole he kaikamahine Arabia, aka he kaikamahine na kekahi mau makua kiekie, i kulike me ke kulana o kou mau makua?"

 

            "He mea liilii loa ke kulana i koʻu manao. he hookahi wale no aʻu mea e hauoli nei, o ia koʻu mare ana aku ia oe he wahine naʻu."

 

            "Aole i makehewa kou mare ana aku iaia e kuu keiki.ʻ i pane aku ai o Kenerala Amana Jelikota. "He kaikamahine alii oia. a he waiwai kona i hiki ia olua ke uhauha ahiki i ke kau ana aku maluna o ka olua mau keik.."

 

            ʻNo kela loaa koke ana o Miriama i kona makuakane, ua hoike ia aku la ka lohe i ka makuahine o Miriama, a ma kela la hookahi no, i hoea mai ai oia, a ike i kana kaikamahine, me ko lakou noho ana i Ladana no kekahi manawa loihi. a i ka hoi ana o na makua i Parisa. ua lawe pu aku laua i ka laua mau keiki, no ka hoohala ana i kekahi manawa malaila, a ma na la apau o ko laua ola ana aku. aole he mau pilikia i halawai mai me laua, aka ua pipilipaa aku ke  aloha o kahi no kekahi. aka nae aole no e pau na hoomanao ana. no kela mau la a laua e noho ana maloko o na ululaau. na la nana i hoohalawai mua ia laua. a ikeia ae ai laua, i keia manawa, he mau mea hanohano loa.

KA HOPENA.