Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 35, 27 August 1920 — NA ANOAI O KOLOA. [ARTICLE]

NA ANOAI O KOLOA.

Mr. St»l. Hfinoliano f Aloha kaua:— £ oluolu mai kou ahonui, i kaa trahi ruin» kaawale o ka kaua hiwahiwjt,.ke pookea a ka lahni, nana hoi ia e uwila aku ma na kilii eha o ka houna, mai flaxaii liui o Keawp ,a Kauai o Manoka'anipo. oia iho keia: Ma ka liiki kino ana mai o B. X. Ka'ialepuoa mai Honolu'n mai i Koloa noi, na ke kakahiaka Poalaa o ka la 3 o Augate iho noi, i lawe pu mai ai oia i ka pohaku kiuhoomanao o Mary K. l'a- j jle, amo William Keauinaikai Paele, lie j mau niakua imaikai no ko makotx.apana. Ke kiahooiiianao keia i liana ia ihe '.a niaiau, e Mr. Zimmerman. he haole 'iana kiapohaku «o Honolulu, he elua ipana, nona ke kauinaha i kohoia .1(1 j !iancri paona. Me ka hana nui keia ldā ] pohaku ia a-i ahiki i kona aweia akn ai no Poipu. aueaue liap4lūa nile ka-mamao. inai ke awa kumoku snai o Koloa, a i ke kakahiaka Poakola na i hoopouopono ia pohaJ<u 'a, ma kahi i makemake ia. Ua lilo keia kiapohaku i mea ua na ':amaaina o keia apana e uune a o kamāilio ai, a no ka iaaea, eia no o Wil- : 'iam Keauulaikai Paele ke ola iwi, aka'. | 'a like no, ke hooiuakaukan e j aei iip oia i koua hōme e hoi dku ai, ka uhane i kola home uauL mau uia o, ka iliua hopi loa o ke ola hohua aua -) ke kanaka. - ; O kckabi paha keia o ua hanu pookel.a ioa, i lianaia iloko o ke ola ) keia kanaka. ka hiki iaia ke ike. ā ke koho iho, eia'kona - hopena'--hope -k'i hookokoke nna iuei, a he mea poh'o i'o no iaia e ike uiua i ka lawe!ase aua o 'iona iiome i ku i koua makemake. He nui wale ua mftkahtaka .auie h*i 'ioaloha i ilkoakoa mai ma ka laulima •u aua i keia pohaku kiahoomanao. a' uo ia kumu i hoopokole ia inai a'i ka -nauawa no ka hooponopuo ana i keia 'ua pohaku. Mamuli .o ka manao aloha a puuwal Hamama iloko o William Keaumaikni Pae'e, kekalii o ua Hawaii i hoomaopo po ia he laui iluna, a he honua iJalo, o 'eeia apaua o Koloa nei, ua haam aku oia ma ka mauawalea aua, i na poe i liana a i luh.i ma ke» kukulu ana i koia uohaku kiahoomano, o kana mea aloha lio wahine i kala mua aku mauiua. ame ia pu hoi, ma ka liaawi ana aku ia la'īou i kekahi mau apaua aina pakahi, e waiho kokoke nei ma kahakai o Poipu, i ua illo leeia hnna iokoinaikai a puutvai hamamn i lmnaia aku eia, i kiahoomauao poina ole, ua mākou e lioouiauao ai noua. . . Oiai o ka hooponpouo ,amcs ka hooholo oono ana i keia kumuhana, ua waiho ia, iku no ia nio B. N r . Kahaleppuna. koiia akena a hope, ke hauoli nui nei au. a o 'nakou pu iloko o keja haawina pouiaikai, a'u e puana ae nei, he aie nui keU' i ili ilio.maluua o ka poe i loaa na apana aina tne ka manawalea. Ke manao nei au, aole e hiki ke ili na ahewa ana maluna o ko makou inakua. maikai ame koua hope, no ka meō, ua haawi ia keia uiau apana ma ke .koho ana o kn mea i koho a loaa ka hela 0 ka a.pana maikai,. ua maopopo loa. e 'oaa aua iaia ka apana maikai, a o ka mea no hoi i kolio a loaa ka. helu o ka apana aina pohaku, alaila na ka men uo i koho e auanio i ke ko'iko'i ame koiia poho niamuli no o ka hana ana a koua linia. Nolaila, ua holopouo na mea apau i iawolawe ia, ma keia kobo ana. aole loa i ili hookahi iniha o ke ahewa la ana maluna o ka mea i haawi mai rti<? ka lokomaikai. He 14 Hawaii pouoi, u he hookahi Pukiki, he hoaloha pilipaa keia, uo ka mea nona ka waiwai, no kekahi inau makahiki lehulehu. Ma ka auwiua la Sabati iho nei, Au?ate la. 8. i malama ia ao ai kekahi anaina hoomanao, no ka wehe liua i keia kiapohaku, ma ka ilina o Poipu, imua o ka lehulehu i akoakoa mai nialaila, a iw»ciia oia lehulehu. ua ike aku kou motkaiV^ u ia Mr. ajne Mra. Henrr 1 Blake, Mr, B. N. Kahalepuna, hope ka- , kauolelo o ke keena hookolokolo ma i Honolulu, Mr, (J<eo. Beka, Mr. ame Mrs. S. K. Kaulili, Mr. ame Mrs. Kinani, j Mr. ame Mra. Kolomona. Mra. J. S. jChaniller, Mr. Akana, Mr, D. K. Paelo, Miss Mary Bella Paele, Maatfr Willlam t Pua Oliwa Paele, kou kiu hanu mea-' hou no hoi, ame kekahi poe he nui wale i akoakoa mai. Ua hoomaka ia na hana o kuia artaipa maluhiia me kekahi haiolelo e alakaiia, aua e ka Rov. S. K. Kaulili o keiu upanw, ua hoike mai oia i ku moo(efo o Mary Kci»liiwaiwaiole Paele, kona hauau aua, kona lilo ana i makuahine e alakai aua i ua liana imi pono Krigtiano, kuna mau hana kokua, a ua lilo oia i koua wa e ola aua, he paepa-:, a o kekahi o na pohaku kihi iloko o'ku likalesia o Koloa nei, ma ka noho home ana, ua hoike ia mai, he makuakane hoahea, he puuwai hamama, he akahai a lie hopono. K pili nna no William Keaumaikai Paele, ua njai oia, ma na kokua apau no ka tykalesia, aole i nele kana mau kokua ana ma keia mahele, be ipakua piha i ka haipuie. a na ka nawaliwali ma kona kino, i ike ole ia.;'.i kona niau maka ma ka luakiui. ma ka noho ana tna ka home; hoike liou niai ke kahh # he makua heahea, he lokomaikai, elike ine ia i ikemakaia, ma kana mau -ha-awi aina aua, a na ka wili mau o ka ma'i o kona kino, i Wki pl 9 taii.la.ia ke lift!e iua o. a.māānei, a he nui a lehulehu ya!e n»rmēu inui

kai i hoikeia mai no keia mau makua, mai ke &*lin l£. Kaulili mai. 1 I ka hooki ana 0 na hana, ua hooianna ia mai 0 B. S r . Kahakpuna % naua i weHe i kā uki 0 ke kia pohakn, a o ka iioomakā ana 0 ka makaikai ana o na j poe apau i akoakoa ae nialaila, no keia | :pohaku. kiaUoomanao, Ua loheia aku j ka leo 0 ka poe i hiki ole e haawi an>! i ko lakou mau 0 k« ! •u 'i ame : ka, naui ke ka' pōhaku i ha- j naia. j •A maliope 0 kei?, ua meleia iuai ke 1 kahi mau )eo mele, mai ka papa himeui j in>i, a 0 ka pauiua 0 na haua, oia 110 ka leo pule mai ka Makua S. K. Kaulili inai. Mainuli 0 ka makeuiake ame ka iini j 0 8.-X. Kahaiepuna e pa'i.kii ia keia aaaiua, ua haaa koke ia iho la keii hana, C pa'ikii o Ko!oa,i n. ua paa. k« hapanui o keia an.-iina i k. J •ML* a 0 lilo ana keia i hoike oiaio. 110 kefa anaina nia keia mni aku. Mahope o ka hookuu aua 0 na hana, ua piha hauoli ua' uioa apau, iloko 0 'ka ulumahiehio, a na ke kaa kalaka 0 ka luua alanui o Koloa uei i hoihoi ak i 1 keia anaina. 110'ko lakou niau home ponoi, a ua hoi 11 o hoi kekahi ma ko la.kou ma'n otoiiiobilē ilio, me ke koe iho Vk« keiki puhi kukui. 0 kā lae 0 Makahuena. : > I aioha* ia no Makahuena. • Ilooplilu mau ia ē ka ehukri, i Elua wa v e iho 110 maua, j „Me ko kihe'i pili <» ke aumoe. , Ili'a hou 'keia: Oiai au e hiolaiii »>a-|i§-āuā, nia .ko'u home kau i ka lewu, I a i"ko -u mau.mkka hoi e haawi aua. i |v|rd kiiohi nialie ana i ua hoku e al »hi ilōk'/ i? ha ao kaalelowa 0 1 ka lew'a'ani.'e au ana lioi inn ua paia j lani> a, i ka hoohiki pouo lga ana ae a i kō'u ?pnolii 'maka ma ••ke" komohana, e I jiiki aku ai i ka akau, aia )ioi, me ka [^eli^eli'•£irte ke piholhoi pu, i halawai aku āi ko'u onohi uiaka, uia ka ike ana 'aku i ahi kao kupaualia, nui 0 m3fl a uuku o lrope. i ka puoho uua ae. wahKkokoke mā Pjipu. A moe kololio aku la koua lele aua, ma ka laiaa pololei e hiki. aku ai, i ka halepule Kako'ika o'koloa net, a mailaila'aku,; ua kaalo i)io ,ln ua polea ahi helena la, >na ko klo.o ka Pae'e Home, a aole i liuliu mahope iho, ua polia ae 1t kona kino iLoko 0 ls.a weliweii nui. me l 'ka ike pono 'a aiui aku 0 koua ma'i ohohi maka nuiiui lauua ole, e uaua pono iho aim i ka honua, 'ame fea nui pu 0 ka poe i ikemaka i keia uiea kiuo liookalakupua. . Iloomanao 'ae la kou kiu lianu meahou,"he e*'e .paha koijv i koe iho a kahiko, e lioao' ana e ki|iai i ke ola mqkamae a ke Akua i haua mai ai. e hoike liiaoli ana 'i 'ka lokoinf), i ulu a i kawowo.aku iloko ouh. Ke ao aku riei maka peui, e opu alii, a mai haua hou aku, e hoopau loi haiia 0 ke au poeleOle, oiai he au malanialama keia, e hoopau loa i na liāna ino o keia auo. Me ka Lunahoopoaopono ka mahalo nui ame n'a keiki ouiu hua metala ko'u welina pau ole. 05a mau.no, f ETpB KAMANO.