Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 31, 30 July 1920 — Page 5

Page PDF (1.65 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H., POALIMA. IULAI 30, 1920

 

He Moolelo no

TAZANA

A I OLE

Ka Hiena o na Ululaau Anoano o na

Kapakai o Aferika

MAHELE II.

            O kekahi mea i loaa aku iaia, o ia no ka weheia ana o kakahi mau wahi o kela hale lole, e pili ana i ka paila huluhulu i olaa aku ai iaia, nolaila koho koke iho la no oia ma kela wahi o Alabaki Wepa i oili ai mailojo aku o ka hal@ lole.

            Hookolo aku la oia mahope o ka meheu o Wepa, mamuli o ka honihoni ana iluna o ka honua, e moe pololei ana ka meheu no kahi pouliuli, mahope o na kauhale, a hoomanao mai la keia, ua holo mahuka maoli o Wepa, ana o ke koho ana iho, mamuli paha o ka maka'u o keia kanaka i ka poe o kela wahi, a i ole, ua ike oia, ua ahuwale ke ano o kana mau hana, i kona mau hoa, a i wahi nona e pakele ai mai ka hookauia aku o kekahi hoopa'i maluna ona. pela iho la ua kanaka nei i lele e ai mai kona punana aku iloko o ka wa pono loa.

            Ke hookolo malie la no nae ua o Tazana i ke meheu, elike me ka ika i loaa i kona ihu, ahiki i ke komo ana maloko o kekahi hale mauu, nana pono aku la oia ma ka aoao o keia hale, a hamama mau ana he wahi puka uuku, e poholo ai no nae ke kino o ke kanaka iloko, a oiai ua hele oloko o ua o Tazana a paila i ka inaina no ke kanaka nana i aihue i kana mau waiwai, aole oia i hoohakalia wale iho mawaho o kela hale mauu, aka komo okoa aku la no oia iloko ma kahi puka uuku, o ka mea apiki nae, aole no he poe maloko o kela hale. Ke honi la no oia i ka ea o Wepa, me ka ea o kekahi poe lehulehu e ae, aka nae he hookahi ea ano hou loa ana e honi la o ia no k ea o kekahi wahine, no keia ea, ua hoopiha koke ia mai ua o Tazana me na manao pihoihoi, me he mea la, kau okoa mai la imua on a, kela ano mau iwaena o na holoholona. o ia no ka makemake ana e loaa he kokoolua nona.

            Oiai ke honi mau la no oia i ke ea o Wepa, pela hoi me ka kekahi wahine, ua komo koke mau la ka manao lili iloko ona, o ke kumu nae o kela lili, aole he maopopo iki, oiai aole he wahi lihi hoomanao iki iloko on a, no kana wahine, o kelaea wale no i hele a kamaaina iaia, kana e hoomaopopo la, a i lilo ai hoi i kumu e hapaiia mai ai kona mau manao lili.

            Ke kuekaa la no oia ialoko o kela hale, a elike no me ka @ele maloko o ka halelole mua ana i komo aku ai, pela no maloko o keia hale, nolaila oili hou aku ia oia iwaho, ma kela puka no ana o ke komo ana mai iloko, me kona ike ole ia mai e kekahi mea.

            Oiai mawaho o ka hale, hoohanuhanu hou aku la kona ihu iluna o ka lepo, a loaa aku la ka meheu o Wepa, e moe pololei ana nohope o kahi o ka pa, hookolo aku la oia, ahiki i kona ike ana, ua holo mahuka kela kanaka mailoko aku o ka pa, no kekahi wahi oloko o ka ululaau.

            MOKUNA XV

            Ke hoomanao nei no oe e ka makamaka heluhelu, ma kela manawa a Alabaki Wepa i hoopuupuu aku ai i kona mau huluhulu a kohu kanaka maloko o kano hale lole, ua oili aku la oia i waho o ka pouli, me ka hele pololei ana aku no ka hale i hoopaaia ai o Jene Kelekona.

            Oiai he lukanela oia no Amaka Zeka, aole oia i hele aku ma ke ano pee. aka hele pololei aku la no oia a imua o ke kiai e noho ana mamua o ka puka o ka hale, kamailio aku la i kona makemake. me ka haawi ana aku i ke kiai i kekahi ope paka ma ke ano ki-pe, o kona aeia mai la no ia e komo iloko.

            Kahea aku la ua o Wepa ma ka olelo Palani ia Jene Kelekona, e hoike aku ana ua hoea mai oia, me ka hoike pu ana aku i kona inoa, aole nae he pane i haawiia mai iaia. No kela pane ole ia mai o kana minau, kaha okoa aku la kona mau lima, ma kahi e hiamoe ai o Hene iloko nae o kona kahaha, ike iho la oia, aole he mea maloko o ka hale i kela manawa a e manao ana oia e hele mai a ninau aku i ke koa kiai, i kahi i hele aku ai o kana paahao, ike e aku la oia i kekahi wahi puka, e hamama mai ana, he puka i oki maoli ia e Jene Kelekona, i wahi nona e pakele ai, nolaila hemo okoa aku la ua o Wepa iwaho ma kela puka, a hoomaka aku la e huli ia Jene Kelekona, iloko o kela pouli me kona koho ana iho no nae, ua lele kela wahine mawaho o ka pa oiai kona haku e huli mau la e pepehi iaia a make, mamuli mai o kana mau pohaku makamae.

            O keia holo mahuka ana o Jene Kelekona, ua lilo ia i mea hoolaua loa mai i ko Wepa manao, no kona palekana iho, in a nei e loaa aku ana kela wahine iaia; o ka mua, e hoemiia mai ana ka huhu o Tazana nona, ke lohe aku, oia ka mea nana i hoopakele i kana wahine mai ka mana mai o ka moi o na kanaka Arabia, a i ole e lilo ana o Tazana i mea kokua iaia, ma ka hooikaika ana e kapaeia ae ka hoopa'i make, e hookauia mai ana maluna on a, in a e ikeia ana oia e na aliikoa, o ka pualikoa ana i holo mahuka mai ai mai ia lakou mai.

            O ka lua o na kumu, o ka lilo ana o Jene Kelekona i mea kokua mai iaia. aole ana wahi e ae, e imi aku ai i kona palekana. Aole e hiki iaia ke kaahele no ke komohana, aia malaila na aina i kaa malalo o ka hoomalu ana a Belegiuma, kela aupuni i lilo ai oia he makaainana; aole hoi e hiki iaia ke hele no ka hema no ka mea ua hele ka weli ame ka maka'u a kau imua o kona mau maka no Tazana, kela kanaka nana ka waiwai makamae ana i aihue mai ai; aole no hoi e hiki iaia ke hele no ka akua, aia malaila na hoa-hui ame na hoaloha o Amaka Eeka, nolaila he hookahi wale no alahele @ okona palekana, o ia ke alahele ma ka hikina.

            Mamuli o kona hele pu aku me Jene, he wahine Pelekane, me kona hoike ana aku i na luna oihana Pelekane. oia ka mea nana i hoopakele ae i kela wahine mai ka make mai, me ko Jene Kelekona hooiaio aku, he kanaka Palani oia, e kokua mai ana ke aupuni o Pelekani ma ka hookuu ana aku iaia e hele lanakila, no kana mau wahi apau i makemake ai.

            Aia pu no nae iloko o Alabaki Wepa kekahi manao kolohe, mawaho ae o kona makemake ana e pakele ma o ke kokua ana mai o ke aupuni o Pelekane, aia iloko on a ke kuko ame ka makemake ia Jene Kelekona, e lilo mai i wahine nana; o kekahi ia o kona mau manao, ma kela holo ana mailoko aku o kona hale lole, no ke koi ana aku ia Jene Kelekona, e holo mahuka like laua, a e hoopunipuni aku imu@ on a, ua makeia kana kane, malia he kumu ia no Jene Kelekona, e lawe aku ai iaia nei i kane hou nana; o keia kekahi o na kuko palaualelo o Alabaki Hepa.

            Ke hele la o Alanaki Wepa ahiki i ka hala ana mai o na kauhale, a ma kekahi paila laau i waihoia no ke kukulu ana aku i hale hou, iko iho la oia, he ekolu mau puo i laweia, he oiaio i kona nana ana aku i ka pa laau, e waiho mai ana ua mau pou nei, ua hoopiliia aku i ka pa, akahi no a loaa iho la ka ike iaia, ma kela wahi i pinana aku ai o Jene Kelekona ahiki i kona kau ana iluna o ka pa, a he hana maalahi wale no ka lele ana aku ilalo.

            Ma kela mau pou i hoohoiia i kahi hookahi i pinana aku ai no hoi o Alabaki Wepa akihi i kona haule ana mawaho o ka pa, o kona hoomau aku la no ia i ka hele ana, ke ka noonoo ole ae no Jene Kelekona, o kona pakele wale no ka mea niu iloko o kona poo, nolaila kamoe aku la kona alahele no ke kukulu hikina.

            Oiai nae, ua ma'u loa ko Jene Kelekona holo mahuka ana a he wahi okoa no hoi kana i hele ai , i keia wa a Alabaki Wepa e hele nei aia o Jene Kelekona ma ka hema mai iaia mai, ma kahi he mau mile ka mamao, ua holo ua wahine opia nei noluna o kekahi kumulaau e pee ai, amuli o kona alualuia ana mai e kekahi liona pololi.

            Ua maalahi maoli ko Hene Kelekona mahuka ana, mamua o ka mea hiki iaia ke noonoo ae, no ka mea i kinohi o kona noho ana aku maloko o kona hale, aole loa oia i maopopo ik ii kekahi alahele nona e pakele ai mai ka umii aky a ka moi o na kanaka Arabia, o kahi mae o ka laki, ua loaa aku la iaia he pahi maloko o keia hale, a ma ia puka oia i hemo aku ai iwaho me ka maalahi loa.

            Ma kela hemo ana aku iwaho o ka hale, he hana mallahi nona ka nihi hele ana aku iloko o ka pouli, ahiki i kona mamao loa ana mai na kauhale aku, o kahi nae nana i kokua nui mai i kona palekana, o ia no ka loaa ana aku o na pou i hoakoikoiia i kahi hookahi, o kona hoopili aku la no ia he ekolu mau pou i ka pa, a iloko o ka manawa pokole, ua oili aku la keia mawaho me ka maalahi loa, ka mea ana i noonoo mua ole ai, pela iho la na ulia pomaikai e ukali aku ana mahope ona.

            No ka hora hookahi, mahope iho o kela haule ana aku o Jene Kelekona mawaho o ka pa, ua hookolo pololei aku la oia. ma ka moali alanui e moe ana no ka hema, a iloko o kona nanea i ka hele, hole mai la oia i ke pahupahu kapuai wawae o kekahi holoholona mahope pono aku ona, a oiai he nui na kumulaau e kuku mai ana ma kona aoao apau, o kona pinana koke aku la no ia iluna, mamua o kona lilo aku he pio no ka holoholona ahiu, no ka mea ua kamaaina loa oia i ka hele ana oloko o na ululaau, na ia kamaaina i haawi mai iaia i ka ike no kana mea e hana aku ai i palekana ai kona ola.

            Ma ka manawa hoi a Alabaki Wepa i kaa aku ai mawaho o ka pa, ua kamoe popolei aku la kona alahele ma ke kukula akau, e hoomau ana i ka hele ana me ka hiamoe ole ahiki wale i ke ao ana ae ma kekahi la, o ka mea laki nae, aole oia i halawai iki me kekahi holoholona ahiu ma kela po.

            Ma ela ao ana ae nae, ua hoopilikia loa ia mai kona noonoo, iaia i ke aku ai i kekahi o na kanaka o ka Moi Amaka Zeka, e hookolo ana ma kona meheu, no ka mea, ua hoounaia na kanaka lehulehu ma kela ame keia wahi o ka ululaau no ka huli ana iaia.

            Ma kela manawa i hoouaia ai na kanaka e huli ia Alabake Wepa, ma Amaka Zeka pu no hoi kekahi e huli la, i ke kanaka mahuka, aole lakou i maopopo iki, o Jene Kelekona kekahi i mahuka pu.

            O ke kanaka hookahi wale no i ike ia Alabake Wepa, mhope iho o ka haalele ana aku i kona halelole, oia no keia Paele kiai, i hoonohoia ai mamua o ka halelole o Jene Kelekona, ua noho hamau loa nae oia aole i kamailio iki ae no kana mea i ike ai, i ka manawa i loaa kau ai o ke kino make o ka Paele o ka noho ana mai i pani nona, i ka wa i ao ae ai ma kekahi la mai.

            I wahi nae e ala ole mai ai he mau hoohuoi ana, he me kekahi i maopopo iaia, no ka holo mahuka ana o Alabake Wepa, ua kapilipili aku la oia, o Wepa ka mea nana i pepehi i kela Paele kiai a make, me kona hunakele loa oia ponoi no ka mea nana i ae aku ia Wepa, e komo iloko o ka hale i hoopaapioia ai o Jene Kelekona.

            Oiai nae, o kei Paele hookahi no ka mea nana i loaa ke kino make o kona hoa kiai, ua kaualakoia aku kela kino make eia, ahiki i ke komo ana maloko o kona hale pono, alaila hoi mai la no kona ahi kiai mamua pono o ka hale hoopaaia ai o Jene Kelekona, me kona maopopo ole nae, ua mahuka kahiki kela wahine mailoko aku o ka hale.

            I kela wa hoi i loaa aku ai ka ike ia Alabaki Wepa, aia kekahi kanaka Arabia, ke hookolo pololei aku l amahope o kona meheu, ua pee ae la oia maloko o kekahi wahi ula nui o na laau, ma keia wahi nae, he pololei ka moe ana o ka moali alanui, ahiki i kekahi wahi hooihona; ma keia moali alaui, i hoomau mai ai ke kanaka Arabia i ka hele ana maluna o kona lio.

            Ke hookokoke mau mai la ka lio o ua kanaka Arabia nei i kela ame keia minuke, nolaila moe palaha iho la o Wepa ilalo o ka honua, no kona hopohopo, o ikeia mai auanei oia e kela kanaka, no ka mea he kiekie oia iluna, a ua hiki iaia ke nana ma na wahi haahaa apau, ma kela ame keia wahi o ka moali alanui.

            Oiai no nae ua o Arabaki Wepa nei e moe malie la, ua ike aku la oia i ka onioni o kekahi laau hihi, he mau kapuai helu wale no ka mamao, ami ka moali alanui aku; i kinohi ua manao maoli iho no oia, n ka makani e hoonioni la, i kela laau hihi, aka nae iaia i hoomau aku ai i ka nana ana, akahi no a hoopauia mai kona pohihihi, no ka mea ike pono loa aku la oia, i ka aa mai o na maka o kekahi liona, ua hele no hoi a ku pololei na hulu o kona a-i.

            O ka noonoo mua loa iloko o Wepa, ma kela manawa ana i ike aku ai i ka liona, o ia no kona noke ana ae i ka uwa, eia nae heaha ka waiwai o kona hana ana pela, no ka mea he elua mau make, i kokoke loa imua o kona alo, o ka make mai kela liona mai, a o ka make hoi mai ke kanaka Arabia mai, nolaila ua ahona no kona noho malie ana pela, malia o lilo aku ko noonoo o ka liona maluna o ke kanaka Arabia e hookokoke mai la o kona palekana no ia.

            Ke ike aku la oia i ka liona i ka haalele ana aku i kona wahi mui i pee ai, a nee mai la imua he mau kaina wawae, me ka makaukau e lele mai maluna on a, a ke nana aku i ua lukanela nui, ke naka wale la no kona kino, i kau a mea o ka piha i ka maka'u, o kahi nae o kona pomaikai, ua kokoke loa mai la ke kanaka Arabia ma kela wahi, ia wa i huli aku ai ka noonoo o ka liona ilaila, me ka pau ana mai la o ka nana ana iaia nei.

            Ke kakali malie la ua o Alabaki Wepa i ka hopena e hoea mai ana. Ke hele malie loa la ka lio ma kela wahi, in a paha no ka puiwa o ka lio, a holo me ka puahia, i ka wa e honi mai ai i ka hohono o ka liona, alaila o ka mea maopopo loa, e huli mai ana ka liona, ma kona wahi e pee nei, a lele mai maluna ona, no ka hoolilo ana aku i meaai na kela holoholona.

            Oiai ua o Wepa e kekali malie la, i ka mea a ka liona e hana mai ai, o kana ike aku, aohe he lele aku o kela liona maluna o ke kanaka Arabia ame kona lio, a holo hou ai la ka lia maeele iloko ona; eia nae aole i kokoke pono mai ka leo ma kahi a ka liona e pee ana, o ka hoomaka aku la no ia o ua liona nei e lele, a paa pono aku la kekahi lima i ke nahuia, me ka puliki ana aku o na wawae mua i ke kino o ke kanaka Arabia, a huli mai la nolalo o ka honua.

            Ua ku maoli ae la o Alabaki Wepa iluna i kela manawa, a i ka haule ana aku o ke kanaka Arabia ilalo, ua hoomaka ae la kona lio e puiwa, a oiai aole ka maka'u me Alabaki Wepa i kela manawa, o kona oil iaku la no ia, a paa ana no kaula kaohi o ke kaulawaha o ka lio, o ka lalau aku la no ia i ka omuku o ka noho, a iloko o ka manawa pokole loa, aia oia iluna o ka lio kahi i kau ai, me ke kuupau ana aku i ka holo, aia ka pono, o kona mamao loa mai kahi mai o kela liona.

            He hapalua hora nae hahope mai, ua hoea aku la o Tazana ma kela wahi, aia no oia maluna o ke kumulaau kahi i hele ai, a oiai e pa pono mai ana ka makani mamua o kona alahele, ua honi aku la oia i ke ea o kekahi liona, pela pu hoi ka hohono koko,  a mamuli o ka hookolo pololei ana mai, ma kela wahi o ke ea hohono ana o ka honi ana, hoea i'o mai la, ma kahi a ka liona e @oke ana i ka hoonuu i ke kino make o ke kanaka Arabia.

            Aole e hiki ia Tazana ke ike, o ke kino make pana kela o Wepa a ka liona e ai mai la, a i ole, no kekahi mea okoa aku paha, he hookahi mea maopopo loa, ua pololei kana hookolo ana mai mahope o ke meheu o ke kanaka, ana e noke nei i ka huli.

            Oiai, he makehewa wale no kona kau malie ana maluna o ke kumulaau, e noke mai ai i ka hoohaehae i keia liona, ua hoomau aku la no oia i ka hele ana imua, ahiki i kona iho okoa ana iho ilalo o ka moali alanui, ke hanuhanu la oia ilalo, aole on a honi i ke ea o Alabaki Wepa, nolaila hoi hou mai la no oia ihope, ma kela wahi a ka liona i ai ai i ke kino kanaka, aole ua liona nei ma kelawahi, nolaila iho okoa mai la oia ilalo, no ka huli ana i kana eke o na pohaku momi, aole nae he wahi hoailona iki, no ka hoea ana o kela eke malaila.

            Oiai no nae oia e nana ana no kana waiwai makamae, lohe ana no oia i ka papaaina o na laau liilii, o kona pinana ae la no ia iluna o ke kumulaau, i nana hou iho kona kana ilalo, kapalulu ana kela liona mua no, ua huli hoi hou mai oia no ka nana ana i ke koena iho i koe o kana meaai.

            Ke kipaku la o Razana i ka liona e hele ma kahi e, oiai aole i pau kana huli ana ma kela wahi, aole nae he wahe mea a hookaawale iki aku o ua holoholona nei, o ka hookeke wale aku no i kona mau niho, a no ka piho loa o Tazana i ka hoonaukiuki, ua hookomo okoa iho la oia i kekahi pua iloko o ke kakaka, o ka hoomaka mai la no ia e ki i kela liona me ka lele ana aku o ka pua, o i a no oe o ka poka o kekahi pu kuniahi, e lele ai kona poke, no kahi mamao loa.

            Ua lele ae la ka liona iluna, me ka noke ana i ke kuwo, me ka lele okoa ana mai imua o ke kumulaay a Tazana e kau hoola'i aku ana, no ka mea ua piha koa kela holoholona me ka inaina, a no ka hana mau mai hoi o ua liona nei i ke kuwo, ua hoopaa hou iho la no o Tazana i kekahi pua, i ko kaula o kana kakaka, me ka hoopololei ana aku i kana ki ana, ma kahi e make koke ai ka liona, a ia hookuu ana aku no i ka pua, o ka lele aku la no ia a ku malalo o ka uha mua, me ke komo pono ana kau iloko, a loaa ka puuwai, o ka hina aku la no ia o ua liona nei ilalo a make loa.

            Iho hou iho la o Tazana ilalo, i keia manawa nae, nana aku la oia i ka lole o ke kanaka i aiia e ka liona, he lole o ka poe Arabia, a o kana no nae i koho iho ai, o Wepa no ka mea nona ia lole, no ka mea i ke komoanaoua kanaka nei ma kahi hoomoana o na kanaka Arabia, he hana maalahi loa, kona kahiko ana mai i ka lole,, i kulike me ko @a kanaka Arabia e komo ana.

            No kela manaoio loa o Tazana o kela ke kanaka ana o noke nei i ka huli, aole oia i hoopau manawa wale ma ka hanuhanu ana aku, in a o ua kanaka i'o nei pahaia, he nui na ano ea o kela wahi, e huikau ana ke ea o ka liona, me ke ea hohono kanaka ame ke koko, nolaila ua hoomaka hou aku la no oia e huli i kana mau pohaku makamae, ua holo okoa kekahi manawa loihi o kona huli ana, aole he wahi mea a loaa iki, me ka pii mai lo o kona hoonaukiuki, aole no ka hiki ole ana ke loaa hou iaia kana mau pohaku makamae, aka no ka lilo ole ana oia, ponoi ka mea nana o hookau aku i ka make weliweli maluna o Wepa, aole hoi o kela liona.

            No ela nele ana o ka loaa o kana mau pohaku momi, ua hoopau iho la o Tazana i kona manao, e hoomau aku i ka hele ana imua, aka e hoi hou oia ihope, a e hoomau aku i ka huli ana maloko o ke kahua hoomoana o na Arabia, malia aia no maloko olaila kana waiwai i aihueia ai, aia a uhi mai ka pouli maluna o ka aina, ia wa oia e komo hou ai @oloko o ka pa, a huli aku iloko o ka halelole, o ka moe o na Arabia.

            Pinana hou aku l aoia noluna o ke kumulaau, a hoomaka aku la kana hele ana no ke kukula hema, no ka huli ana i mau meaai nana, e paina ai oia mamua o ka hora umikumamalua o kela la, alaila hiamoe aku no kekahi mau hora o ka auwina la, ahiki i ka poeleele ana, ia wa oia e komo hou ai nokoko o ka pa o na Arabia, no ka huliana i kana mau pohaku momi.

            Iaia no nae a kau ana iluna o ke kumulaau, kaalo ana no kekahi kanaka Paele kino loihi, ma ka moali alanui, he awiwi loa kana hele ana, a e kamoe ana kona alahele no ka hikina, o keia Pele e ka makamaka heluhelu, oia no o Mugami, ka hoahele poina ole o Tazana, eia kela Paele ma ke alahele e huli ana ia Jene Kelekona, kona haku wahine.

            I ka hoea pono ana ae nae o na o Mugami, ma kahi o ke kino make o ka liona e waiho ana, nana pono iho la oia, i ke ano o ka make ana o kela holoholona, aole no ia i loihi aku, no ka mea e mau ana no ke kahe o ke koko. Kuloa iho la oia ilalo, no ka nana ana i na wahi o ka liona i pukapuka, i kiia aku me ka pua, a he hookahi puka, me ka ihe.

            Aia ka nanaina ano e maluna o ka helehelena o Mugami i kela manawa, me kona nana ana ae ma o a maanei, no ka mea ala koke mai la no ka hoomamao ana iloko on a, aole loa he mea e ae nana i pepehi i kela liona a make, aka na kona haku no ia, ke kanaka hookahi wale no, i lako me kela mau meakaua, no ka pepehi ana i na holoholona ahiu, a o ke kanaka makaukau loa no hoi, ma ka hoohana ana i ka panapua, ame ka laau ihe.

            No ka ike ole mai nae o Mugami i kekahi kino kanaka luliluli ae la kona poo, e hoike mai ana i kona minamina loa no ka halawai ole ana me kona haku, alaila hoomau aku la no oia i kona hele ana no ka hikina.

            Makela la holookoa, ua hoomau o Mugami i ka hele kana me ka hoomaha ole, e kahea mau ana no nae oia i kela ame keia manawa ia Jene Kelekona, ma ka inoa L@de, aolenae he wahi mea a paneia mai o kana kahea, eia nae, ua lilo kona kahea mau i kumu e komohia ai oia iloko o ka poino.

            Ma keia manawa hookahi nae a Tazana ma e hele nei iloko o ka ululaau, o Abua Muraka pu kekahi, he kanaka Abesinia, e huli ana lakou ia Amaka Zeka, no ka panai ana aku i ka ino no ka ino.

            Mai ke kukulu hikina akau mai keia kanaka Arabia me kona mau pualikoa, he mau mahina lehulehu ko lakou kaahele ana, e hookokoke mau mai ana i kahi i noho ai o Amaka Zeka, a o ke kumu o keia huakai a lakou, he eono mahina mamua aku, ua hoea ako o Amaka Zeka me kona poe kanaka, a lawe mai i na kanaka e noho ana maloko o ka aina o Muraka, ma ke ano i poe kauwa kuapaa nana.

            Ma ke awakea o keia la hookahi, a Alabaki Wepa ame Mugami e kaahele nei, no ka hikina, ua hoomoana iho o Abua Muraka me kona mau kanaka, ma kekahi wahi oneanea e pili kokoke ana i moali alanui, a keia mau kanaka e hele ku nei.

            O ka lele ana iho no ia o na koa Abesinia mailuna iho o ko lakou mau lio, oili ana no o Alabaki Wepa, a oiai aole oia i ike aku i kela poe, ua hoopuni koke ia ae la oia, a lilo aku la he pio na kela moi o na Arabia.

            He nui na ninau i waihoia mai imua on a, me kona pane ana aku no hoi elike me ka mea hiki iaia, ke hooko aku i ka makemake o kela poe koa, aole nae ia he kumu nona e hookuuia mai ai, aka ua hukiia aku la oia mailuna aku o kona lio, a laweia aku la imua o ko lakou alakai, no kona hana ana mai elike me kana mea i makemake ai maluna o keia kanaka malihini.

            No ka pane ana aku imua o Abua Muraka, i ke kumu o kona hoea ana me kela wahi, hoopunipuni aku la ua o Alabaki Wepa, he kanaka Palani oia, i hele mau no ko hahai holoholona ana maloko o Aferika, a ua pau kona poe kanaka i ka make, i pepehiia e na kanaka Paele, a e holo ana oia no kona palekana mai kela poe kanaka aku.

            Ua hoopaaia no o Alabaki Wepa e kela poe ma ke ano he paahao, a iaia e noho la, ma kona ano pio, lohe iho la oia mamuli o kona noke ana aku i ka niele, eia ka he poe enemi keia no Amaka Zeka, a e hele ana keia poe no ka pepehi ana aku iaia a make.

            Aole naeua o Alabaki Wepa i makemake e kaa liou aku oia malalo o ka malu o Amaka Zeka , ke kanaka ana o ka haalele ana aku mahope, a holo mahuka mai la no kona maka'u i ka make, nolaila o ka hana pono wale no, o ia kona hoopunipuni ana mai i ke alakai o keia poe koa, me ka olelo ana aku, he pualikoa nui ikaika ko Amaka Zeka, a ua kaahele aku ua moi nei o na Arabia no ke kukul@ hema, nolaila he hana pohihihi loa, ka loaa koke aku o kela kanaka, in a nei no ko lakou hoomau i ka hele ana imua.

            Ua manaoio loa o Abua Muraka, i keia mau olelo hoopunipuni a Alabaki Wepa, no ka mea, in a ua hala i'o o loihi, mamua o ka loaa ana aku o kela kanaka ia lakou, no laila haawi ae la oia i ke kauoha, i kona poe kanaka, e hana i ko lakou mau halelole, no ka hoomoana ana ma kela wahi, ahiki i ke ao ana ae ma kekahi la mai, alaila huli hoi hou aku lakou ihope.

            Ma ka auwina la hoi o kela la hookahi no oiai na koa Abesinia ma ko lakou kahua hoomoana, ua lohe aku la lakou i kekahi leo nui e kahea ana ma ke komohana aku o lakou, ia wa i hoouna awiwiia kau ai he mau koa lehulehu mo ka hele ana e nana i ka mea nona ka leo kahea, a iloko o ka makawa pokole, ua puni ae la o Mugami i na koa Abesinia, o Kona paa iho la no ia i ka hopuia, a iloko o ka hapalua hora mahope mai o ka haalee ana aku o kela poe koa, i ko lakou kahua hoolulu. oili nui aku la me Mugami ka lakou pio.

            I kela laweia ana aku nae o Mugami imua o AbuaMuraka, ke alakai o ka puali koa, o ke kanaka hookahi iwaena o kela poe i kamaaina iaia, oia no o Alabaki Wepa, kela kanaka malihini, o kona mau haku i hookipa ai me ka maikai, a o ke kanaka hookahi no hoi, ana o ka hookolo anamai mahope, ahiki i kona ike ana i ke komo maloko o kahi hoomoana o Amaka Zeka, ana i koho maoli iho ai no ke hoahui kolohe kela no ka moi o na kanaka Arabia, a i komo pu hoi i loko o na hana i hoolalaia e laua, bo ke puhi ana i kna kauhale o Tazana, a pau i ke ahi, a no ka hoopoino pu ana aku hoi i ke ola o Tazana.

            Mamuli nae o kana ike aku, aole he hoomaopopo mai o Alanaki Wepa, no kona ike mua ana iaia nei, ma kahi o kona mau haku, nolaila aole ona makemake e kamailio ae i ka mea oiaio aka hoike hoopunipuni aku la oia ia Abua Muraka, me ka olelo ana aku, he hahai holoholona kana hana, a he lahui kanaka nui kona aia ma ka hema kahi i noho ai, a e huli hoi hou aku ana no oia imua okona poe, me ka noke ana mai i ka uwalo imua o Muraka, e hookuuaku iaia, e hoomau ma kona alahele.

            No ka maikai nae o ke kino o keia Paele, e kupono loa ai Mugami ame Wepa no ka hoopaa ana ia laua maloko o keoia no ka oihana koa, aohe e aeia mae kana leo uwalo aka ua haawiia ae la ke kauoha i kekahi mau koa e lawe aku ia kahi halelole, a no ka manawa mua loa, akahi no a loaa aku ka ike ia Wepa, eia ka he pio oia, aole hoi he malihini hanohano, ma ke alakai o kela puali koa.

            Ua noke okoa aku la o Wepa i ke kue, no kona hanaia mai ma ke ano he paahoa me ka olelo okoa ana aku i na koa aole he kumu kupono, a lakou e hoolilo ai iaia i paahao, aohe nae he hooloheia ana mai o kana uwaloaku, me ka hahau okoa ia naa mai o kona waha i ka laau, akahi no na kanaka nei a noho malie, mamuli o kona ike, pela wale no e hooiia aku ai na hoopilikia naa mai a kela poe maluna on a.

            No Mugami, aole ana mau kue ana aku, aka ke noho malie wale lo no oia, me kona ae e laweia aku no kahi i manaoia ai, malaila oia e hoopaaia ai, aia nae iloko on a, na manaolana, no ka hiki no iaia epakele mai kela poe koa mai.

            Me kela manaolana iloko on a, ua hoikeike aku la no oia i kona ano oluolu me ka hoao ana e hoolilo iaia iho i hoaloha no kela poe koa Abesinia, me kona ninaninau ana aku ia lakou e pili ana i ko lakou emepera, ame ko lakou aina, me ko ianei hoike okoa ana aku, he nui kona makemake e hoea no ko lakou aina, a e komo aku iloko o na hoohauoli ana iaia iho, me na mea maikai a kela poe kanaka i kamailio mai ai iaia nei, m ko lakou kulanakauhale.

            Ua kokia nui mai keia ano hoihoi o Mugami no ke ake e hoea koke i ka aina i noho ai o kela poe koa, aole he wahi hoohu@i iki iloko o lakou, na makemake keia Paele e pakele mai ka mana aku o ka pualikoa, nolaila i na la mahope o ko lakou kaahele ana, ua emi mai la ko makaalaia o keia pio, aka e hookuu wale ia ana oia, ma ka hapani o na manawa o ke ao, aia wale no a i ka wa poeleele, e hoihoiia ai oia maloko o kekahi halelole, i paa kona mau aiai apau i ke kiaiia e na koa.

            Mamuli nae o kela hoonoho pu ia o Mugami me Wepa i na manawa apau, ke hoao pinepine aku la oia e niele ia Wepa, in a paha ua ike oia i kekahi kanaka ma ka inoa o Tazana, pela hoi me ke kumu i puhiiaai o kona home i ke aku, me ke akahele loa ana o ua Paele nei, aole he hoikeike wale ae i kona ano, no ka maopopo ana iaia na mea e pili ana ia Wepa ame kona kipa ana aku ma ka home o ko ia nei mau haku.

            I kekahi manawa no hoi e niele aku ana oia no ka Le@e Kelekona, a oiai nae, he kanaka kela i piha loa me ka maalea, aole ua o Wepa i hoomakili iki mai i kekahi mau hoomahele ana, e loaa aku ai ka ike i keia Paele, no kona komo pu ana iloko o ka hana, nana i hoonionio aku i ka home o Tazanaa ame kana wahine, pela iho la i lohe aole ku ai o Mugami i na mea i pili loa i kona mau haku.

            Ma kekahi la nae, ua hoea aku la ka pualikoa no kapa o kekahi kahawai nui, a oiai he auwina la kela la, ua hoomoana iho la lakou malaila, no ka mea, o kela kahi maikai loa, no ka auau ana, a no ka holoi ana i ko lakou mau lio, me na lole lepo.

            Ua hookuuia aku la o Wepa ame Mugami, o laua pu kekahi e hele e auau, a oiai aole he moo aikanaka o kela wahi, ua lilo keia i mea hoohauole loa aku i ka manao o na mea apau, nolaila wehewehe ae la o Wepa i kona mau lole no ka auau ana, eia nae, ke ike aku la o Mugami, i ke akahele loa o ka wehe ana o kela kanaka i kona palule, me he mea la, aia kekahi mea ano nui loa ana i makemake ole ai ike wale ia mai e kekahi poe, o kailiia aku auanei mai iaia aku.

            No kela akahele loa o Wepa i ke wehe ana i kona mau lole, i komo ak uai ka manao hoohuoi iloko o Mugami, a he oiaio, i loko o ka pihoihoi o na manao o Wepa, ua haule aku la ke eke o na pohaku makamae i waihoia ai, noluna o ka honua, me ka hanini ana aku o kekahi mau pohaku a waiho ana iwaho.

            Aole o Mugami he Paele noho naaupo, elike me ka wapanui o na kanaka o kona lahui pouli, aka oia kekahi o n@ Paele naauao loa, no ka mea ua hoea pu oia no Ladana me Tazana, ua hele makaikai ma na hale hoikeike, na wahi e hanaia ai ke gula na ha@@ o ua waiwai makamae, a ua maopopo iaia, ke waiwai o kela ame keia ano pohaku momi.

(Aole i pau.)