Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 34, 20 August 1920 — KA MOOLELO O HE'MA, KE KOAIE KU PALI O KA MAKANI KAILI ALOHA O KIPAHULU, MAUI. [ARTICLE]

KA MOOLELO O HE'MA, KE KOAIE KU PALI O KA MAKANI KAILI ALOHA O KIPAHULU, MAUI.

(Hoomauia). ;#» pii uei iluna, kau ae la oia '1 pii-puhi i kona waha, a kani aku la o ua pu la, e ko haluiu ana Uoko i r... lipolipo uli oka moana; a pio-o ae i«3 mfs apan i keia 100 hea o Kapu-;f--«i:«Tii. I ae la kekahi, he aha lea- ' paha na Kaulnhaimalama; aiae la i.,'< k.-Kahi, aumne hoi ha; ina paha he i, i ii»i k» 1 alo alli, hai ia moi hoi ka I.t wa i lohe aku ai o Kaulnhai,.im;i i kein leo e o!i nna i keia man . .. ni ■> lil<i e, a lilo e— \ hole e, a holo e; v pee e, a pee e— \ {.♦•? 0 Kealiikinopdpalua, iJnnai a Kaulu, i ke opo Ahuawa o Hawanawana; i -ka pnukolea o Hanamuia, Kp pii nei ke nu, koho ka ipo; 0 au ako Hina, 0. aī).'mai Hina; puloku a Kookooku; 1 i!.t i Hiikua e. lilo i Hlialo la, ? alo np <* Kaulu a hele —e. ] ka lohe ana r. Kauluhaimalama i < 1 7-<i pa-hpahe. manao iho la oia Q :.i .1 mha kana hanai ke puheneheoo i . ifi.- Hina auaku ame IJina-aumai} .. • !.• oia e pii nei e lana ilun.\ oka . ?e .īku la pa i mea nul poa-. . « k' ia aoa e Ue au; aole Rao oia i u.\ur.;> t% jtan.i hanei ia, ke keiki makiij. kona kaikuuhine, Hinakaalualu- •] ■■ • vj. !<n mea ana e imi nei. I- i:i i iK.ea a.i ai iluna o ka ilikai ; :i«- ia ni.i i kana pupuaulnn>a ilq- . (i e pouliu'i ana no, holo aku la -: n.a'amalama nm o a maanei o ka ili:n:;; ike aku la i keia >kannka e noho : ihir.a o na waa kaulua, ma kahi maii".-; m.'ii iaia aku; nana ae In oia, ko v. r ii<- nj;.i la ke alaula o ke ao, ua pua- . kaipuleho a ka lawaia. ōjii o Kauluhaimalama e nann ana »: kanaka e lana nei i k:i moana \ev naiu wale iho la no oia iloko ona, Vc -h i la hoi ka hana a kela kanaka ma v, ;,bī? Na kela puoho 0 ka auUwf»M -.. r>m;i o Kauiuhaimale.ma. e e-mi lii- j i'u 1 ana e pio, oiai ka pualena o j ■• .i:i ae ana; aa ia tnca i hoaui mai i H< 'ma, ike-mai la <ria i keia kanaka' I pioeoe loihi, e. noho ana iluua o. ai mea poepoe 01010, e paa ana i j auSnia i ka lima. a e nana mai ana Li wa pu no hoi i lulumi hou iiio | :tj k.y i ":t nui e paa la i kana makau. L; ll ma i huli mai ai, ike aku la o' K.iiihinaimalama i na hiona n lfpia kei- l , o]» <. u'i. mahalo iho la oia iloko ona;' • aae oia i hauli mw,a, o kona hoa kai nku ana ia oka ikaika, ao ka hoa- i ];•! o heleuluula hoi o ko kai loa. ia wa i ike aku ai oia i ke ku ana ae .. i.-.i kanaka opio nei iluna a 'elo.'«, i.nku la oia iluna 0 ka piko 0 Wa-1 kva, iwaena o na waa kaulua ona; ma- »• k.i pukui 0 na laau kaukan, paa j n<..na lima akau i kana aho lawa-1 i'a. u hu!i mai la kona aio i k.i hope'o ii<-.i2a man waa. Ke hele ae lo e ikeia kn ill o ke kanaka i kela manawa, iko m- i la oia i keia manu nui e leie papio .-x;i nna i ka aui ale; i wale iho la uo .. j iinko ona—eia ka wau i ka moana 1 .va. ke hele mai nei ke kuahiwi 0 Ha•w:*'i Nni-Wakea, a kohu 'manu; aia no 1 • i o Kauluhaimalama ke naha hoooāau n. i Ja i ke ku a ke kanaka u'i, ike mai oia e pea ana ka lima akau o ua kanoi i ke kaula liao, e moe pololei :itii iloko o ke<kai; oleīo wale iho la no • » Kauluhaimalama iloko ona—he la*a i - k.i ka a keia kanaka 0 ka mo3na iewa. Ka, haalele ia aku la k:i Javiai'a paumeume puhi iniiniki iii 0 ka ]a'ala, e pau ai ka a-i i l;a manumanu, .• ku'iku'i iho ai a, ihu; aohe kiina haia, he ku na ka laau īala ole 0 T aaīii, ua lula ia e ka ua a oki kanahele; ai ana uo i kalo mo'a, ike knlo Ma'na ulika kn—kikii o Moeawakea. liele inai ln oe i ka moana lewa, pa'u h.'wa ananei paha ua pa'ka kike pua La.'a o Xaue i ke kai, a kunahihi ae ka i'i « ka ulu kauheana i Haiena, a lena .u'*a lena i kai. rke ia'u ln, pn ke; a ro!u wale iho la no iloko ona ka loloku v.ehiwa 0 ka mahalo oui. Me na mak 1 piha hauoli 0 He'ma e nnna mai nei ihope 0 kona mau waa, '..m mai la ka haili a loko no kana mea nioha; nolaila, hapai ae la oia i keia mau lalani uiele kauknu: K& Pule a He'ma Aia 3a, aia la, aia la— Aia la o Hawaii Nui a Kane; I lr-le kau mehnmeha, Ke waha mai la ma -ke kun 0 ka moku; I.ele an i ka liauli 0 ka moku, lluna me Ue manu la, A : a !a ke ohi mai la— ī ka alihi 0 Polpnla; Ka hukn e wela ai ka maka 0 Koni"•i .->nihia. Va e, ala o Hikikalelia iluna; Ain na maka o Uunlau ke liaka mai la, Va maka o Hiua 0 Kaumaka'oi; £īn ka Ahialt* o ka papaku, haoa— K Ko e, kohi'a i paa—kh i'a a -kaua. K paa e ka Papala nui hooiinakaa, E paa e Pupuwaiakolea, ka aha puu-I-U3: E p;ir. e Kamaaiku i piko 9ke aho P?a o Ke.kukaipaoa, ka i 'a nui— E;a la ke eku nei i ka poho p kun iiana: I<>u aku la 'na malpu pukolu ! ka pnu o ka LawakM, ī T a moni3i!oni"aleale ina onohi 0 Kaul3*rcYt: Ka uiaunn Pakole a ka 0 ke iiīiaioe, ka ulumahaloa o ka Paēpaenuia!«*"ftH»ku; i- P-«pa e, e Hoohoknkalani, Xa iiahine ika pfl!eua

| Oka lihilihi la, malalo r— Va na, e Haloa e, Ko iau aioniolo, kohi'a i paa. ' Ika lohe ana o Knuluhaimalama ika iinoa o kafta hanai, ua pii koke mai la 'kona kupouli, kiola aku ln i ka. iuihui piko mai kona lima aku; a ofai, ua ao toa ae la, ua pau hoi kq-.a ana, o ka elike me ka kakoa e ike nei; lehei mai la oia mai o Kapu;maleolani, a ku iho la iinim o ka. pupuaulama (piko), h >pu aku la kona lima ia Kapumaleolani, a hoo.nou mai la me kona ikaika rna kahi o na wjw o lie'ma e lana nei, me kona i ana iho iloko o#a j —make oe ia'u e kena laenui makawela; eia ka he kupua keia leeiki u'i opio a?u e n?i, n).alis no palia i bele ai ka īawai'a a ka moino lewa, a. iho la o na maka oka'u mea i ?uhi ai, a mo'a ka puiehu, oia iho la ka maunu a k,eia laepaa. Kah<ea mai ia oia ia Kapu-mal-eolani i ka wa ana e hoonou mai ai—E Pupuwaikokoiila e, e inu ihb i ke kai, a puhi ako iluna o naj waa o kahi keiki a piholo. Kahea aku oe ia Elepi ame Elepao, e pii awiwi mai iluna Jiei, i piholo iho ia o na waa o kahi keiki, lana hp ka puwae kahi nuku; ai akti a koe ka auhau, hoopae aku i kn honua; i hoi uwe i k® alohp ,o ka wahine, hoi uhane i ke alp o ka 'ohsyua; aole e waiho kpna man auhau i •ko kaknu v?r.hi, he mu hauna, ho mu h^no —a. { (Aole i pau.) j