Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 24, 18 June 1920 — Page 8

Page PDF (1.59 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KA MAKOU KAIKAMAHINE MRS. ANNIE K. KAAHANUI UA HALA.

MR. Luaahooponopono o ka Nupepa Kuokoa. Aloha kaua: -E oluolu mai kou ahonui i kekahi wahi kaawale o ka hiwahiwa a ka lahui, i ike wai ai ka nui ohana ame na hoaloha e noho ana mai ka puka ana a ka la ma Kumukahi a ka welona a ka la i ka mole o Lehua, ka palena o na moku, a ma ke kakahiaka nui o ka Poakolu, Mei 26, 1920, i hala, ma ka hora 8 ponoi o ia kakahiaka. I haalele mai ai oia ia makou ma keia ola honua ana. Me he powa la ke ana o ka hiki ana mai o ka anela o ka make a lawe ae la i ka hanu ola o ka makua kaikamahine aloha, Aunie K. Kaa@aui, a waiho iho la i kona kino w@ihua @a makou e u aku. Ua huliia ke @ka i ke kauka aole pae i loaa ka ma@a a h@la wal aku la no.

            @ Wailuku, ka maluhekuawa, nou k@a maewaewa, ua pau ae la kou ike ana @ena helehelena, us nalo aku la i ke ae polohiwa a Kane. E Kahului i ke kai nehe i ka iliili, ua pau kou hoopa@ ana i kou mau hunakai i kona ili. E Pa@neue i ka la ikiki, ua pau kou pa ana o kou mau kuku@a wela maluna on a.

            E ka Uakukalahale e, ka ua kaulana, ua pa@ kou hoopulu ana i kona helehelena. Aloha e ka la wela o ke kaoua, ka w@ai a@a e alo hle ai; ua pau kona heai hoa ana i kou mau alahele. Aloha @ n@ hone ae a ke kaa uwila, ua p@, us lawa kkou holoholo ana iaia. Auw, aloha qalee!

            Ke haawi aku nei makou ame ka ohana i @a hoomaikai, i ka poe apau i ko @ pa mai me makou iloko o ua hora o ke kaumaha ame ka luuluu.

            Ke haawi aku nei makou i ka makou hoomaikai i ka Haku. Nana uo hoona@a mai i na kaumaha.

            O makaou no kona ohana makuakaue i @ kona aunty,

D. M. KEPANO,

SAM P. KEPANO,

SAM P. K. KEPANO,

MRS. K. KEPANO,

            A me ka Ohana.

N@69 Queen St., Honolulu.

 

HOOKUʻI KA WAAPA AILA EA O NA KEPANI ME KA WAA.

            Ma L@aaaooponopono o ke Kuokoa, N@-- Ma ka hora 6 o k ahiahi @a@a ni, na haalele iho la au me @nona, Eddie Reinhart, i ke awa a Kah@lai, no ka ho@o lawaiʻa ana ma @ na@a o ka palekai, me he mea la he hapalua mile paha ka mamao mai ke @wa mai, i ka'u koho iho ua hekau iho @a @ maua wahi waa no ka lawai'a ana.

            I ka hora 2 o ka wanaao, a ao ae Poaono, ua hooku'iia @ai la ua wahi waa nei o maua me ka waapa ailaea, o na Kepani. Auwe ka poiuo e!

            O kuu hunoua keia ua kuapo'iia iho @ kekahi apaua papa a owau ua kio@ aku la i kahi e, aole uae i loaa @ la maua.

            Ua au mai la au a loaa kuu hunona @ kahea ana i na Kepani e kokua @ ua haawi mai la lakou i na kokua @, @ Kepani no o ka waapa nana i @ mai, me he mea la aole i hoomaopopo mai na Kepani ia maua.

            Aka, aohe i hiki ke alo ae, uo ka mea, he @ ia no ka manawa. Ua mana@ hei o na hora o ka wauaao e @ mai ai i kahi poke oio halale ke kai eia ka hoi e halawai ana me ua @.

            Na ua Kepani ua hana hou lakou i waa@ waa no@ no ke pani aua i ka mea @ nahaha.

            Ua lawa paha @ me ke aloha pu@. Mahalo i ka nui ahonui o kou @ keiki. Na ke Akua e hoopo@ oukou ame a'u pu.

J. K. K. MAHEALANI.

W@ Maui, June 5, 1920.

 

NA MEA OIAIO PILI I KA HUI HALAKAHIKI HAWAII.

Ua hoo@ ka Hui Halakahiki Hawaii me ke aupuni @ o Dekemaba. 1901. Ma kela manawa, he mau eka kakaikahi wale no ka makou i kanuia me ka halakahiki ma Wa@, aka nae, ua loaa ia makou ka manao, i na e hiki ana ia makou ke kuai hoolilo aku maloko o na halekuai, meaai apau iloko o ka aina a e hauoli ana na kanaka e ai ia lakou, ke loaa ia lakou ka ike no ka maikai o ka Hui Kalakahiki Hawaii.

            O ko makou pilikia mua o ia no kahi e loaa mai ai ke @ e hiki ai ke hoomahuahua ae i ke kanu ana ame ke kukuiu ana i ka halehana kini. Ua maopopo i ka hapanui o na kanaka ma Hawaii nei, e poho ana keia oihana, a aole hoi e @aa ana ia makou na dala kupono maanei nei. NOlaila ua @ele aku makou i Kapalakiko, Dosetona ame Makekukeka no ka huli ana i ka poe e ae mai ana e hookomo i kekahi mau @ a lakou i hoahu ai, iloko o na mahele o keia hui.

            @oko o ka 1905, ua kukulu ae la makou alehana kini ma HOnolulu nei, ua hiki aku ma kahi o ka 1,620,290 mau pahu kini @alakahiki, a i ol, ua oi aku mamua o ka pa ewalu hane@ nui mamua o ko ka 1903.

            O ka mea i ukuia mai no ka makou halakahiki i hookomai@oko o ke kini, ua halihali mai ia i kekahi huina dala mahuah nnn ua i Hawaii nei, i kela ame keia makahiki. O kekahi o keia mau dala, mai Europa mai, Aukekelalia, Enelani Hou, Asia, Amerika Hema, a ma kekahi mau wahi elikee me Aigupita, aka @ae, o ka haanui, mai Amerika Huipui mai.

            O na dala i loaa mai no ke kuapo ana no na mea i hooulu @ ia maanei nei, ua hoomahuahua ae ia i ka holomua na Paemoku Hawii.

JAMES D. DOLE,

Peresidena Hawaiian Pineapple Company.

 

KO LAIE MAU LUHIEHU.

            Mr. Lunahooponopono:-Ua pololei ka haina nane a ke kaikamahine kuiloli o ka lae o Laniloa, alo elukai ma ke alanui Laniloa no ka hikina, pii i ka makani, nona na poo leta he 23e hiki pololei.

            Ma ka p. m. 7:30 po Poakolu o Iune 9 nei, ua hapai ne o J. W. K. Makaha nohano, Jos. K. Apuakehau, Charles Broad, Henry Kaaa, Sam Kalama ame Emma Kalama, Joel K. Apuakehau, John Pele ame ka lakou mau Mrs. pu, i paina luau nui, no ka hookipa ana mai i ua makamaka a hoahanau ponoi o ia lahui Hawaii oiaio, e noho mai la e hooulu i ka lahui ma Nu Kilaui, e noho nei ma Laie i keia mau la.

            Ma ka hoohui p uaaa, e ai pu, i puka mai ai mai ko lakou mau waha mai, na olelo pili loa no Hawaii aku nei ko lakou mau kupuna, oia o Hema. E ike oukou i ka hoolaha a Mr. C. W. Kinney i kulike me ko Kamehameha, o Mr. Aikauaka ia Mrs. Kahekili i ke 62 o us hanauna.

            Nolaila, auhea ka hoohewahewa malaila? Nolaila, ke pane mai nei ke Aloha Aina i ka pili e pono e hookipa aku ia lakou. Pololei kela, a oiai i Tahitiku i Tahiti@, ua hoike mua ia mai ia mau hana a ke Akua i hana ai ma ka Buke oiaio a Moramona, a ua pili pu ia i ko makou manaoio akea loa, mai ko na hoomana ku haiki e ku nei ma ka honua, o ia ke kumu nui i ala mai ai ka hoala ana ae i paina nui hookipa a pulama mai i keia mau Hawaii ponoi kahiko loa i ka 1827, a mahope mai nei.

            Ua hoike ka Buke o Moramona i ka poe e noho nei apuni ma na mokupuni o ke kai, he Iseraela ponoi ame na ohana he 10, o Iseraela i hunaia e ke Akua, a ke hoike nei o Isaia e hoi mai ana lakou a piha ku'i keia honua powpow, aohe o makou kaualua ia mea, aole i lawa ko makou mauaoio ke hoike ae i ke Akua hookahi wale no, a koe kana mau hana mawaho ae i wananaia e ke Kaula Joseph Smith, Jr., a makou e hana nei, a hoike aku i ke ao holookoa, a ma ia kumu i ha'iia ai keia euanelio ma na mokupuni o ke kai, a ma na wahi apuni ke ao.

            Nolaila, i pii mai nei ka lahui Maori a Hawaii no keia manaoio hookahi i ha'iia apuni.

            Ma ia paina i kukuluia i hoohuiia ai na Hawaii ame na Maori, ka kakou ai ana, noho ana, na himeni o na kupuna, ame na hula Hawaii kahiko, ua hoike mai lakou i ua hana a ua kupuna o kakou i ka pau ana o kela paina, he mau haiolelo Maori i pili a kulike me Hawaii nei, ame ua haiolelo haole mai ia lakou mai, ame na kumu, a o Jose K. Apuakehau ma ko Hawaii lahui, ka mea haiolelo. A mahope na @ikeike hulahula Maori ame ko Hawaii himeni me na pila a na keiki o Laie ame na wahine.

            Ua nani a maikai na mea apau i hanaia ma ia po. Ua akoakoa mai na hoa o ka aina, e noho aua lakou apau pono ka lakou mau hana o lulai e pau ana, he poe kuonoono nui no Nu Kilaui, maluna o ka on a aina i ko Pelekane mau kanawai, a nui ke kuonoono, ke hauoli nei makou i ka hoike mua e ia ana mai o ko makou manaoio e ka Buke a Moremona a ike kumaka i ka oio i keia wa ano.

            E hapai hou ia aku aua ua he luaa nui e ka lehulehu o ko Laie, aole wale no o Laie o Auwaiolimu pu no kekahi, a no ka mea, he hookahi no manaoio, a Haku, a Bapetizo. Amene.

JOEL KAHIONA APUAKEHAU.

           

 

AEKAI O WAIALAENUI AME WAIALAEEIKI

            Kuu Solomon Hanohano:-E oluou mai, in a he mea hiki no keia mau wahi hua inamona. Ma ka mahina i hala aku la, ua holo aku la au ame Kahalepuna ame ke auaaiua, he keiki opiopio oia o Keoki Beka ka inoa, me na pono anaaina, a i ka hiki ana aku i ka home o ia makuahine maikai a hoolauua no hoi, ua ho'oha'o loa kou kiu ha@ meahou i ko'u ike ana aku, eia no ka ke ola nei keia makuahine maikai me na keiki ame na moopuna, ua hoohewahewa no, aka o ka inoa o ia ma@ no ka makamaka hou, a ike aku la no hoi ame na kamailio ana i ko'u wahi hulu makuahine o @a la i hala hope aku.

            Eis kou kiuke noii nei i keia aekai, i ko'u wahi wa e komo ana i kahi lolewawae ekekei, he nui na kanaka ee uaho ana ma na aekai, o kahi hana no o ka mahiai @ kao @ lawai'a, he ulu na meaai ma ia wahi, kahi lo'i kalo, ka paka puhi, ka lau uala, ka maia ame keko, a he nui aku o ke konohiki o ia mau la, oia o Paki, ko Waialaenui konohiki i'a, o Kamamalu no hoi ko Waialaeiki konohiki i'a, he lau kanaka keia aekai i na @ e luana ai me na makaainana, a eia kou kiu ke nana nei i ua mea e oleloia mai nei o kahi punawai a Kamamalu e auau ai, ua hele a ikemaka i koua nani.

            Elua keia mau punawai, hookahi aia iluna pono o Waialaenui, a o kekahi punawai, aia no hoi ilunopono o Waialaeiki, he mau kahua maikai keia ke nana mai, he nui no hoi ka wai, aka ua hala kona nani, ia au o na konohiki e noho ana, i keia manawa, ua noa ke kapu, ke hehi wale ia neina kapu.

            Oiai no kou kiu ke makaikai nei i kee kulana o keia mau aekai, a loaa aku la keia mea kupanaha he pahikaua a na koa kaua lio i ke au o ka Moi Kamehameha III, e waiho mai aua iloko o ka halemoa, o ko'u kii aku la no ia, a nana pono, o ia mau no ka maikai, aka, ua hele no hoi a piha i ka leepo, ame na ninau ana i ka makuahine maikai, a olelo mai la oia na kana kane no keia pahi, i knoa manawa e noho koa kaua@ aua, oia o Elia Nakapa, ame ka'a noi aua aku, na'u e malama, me kona ae ana mai ame ka'u lau oliwa o ke aloha i haawi aku ai i mea e hoopaa ana ia mana, a e lilo no hoi ia mea na'u e malama ai, a eia ua pahi nei ma ko'u home, ua hoomaemaeia a maikai, a e kau ana ia mea ma ko'u home i mea e makaikaiia ai e ko'u mau hoaloha, no ka mea, aole loa paha e loa@ hou keia ano pahi i keia manawa, aka e lilo keia mea kahiko i mea maikai e malamaia ai.

            Aole o ia wale no, aka ua ike aku la au elua laau noho lio, e waiho mai ana ame ka hui ana aku me kekahi makuahine maikai, nona ia waiwai, ua hala aku ka mea nana e hoomaopopo ia mau mea, ame na kuka maikai ana, e pono uo oe e Mokumaia e lawe aku ia mau mea, no ka moa, aohe he hoomaopopoia mai; aole ia o ka mea pololei, penei kaua e hana ai, eia mai no hoi kau, a e malama no hoi au ia laua nei; aole i pau iho la malaila, eia no kou kiu ke hanu nei i na mea o keia ano, a loaa aku la ia pohaku ku'i poi, aole i pau pono i ka hanaia, e malamaia aua no e ia hulu makuahine o'u, e na'u e malama keia, e lawe aku no oe, aole uo i pau pono i ka hauaia, a hala aku la kela, he pohaku keokeo keie, in a e pau pono i ka hanaia e lilo ana i mea maikai, aka e lilo ana keia mau mea na'u e hoomaemae ai, a lilo i mea maikai, a e kauia kahi i loaa mai ai.

            Eia au ke miliapa nei i kei@ mau waiwai i mea hoomanao no hoi, a e ike mai ai kou mau hoaloha haole, aole k@ keia lahui he hupo, elike me ka mea e oeloia @ei, i ko'u hoi ana mai me keia oleloia @ei, i ko'u hoi ana mai me keia mau waiwai, ua nui ko'u hauoli no na kuu mailuna mai o keia mau aekai i kaulana i kela au kahiko, oiai he mau konohiki keia i haawi lokomaikaiia e na haku aina a o ke kumu i hiki aku ai keia mau keonimana, no ke ana ana i ke kuleana o keia makuahine maikai i hao wale ia ai kona mau pono, aka ua loaa ke kauka nana e imi pono kahi o ka ma'i i ku ai, a ua loaa pono na mea apau, ma o ke panana la i ku iho ai ke kauka, a olelo iho la e hiki mai ana i ka la o hooponoponoia ai keia ma'u nui, a eia ke nee ei na hana imua, au e noi ae @ei i ka Makua Lani, e hooponopono mai Kou uhane maikai, no ka pono o keia makuahine maikai, i kona home, ana i noho ai a kolopupu.

            Ke nana aku, ua nunui na moopua e hooponopono ana i ka home no lako@ mamua o kona hoi ana aku ma kahi mau, maikai no kona noonoo, o ke kanawalu a oi makahiki keia o kona han@ ana i na ea oluolu o ua mau kaha nei, ka'u leo pule keia i ka makuahine maikai.

            ME oe e kuu Kapena maikai ko'u welina pau ole ame na keiki kikokiko i na kaula keleawe o kuu ipukukui ma lamalama ko'u iini pau ole.

J.K. MOKUMAIA.

 

HE HOOMAIKAI NUI

            E ka Nupepa Kuokoa, Aloha nui oe:-Oiai mamua na lunanui o ke C. E. o Kihei nei, ke haawi aku nei maua i ko maua ma @ nui loa i na C. E. i hui pu mai ma ko maua E.E. o Kihei nei, o ka la 30 nei o Mei, ma Kihei nei.

            Ua hoomaka na hana ma ka hora 10, ma ka malama ana a ka peresidena o ka ahahui ame ke kahu, S. K. Poepoe, huina loaa o ia hoike ana ma ka lulu dala ana $112, hoihoiia no ka Ekalesia $8, koe iloko o ka waihona C. E. he $104; nui ka hauoli i neia mau hunahuna maikai i loaa mai.

            Nolaila, oia ka maua e hoomaikai aku nei ia oukou e na hoa paahana, o ko ke Akua mahele oiai mai iaia mai no ko kakou mau ikaika ana ame na mea no apau ana e haawi mai ai.

            Me neia mau mea apau, ke haawi aku nei maua i na hoomaikai nui loa ia oukou e ka poe i hiki mai a hoomaikai pu aku no i ka Makua Lani, ka mea Nana i haawi mai ka ikaika pau ole.

O maua iho no,

MRS. ANNIE FOOSAM,

KAHI KENOLIO.

 

HE HOALOHALOHA NO MRS. OFTAILIAR J. K. NAKEA.

            Mr. Solomon Hanohano, Aloha kaua:-E oluolu mai hoi oe i kauwahi kaawale o ka kaua milimili, nana hoi e uwila aku i ka puolo waimaka e kau ae la maluna i ike mai ai na kini makamaka ame na hoaloha hoi o kuu mea aloha he aikane i hala aku la i ke ala hoi ole mai, a o ka hopena hoi o na mea apau, mai Hawaii nui akea Moku o Keawe a i ka palena o na moku lei i ka lehua, o Mrs. OFtailiar Nakea, ua pau, ua nalo na maka, ua hala i Hiikua i Hiialo e, i ke ala pilikua hu'ihu'i o Huihui, i ke kai maokioki o Kona, a i kulike me ka olelo he mahu ke ola o ke kanaka i pua ae a nalo aku. Na ke Akua no i haawi mai a Nana no i lawe aku; e hoomaikaiia Kona inoa.

            Ua haalele mai oia ia'u kana aikane, Miss Hattie K. Kelii, kana kane John H. Nakea, ame na lei a laua elua, he hanai, oiai o Mary, he kaikamahine, o Charley; he keikikane. He mau keiki liilii loa laua i hoouleleia e ka makua. Aloha wale e!

            Oia hoi k'u mea minamina, kuu aikane aloha, ua hala loa; ua hala oia ma kela ao mamae a kakou i ike ole ai, ua kuu ka luhi, ua pau kona ike hou ana i ka ehaeha o keia ao nei.

            Ua hanauia oia ma Honolulu nei, a eia no maanei kona poe ohana a lehulehu wale. Ua loaa mua no iaia he wahi kuia ma Honolulu, ma ka lokomaikai o kona makuakane hunowai oia o Mr. Simeon, i noi oluolu aku i kana kane, e ae mai i kana wahine e holo me ia i Kona, no ka hoolana ma'i, a ua ae mai oia i kana wahine me ka maikai.

            Hiki mai oia i Kona nei, ma ka la 21 o Feb., 1920, i ka ma'i @ e pahola ana.

            He malihini o Mrs. Nakea i keia aina, a ma Huehue kona wahi i noho ai. Ilaila oia a loaa i keia ma'i, o ia no hoi ka flu, a hoihoiia oia i Kona Haukipila.

            Ke hoolauna aku nei au i kuu inoa oia o Miss Hattie K. Kelii, kana aikane, i kona ohana ame koua hoaloha ma Honolulu; mamua o kuu hui ana me Mrs. Nakea, ua komo mua au i ka haukipila ma ke ano lawelawe hana kahu ma'i. Ma ka la 21 o Feb., 1920 kuu komo ana i ka hana ma ka haukipila o Kona nei. Ilaila au i ike ai ka nui o na ma'i i loaa i ka flu; hookahi o'u pule i hana ai a loaa iho la au i keia ano ma'i, aole au i hoihoiia ma kuu home; hookahi o'u mahina ame ekolu pule o ka waiho ana ma kahi moe, aole no au i manao mua e loaa ana ia'u ka pomaikai; i ko'u loaa ana i ka flu a mahope mai ua loli hou ae la i ka numonia; manao iho la au o ko'u hope loa ia, aka ma ka lokomaikai o ka Haku, ua lanakila au, m kuu mahalo nui laia.

            No Mrs. Nakea he elua on a mahina ma kahi moe; elua maua i ka rumi hookahi, a ua loaa like maua i ka ma'i a ia manawa hoaikane iho la maua me ke aloha. He malihui mana kekahi i kekahi, a hea mai oia ia'u he kaikaina nona, a hea no hoi au iaia he kaikuana no'u; ma ko ke Akua aloha i hoohui ia maua i ka mea hookahi.

            Ua nui no hoi ke ahonui o kuu papa S.H. Kelii i ka makaala mau mai ia'u ame kuu aikane; nui ko'u mahalo i kuu papa, a he mea nui no hoi au iaia, owau wale no koe imua o ko laua alo, aole i mare i ke kane.

            Ua piha ia Mrs. Nakea he 24 makahiki a moe aku la no ka wa mau loa; he hookahi on a makahiki oi mamua o @ ka pau ana o ko'u ma'i ua hemo mai la au, a moe hookahi iho la oia i ka rumi o maua.

            I ka piha ana ia'u hookahi pule ma ka hoomaluia ana ma ko'u home, ma hope mai hookuuia mai kuu aikane mai ka haukipila mai a noho pu me a'u ma ko'u hom, oiai aole loaa iaia he wahi holoholo i loko o ko makou hale, i kona moe malie i kahi moe. Kana mea e make ai e hea mau ana oia ia'u e kaina i wai no'u, hele mai la kuu puu a maloo, a pela wale aku. Auwe kuu minamina e i kuu mea aloha he aikane.

            He ekolu on a pule i moe ma'i ai i ko makou home, ua nui no hoi ke ahonui o kana kane ame a'u kona kaikaiua i ka hoomanawanui iaia i ke ao ame k@ po. I kekahi la pane mai la oia ia'u, "Hauoli no hoi au i ka loaa ana ia'u he aikane loomaikai, oluolu i ka'u nana aku ia oe, a nui wale kau hana lokomaikai ia'u, a heaha ana la ka'u mea e makana ai ia oe e kaina, ke loaa ia'u ka lanakila."

            Pane aku au iaia, mai naua oe, o ko'u wahi no ia e nana ai ia oe. Auew kuu ehaeha e ke noonoo ae i kana huaolelo lokomaikai ia'u, ua piha au i ke kau maha nona. He aaka oia i knana dear, a he mea ole no hoi iaia, he mea mau no ia i na ma'i apau, k hiki mai i ko lakou hopena.

            I ka piha ana ekolu pule me makou, koi mai la o@ ia'u e hoihoi iaia i HuiHui mea kona makua hunowai. Pane aku au iaia e kali oe, me ka pinai mau o kana noi ia'u, "e kaina, i ka manawa hea oe e hoihoi ai ia'u!"

            I ke kakahiaka Poaha, hoihoiia oia maluna o ke kaa otomobile o ka makai oia o Mr. Kilinahe, ukahi pu no au me laua a puka wale i Huihui, he mau mile ka loa oia wahi a makou i alo aku ai, me ka mea ma'i.

            Manao makou e poino koke ana oia ma ko makou aiahele, eia no nae ua nui kona kamau, na ke Akua no i hooloihi i kona ola a puka wale i Huehui.

            I ko makou hiki ana e noho mai ana no ka makua hunowai, noho liuliu iho la au me ia, noi mai la ia'u e hoaumoe kaua e kaina ianei, pane aku au iaia, aole e hoi no au, eia no hoi o kane me oe nana e malama ia oe; kulu iho la kona waimaka, a o kana huaolelo hope loa no ka ia o ko maua kamailio ana a moe aku la oia.

            Nani no, ua pili pu no kana kane me ia, a oia wale no i ike i ka hanu hope o kana wahine aloha. Minamina loa au i ka ike ole ana i kona hanu hope; ua kauoha no ka oia i kana kane e heie e kelepona ia'u, aole no nae hiki ke kane ke haalele iaia. He manao kona makemake loa e ike ia'u no na keiki, eia uo nae ua hala ka manawa. Minamina wale e!

            Mai ke kelepona mai i ha'i mai ia'u i ka loon, e Hattie, your friend is dead. Hikilele iho la ko'u oili ame ka waimaka pu no hoi o hiolo ana ma o a maanei, no ka'u mea aloha, kuu aikane, Mrs. Oftailiar Nakea, ua moe loa; ua haalele mai oia ia'u ame kaua kane ame na lei hanai a laua.

            Make o Mrs. nakea i ka Poalima, hora 2 p.m., o ka la 16 o Aug. Ua hele aku au me kuu papa ame na lei hanai a laua, e ike i kona kino wailua, o na keiki hanai a laua i malama ia e ka makai o makou, oia o MR. Kilinahe.

            I ko makou hiki ana, ua aa na kukui, a e uwe kumakena ana no hoi lakou, a hookahi no hoi ko makou uwe like ana nona, i kuu nana ana aku iaia me he mea la e nioe malia mai nana no oia, a ua mae mae oia. Auwe kuu miumiua nona e!

            Ua kukiai ia kona kiuo wailua i ka po, ahiki i ke ao e makou. Kanoia iho la kona kino wailua, i ka hapalua hora 3 o ke ahiahi Poaono, ma ka la 17 o Aperila, a ua kuu papa Samuel H. Kelii i malama i ka anaiua himeni ame ke pule ana i ka home, ame ka lua kupapau. Ua hoomoeia aku la kona kino malihiui ma kela aina mehameha, hu'ihu'i o Huehue. Nani no, Nana no i hana mai a Nana no i lawe aku.

He kaikamahine oia i kamaaina i ko Honolulu poe, a he leo puukani no hoi oia i kamaaina hele ia eia i na papa ahaaina nui ma Honolulu; aole oukou e lohe hou ana i kona leo puukaui, aole no hoi oukou e ike hou ana i kona helehelena, ua hele loa oia, no ka wa huli hoi ole mai.

            E Honolulu e i ka huikau, aole oe e ike hou ana ia Mrs. Nakea, aole oia e maalo hou ana ma kona mau ipuka. E Waikiki e, aole kuu aikaue e auau hou ana ia wai kamaaina i ko ili. E Oftailiar e, aole oe e kiei hou ana ma kou ipuka me kou mau mea apau i piha ai; ua pau, ua nalo, ua kuu ka luhi, ua huna na maka i ke aouli.

            Nolaila, o makou o ka ohana e noho ana ma ka apana o Kau, ke komo pu aku nei iloko o ke kanikau ana me ke kane aloha, ka ohaua, na hoaloa ame na makamaka on a he nui, e noho ana ma na papalina aloha ou e Oahu.

            He kaikamahine oluolu kona ano, ike i ka mea kiekie ame ka haahaa, he like wale no iaia na mea apau, ke ku nei keia, he kiahoomanao no kaua kane me a'u pu no hoi kana aikane i hooihaia me ke aloha.

            Ua pau kana hana, ua kuu ka luhi, a ua hoomahamaha iloko o ka Haku Iesu Pomaikai ka poe make ko make iloo o Kristo.

            Ke haawi aku nei au i kuu mahalo a nui loa ia Mr. Kilinahe ame na ohana on a, i ka malama maikai ana i ka laua lei hanai, a pela pu no hoi me makou i ka hookipa a malama ana ia laua me ka mahalo.

            Haalele aku ia Kakaako i ka aina makaewaewa o Ho

nolulu, ua holo mai la a noho ma na Kona, e hoohala ana, a elike no me kona ano mau o ka oluolu, pela iho la a ahala wale aku la. No laila na ke Akua no i haawi mai a Nana no e lawe aku;e hoomaikaiia Oia.

            Ke haawi nei au i ko'u hoomaikai nui loa ia oe e Mr. Lunahooponopono.

            Owau iho no kaua aikane i aloha nui ia, me ka luuluu.

            MISS HATTIE K. KELII.

Kainaliu, N. Kona, Hawaii.

KA OLELO HAWAII

            I ka Luuahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, aloha kaua:--Mamuli o ko'u ike ana iho i kekahi manao i hoopukaia e Mr. Coelho a i kokuaia mai hoi e Mr. Kaleihuia ma kekahi mau helu o ke Kuokoa i hala, e hoakaka ana no ka olelo Hawaii ame ke a 'oia o na keiki i ka olelo Hawaii, ua hoopihaia mai au me na manao ohohia no ia manao. He mea oiaio, i keia mau la a'u e hoomaopopo nei ke hoolohe aku i ke kamailio ana mai a na keiki i ka olelo Hawaii he keu aku a ka hemahema maoli, ua like ka lakou kamailio ana mai me ka na lahui Pake ame Kepani, ame kekahi mau lahui pahemahema e ae i ka olelo Hawaii.

            "Owau hele ma ke kuia a mahope au pii mai au nniuui pololi." O keia kekahi o na olelo a'u o ka lohe aua aku i kekahi mau keiki Hawaii maoli e hele nei i ke kula; ma ka hapanui o na manawa a na keiki e kamailio ai ma ka olelo Haole wale no, ua pono ua hoi ia namu mau ana in a he pololei, aole he nui no na hemahema, eia nae ke hoolohe aku he hihio mai hoi kau o ka lehelehe i ka namu, a ma ka nana aku he ano hookiekie maoli no ko na keiki ma ka olelo haole i maopopo ole ka manao ia lakou, malaila ka hapanui o ka manawa e kamilio ai, a o ka olelo makuahine me he mea la he olelo hoowahawaha loa ia na lakou. Ke hooikaika mai nei na haole i ka huli ana i ka olelo kumu o Hawaii, a ma ka lakou olelo o ka olelo Hawaii kekahi olelo nani loa ma ke kamailio ana, a he maalahi loa no hoi ka huli ana e loaa ai. Ke kaa mai nei i na lahui e ka hooikaika e loaa ka olelo kumu o Hawaii nei, a i na keiki nae hoi a na Hawaii, ka poe i hanauia maluna o ka lep aloha o Hawaii, a mailoko aku no hoi o ka opu o na Hawaii lakou i oili aku ai, hoohemahema loa nae lakou i ka hooikaika ana e loaa ka ike olelo Hawaii ia lakou; e pono e oi aku ko lakou makaukau i ka lakou olelo ponoi iho mamua o ko lakou makaukau i ka olelo malihini. E nana i na Kepani i keia la, ke a'o mai nei no lakou i ka lakou olelo ponoi, a pela hoi i ke kakou ame ka heluhelu ana. E nana i na Pake ame na lahui e ae, ke a'o mai nei no lakou i ka lakou mau keiki i ka lakou olelo makuahine, a i na Hawaii nae he keu aku a ka hoohemahema. Ma ko'u manao, he mea pono e kukuluia i kula ma ka olelo Hawaii no ke a'oia o na keiki o keia hanauna hou i ka olelo kumu o Hawaii, a @ no ka hiki oleke kukuluia ae kekahi kula o ia ano, e pono no e lilo na makua ma na home i mau kumu na ka lakou mau keiki, ma o ke kula ame ke kamilio mau ana aku i na keiki ma ka olelo Hawaii. No ko'u miamina nui no i ka olelo Hawaii ke kumu o ko'u hoike ae i keia mea, aole o'u makemake e nalohia loa aku ka olelo Hawaii mailuna aku o ka papalina o Hawaii, aka, e mau aku ia a i ka hanauna Hawaii hope loa.

            Me keia manao ke hooki nei au, me ka mahalo i kaLunahooponopono.

MRS. KIKILIA P. KEALOHA.

Kaimuki, Honolulu, Oahu.

 

HOOMAKAUKAU NO MUA AKU NEI

E Hoao e Hoomakaulii Ano…E Malama i ke Dala e wehe i Buke Banako Hoahu me ke

CHINESEE-AMERICAN BANK

A NANA AKU I KA ULU O KAU DALA

NA PAHU DALA ao ka Hoolimalima

$1.00 no ka Wehe Ana i ka HOahu

Kihi o ke ALanui Moi me Nuuanu

 

LUAU

Na PA, NOHO, PAKUKAU ame na HALELOLE no ka HOolimalima.

PEOPLE"S HARDWARE STORE.

453 Alanui Moi Akau, Kokoke i Palama Settlement.

KELEPONA 2670.

6348--8 wks.

MA KE KAUOHA

TERITORE O HAWAII

Keena o ka puuku, HOnolulu, Oahu.

            Ma ka hana e hoopau ana i ka WAIMEA WINE COMPANY, LIMITED.

            OIAI, o ka WAIMEA WINE COMPANY, LIMITED, he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii,i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia ano, ua waihoia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia i hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.

            NOLAILA, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea a i na kanaka apau he mau keleana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na kue ana no ka aeia aku o ka paiapala noi i olloia maloko o keia keena, mamua ae o ka hora 12 awakea o ka la 19 o Iulai, 1920, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea, he pono e hoea kino ae ma ke kena o he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Halee Mana Hooko, Honolulu ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia a e hoike mai i ke kumu, in a he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.

            DELBERT E. METZGER

Puuku, Teritore o Hawaii.

Honolulu, Mei 4, 1920

6399--Mei 7, 14, 21, 28; Iune 4,11,18,26; Iulai 2,9.

 

T O Mura@a Furniture Store

(Na noho hoolimalima me lako pa maanei.)

Na Lako Hale Hou me Kahiko.

Hoolimalima m Kuai Hoolilo.

715 Alanui Hema, Honolulu, T. H.,

Kelepona 1695.

 

KakelameKuke

(KAUPALENAIA.)

Poe Kalepa ma ke Komisina

a he

Poe Agena no na Mahiko Lehulehu

 

Kuai Apana Aina ma Waikiki

$504-- Na Apana 42x100, Lakimao Traet, Waitki, $15 uku mahina. Waiwaiio $850

$804--Na Apana 40x167.5, Lakimao Traet, Waikiki, $20 uku mahina. Waiwaii $1300. Alanui pohaku paepae. Wai aupuni, etc. Maemae ka aina, aole pohaku, 7 kopuai ka hohonu o ka lepo.

$600--Apana 50x90, Edward St., Alanui Gulick, kokoke Alanui Moi, $15 uku mahina.

$150--Apana 50x100 Kapiolani Park Addn., kokoke Alanui 11, Kaimuki. $5 uku mahina.

$450--Apanakihi 50x90, Alanui 1 âme Alanui Palolo, Kaimuki. $10 uku mahina.

$1500--Apana 40x83, Alanui Luso, kokoke me Alanui Emma, $25 uku mahina.

 

Hoomanao i Kahi

156-158 Alanui Hotele

Mauka o ka Hokele oung.

            Ua hoao kekahi poe e hana i wahi no oukou e noonoo iho ai, ua nee makou mai ko makou wahi kahiko mai, o ka mea oiaio aole makou i nee.

            O Kauka Capps ua kamaina oukou, Mrs. Correa, Kauka Rushforth ame ka poe e ae, he o ia mau nolakou. Aole he kuleana o kekahi kanaka okoa aku o Thompson me ko makou wahi. Hiki ia makou ke olelo Hawaii.

                        Dr. Lewis Edwin Capps

KAUKA RUSHFORTH,

Kokua.

Thompson Optical Insitute

156-158 ALanui Hokele.

Mauka o ka Hokele Young.

 

KakelameKuke

(KAUPALENAIA)

Poe Kalepa ma ke Komisina

A HE

Poe Agena no na Mahiko Lehulehu

 

NA LA LAWE POI A KA AHAHUI KALEPA O NA HAWAII I KAUPALENAIA.

 

Poakahi, Poakolu âme ka Palima:

Kalihi, Pauoa, Puowaina ame ke Kaona nei.

Paolua, Poaha âme ka Poaono: Kakaako, Makiki, Waikiki ame Kaimuki.

 

AHAHUI KALEPA O NA HAWAII I KAUPALENAIA.

(The Hawaiian Mercantile Co. Ltd)

@30 Alanui Maunakea, makai iho o ke

Alanui Moi.

Alanui Moi. Kelepona 1504

 

CONSULT

SANFORDOPTICAL CO.

Phone OPTICIANS 1740

@

 

B.B.C.

He laau i hoo@ o na launahele, laau e hana pu ana me ka hana a ke Akua, he hoomaemae a hooikaika ae i na mea paahana holoohoa o ke kino e kipaku ana i ka ma'i kino ame na ma'i ili wale nui, e haawi ana i ke kino i ka ikaika, ke ola ame ka mana i na aalolo.

            E hoopiha ana ka B.B.C. i ke kino me ka ikaika hao o ke ola ame ka ikaika o na la opio. Ua @ na poe na waliwali ma na manawa lehulehu mahope o ka inu ana he mau pule wale no. Ua a@ e na kauka kaulana he nui ame na kanaka iloko o ke ola lahui ana. O ka B. B. C. ka laau kahao loa ma ke ao.

KUA@A MA NA WAHI APAU.

Keena Kuai Laau B.B.C. 161 Alanui Moi.

Honolulu, Hawaii.

 

NUPEPA KUOKOA

 

No ka makahiki (one year)……$2.00

No eon mahina (six months)…. 1.00

O na Dala ame na Hoolaha Apau e hoouna pololei mai i ka ADVERTISER PUBLISHING COMPANY LTS. wale no, P.O. Box 208, Honolulu, T. H.

217 Alanui Moi, ma ke keena o ka Nupepa Advertiser.

Entered at the Post Office at Honoluulu, T. H., as Second Class Matter.

CHARLES S. CRANE…. LUNA NUI