Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 31, 30 July 1920 — He Moolelo no TAZANA A I OLE Ka Hiena o na Ululaau Anoano o na Kapakai o Aferika. [ARTICLE]

He Moolelo no TAZANA

A I OLE Ka Hiena o na Ululaau Anoano o na Kapakai o Aferika.

MAHELE II.

a O kekahi mea i loaa aku iaia, o ia no ka weheia ana o kekahi mau wahi o kela hale lole, e pili ana i ka paila hulu hulu i olaā aku ai iaia. nolaila koho koke iho la no oia, ma kela wahi o Alabaki Y\ epa i oili ai mailoko aku o ka hai;: llookolo aku la oia maho]»C o ka meheu o Wepa. mamuli 0 ka honihoni ana iluna o ka honua, e moe pololei ana ka meheu no kahi pouliuli, mahope o na kauhale, a hoomanao mai la keia, ua holo mahuka maoli o \\ cpa. ana o ke koh:> aiui iho, mamuli paha o ka maka'u o keia kanaka i ka i>o,? '' kela wahi, a i ole, ua ike oia. ua ahuwale ke ano o kana mau hana, i kona mau hoa, a i wahi nona e pakele ai mai ka hookauia aku o kekahi hoopa'i maluna ona. pela iho la ua kanaka nei i lele e ai mai kona punana aku iloko o k i wa i>ono loa. Kc hookolo malie la no nae ua o Tāzana i ka meheu, elike me ka ike i loaa i kona ihu, ahiki i ke komo ana maloko o kekahi hale mauu, nana pono aku la oia ina ka aoao o keia hale, e hamama mai ana he wahi puka uuku, e poholo ai no nae ke kino o ke kanāka iloko, a oiai ua hele oloko o ua n 1 azana a paila ika inaina no kanaka nana i aihue i kana mau waiwai, aole oia i wal'e iho mawaho o kela hale mauu, aka komo okoa aku la no oia iloko ma kahi puka uuku, o ka mea apiki nae, aole no he poe maloko o kela liale. Kc lioni la no oia i ka ea o Wepa, me ke ea o kekalii poe lehulehu e ae, aka nae he hookahi eā ano hou loa' ana e hoiii la. o ia jio k ea o kekahi wahine, no keia ea, ua hoopiha koke ia mai ua o Tazana me na manao pihoihoi, me he mea la. kau okoa mai la imua ona, kela ano mau iwaena (» na holoholona, o ia no ka makemake ana e loaa he kokoolua nona. Oiai ke honi mau la uo oia i ke ea o Wepa; pela hoi me ko kekahi wahine. ua komo koke mai la ka manao lili iloko ona. o ke kumu nae o kela lili. aole he mappopo iki, oiai aole he wahi lihi hoomanao iki iloko ona, no kana wahine, o kela ea wale no i hele a kamaaina iaia, kana e hoomaopopo la, a \ lilo ai lioi i kumu e hapaiia mai ai kona mau manao lili. Ke kuekaa la no oia ialoko o kela hale, a elike no me ka nele maloko o ka halelole mua ana i komo aku ai. pela no maloko o keia hale, nolaila oili hou aku la oia iwaho, ma kela puka no ana o ke komo anā mai iloko, me kona ike ole ia mai e kekahi mea. Oiai mawaho o ka haie. hoohanuhanu hou aku la kona ihu iluna o ka lepo. a loaa aku la ka meheu o Wepa. e moe pololei ana nohope o kahi o ka pa, hookolo aku la oia. ahiki , i kona ike ana. ua holo ma'huka kela kanaka mailoko aku o| ka pa. no kekahi wahi oloko.o ka uluiaau. I MOKUNA XV. ! Kc hoomanao nei no oe e ka makamaka heluhelu. ma kela , manawa a Alahaki Wepa i hoopuupuu aku ai i kona mau' huluhulu a kohu kahaka maloko o kona hale lole, ua oili aku la oia iwaho o ka pouli, nie ka heie pololei ana aku no ka hale i hoopaaia ai o Jcnc Kelekona. Oiai he lukanela oia no Amaka Zeka, aole oia i hele aku ma ke ano pee, aka hele pololei aku la no oia a imua o k : kiai e noho ana mamua o ka puka o ka hale, kamailio aku la i kona makema'ke. me ka haawi ana aku i ke kiai i kekahi ope paka ma ke auo ki-pe, o kona aeia mai la no ia e komo iloko. I

Kahea aku la ua o Wepa ma ka olelo Palani ia Jene Kelekona, e hoike aku ana ua hoea mai oia, me ka hoike pu an.i aku i kona inoa. aole nae he pane i haawiia mai iaia. No kela pane ole ia mai o kana ninau, kaha okoa aku la kona mau lima, ma kahi e hiamoe ai o Jene, iloko nae o kona kahaha ,ike iho la oia, aole he mea maloko o ka hale i kela manawa, a e manao ana oia e hele mai a ninau aku i ke koa kiai. i kahi i hele aku ai o kana paahao, ike e aku la ' 'ia i kekahi wahi puka, e hamama mai ana, he puka i oki nuioli ia e Jene Kelekona, i wahi nona e pakele ai, nolaila henio okoa aku la ua o Wepa iwaho ma kela puka, a hoomaka aku la e huli ia Jene Kelekona. iloko o kela pouli, me kona koho ana iho no nae, ua lele kela wahine mawaho oj ka pa. a e hoao ana oia e liuli iaia, inā no ka loaa a loaa ole paha, he oi aku ia inamua o kona noho hou ana iho iloko ka pa. oiai kona haku e liuli mai la e pepehi iaia a make, mamuli mai o kana mau pohaku makamae. | O keia holo mahuka ana o Jene Kelekona, ua lilo ia ii niea hoolaua loa mai i ko Wepa manao, no kona palekana j ilio. ina nei e loaa aku arta kela wahine iaia; o ka mua, e' hoemiia mai ana ka huliu o Tazana nona, ke lolie aku, oia! ka mea nana i hoopakele i kana wahine mai ka niana mai i o ka moi o na kanaka Arabia, a i ole e lilo ana o Tazana i j mea kokua iaia, ma ka hooikaika ana e kapaeia ae ka lioo-1 }»a'i make. e hookauia mai ana maluna ona. ina e ikeia ana oia e na aliikoa. o ka pualikoa ana i holo maluika mai ai inai ia lakou itiai- j O ka lua o na kumu. o ka lilo ana o Jene Kelekona i mea kokua mai iaia. aole ana wahi e ae, e imi aku ai i kona palekana. Aole e hiki iaia ke kaahele 110 ke komohana, aia malaila na aina i kaa malalo o ka hoomalu ana a Belegiuma, kela aupuni i lilo a : . oia he makaainana; aole hoi e hiki iaia ke hele 110 ka hema. no ka mea, ua hele ka weli ame ka ma ka'u a kau imua o kona mau maka no Fazana, kela kanaka nana ka waiwai makamae ana i aihue mai ai :aole 110 hoi e hiki iaia ke hele no ka akau. aia malaila na lioa-hui ame' na hoaloha o Amaka Eeka, nolaila he hookahi wale no alahele 11 okona palekana, o ia ke alahele ma ka hikina. ! Mainuli o kona hele pu aku me Jene. he wahine Pele-j kane. me kona hoike ana aku i na luna oihana Pelekane. oi.a i ka mea nana i hoopakele ae i kela wahine mai ka make mai, j me ko Jene Kelekona hooiaio aku, he kanaka Palani oia. e ; kokua ana ke aupuni o Pelekane ma ka hookuu ana aki'. iaia e hele lanakila, no kana māu wahi apau i makemake ai. j Aia pu no nae iloko o Alabaki Wepa kekahi manao kolo- i he. mawaho ae o kona makemake ana e pakele ma o ke ko- j kua ana mai o ke aupuni o Pelekane, aia iloko ona ke kuko ame ka makemake ia Jene Kelekona, e lilo mai i wahine nana; o kekahi ia o kona mau mānao, ma kela holo ana mailoko aku o kona hale lole. no ke koi ana aku ia Jene Kelekona, e holo māhuka like laua. a e hoopftnipuni aku inun i ona. ua makeia kana kane, maiia he kumu ia no Jene kona. e lawe aku ai iaia nei i kaiie hou nana.; o keia kekahi o na kuko palaualelo o Alabaki Hepa, , Ke liele la o Alabaki Wepa ahiki i ka hāla ana mai o na kauhale. a ma kekahi paila īaau i waihoia no ke kukulu ana

aku i hale hou, ike iho la ora, he ekolu mau pou i laweia, hē oiaio i kona nana ahā aku i ka pa lāaii, 6 waiho' mai āiiā ua mau pou nei, ua hooj)iliia aku i ka. pa, akahi no, a loaa iho la ka ike iaia, ma k<*la wahi i |)inajna aku āi o Jctic Keīekona ahiki i kona kau ana iluna o ka pa, a he liana jhāalahi vva!«l 110 ka lele ana aku ilalo. I Ma kela mau pou i hooliuiia i kahi liookāhi i pinana aku j ai no hoi o Alahaki Wepa ahiki i kona hauīe ana mawaho o i ka pa, o kona hoomau aku la no ia 1 ka hile anar, liie ka 1100I noo ole ae no Jcnc Kfclckona, o koftkj)&kelē-walc n-) ka mea ; nui iloko o kona poo, nolaila kamoe aku la 'kona alahele no |kc kukulu hikina. ; Oiai nae. ua ma'u loa ko Jcnc Kelekona holo mahuka ana, ja he walii okoa 110 hoi kana i hele.ai, i keia wa a Alahaki j Wepa e hcJc nei. aia o Jcnc Kelekona ma ka liema nlai iaia | mai, ma kahi he mau mile ka mamao, ua holo ua wahine ; opio nei noluna o kekahi kumulaau e pee ai, mamuli o kona ! aiualuia ana mai e kekahi liona pololi, i Ua maalahi maoli ko Jene Keiekona mahuka ana, mamu i o ka mea hiki iaia ke noonoo a_e, 110 ka mea i kinohi o kona | noho ana aku maloko o kona liale. aole loa oia i māopopo : iki i kekahi alahele nona e pakele.ai mai ka umii aku a ka ! moi o na kanaka Arabia, o kahi nae o ka laki. ua loaa aku ! la iaia lie palii maloko o kela hale, me ia pahi i hiki ai iaia f ke oki i kekahi puka o kona hale, a ma ia puka oiā i hemo | aku ai iwaho me kā māalahi loa. | Ma kela hemo ana aku iwaho oka hale, he hanā maalahi | nona ka nihi hele ana aku iloko o ka pouli, ahiki i kona ma- ! mao loa ana mai na kauhale aku, o kahi nae nana i kokua i nui mai i kona palekana, o ia no ka loaa ana aku o »a pou i | hoakoakoaia i kahi hookahi. o kona hoopili aku la 110 ia ho | ekolu mau pou i ka pa, a iloko o ka manawa pokole, ua oili aku la keia mawaho me ka maalahi loa, ka mea ana i noonoo I mua ole ai. pela iho'la na uliā pomaikai e ukali aku ana maI hope ona. j No ka hora hook.ahi,-mahope iho o kela h.aule ana aku o Jcnc Kelekona mawaho o ka pa, ua hookolo pololei aku la oia, nia ka moali alanui e moe ana 110 ka hema, a iloko o lcorta nanea i ka hele, lohe mai la. oia i ke pahupahu kapuai wawa# o kekahi holoholonā nlahope pono āku ona, a oiai he nui na kumulaau e kuku mai ana ma kona aoao apau, o i kona pinana koke aku la no iajluna, mamua p konā lilo ak»i he pio na ka holoholona ahiu, no ka mea t»a kamaaina loā oia i ka hele ana oloko o na ululaau, na ia kāmaaina i haawi niai iaia i ka ike 110 kanā meā e hanā aku ai i palekana ai kona o!a. • . Ma ka manawa hoi a Alahaki Wepa i kāa-aku ai mawaho o ka pa. ua kamoe pololei aku lā kona alahele mā ke kukuln akau, e hoomau ana i ka liele ana me ka hiamoe ole ahiki wale i ke ao ana ae ma kekahi lā, o ka mea laki nae, aoU ■uia i halāwai iki me kekahi holoholona ahiu nia kela po. Ma kela ao ana ae nae, hoōpnikia-lpa iā mai kona noonoo, iaia i ike aku ai i kekahi o na kanaka o ka Moi Amaka 2eka. e hookolo ana ina konā meheu, no ka mea, ua hoo-1 unaia na kanaka lehulehu mā kela ame k.cia wahi o ka ulu-1 laau no ka huli ana iaia. . ! Ma kela manawa i hoouiiaia ai na ka'naka e huli ia Ala-, haki Wepa, ma Amaka Zcka pu iio hoi kekahi e huli la,. i ke kanaka mahuka, aole lākou i maopopo iki, o Jcnc Kelekona kekahi i mahuka pu- . i O ke kanaka hookahi wale no i ike ia Alahaki Wepa, mahope iho o ka haalele ana aku i kona halfclole.,oia no kelal kiai. i hoonohoia ai mamuā o kā halelole o Jenc Kele-1 kona, ua noho hamau loa nae oia. aole i kaniailio iki ac.no kana mea i ike ai, i ka ma'naWa i loaa aku āi o ke kino make o ka Paele o ka noho ana mai i pani nona. i ka wa i ao ae! ai ma kekahi la mai. i

I wahi nae e ala ole mai ai he niaii hoohuoi ana,. he me■; kekahi i māopopo iaia, no ka holo mahukā anā o Alabaki Wepa, ua kapilipili aku ja oia, o Wepa ka mea nana i pepehi i kela Paele kiai a make, me kpna hunakele loa. oia ponoi no ka mea nana i ae āku ia W'epā, e kōnio iloko o ka liale i hoopaapioia ai o Jcnc Kelekona.

Oiai nae, o keia Paele liookahi no ka mea nana i loaa ke kino make o kona hoa kiai, ua kayalakoia'aku A kela kino make eia, ahiki i ke komo aiia maloko o kona liale ponoi, alaila hoi mai la no kona wahi kiai mamua pōno o ka hale i hoopaaia ai o Jene Keiekona, me kona maopopo ole nae, ua mahuka kahiko kela wahine mailoko aku o ka hale. 1 kela \va hoi i loaa aku ai ka ike ia Alahaki Wepa, aia kekahi kanaka Arabia, ke hookolo pololei aku la mahope 0 kona meheu, ua pee ae la-oia maloko o kekahi. wahi ul .t nui o na laau, ma keia walli nae, he pololei ka moe ana o ka moali alanui, ahiki i kekahi w'ahi hooihona; ma keia moaii alanui, i hoomau mai ai ke kartaka Arabia i kā hele ana, maluna o kona lio. Ke hookokoke mau mai la ka lio o ua kanaka Arabia nei 1 kela ame keia minuke, nolaila moe palaha iho la o Wepa ilalo o ka honua, no kona hopohopo, o ikeia mai auanei oia e kela kanaka, ho ka mea he kiekie oia iluna. a ua hiki iaia ke nana ma na wahi haahaa apau, ma kela ame keia wahi 0 ka moali alanui. Oiai no nae ua o Alabaki Wepa nei e moe malie la, ua ike aku la oia i ka onioni o kekahi laau hihi, he mau kapuai helu wa4e no ka maniao. mai ka moali alanui aku; i kinohi ua manao maoli iho no oia, na ka makani e hoonioni la, i kela lāau hihi, aka nae iaia i hoomau aku ai i ka nana ana, akahi no a hoopauia mai kona pohihihi, no ka mea ike pono loa aku la oia, i ka aa mai o na maka o kekahi liona, ua hele no hoi a ku pololei na hulu o kona a-i. O ka noonoo mua loa iloko o Wepa, ma kela manawa ana 1 ike aku ai i ka liona, o ia no leona iioke ana ae i ka uwa. eia nae heaha ka waiwai o kona hāna ana pela, no ka mea he elua mau make, i kokoke loa imua o kona alo, o ka make mai kela liona mai, a o ka make hoi mai ke kanaka Arabia mai, nolaila ua ahona no kona noho malie ana pela, malia o lilo aku ka noonoo o ka lionā maluna o ke kanaka Arabia e hookokoke mai la o koha palekana no ia. Ke ike aku la oia i ka liona i ka haalele ana aku i kona wahi mua i pee ai, a nee mai la imua he mau kaina wawae, me ka makaukau e lele mai malunā ot>a, a ke nana aku i ua lukanela nei, ke naka wale la no kona kino, i kau a mea 0 ka piha i ka maka'u* o kahi nae o konā pomaikai, ua kokoke loa mai la ke kanaka Arabia mā kela w;ahi, ia wa i huli aku ai ka noonoo o ka liona ilaila, mē ka pau ana mai la o ka nana ana iaia nei. Ke kakali malie la ua o Alabifki Wepa i ka hopena e hoea mai ana. Ke hele malie loa la ka iio, ma kela wahi, ina paha no ka puiwa o ka lio, a holo me ka puahia, i ka wa e honi mai ai i ka hohono o ka liona; alaila o ka mea māopopo loa, e huli mai ana ka liona, ma kona wāhi e pee nei, a lele mai maluna ona, 110 kā. hoolilo ana akii i meaai na kela holoholona. Oiai ua o Wepa e kakali malie la, i ka mea a lea liona e liana mai ai, o kana ike aku; aohe he leie aku o kela liona maluna o ke kanaka Arabia aine kona lio, a holo hou ae la ka lia maeele iloko ons; eia nae aole i kokoke pono mai ka lio ma kahi a ka liona e pee ana, o ka aVu b *v> ia o ua liona nei e lele, a paa pono aku la kekahi lima i ke nahuia, me ka puliki ana aku o na wawae mua i ke kino o ke kanaka Arabia, a huli mai la nolalo o ka honua. Ua k-u maoli ae la o Alabaki Wepa i)una i kela manawa, a i ka haule ana aku o ke kanaka Arabia ilalo, ua hoomaka ae la kona lio e puiwa, a oiai aole ka maka'u me Aiabaki Wepa i kela manawa, o kona oil iaku la no ia, a paa ana na kaohi o ke o ka Jio, o ka lalaM aku \a no ia 1 ka omuku o ka noho, a iloko o ka manawa pokole loa, aia oia iluna o ka lio kahi i kau ai, me ke kuiipau ana aku i ka

] liolo, aia ka pono, o kona mamao loa mai kahi mai o kela liona* v | He Mapalua hora nae mahope inai, ua hoea aku la o Tazana ma kela wahi, aia no oia maluna o ke kumulaau kahi i t liele ai. a oiai e pa pono niai ana ka makani mamua o kona j alahele, ua honi'aku la oia i ke ea o kekahi liona, pela pu ; hoi ka hohono koko, a mamuli o ka hookolo. pololei ana i mai, ma kela wahi o ke ea hohono ana o ka honi ana. ho'ea i'o mai !a, ma kahi a ka ! ftona e : ina i ka hoonuu i ke kino make o ke kanaka Arabia. 1 Aole e hiki ia Ta7.ana ke ike. o ke kinō make paha kela o j W'epa a ka liona e ai mai la, a i ole, no kekahi mea okoa aku paha, he hookahi mea maopopo loa, Ua pololei kann hookolo ana mai mahope o ka meheu o ke kanaka, ana e noke nei i ka huli. Oiai, he hana makehewa wale 110 kona kau malie ana maj luna o'ke kumulaau, e noke mai ai i ka hoohaehae i keia I liona, ua hoomau aku la no oia i ka hele ana imua, ahiki i ; kona iho okoa ana iho ilalo o ka moali alanui, ke hanuhanu ! ia oia ilalo, aole ona honi i ke ea o Alahaki V\ : epa. nolaila lioi hou mai la no oia ihope, nia kela wahi a ka liona i ai ai i ke kino kanaka, aole ua liona nei ma kelawahi, nolaila iho i okoa niai la oia ilalo, 110 ka huli ana i kana eke o na pohak j i momi, aole nae lie wahi hoailona iki, no ka hoea aua'o kelu eke malaila. Oiai 110 nae oia e nana ana no kana waiwai makamae, lohe ana no oia i ka papaaina o na laau liilii, o kona pinana ae la no ia iluna o ke kuinulaau, i nana hou iho kona hana ilalo. kapalulu ana kela liona mua 110, ua huli hoi hou mai |oia 110 ka nana ana i ke koena iho i koe o kana meaai. | Ke kipaku la o Tazana i ka liona e hele ma kahi e, oiai jaole i pau kana huli ana ma kela wahi, aole nae he wahi mea a hookaawale iki aku o ua holoholona nei, o ka hookeko !wale aku no i kona mau niho, a 110 ka piha loa o Tazana i ka hoonaukiuki, ua hookomo okoa ilio la oia i kekahi pu.i iloko 6 ke kakaka, o ka heomaka niai la no ia e ki i kela liona me ka lele ana aku o ka pua, o ia 110 oe o ka uoka o kekahi pu kuniahi, e lele ai kona poka. no kahi niamao loa. Ua lele ae la ka liona iluna. me ka noke ana i ke kuwo, me ka lele okoa ana mai imua o ke kumulaau a Tazana e kau hoola'i aku ana, no ka mea ua piha loa kela holoholona me ka inaina. a 110 ka hana mau mai lioi o ua liona nei i ke kuwo, ua hoopaa hou iho la no o Tazana i kekahi pua, i kaula o kana kakaka, me ka hoopololei ana aku i kana ki ana, ma kahi e make koke ai ka liona. a ia hookuu ana aku no i ka pna, o ka lele aku la no ia a ku malalo o ka u-ln mua, me ke komo pono ana aku iloko. a loaa ka puuwai, o ka hina aku la no ia o ua liona nei ilalo a make loa. , lho hou iho la o Tazana ilalo. i keia manawa nae, nana aku la oia i ka lole o ke kanaka i aiia e ka liona, he lole o! ka poe Arabia. a o kana no nae i koho iho ,ai, o Wepa no ka j mea nona ia lole, no ka mea i ke komoanaoua kanaka nei ma kahi hoomoana o na kanaka Arabia< hfc hana maalalii loa. kona kahiko aiia mai i ka lole, i kulike me ko ua kanaku » Arabia e komo ana. I [ No kela manaoio loa o Tazana o kela ke kanaka ana d noke nei i ka huli, aole oia i hoopau manawa wale ma ka j hanuhanu ana aku, ina o ua kanaka i'o'nei paliā ia. he nui j na ano ea o kela wahi. e huikau ana ke ea o ka liona, mcj ke ea hohono kanaka ame ke koko, nolaila ua hoomaka, i hou aku la t*q o,ia e huli i kana mau pohaku makamae, ua holo okoa keleahi manawa loihi o kona huli ana, aole he! wahi mea a loaa iki, nie ka pii mai la o kona hoonaukiuki. aole no ka liiki ole ana ke loaa hou iaia kana mau pohaku mākamae. aka 110 ka lilo ole ana oia. ponoi ka mea nana «: hookau aku i ka niake weliweli maluna o Wepa, aole hoi o kela liona. | No kela nele ana o ka loaa o kana mau pohaku momi. ua [hoopau iho-la o Tazana i kona manao. e hoomau aku i ka' hele ana imua, aka e hoi hou oia ihope. a e hoonieiu aku i I ka huli ana maloko o ke kahua hoomoana o na Ar'abia, inalia aia no maloko olaila kana waiwai i aihueia ai, aia a uhi j mai ka pouli maluna o ka aina. ia wa oia e komo hou ai īioloko o ka pa, a huli aku iloko o ka halelole, o ka moi o na Arabia. IMnana hou aku la oia noluna o ke kuinulaau. a hoomaka aku la kana hele ana no ke kukulu hema, no ka huli ana i j mau meaai nana, e paina ai oia niamua o ka hora umikumamalua o kela la, alaila hiamoe aku 110 kekahi mau hora . o ka la, ahiki i ka poeleele ana, ia wa oia e komo hou ai noloko o ka ])a o na Arabia. no ka huliana i kana | mau pohaku momi. laia 110 nae a kau ana i'uua o ke kumulaau. kaalo ana i lio kekahi kanaka Paele kino loihi, ma ka moali alanui, h». awiwi loa kana hele ana. a e kamoe ana kona alahele no'ka hikina. o keia Paele e ka makamaka heluhelu, oia no o Mu- ! gami. ka hoahele poina ole o Tazana, eia kela Paele ma ke 1 alahele e huli ana ia Jcne Kelekona, kona haku wahine. I ka hoea pono ana ae nae o ua o Mug"ami, ma kahi u, ke kino make o ka liona e waiho ana. nana pono iho la oia. | i ke ano o ka make ana o kela holoholona, aole no ia i loihi ] aku. no ka mea e mau ana no ke kahe o ke koko. Kulou j I iho la oia ilalo, no ka nana ana i na wahi o ka liona i pukapuka, a ike iho la oia me ka hoohewahewa ole, he elua mau puka, i kiia aku me ka pua, a he hookahi puka, me ka iheAia ka nanaina ano e maluna o ka helehelena o Mu£ami i kela manawa. me kona nana ana ae ma o a maanei. no ki mea ala koke mai 1a no ka hoomanao ana iloko ona. aole loa he mea e ae nana i pepehi i kela liona a make, aka na kona haku no ia, ke kanaka hookahi wale no. i Jako me keh mau ineakaua, no ka pepehi ana i na holoholona ahiu, aoke kanaka makaukau loa no hoi. ma ka hoohana ana i ka pana pua. ame ka laau ihe. No ka ike ole mai nae o Mugami i kekahi kino kanaka. luliluli ae la kona poo. e hoike mai ana i kona minamina 10-i no ka halawai ole ana me kona haku, alaila hoomau aku la. no oia i kona hele ana no ka hikina. - i Makela Ia holookoa, ua hoomau o Mug-ami i ka hele aua' me ka hoomaha ole. e kahea mau ana no nae oia i kela ame keia manawa ia Jene Kelekona, ma ka inoa Lcde, aole nae he walii mea a paneia mai o kana kahea, eia nae, ua lilo kona kahea mau i kumu e komohia ai oia iloko o ka poino. Ma keia manawa hookahi nae a Tazana ma e hele nej, iloko o ka ululaau. o Abua Muraka pu kekahi. he kanaka' Abesinia, e'huli ana lakou ia Amaka Zeka, ho ka panai ana aku i ka ino 110 ka ino. ' I Mai ke kukulu hikiua akau mai keia kanaka Arabia me kona mau pualikoa. he inau mahina lehulehu ko lakou kaahele ana, e hookokoke mau mai ana i kahi i noho ai o Amaka Zcka. a o ke kumu o keia huakai a lakou, he eonu mahina mamua aku, ua hoea aku o Amaka Zeka me kona poe kanaka. a lawe niai i na kanaka e noho ana maloko o ka aina o Muraka, ma ke ano i poe kauwa kuapaa nana. Ma ke awakea o keia la hookahi, a Alabaki Wepa ame Mugami e kaahele nei. no ka hikina, ua hoomoana iho o' Abua Muraka mē kona mau kanaka, ma kekahi wahi oneaneā e pili kokoke ana i ka moali alanui, a keia mau kanaka e hele ku nei. ' I O ka lele ana iho no ia o na koa Abesinia mailuna iho 0 ko lakou mau lib, oili ana no o Alabaki Wepa, a oiai aole oia i ike aku i kela poe. ua hoopuni koke ia ae la oia, a lilo aku la he pio na kela moi o na Arabia. 1 He nui na'ninau i waihoia mai imua ona. me kona pane ana aku no hoi elike me ka mea hiki iaia. ke hooko aku i ka makemake o kela poe koa, aole nae ia he kumu nonā €? kuuia mai ai, aka ua hukiia aku la oia mailuna 'aku o koiia lio, a laweia aku la imua o ko lakou alakai. no kona hana

ana mai elike me kana mea i makemake ai malunn o keia kanakā malihini. , ; 5 No ka ana aku imua o Abua Mifraka. i ke ki\|ftir\> kona hoea ana nla kela wahi, hoopunipilni aku la ua o Al»baki Wepa, he kanaka I'alani oia. i hele mai no ka luihai holoholon« ana inaloko o Afcrika, a ua pai| kona ]>oc kanaka i ka make, i pepehiia e na kanaka Paele." a e ln*>lo an.i oia no kona palekana inai kela poe leanaka aku. Ua hoopaaia no o Alahaki \Vcpa e kela poe ma ke ano lie paahao, a iai.i e noho la, ma kona ano pio. lohe iho la oia, i inamuli o kona noke ana aku i ka niele. eia ka he poe enemi | keia no Amaka Zeka, a e hele ana keia i»oe no ka pepehi an i | aku iaia a make. I Aole naeua o Alahaki Wepa i makemake e kaa hou aku ! oia malalo o ka malu o Amaka Zcka, ke kanaka ana o ka haaleīe ana āku mahope. a holo mahuka mai la no kona ! maka'u i ka niake, nolaila o ka hana pono wale no. o ia kona hoopunipuni ana mai i ke alakai o keia poe koa, me ka olelo ana aku, he pualikoa nui ikaika ko Aniakn Zeka, a iia kaahele aku ua moi nei o na v Arabia 110 ke kukulu hema, nolaila he liana pohiliihi loa, ka loaa koke aku o kela kanaka, ina nei no ko lakou hoomau i ka hele ana imua. Ua manaoio loa o Abua Muraka, i keia inau olelo hoo- [ punipuni a Alahaki Wepa, no ka mea, ina ua liala i'o o Amaka Zcka 110 ka liema. e hala okoa ana kekahi nianaua loihi. mamua o ka loaa ana aku o kela kanaka ia lakou, nolaila haawi ae la oia i ke.kauoha, i kona poe kanaku, e han i i ko lakou mau halelole, no ka hoomoana ana ma kela wahi, ahiki i ke ao ana ae ma kekahi la mai, alaila huli hoi hou aku lakou ihope. Ma ka auwina la hoi o kela la hookahi no t oiai na koa Abesinia ma ko lakou kahua hoomoana. ua lohe aku la lakou i kekahi leo nui e kahea ana ma ke komohaua aku o lakou, ia'wa i hoouna awiwiia aku ai he mau koa lehuleln» no ka hele ana e nana i ka mea nona ka leo kahea. a iloko o ka manawa pokole. ua puni ae la o Mugami i na koa Abesinia, o k'ona paa iho la 110 ia i ka hopuia. a iloko o kā hapalua hora mahope mai o ka haalele ana aku o kela poe koa, i ko. lakou kalnia hoolulu, oili nui aku la me Mueami ka lakou pio. 1 kela laweia a:ia aku nae o Mugami imua o Abuai»llfuraka, ke alakai o ka puali koa, o ke leanak» hookahi iwaen.i 0 kela poe i kamaaina iaia, oia no o Alahaki Wepa, keīi kanaka malihini, a kona mau haku i hookipa ai me ka maikai, a o ke kanaka hookahi no hoi, ana o ka hookolo ana niai mahope, ahiki i kona ike ana i ke komo maloko o kalii hoomoana o Amaka Zeka, ana i koho maoli iho ai no. he hoahui kolohe no ka moi o na kanaka Arabia. a i koino pu hoi iloko o.na hana i hoolalaia e laua. no ke puhi ana i na kauhale o Tazana, a pau i ke ahi, a 110 ka hoopoino pu ana aku hoi i ke ola o TazanaMamuli nae o kana ike aku, aole he hoomaopopo'" mai «.» Alahaki Wepa! 110 kona ike mua ana iaia nei. ma kahi <.» kona mau haku, nolalla aole ona makemake e kamailio ae i kā mea oiaio, aka hoike hoopunipuni aku la oia ia- Almih Murāka, me ka olelo ana aku. he hahai holoholona kana hana, ā he lahui kanaka nui kona aia ma ka heinā kahi i hōīiō āi, a e'huli hoi hoū aku'ana no oia imua okona poe, me ka noke ana mai i ka uwalo imua o Muraka, e hookuu aku iaia, e hoomau ma kona alahele. No ka maikai nae o ke kino o keia Paele. e kupono loa ai Mugami ame Wepa no ka hoopaa ana ia Uua maloko o keoia 110 ka oihana koa, aohe i aeia mai kana leo uwalo. aka ua haawiia ae la ke kauoha i kekahi mau koa e lawe ak(i ia kahi halelole. a :no ka manawa mua loa. akahi 110 a Hia.i aku ka ike ia Wepa, eia ka he pio oia. aole hoi he malihini hanohano, ma ke alakai o kela puali koa. tla noke okoa aku la o Wepa i ke ku-e. 110 kona hanaia niai ma ke ano he paahao. me ka olelo okoa ana aku i na koa, aole he kumu kupoho, a lakou e hoolilo ai iaia i paahao. aohe nae he hooloheia ana inai o kana uwalo aku, me k;» hahau okoa ia ana mai o kona waha i ka laau. akahi 110 ua kanaka nei a noho malie, mamuli o kona ike. pela wale 110 e hooiia aku ai na hoopilikia ana mai a kela poe malnna ona. No Mugami. aole ana mau ku-e ana aku. aka ke noho malie wale la no oia, me kona ae e laweia akn no kahi i manaoia ai, malaila oia e hoopaaia ai. aia nae iloko ona. na inanaolana, no ka hiki no iaia'e pakele mai kela poe koa mai. Me kela manaolana iloko oria, ua hoikeike aku la no oia 1 kona ano oluolu me ka hoao ana e hoolilo iaia iho i hoaloha no kela ooe koa Abesinia, me kona uinaninau ana aku ia lakou. e pili ana i ko lakou emepera. ame ko lakou aina. me ko ianei hoike okoa ana aku. he uui koua makemake e hoea 110 ko lakou aina. a e komo aku ilokō o i.ia hoohauoli āna iaia iho. me na mea maikai a kela poe kauaka i kamailio mai ai iaia nei. ma ko lakou kulanakauhalo. Ua kokua nui mai keia ano hoihoi o Mugami n«> ke ake e lioea koke i ka aina i noho ai o kela poe koa. aole he wahi hoohuoi iki ilok«» o lakou. ua makemake keia Paele e |>akele mai ka mana aku o ka pualikoa. nolaila i na la mahope 'o.ko lakou kaahele ana. ua enii mai la ka ninkaalaia o keia pio. aka e hookuu wale ia ana oia. ma ka hapanui o jia īnanawa o ke ao. aia wale 110 a i ka wa poeleele, e hoihoiia ai oia maloko o kekahi halelole, i paa kona mau aoao apau i ke kiaiia e na koa. Mamuli nae o kela hoonoho pu ia o Mugami me Wepi i na manawa apau. ke hoao pinepine aku la oia e niele ia Wepa, ina paha ua ike oia i kekahi kanaka ma ka inoa o Tazatia. pela hoi me ke kumu i puhiiaai o kona home i ke ahi, me ke akahele loa ana o ua Paele nei, aole he hoikeike wale ae i kona ano, no ka maopopo ana iaia na mea e pili ana ia Wepa ame kona kipa ana aku ma ka honie o k*j ia nei mau haku. T kekahi manawa 110 hoi e niele aku ana c»ia no k;i l.e<le Kelekona, a oiai nae. he kanaka kela i piha loa me ka maalea. aole ua o W'epa i hoomakili iki mai i kekahi mau hoomahele ana, e loāa aku ai ka ike i keia Paele. no koua komo pu ana iloko o ka hana. natia i hooneoneo aku i ka home o Tazana ame kana wahine. pela iho la i lohe aole ku ai o Mupami i !ia mea i pili loa i kona mau haku. : " Ma kekahi la nae. ua hoea aku la ka pualikoa 110 kapa o kekahi kahawai nui, a oiai he auwina la kela la. ua hoomoana iho la lakou malaila, no ka mea. o kela-kahi maikai loa. no ka auau ana. a no ka holoi ana i ko lakou mau lio, me na lole lepo. Ua hookuuia aku la o Wepa ame Mugatni. o laua pu kekahi e helē e auau. a oiai aole he moo aikunaka o ke)a wahi. ua lilo keia i mea hoohauoli loa aku i ka nianao o na mea apau, nolaila wehewehe ae 1a o Wepa i kona mau lole no ka auau ana. eia nae. ke ike aku 1a o Mugami, i ke akahele loa o ka wehe ana o kela ka'naka i kona palule. me he mea la. aia kekahi niea ano nui loa ana i makemake ole ai ike wale ia mai e kekahi poe. o kailiia aku auanei mai taia aku. No kela akahele loa o Wepa i ka wehe ana i kona mau lole, i komo ak uai ka manao hoohuoi iloko o Mugami, a he oiaio, iloko o ka pihoihoi o na manao o Wepa, ua haule aku la ke eke o na pohaku makamae i waihoia ai. noluna o ka honua, me ka hanini ana aku o kekahi niau pohaku a waiho āna iwahoAole o Mug-ami he Pāele noho naaupo, eh'ke me ka hapanui o na kanaka o kona lahui pouli, aka oia kekahi o ni Paele naauao loa. no ka mea ua hoea pu oia no Ladana me Tazana. ua hele makaikai ma tia hale hoikeike, nii wahi e hanaia āi ke na. hate o. na* waiwai makaipae. n u* maōpopo iaia> ka waiwai o kela amerkeia ano pohaku momi. |> • ; (A<H? ; i : p*iu,) , , ~, .