Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 21, 28 May 1920 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Nupepa Kuokoa

 

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII

 

HOOPUKAIA I., NA KAKAHIAKA POALIMA APAU.

 

BUKE LVIII-- HELU 21.     NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H., POALIMA, MEI 28, 1920.    NA HELU APAU, 6102

 

            HOPUIA EKOLU

                        NO KA MALAMA I

                                    NA KINI OPIUMA

 

Hookahi Pukiki me Ekolu Mau Pake i Kaa Mai Malalo o ka Malu o na Makaihiu

 

HA KE PUKIKI I HOIKE OKOA I NA KINI OPIUMA

 

Loaa Aku he Elima Mau Kini Opiuma i na Makaikiu a Koe Aku Hookai Kini Opiuma

 

            Ma ka Poaha nei o ka pule i hala i @a he ai i ka hopuia he ekolu mau Pa me hookahi Pukkiki, no ka malama palama, a o la'aou apau, he mau haa wale na i oili ae mai ka hihia mei i hohola ai o John Akana, elike me ka @hou i hoike mua ia aku ai maloko o keia pepa.

            I kiaohi, aole i manao na luna oihana ke keena makaikiu, ame ka oihana ikeawa, ma hele manamana loa na mea e pli ana i ka hana malama opiuma, o ka la'aou i manao mua ai, i ka hopuia @aa o John Akana, malaila iho la no pau. eia ka e loaa hou aku ana kekahi poe okoa, a kaa mai malalo o ka malu o ka kanhka o ke aupuni.

            He hookahi nae kumu o ka maalahi a ka hookolo ana o na makaikiu ahiki i ia paa ana o kela poe ae la ekolu i ke papaia, mamuli no ia o ka loaa ana he @ ma ko lakou aoao, he Pokiki, o keia ka mea nana e hoike ae i kona maopopo i na mea e pili ana i na kini opiuma eono i loaa mua ai i na makai, a i @la ai hoi i kumu e hopuia ai o Akana.

            Maloko o ke keena o ka Loio Amerika Huber i hoike okoa aku ai kela Puolki i kona au'a ana ho eono mau kini opiuma nana, he uku no kona luhi, ma Lona komo pu ana aku me Hogn Akana no na hana e pili ana i kana mau kinni opiuma he umi-kumamalua.

            He Pukiki uwi waiu keia no Kalihi, a ola hoi ka hoiko ano nui loa ma ka noao o he aupuni ma ka hihia o Joha Akana. Ma Kela Poaha, @ hoea aku ha Makaikiu MeDuffie no ke keena o ka iha federala, no kekahi hihia, ua hoea he la nae he Pake, a kamailio aku la i kekahi o na paahana o kekahi o na keena nihana, e mili ana i na kini opiume, a wahi ana, aole he eono wale no mau @ini opiuma ma ka hihia o Akane, aka he umi-kumamalua kini ka nui, me ke mahikahi ana ae, malia ua maopopo na mua e pili ana i kela mau kini opiuma la Syvester Marks, he Pukiki nouka Kalihi.

            Mahope o ka lohe ana i kela hoakaka aole i hoohakalia wale iho no makaikiu, aka ua hookolo koke aku la o kakiana Makaikia Kellett me kekahi maa makaikhu e iho, mahope o ka meheu o Marks, a mahope o ka noke ana i ka aiele i kela Pukiki, i hoike okoa mai ai eia i ka mea oiaio, ua hooliloia aku kela mau kini opiuma, i kekahi Pake, me ka kuhikuhi ana mai i kahi o ka hale i ku @.

            Ua hoea na makaikiu no kahi o kela Pake, a ma ka ninau ana aku iaia, kua@uhi mai la hoi kela Pake, no ka hoo@oia ana aku o na kini opiuma i kekahi helkuai weaai, ma ke kihi o na alanui Moi me Kulika.

            Ua hele mai la na kanaka o ke auwai no kahi i ku ai o ka halekuai, ia akua nae e hookokoke mai ana i ka halekuai, ia wa Loili aku ai he Pake, no ka hele ana no kahi o ke kaa uwila. Oiai ua kamaaina kela Pake i ke Kakiana Makaikiu Kellett, He kaheaia aku a oia e hele mai, ke ike aku la nae na kanaka o ke aupuni i ka puuhaku o ke ahi mea maloko o ka pakeke o kona puka. a i ka niuau ana aku i kela mea @, eia ka he kini opuim.

            Elike no hoi paha me ke ano mau o ka poe apau i ka wa e loaa pono aku ai on na hana kolohe, ua hoole paakiki mai ia kela Pake, no kona maopopo mua ana i keia kini opiuma, me ka olelo ana mai, na kekahi Pake i hoouna mai iaia e kii mai i kekahi mea maloko o ka halekuai o Kalihi, me ka haawi pu ana mai i kona kuka iaia e komo, aole nai eia i ike mua he kini opiuma kekahi maloko o kela kuka.

            I ka wa nea i ninauia aku ai i ka inoa o ka Pake nona kela kuka, ua ho

 

            O ke kii keia o na Maori, he umi-kuma maha ko lakou nui o ka hoea ana mai no Hawaii eni, ma ka la 16iho nei o keiamahina, no ka hoomahuahua ana ae i ko lakou manaoio ame ka makaukau i ka Euanelio o Kristo. Aohe o lkou nei kaawale ae mai na Hawaii aku, he wahi paewa liilii wale no ma ka lakou olelo mai ka na Hawaii aku. Wahi a lakou, mai Hawaii aku nei ko lakou mau kupuna. E hoohala anakeia poe Maori he mau pule he umi maanei nei ma ka noho ana ma Laie, a ma Honolulu nei no hoi. Ma kekahi wahi o keia pepap e loaa ai ka ike i ka lehulehu, no kekahi mau mea Lapili ia lakou, i kakauia mai e Mr. Clarence W. Kinney. O James N. Lambert, he lunakahiko no Nu Kilani, ka haole iwaena o lakou.

 

HOOPAKELEIA KEKAHI KAIKA MAHINE.

 

            I kulike me kekahi meahou o ka loaa ana mai Wailuku mai he haneri a ei aku poe e auau ana ma ke Sabati i hala aku la ma Kahului i ikemaka i ka hoopakeleia ana o kekahi kaikamahine i piholo mai ka make mai e kekahi keikikane uuku o 13 makahiki.

            Ma kela la ka oiai o Lily Newton, ke kaikamahine o 17 makahiki e auau ana, ua haule aku la oia i kahi hohonu loa o ke kai, a oiai he kaikamahine ike ole oia i ka au, ua hoomaka iho la oia e pi holo me ka nui ana ae o ka waha i ke kahea no ke kohua, eia nae o ka hapanui o ka poe e kokoke aku ana malaila aohe lakou i hoolohe aku i kana kahea mai mamuli o ko lakou manao he mau hana kolohe wale no ia nana.

            He hookahi wahi keiki uuku o Joe Sentinella ka inoa, ka mea i ike aku i kela piholo ana iho o ke kaikamahine, a me koua hookaulua hou ole iho, ua lele koke aku la ka oia iloko o ke kai a huki mai la i ke kaikamahine e piholo iho ana a hoolana ae la iaia iluna me ka huki pu ana mai iaia a kau i kahi papau.

            Aole nae kela he haua maalahi ana i hana aku ai, no ka mou, ua na manawa lehelehu ka kela hukiia ana i ho o kela wahi keiki iloko o ke kai, ua hooikaika no nae oia i ka huli ana i ka kaikamahine ahiki i kahi papau e hiki ai i ua kaikamahine la ke hoopakelo iaia iho. O ke kaumaha loa o kela kaikamahine ke kumu holopono ole o ka hooikaika ana a kahi keiki, aka, me ka ike no ka on a i ke kaumaha o kela kaikamahine ame ka uuku hoi o kona wahi ikaika e hoopakele ai i ua kaikamahine la ua kau ae la no nae kela kaikamahine i kahi o ka palekana, eia nae, wahi a ka hoike ma ka mea e pili ana ia nuhou ua paupauaho like laua a elula i ka manawa i pae ae ai i kula.

            ole mai la oia, aole oia i ike o kana i manao ai, o ia no ka hoihoi hou ana aku i kela kuka, ma kona wahi i lawe mai ai nia Aala I'aka.

            Ua hele loa aku la na makaikia no ka halekuai, me ka ninau ana uku i ka on a nona kela helakuai, in a paha he opiuma kekahi maloko o kona hale, ua hoole in a mai oia eia nae aia Hoko o ka Makaikiu Kellett ka hoohuoi, u maopopo i kela Pako ka opiuma, i kona wa i huli aku ai, ua ioaa aku la he eku mau kioi opiuma, malalo o kahi kuai, o ka lilo mai la na ia iaia, a piha ae i he elima kini ka nui, o ka mea nae nana i hoopohihihi aku i ka manao o na makaikiu o ia no kahi i ualowale ai o ka eono o na kini.

            Ua pau loa mai kela poe eha i ka paa, o ia hoi he hookahi Pukiki, me ekolu mau Pake, a na lakou e imi ae i wahi no lakou e pakele ai imua o ka aha hookolokolo, i ka wa e hooloheia ai ko lakou hihia.

           

HOOKAHI MAKAHIKI HOOPAAHAO KA HOOPAI NO KA AIHUE.

 

            He hookaui makahiki ka hoopa 7 paahao o John M. Puha, he olelo na ka aha hookolokolo kaapuni a he makai hoi no ke kiuro kiekie mamua. Mahope iho o ko Moke haalele ana i kana hana me ka aha hookolokolo ua hoopiiia ae oia o ke kiure kiekie o ke teritore no ka hewa laew aihue o ka waiwai i haawiia iaia e malama, ma ka hoopii e kue ana iaia ua hooiaia ue ua wawahi oia i kakahi hila kikoo dala o $260 ma ke dala maoli a i ka loaa ana ua hoomoe aku oia ia mau dala me kekahi hui hoopukapuka dala kuloko ma kona inoa ponoi.

            Ma ka olelo paie a ka loio o ua o Moke imua o ka Lunakanawai John De Bolt he wahine kana me na keiki liilii eha, elike me ka auwe o ka poe e ae no ka pH loa o ke kumukuai o na mea e pono ai ke ola ana, pela no hoi ia Moke. Aohe maliu mai o ka aha i keia kumupale a ka loio a ua hoounaia aku o Moke i ka halepaahao no hookahi makahiki i mea nona e a 'oia ai aole e hana hou aku eliko me ia.

 

PII MAHUAHUA KA AHAHUI KALEPA O NA HAWAII.

 

            Ma ka noho ana o ka halawai a ka Ahahui Kalepa o na Hawaii i kaupalenaia ma ka Hale Waiho Bake o Hawaii ma kekahi o kela mau pule aka nei, ua waiho ae ka luna hoohaua nui o ka hui i kana hoike no na mahina ehu o ke kaa ana aku o ka hoohana ana i ka hui malalo on a.

            Ua hoike ae oia o ka loaa o ka hui ka mahina o Ianuari he $763.80; Febaruari, $1030.87; Maraki, $1678.74; Aperila, $2498.23; he hoailona hoi o hoike mai ana no ka hoea mai o ka la e ohi ai ka poe paa mahele i na pomaikai.

            Ma ka la ekahi o Iune e hoopau loa ni ka hui i ke kuai ana i na lako meaai liilii, a e hoolilo ana i na manawa apau loa ma ke kalewa a maaua@wa ana i ka poi.

            Ke kuai nei ka hui i ka poi ma ka elima keneka o ka paona, a iua e nui loa ka poe lawe, alaila ua hiki loa ke hoomahuahuaia aku na paonu poi.

 

HOLO KA BILA HOOLAUPA'I.

 

            WARINEKONA, Mei 22.--- I'a hooholoia e ka hale o na haumakaainana ka bila hoolaupa'i lahui Hawaii, e hookaawale ana aneane 200,000 mau eka aiua maloko o na Mokupuni Hawaii e hiki ana e loaa uo ka noho hookuouoono ana o na Hawaii ame na hapa-Hawaii wale no. He komiaina mai Hawaii mai, ma ka aoao o ka ahaolelo Teritore, ka i noi mai e hooholoia keiu kanawai e ka ahaolelo lahui i ko lakou manawa ma Wakinekona nei he mau pule lehulehu aku nei i hala. Ua manaoia me ia mau eka aina e hiki ai ke hoolaupa'i hou i ka lahui Hawaii, e aneane aku nei e nalowale, pela ka oleloia i nei manawa.

 

KE KAHUA HOU O KA HALEPULE O KAUKEANO.

 

            Ma ka halawai a ka pala kahowaiwai o ka Ekalesia o Kaukenno o ka noho ana ma ka I'oalima aku nei o ka pule i hala, ua hooholo ia papa me ka lokai e waiho aku i ka lakou apono ana imua o na hoahanau o ka ekalesia ma ka halawai o ka po Poakolu nei, hora 7:30, he halawai i kahea ia no ia hana, e hooneeia ka halepule o Kaukeano e ka nei ma ke kihi o na alanui beritania ame Rikeke a i ke kahua hou ma ke kihi o na alapui Beritania ame Punahou.

            Ma ka manawa i hookamoia ao ai keia hoike ma ke akea o Rev. A. W. Palmer ke kahunapule, ua olelo ae oia in a e aponoia ana ka manao o ka papa kahuwaiwai e ka halawai a na hoahanau o ke ahiahi Poakolu nei, alaila o kuaiia ana ewalu eko o keia anana aina o Dilinahaa ma ke alanui Punahou amo Beritania, o ke kumukuai i noiia mai no ia mau eko he $100,000. Aia maluna o ia apana he elua mau halae ma kekahi mau hana hou e ae, o ka noao ma Waikiki o kela apana nona ke ili ekolu eka, kahi e noho nei o Rev. J. P. Erdman, nole o komo pu mai ana iloko o kela niau eka e kauiia mai ana.

            O kekahi o na kumu kue no keia kahua o ka halepule e ku nei i nei manawa no ka nui loa o ka aukeke ame ka hoohaunaele a na kaa uwila ma ke alanui. O kekahi o ka hapanui o na hoahanau aia ma Manoa ame Punahou, nolaila, in a no ka hooneeia aku o ka halepule ma kela kahua hou he kokoke loa kela wahi no ua hoahanau e hele mai ai.

 

HAALELE NA KEIKI HEIHEI AU NO KALEPONI.

 

            Ma ka mokuahi Wilhelmina o ke kakahiaka Poalua nei i haalele mai ui ka hui heihei au Hawaii no Kalepoai ame Antwerp ka pahuhopu, kahi a ia hui e komo pu aku ana i loko ama hookuku heihei au no ke alualu ana i ka inoa moho o ke ao e malamaia ana ma na la 26 ame 27 o Iune.

            No na hoolilo o ka hele ana o ka hui ma ka hora 9 no o ka Poalua nei i lawa pono ai na dala he $10,000, elike me ia a ke koomeite iaia ka hana o ka hali dala ana o ka hoike ana ae.

            O na moho heihei au i laweia aku la oia o Duke P. Kahanamoku, Luday Langer, W. W. Harris Jr., Warren Kealoha, Pau Kealoha ame Helen Moses, he elime mau kekikane a hookahi kaikaimahine a malalo o ka David Center, a peresirlena o ka hui au Hawaii A. A. U., ke alakai a malama ana i keia poe, a ua haawi ae oia i kona mahalo; i na kanaka o Honolulu no ka lakou kokua ma ke dala o loua ka huima dala i hol keia ae la maluna no ka hanohano o Hawaii.

           

HAALELE MAI O MRS. H. W. KINNEY I KEIA OLA ANA.

 

            Ma ka hor 4:30 o ke kakahiaka Poakahi nei i lele loa ae ai ke aho o Mrs. Helen Kalolowahilani K. Kinney, ka wahine mare a Henry W. Kinney, ka kahukula aui mua o ka oihana hoonaauao, a he hoa hoi uo ka Trans-Pacitic Magazine ma Ipana i nei manawa, maloko o ka Halema'i Moiwahine, mahope o ke kaa ma i ana no kekahi manawa pokole loa. He fiva taifoid ke kumu o ka make ana.

            He 43 mau makahiki o Mrs. Kinney, a maloko nei no ke kulanakauhale o Honolulu i hanauia ai oia a hoonauaola maloko o na kula aupani a ma ke kula Kamehameha no na kaikamahine no kekahi mau makahiki. Ua haalele iho oia he kane ame ekolu mau keiki, oia o Miriam K. K. Kinney, Bishop Kinney ame Henry W. K. K. Kinney. Ma ka la 2 o Aperila, 1904, kona hoohuiia ana ma ka mare me H. W. Kinney.

            Ma ka hora 3 o ka auwina la Poalua nei ma malamaia ana o kona anaina hoolewa maloko o ka hale kupapa'u Mr. Williams. Ma ka hora 6:30 o ke ahiahi Poakahi i weheia ae ai kona kino no ka uana ana iho a na makamaka ame na hoaloha.

 

KANONO KA HOOPAI O KAIMIOLA HALI.

 

            Ua hoahewaia mai ne o Kaimiola Hali, ka Hawaii i hoopiiia ae ai no ka powa ana ma ke degere ekahi i kekahi kaaahi e lawe ana he $12,000 no ka ukuhana o na Imahana o Mana e ke kiure o ka Mokupuni o Kauai ma ke degere elua, a ua kauia aku ka hoopa'i maluna on a e hana oia i kona hoopa'i ma ka hana oolea maloko o ka helapaahao no ka manawa aole e emi iho i ke ekolu makahiki aole hoi e oi aku mamua o ke iawkalua, elike me ka lono i loaa mai i Honolulu nei i ka Loio Kuhina Harry Irwin mai ka Loio P. L. Rice mai. Ua noiia ae e ke kiure ke ahonui o ka aha.

 

HOOKU'I NA KAA OTOMOBILE.

 

            Mamuli o ke kalaiwa ana o W. A. Noble i kana kaa otomobile me ka holonui a nana ole i ko ha'i pono, a mamuli o ia holonui ana i huikau ae ai ke kaa ana e kalaiwa ana me ke kaa otomobile e kalaiwaia ana e kekahi Kepani o K. Kawamoto ka inoa, maluna o ke alanui Kalekaua kokoke i ke alanui John Ena, ma ka po o ka Poalima i hala aku la i paa ae ai oia i ka hopuia.

            Ma ka hoike a ka makai o ka hoihoi ana ae i ka halewai e holo like ana na kaa otomobile elua no Waikiki, o ko ke Kepani kaa nae mamua, a hoohuli ia i hooku'iia aku ai ke kaa o ke Kepani a mahunehune like ia mau kaa.

           

HAHANA KA PAIO

O KE KOHO ELELE

A NA DEMOKARATA

 

Hiki Ole ia Jonah Kumalae ke Lanakila Maluna o ka Meia Wilson I komite Lahui

 

KOHOIA O McCANDLESS ME KONA PAA I MAU ELELE

 

O Lakou Nei na Elele o Oahu e Holo Ai no ka Ahaelele Demokarata ma Kapalakiko.

 

            O ka po a ka Poaono aku nei i kala, o kekahi ia o na po ana nui loa i na Demokarata o Hawaii nei, no ka mea, ma la po i malamaia ai ke koho ana i na elele me ko lakou mau hope, no ka ahaelele lahui e malamaia ana ma Kapalakiko, Kaleponi, a he po no hoi ia e maopopo ai ka mea e kohoia i komite lahui, kekahi o na kaulana ano nui loa Hoko o na hana kalaiaina.

            Ma ka mokupuni ponoi iho o Oahu nei he kou aku ka hahana o ke koho ana ma kekahi mau mahele koho; o ka hopena nae i ikeia, o ia no ke kohoia ana o John H. Wilson, ka Meia o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, i komite lahui, a haule hoi o Jonah Kumalae, ka mea i alualu e loaa kela hanohano iaia.

            O na elelo hoi i puka in a ke koho anan a na mahelo koho lehulehu ma kela po, oia o L. L. McCaudless, C. H. Rose ame Jesse Uluihi, a mawaho ae o lakou, he ekolu mau elele mai na mokupuni mai, mawaho aku o Oahu nei, he hookahi elele pakahi no kela me keia mokupuni. O na hope hoi i kohoia no Oahu nei, oia o Robert Ahuna, Clarenee C. Cunha ame Jack Milton.

            O na baloka i loaa ia Kumalae, no ko kulana komite lahui, he 201; a ia John H. Wilson hoi, na ia kulana hookahi no, he 555.

            O keia maloalo iho nei ka heluna baloka i loaa i kela ame keia moho i holo no ke kulana elele:

            Geroge Hole Jr., 377; L. L. McCandless, 583; Same Pupuhi, 159; Charles H Rose, 616; Jesse Uluhi, 431; E. M. Watson, 240.

            No na hope hoi, o key iho na ion o ka poe i holo ame ka heluna o na baloka i loaa ia lakou:

            Rober Abuna, 592; Clarence C. Cunha, 616; Jack Milton, 595.

            Ma kekahi mau mahele koho, na hahani loa na baloka i loaa ia Jonah Kumalao ame John H. Wilson, me ka oi mau no nae o ko Mr. Wilson mau baloka mamua, a ma ka mahele o Kakaako, ua hele okoa o Jogn H. Wilson mamua.

            Ma na mea i oleloia ae, no ke kumu i haule ai o Jonah Kumalae, ma kela koho ana, no ke kulana komite lahui, o la no kona kamailio maloko o kana nupepa i kekahi mau mea e pili ana ia L. L. McCandless, na mea oiio ole elike me ia a Mr. McCandless i hoakaka ae ai; a ma ka olelo a kekahi poe Demokarata, aole na ha'i aku i pepehi ia Mr. Kumalae, aka nana ponoi iho' no.

 

NOIIA O SCUDDER I PORPOPEKA NO KEKAHI KULA KAHUNAPULE

 

            I'a noiia mai ka Rev. @oremus Seudder, D. D., ke kahunapule mua o ka halepule o Kaukeano a ma kokahi manawa kokoke i hala aku nei he kakauolelo hooko no ke Kenekulia a na Misiona Hawaii, e lilo i poropeka no na misiona o ke Kuia Hoomana o ka Pakipika no ka makahiki e nee mai noi, elike me ka nuhou i loaa mai i Honolulu nei ma ka Poakahi nei. Ua ae aku paha oia i keia noi a aole paha, aohe nae mea i ikeia. Ua hoike ae ka oi mamua o kona holo ana ka aku nei no alepono ma kekahi manawa kokoke i hala aku nei he oi aku kona makemake e laew i ka hana hoonaanao mamua o kona hoi hou ana aku ilun o ka awai.

            He kumu mikanele o Mr. Scudder no kekahi manawa i hala maloko o Iapana a mahope mai he kakauolelo na ka Papa o na Misiona Hawaii. Mahope mai o keia he kahunapule oia no ka Ekalesia O Kaukeano a mahope mai ua holo hou aku oia i Iapana a lilo he Kahunapule no kekahi ekalesa maloko o Tokio. Oia kekahi o na Luna o ka Ahahui Ke'a Ulaula maloko o Siberia mamua o kona hoi ana mai ianei i kela makahiki aku nei. He kahunapule oia no kekahi manawa no ka ekalesa haole ma Woburn, Masakuseta.

 

E WAIHOIA AKU

ANA KA HANA I

KEKIURE NUI

 

Lawe ke Keena o ka Loio Kalana i ka Mana Ninau i ka Oiaio o na Kumu Hoohalahala

 

KU-EIA KA LUNANUI O NA PAKA ME NA KAHUA PAANI

 

Vito ka Meia Wilson i ka Olelo Hooholo e Kauoha Ana laia e Kapae ia Benevedes

 

            O kekahi o na hana ana nui ma ka halawai a ke papa o na lunakini o ke Kulanakauhale a Kulana o Honolulu nei, ma ka po o ka Poalua aku la i hala, o ia no ua mea e pili ana i na kumu hoohalahala e ku e ana ia Mr. F. C. Renevides, ka lunanui o na paka ania na kahua paani, no ka pololei ole o na mea i hanaia eia, e pili ana i ka ukahana o kona keena.

            O ka mea nae i hooholoia, o ia no ka loaa olo o ka mana i ka papa o na lunakiai e ninaninau a e noii pono aku i ka pololei a pololei ole o na kumu hoohalahala e ku e ana iaia, aka he hana ia, i kuleana wale ai no ke keena o ka loio kalaua, ma ia ano iho la. e waiho loa la aku ana ka hana noii a ninauinau o ka Loio Kalna Heen, imua o ke kiure kiekie ma keia pule ae.

            Mahope iho o ka pau ana o na hana maamau o ka papa lunakiai ma ka halawai o kela po Poalua, ua noho ae la ka papa ma ke ano komite, oiai o ka hana niele i na kumu hoohalahala e kue ana ia Mr. Benevides, ua waihoia mai a ma kela halawai.

            O ka Lunakiai Paeheco ka mua loa o ke ku ana ae a hoakaka i kona manao ma ke ano, me he niea la, aole i makaukau ke komite no ka waiho ae i ka hoike, nolaila he mea pono e haawaii aku i manawa hou no ke komite e hoakoakoa mai ai i na ike, mamua o ka nee ana aku o ka hana noii pono imu.

            I keia manawa i ku ae ai ka Lunakiai Low a hoakaka mai la, i ka loaa ole ana o ka mana i kela papa e lawelawe ai i na hana i manaoia, aka he hana kela i kua aku ka mana iloko o ka lima o ka loio kalaua. Wahi ana, aole loa e hiki i ka papa ke kauoha aku i ua hoike no ka hele ana mai, ma ia ano iho la e hiki ole ai ka papa ke hono aku ma ke ano komite a ninaninau pono aka i ka oiaio, a oiaio ole paha, o na kumu hoohalahala e kue ana ia Mr. Benevides.

            Ma kela halawai ae ka Lunanui Benevides o na paka me na kahua paani, pela hoi me E. M. Waton, kona loio ne ka manao e noho ana ka papa ma ke ano komite.

            O ke kumu hoohalahala e ku e ana ia Benevides i laweia ae imua o ka papa no na mea no ia e pili ana i ka ukuhana oloko o kona keena, o ia hoi ua laweia ae he kumu hoohalahala, no ka ukuia ana aku o ke keikikane a Mr. Benevides no ka hana ana ma ka hana ana ma ke la Sabati, me ka ike ole ia nae o kona inoa maluna o ka apainoa o ka poe hana malalo o kona malu.

            Ma ka halawai mamua aku a ka papa o ua lunakiai i laweia mai ai ka ninau e pili ana no k@la kumuhana, me ka hana na o na olelo i kamailio ia mawaena o na hoa Republika ame Demokarata o ka papa.

            Ua koi ae na hoa Republika o ka papa, e waihoia ka hana noii i ka oiaio iloko o ka lima o ka loia kalana, oe ku e nae na hoa Demokarata i kela manao, me ko lakou koi ana, he hana ia na ka papa holookoa e lawelawe aku, ma ke ano komite, pela iho la i waihoiai, a kela po, e noonoola ai ua mea o pili ana i ka Lunanui Benevides. Bitoia ka Olelo Hooholo

            He olelo hooholo kekahi a ka papa i apono ma ka halwai aku i hala, e pili anan no i kela hana ninauinau, me ka koi ana i ka Meia, e kapae ae i ka Lunanui Benevides mai kona kulana ae ahiki i ka pau ana o ka ninauninau, o keia olelo hooholo nae ka i vitoia a ka Meia, malalo o kekahi mau kumu kupono ana i ike ai, elike me ia mahope ae nei. Wahi o ka hoakaka maloko o ka palapala vio a ka Meia, o na hana apau e pili ana no ke ku eia o na kanawai ma na hihia karaima, o ke keena wale no

 

(E hana ma ka Aono 4.)