Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 29, 16 July 1920 — Page 7

Page PDF (1.65 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

He hoolelo no

MARGARITA ADAMU

a i ole

Ka Hoohokaia Ana o na Manao Lapuwale o

ka Mea Kolohe-- Ka Papahi Ana o ka Mea

Hoopono i ka Hanohano me ka Waiwai

"Ea, heaha ka manao o keia mea a‘ue ike nei e ke keiki? Ua haalele iho anei o Kapena Rede i ka hokele nei?"

            "Aole au i ike, aka nae‘e hele ae au e ninau i ke kakau-olelo o ka hokele nei, o ke kaha aku la no ia o ke keiki ellele hele, a pani hou mai la no hoi o Tede i ka puka o kona rumi, me ka wehe hou ana ae i ke kelekalapa a heluhelu iho la me ke akahele loa.

            Aole loa he hoohewahewa ana, no ka hoounaia ana mai o kela kelekalapa mai Bosetona mai, o ka mea wale no nana i hookahaha aku i kona manao, o ia ka hoe ana o Kapena Rede no Bosetona, oiai ua ike no oia i ke kapena opio, ma-loko o ka hokele, ma ka po aku mamua.

            Aole i emo iho kela nalo ana aku ke keiki elele, ua hoea hou mai la oia a hoike mai la ia Tede: "Ua haalele mai o Kapena Rede i ka hokele nei ma ka po i hala, no ka holo ana aku e kau maluna o ke kaaahi o ka hora umu-kumamalua o ka po nei ma Bevale."

            "O kena maoli anei ka mea oiaio?"

            "Ke kamailio wale aku nei no au ia oe i na mea i hoikeia mai nei ia ʻ u."

            "Ua maopopo no anei ia oe ka manawa o ke kaaahi mua loa, e haa‘lele iho ana i ke kalanakauhale nei ma keia kakahiaka?

            "Ae, o ke kaaahi mua loa, ma ka hora ewalu me ka hapa e haalele iho ai."

            "O ka hora ehia keia i keia manawa?"

            "He umi wale no minuke i koe, alaila kani ae ka hora ewalu."

            "Ina pela, ua nui no keia manawa no‘u e hoomakaukau ai, mamua o ka hoea ana mai o ke kaaahi. E hele aku oe e kauoha i ke kuene, e hoomakaukau mai i kekahi mau meaai na‘u, a e komo ae hoi au i ko‘u lole, e hoea koke aku ana au noloka o ka rumi aina, iloko o na minuke helu wale no, mai keia manawa aku."

            Hakalia no a pau kela‘ mau olelo a Tede i kamailio aku ai i ke keiki, o kona komo aku la no ia iloko o ke kapu auau, ke noke la i ka holoi o kela o keia. komo mai la no hoi hele mai la oia e ike i ke kakauolelo o ka hokele. a i aku la:

            "E haalele ana au i keia kulanakauhale. ma ke kaaahi o keia kakahiaka me ka mopopo ole o ka loihi o ko‘u manawa e hele ai a hoi mai. malia paha i keia ahiahi no, a i ole, he mau pule paha. Ina he mau leka kekahi na‘u, e hoouna ia mai ana. e paa iho oe ia mau leka, ahiki i ko ʻ u hoea hou ana mai. a in a hoi he kelekalapa, alaila e hoouna koke ae oe ma ka Hala Paka. ma Bosetona. O ke aloha no kou, a hui hou aku kaua."

            Aia ke kaa mawaho o ka hokele kahi i kakali mai ai i ua o Tede, hakalia no a pau kela kamailio ana a Tede me ke kakauolelo o ka hokele, o kona puka mai la no ia, a kau iluna o ke kaa. no ka hale hoolulu kaaahi ka pahuhopu, hoea no hoi laua i ka hale hoolulu, komo and no ke kaaahi, nolaila me ka eleu wale no o Tede i kuai aku ai i kona tikiki, alaila kau aku la maluna o ke kaaahi, pau ka hopohopoana. no kona haule ma kela kakahiaka.

            Iloko o ka pupuahulu, me ka awiwi loa e loaa iaia ke kaaahi, ua palaka pu maoli ko Tede manao no Magarita, eia wale no kona haupu ana mai no kela kaikamahine, a i ke kaalo ana ae o kona kaa, e holo ana no ka hale hoolulu, ma ke alanui e moe pololei ana no kahi i ku ai o ka hale o ua o Magarita, a o ia kana i mihi iho ai, no ka loaa ole ana he wahi manawa polole nona e kamailio pu ai me kela kaikamahine, mamua o kona hele ana mai ma kana huakai.

            Aole he nupepa e heluhelu iho ai oluna o ke kaaahi, a mau mea e ae paha e lilo ai ko Tede noonoo ilaila, ke noho hoola ʻ ī. malie wale la no oia, me ka noonoo nui ana nae i ka hana nana i kono mai ia Kapena Rede e haalele awiwi iho ia Manakeka me ka pupuahulu, a o ia nae kana i namunamu liilii wale iho ai no:

            "Heaha la ke kumu nui o ko Kapena Rede haalele ana iho i keia kulanakauhele, aole anei no kona manao, e holo nai knoa mau enemi aku i ka wa pono, mamua o ka hoea ana mai o kekahi poino> Ma ka ʻ u hoomaopopo aku iaia ma ka po i hala, me he mea la, ua haulehia oia i ke aloha ia Magarita. Pehea la, ua hopohopo paha oia i ka noho loihi iho, o hiki hou ole auanei iaia ke kupaa iho, imua o kela kaikamahine huapala."

            Ma kela wahi, i noke okoa ae ai ua o Tede i ka akaaka iaia wale iho no, alaila noho hamau loa iho la oia, me ke haka-nu o kona helehelena.

            Hele ku la oia e hui pu me ke kakau olelo o kela hale hoolimalima me ka ninau ana aku, in a he rumi kaawale kekahi nona, a i ka haawiia ana mai o kekahi rumi iaia. lalau aku la i ka nupepa puka kakahiaka, o kona pii aku la no ia ma ka hale maluna, no kona rumi i kuhikuhiia mai ai.

            Iaia i hoea aku ai maloko o kona rumi,, noho iho la oia ilalo, nana i na meahou oloko o ka nupepa, eia nae, aole he mau meahou ano nui ana i ike iho ai. Ua ike iho la no oia i na mea e pili ana i ka haunaele, maloko o Nu Ioka, eia nae, aole i lilo kela meahou i mean ano nui i kona noonoo, a lolelole ae la i ka nupepa ma kekahi mau aoao e ae, aole no nae he loaa iaia o kekahi mea e hialaai ai, ahiki i kona waiho okoa ana aku i ka nupepa ilalo, alaila ku oka ae la iluna me ka holoholo ana iloko o ka rumi no kekahi manawa.

            No ka loaa. ole paha o kekahi mea e kalele ai kona noonoo maluna olaila, iho okoa mai la oia no ka hale malalo, a oiai nae, aole he poe i kamaaina iaia ma kela hokele, ua hoolalau wale aku la no oia, maloko o ka pa, hiki i ke kani ana aku o ka hele no ka paina awakea. lana mai la kona manao, malia e hoea aku ana o Kapena Rede a halawai pu laua maluna o ke pakaukau aina.

            O ka mea apiki nae, aole i hoea aku o Kapena Rede, no-laila ai wale iho la no oia i kona aina awakea, me ke ano hoihoi ole, me ka hoohala nui ana i ka manawa ma kela auwina la. ma ka hele holoholo ana mawaho o ka hokele.

            I ka hoea ana i ka aina ahiahi, aole no he hoea mai o Kapena Rede. hele aku la no keia e ai, a no kona molowa, i ka wa i poeleele iho ai, hoi okoa aku la oia noloko o kona rumi, no kona manao, in a oia e haalele iho ana i kela hale, o ka wa ia e hoea aku ai o Kapena Rede a halawai ole laua.

            I ke ao ana ae ma kekahi kakahiaka mai, aole no he hoea mai o Kapena Rede. aka nae ma ka hora umi o kela kakahiaka i hoea mai ai he kelekalapa mai Manakeka mai, he kelekalapa hoi i hoouna loa ia aku i kela kulanakauhale mai Nu Ioka ae. Penei iho na manao maloko o kela kelekalapa:

            "E Mr. Tede Dougala:-Ke ake nui nei au e ike i ke ku-lana o na mean apau ma Manakeka. E makaala aku oi ia Mgarita, a hoike mai ia‘u. Ina he maikai oia ma na ano apau. Ua kakau aku nei au i kekahi leka nau. Pilipo Rede"

            "Heaha la ka manao o keia mea?" i hooho ae ai ua o Tede me ka pohihihi iaia o ke ano o ka hoea ana o Kapena Rede no Nu loka. "O keia kekahi o na hana nana i hoopohihihi loa mai i kuu noonoo. He hookahi nae mean i maopopo loa ia ʻ u, aia o Kapena Rede ma Nu Ioka i keia wa, o ke kumu o ko ʻ u hoaa, o ia no ka loaa ole ana o ka leka ana i hoouna ae ai na ʻ u; nolaila aole o ʻ u waiwai e noho hou iho ai ma keia wahi, koe wale no ka hoi hou ana aku ihope, e kakali ai no kela leka. malia aia maloko olaila, kekahi mau mea ana i makemake ai na ʻ u e hana aku."

            Me kela noonoo iloko on a. e huli hoi hou aku no manakeka, iho mai la oia no ka hale malalo, a uku aku la i kona bila o ka noho ana ma kela hale, o ke kauoha aku la no ia i kekahi kaa, a holo pololei aku la no kahi o ka hale hoolulu kaaahi: o kahi nae o ka laki. hoea aku no hoi oia no ka hale hoolulu kaaahi. e hoomakaukau ana kela kaa e holo, o kona kau aku la no ia.

            Naluna o ke kaaahi, i wehe hou ae ai oia i ke kelekalapa, a heluhelu iho la no ka lua o ka manawa, me ka pahola ana ae o ka minoaka ma kona mau papalina. a hooho malie ae la:

            "O keia no na ka mea a ʻ u i hopohopo loa ai, eia ka ua komo loa aku kuu kapena maikai iloko o ka ai a ka lua. i ke ala-pii a ka opae. Ke kauoha mai nei oia ia ʻ u e makaala loa aku no Magarita, he hoike okoa ana mai keia ua aloha aku oia i kela kaikamahine opio. I ka manawa e haulehia ai na kanaka o keia ano i ke aloha, aole ia he mea uuku. aka he mea ano nui loa ia, e pio ole ai i ka wai ke kinai aku.

            "Aole no nae a ʻ u mau hoahewa wale ana aku iaia, no ka mea au kupono maoli no a Magarita e lilo aku i kokoolua nona, a in a nei no kona mare aku i kela kaikamahine, pehea ana la o Nina Hilakona, kela kaikamahine e moepoo nei e lilo aku o Kapena Rede nana?"

            I ka hoea ana aku o ke kaaahi no Manakeka, aole ua o Tede Dougala i hoi pololei aku no ka hokele, aka hooholo iho la oia, e hele mua aku no ka hale i noho ai o Magarita, no ka nana ana i kela kaikamahine. elike me kauoha a Kapena Rede iaia, i hiki ai iaia, ke hoouna aku i kekahi kelekalapa, no kana mea i ike ai no kela kaikamahine.

            O ka mea apiki nae, i kona hoea ana aku no ka home o Magarite, e hamama mai ana no ka puka o ka hale, aole nae he poe maloko. a o ka noonoo mua loa o ka oili ana ae ilo-ko on a, ua hala aku o Magarita i ka holoholo no kekahi wahi me Nina Hilakona, a iole me Kalani Fiki.

            "He keu aku maoli ka hoi keia o ka hana hoolulhi, ke ike nei au aole o Magarita; a in a aia kela kaikamahine me Ka-lani Fiki, e akahele loa kela kanaka iaia iho. in a he mau hana kolohe kekahi ana maluna o Magarita. E hooka;ula ia ana ka hoi ko;u hoouna aku i kekahi kelekalapa ia Kapena Rede, mamuli o keia loaa ole o Magarita ia ʻ u."

            "Me na manaolana poho. i haalele aku ai o Tede Doukala i kela hale. a hoi pololei mai la no ka hokele, me ka ike ana mai ia Kalani Fiki ame Nina Hilakona e noho and mawawo o ka lanai o ka hokele, ma kahi kaawale nae o kekahi mai kekahi mai.

            Ma ka aoo o Kalani Fiki e noho ana kana wahine. a e ka-mailio ana hoi o Nina Hilakona, me kekahi keonimana opio, na ia ike mua ole ai ma kela hokele, o kana nae i koho iho oi. he malihini hou kela o hoea ana mai i kona wa i kaawale aku ai ma Bosetona. 

             Ua piha loa ua o Tede me ka pihoihoi, no kona ike ana aku aole o Magarita me na mea ana i manao ai, aia me laua kela kaikamahine, no laila hele pololei mai la oia na kahi a Kalani Fiki e noho ana me kana wahine. a mamua o kona hoike ana aku i kona makemake, haawi ae la oia i ke aloha ia Mrs. Fiki, alaila i aku la ia Kalani Fiki:

            "E oluolu mai ana anei oe e kamailio me a ʻ u no kekahi mau minuke pokole?" O ke ku ae la no ia o Kalani Fiki iluna, a hele pu mai la me Tede. no kekahi wahi kaawale mai, e lohe ole ia ai ka laua mau kamailio. a o ia ka ua o Kalani Fiki o ka ninau ana mai:

            "Ea, he hana nui hoi keia au e Tede i makemake ai e ka-mailio pu me a ʻ u!"

            "E ninau aku ana au ia oe, ua ike no anei oe ia Miss Ada-mu ma kekahi manawa o keia kakahiaka?"

            "Aole au i ike iaia. o ke kumu no ea. ma ka hokele wale no au i keia kakahiaka, ahiki i kou hoea ana mai la. Heaha ke kumu nui o kou ninau ana mai la e pili ana iaia?"

            "Aole he mea i maopopo ia ʻ u no Miss Adamu, o ka ʻ u nae i lohe aku ai ia Nina i ke kamailio ana ae i kona makua-hine, i keia kakahiaka. ua hele aku nei oia no ka hale o Ma-garita, aole kela kaikamahine ma kona home."

            "Malia paha o hiki ia Nina me kona makuahine, ke ho-ike mai ia ʻ u i ko Magarita wahi i hele ai?"

            "Ke manzo nei au, ua like no ko laua maopopo ole me ko ʻ u. a o ka makou ia e kakali nei, malia o hoea mai oia i ka hokele nei, no laila he mea makehewa wale no kou hele ana aku e ninau i kekahi o laua."

            Me kona niele hou ole aku ia Kalani Fiki, a i ole kauka ʻ i aku paha e lohe mai ia Nina mai, o kona nonoi aku la no ia ia Kalani Fiki, e hookuu mai iaia, a iho aku la nolalo o ke keena o ke kakauolelo o ka hokele, me ka ninau ana ʻ aku:

            "Aole nei he kelekalapa i hoounaia mau na ʻ u, e waiho nei malalo o kou malu?"

            "Aole he kelekalapa e waiho nei maanei nau, aka he hoo-kahi a makou kelekalapa o ka hoouna ana aku ma ka Hale Paka. i keia kakahiaka iho nei, malia paha ua loaa aku no kela kelekalapa ia oe?"

            "Ae, ua loaa pono ae kela kelekalapa ia ʻ u, pela au i hoi koke mai nei i keia la, o kela wale ae la no anei ke keleka-lapa, aole he mea hou ae mawaho olaila?"

            "He hookahi kelekalapa ma ke kakahiaka nui o nehinei, malia ua loaa no ia kelekalapa ia oe, o kela mau kelekalapa wale no elua ka ʻ u i maopopo/"

            "E huli pono aku hoi oe i ka mea oiaia, malia paha he kelekalapa hou ae no kekahi." o ka hele aku la no ia o ke kakauolelo, no ke keena kelekalapa, aole no hoi i loihi aku; hoea hou mai la oia, me ka i ana mai:

            "He elua wale no mau kelekalapa i hoea mai nau iloko o keia mau la elua. O ke kelekalapa mua. ua loaa aku ia ia oe, i kou wa e hono ana maanei, a no ka lua o ke keleka-lapa, ua hoouna hou ia aku i ka Hale Paka, a eia no ke kope o kela mau kelekalapa nei," me kona hoikeike ana mai imua o Tede. ua kulike loa no na olelo maloko o kela mau kelekalapa me na mea ana i ike ai a o ia kana o ka namunamu ana iho.

            "Ke hoopohihihi loa ia mai nei ko ʻ u noonoo no keia mea. Heaha la ke kumu o ko Kapena Rede halawai ole ana me a ʻ u ma ka Hale Paka, elike me kana kelekalapa mua? Eia hoi ihea o Miss Adamu i nalowale ai? Aole keia he wahi mea uuku, a ke ike nei au, i ka hoopilikia maoli ia ana mai o ko ʻ u noonoo."

MOKUNA XXIV

            Ma kela hoea ana hoi o Kapena Rede no Bosetona, ma kela po ana o ka haalele ana iho ia Manakeka, aole oia i hoohakalia iho ma kela kulanakauhale, aka ma ke kaaahi mua loa o ka haalele ana mai no Nu loka, i kau aku ai oia ma kela kaa, he kaaahi holo loa o ka wanaao, a ma kekahi kaa i hoomakaukauia no ka hiamoe ana, i hooluolu aku ai oia no ke koena o kela po, eia nae iloko o kona hiamoe ole, a hui pu iho hoi me kona maluhiluhi, aole no ia i lilo i kumu nona e hiamoe ai, o ke kumu mai, aole loa e hiki iaia ke hoopoina i kela helehelena u ʻ i o Magarita, me he mea la, ke kau okoa mai la no imua o kona mau maka.

            O kekahi kumu nana i hoopilikia mai i kona noonoo, o ia no kona hoomaopopo ana aku i kekahi ano maikai ole ma-luna o na maka o Kalani Fiki, ma kela manawa ana o ke kau ana mai maluna o ke kaahi, a haalele aku ai i ua ka-naka nei, ma ka hale hoolulu me kana kauwa.

            I kekahi manawa, e olelo okoka iho ana ua o Kapena rede, i kona naaupo. i ka hoohihi wale aku no i ka hele-helena nohea o Magarita, me ka hoao ana e hoopoina i na mea e pili ana i kela kaikamahine, no kona manao, pela iho la e hiki ai iaia ke hiamoe, aole no nae ia he mea e auhee aku ai ka hiaa mai iaia aku, ke oi loa mai ka na manao hoo0huoi iloko on a, aia ke epa ame ke kolohe iloko o Kalani Fiki.

            "He keu maoli no ko ʻ u lolo, o ka ike mua ole ana ia Tede, mamua o kuu holo ana mai no Nu Ioka nei, aka nae aole no o ʻ u hopohopo, no ka haawi pololei aku o Robaka i ke leka a ʻ u i kakau ai ia Magarita. a ina e loaa ana he mau minuke kaawale ia ʻ u ma Nu Ioka , alaila e kakau mai ana au i kekahi leka nana, mamu o ko ʻ u hoi ana aku no ka ʻ u oihana."

            Ua hele no hoi a maamaama loa ma kekahi kakahiaka ana ae, a i na kukuna hoi o ka la e oilii ae ana ma ka hikia akahi no a hiki i ua o Kapena Rede ke upo ʻ i iho kona mau maka, me ka loaa koke ana aku no iaia o kekahi hihi ʻ o moe uhane, o kana mea mua loa o ka ike ana aku o ia no o Magarita, ua hoopaaia ua kaikamahine la me kekahi kau-lahao gula, a e alakai ana hoi o Kalani Fiki mamua.

            E huli mai ana ke poo o ua o Magarita ihope, me he mea la, e uwalo mai ana iaia nei e kokua aku iaia, me ka mau no nae i ka hele ana me ka hoihoi ole mahope o Kalani Fiki.

            Mamuli o kela moeuhane i loaa ai iaia, o ia no oe o ka mea kino maoli, ua puoho ae la ua o Kapena Rede, me ka mea kino maoli, ua puoho ae la ua o Kapena Rede, me ka noke ana ae i ka akaaka, ma ke ano he makani wale no kana mau mea apau i ike ai, o ka mea apiki nae, ma kona ike maoli iho no i kona ano, ua manaoio loa oia he pololei kana mau mea apau o ka ike ana.

            Haule hou aka la no oia e hiamoe no ka elua o ka mana-wa, a elike no me mamua, ua loaa hou aku la no o Magarita iaia ma ka moeuhane, i keia manawa nae, e laualako ma-oli ia ana ua kaikamahine nei e Kalani Fiki, a no kela ku-lana ku i ke aloha, ua puoho hou ae la oia, me ka naka o kona kino i ka haalului i kau a mea o kona piha me ka pihoihoi.

 

            Aohe hiamoe ho uana aku i koe, aka ala ae la oia iluna, me ka hoao ana e hoauhee mailoko aku o kona noonoo, i na mea ana i ike ai ma ka moeuhane, aole nae he wahi mea kaawale aku o kela mau hiona, aka e kau mau mai ana ia imua o kona mau maka, a o ka mea wale no nana i hoo-huli ae i kona noonoo mai kela hiona mai, o ia no ke ku ana aku o ke kaaahi i ke kulanakauhale, aia hoi na knaka ke hi-o la, i o a ia nei. oiai hoi na ohua oluna o ke kaa, e hoo-makaukau ana no ka lele ana aku ilalo.

            Hakalia no a lele aku ua o Kapena Rede mailuna aku o ke kaa, ua hoolimalima koke aku la oia i kekahi kaapio. a holo pololei aku la no kahi i ku ai o ka halekoa, iloko o ka hapaha hora wale no. i hoea aku ai oia.

            Ua hoakoakoaia na pualikoa apau maloko o ka pa koa, e hoomoana mai ana na kanaka apau o ka oihana kaua, a e kakali wale ana no o ka haawiia aku o ke kauoha ia lakou e ka akukana kenerala, o ko lakou haalele iho no ia, no ka hele ana aku ma ke aoao komohana o ka mokuaina.

            Oiai o Kapena Rede e hoi pololei nei no kona wahi, ua halawai aku la oia me kekahi mau aliikoa, me ko lakou ha-awi ana i ke aloha kekahi i kekahi, a i kona hoea ana aku imua o ka lukanela ekahi oloko o kona puali, ua hoike mai la kela aliikoa, i kana mau kauoha apau i hawi ai i kona puali, aole he pane ma ka aoao o Kapena Rede, aka hele mua aku la oia e wehewehe i kona paa lole o ka makaainana, a komo mai la i kona lole koa, ʻ o ke kulana kapena, a iaia i hoea hou mai ai a ku imua o ke alo o kana lukanela, aia hoi ka uahoa ke nohoalii la maluna o kona helehelena, a o ia kana o ka i ana aku:

            "ke haawi aku nei au i ko ʻ u apono, no kau mau mea apau i kaha aku ai, ma ko ʻ u wahi, me he mea la, aole no paha he mea hou aku a ʻ u e hana ai, in a no owau pu kekahi maanei nei me ko kaua puali. E hoakaka mai ia ʻ u, ma ke ano nui, i ke kulana oiaio o ka pilikia, i konoia mai ai ka oihana koi e komo aku ma ke hoomalu ana!

            "Ma Manakeka au kahi i hoohala ai i ko ʻ u mau la hoo-maha, me ka noonoo ole ae no na hana i pili aku i ka oihana koa, pela hoi me ka nana ana i na meahou maloko o na nu-pepa. O ka iini wale no iloko o ʻ u, o ia ka hele ana ma na wahi apau e hoohauoliia ai ma ka manao. E hookaawale loa ana au ia ʻ u iho mai na nupepea mai, o heluhelu aku no aua-nei i na meahou, e lilo ana no ia i mau mea e hoopilikiaia mai ai ka noonoo, a mai loaa ole no paha e kelekalapa au o ka hoouna ana ae, in a ole he maalahi o ka hoea ana ae. Ea, ua like maoli no kela kelekalapa. me kekeahi ho-ku, o ka haule ana mailuna mai o ke aouli, iloko ka hoi o ko ʻ u nanea, hiki ana ka nuhou nana i hoopokole mai i ko ʻ u noha ana ma Manakeka."

            "Ua ike au, ma ka manawa a ʻ u i hoouna aku ai i kela kelekalapa, e koea aku ana ia imu ou, iloko o ka manawa pono loa e loaa ai ia oe kekahi kaaahi, e kuu kapena, me ka paa no o ko ʻ u manao, aole oe e hoohakalia iho ana i ka huli hoi koke ana mai no ke alakai ana i kou puali, i kou wa e ike ai i ka manao o kela kelekalapa.

            "O ke no nui o ka pilikia, i konoia mai ai ka pualikoa e hoomakaukau, o ia no keia: Ma kekahi la aku nei i hala, ua waiho mai na kanaka hana o ka hui alahao ma Bufalo, i ka lakou koi imua o na hakuhana, e hoomahuahua hou ia ae ko lakou mau ukuhana, eia nae ua hooleia aku kela mau koi, a o ka hopena i ala mai, o ia no ka olohani ana o na kanaka hana; aole mai kela hui alahao e ae, maloko o kela kulanakauhale.

            "Aole e hiki i na luna oihana kuloko ke hoomalu aku i kela haunaele i ala ae mawaena o na lima hana olohani, ma-muli mai keia o ka hopohopo o na luna oihana, o koho ho ʻ i ole ia aku lakou, ka hoea mai i ka wa koho baloka, nolaila ua hoikeia aku ka lohe i na limahana, e makaalaia aku ana ko lakou mau pono, a e hoopakeleia ana lakou i ka wa o ka haunaele.

            "No keia mau hana ma ka aoao o na luna oihana, ua oi loa aku ka hoonana o kela poe limahana, me ke ku a pilikia maoli o na hui alahao, a no ka imi ana i wahi e palekana ai ko lakou mau waiwai, i waiho okoa ia aku ai na leo uwalo imua o ke aupuni, o hoea mai la ke kauoha ia makou, e hoo-makaukau i na pualikoa, a iloko o na minuke helu wale no, mahope iho o ka loaa ana mai o kela kauoha, ua akoakoa ae la na aliikoa apau i kahi hookahi, a he hora hookahi ma-hope mai, aia na mea apau oloko o na puali ma ko lakou mau wahi iho, a o ka poe i kaawale aku non kahi mamao, ua hoouna koke ia ke kauoha ia lakou e hoi mai me ka awiwi.

            "Ma ke kaheaia ana o na inoa o na koa ma keia kakahi-aka iho nei, he ekolu wale no-mau koa, o ko kakaou puali i kaule, aia lakou ma Ladana i keia manawa, eia nae, na hoounaia aku no ke kelekalapa ia lakou pakahi, me he mea la e hoea mai ana no lakou i ka wa pono, no ka mea ua kamaaina no kaua i na kanaka o ko kaua pualikoa, aole lakou he poe hoohakalia iho, i ka wa e loaa aku ai na kau-oha o keia ano, o ka mea wale no nana e hooka ʻ ula aku i ko lakou hoea ana mai, o ia ka loaa ole o kekahi mokuahi."

            "Ma kena mau mea apau e hoakaka mai nei. aolea ʻ u mea e kamailio ae ai, ua maikai kau mau hoolala ana apau, aole anei he mau mea hou e?"

            "Aole he me kou ae mawaho o na mea a ʻ u i hoakaka aku la ia oe e kuu kapena." i pane mai ai ka lukanela.

            "Ina pela, e hele aku au e paikau i ko kaua mau kanaka pehea la, ua poina paha lakou i kekahi mau loino o ka oihana koa no ka mea i ka wa e hele ai na kanaka  e hoo-maha, e lilo ana ko lakou mau noonoo, ma na mea a lakou e ike aku ai, a poina kekahi mau loina ano nui loa. i pili aku i ka oihana."

            Oiai nae o Kapena Rede e hoomakaukau ana e haalele iho i kela wahi, no ka ele ana aku no ka hale paikau. hoea mai la kekahi koa. me ka haawi ana mai i ke aola iaia. ma ka oihana, a o ia ka ua o Kapena Rede o ka ninau ana aku iaia:

            "Heaha ka mea hiki ia ʻ u ke hana aku kou e Makala." wahi ana, me ka pana ʻ i pu ana aku i ke aloha i kela koa.

            "I hele mai la au e noi aku ia oe e kuu kapena. e hoo-kuuia mai au mai na hana mai oloko o ka pualikoa." wahi a ke koa, me ke kulou ana iho o kona poo ilalo.

            Aia o Kapena Rede ke nana pono loa la ma ua maka o kela koa, a ninau hou aku 1: "Heaha na kumu au e ʻ noi mai nei, no kou hookuuia aku aole e hele pu ma na hana o kou puali?"

            "He hookahi no kumu nui o ko ʻ u makemake ana e hoo-kuuia mai na hana mai o ko ʻ u pualikoa, o ia no ke kaawale ana aku o ko ʻ u haku hana, no kekahi wahi okoa, me kona waiho ana mai i kana oihana na ʻ u e laewlaew. a aole au i ike i kekahi mea kupono e ae, e wahi aku ai i ka oiaha malalo o kana lawelawe ana."

            "Manao anei oe, o ka hana a kou haku i waiho mai ai malalo o kou malu, he kumu ia, e hiki ole ai i kekahi koa, ke hooko aku i kana hoohiki, i hana ai no kona aina ame kona hae?"

            No kela ninau a Kapena Rede, ke onioni wale la no ua koa nei, i o a ia nei, no ka mea ke haka pono mau mai la ka nana ana a Kapena Rede malua on a, a o ia kana i kamailio hou aka ai:

            "Aole o kela wale ae la no ke kumu, o ko ʻ u makemake ana e hookuuia mai ka hui pu ana aku me ko ʻ u pualikoa, aka aole no he maikai o ko ʻ u ola kino, a eia no au malalo o ka lapaau ana a ko ʻ u kauka, i keia manawa."

            "Heaha ke ano o kou ma ʻ i, i kaa aku ai oe malalo o ka lapaau ana mai a ke kauka?"

            "Aole no he maopopo ia ʻ u o ko ʻ u pilikia, eia nae, he ha=na ia i pili loa aku i ke kauka."

            No kekahi manawa, aole i kamailio koke mai o Kapena Rede, aka aia mau no nae kana nana ana ma na maka o keia koa, e ku a wiwo aoli ai no kela kanaka, i ka noo noweloia mai o kona ano. Iloko o ka hohewale o keia koa. me he mea la, iaia e ku aku la imua o kona kapena, ua oi loa ae kona olioli ,e ku aku iuma o ka waha o kekahi pu raifela. mamua o kona noke ia mai i ka hakilo pono e Kapena Rede.  

            "Heaha la hoi, e hookuu no au ia oe, mai na hana aku o kou pualikoa, ina e hiki ana ia oe ke lawe mai i kekahi palapala a ke kauka, e hoakaka ana he kulana ma'i kou. aole nae, mai kou kauka ohana mai, aka mai ke kauka mai oloko o ka oihana koa, oia wale no ke kauka, hiki ia'u ke hilinai aku."

            Ke ike la o Makala he hana pohihihi loa ka loaa mai iaia o kekahi palapala hookuu mai ke kauka mai, nolaila kulou iho la kona poo ilalo, me ka hoike ole ae i kekahi hoailona no ka hele ana aku e hui pu me ke kauka o ka oihana koa, a o ia ka manawa a Kapena Rede i pane hou mai ai me ka leo kuoo:

            "Ke manaoio nei au, o na kumu elua au o ka hoike ana mai nei imua o'u, he mau olelo hoopunipuni wale no ia, i wahi e pakele ae ai oe, mai ka hooko ana aku i ka hana i kau aku maluna ou, ma ke ano he koa, noloko o ka puali kiai lahui. Aole keia o ka manawa mua loa, o ka hiki ana ia'u ke hoomaopopo aku i kou ano hohewale e Makala. He mea hoohilahila oe i kou pualikoa, a i kou aliikoa hoi a in a e kono maoli ia mai ana au e hooko aku i ka mana i loaa ia'u, ua hiki loa ia'u ke lawe mai i kekahi mau kumu hoopii e ku-e ana ia oe, no kou kipaku ino ia mailoko aka o kou puali."

            Alawa ino aku la ka nana ana a Makala ma na maka o Kapena Rede, ia ike ana aku nae i ka hele o na maka o ua kapena nei a hulili, e like me ke ano o na kanaka koa, kulo@ hou iho la oia ilalo, me ka namunamu ana ae:

            "Ke manzo nei au, ua oi loa aku kau mau mea i hoahewa mai nei ia'u, mamua o ke kupono, no ka mea aole e hiki ia oe ke hooiaio mai no ko'u pili i kekahi hewa."

            "He hoomanao nei oe e Makala, ma kela manawa mua, i kauohaia mai ai ko kakou pualikoa e hele e hoomalu i kekakhi haunaele, ua hoea mai oe imua o'u a noi mai e hookuuia aku oe mailoko aku o na hana o kou puali, ua ae aku au ia noi au, eia nae mahope mai, ua loaa mai na mea oiaio ia'u, ua hoopunipuni ino loa mai oe ia'u, a eia no oe ke in@ hou mai nei i kekahi mau kumu hoopunipuni, nolaila aole au e ae i kau noi, a ke kauoha aku nei ia oe e hoi no koa pualikoa."

            Aole he hana hou ae ma ka aoao o ke koa i hoohokaia, koe wale no kona hooko ana aku i kela kauoha, nolaila haawi aku la oia i ke aloha i kona kapena, me ka huli ana mai hoi, me na papalina haikea, me ka hele hoi o kona ma@ maka a piha me ka huhu, e hoike okoa mai ana, ua ho-aia aku ke ahi o ka hoowahawaha iloko on a no kona poo ma ka oihana.

            I kela oili ana aku nae o ua koa nei mawaho o ka hale, a pani mai la hoi i ka puka a paa, alaalawa ae la oia ma o maanei, a no kona ike ole aku i kekahi mea, ia wa oia i huli mai ai ihope, a hoopuka ae la i keia mau olelo hailiili:

            "Ua hiki hoi paha oe e kena kapena e hoohoka mai ana i ka'u noi ia oe, a ua hoohilahila loa mai oe ia'u imua o ka Lukanela Danafoka, e ao nae oe, aole e moe ana kuu mau maka ahiki i kuu ike ana, ua hoohilahilaia aku kou inoa kaikai. Ke hoohiki nei au ma ka inoa o na daimonio ino o ka po, na oe e hoonoho ana ia'u mamua, i ma-ka no na pu raifela a ka poe hoohaunaele, e hoohuli mua aku ana au i ka waha o ka'u pu maluna ou, mamua o ko'u ki ana aku maluna o na enemi. Ua oleloia oe o Kapena Hao, mamuli o kou uahoa me kou paakiki, a wiwoole, eia nae, iloko no o ka paakiki o ka hao, he hana hiki wale no ia ke uhakiia me ka haalahi loa i kekahi manawa."

            Me kela noho pouliuli iloko on a, no kona hoolilo ana aku ia Makala i enemi ino loa nona, eia no nae he mea ole wale no ia i kona noonoo, in a nei no ka maopopo iaia o na mea a kela koa, e hoolala mai la no kona poino, ua hele aku la o Kapena Rede, no ka hooko ana i kana hana i hooholo ai, no ka paikau ana i kona puali, a iloko o ka manawa pokole, aia oia ke noke la i ka haawi i na kauoha o kela ame keia ano me ke kui'o, ka mea ana i hana ole aku ai pela ma na manawa e ae.

            Ua hala okoa kekahi manawa nui o kona paikau ana i kona puali, alaila hookuu aku la oia i kona mau koa e hoomaha me ka haawi pu ana aku i ke kauoha, e hoomakaukau lakou, o ke kni aku o ka o-le kahea, no ka liuliu ana e ka'i aku no kahi o ka hana i makemakeia mai ai lakou.

            No kana mea hou ole e hana aku ai me kona puali u@ hoi pololei loa mai la oia no kona keena, no ke kakali ana aku, o ka hoea mai i ka wa o ka hana.

(Aole i pau.)