Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 27, 2 July 1920 — KE KANAWAI E PILI ANA I NA HAKUHANA AME NA LIMAHANA. [ARTICLE]

KE KANAWAI E PILI ANA I NA HAKUHANA AME NA LIMAHANA.

(Kaleauia e Mr. W. 0. Aehi.) (Hoomauia mai.) Aia maloko o ke kauawai i hooholola iloko o ka iMokuaina o Kansas, ua liaawiia ka mana i ka aha e hoolohe a hooholo i na hoopaapaa apan i ulu ae mjywaena o na hakuhana ame na limahana, a mai ia mau mea mai, malia o lilo ia i inea e hoololohi ae ai, a hoopau ae pa« ha i ka holomua an4 ō na hana iiooholoinua no na p'ono 6 ka lehulehō. 0 ka mea i ikeia ma ia mokuaina, V ka maleahiki i Uala aku nei, ua oi aku mamua o kanaha haalele hana (strike), aka, i keia makahiki, aole he hoalele hana i ikeia; iloko o ekolu malama wale no a emi iki iho, ua ikeia ua oi aku lanahu i eliia, a i loaa mai ma na hale waiho ukana, mainua o na mea i loaa mai ai iloko o na malama elima me ha : palua, mamua aku o ka hooholoia ana o ke kanawai, oiai no nae o ka heluna o na limahana o ia mau no. 0 kekahi o na kumu maikai o keia kanawai, o ia no ua haawiia ka mana i ka aha e kauoha akii e hōomauia a&u ka hoolieleia ana or ka hani, imua, ma kelā ame keia hi-hia, i hiki mai imu-i 0 ka. aha, ahiki aku 'i ka manawa a ka aha e hsiawi ai i ' kana olelo hooholo; a ua 'papa pu ia nō hoi na haku .hana, aoie e paniku i ka. lakou mau lianā'iho, ahiki a'ku i ka wa a ka alia e h'ooholō'ai; ma na hihia apau i laweia mai e kekahi o na aoao o 'ka" aoao pahā o na hana, a i ole ia,- o ka aoao pah'a o ua 1 hakiihina; ua piH 'pii kkii rfo *hox*,na i olelo o kēia kanawui/ ma iia kunūlkuiii j o na mea e kuaiia aku i k'a lehiiiehu; ā j mamuii o ia ano'kanawai/e Ūlō ani la •i mea e'loaii aku ai i ka'lehuiēhii" o na mea a l<ikou i iiiakeihake ai -m>* .muknai kupōno. '• "' •' ! 1 ka wa i ai ua kanawai nei, ua hoao mai na. lunanui o na .limahana e ku-e aku i ka hooholomuaia Anā*. o na hana iloko o ia mokuaina; aki, mahope iho o ka hiki ana mai.ō ua māū lunanui nei imua' o ka K)io kuhina o kh [mokuaina, a hoakakaia akū hoi ia lakou na manao o ke kanawai, ua kokua i I pu mai la lakou ma na ano apau, e hiki jui e hookoia na manao o ke kanawai. j Mahope ua laweia inai kekahi mau h|j hia imiia o' ka ahā, malalo o uā ka-na-I wai nei,'e kn a'pao o na limahana', ua ! ikeia kekahi niau hana hookaUmaha a t na hakuhana; a o ka hopena, ua :tku la ka aha i ka olelo hooholo e ko- | kua ana i ke koi a ka aoao o na limaj hana, a aple no hoi i hoohalahala ka laoao o na hakuhana 5 ua olelo hooholo j nei; a he lehulehu o na hihia o ia am ! i hiki ae imna o ka aha mai ka aoao j mai-- o na Hmahana.

L T a ike pu ia no hoi Uoko o ekolu makahiki mamua aku o ka hooholoia ana 0 ua kanawai nei, ua hoao mau ae liniahana e hoopauia kekahi mau hana hoopilikia a na hakuhana ia lakou, aka, > aole i ko ia mau hoao ana, ahiki wale 'i ka manawa i hoohōloia mai nei keii ano kanawai. I ka wa 'i hookolokoloia mai nei kej kahi. hihia e pili ana i na alanuihao, ua hoikeia mai e na hoike i hiki mai, na kauoha ka reresidena o na Hmahana 1 na liuiahana e haalele i ka haoa, no na mana*va lehulihn,- oiai nae, iloko o ia ma,u manawa lehulehu, aole i hoikeia aku na li'niahana i na kumu kupono o .ko lakou kauohaia ana e haalele ae i , ka lakou. man hana; oia noho wid» jbo hoi lakou no na malama ekolu, ōlaiHan he uukn loa kahi dala i haa'wiia'āku ia i lakou. mai 2ia hui "limahana aku no iea malama aaa i ko Jakou mau- ohana: | Ma na raea i ikeia, iloko o ia mānawa, ua -poho iakou mamuli o uku. | hana, ina aole lakou i haalele i ka j lakou mair hana iho, i ka hnina nvi o ; $800,000; a eia nae ia manawa hookehi, o- ke kumu mai o kela hoopaapaa ana, he elua tausaui daJa wale no ka waiwai- . io; a {nanmli hoi o ka hookolokoloia ana o -kela hihia, ua ike a hoomaopopoia,. o ke kumn oiaio maoli o ia haaiele ana o na limahana i ka lakou mau hana, ma- , muh no ia o ke kauoha a ka pereside»»a o na limahana maia apana, i rae a e hookoia ai kona mau manao lili pilikino,-i , na. lunanui o ka ona ana i ua ōij,hana nei. j O ka mea i ikeia mahope mai n«i o ka hooholoia ana o kela kanawai, o na hoopaapaa apau mawaeaa o na haku

j ame na limahana, ua laweia imua o ki jaha, a ua hooholoia mai me ke kn e ol: o na aoao elua, iloko o'ka manawa po'kole, ame ka na| hewaīiewa ole hoi o na lilo no na loio ome na hoike. Nolaila, i koia manawa, ke ikeia n. i iloko o kela, Mokuaina o Kansus, aoie he mau haalele hana ana, a aole hoi he hoao «na o na haku hana e panikn i ka lakou mau hana ano nui; a mamuli m hoi o keia kanawai, ke ikeia aku noi, k6 hoao nei na hakuhana ame na lim :- hana e kuka pu no ka holomua o na hana ano nui iloko o ia mokuaina. Ee manaoio ia nei no ho!, o ka hopeaa maoli e hiki mai ana mamuli o nu hōokeleia ana aku o keia leanawai, •> haawi aku &na ia i na kokua nui ana ma ka aoao o na limahana, mamua ae 0 kā aoa.o o na haku h&na; e e ku an.i hoi ka aha e nana ae, i ole © hoopilikiaia ka aoao nawaliwali e ka aoao ikaika; a ia manawa hookahi no hoi, e kiai ana ka aha i na pono o ka lehulehu. O ka mea i ikeia ma na ano hakaka apau, ua hooholo mai na aha kaukanawai i mau kanawai, e pili ana ia mau h&k&'ka ana; aka, o ka fe&kaka aaa maWaeayo na haku ame na MnnLhana, mamuli -o na tffcuhaoa, aolm bmmau kāna- • O'ka manuei maoli o keia ano,kanaffai i hoiuholoia; no ia mau mea. . wni, o mea e hoopalekana ai i Ha Um<ihpna 7 mai.ka lakou mau hana iho; ar aole hoi' no ka manao ana e lioola Āku* ia'lakou i-ke kuleana e haalele aka 1 iīa hana a Ukou. e- &d«. » I *ki .Wf . e noho peresidena una 0 ?a hoolaha ae oia i k3-kail-olelo kaulana, e olelo ana, o ke ktnnu i kukuluia ai i aupuni, 0 ia 00, i k« fcaulikej a 0 ia< no hoi na kutnu klakai kupom)' no na apan; 'aōle e hiki «ie ai 'n&hhopa&paa mawaena o na hakuhana &me %3 lii&ahana, e hiki ole ai e.hoopouopoaOia a nialalo 0 na kanawai kaulike. ' Ina hdi 0 na kumii alakai maikai, aole e hoopiliia aku i na hana hooholomua iloko -o A.merika Huipuia, alaila, e lilo ana ia i mau kumu hooholo hope i na hana hooholomua iloko o ko kakou aina akea. He mau kanawai ano like no me ia i .ho&holoia ma Kanada ame Auseteralii, .aka nao, aīa no fie mau hemahema leliuiloko o ia -maii kanawai, aka, ni ae ia mau hemahema ma ke kanawai i hoohōloia iloko 0 ka Mok'i-l-aina 0 Kansas.

O keia aē la na ano nui o kela kanawai i hooholoia iloko o ka Mokuaino o Kansas, a he kanawai kupono hoi e hooholoia ma Hawaii nei, aka nae, he hana luhi no ka hana ana i na kanawai o i i ano, no ka mea, ina e kohoia mai ant na kanaka, ua ake wale no e loaa U lakou na mahaloia ana, no ko lakon ku-e ana ae i na niea maikai, i laweia mai iloko o ahaolelo, nle ka nan.i pōno ole iho i na niea maikai iloko o k? 'kana-wai, alaila, o ka lnhi o ka hana «na i ua kanawai la, e Ulo ann i m.-M ole. . +++