Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 32, 6 August 1920 — Page 8

Page PDF (1.45 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka momi a ke akua, ka makana a ke aloha @@ L@nah@@ponopono ahonni o ka @@@ Kuokoa, ke Kilohana Pookela @@ Lahui Hawaii; aloha kaua: Olu @@@ @@@ kou hano hano nou kekahi @@@@@ haawale o na rumi kapena @@@@ Kilohana. O kela poomanao @@@@ ia waluna, o ka hauoli ia o na @@@@@@ kou ola ana maluna o na alo hawanahualala o ka moana, he mau @@@@@@@ lehlehu hoi I aui a kaahope @@@@@@ pu hoi I ua inea o kalaula @@@@@@ pakipika e waiho mai noi. @@@@@@@@ welawela hoi o na hana @@@@ ka uwapo, kahi ola hookahi @@@@@ no o na keiki poola, au hoi @ @@@@@@@ me ka olalo loan a keiki @@@@@@ ka aina o ka lepo aloha o Hawaii @@@@@@ Mr. Lunahooponopo @@@ kou lokomaikai wale iho e hiki @@@@@ makou ke loaa na koramu wai wai @@@@@ kou moku ka nupepa Kuokoa na @@@@@@@ hoomalamalama nei i ko kaua la @@@@@@ malalo o kau alakai ahonui @@@@@lima akau o ke aloha. @@@@@ elike me kela poomauao @@@@@@ maluna ua hooiaioia mai ka @@@@@ waiwai nui a ke Akua i haawi @@@@@a aue kau uui o kona aloha palena @@@@@@ @@@@@ Kahaako, Kewalo, Helu 450 @@@@@@@ ma ke kakahiaka Poaono, @@@@@@@ hora 10 a.m, I hanan @@@@@@@ mai ka puhaka mai o ka wahi @@@@@@@ a kau keiki, Mrs. Mamie K., @@@@@@ he Laikamahina, I kapaia no @@@@@@ kona luaui makuahine ame @@@@@@ makuakane, kaua hiapo @@@@@@ mau la opiopio o ke ola ana, @@@@@ Jr., au hoi e @@@ nei I ua Lani kiekie loa i @@@@@@ iokomaikai ana mai I mou @@@@@ nau aa kahi keiki o Kauai @@@@@@, ka hanoli hoi o @@@@@@ la oi au e nee nialie aku @@@@@ inapenua o kou ola ana; @@@@ kau kapakahi ai o ka hale @@@@@@ ai kea ho a ka lawaia @@@@ ka mea ua lualua na la au @@@@ hauoli au e pono no ka @@@@@ hookoia kaua I olelo ai e hoo @@@@@ mai kuu lahui kanaka a e hoo @@@@ aka no au ia lakou elike me no @@@@@ ka lani amen a one o ke kaha @@@@ hoi e uoi haahaa ae nei i ko @@@@ hooloihi a e hooikaika ia na la @@@@@ ola ana o kau hunona wahine me @@@@@ kino maikai a pela hoi me ka lei @@@@@ kupuna kau moopuna e hoomai @@@@@@ kona kauakamakua ana a e hoo @@@@@@po boi I na la o koua ola ana @@@@ au kona kuku ponoi a hooma @@@@ pu I ka loaa a kona mau lima @@@ pu hoi I ka ike ame ka naauao. @@@@ hoomaikai mau loa ia ai Kona inoa @@@ ma laui kiekie loa he malu  @@@@ honua uai he aloha I na ka aka. He oiaio kau keikei aloha George @@@@@ Jr aia oia i Amerika I keia @@@@ i ka heihei au kua @@@@@@ malalo o ka oihana kaua moana @@@@ Hawaii nei ola kekahi o na kauaka @@@@ Hawaii i kaulana loa e ulupa mai @@@@ noho aukau kaulana o na mo @@@@ o Amerika a ua hoolohaia ma @@@@@ na nupepa o Nu Ioka kahi ana @@@ malamala mai la e ka oihana kaua @@@@ o ia mokuaina a ke hauoli no @@@ makua no in mau lono e malama @@@@ hoi i kai hanohauo o Hawaii uuku @@@ huna inoa ponoi kuu inoa koua ma @@@@ aloha me ka aui hoi o ua makana @@@ iaia elike me ka nui o na heihei @@@ iaia aka aole lo hoi imoe @@@@@ a haupu iki ae eia he ma @@@@ hiwahiwa loa I oi ae mamua @@@@ makana apau ka hua a kona puha Aloe Hiki Ia O eke Hoole i Keia kumukuai o ka Iopipi Aloe makou I hoemi I na kumukuai o ka iopipi aole no hoi makou e hoemi ana I ke ano mau o k iopipi ka mea I loaa aii keia makeke kona inoa kaulana me kahi puka kupono I laa ia makou. Iopipi Opiopio Kupa Iopipi Opiopio Palai Iopipi Kupa Pipi Paaki I wihoehoe E ike ana oe ua malamaia kau iopipi maloko o ka makeke maemae hookahi ma keia Teritore. Metropolitan Meat Market Maemae keokeo Maiau Ano Hou Loa. Ka ponoi e kali aku nei nona o kona huli hoi mai kona luaui makuakane aloha. @on mao hoa heluhelu he nui iwaena o onkon e noho mai nei mai ka la puka ma Haehae I kumukahi i ka lae o ka i a a ke kaohi ana a ka la I kuu aina kaili la ame kuu moku lehua nui hoi I ke kai hoi o Hoomoa, he mau kupuna nou he mau makua nou oiai ke ola mai la no kou luaui makuaho ponoi I kaupoku o Haupu I ka luna o Kalanipuu I ka poli o Malamanui hoonuii hoi me ua hoahauau ame ka ohana aole no hoi oia wale he nui koa mau hoaloha kini a inano aloe hiki iau ke helu ua nui a manomano au boi e hooia aku nei imua o oukou me ka oiaio loa o ke kupunakane pouoi no keia e kakau nei no kuu mau keiki ame kuu lei moopuna au I olelo iho ai nou iho noae moopuna a kaui a moonpuna oe e George Keimalama Kukapu Lapuale Kane, me ke aioha o ke Akua. He maikai ke ola kino o ka manja kau bunona aloha a pela hoi me kuu lei he moopuna lei poina ole hoi nau o ka 1920 elike me ka loihi o na la o kona ola ana. Mr.Lunahooponopono, ua lawa kei hooluhi ana a nou mauhoi kau mau hoomaikai ana amen a keiki kikonia hua metaa kila hoi kona aloha poina ole Oaua iho no me ka hauoli. George Kane. Nui Ka Puka O Ka Mahiko O Kekaha Ma kekahi halawai I malamaia e ka Hui Mahiko o Kehaha ma ka auwina ia Poaha o ka pule aku la I hala i aponoia ai kekahi kahuahana e pili aua I ka mahele ana o na dala puka no ua dala a ka poe lawe kuleana no ke koena aeuo ka makahiki o ka manao o ia e hou kaa ana ka hui he ia pakeneka no ka mahele I ka 1920 a i ole maloka o hookahi pakeneka o ku hapalua o keia kumupaa. No na mahiua uini Augate a Dekemaba o ka mahele mua o 2 pakeneka no ka mahina e hoomauia aku ana no ia nu ka hoohui ana aku me ka mahele kuikawa o elima pakeneka no ka mahina e ukuia ae ana. Ma kekahi olelo ana ae he 35 pakeneka mahele mau i ukuia i na mahina mua chiku o ka 1920 eloaa ana ke huina o 49 pakeneka. O ke kumuwaiwai o ka mahiko o Kekaha he $1,500,000 nolaila o ka mahelo puka o keia makahiki e hiki aku ana ka huina I ka $735,000, a i ole aneane I ka hapulua o ke kumuwaiwai. Ma ke kuai hope loa i malamaia mo na kuleana he $300. O keia ka mahele kiekie loa i hooholoia kekahi mahiko maloko o Hawaii no ka makahiki pilia o 1920. Ma ka halawai hoi a ka papa alakai o ka mahiko o Oahu o ka noho ana maka auwina la Poalima mai ua hooholoia e ukuia i 3 pakeneka mahele kuikawa mae ka la i 3 pakeneka mahele kuikawa ma ka la 13 o Augae\te, Okatoba ame Dekemaba, ua like ia me 9 pakeneka maluna o ke kuleana uo na mahina i koe o keia makahiki a he 30 pakene hoi no ka makahiki holookoa. Ma ke kakahiaka o ia Poalima no i malama ai na luna nui o ka mahiko o Waimanalo i kekhai halawai a ua hooholo e uku i $10 no ka mahina no ke kuleana no ke koena aku o ka makahiki a i ole he 50 pakeneka no elima mahina. No k mahiko o Hilo ua hoolol ia hui ma kana halawai o ka noho aua make kakahiaka o ka Poalima e uku I kekahi mahele kuikawa uo ke koena aku o ka makahiki. Ei Hooulula Na Kumulaau Chaulmoogra Maanel Ma ka noho ana o ka halawai a ka Papa o ka Oihana Mahini ame Clulaaa o ke Teritore ma ka Poaha ako nei o ka pule I hala ua liapaiia mai ka noonoo ana a na hoa o ia papa maluna o ke kauu nui ana i na kumulaau Chaulmoogra a ua hooholoia e kauu nui ia ia ano laau ma Hawaii nei ina e hiki ana e lonaa main a anoano o ia laau iauei. O keia ka laau nona mai ka aila e lapaaula mai uei kai poe I loohia I ka mai hookaawale ohana i kau nui ia ka weii ma ka halemai ma kalihi ae neu a ma ka olcloia ina e lapaauia ka poe akahi no a hoomake e loaa ia ano mai e ola ana. O ka Prof.J.F.Rock I noho mua ai @e kumukula no kula kickie o Hawaii nei a he kanaka akeakamai hoi e huli ana  i na mea e pili ana i ke olao na mea kanu malalo o ka Oihana Maina o Amerika ke hoca mai aua i Honolulu nei a holo loa aku no Burma Iuia kahi e ua kumulaau Chaulmoogra i ulu ai i mea e loaa mai ai ona mau anoanao no ko aupuni felerala, oini ua lilo ka aia o kela ano laau i mea koikoiloa I ka noonoo o na luna aupuni Amerika ma kea no he laau lapaau maopopo loa no ke hoola an I ka poe i loohia i ka unai lepera. Iua no ka loaa mai o na anoano kela ano kumuaau i ka Prof. Rock e noii aku ana oia e ka papa e haawai mai I kekahi ,au anoano no ka hoaoana aku e kanu ma Hawaii nei e kanu ia aku ana ia mau kumulaau ma ua wahi kupono a ae o na mokupuni o kakon nei. Ma ka mahina o Ianauri o 1921 ae nei o huli hoi mai ai ka Prof. Rock. Olike mai hoi loa aku no Wakinekona. Holo Kaapuni Ke Kupunakane Me na Moopuna Ia Oahu Nei. Kuu Solomon Haaohano aloha kaua: Eia hon mai no au ke hooluhinei ia oe, aka e kala mai no oe. Ma ka la 4 o ia ka Pokiulai, o ka hora 7 a.m. ia i haalele iho ai makou i ka home o ka hunona, a kau aku la ua makamaka maikai nei amen a moopuna. Maikai keia la, kalae maikai  na paemauna o ka lilo mai la no ia, aia ka iba o ua mokukaa nei ke auku @i i ka makani a ku iho la i ka nuku o Nuuanu a cia ke naua nei, a mea aku la au, e Mr. Eddie Kahoa, o kou kamaaina i keia mau kaha au e ana maluna o kahi lio, pehea kea no keia au o ike nei oo. E Mokomain ia au he ololi kahi alanui am eke ano apuupuu no eia nae o ka noho ana o na Hawaii ia mauawa he lako maoli ua makaukau maoli a i ka nana ana i keia Manawa aole ia mau mahele ua hoopilia aku i ka paia. Ae na pololoi ia au i kamailio mai la o ka aho la no ia o ua mokukaa nei nana akuoe la he hio mai hoi kau e hoi ana i Kaneohe a e kauaheahe mai ana o Heeia. Eia no ua wahi kaaka ke pupue nei a mea aku la na iaia: Ioa paha o kou wa e kau ekake ana ina ua maikai loa, no ka mea o ka luli ae nei keia a lohe mai i kea o palokeloke paba ka iwi kikalai Hu ae la ka aka a ua kaikamahine nei ame kana mau olelo hoakaaka. E Mokumaia ua nui no hoi kau mau olelo hoohenoheno e puka nei ma ka nupepa o oe ka ei ma na olelo wahawi; ua nui maoli ka piha hauoli e keia a lohe mai I ke ao, palokeloke paha ka iwi kikalai Hu ae la ka aka a ua kaikamahine uei ame kana mau olelo hoakaaka. E Mokumaia, ua nui no hoi kau mau olelo hoohenoheno e puka nei ma ka nupepa, o oe ka oi ma na olelo wahawai; ua nui maoli ka piha hauoli e keia huakai, no ka mea ke ike la ao iaia, he pupue wale iho no, aole kahi iwi aoao, a hoomanao ae la au I keia mau wahi hua nioi a kamalii e uwa nei: Pupe iho au mawaho, Maloko mai oe o ks rumi; a kani e ka hora elima, Ahuwale o Haleakala; ke laweia la ke aloha, e ka aeko hulu melemele; ke laweia la e ka manu, e ka nunu makaouaona. E kala mai, ua pahee loa akula. Eia no makou ke nee nei nomua, me ka mai kai, e kilohi ana I ka nani o k aina a kuu iho la ka heleuma o ua mokukaa nei o makou I Hauula I ka hora 12 m. me ka maikai o na mea apau, I ka home o Mr.Likeke ame kona makuahine puuwai hamama. Mai la ia papaaina maikai, ua huluiia mai la na ono o ua kaha nei, na manini, opelu, nenue, eia o Hanale ke hou hele nei ma o a maanei, a I ka iho like la no ia o na ia o ua hoe, a I ka ea ana ae, e kau aheahe mai ana o Waialua, e haupa iho ai, amen a olelo hookaau ana, uo na mea pili nupepa, a hei mai la o ka hora 4 ia. Elua kaa keia e hoi nei, o ko Mr.John Kea me kona. KA Wahine Kane Make. Ma ke kauoha Teritore O Hawaii. Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu Ma ka hana e hoopau aua i ka MUTUAL INCESTMENT COMPANY OF HAWAII, LIMITED. OIAI, o ka MUTUAL INVESTMENT COMPANY OF HAWAII, LIMITED, he hui ia i kukuluia a e ku ana malaio a ma ka maua o na kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kana wai i hoomakaukauia ma nu hana o keia ano, ua waihoia mai iloko o keia keena he palaplala noi no ka hoopau ana i ka hui  i oleloia, hui pu me  kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia @ elike me ia i koiia ai ma ke kanawai. Nolalaila, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a'i nakanaka apau he mau kuleana mamau a e kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na kue ana no ka aeia aku o ka palapala noi i oleloia maloko o keia keena, mamua ne o ka hora, 12 awakea o ka la 27 o Sepatemaba, 1920, a o kela ame keia mea e makeanake ana e hooloheia aku maluna e ia mea, he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko, Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka la oloia, a e hoike mai i ke kumu, in a he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku a ka palapala, noi i oleloia. Delbert e. Metzger Puuku, Teritore o Hawaii, Honolulu. Iulai 20, 1920. 6410-iulai 23, 30: Aug. 6, 13, 20 27; Sept. 3, 10, 17, 24. Teritore o Hawaii. Keena o ka Puuku, Honolulu, Apana Helu 40 o ka Home Hllkuone ono Nahiku, Koolau, Maui, nona ka iliaina o 45.4 eka, oi aku a emi mai paha: manawa o ka hoolimalima, 15 makahiki mai Augate 30, 1920 aku; nka hoolimalima haahaa, $30 o ka makahiki e uku hapa makahiki moa ia. Na ka mea kuai mai e uku i na lilo o ka hoolaha ana ame kekahi mau kaki e ae pili ana i ka hoomakaukau ana i ka hoolimalima. No na mea aku i koe e noi ae ma ke keena o ka Hope Akena, Mr. W. O. Aikena, Paia, Maui, a i ole ma ke keena o ke Komisina o na Aina Aupuni, Hale Kapitala, Honolulu, T.H. C.T Bailey Komisina o na Aina Aupuni. Hanaia ma honolulu, Iulai 26, 1920. 6411-Iulai 30; Aug. 6. He hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kana wai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia mana hana o keia ano ua waihoia mai iloke o keia keena he plapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ai ma ke kanawai. Nolaila, ma keia ke imawaiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a i ea kanaka apau he mau kuleanua mamma a e kuleanua nei paha i keia manawa ma kekahi an iloke o ka hui oleloia, e pono waiho mai i na kue ana no ka aeia aku o ka palapala noi i oleloia maloko o keia keena, mamua ae o ka hora 12 awakea o ka la 14 o Sepatemaba, 1920, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea, he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malaio iho maloko o ka Hale Mana Hooko, Honolulu, ma ke hora awakea o ka la io ka la i oleloia, a e hoike mai i ke kumu, in a he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia. Delbert E. Metzger, Puuku, Tertore o Hawaii, Honolulu Iulai 2, 1920. Ma ka hora 10 a.m, Poakahi, Augate 30, 1920, ma ka puka komo mamua o ka Hale Kapitala, Honolulu, T.H. malaila e kuaiia aku ana ma ke kulala akea malalo o ka Pauku 380 o na Kanawai Hooponopono Hou ia o Hawaii e ka 1915, ka hoolimalima laula o ka aina Aupuni i hoakakaia malalo iho nei: Apana Helu 40 o ka Home Hookuoneono o Nahiku, Koolau, Maui, nona ka iliaiana o 13.4 eka, oi aku a emi mai paha: manawa o ka hoolimalima, 15 makahiki mai Augate 30, 1920 aku; uka hoolimalima haahaa, $30 o ka makahiki.e uku hapa makahiki mua ia. Ma ka mea kuai mai e uku i na lilo o ka hoolaha ana ame kekahi mau kaki e ae e pili ana i ka hoomakaukau ana i ka hoolimalima. No na mea aku i koe, e noi ae ma ke keena o ka Hope Akena, Mr. W. O Aikena, Paia, Maui, ai ole ma ke keena o keKomisina o na aina Aupuni, Hale Kapitala, Honolulu, T.H Na Apana Aina Kuai $1006 Na Apana 10x168 maLakimau Tract, Waikiki, $50 ukumua, $20 uku mahina, alanui pohaku-paepae, wai apunui; maemae ka aina, aole pohaku. $460 Na Apana 50x137.5 ma palolo; aina maikai; $25 ukumua, $10 uka mahina. $398 Apana 50x99.5 ma Alauui Notley, Kalihi; aina maikai; $25 ukumua, $10 uku mahina. $150 Na Apana 50x100 ma kapahulu, kokoke i ke Alanui Campbell; $10 uku mua, $5 uku mahina. $1500 Apana 40x83 Alanai Luso, kokoke me Alanai Emma, $25 uku mahina. $1500 Apana 40x83 Alanai Luso, kokoke ma Alanai Emma. $25 uka mahina.