Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 36, 3 September 1920 — E HELE AE E NA WAHINE E HOOPAAINOA [ARTICLE]

E HELE AE E NA WAHINE E HOOPAAINOA

M:i:v,u!i <• k;i houholo ana o ka ahaolelo o ka iukuaina o Tenesi. ma ka pule aku la i hala. e ana i ka houloli i ke kumukanawai o AmeHuipuia. e pili ana i ka pono koho haloka. ua i.i iho la i na wahine makaainana \merika apau i kuleana ame ka mana e koho haloka. a no ia :k:ma ka makou e hoeueu ikaika aku nei i na ;ihinc Hawaii apau o keia Teritore. .mai hooheahema i kela pono, aka e hele koke ae e hoopaa < inoa. īnaloko o ka buke hoopaainoa o ka poe Wupuno i ke k<.»hu haloka, e malamaia mai nei e kakaiiulelo o na kalana lehulehu o kakou. '7iai nae. ua hoololi hou na hoa o ka hale o na namakaainana. o ka ahaolelo o Tcnesi, i ka lak'«u k«»ho ana ma ka la hope o ka mahina aku la i ii .h, <j ia ka Poalua nei, e kapa*e loa ana, mailoko •iku <• ka huke nux>lelo o ka hale, no ka hooholoia r> ka hoololi kumukanawai, ma ia wahi iho la, i kaili hou ia aku ai ka pono koho haloka mai na ■ihine aku; e lilo ai nae ia hoololi ana a na hoa o ke hale i ka lakou koho ana inaluna o kela 'kumul.ana, i ninau na na aha hookolokolo e hooholo j:iai ai. ma keia mua iho. Me ka nana ole nae i na mea a na aha hooko'"k«.lo e hana mai ana, maluna o na hana a ka \r.i\c o na lunamakaainana o kela mokuaina, ke ku ke kuahaua pili oihana a ke Kakauolelo Colby ke aupuni o .\mcrika Huipuia, a pela hoi me ke i.uahaua a Kiaaiiia McCarthy, no ka lilo o ka hoo- '• 'li kumukanawai, i kanawai 110 ka aina i keia la, .f ma ka mana o ia niau kuahaua, i loaa ai ke kule;i.i pihi i na wahine o Atnerika Huipuia. ame k<: I critorc o Hawaii nei, e hoomau aku ai i ka I t>»naa ana i ko lakou mau inoa, ma ke ano he poe ukoii i kupono 'no ke koho ana i na hoa oloko o ko kakou ahaoielo: ahiki i ka lilo ana o kela kua';aua i mea mana ole, ma o ka hooholo ana a ka »ha kiekie o Amenka Huipuia. *.»iai keia pono koho haloka. ua haawiia mai la 1 na wahine u Hawaii nei, mai manao iho na wahine. he* wahi niea ano ole ia, aole pela, o kekahi m o na pono pookela loa i loaa ia kakou, o ka oi 'oa aku. i na wahine. ka mea i ike mua ole ia ma k» o Hawaii nei.

Ke makee nei ke Kuokoa ia oukou e na wahine iiawaii. e hele e hoopaa i ko oukou mau inoa, i ' iki ai ia oukou ke wae. e ke koho i na moho •%u}x»tio 110 ko kakou mau hale kaukanawai, 110 ka iiea he kuleana nui ko oukou iloko o na hooponol oiio ahaulelo kuloko. 110 ka pono, a no ka pomaikai kaulike o na niakaainana apau, aole hoi o ka nianao iho. he hana waiwai ole, ka hoopaa ana i na īiioa. he nianao lalau ia o ke ano naaupo.

<) ka manawa oi loa ae oke kupono ncJ ka hoo!»aa ana i na inoa, o ia keia manawa, mamua ae 'o ke kau koho haloka wae moho, mai kakali a mahope aku o keia koho baloka, alaila hele ae e kakau

na inoa. 110 ka mea ma keia kau wae moho. i makemakeia ai oukou e na wahine, e wae i na inohu kupono. na kanaka i kauia aku na manaolana. ma o lakou la e oili mai ai na hooponopono ihaolelo kaulike ana.

Maliu paha ke a'uia mai nei kekahi poe wahine, aole e hele e hoopaa i ko lakou mau inoa, malalo o kekalii maii kumu lehulehu, elike no me ka hana a ka |>uc i makemake ole e loaa keia pono koho i ua wahine: mai ia maii a'o ana, no ka mea he kuleana ko ka wahine, elike nie ia i loaa i ke kane, e hoouna ai i na kanaka kupono iloko o ko kakuu ahaolelo kuloko, a hana mai i na kanawai kaulike; i mau kanawai e nanaia mai ai ka pono kaulike o na mea apau, aole hoi no ka pono o kekahi mahele wale no o na makaainana.

L*a kau ka weli i na. kane no oukou e na waiiīue. aole malalo o kekahi kumu ōkoa ae, aka no ko lakou ikt\ aia iloko o oukou na manao makee « ki'hoia na kanaka kupono, na kanaka hoopono, iia kanaka hiki ke hilinaiia. no ko lakou lilo i mau kauwa hoolohe e hana i ka pono o ka lehulehu, aule hoi i poe kolohe, e naua wale ana no i ko lakou iho, ame kekahi puulu kakaikahi.

lua ua hiki ole maoli i kekahi poe wahine, ke hele kino ae ma ke keena o ke kakauolelo kalana, ua hiki no ia lakou ke kakau maluna o na pepa pa'ihakahaka, i hoomakaukauia, ke laweia aku inuia <_♦ lakou. ma ko lakou mau home, a ma kekahi mati uahi okoa ae paha, e na kokua o ke kakauoU l«» kalana, me ko lakou koi ole ia aku e hoea kino ae imua o ke kakauolelo kalana, aka he hana hiki no ke huohikiia e kekahi noteri e hoea kino aku ana nnua o lakou, a i ole, o na hoike ekolu paha ke ii'i-.liikiia imua o ka noteri, ua mana iho la ia hana ana pela. e kuleana ai na wahine e kakau ana i na I-alapala hoohiki o kela ano e koho baloka.

Eia iwaena o na moho e holo nei no ka waeia ae i mau hoa no ko kakou ahaolelo kuloko, kela puulu kahiko no o ke kau ahaolelo aku nei i hala, :ia lakv»u i koho ku-e i ka hila, e haawi ana i ka P«»iiu kuho Ualoka i na wahine; ina ua makemake »io oukou e na wahine o keia poe no ke hele hou ik«ko o ka ahalelo. alaila mai liele ae e hoopaa, i ku oukou mau inoa. aka hoi i makemake oukou i ka poe hiki ia oukou ke hilinai aku no ka nanaia mai u ko oukou mau pono. alaila e hele koke e hoopaa i 7ia iuoa i keia nianawa, me ka hoohakalia hou ole aku, a koho aku i ka poe kupono, ma kahi o ka puulu o ka poe i maa i ka paāni poliiika o ka wa ae nei i hala.

He mea liilii loa ka ninau aoao kalaiaina, ma keia pono koho i loaa mai la iatoukou e na wahine. u ka mea nui, o ia no ka loaa o na kanaka kupoiio, nia ka oukou koho ana; o kela olelo mau a na alakai kalaiaina. e koho pololei i ka paa ba--1 Aa, ua pau kona hie i keia manawa; ke nana nei i\d mana koho kane, i ka poe makai ame ka poe ku-

pono, o keia ka oukou e na wahine e hoohalike ai, ahiki i ka loaa ana niai o ke kuleana ia oukou e holo moho no ko kakou ahaolelo kuloko. Ke lana nei ku inakou manao. aole e hoohemahema wale ana na wahine o Hawaii nei i keia pono i haawiia mai nei ia lakou. ma ka hele ole ana ae e hoopaa i ko lakou mau inoa, aka e hoohana aku lakou. ma ke ano ku i ka naauao, e liaaheo ai o Haawii nei, nia o lakou la!