Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 27, 2 July 1920 — He Moolelo ho TAZANA A I OLE Ka Hiena o na Ululaau Anoano o na Kapakai o Aferika. [ARTICLE]

He Moolelo ho TAZANA

A I OLE Ka Hiena o na Ululaau Anoano o na Kapakai o Aferika.

MAHELE 11. * kunokunou wāle aku la no ke poo o Alahaki Wepa, e ..ike ak« ana i kona a*pono i kela manao o kona haku, oiai .u- aia iloko rtna ka hauoli, ina e kauoha mai ana o Akema /eka iaia, e alakai i ka puulu e hele pu ana me Jene Kele•na no ka akau, alaila e loaa ana he manawa maikai nona . r>.-ikele ai mai kela rnoi aku, me kona noonoo ole aku no ;r.na mahele iloko o ke gula, aka ua lawa no oia i kela tim pohaku makamae e waiho lolii la iloko o kona poli. L'a maopopo i ua o Wepa, aoie loa he mea e noho la : ii'alo o kela moi, e hoao e holo mahuka mai iaia inai, no >, 'i mea ,he poe no kekahi i hoao e holo mahuka, ua paa hou nae lakou apau i ka hopuia, me ka hookauia aku o na 'mh.i hoehaeha maluna o lakou, mamua o ka make ana, no :.i mau hana, i hele ai a kau ka weli i na Paele ame na \r:il)ia, ahiki wale mai i ua o Wepa. Owai ka mea e hele pu me na wahine, no*J<a akau?" ■ ;ihi a ua o Wepa, no ke ake ana e lohe i ka manao o \kcma Zeka. Knlou iho la ke poo o Akemi Zeka ilalo* me ka noonoo an.i no kekahi manawa, rio ka mea ke ike la oia, ua oi aku kr»na makemake i ke gula e waiho mai la iloko o ka lepo, mamua o na dala e loaa mai ana no ka uku ana ia Jene Kelekona. Aia iloko ona ka iini e hoolilo koke aku i keli wnhine me ka hikiwawe loa, i loaa mai ai iaia kekahi puu «lala nui, a pela no hoi kona makemake nui, e kaa koke mai kela malalo o kona malu. Iwaena nae o kona .poe kanaka apau loa, he hookahi wale no mea hiki iaia ke hilinai aku, no ka hooko pono.ia o kana mau kauoha, oia no o Alahaki Wepa, nolaila o kana kanaka ia i koho iho ai iloko eua, ma ke poo o kekahi o na puulu, ina palia no ka hele ana e kii i ke gula, a i ole, 110 ka hele ana i ka akau. O ka manao mua iloko o Akema Zeka, o ia no kona hnouna ana i kekahi o na kanaka Arabia i kamāaina i ke :.!aiiele no ka akau, me na wahine ame kekahi poe kanaka e ae. lie hookahi wale no nae ana mea i hopohopo ai, o ia np La holo mahuka o kela poe kanaka, me ka lawe pu ana i >,-;t puu elala e loaa mai ana no 4ia wahine, aka no Wepa, he i:ana paakiki loa nana ka hoao ana e h'olo mahuka, oiai he nui na kanaka ili keokeo ma ka akau, ka poe i makaukaiī loa e liopu mai iaia, a hookau aku hoi i ka hoopa'i make maluna ona, mamuli o kana karaima i hana ai, me ke ki ana i kona kapena k6a a make, o kekahi kilmu no ii-'i o kona manao ana, he hana paakiki loa ia Wepa ka m.ihuka aija,mawuii o kona hilinai maluua o kona poe k.maka ponoi, na lakou e kiai makaala loa i kela kanaka, i nle ai oia e haalele mai ia lakou, a holo mahuka aku me na 'iala e ukuia mai no na wahine ke lilo i ke 'kuaiia.

l'.i ma'u no kela noho malie ana a Akema Zeka, alaila ; r:i ae la kona poo iluna, me ka i ana mar: Aole he mea pono no kaua a elua ke hele like no kahi i 'mnaia ai o ke gula, he hana hiki kela ia'u hookahi me ] eknhi poe kanaka, aka e hele oe no ka akau, me ka lawe [iti ana i kekahi palapala mai ia'u aku, a a haawi i kekahi h .aloha o'u, oia ka mea i ike, i ka poe makemake, i na wai-v.:-i kalepa elike me keia au e lawe ak\\ ana, a maanei kaua e 'iui hou ai, i ka wa e holopono ai ka kaua mau hana pak nlii. Aole he mea e ae a Wepa e hauoli ai, o kela hoouna \ ale ia no ona, i ka akau me Jene Kelekona ame na wahiiie i\ide e ae, no ka hoolilo ana aku i ka poe e makemake Tuti ana, eia nae he kanaka keia i piha me ka maalea, aole ,-»ia i hoikeike w-ale aku ia ano hauoli ona, aka ke noho malie wale aku la no oia, me ka helehelena kuoo, ka mea n.ma i pulapu aku ia Akema Zeka, me he mea la, aole i kulike kana mea i hooholo ai, me ka manao o kana lukanela. L'a haawi aku la no o Wepa i kona ae, e hele ma kela m'niona, me ka hoolala ana o ua mau kanaka nei i.na mea aoau e pono ai ka laua huaka'i pakahi, a i ka. hala ana paha ho hapalua hora hou aku, o kela noke ana a laua i ke kanailio, ia wa i noi aku ai o Wepa i kona haku, e hookuumai iaia, no ka hoi ana maloko o kona halelole, no ke komo ;n:a mai i lole hou, pela hoi kona auau ana ame ke kahi ana kona umiumi. I ka pau ana o ua kanaka nei i ka auau, a komo mai la ,f i lole hou, hoi le la a mamua o kekahi aniani i kaiiia :fku ma ka paia o kona halelole, hoomaka iho la e kahi i kf.ua umiumi, akahi no ā hoi mai kela ano kahiko o ua ' anaka nei, mamua aku, he kanaka puhuluhulu maoli oia, < hiki ole ai i ka poe i kamaaina mua iaia, ke ike mai oia o \iakahi Wepa. ✓ Mahope o kona waiho ana aku i kana pahi umiumi, hoi <• »a a maluna o kekahi nolio laau, liaule iho la hoomaha. - ke puhi ana i kona kikalika, a i ka wa i pa iho ai o k na iima, i ke eke ili, e paa ana ma kona kuapo, he mea e kn lelele o kona oili me ka olioli.no kela waiwai makamae < waiho lolii la iloko o ke eke. ili. i 'Pehea ana Ia ko Akema Zeka manao, ke ike mai i keia :nau pohaku monii makamae?" i namiinamu liilii iho ai ua k.maka nei. Aole no he manawa a ua o Wepa i nana maoli i ka uaoii-o 'keia mau pohaku, a i ole helu paha i ko iakou nui, o kaua mea wale no i hoomaopopo, he nui k.i m aiwai e loaa ana iaia mai kela mau pohaku makamae'mai, > »aa nei no ke kuaiia aku i ka poe hana gula. Oiai, oia hookahi w r ale no kela e noho la maloko o kona nalelole, nolaila wehe ae la oia i kona ili kuapo, me ka lalau ana ilio i ke eke ili, aia. mau no ka lelele o kona oiīi me ka oli.ili iloko ona i na manawa apau, no kana waiwai makamae. Aole ona liopohopo ana ae, no ka ikeia mai o kana waiwai e kekahi poe, no ka mea, ua hoi na mea apau noloko o ko lakou mau halelole e hiamoe ai, a ko.e wale no ke kiai i hoonohoia, no ka makaala ana i na enemi, nolaila ke lolelole Nvale la no oia i ke eke ili iloko o kona inau lima, a i wahi nnna e ike pono ai i ka nui o kona pomaikai, nee mai la *~»ia a ma ka aōao o ke pakaukau. Auwe no hoi e! Hewa i ka maka ke ike aku i ka nani o kela mau pohaku, a i ka loaa ana mai i ka malamalama o ke kukui, he owaowaka hoi kau, me ka hoomilamalania oloko o kela halelole, e ua mau pohaku momi makāmae la. L*a ma'u no kela noke ana a ua b Wepa i ka nana, ua leha aku la kona mau maka i kahi o ke aniani kilohi e kau ana ma ka paia; iloko nae o kona puiwa me ka hikilele, ike aku la oia i ka helehelena o Akema Zeka iloko o ke aniani, e kiei mai ana ma ke opi o ke kapolena mamua 0 kā puka ° ka hale lole. Aohe niea hou ae a Wepa e hana ai,: ua ikeia kana wai-

wai, a ua loaa. pono hoi oia i kona haku, nolaifa hoolalau wale aku la no kana nana ana ma kekahi wahi okoa, a i kona nana hou ana ku iloko o ke aniani, aole ka helehelena o kona haku. ?Cle ka manao pihoihoi ole, i hookomo pakahi ilio ai oia i kana waiwai apau iloko o ke eke ili, hookomo mai la iloko o kona poli, wehe ae la no hoi he hookahi kikalika, o ke ku ae la no ia iluna, mahope iho o ke kuni ana aku i ke kukaepele. • No kekahi manawa uuku wale. no kela" holohola ana iho ana maloko o ka halelole, aliiki i ka pau ana o kona kikalika, o kona puhi aku la no ia i ke kukui, a hoi-aku la c hiamoe, ma kekahi aoao o ka halelole. , O mea'oiaio loa, aia-ka maka'u me ka iloko o Wepa kahi i noho ai, e hiki ole ai iaia ke hiamoe ma kela po, no ka mea ma kela ike ana mai o Akema Zeka i kana mau pohaku makamae, ua maopopo loa, e lilo aku ana kela waiwai mai iaia aku, a mawaho ae olaila, e pepehiia mai ana oia a make, no ka mea ua loaa pono kona kolohe, o ka huna ana i kela waiwai, me ka mahele ole ku me kona haku. Ua hala okoa-kekahi manawa a ua o W'epa o ka hoolalau ana % mai ma kona wahi moe, aole no kona hoi māoli ,akit ? hiamoe, aka ua iiele oia a kaū ka weli.ia Akema Zeka, a ke hoolala la oia i wahi nona e pakele ai, 110 ka mea ua maopopo loa iaia, e hoea hou aku ana konaMiaku, no ka ana ae i kona ola ma kekahi manawa o kela po, i wahi e kaa aku ai na pohaku luomi malalo o kona'malu. He mea oiaio, he eliia hora mahope iho o kela kinai ana aku a ua-p Alahaki Wepa i kona kukui, aia hoi ua weheia ae la ke opi o ke kapolena mainua o ka puka o koiia halelole, a komo ana kekahi meakino, me ka Tolc eleele iloko, e paa ana hoi (eekahi pahi loihi iloko o kona linia, 'a ke au liele la hoi kana nana ana no kahi o ka paila huluhuiu e waiho mai ana. / ;

Me na kaina wawae niama loa., i hele malie aku ai ua | meakino nei, ahiki i ke ku ana iho ma ka aoao o kahi moe o. Wepa, o ka hapai ae la no ia iluna i kana pahi, a hooma- 1 ka aku la e hou, ma kahi ana i manao ai, aia malaila ka umauma o ka Lukanela W'epa kahi e hanu malie ae'ana. No kekahi mau manawa lehulehu kela noke ana iho aua i ka hou, a 110 kona ua»make o Wepa, ua' ka wikiwijci ae la oia i ka huluhulu, a 'haha aiku la kona mau lima, o ka loaa o ke eke ili i waihoia ai o na pohaku momi. Iloko nae o kona kahaha nui, me na huaolelo hailiili, mā kona waha, ku ino ae la oia,iluna. 110 ka mea aole ke kino o \Vepa malalo o ka huluhulu, aka he paila lole, i hoopuupiui; ia a kohu kino kanaka ke nanaia iho, ua lelt mua ka'mahu. mai ka punana aku, oiai ua ike e o Wepa e hoea aku ana ka make maluna ona, pela i wehe ai ke akule i ka hohonu. O keia mea o ,ka hoea ana aku noloko o ka halelole o ka Lukanela Wepa, o Akema Zeka no ia, me kona nianao kuhihewa he hana maalahi nana ka pepehi ana aku ia Wepa, a make, a lawe mai i ka waiwai a kela kanaka, i huna ai mai iaia mai, nae, ua like pu no kona makaala me ko \Vepa,- ua wehe mua kela kanaka iaia iho mai kahi mai o'ka poino, a ku iho la ua moi nei o na kanaka Arbbia, i kahi oka hoka ame ka hoaa. Me ka pilia ika hoonaukiuki no kela hoohokaia ana mai ona, ua oili koke aku la.o Akema Zeka iwaho. me ka holo ana akif e hoala i na Arabia ame na Paele e hiamoe ana maloko o ko lakou mau kauhale, iloko o ka manawa pokole aia na mea apau ke ku la mawaho o ko lakou mau haWlole, a hooniaka'koke aku la no ka huli ana ialoko o. ka pa, ma na wahi apau, no Wepa. Ua ma'u no kela hele ana a ua poe kanaka nei', a huli hoi uui mai la me ka nele. No kela mau no o ka inaina ame ka huhu iloko o Akema /eka okoa ae la ōia-i kekahi poe kanaka ona, e kii i ko lakou mau lio, a hoomaka koke aku la ka liuli ana ma na moali alanui apau oloko o ka ululaau, me ka nana ole ia ae o ka pouli o kela po. aia ka pono o ka loaa aku o kela kanaka ia lakou. . Oiai hoi na kanaka. Arahia ame na Paele.e holo la.maluna o ko lakou mau lio, 110 ka huli ana ia;Alakabi Wepa, na oili ae la o Mugami mai kona wahi mai e pee ana„a poholo aku la iloko ka pa. he liookahi kona huikau like anā aku me na Paele i koe, a. o ka poeleele iho no hoi, aole c i na kamaaina o kela wahi ke hoomaopopo mai, he mea kōmohewa kekahi iloko o ka pa. No ka loaa ole o ka manao hoohuoi iloko o kela poe kanak'a Paele, ke hoi pololei loa la nō lakou noloko o ko lakou inau halelole, a ke hele hoolalau wale la no ua o Mugami, aliiki i ka nalowale ana aku malalo o ka malumalu o kekahi kumulaau, a mai kela wahi mai, i kokolo ! lcl . c . mai a .' ° ,a » ka liakilo ana i kela anie keia halelole, i hiki ai iaia ke ike, i kalii i hoopaaia ai kona haku wahine. He hana pohihihi no nana, ke ko.ho ana aku i ka halelole, i hoopaaia ai o Jene Kelekona, eia nae he hookahi halelole! i hoonohoia he kiai mamua o ka puka, no l<ela kumu i manao iho ai oia, aia kbna haku wahine malqko o kela hale, no ka mea, aole e hoonoho wale ia kekahi mea e kiai, ke ole he mea ano nui loa maloko o'ka hale' kahi i noho ai', ma ke ano he.lio na ko lakou hakn. No kela ni-anao iloko oua, e hoopakele i kona haku wahine, mai ka mana mai o ka moi o na kanāka Arabia, hooholo iho la oia, e pepehi i ke koa kiai a make, nolaila hoomaka aku la oia e kokolō malie mai kana wahi i pee ai, eia nae, ua ike aku la oia i kekahi okoa aku, e hele mai ana no ka lawe ana ae i ke ku kiai ana, nolaila kakali malie : ih.o la oia, ahiki i ka wa kupono, alai'la hooko aku oia i I kana liana maluna o kela koa kiai hou. Va liiki loa ia Mugami ke lohe aku i na olelo e kanla- ! ihoia ana e kela mau kiai, a o keia-na olelo ana i lohe aku ai ika ninau ana aku oke kiai hou: "Eia no anei ka paahiTo maloko o ka halelole kahi i noho ai?"*

' a ! a no .°| a aloko kahi i noho ai, no ka mea nīai ko.u wa i ku kiai mai nei ahiki wale i kou hoea ana mai la aole loa lie hookalii mea i oiii mai nei iwaho." Mc kela niau olelo i kamailioia mawaena o na kiai elua i noho iho ai ke kiai hou mamua o ka puka o ka halelole' a hoi poloiei aku la hoi ke kiai mua 110 kahi o kona hale,o,e e ku mai ana no ka mea he lwokahi wale no noonoo nui ilok'o ona, o īa kona hauje koke aku hiamoe'. Kc lelele wale la 110 ka oili il,oko o Mugfami, me ka piho j i ka olioli, i kela lohe pono ana aku i na olelo a ha koa kiai I aia no ka laua paahao iloko o ka hale kahi i noho ai aole 1 he e ae, i ko noonōo, aka o Jene Kelekona I 110 la nolaila hookokoke loa aku la oia ahiki i ka pili\ina ma kekahi kihi o ka halelole.. I Aia kekahi priūku laau nui iloko o kona lima kahi i paa | ai, me kela pauku laa.u oia i makemake ai e hahau aku i ke I koa kiai ma kona poo, ah.iki i ka make ana, a oiai ua huii ,ke alo o ke ki'ai i a o ke kua ke hoohuli mai ana,. i ka la nei wahi e hele aku a;ia, ua pomāikai loa tia o Muga* mi,.āol§ ona ikeia mai e ke kiai, a manaō iho la'ka holopono o kana hana. Elike me ka liona, e kokolo hele ana no ka lele ana aku maluna o kana mea i makemake ai e hookau aku i ka make maluna-ona, pela iho la ua o Mugami e hoohalua mai la mahope b lee koa kiai, a iaia no paha ka ike, o ka manawa kupono īho 1a ia, e hookau aku ai i ka make maluna ona o k°na hapai ae la no ia i kana pauku laau a kiekie iluna' a me kona ikaika apau, i hahau aku ai oia ma ke poo o 'ka Paele kiai aohe pua'i leo mai ua Paele nei mai, o ke kunewa o ke poo kana mea o ka ike ana aku, aia hoi, hina aku la kona kmo, īlaīo make loa. : Aphe' ana hoopau manawa wale ana aku, ma kana nana ana, i;na paha ua make a ke ola la no paha kela kiai,- ua komo loa aku 1a no oia o a kahea aku la i kaj

inoa o kona haku wahine, aole nae he pane -mai o kekahi mea« Ke haha la kona mau lima ma o a maanei, aole he wahi hoailona iki, no ka nohoia o kela hale e kekahi mea, a no ka loaa ole ana aku o kona haku wahine iaia, koho koke iho la no ua o Mugami, ua holo mahuka aku o Jene Kelekona, me ka ike ole ia e kc kiai mamua o ka puka o ka hale. MOKUNA XI. ,

Ma kel2r manawa hoi a Wepa e ku la nia ka aoao o Tazana, mahope iho o ka aihue ana mai i na pohaku momi makamae, elike me ia i hoike mua ae nei ma ka mokuna i hala, ua maleaukau loa oia e hou aku i kana pahi iloko o ka puuwai o ke kanaka nana ka waiwai ana i aihue mai ai, aka nae aole oia i hooko aku i kela manao, mamuli o kona, hopohopo, ina e make ole ana o Taz.ma iaia, i ka hou mua ana aku me kana pahi, alaila oia mai ana no ka luahi, o ka inaina o kela kanaka, e haehae liilii ia mai ai kona kino, me he apana pepa la, oiai ua ike pono oia me kona mau maka ponoi, i ka haehaeia o"na holoholona, me he wahi mea liilii loa la e na lima wikani o kela kanaka pilikua. Aole nae, mamuli wale no o kela hopohopo ona, i ka make mai ia ,Tazana, ke kuniu wale no o kona hookau ole ana aku i ka make maluna ona, aka iaia e ku la me ka maopopo pono ole o kana mea e hana aku ai, lohe aku la oia i ke pahupahU mai o kekahi mau kapuai wawae, me ka nakeke pu hoi o na laau. Aia ke waiho mai la imua o kona aio. ke kula pala? halaha me na ululaau, ina e hoomau ana oia i ke ku ana malaila, e make mai ana oia ia Tazana, a i ole, e haehaeia j niai ana kona kino e na niho ame na mainu o na holoholona hihiu,; nolaila me ka make e hookokoke ioa mai Ia iaia, oiai j hoi ka palekana e waiho mai ana imua o kona alo, o ka hoomaka aku la 110 ia o ua kanaka nei'e holo.'aia ka pono o kona kaawale loa aku i kahi mamao, a komo aku iloko o ka ululaau, mamua o ka hoea ana mai o ka liona. Aia 110 o Tazana ke hiamoe la, aohe wahi mea a hpomaopopo ae, i keia mau poino e hoopuni ana iaia. Aole keia o ko Tazana ano oiaio maoli, no ka mea, .pehea ka nui o kona hiamoe, e lohe ana no oia i kekahi wahi nakeke uuku loa, a pela hoi ka honi aku o kona ihu i ke ea o na'holoholona •ahi'u. i keia hana ana nae, ua kupouli maoli kona noonoo i ka hiamoe; malia paha ua loli kela ano pilipaa loa iaia, mamuli o ka eha i loaa i kona poo, aohe nae he mea hiki ke ike i ke kumu oiaio, koe wale no ke koho ana aku, pela i loli ae ai kela ano maa ona, a i ke ano hou. He inau minuke helu. wale no, mahope iho o ko Wopa holo ana aku no ka palekana o kona ola, oili aku la he liona kino mi[, a i ka ik'e ana aku i ka moe maiie mai o Tazana, moe iho la oia ilalo, elike me ke ano mau o na liona, mamua 0 ko lakou* iele ana mai, e po'i i ka lakou mau pio, aia hoi kōna huelo ke kahilihili la i ka nahelehele, a uo kela nakeke a lea huelo o ka liona e hana la, o ka- mea ia nana i hoala ae 1 ko 1 Azana hiamoe, aole nae o ke ano o ke ala ana ae~i maa i na kanaka e kuwakuwiii ai i na maka, aka me ka eleu loa, I a paa koke ae la no kona fimā i kana laau ihe, aia hoi kpna mau maka, ke alaalawa la ma kela auie keia wahi, me ka makaukau e ku aku a paio me ka enemi, ina he mea kekahi |o ia ano i kokoke aku iaia. I Aphe 110 he ikeia aku o ka lipna e Ta?ana, aka nae ma j kela maa o kona ihu i ka honi ana i ke ea'o ka liona, pe)a , oia 1' hiki ai ke ike aku, aia mahope o ke nahelehele, | aia malaila kahi i pee ai o kekahi liona, o ka mea apiki nae. iloko o ka makaukau lpa p kela holoholona e lele mai- v maI lu i ha ? T azana '. u a : kii ae la.oia iluna, a hoie »ku Jk,-he mea malihini loa keia i ko Tazana 11001100, m.lmuli paha o īeela ala aiia ae o ua o Tazana a ku iluna. a i ole, mahmii pah*o ka polou ole o kela holoholona, aohe nae he inea 1 māopopo i ke kumu oiaio maoli, o ka hoao ole ana.iiiai o kela liona, e leie maluna o Tazana. Ua hookahaha pu ia aku ko Tazana manao, 110 kela holp ana aku p ka liona,. p keia ka inanawa mua lpa ana i ike ai 1 kekalu hona maka'u wale elike me kela, eia nae aole no ona noonoo liou aku no kela holoholona, alaila au ae la ieana nana ana no kona kokoolua, aole ona ike aku ia AlaVVe P?' O ka noonoo mua loa i oili ae iloko o kona noonoo o īa no ka-hoea mua ana mai p kekahi liona, a ua make o \\ epa, me ka laweia aku e kela 'noloholona iloko o ka nahelehele, aka nae mahope iho o kona nana akahele ana iluna 0 ka lepo īke iho la oia, aole he liona i hoea aku nia keia wahi, aka e ahu-āna no ka moali kapuai wawae o Wepa, e hoike mai ana kela hoail©na, i ka holo ana o kela kanaka mai laia nei aku, no kekahi wahi i maopopo ole iaia. La hoopohihihi loa ia kpna noonpp i ke kumil'o ka haalele ana mai p Wepa iaia, me kpna manap ana iho nae, mamuli paha o ka maka'u o kela kanaka, i ke kuwo 0 ka liona, Peao'a i holo ai, a haalele no iaia e moe malie, alaila luliuli iho la ke poo o Tazana, no ka hana a kela kanaka, o ia kona holo ana, me ka hoike mua ole mai i kekahi hoailona o ka poino 1 kona hoa, he hana kela na ka mea i Aiha me ke aloha ole, ka haalele ana iho i kona hoa e make i na holoholona ahiu. Ina nae 0 ke ano ilio la ia o Wepa, alaila aole a Tafcana noonoo hou ana aku nona, ua liala aku Ja no oia, a nalia no e huh aku 1 na aplahele e palekana ai o|fc mai ka no ko ua o 1 azana hele ole aku e huli iaia. f He haneri i'a mai kahi ana e noho lk, aia malaila k'ekahi kuinulaau nui kahi i ku ai, a oiai ua ike aku la oia i k& poīno o ka hiamoe ana iluna 0 ka honua, ijplaila hele aku Ia ua 0 Tazana, ahiki 1 kaln o ke kumulaau j 4 ku ai, o kona $inana. aku la no ia a*kau iluna o kahi manamana o ke kumuinnnn 1 C i ' °. kon l a f ,i, ° ak " la hiamoe, me ka noonoo ole ae he poino kekahi. , i I ke ao ana ae ma kekahi la mai, aia ho lia o TazanA ke 1 ana°c ? K mai kona a,t< ? kth H ana ' , , IUI ®'.' kc ala koke-ana. o ki mea wale no nana , 1 lv ° na hiamoe, o ia kJ maka'u no ka poino a no ka P*loh paha. Ua hele a kiekie loa ka la, aole he mea a onjoni. ae ua kupueu nei oloko o na ululaaU, a 0 ka poloii rSL n oe riana 1 hoda iaia mai 'koha' wahf^nai Malalo aku o na lau o na laau, i nana aku ai ua o Tazana 1 ka waiho mai o ke kula palahalaha, ana nae e hiki ole la e hoomaopppp, o kpna aina hanai hplpholona no ia, i hooneoneoia hoi kona home ame kona mau kauhale, e na kanaka Arapia, mamuli 0 na hana ku i ka lokoino, a kekahi kanaka, ana 1 hookipa aku ai malalo o na kaupoku o kona home me ka maikai. Ive ike la oia i na kanaka p Basuli kona poe ponoi hoi, o ka alo like ana o na inea huli fin*'V- avv ? wao ?P*> e hppmakaukau ana i ko lakou t r° v a - l ! QOt ī mka ana ka ]akpu lu,aluna h o e naSa AWw° kaU h00 P i,ski » ana Heaha Ia ke ano o kela poe kanaka Paele i ko Tazam noonoo, koe wa e no he wal.i uwiuwiki liilii loa o na hoomanao ana, no kekāln mau hiona i kamaaina iaia, eia'nae aole oa he hiki iaia ke hoomaopopo i kekahi mea, i kamaama iaia, mamua aku o kela manawa i halawai ai oil me ka ulia poino maloko o Opa. ma°aio ' """u la 1 kela P oe ua maalp ae la-ilpkp p kana mau hppmanao ana, ke kino nuuluhulu o Ivala, kona makuahine mapu, pela 110 hoi" me ka nu, anie ka lehulehu ae o na mapu, konamauhoap^nio holon^ 3 ' e holohol ° pu ana iwaena 0 ke'a mau'holoOiai kela mau hoohali hoomanao ana o na- la kamalii e

oiliili ae ana iloko o kona noonoo, ala pu mai la kona makemake e hui pu aku me na mapu, a i hookahi ko lakou hel* like ana, elike me na la i kaahope aku. Ke hakilo la oia i na kanaka Paele i ke kinai i ka lakou ahi, o ka hoomo'a ana i ka lakou mau meaai, a oiai nae ua hele no ka helehelena o kela poe Paele a knmaaina loa iaia, o ka mea apiki nae, aole loa he wahi hoomanao mai iloK<» ona, o kela no kona poe kanaka ponoi. t -I ka haalele ana iho hoi o ua poe Paele nei,*a nui aku la i ka hele ma' ka lakou huaka'i, lio ka panai ana aku i ka ino maluna o ka poe na lakou i, hoopoino mai i ka wāiwai o ko lakou haku, a i aihue aku hoi i ka lakou mau wahine, o ka iho mai la no ia o Tazana mailuna mai o ke kumulaan no ka hele ana aku e huli i mau meaai nana. Ke ike la oia i kekahi mau holoholona e hele ana ma ke kula palahalaha, a manao ae la ka loaa o ko ia nei paina kakahiaka .nolaila hoopololei aku la kana hel£ ana no kahi o kela mau holoholona, me kona akahele loa nae, o honim mai auanei kona hohono, nolaila hele ae la oia ma kahi lulu, me ka nihi ana, o na lima me na wawae, a i kekalii manawa, e moe okoa aua oia iluna o ka honua, i ole ai e ik'diā 'mli, n holo e hoi kela mau holoholona. mamua n kona kokoke an3 aku i kekahi o lakou. 6 kahi nae o ka laki, he.loloa no ka mauu ma kekahi mau wahi, nolaila ma kela wahi loloa o ka inauu oia e hele aku pepehi ai a make, me ka hoopoino ole aku i na holoholona ai, aia hoi mamtia pono aku o kona alo, he hookahi pipi wahine momona, me hookahi pipi bulu, a niawaen ao kēla mau holoholona elua, koho iho la oia, o ka pipi wahine kana e pepehi ai a mt\ke, me ka hoopoino o!c aku i na holoholona e ae. laia i kokoke loa aku ai i kela pipi wahine, aia he o-pu nahelehele nui inawaena ona ame kela holoholona, o kon«i wehe ae la no ia i kana ihe a paa iloko o kona lima akau, keehi iho la hoi i kona mau wawae a loaa ke kulana paa ilalo o ka honua, o kona hoomaka aku la no ia e pahu i ka ihe, a elike no me ka hala ole o kana mau hauna ihe ilok/» o na manawa apau i kaahope aku, pela ilio la no i lele akit ai kana ilie a ku pono i ka umauma o kela pipi wahine. Aohe o Tazana i hoohakalia iho, e kakali aku ai no ka hopena e loaa i kela holoholona, aia ke paa Ia kana pahi iloko 0 kona lima, o kona hoomaka aku la no ia e holo elike me ka mama apau i loaa iaia, aia ka pono o kpna kau aku iluna ; o ke leua o kela pipi, a 'hoomaka aku e pepehi iaia a make. lie olaio, i kela wa i komo pono aku-ai ka ihe a Tazan.i iloko o ka pipi wahine, ua noke ae la kela holoholona 1 ke ] kuwo, i kau a inea o ka nui o ka eha i loaa iaia, me ka hoo- ' maka koke ana aku e holo, he inau i-a wale ko£ alaila j hoea aku o Tazana ma kana wahi e ku ana, iloko no nae o | kela mama o ka hoio ana aku o ua pipi nei, ua paa aku la ka huelo i ka hopuia e*Tazttna, a iloko o ka imo ana a ka maka, aia ua keiki la oloko o na ululaau anoano o Aferiki ke ku la iluna oke kua oka pipi. v Ke ike mai la lioi ka pipi bulu i kela poino i loaa i Vo» a hoa, me.ka manao e holo inai e kokua iaia, i ka huli ana mai nae ka hana e nana ihope, e holo aku ana ka nui o ni pipi e ae, he hookahi lea hui pu ana aku o keia pipi Mihi'me ka nui o na pipi e ae, a haalele iho la i keia Un-f o Uk6li, e ku hookahi aku a paio me-ka enemi. Ke noke la ka pipi i ka owala me ka hoao ana e kioja aku i ka mea e kau la maluna o kona kua, he ole na'e \ca ; haule aku o Tazana, 110 ka mea, ke umii la,kona.mau yvawae a eiua ina ka.opi o ka pipi, aia hoi kekahi lftiia ke pulii la ma ka a-i, a k$ lioke la hoi kekahi lima ika hou i ka pāhi 1 ka puuwai o ka pipi. No kekahi manawa pokole wale no ka holo arto aku o ka pipi, a mamuli paha o ka loaa pono ana aku o ka puuwai i pahi a Tazana, oka hina aku 1a 110 ia ilalo oka honua a make loa, ia wa i ku a$ ai o Tazana a pololei iluna, keelii aku la kekahi wflwae iluna o ke kino o kana pio, alaila ni'; ka leo iiui i kahea ae ai oia, e aa aku ana i kA' iiiea oi aku .» ka ikaika o na holoholona, e ku mai a paio me ia. Ua lohe iiiai Ja.o Bazuli i kela leo kahea o Tazan/» - ', a a ia kana o ka.i ana aku i kona mau hoa: " '• i J ' "Ke lohe nei au i ka leō o kekahi o na niāpu," walii ana me ke kauoha ana aku i kona mau koa e ku iki inai lakou. "O keia ka manawa mua loa o ko'u lohe hou ana i ka leo <% ka mapu, i ko'u wa nae e noho ana iiia ka aina o na \Yaziri, he lcshe mau au i ka leo o kela ano holoholona, heaha la keii hana nui, i hoea mai ai lakou no keia wahir"

Oiai aole he mea i maopopo i kela poe kanaka .> Tazana ka mea nona keia )eo nui kohu leo.no ka tnapfl, u.i hooniau aku la 110 lakou i ka hele ana imua,. a 110 hoi, i kona ikfc ana, aohe mea na mai e hakaka pu mc ia. kona okioki iho la no ia i kekahi wahi o ka pipi, a hoomaka iho la e ai, me ka hoonuu maoli, elike no hoi paha me ke~ kahi poe o kakou, i ka \va e ike iho ai i kekahi pai hua ono e waiho ana imua o kona a.lo, pela no hoi kehi kanaka « hele a maa i lsa ai ana i ka i'o o na holoholona i ka \va maka Isa keU leo kuwo nae o ka pipi, i kono aku i kekahi mau holohoiona aliiu e ae, e oili mai iwaho o ko lakou inau walii a o kela mau holoholona, he elua mau lion' l lulii, me ka hele ana mai a ku mamao aku la, mai kahi .» e noke nei ikaai i ka i'o pipi, me ka aa ole nae o kekalii o kela mau holoholona e hookokoke mai ia Tazana Aole no he walii maka'u iki iloko o Tazana no kela mau hona, ame na holoholona liilii e ae, ke noke la no oia i ka ai ahiki 1 kona maona ana, okioki mai la i kekahi mau i'o palupalu, n oka paa pu ana, ma kana.huaka'i heie, i loaa -.i kana ai, o kona liaalele iho la no ia i ke koena aku o ka pini 1 koe, a kamoe aku la kana hele ana no kalii o ke kahaWai no ka īnuwai ana. O kahi e hoea aku ai oia no ke kahawai, aia ma ke alahele pololei loa i kahi a na liona e ku mai ,ana, aolenae i 1 he mea e komo iho ai ka maka'u iloko ona, aka hele pololei aku la 110 oia imua o kela mau holoholona, aole no hoi he. wahi mea a haalele o kela mau liona i ko laua wahi e ku la, eia nae no k? manawa uuku wale no ka hiki ana ja laii.i h ? aano mai imua o Tazana, no ka mea i ke kokoke loa ana aku o ua o iazana imua o kela mauliona, ua holo aktt a 1 kau a mea o ka maka'u, o n?ake aku aūanei i khikM ka a ka ikaika nui waie, aole 110 hoi lie hana wale aku o kahawai hoomau aku la no oia i\kana hele ana 110 k* No ka ike o kela mau liona ua kaawale loa o Tazana tnai f 'ka ii i"kp k 3 P ' Pl r iak( i' " a h , ol ° ma ' la lai,a a noke >ho la Ka ai 1 ke koena aku 1 koe o ke kmo o ka pipi, a manao ke kona Ikaika 13 ° ' nle '' , ''' i a kek f hi ! h,tli ai 3 loaa «"« • . 1 .k? kok ? ke . ana aku o 'la7.ana i ke kahawai, ike aka ii. oia i kekahi pU -a bufalo e akoakoa ana, me ka hcin> keia ano holoholona a h.ena ke nana aku, e maopopo ole ai ia laana. e holo ma, ana paha lakou e hoopoino iaia? a i ole f ana pa , " a, t Jai '' , aku - ke hooniau la no nae oia i ka hele ana imua, me ka inanao ole e iioopoino aku i ke w a Jle°no e Mi ma t 1,0,0h0,0n •' , • no k » mea "a maona oia, koe uale no paha ka kupaie ana iaia iho, i ka w a a kekahi o keh mau holpholona e holo mai ai e hoopoino i kona ola O kana mea nae i ike aku i ua mau bufalo la, aole a lakou holo, ke ku malie wale mai la no i kahi hookahi i nana ia,a nei he hookahi nae bufalo nui, i noke SiTke kuwo, me ke kope ana o na wawae mua i ka lepo, elike me ke an£ o na bufalo 1 makemake no ka hakaka, aole no nae i lilo kela hana a ka bufalo 1 kumu no Tazana e maka'u iho ai, aka ke hele pololei aku la no oia trftimtta o kahi a keia pipi bnfalo e ku mai ana. u ' XAol« »piu.l ' (