Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 24, 18 June 1920 — He Moolelo no TAZANA A I OLE Ka Hiena o na Ululaau Anoano o na Kapakai o Aferika. [ARTICLE]

He Moolelo no TAZANA

A I OLE Ka Hiena o na Ululaau Anoano o na Kapakai o Aferika.

MAHELE 11.

lloko na£ o kona nanea, aku la oia noloko o kekahi n!ini liaahaa, he malamalama oloko o keia rumi, i oi ae mamua ona rumi mua ana i ike mai ai. Ke ike la no oia, ho • >i aku ka malamalama maluaa ae o kela rumi, aia no hoi he ..iapii hou aku e moe pololei ana iluna, a manao ae la ka hoea niai i kona wa e ike hou ai i ka malamalama o ka la. Ke alaalawa la ka nana ana a ua o Tazana ma o a maanei, me lie mea la, ua ike mua no. oia i kekahi hiona elike me hana e nana aku la ,aole nae he hiki iaia ke hoomaopopo, me Vona piha loa i ke kuaki, no ka palaka pu maoli o ko n a -,'ionoo. ; (»iai no nae oia eku la maloko o kela keena, ua hoopuiwa < a ia mai oia i ka lohe ana aku i ka leo kuwo o ka liona, : a kekahi keena maluna ae ona, a e ukali aku ana hoi i kela 'ro kuwo o ka liona, na leo kapalili o na kane ame na ..ahine. Me ka hoohakalia liou ole iho, hoomaka aku la o Taza n a ī»ii ma na anuu pohaku, me kona makāala nae i kona wa e pii nei, aia no hoi kana ihe me ka makaukau ke paa la <.ko o kona lima. laia i hoea mai ai noloko o kekahi keena nui, ua ike aku i oia me ka hoohewahewa ole i ke ku.mai o kekahi liona, a hele no hoi a hae, a malalo o kona jnau kapuai, e waiho ,-na he kanaka ua make, a e holo ana hoi na ka n e ame na ahine no kahi e pakele ai lakou mai ka liona aku. Aia o Tazana ke ku la iwaena o ka rumi a mamua pono eiku o kona alo, ma kahi o ke kuahu i hanaia ai, e moe ana r.e kino kanaka i hauhoaia na lima ame na wawae i ke ka•ln, a e moe ke'a ana hoi he wahine malu n a iho ona. Oiai •.< «i o Ta/.ana, e nana ana i kela hiona, ua ike mai la ka 'iona iaia me ka uoke ana ae i ke kuwo, ia manawa uwe kapalili okoa ae ai ka wahyie kahuna, i kau a mea •• ka piha i ka weliweli me: ka palulu ana ae i k'ona mau makn. oiai he make wale no ka mea e kau aku ana maluna ■»na. < >iai ka liona e ku malie la, ua haalele aku la kana nana ana ia Taza n a, a leha aku la. kona mau maka, ma kahi oka .eo kapalili o ka wahine kahuna o ka oili ana mai, alaila i-uwo hou ae la ua liona riei, me ka wiliwili ana o kona : nelo, a nee maHe mdi la imua, no ka hoomakaukau ana e Ule mai maluna o Mr. Wepa ame ka wahihe e moe iho hi ;naluna ona. Aia hoi o Mr. Wepa ke ike mai la i ka hoomakaukau o ka liona e lele aku maluna ona, e kakali wale mai ana n p • >ia o ka hookau aku o ka liona i ka make iaia ame ka wa'nine e moe la maluna iho ona, o kana thea nae i ike mai, o i.i no ka alawa ana ae o ka uana ana ā ka liona ma kahi ' koa, a iloko o ka inio ana a ka maka, aia hoi, ike ana no oia ika maalo a n a ae o Tazana, e paa ana kanr. ihe loihi iloko « . kona mau liuia, a hou aku la ma ka umauma o ka liona. I kela ku pono ana aku o ka ihe a Tazanu ma ka umauma ka liona, ua hoikeike mai la kela holoholona i kona piha me ka inaina, i hui pu ia me ka ehaeha i loaa iaia, e lele ana iluna, a e noke ana i ke kuwo, a o ka mea oi loa aku o ke kupaianaha, o ia no ko Wepa ike pono ana aku, i ka leie ana ae o Taza n a a kau maluna oke kua oka liona, me ka paa ana aku o kekalū lima i na hulu o ka a-i, aia hoi kekah: lima ke noke la i ka hou ma ka aoao o ka liona. I keia ike ana o ka liona, he hoa hakaka kona, ua hooi loa ia ae la kona lele iluna, me ka hoao mau ana e kiola ia Tazana mailuna aku o kona kua, eia nae. o ia mau hooika- 1 ika ana apau a kela holoholona, ua lilo ia i mea ole. no ka mea. aia na wawae o Taza°ai ke umii la malalo ae o ka opu o kona hoa paio, aia hoi kona mau niho, ke nanahu la ma ka a-i o kona hoa paio. Iloko o keia manawa a Tazana e hakaka nei me ka liona, na hoi pono mai la ka noonoo maikai iloko o La, ka wahine kahuna, me ka noho pono ana ae ilu n a, a ike mai la oia no ka manawa mua loa. i kekahi kino kanaka, e hakaka ana me ka moi o na holoholom?.. Ua ma'u no kela noke ana o laua i ka hakaka. loaa aku la ka puuwai o ka lion ai ka pahi a Tazaua, o ka pau iho la no ia 0 ke kupaka ana a ua liona nei, a haule aku la kona kino waiho malie me ka oni ole ; o ka wa no ia i ku ae ai iluna, keelii aku la kekahi wawae maluna o ke kino o kana pio, leha ae la hoi ka nana ana a kona mau maka iluna, o ko n a kahea ae la no ia me ka leo nui ku i ka hooweliweli, ka mea nana i hookomo aku i ka lia maeele iloko o Alahaki Wepa ame La. 1 kinohi, aole no i maopopo loa ia Wepa, o Tazana kela kanaka nana i pepehi aku i ka liona a make, a i ka huii l-a-pu ana mai o kona alo imua ona, akahi no oia a ike. aku, 'ka mea no ka ana i haalele aku ai maloko oke kee n a i v.aiho ai ke ,2"ula, ka mea ana i koho iho ai, aole he ola i koe i!oko o kona kino.

MOKUNA \'IIJ. lloko o ka noonoo o Wepa, aole e hiki iaia ke nlelo ae o kela no ke keonimana Pelekane nana 'i hookipa maikai iaia ma kona home. O ke kino he kino ia no ke kanaka, o kona nanaina nae, ame ke ano o kana hana, pela l'oi me leo, aohe walii lilo o ka holoholona; a o ka mea nana i hooi loa aku i kona kahaha, o ia no ka hiki anu i kekahi kino kanaka, ke kahea ae i ka ipea i maa ' na l' iloholona. ' .* Ke ku la o .Tazatia me ka liaka pono ana-o kona mau maka, : maluna o Wēpa aifte La. eia ua(?, aole 'e liiki iaia kv hooinaopopo, he mau mea no kela i kamaaina mua iaia, .ua palaka pu maoli no kona noonoo tio na mea o ka \va i hala, n kana wale no e manao la, he mau mea malihini loa keia> ■! he lahui kanaka hou hoi, akahi no »a loaa iaia. Aia hoi o La, ke hakilo pono loa mai la ia Tazana, a iaia '!«"> paha mai, o kela no ke kānaka i haulehia -i oia i ke. aloha, a i lioea mua ai nō hoi no kela wahi, ia «a oia i hoopuka ae ai i keia 'niau olelo, ma ka olelo a na mapu: "Auwe o Tazana no ka keia! Ua hoi hou mai nei anei o'v. imua o'u? 'Ua ku-e aku o 1-a i na rula paa o kona hoomana, me ke kakali hoomanawanui ana iloko a keia mau makahiki loihi nou e TĪazana. Aole oia i lawe mai i ko.kooiak no ka mea, ma keia honiia apuni, :aole loa he kanaka -i I.a i aloha ai, o Tazana hookahi wale no. O e Tazana, < hoike mai la'u, no'u nei anei ke kumu o kou hiili hoi hou nia mai nei ?" . Aia o Alahaki Wepa ke hoolohe mai. la i ke kamaiho _<r kela wahine ano e, i kekahi olelp ana i lohe mua ole ai, me ka nana ana maluna o Tazana a - nana aku a n a ,ne kn nalu ana iho iloko 01121 ina palia he hiki ia 1 azana ke ī<'iio i na mea e kamailioia ana, a i ole, he'maopopo palia i iia ka manao. "Ke kapa mai nei anei.oe ia'u o Tīiza.i\& : i pane aku ai o Tnzana me he mea la, o kela ka manāwa mua loa ana i lohe -'ii i kela inoa. : *Ua malihini au i kela inoa, eia.nae aole

e liiki ia'u ke huomanao i ka'u wahi i lohe mua ai .i kela inoa." "O kou inoa no hoi ia! O Tazana oc, a mai hoao oe e pulapu mai iau!" "Ina o ko'u inoa kena au e kapa mai nei ea, alaila e malama ana au ia inoa; no ka mea aole no o'u inoa hou ae, aoie au i ike mua ia oe. No kau ninau i ke kumu o ko'ū hoea ana mai no keia wahi, aol6 he maopopo iki ia'u, pela hoi ko'u wahi i fiele mai ai, hiki ana anei ia oe ke hoike mai iaHi?" Luli ae la ke poo o La, a i aku la: "0.06 hookahi wale no ka i ike i kau hana nui i hoea mai ai i ko makou kulanakauhale nei, anie kou wahi i hele mai ai." No ka loaa ole o ka haina pololei o kana ninau, ia wa i kamailio aku ai o 'J'azana ia Wepa ma ka olelo a na mapu, aka, luliliili ae la ke poo o Wepa, a pane mai la' ma ka oielo Palani: "Aole e hiki ia'u ke 1 maopopo ma kau olelo e kamailio mai nei." Ma kahi o ko Tazank pane ana aku-i ka liaina o ka Mr. Wepa mea i kamaiiio mai ai iaia, namunamu ilio la oia i na huaolelo apau a Wepa i kamailio mai ai ma ka olelo Palani, a ke hoomaopopo mai la hoi o Wepa, ua lilo kela ulia poino i loaa ia ;Tazatvft, i' wahi e ano e ai kona noonoo, me ka hiki ole ke hoomaopopo aku iaia, a ke olu loa la ua kanaka kolohe nei. no kona pakele, mai ka hookauia aku o na hōopa'i maluna ona, mai ia Tazana aku. Ua manao no o Wepa e hoakaka pono inai i na mea apau e ,pjli ana ia Tazana, ame kona wahi i hele mai ai, aka nae, ma kekahi ano, ina e hoonialamalama mai ana oia i -keia kanaka. alaila e loaa pono an# kona kolohe, o ka pilikia no ia, ua oi loa aku ka pono o kona loa ana, i kana mau mea apau i ike ai, pelji wale no e holopono a: mau hana, ana i hoolala ai no konā mau ppmaikai. "Aole e hiki ia'u ke hoike aku ia oe, i kou wahi t hele mai ai, eia wale no ka mea hiki ia'u ke olelfo aē, ina aole kaua e pakele ana mailoko aku o keia wahi, alaila e pepehiia an« kaua a make,,maiuna o keia kuahu, a mohaiia akn ko kaua mau kino imua o ke akua o keia lahui kanaka. Ile make mua iho nei ko'u, no ka mea, ua makaukaii loa keia wahine e hou mai i kana pahi i kuu puuwai, o ka hoea koke ana n"lai nae o ka liona, ka mea nana i kaohi aku i kona hookau ana mai ika make maluna ou. Aole he manawa hou aku no kaua e, hooliakalia iho ai, i ka wa auanei e huli hoi hou mai ai na kanaka i liolo aku nei, o ko kaua paa mai no ia ia lakou, a pau lea loaa ana he manaolana, iio ko kaua palekana."

] ka lohe pono ana o Tazana i kela mau hoakaka a Wepa, ia \va i liuli ae ai oia imua o I-a. a ninau aku la: "Ileaha ke kumu o kou makemake ana e pepehi aku i keia kanaka a make. Mamuli mai anei ia o kou pololi?" Ma kahi o ka pane ana mai i kela ninau a Tazana, noke iho la ua wahine kaliuna nei i ka uwe, ia wa i hookomo hou aku ai no o Tazana i kana ninau: "Ua hoao mai anei keia kanaka e pepehi ia oe?" o ka pane a La, o ia no ka luliluli ana ae o kona poo. -"Ina aole he mau kunui maikai e kjiu aku ai i ka make maluna o keia kanaka. alaila pehea oe i niakemake ai e pepehi aku iaia?" wahi hou no a Tazana, i noke aku ai i ka niele, 110 kona makemake e ike i ke kumu oiaio o ka hoomakaukauia ana o W'epa e make. Kuhikuhi ae la-o r.a iluna, alaila owaka mai la kona waha, me lea i ana mai: "[le akua ahi ko makou, a no ka mohai ana aku i keia kanaka imua ona, pela \vale no i manaoia ai e hookau aku i ka make inaluna oua, aole ma kekahi kumu e ae. Oa pohihihi lon na mea a La e kamailio mai la iaia, o kona ano maoli i kela manawa, o ia no kona kulana mapu, aohe he maopopo o ia mea he akua, a he mohai, no ka mea aole he maopopo o na mea o kela ano i na mapu. 4 "Ua makemake no anei oe e make?" i huli aku. ai o Tazana a kamailio ia W'epa. Aole loa o 11 makemake e hookauia mai Jca make maluna o'u ' wahi a W'epa, me ka hookahe okoa ana mai i koua. mau waimaka. /'lna ua weliweli oe i ka make ea, alaila e ola oe e pono a.i. Aole keia he wahi kupono no kaua. Ua oJelo. mai nei keia wahine, e pepehi ana oia ia oe a'mak'e, a no'u hoi, e hoola ana oia ia'u, a lawe aku i kane nana. fna e loihi loa iho a»a ko'u noho aua ma keia wahi,\Jie mea oiaio loa, e make ana au, nolaila e heie i'o kaua mai keia wahi aku." la pau ana o kela mau olelo a Tazana i kamaifio ak'u ai ia epa, liuli ae la oia ia La a i aku la: "ICe manao nei au. aole a maua hana hou i koe ma keia wahi, a oia ka'u e nonoi aku nei ia dte me ka maikai, e hookuii mai ia maua, e imi aku i wahi e hemo aku ai iwalīo o ke ao malamalama." Ilakalia 110 a pau kela kamailio ana mai a Tazana, o ka holo mai la no ia o La imua, a puliki mai la ina na lima o Tazana me ka pane ana mai: "O, mai haalele mai oe ia'u e Tazana! IL noho pu mai no kaua, a e lilo oe i kahuna nui. Ua aloha aku o La ia oe me kona puuwai apau, a ke ae mai oe i keia ponoi a'u, e lilo no oe i moi no Opa ilei, a okona mau waiwai apau, e lilo ia nou. E kakali aku no na kauwa he nui no ka ana i'kau mau leauoha. O, e Tazana o na mapu, e noho mai.no kaua, a e lilo ko'u aloha i mea nana e papahi aku ia oe ma ka hauoli, ame na pomaikai he nui o keia ola ana." Ma kahi o ka maliu ana aku i kela leo uwalo o La, papale aku la o Tazana i ua wahine kahuna nei, a i aku la: "Aole 0 Tazana makemake ia oe, nolaila aole e hiki ia'u ke ae aku 1 kau noi," wahi ana, me ke kulou ana iho ilalo, a okioki ae la i na kaula i hauhoaia ai na lima ame na wawae o W'epa No kela hoohokaia ana aku o ka manao ame ka iini o La, a no kela papale ana aku no hoi kekahi o Tazana iaia, ku ino ae la ua wahine nei iluna. a kahea mai la me ka leo nui: "lie hookahi wale 110 kumu, e pakele ai kou ola e Taia kou ae ana mai e noho pu me J.a ,ina aole', alaila e HIo mai ana 110 oe.na'u,'ina aole me ke ola iloko o kpu kino, aka me k<m kino make," o k'a leha ae la no ia o ka nana ana a La iluna o ka Ja, a hoomaka ae la e kahea me kela leo ku i ka hoomaka'uka'u k, Alaha'ki Wepa i lohe ai, a o'ka leo hookahi no hoi a Tazana i lohe ai no kekahi mau manawa lehulehu. No ka pane : ,iiia ,i„kela leo kahea a La, ua'oiīi like mai la na knnak'a me na wahine mai na keena like ole mai ololeo e» kela liale kahiko, a o ia k'ana i kamailio aku ai ia kikou Aie ka leo pihoihoi: "Auhea oukou e na kahuna kmi, ua keehiia ke kapu o ko kakou akua. e keia mau kanaka, nolaila ano e lilo oukou i poe kokua mai ia'u. L hou aku i ka oukou mau pahi iloko o ka puuwai o keia mau kanaka hookano, e lilo oukou i mea kupale ia La ame kona kuahu ,a e holoi aku i keia halelaa, me ke koko o keia mau mea haumia." O Tazana hookahi wale no ka mea i maopopo i .ka manao o kela mau olelo a La e kaniailio la i kona poe kanaka, aka no AVepa, heaha la ia mau olelo i kona mau pepeiao. A\awa mai la nae ka nana ana a Tazana ia Wepa, he ku olōhelohe wale iho no kela kanaka, aole he wahi meakaua me ia. nolaila, me ka hoohakalia ole iho, o ka hele mai la no ia o Tazaua a ku iho la ma ka aoao o La, hopu aku la ni.i na lima o ua wahine nei, a kaili mai la i ka pahi niai iaia mai, me ka lilo o na hooikaika ana a La, i mea ole imua o Tazana, a haawi ae la i ka pahi ia Wepa, me ka i ana aku: "E malama aku oe i keia pahi, i loaa ai he mea kokua mai ia oe, i ka wa e alu mai ai keia poe kanaka ia kaua," a i ka paa ana aku no o ka pahi ia Wepa, o ka inanawa 110 ia i hoopuni koke ia ae ai lana nei e na kanaka ahiu he nui, k"o nana aku, ua hele lakou a-hae, o ka lele wkle mai no koe e

nanahu maluna o laua nei. L r a hele o Wepa a piha loa i ka niaka'u. aka nae no Ta7.aria, heaha la ia mea he maka'u iaia, ke ku la ua Pilikua nei, a nana i kela poe kanaka, me ka minoaka ma kona mau papalina, a i kona wa i ike aku ai i kekalii wahi, nona ame kona hoa' e oili aku ai mailoko aku o kela keena uui, hoomaka aku la oia e hele he mau kaina wawae imua, eia nae, ua nee e ae la kekahi kanaka. he kahuna no oia, no ke ake'ake'a ana mai i ole aio Tazana e hen?o iwaho, ua nee pu mai la no hoi me kekahi poe kanaka e aku, aia.ka lakou mau pahi ma na lima, a he mau pauku laau hoi ka kekahi poe, aole no nae ia he kumu e hopo iho ai o Tazana. 1 kela ike, ana aku o Taznna, lie hana paakiki no laua ka heino ana aku iwaho me ka maalnhi, o kona hooniniu ae la no ia i kana laau ihe iioko o kona lima a hahau aku la maluna o ke kanaka kahuna mua loa, me ka loaa pono ana aku o kona poo, a hina aku la ia kanaka ilalo make loa, pela no hoi oia i oniu hou ae ai i kanaOaau ihe, a hahau aku la maluna o ke koena aku o na kanaka, o kaWepa mea e ike aku la, o ia rto ke ahu inokaki o kela poe iluna o ka papahele pohaku, ua make loa kekahi poe o lakou, a x e kamau iki ana no hoi ke ola iloko o kekahi peieu Aia o Wepa mahope pono aku o Tazana kahi i hele ai, me ka makaukau mau o kana pahi iloko o kona lima, ina nei nō ka hoao o kekahi mea e holo aku e hoopoino iaia, aole oia e hoohakalia iho ana, i ka hookau ana aku i ka make maluna ona, o kahi nae o ka laki o kela poe, aole loa he hookahi o lakou i aa e hookokoke mai i ko laua nei wahi e ku ana, ua hele a kau ka weli i ka laau ilie a Tazana, no ka mea, ma kahi e haule aku ai kela laau, aole he hookahi inea e pakele mai kona hina aku ilalo, a o ka make wale no ka hopena. Ua hahana maoli keia paio hookahi ana a Tazana me kēla poe kanaka ahiu, me ka nui o ka poe i make i ka laau ihe a Tazana, a i kela ame keia manliiwa, ke hookokoke mau aku la laua no kahi o ka puka, a ke hookokoke mau mai la no hoi kela poe kanaka,ia laua nei, eia nae, aole o lakou holo like niai imua, ua hele a kati ka weli ia lakou. Ua maopopo ia Alahaki Wepa, ua nawaliwali o Tazana, aole no kela paio wale ana no me kela lahui kanaka, aka no ka loaa ana kekahi i ka ulia ma kona poo, eia nae iloko o ua o Wepa, ke mahalo loa la oia i ka luaole o ka ikaika ka maka'u ole o keia kanaka, ka helu ekahi o na kanaka ana i ike āi, ma ka ikaika ame ka maka'm ole. He haua paakiki maoli no laua nei ka hemo' ana aku iwaho o JfR puka, 110 ka mea, i ka make ana aku o kekahi poe ia Tazana. e paa ae ana ko lakou.mau makalua i ka poe hou, o ka Tazana no ka hahau i kana ihe, me ka hoi nele ole o kana hauna, eia nae ke ike la oia, iua pela mau iho 'la oia e paio ai, alaila e hoea mai ana i ka manawa, e hiki hou ole aku ai iaia, ke ku imna o kela poe kanaka he titii a lehulehu. , • Ua ha'oha'o loa o Wepa, no ka hookokoke ole mai o na kanaka iaia, a mahope o'kona noonoo ana akahele, akahi 110 a ulu mai kekahi manao iloko ona, mrJia o ke kumu o ka maka'u o kela poe, no kela pahi ana e paa la, he pahi ia i lilo i mea nui toa ia lakou. he palii hemolele, e aa ole ai kekahi mea e hook&koke mai imua o ua pahi la. 1 wahi nae e ikeia ai ka oiaio o kela noonoo iloko o Wepa, hoani wale aku la no oia i ka pahi'imua o kela poe kanaka, he oiaio o kana mea i ike, o ia no ka puhee ana o na ame na .wahine mai iaia aku, me he mea la, ua maka'u lakou i ke make, ia wa i kamailio aku -ai oia ia Tazana, no kana mea i ike. e pili ana no ka pahi a La, o ke ke-na ae la no ia o Tazana, oia ke hele mainua, ua pono i'o'kela hoololiloli ana a laua, no ka mea i ka wa i kaa aku ai o Wepa manuia, ua kau aku la'oia i ka pahi inamua o kona alo, a elika.me ka oj|āla e puehu ana inuia o ka makani, pela iho la ka puhee o na kanaka i o a ianei, a waiho malaelae mai Ia ke alahele no laua nei e oili aku ai iwaho me lea maalahi loa.

Oiai laua nei e hele la, ma ke alanui ololi kikeekee, ke wale la no ko Wepa mau maka, ma kela ame keia wahi, a ke ike la oia i ke ku mai o na pou i hanaia me ke gu!a maemae, pela hoi na pakaukau gnla e ku mai ana ma kela nme keia wahi, me kona miuamina i kela waiwai, ak.i no i a>-ana nae, healia la kela matt waiwai iaia, ua auhee aku kona noouoo kanaka mai iaia aku. U«i nia'u inaoli ke!a wahi a laua e hele la, me ka oili ole. aku i waho o kahi -malamalama. ke ike la nae laua, ma kela ame keia.aoao, he mau paia i hiolo, a pela hoi na pa pohaku, a i hoea aku ai ma kekalii wahi, aia hoi lohe aku la laua i ke kakaiii mai o na niho o na niapu nunui, a haili--111 okoa mai ana ia laua nei, pela no hoi o Tazana e (īailiili «iku ai, pela wale iho Ia no kela mau mapu i noke jnai ai i e kamailio, ahiki i ka lele okoa ana mai o kekahi mapu nui mai kona wahi e kau ana, 110 ka makemake e hakaka me lazana. O ka huluaa nae ia 'o ua keiki nei e noho aku ana, o ka hoohana i na aahuki o kona mau lima wikani, nolaila, hakalia no a haule ana ka mapu iluna o ka honua, o ka iho mai la 110 ia o na lima o Tazana ilalo. lee nana aku. he mapu kona hoa e kohu ai, ine ka hele hookikakaha ana i o a ianei, e hoopunulu ana-no hoi i kona leo, elike no me ka hoonunu lu aku o ka mapu. Ua ma'u 110 kela hoohaehae ana o Tazana i ka mapu, o ka pilikia nae, i ka ike ana aku o ka mapu i ke kau o kekahi peehia iluna o kekahi lala laau, o ka lilo aku la no ia o kona noonoo i kela peelua, a ai ae la, o ka pau iho la no ia o kona inanao hou ana mai e hakaka me Tazana. He mea maa loa keia iwaena o na mapu, ina e ike ana kekahi o lakou i ka peelua, a i ole hoholo ae paha he uku iloko o ka hulu, o ka lilo aku la no ia o ka noonoo i kahi e, a hoepoina ika hakaka, aole no hoi he lele w r ale mai o kona hoa hakaka maluna ona, ak.a e hple aku ana no oia e liuli i meaai nāna. A(ai haalele koke ole no paha o Tazana i kela wahi, aia m.au ka» niakemake iloko ona e hakaka me kela mapu, o ke koi paakiki.maoli no o \\ epa, pela iho la laua i hoomau aku ai i ka hele ana. Ma kela wahi nae a'ka'mapu e hoohaehae aku ana kekahi i kekahi: ua honkahaha loa ia aku ka manao o Wepa i kona lohe mai i ka -hana o Tazana elike loa inē ka hana aiia a ka mapu. pela no me ke ano o ka laua mea e kamaiiio ann, ina paha he moe 110 kona mau maka, e kuhihewa loa ana oia, he mau mapu like no kela a elua. • • " No na hora elua kela noke ana a laua nei i ka huli i wahi 110 laua e hemo aku ai iwaho .o kela kulanakauhale malalo 0 ka honua. ūa hoopomaikaiia nae laua i ka loaa ana aku o kekahi moali alanui liilii, malaila ko laua nei hele ana ahijci 1 ka puka ana aku iwaho, ma kahi o ke awawa o Oapa, akahi no a manao ae ka palekana, me ko laua hoopilikia hou ole ia mai e na kanaka hihiu. Aole loa e hiki ia Tazana ke hoomaopopo, aia la oia ihea, a maihea mai la oia i hele mai ai. a oiai ua hele oia a pololi, o kona hoomaka koke aku la no ia e huli i mau meaai nana, o ka elelu, ka moo ame na enuhe e loaa aku ana iaia, e pau ana i ka aiia, o ia no oe o kekahi mau meaai ono loa, he hoike ana mai kela mau hana a Tazana, ua hoi hou mai kona mau ano mapu apau, a auhee aku hoi kona ano kanaka mai iaia aku. No Wepa, aole e hiki iaia ke ai aku i kela mau meaai a Tazana e hoonuu la, aka ua hoomanawanui oia e huli i na huaai e loaa aku ana maluna o na kumulaau, pela iho la ko laua hele ana, ahiki i ko laua hoea ana noluna o ke kuahiwi. a kaa aku la ko laua alakai ana ia Wepa. oiai, oia ka mea hiki ke hoomaopopo i ke alahele pololei no laua e hoea hou aku ai i kahi i nohoia e na kanaka.

O ka mea kupaianalia uae, u i.i ku Wepa alakai |k»lw!ci .ina ia Tazana, nia ke alahele e hoea aku ai no kona hornp, o ke kumu nae o kona hana ana pela, aole lie.maopopo iki, koe \vaJe no ko kaua koho ana aku e ka makamaka heluhelu, malia ua inaopnpo iaia, he h»x>kahi wale no niea e ukuia mai ai kekahi huina (lala mahuahua jio ka hoihoi hou ia inai o Jene Kelekona, o ia nb kona hoihoi pololei aku'ia Tazana, a nana ponoi e haawi mai i ka huina dala e koiia mai ana. no kana wahine. Ma kela po, ua hoaumoe o Tazana me kona hoa u\a kekalii awawa, he puaa ka laua meaai ma ahiahi, i make ia Tazana. i panaia me kana pua, a ia laua e noho ana mamiia o kekahi alii, i ho-a ia ae, no ka hoomo'a aua i ka )>uaa, ke noho malie wale la no o Ta/.ana, e hooikaika ana oia e loaa iaia kana mea e noonoo ana, \\t hana paakiki loa nae, me ka hiki ole e maopopo, ahiki i kona hoopau okoa ana i ka hoohana ana i kona noonoo. No ka loaa ole o kana mea i noonōo ai. wehe ae la oia i kana eke ili, mai kona puhaka ae, a ninini iho la iloko o kona poholima i na pohaku momi makamae, ana o ka hao ana mai ke kulanakauhale kahiko mai o Opa, a i ka wa i ike mai, ai o Alahaki Wepa, i ka anaanapa o kela mau momi i ka malamalama o ke ahi, ua hoopiha loa ia aku oia me ka makemake, me ka i koke ana iho iloko ona, ua poniaikai loa oia i kona lilo ana i mea nana e hoihoi pololei aku ia Tazana 110 kona wahi, a e lilo mai ana hoi kela mau pohaku momi iaia, ma ke «ino he uku inakana.

MOKUNA IX. No na la elua, e ake wale ana uo 0 Wepa e loaa aku kona poe o ka hele pu ana mai me ia, a i ai ma ko lakou kahua hoomoana, i ke kolu no hoi o ka la. akahi 110 a loaa iaia kekahi moali no lakou. 'iaia i hookokoke trrai ai ma kahi o ke kahua hoomoana, e waiho ana na kino make o kekahi poe kanaka Aiahia ekolu, aole nae he wahi helehelena 110 na kanaka Paele, a o ia kana 0 ka nopnoo ana iho. ua pepehiia kela poe kanaka Arahia apau i ka make e na Paele, a ua holo aku hoi na Paele no kalii e liiki hou ole ai ke hooliloia aku lakou i kauwa kuapaa. Uaf mihi loa o Wepa no kona laki, no lea mea ina oia pu kekahi iwaena o kela poe kanaka, he hookahi kona make like ana me na kanaka Arabia >ckolu, no ka mea ua maopopo mua no iaia. aia mau na manao hoowahawaha o na Paele no na Arabia aine na kanaka ili keokeo eilke me kona ano. lloko nae o ka noonoo o Tazana, he mea liilii loa iaia ku make ana o kela poe kanaka Arabia, oiai he ano kona o ka holoholona i kela manawa, a ma ia ano, he hookahi mea i maopopo iaia, o ia no ka halawai ana o kela poe kanaka me kekahi make weliweli loa, mamuli paha o ka hāfhaeia ana e na holoholona ahiu, a i ole, manmli paha o ka hakaka ana me kekahi poe kanaka e aku. lna paha i kela manawa, me kona noonoo maikai, o ua kanaka o ke au malamalama, ina ua hiki loa iaia ke.koho aku i ke kumu oiaio 1 make ai o kela poe, aole nae pela, 0 na mea wale 110 i kamaaina iaia, ma kona ano he hoaloha' 110 na holoholona, o kana mea wale 110 la i hoomaopopo 110 ka hoea ana mai i ka hopena poino o kela poe kanaka ekolu. O ka mea wale no i koS me Tazana, 0 ia kona ike i ka olelo Palani, aine ka olelo Pelekane, eia nae laua me Alahaki Wepa ke kamailio mau nei ma ka olelo P.alani, a ina no i kamailio mai kela kanaka iaia nei, ma ka'olelo Pelekane, e pane aku ana no oia, ma kela olelo. Ma kela po 0 ko laua nei hoaumoe ana, e lolelole man ana 0 Tazana, i kana mau pohaku momi makamae, imua 0 ka mlamalama o ke ahi, me ka'ninau okoa ana mai o Wepa iaia, 1 ke ano o kela mau mea, a 0 ka pane a Tazana, he mau poha« ku oui'oni'o kela, a ua makemake oia e hana i kekahi lei me kela mau pohaku. O kahi i loaa niai ai 0 kela mau pohaku iaia, maloko 110 ia 0 kekahi keena ilalo 0 ka honua malaio aku o kela walii, i pakele mai ai laua, mai lilo i mohai imua 0 ka akua o ka lahui kanaka hihiu. Ua lilo keia pane a Tazana i inea hooluolu aku i ka man&o o \\ T epa, oiai ua ike mai la oia, aole i maopopo iki ia Tazan<i ka waiwaiio o kela mau pohaku momi. nolaila e kakali ana ōia a loaa iaia kekahi manawa kupono, alaila e hoao ana oia e ai* hue i kela mau pohaku momi makamae mai ia Tazana aku. Noonoo iho la nae ua o Wepa, malia paha e haawi aku ana o Tazana, i kekahi mau pohaku momi e nana oia, nolaila hoao mai la ua kanaka kolohe nei, ma ka ninau ana mai: "K oluolu ana anei oe e haawi mai hoi i kekahi pohaku oni'oni'o e nana ku au?" Ma kahi o ko Tazana hooko aku i kela noi, hookau iho la kekahijima ona, maluna 0 rta pohaku momi, me ka hoonuniilu pu ana aku i kona leo, na ia mea i kono mai ia Wep.a, e hookaawale aku ma kahi e, oiai ike mai la oia, aole i makemake o Tazana, e kaawale aku kekahi o kana mau pohaku makamae mai iaia aku. Ile mea oiaio ina e malee ana kekahi holoholona ia Tazani e mahele like ana oia i kela holoholona, mawaena ona ame Wepa, he maikai loa oia ma kela \vahi, aka nae, ina e hoao mai ana o Wepa, e kii i ko Tazana* mahele 0 na meaai, e ike auanei oia, he liana paakiki nona, ka hana ana mai pela, no ka mea ua like loa ko Tazana mau ano apau, me ko ka holoholona', ka lili, me ka alunu, me ka makemake ole e hoolawa like akii i kona mahele o na meaai me kekahi mea okoa aku, ina 110 ia o kona hoaloha maikai loa; 110 keia ano o Tazana i lioomaopopo iho ai o Wepa, he hana naaupo loa nana, ka hoao ?.na mai, e lilo aku kekahi o kela mau pohaku momi makamae a Tazaiia iaia. Mai kela nianawa mai, ua hele a kau maoli ka weli ia Wepa 110 kona hoa, o kana i hooholo iho ai, he oi loa aku ka pono, o kona hookaawale mau ana iaia iho ma kahi e hookau koke ia aku ai ka make maluna ona. Aole he maopopo iki ia Wepa. o ke kuniu 0 ka loli ano e loa ana 0 Tazana, mai kona ano kanaka ae, a i ke ano o ka holoholona. Aole 110 hoi i maopopo iaia, oka loaa ana o Jca ulia ia Tazana ma ke poo, ke kuinu o konā ano e ana, o kana wale no e koho la, ua loohia 0 Tazana me kekahi ano ina'i, pela i loli loa ai oia a he holohMona ahiu maoli kona ano ke nanaia aku. Ua nolio pouliuli maoli o Wepa i ko Tazana moolelo, mai kona wa liilii loa mai, o ia ko T\>zana hanaiia ana e ka mapu, a ua noho hoi iwaena 0 na holoholona, me na mapu, no na makahiki lehulehu, a ma o ka loaa ana o ka ulia mia ma ke poo. pela iho la i loli ae ai kona ano, a hoi hou oia i kona ano oiaio maoli. Ua hele a kau ka weli ia Mr. Wepa e noho la no Tazana, mamuli o kona manaoio loa, ua hehenaia kela kanaka, elike me 11 a pupule, malia i kekahi la e ikaika loa ih ana ka pupule maluna ona. o ka hookau mai no ia i ka make maluna o ua o Wepa. O ka noonoo nui hookahi wale no iloko o un kanaka nei. 0 ia kofia lioea aku i kahi i hoomoana ai o Akema Zeka, p ka nana ae nae, aote ana mau mea kaua e hiki ai ke pav» "aku me na holoholona ahiu, o ka mea wale no ia nana i kaohi mai i kona holo malu ana mai ia Tazana aku. Ma kekahi ano nae, ke noonoo ae, ina 110 ka uluhia ole t» Tazana me na manao hehena, alaila he tnea hoopakele o Tazana iaia, mai ka hoopoinoia mai o kona <31a e na holoholona ahiu, 110 ka mea ua ike maka oia i ka lilo o na mapii aiiie na holoholona e ae, i mea ole imua o keia kanaka, a ka ikaika nui wale. O kekahi kuniu 110 lfoi o kona makemake ana e hookololohe mahope me Tazana, 110 ka hoohihi o kona noonoo i kela eke o na pohaku momi makamae t waiho la malalo o ka malu o kela kanaka. , (Aole i pau.)