Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 31, 30 July 1920 — Page 6

Page PDF (1.61 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

He Moolelo No

Elese, ka U'i Noheai Liliia

ʻ A I Ole

Ka Ipo Aloha a ke Kanaka Waiwai

 

 

            @ @@@ kamaihio mai oe no ka mea e pili ana i ka ipo in a @@ @@@ paani wale no ia." i papa mai ai ke kaikuana. @@@ iho la anei oe he olelo maikai ia, me kou ike iho. @@@@@ opiopio loa oe i nei manawa e noonoo aku ai no ia @@ ie ipo."

            "Opiopio loa no ka noonoo aku no ka po. e Kete? Ha! @@ He opiopio iho la anei ia ina he umi-kumamaono ma-@@@nana mai ua piha nae ko'u poo i ka noonoo no ia mea @@. O. mai nanakee mai oe ia'u elike me kena." wahi @@@; Ele'e. a nee ae la oia i ka akaaka. me he mea la he mea hoihoi @a ia iaia. "No keia manawa aole hiki ia'u ke @@ @ : ke ano o ke kane a'u e koho ai."

            @ @@@@@ he mau olelo naau wale no kau o ke ano ka-na ai " i h oho mai ai o Kete me ke ano inaina pu ilokko @@ @@@@@ la oe e halawai aku,ai me kekahi kanaka opio e make mai ana ia oe? Pehea e loaa ai kau ipo. koe wale @@@@ a he mahaoi wale aku no nou."

            He pele naha i kou manao, aka i ko'u he mea loaa wale @@@@@ manawa apau e akemakeia ae ai," a nee ae la o @@ i ka akaaka. "Kupanaha no hoi oe. e Kete, ka ninau @@@@ ke'a. eia ia mau mea apau i loko o ko'u poo i nei manawa. Na kekahi kanaka opio a'u o ka ike ana me na maka @ @@@@@ lauoho ulili. a he mau maka uliuli ka kekahi me @ @@@@@@ niponi. lauoho uliuli, a o kekahi he kanka opio @@ uliuli me ka lauoho apiipii ehuehu.

            @@ ka'u koho iho. a oia no hoi ka mea a ko'u naau i iini @@@ kanaka opio hope loa nona na ano a'u o ka hoike ana @@@ @ ia oe. oia ka'u fala e lawe ai, ina no ko'u makemake @@@@.

            @@@@ kanaka me na maka alohilohi. lauoho uliuli, elike @ koa mau maka. e Kete. he mau maka nema ; o ke kana- @@ me na maka uliuli a lauoho ehu, he aloha puanuanu, @ @@@ me ko ka hakuhale : o ke kanaka me na maka poni-@ni. ka elele. he lili. Nolaila au i manao ai o ke kanaka @ @@ maka haulaula o na onohimaka, lauoho apiipii a ehu-@@@ ka umiumi oia ano kanaka ka'u e koho ana i ipo na'u." @@ kaikamahine ino maoli no kela!" i noonoo iho ai o @@ loko @@ me ka pane ole mai.

            @@ loko @@ me ka pane ole mai.

            Aole hiki i ka makuahine ame ke kakuaana ia manawa @@ u@ni iho i ko laua akaaka no ne mau olelo a Elese. he kaikuahine inoonoo lalau wale no i ka laua noonoo iho ia @@@@@. me he mea ia e moeuhane ana oia a i ole o ke kaku paha o ia mau ano kanaka opio ke ku mau ana ma-na i kena alo.

            @@@ hookahi o lakou ia manawa i hiki ke hooiaio iho ia @@ huaolelo i kamailiola mawaena o lakou e hoi hou mai @@ @ oia mau olelo maluna o lakou pu, ua like ia mau olelo @@@@kaia me he makani wale la no, a nalo wale aku, na ka @ @@@ aku o ka moolelo e hoike mai i ka hopena.

            Ae he pololei keia mea a'u e kamailio aku nei ia olua, o @@ ipo e hoaa aku ana ia'u elike ana oia me ke ano oke ka-@@@ hope a'u o ka hoakaka ana aku nei ia olua, a olua e ke mai nei i ka akaaka hoohenehene. He kanaka opio @@ oia me ka ula ohelohelo ma kona mau papalina elike me ka loke akala. ame na umiumi ehuehu u'i a nani e ulu ai a ka lehelehe o kekahi kanaka. E ike mua mai olua he @@@@ opio, u'i ana oia." a nee hou ae la o Elese i ka akaaka. "A ke manaoana nei au." wahi a Kete o ka pane ana aku e ka haalulu o kona leo. oiai no oia e uumi ana i kona aaka no kona ike aku i ka piha loa o kona kaikaina i ke @ @@@ ia,ano kanaka ana i hoakaka mai ai. "A mawaho @@@ ana on a a mau ano maikai e ae paha, e pono e ia i kanaka hoopono a kupaa me ka oiaio, me ka loaa @ mea nei hookahi. he aloha."

            A ke manaolana nei hoi au." wahi a ka makuahone o ka he ana mai me, na maka hoihoi" e kii okoa mai ana ia @@@@@ ia oe ahiki i ka hale nei. a noi mai ia oe i wahine @@@@@ ka ike aku o kou mau maka. E Elese dear. ina e @@@ mai ana oe imua o'u aole oe e haawi aku o kou hale po @ @@ a noi mai ia'u . e loaa ana ka maha i kuu uhane nou." @ A in a au e hoohiki ak uana imua ou ia mea. e ae mai @@ anei oe ia'u e hele aku au e huli i hana na'u maloko kekahi hale kuai?" i ninau koke mai ai o Elese me na aka hoihoi.

            E oluolu oe. e Elese. Mai noi mai no ia mea," i papa a o Kete.

            E kuu Elese. o kou lohe aku keia ; o na kaikamahine @@@ e hilinai ana aluna o ko lakou mau makuahine i ka @@@@ mau mea huna apau he poe kaikamahine maluhia a @@@ mau mea huna apau he poe kaikamahine maluhia a @ @@@@@@ lakou. ke hoolohe nae. Ahiki i kou manawa e @ @@@ ai. e kuu aloha. o kau mau mea huna apau a me kau @@@@ ana owau wale nei no kou hoakuka no ia mea e @@@@ ai. a mahope aku o kou mare ana ia manawa e pau ai @ @@ kuicana maluna ou a o kau kane ka mea kuleana. iaia @@ @ hoike aku ai i kau mau meahuna, a maluna hoi on a @@@ hilinai no kou pono i na manawa apau, a ke hana ole @ pela. he hopena poino no ke hiki mai ana."

            A ke manaolana nei hoi au." wahi a ka makuahine o ka @@ ana mai me, na maka hoihoi," e kii okoa mai ana ia 'oe ahiki i ka hale nei. a noi mai ia oe i wahine @@@ ine ka ike aku o kou mau maka. E elese dear. in a e @@@@@ mai ana oe imua o'u aole oe e haawi aku i kou ae kekahi kanaka au e aloh aai e hele mai oia i kou hale po-@@@ a noi mai ia'u. e loaa ana ka maha i kuu uhane nou." A in a au e inoohiki ak uana imua ou ia mea, e ae mai oe ia'u e hele aku au e huli i hana na'u maloko ke kahi halekuai?" i ninau koke mai ai o Elese me na @@@ hoihoi.

            "E oluolu oe. e Elese. mai noi mai no ia mea," i papa mai a o Kete.

            "E kuu Elese. o kou lohe aku keia ; o na kaikamahine @@@ e hilinai ana maluna o ko lakou mau makuahine i ka @@@@ mau mea huna apau he poe kaikamahine maluhia a @@@@@@ lakou. ke hoolohe nae. Ahiki i kou manawa e @ @@@ ai. e kuu aloha. o kau mau meahuna apau amea kaa @@@@ ana owau wale nei no kou hoakuka no ia mea e @@@@ ai. a mahope aku o kou mare ana ia manawa e pau ai @ @@ kuicana maluna ou a o kau kane ka mea kuleana. iaia @@ e hoike aku ai i kau mau meahuna, a maluna hoi on a kou hilinai no kou pono i na manawa apau, a ke hana ole e pela. he hopen poina no ke hiki mai ana."

            "Ahiki i kuu mare ana e mama," i hooho mai ai o Elese me ka hoihoi me ka akaaka pu ana mai. "Ke hoohiki aku @ @@ au imua ou a imua o na anela o ka lani e hoike aku ana @@ ia oe i na mea apau. nolaila, i keia manawa e ae mai @@@ anei oe ia'u e hele au e huli i hana na'u?"

            "Akahi au a ae aku i kou manao. e kuu Elese. ua hoohiki mua mai la oe imua o'u, alaila kani iho la ke uhu a Mrs. Beranadona.

            "O. e mama. heaeha kou mea o ka ae ana aku la i ka kaina @@@. @ oe ka hoi kekahi hupo o ka ae wale ana aku la no i @ @@ makemake pupule." i nui mai ai ko Kete leo. he leo i paha loa i ka inaina.

            "E Kete dear. ua hana mai o mama i ka mea maikai lloa. Heaha kau e keakea mai nei i ko mama mano? E ike iho @@@ no oe nou iho i kou kuhihewa. Ma kekahi o na la ma keia mua koke iho e ike iho ana no'oe i ko'u palekana loa mai na kanaka makaleho, mai apau e hoao mai aua e hoohihia ia'u. Makemake anei oe e make au elike me kekahi wahine mare kane ole no ka nui o ka makemake e aloha mai kekahi opio maka halaula i'u?

            "O. e Kete mai nanakee mai oe ia'u me ka hooloihi iho i kou auwae. E noonoo iho oe no ka waiwai a'u e hoihoi mai ai i ka hale nei ma na ahiahi Poaono apau a lu aku maluna ou mau u-ha.

            "E noonoo iho oe no ke kauka. ka mea nana e lapaau mai ia oe a ola ae kena eha ou. E noonoo iho oe no kekahi koloka hoopumehana hou no mama. E noonoo iho oe no na mea kupono apau e pono ai ko kakou noho ana koe ke kanaka iho e hoao mai ana e apuhi  kuu noonoo. O, e Kete dear. mai maka'u iki oe no'u! Ua nui kupono au no ka hoouanaunaia no ka huli ana aku hoi i kekahi mea e pono ai kakou!"

            No keia lanakila ana o Elese maluna o kona makuahine ame kona kaikuaana he la hauoli loa ia nona ahiki i ka po ana.

Mokuna II. Ka mea Hoopakele U'i.

            "E mama. he manaolana ko'u aole poino e kau mai ana maluna on a! Hiehie maoli no hoi o kaina me ka u'i pu!"

            O ke paniia ana aku no ia o ka puka a paa mahope o Elese oiai oia e hele ana no ke noi ana aku i hana. a o keia ae la ka Kete mau huaolelo o ka hoopuka ana ae me kona piha i na manao hopohopo no ka halawai aku o kona kaikaina me na ulia i ke ole ia aku.

            O Kete keia e noonoo honua nei no ko Elese halawai aku me na ulia o ka manawa i maopopo ole, eia nae. no Elese iho. aohe mea o ia ano iloko ona, o ka piha hauoli wale no no kona ae maikai ia ana aku e hele e huli hana.

            Ua kahiko o Elese iaia iho a ai ka manu iluna ; o kona mau aahu nani loa o ka moelolii ana iloko o ka pahu no kekahi manawa oia kona o ke komo ana ma ia kakahiaka. a ke nana aku ma kona mau kiionohi maka ua like me na pohaku spaire ka anapa. o kona mau papalina o ia no oe o ka ohia pua kea i pala i ka ua noe. a ke nana aku hoi i kona helehelena me he la o ka liula o ke kakahiaka.

            He nani mau ke ao holookoa i ka nana aku a ka mea maemae o ka naau a hewa ole, pela okoa iho la no ha hauoli o Elese ma kela la ana. i hele aku ai ma ke alanui Umikumuhana, a oiai oia e kuoe ana ua oi aku mamua o ke kakini mau kanaka i ike mai iaia i hookapaliliia ae ko lakou mau puuwai, i kamanawa i kau mai ai ka ike a ko lakou mau maka maluna o Elese. no ka nui o ka makemake ame ke kuko.

            Ua like oia me kekahi kuu pena nani loa ma kela manawa ana e hele ana maluna oke alanui. iluna wale no kona mau maka e kau ai, pololei kona oiwi a he kulana o kekahi moiwahine kona hoa elike ai.

            Ua kamaaina iaia ke kulanakauhale, o ka apiki nae aohe ana manawa iki i a'e aku ai maluna o kahi akea loa o ke alanui Umi-kumamaha. kahi oi loa aku o ka pilikia. no ka me.a ma ia wahi e holo  mai ai na kaa a i ikeia hoi ka-inoa o ia wahi "Ka Hookee a ke Kanaka Make."

            No ka piha loa o kona noonoo no kana hana e hele ana ia manawa, me ka lia mua iloko on a e loaa mai kekahi hana nana e hana ai maloko o ka halekuai. a me ia hana e loaa ana iaia e loaa ai ke dala no ke kokua ana i kona makuahine ame kona kaikuaana ma'i. hoea aku la oia ma kela wahi i kau nui ia ka weli e na mea apau mamua o kona hoomaoppo ana ae he wahi ia no ka poino.

            O kona haalele ana iho no ia i ke alanui kauaoao a e hele aku ana no kekahi aoao o ke alanui me ka awiwi o ia hele ana aku, a ia manawa lohe aku la oia i ke kani mai o ka hele o ke kaa uwila. me ka uwawa mai o na leo o na ohua e kau ana maluna o ke kaa, na kane ame na wahine. a pel@ hoi me kekahi makai kino nui. e kahea mai ana iaia e kuiho aole e nee hou aku imua. a hoao pu mai la ka makai e hopu iaia, a i ka hope loa kaalo ae la ke kaa mamua on a, aneane loa e pa mai iaia.

            Ua huli mai la oia ihope me ka auwe ana ae, aka nae; ua lohi loa. a ua aneane loa oia e haawipio iaia iho no ka make, a ia manawa ua paa mai la oia i ka hopuia ma ka puhaka e kekahi lima wikani, a hapaiia ae la oia iluna me he wahi bebe la mai ke alanuihao ae.

            Ua pa liho mai la kona poohiwi i ka aoao o ke kaa. oiai ke kaa e holo.ana me ka mama loa, a oiai oia e paaia ana iloko o na lima o kona hoopakele, nana ae la oia iluna i kona mau maka me he mea la e olelo ae ana e ole oe pakele au. a he helehelena o ka minoaka ke paani ana ma kona mau maka.

            He manawa pokole wale no nae ia ana o ka nana ana ae i na maka o ke kanaka opio nana oia i hoopakele iho la. alaila kulou iho la kona mau maka ilalo a ueue ae la no kona hookuuia ae mai ka paa ana a ke kanaka opio: oiai oia e ola ana aole loa oia i poina iki no ka hookapaliliia ana ae o kona houpo no ka halawai ana ae o kona mau maka me na maka o ke kanaka opio nana oia i hoopakele iho la. a no ka mea. ua kulike loa ka helehelena o ke kanaka opio me ka helehelena o ke kanaka ana i manao ai i kane a i mea aloha nana elike me kana mau olelo hoomakeaka i kona mama ame kona kaikuaana i ikeia mamua ae nei.

            Ina oia mau huaolelo ana o ke kamailio ana a i kakauia e hoakaka ama i ke ano o ke keonimana opio nana i hoopakele i kona ola, e kulike loa ana ia me ka helehelena o ke kanaka nana oia i hoopakele ihola.

            "O. me ka mahalo nui ia oe. e ke keonimana opio." wahi ana o ka huli ana ae iluna a nana ae la i ka helehelena o ke kanaka opio e nana pono iho ana iaia ia manawa. "E ole oe. hoopakeleia kuu ola."

            Ma kela manawa ua lulumi mai la na kane ame na wahine oluna o ke kaa apuni laua, mahope o ko Elese hapaiia ana aku a kau iluna o ke kaa, a no ka nui loa o na ninau ma kela ame keia aoao e ninau mai ana iaia, u aeha paha oia, ua hoopihaia oia i na manao pihoihoi, no ka mea. o ka makamua loa iho la keia o kona halawai ana me kekahi ahakanaka nui a nee mai i ka ninau iaia.

            Ua hoomaopopo ke kanaka opio nana oia i hoopakele ia ano ihoihoi ona. Mahope o kona nana ana ae ma o a maanei kulou iho la oia a hawanawana iho la ma na pepepiao o Elese a i iho la: "E hookaawale aku anei au ia oe ma kahi e mai keia ahakanaka aku?"

            "Ae, o  ko''u makemake ia, ke oluolu mai nae oe." wahi a Elese o ka pane ana ae me ka mau no o ka haalulu o kona kino ia manawa no kona hoomanao ana ae i kona pakele ana mai ka apoino mai.

            Alaila hopu mai la ke kanaka opio i ka lima o Elese a paa ae la iloko o kona, a kai aku la iaia ma kekahi wahi kaawale, a ke lelele wale la no ko EElese oili ia manawa me ka pinapina'i o kana hanu ana. no ka mea. o ka makamua loa iho la keia o kona halawai ana me keia poina, a o ka makamua loa no hoi o ka paa ana aku o kona lima i ka lima o kekahi kanaka opio.

            "E oluolu hoi e hookaawale ae i loaa kahi a keia lede opio e hele aku ai," i lohe ae ai o Elese i ka leo o ke kanaka opio o ke kamailio ana aku i ka poe e kuku mai ana mamua o kahi a laua e hele aku ai. "Aole oia i eha. he makemake nae oia e hele aku no kana wahi i makemake ai."

            Oiai no oia e kamailio aku ana ke aloalo pu aku la oia mawaena aku o na kanaka i hele a pili a hookeke ia manawa. Ke hoomau la no hoi o Elese i ka paa ana i ka lima o ke kanaka opio ahiki i ko laua kaawale loa ana aku mai ka ahakanaka aku, a ia manawa i huki aku ai o Elese i kona lima mai ka lima aku o ke kanaka opio nana oia i hoopakele a me ka minoaka e naholo ana ma kona mau papalina, i mai la i ke kanaka opio:

            "Aole mau huaolelo kupono lawa loa i h iki ia'u ke haawi aku i ko'u mahalo ia oe, e ke keonimana opio, o keia wale no.. na na lani e hoopomaikai mai ia oe."

            "Aohe o'u makemake i kou mahalo mai ia'u. ua hana wale aku no au ia mea no ka hoopakele ana ae ia oe mai ka make mai. me ka manao ole aku e haawiia mai kekahi mahalo ia'u." i pane iho ai ke kanaka opio me ka manao kui'o. "Aole pono kana e ku loihi iho maanei, o hoea mai ananei kekahi kanaka kakau meahou no ka nupepa, a nee mai i ka niee i ko kaua mau inoa, a malia o pa'i pu mai i ko kaua mau kii no ka hookomo ana aku iloko o ka nupepa kakahiaka."

            "O. he ku maoli no i ka weliweli kela ulia ke noonoo ae!" wahi a Elese o ka pane ana ae oiai oia e noonooana no kona pakele aua mai na niho wakawaka mai o ka make. a i hoopakele waleia no mamuli o ke koa o ke kanaka opio me ka umiumi haulaula e ku pu ana me ia.

            Ua maopopo loa ia Elese i nei manawa mamuli o kona ike pono ana ae i ka helehelena he kanaka u'i oia-oia kana kanaka u'i i ike mua ai. aole o kona u'i wale no. aka he kanaka opio waiwai pu oia mamuli o kona mau aahu e komo ana ia manawa. a ma kona koho iho ia manawa he kanaka hanohano pu oia.

            Nee ae la ke kanaka opio i ka akaaka no ko Elese olelo ana ae i ke kau o kona weli ame ka nui o kona maka'u no kela hooku'iia ana mai on a e ke kaa ana i noonoo ole ai. alaila hoomau aku la ke kanaka opio i ka hele ana ma ka aoao o Elese. me kona nana mau iho maluna o ke kaikamahine opio. me na maka e hoike ana i kona makemake nui pu e nu la iloko.

            "He mea weliweli i'o no." wahi ana o ka pane ana iho. "aka hookahi hua maikai i loaa ma ia ulia ana. oia keia. e ole ia ulia halawai ana au me kekahi kaikamahine huapala a'u i ike ole ai i ka lua mamua aku nei, a o ka mea hoi a'u e hauoli nei i nei manawa e hookau wa ia'u iho nona. e oluolu mai ana anei oe e hoike mai ia'u i kou inoa? Ina no kou hoike mai aole au e haawi aku ana ia inoa ou i na kanaka kakau nupepa, owau wale no ke ike ia mea a nalo iho."

            Ke haku'iku'i la ko Elese houpo ia manawa no nei mau olelo a ke kanaka opio me ka ninau pu iho no kona inoa. he haawina i loaa ole iaia mamua. Ke hoomaopopo la oia mamuli o ka ulia i halawai me ia i hoohuiia ai oia me nei kanaka opio. ke ano kanaka no ana o ka hoike ana aku i kona makuahine ame ke kaikuaana oia kana ano kane i makemake ai e mare aku. in a no kona halawai me ia ano kanaka. he kanaka ana i manao ole ai e halawai ana me ia a hala he mahina a i ole oi aku no paha.

            Ia manawa oia pu kekahi i makemake iiho la e ike i kona inoa; aole oia wale aka. he makemake pu oia e halawai hou aku oia me ia ma kekahi manawa ma ia hope aku. e ike aku i kona helehelena. e lohe aku i kona leo ame kana akaaka ana. Iaia nae e noonoo ana no ia mea ua hookuha'u koke ia oia no ka haupu ana ae he kanaka waiwai paha ka opio e hele pu ana me ia ia manawa. a he kulana hoi kona i oi aku ke kiekie maluna ae o kona, he oi aku ka maikai nona in a i haawi koke mai ke kanaka opio i kona aloha a hookaawale koke aku eliko me ka hikiwawe loa, i ike hou ole aku iaia.

            Noonoo iho la oia ia manawa. elike me ke ano on a wahine koa. malia aia paha he manao i loko o ke kanaka opio he kaikamahine oia na kekahi ohana waiwai. a in a oia e olelo aku ana me ka maopopo loa  ame ka oiaio e hele ana oia e huli hana nana. e haalele koke mai ana kela kanaka opio iaia.

            Nolaila. nana ae laoia iluna i na maka o ke kanaka opio me ke koa loa. a i ae la:

            "O ko'u inoa o Elese Beranadona. E hele ana au i ka halekuai a Harrison & Co. no ke noi ana aku in a e hiki ana e loaa mai i hana na'u maloko o ia halekuai. Nolaila, e ike iho oe aole he ola waiwai loa ko ka mea a'u i hoopakele iho nei; he wahi kaikamhine hana wale no. au paha e noonoo koho hewa la iloko ou he kaikamahine au na kekahi ohana kulana."

            "O, manao au he oi loa aku kou waiwai i ko'u manao in a oe he kaikamahine hana," i pane iho ai ke kanaka opio. No'u iho he oi aku ko'u hauoli i kekahi mea e hana ana no kona ola. No'u iho, aohe waiwai, no ka mea he kanaka palaualelo. aohe hana. ua hoopailaniia e ka makua'a ua kauka'i aku maluna o ka waiwai o ka makua. E ae mai ana anei oe ia'u e hele pu aku me oe ahiki i ka halekuai kahi au e makemake nei e hele aku ilaila?"

            Aia iloko o Elese kekahi manao me he mea la e hookikina ae ana iaia e hoole ae no kana noi. aka mahope o kona noonoo ana iho he hana maikai ka ke kanaka opio i hana mai ai nona, a he kulana keonimana no hoi ko ke kanaka opio e hele pu ana me ia ana e hopohopo ole iho ai e limanui ia mai ana oia, alaila pane ae la:

            "Ina he makemake oe." me ka leo liilii loa i aneane elike me ka hawanawana.

            "O. he makemake au." wahi ana. "Aole hiki ia'u ke hookaawale ia'u iho mai a oe mai ma ka manawa a kekahi ulia kamahao loa i hoohui ai ia kaua a ike ana kaua kekahi i kekahi. He makemake au e loaa ia'u ka ike maopopo nou. E hiki ana anei ia oe ke hookuu mai ia'u e hele mai kou alo mai me ka loaa ole iho o ka minamina ia oe a ia'u pu?"

            "I pane aku la au ia oe i keia no ko'u manao he hana okoa aku no paha kau. a i ole he wahi okoa no paha kau e hele aku ai. o ko'u ae ana aku ia oe e hele pu me a'u. malia e lilo ana ia i mea e hoohakaliaia ai kou hele ana aku no kau wahi i makemake ai." wahi a Elese o ka pane ana ae.

            "Aohe a'u hana. aohe no a'u wahi ano nui i manao ai e hele aku. nolaila, e hele pu akua kaua." i pane iho ai ke kanaka opio.

            Hoomau aku la laua i ka hele ana me kaa i ke kanaka opio ke alakai ana aku a kaa ma kekahi aoao o ke alanui Umi-kumamaha. kahi hauwalaau a holoke nui ole o na kanaka. a e hiki ai hoi iaia ke lohe pono ae i ka leo o ke kanaka opio.

            I ka ua o Elese noonoo iho ia manawa me he mea la o ka lia iloko o kona puuwai oia ka ke kanaka opio e kamailio iho ana iaia ia manawa. Mamuli wale no o ka ulia hoohalawai ia ai laua me ke kupanaha loa, a he mau minuke pokole wale no paha auanei ma ia hope iho. e hookaawale hou ia ana laua me ka halawai hou ole aku.

            "E hookaumaha ia ana ko'u noonoo ke ike hou ole aku ia oe ka mea nana i hoopakele i ko'u ola. i ka wa hea la'e hui hou aku ai aole i maopopo ia'u." i pane ae ai ua o Elese.

            Pahola ae la ka hauoli ma na maka o ke kanaka opio no nei mau olelo a kona hoahele. alaila apo mai la oia ia Elese a pili ma kona aoao. a kamailio iho la me ka leo waipane a oluolu loa o ke ano mali:

            "Ke hauoli nei au i ka loaa ana o ia manao ia oe. No'u iho. ke ike nei au e hakaka aku ana au me ka ikaika me kekahi poino e olelo mai ana. aole pono ia'u e ike hou aku ia oe. ma na ano apau. aohe au hopohopo ana iho no kou ike hou ole mai ia'u ma nei mua aku. e ike mau mai ana oe a manaka iho. Ua loaa no nae paha kekahi wahi au e hana ai maloko o ka halekuai a Harrison?"

            "Aohe." wahi a ka Elese pane. "Aka nae, he kaikamahine ke hana nei maloko o kela halekuai a'u i ike a i kamaaina ai. a mai iaia mai ko'u lohe ua makemakeia kekahi kaikamahine kokua hou noloko o ia halekuai. No kana kamailio ana mai pela ke manaolana nei au e loaa ana no kekahi wahi no'u e hana ai maloko o ia hale kuai. o ko'u iini nui ia, no ka mea. he poe ilihune makou me ka makemake loa e loaa mai kekahi hana no ke kokua ana mai ia makou."

            "O. he mea kaumaha no kela! He ohana nui no nae kou?" i ninau hou iho ai ke kanaka opio.

            "Aohe; o mama wale no ame Kete a owau no hoi: no Kete nae he ma'i kona. he eha ma kona kua, aohe hiki ke hele a oki loa aku hoi ka hiki ke hana, o kahi humhumu wale no. Hookahi mea nui a'u i makemake loa ai e loaa ke dala oia hoi. i hiki ai e loaa kekahi kauka no ka lapaau an @ iaia."

            Oiai o Elese e hoakaka ae ana i keia mau mea aohe wahi ano hilahila a hopohopo iki iloko on a. me he mea la ua kamaaina wale laua kekahi i kekahi no kekahi manawa loihi mamua aku. a ke nan pono iho la no hoi ke kanaka opio me ka hialaai nui o ke aloha kuio iloko on a.

            "Ke manzo nei au aohe waiwai o kou kanalua ana iho no ka loaa o kau hana maloko o kela halekuai." wahi ana. "E ae mai oe e nana aku au ma ou mau maka i kou ouli pomaikai. Mai nana aku hoi paha oe i kahi e! Ke ike ku nei au ma kou mau maka he haawina pomaikai a hauoli loa kou ma nei mua aku. o kau paha e noonoo la e holopono ana paha kau noi ana aku no ka loaa mai o kau hana ame kaole."

            Nee ae la o Elese i ka akaaka me ka piiana ae o ka u@@ ma kona papalina no nei mau olelo a kona hoopakele. a i ke kanaka opio e nana pono iho ana i ua o Elese ia manawa aiaka. noonoo i loko on a kahi i hana ai me ka olelo ana iho aole oia i ike i kekahi kaikamahine nohea a upolu o ka helehelena elike me Elese.

            "Ae: oia ko'u makemake loa o ka loaa mai on a hana na'u a eia nae, i hoike aku no au ia oe ia pilikia o'u. he ano hilahila wale au i ke noi aku i ka haku oloko o ka halekuai."

            "O. mai hilahila oe: e koa oe ma na ano apau. aka e hoike aku au ia oe i keia, aohe waiwai o kou hilahila ana. o kou hilinai wale mai no i kou pomaikai ma o Hale Venona nei la, a o ka loaa no ia o ka mea au e makemake la."

            "Hale Venona!" O. kupono maoli no ka inoa iaia." i nalu iho ai o Elese. no ka mea. he kanaka maemae oia o ka helehelena. ka olelo a ke ole au e koho hewa o kona naau pu kekahi."

            Ma keia manawa ua huli ae la laua ma ke alanui Eono a e u pili aku ana iuka ma ia alanui. a ua lilo ka loihi o ia wahi a laua o ka hele ana ku i mea noonoo nui ole ia ae. no ka liko loa i ke kamailio. ka akaaka ame na olelo hoomakeaka a ke kanaka opio. a mamu o ko Elese hoomaopopo ana ua kokoke loa kaua i ka hale hkuai kahi a laua e hele akuana. alakai aku la ke kanaka opio no kahi o ka puka e hamama mai ana.

            I ka hoea ana aku a laua ma kahi o ka puka. huli ae la ke kanaka opio e hele ma kekahi aoao. a oia ko Elese manawa i haawi aku ai i ke aloha me ka i ana aku: "O ke aloha no kou." a haawi pu aku la i kona lima no ke aloha ana.

            Hopu mai la ke kanaka opio i kona lima. a hookuu mai la mamua o ko Elese ike ana iho he hewa paha kekahi iloko o ia hana a ke kanaka opio.

            "Aole keia o ko kaua manawa hope loa e ike ai. e ike hou aku ana no kaua mamua o ka hala ana o kekahi manawa loihi. Pehea. e hoopoina ana paha oe ia'u?" i ninau mai ai ke kanaka opio.

"O. aloe. hookah no. hui hou ole kaua he make no kekahi o kaua." i pane aku ai o Elese, me ka maopopo ole iaia o kana mea o ia kamailio ana aku la.

Mokuna III He Hana Hoohalua Weliweli.

            Ia hala ana aku a ke kanaka opio huli ae la o Elese a komo aku la ma ka puka o ka halekuai me ka aluka e komo aku ana. a ke lelele wale la no kona oili. he haawina i loaa ole iaia mamua. no ka piha o loko i ka hilahila no kona noi aku a hooleia mai.

            Oiai oia e hele la alaalawa hou ae la kona mau maka ma o a maanei me ke ake e ike hou ku i ke kanaka opio i haalele mai la iaia.  ka mea nona na hiohiona e paanaau la i kona noonoo. ke kanaka u'i hoi nona ka helehelena ana @ li'a ana ia manawa i hoa kunu mau nona no ia mua aku.

            Oiai oia e nana la ma o a maanei me ke ake e ike hou akua ia Hale Wenona aohe nae oia i ike hou aku iaia. no ka mea ua palamimo loa ka Hale komo ana aku ma kekahi aoao o la halekuai he mau i-a wale no ka mamao. a oiai ua o Elese e hele aku an ama ke alanui a aneane e hiki aku i ka papa kuai. ua hoea mua aku la o hale noloko loa o kekahi rumi.

            Ua like ka Hale hele ana me hea mea la ua kamaaina wale oia i na wahi apau oloko o ia halekuai a he mea oiai no ia. no ka mea. iaia e hele la e kunou aku ana oia i na kaikamahine kupakako oloko a pela no hoi me ia mau kaikamahine. i ko lakou manawa i ike mai ai iaia. me na minoaka hoomahine ma ko lakou mau papalina.

            I ko Hale komo loa ana aku noloko o ka halekuai. huli a@ la oia ma kekahi aoao. a komo aku la iloko o kekahi rumi. o ko ka lunahoohana nui keena ia a i kona ike ana aku i ka lunanui kamailio koke aku la me ka hikiwawe:

            "Auhea o Mr. Mokana? O, aia no ka oe malaila! O. e oluolu oe e hele mai maanei."

            "Aohe no hoi he hoo hakalia ana aku a Mr. Mokana. o kona hele mai la no ia a komo iloko o ka rumi a Hale i makemake ai.

            "He kanaka o Mokana nona na makahiki he aneane i ke kanakolu. he maikai no kon helehelena. eia nae. he kauaka piha maalea. he ano makona ma kona helehelena ke nana aku. a he piha lokoino ma kekahi mau ano hana.

            "Heaha keia piilikia nui ou. e Hale. o ka hoea ana mai la?" i ninau mai ai o Mokana. oiai oia e pani malie aku ana i ka puka mahope o laua.

            "Aohe o'u pilikia. aka. he manao ko'u i hiki mai la imua ou. Aia he kaikamahine mawaho e hele mai ana e noi i@ oe i hana nana maloko nei o keia halekuai. O ka'u i hele mai la e oluolu oe e haawi aku i kekahi hana mama nana maloko nei o ka halekuai."

            He minoaka ma na maka o ke kanaka ia manawa aohe nae he pane koke mai.

            "Ma kekahi wahi e hiki ai ia oe ke kamailiio liilii me ia m@ kekahi manawa. aole nae ma ke ano e loaa aku ai ka manao i kekahi poe e hooipoipo ana oe me ia." Nee ae la o Hale i ka akaaka. me ka maikai ole no nae o kona noonoo ia manawa.

            He Kaikamahine huapala oia e Mr. Mokana. eia nae ua like kona hala ole me kekahi bebe hanau hou. He nui ko'u hialaai nona."

            Nee hou ae la o Mr. mokana i ka akaaka me ka nana ana mai e hiki ai no ia Hale ke ike aku aia iloko on a kekahi manao kolohe.

            "He pololei ia au i olelo mai la, aole e nele ana kou makemake iaia," i pane mai ai o Mokana, "no ka mea. wahi no au i olelo mai la he kaikamahine u'i oia. a ke ike nei au ua hoohihi aku la no hoi ka nananana i ka nal. Waiho mai oe ia hana na'u e hoomaopopo aku. Ua maopopo ia'u ka'u whai e hoonoho aku ai iaia." wahi a Mokana.

            Ma keia manawa aia kekahi manao maikai ole iloko o Hale kahi i hana ai. ke hopohopo loa la oia no ka hoao aku o Mokana e hoowalewale ia Elese. a i ka hala ana o kekahi mau minuke o kona hakanu ana i hou aku la:

            "E Mr. Mokana aole o'u makemake e hoao oe e hana i kekahi mea nona e poino ai. elike me ko'u hoao ole ana @ hoopoino iaia ma kekahi ano, no ka mea, he kaikamahine opio maemae loa oia aole i ike i kekahi mea e pili ana i na hewa o keia ao."

            He hiki loa ia Mr. Mokana ia manawa ke ike mai ua haulehia ke kanaka opio i ke aloha. a he ano hoohilahila no hoi kona i ka Mokana nana mai ma ka manawa a Mokana i nee mai ai i ka akaaka iaia. a ia manawa i hoopa mai ai o Mokana ma kona poohiwi. a i mai la:

(Aole i pau.