Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 37, 10 September 1920 — Page 4

Page PDF (1.50 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

            @@@ @@@@ hoikeia mai ia makou, eia ke- @ @@ @@ i na wahine, aole e hele e hoo@@ @@@  inoa, o lilo ko lakou hoopaa ana @@@@ ke koho haloka e hoea mai ana, i kumu @@@ lakou e uku i ka auhau kino,  no a@@ @@@ he keu aku ka lalau, ka epa. Ke kolo@ @@@@@puni maoli : e hiki ai ke kohoia @@@@ maoli o na a'o ana o kela ano, mamuli @ @@@ @@@@@@@ hopokopo, no ka lilo o na @@ wahine, i mea e lanakila ole ai ka poe @@@@ heluheluia aku ko lakou mau moolelo @@@@@ loa, i mau loa no ko kakou ahaolelo.

 

            @@@@ maopopo mai ko kakou mau kanawai @@@ makainana kane wale no ka poe uku i @@ @@@@, ka auhau alanui ame ka auhau kula, @@@@ waiwaipaa, a waiwailewa paha, ua @ kanawai i kela ame keia ona nona ia mau @@@ ka nana ole ia ma ke kama, e uku i ka @ @@ he mea koho haloka, a koho baloka ole @ @@ @@@@ paha a i ole he wahine. @@ kumu maikai e ae no na wahine makaai @@ e hele ai e hoopaa i ko lakou mau inoa, 'i @@ koho baloka, no ke ku-e ana aku i na @@@@@ a ka poe i maa i na hana kalaiaina, @@@ kahiko e hoea mau mai ana i na wa holo  @@ @@ hoohiki oiaio ole, e hana ana lakou i n-@@ @@@@ ai na makainana koho baloka, o ka @@@ keia, he okoa loa ka lakou mau mea e @@@ @@, na mea i kauoha ole ia aku ai ia lakou @@@.

 

            @@@@ e na wahine i kuleana i ka pono koho @@@ @ keia iho la na maunu pahele baloka a @@@ e hoowalewale mai nei ia oukou, i wahi no @@@'u ai, a e hopohopo ai, i ka hele ana @@@ i ko oukou mau inoa maloko o ka buke. @@@@ i ke koho baloka, a laila e hooiia ae @@@@ i keia mana koho e pono ai, no ka @@@ @@@@@ ana kekahi e hoololi ae i ko @@@ lanawai augau aole he poe na lakou @@@ ia hana, aka na ka poe no e hoike e @ kakou mau manao ke-e-no ka loaa ana o @@@@ @@@@.

 

            @@@ kau ole mi ai ia mau haawe maluna o @@@ ka wahine, ua konoia oukou apau, e ku ae @@ @@ mamo lokahi, a koho ke-e aku i na moho @@@@ e alakai hewa i ko oukou mau noonoo, @@@@ ana i ko oukou mau baloka i ka poe ku-@@@ kanaka a oukou i manaoio ai aole lakou e @@@ ana i na kanawai a mau hoololi kanawai hoopilikia mai ai oukou.

 

            @@@ manawa i haawiia mai ai ka pono koho @@@@ mau makahiki lehulehu ae nei i hala i na @@@ Mokuaina o Kaleponi, ua hoao kekahi @@@@ oihana o ke aupuni, e ohi mai i na auhau i na wahine, me ke ko ole o ka lakou mau hoo-@@@@a i ka wa i noho mai ai ka ahaolelo, ma-@@@o ka ike ana o na wahine, i ka hana a na @@@ oho iho la na wahine i ka lakkou mau moho, @@@@ aku la iloko o ka ahaolelo, me ka lanakila lakou mau hooikaika ana e hoopau loa ia ke @@@ auhau kino.

            @@@@ mai oukou e na wahine o Hawaii nei. i ka @ ka baloka, me kela pono i loko o ka poho o ko @ lima e hiki ai ia oukou ke hoouna aku i na @@ kupono, na kanaka hiki ia oukou ke hilinai, baloko i ka olelo a ko lakou waha. @@@ nei kekahi poe i na wahine, aole e kakau i @@@ i keia manawa, aka e kakali a hoea mai koho baloka, no na luna oihana o ke kalana ; o kekahi o na a'o lalau, a oukou e hoolohe ole ai e @@@@ no ka mea o ke koho ana i na moho no @@olelo kuloko, ke koho baloka ano nui loa, mao ka ahaolelo e hanaia mai ai na kanawai ; nola@@@ hoohemahema i keia pono, a mai ae aku e @@ hewa ia, e ka poe i hele a kamaaina, i na hana aina ; eia lakou ke nana wale nei no i ko lakou @@@.

 

            E haawiia mai la ke kuleana ia oukou e na wahine o ka baloka, mai manao iho he wahi pono uuku ia,  @@@@ he pono nui ia, e kauia mai nei ka weli e @@@@ ko oukou hoohana aku ia pono, ma ke @@@@, e lanikila ole ai na paani politika o ke @@@pu o na manawa koho baloka ae nei i hala. @@@ a lehulehu wale na mea oiaio ole e pulapuia @@@ oukou e na wahine, aole mai na kane wale i ka poe i kamaaina i na hana kalaiaina, aka @@@ wahine ponoi ae no kekahi, me ka olelo ana, e kuleana o na wahine ma na hana o ka home ; @@@@ aku in a olelo o kela ano; ua hala na la i @@@e ai na wahine ; i keia la, ua pii ae lakou @@@@u kiekie loa, a kaulike me na kane, a oi aku @@@ mamua o ka hapanui o lakou, ma ka hiki ke @@@ i na kulana kohoia e ka lehulehu, me ka @@@ mai ia.

 

            @ i'e mau ninau ano nui i kuleana ai kela makuahine keia wahine, e hoouna i na kanaka kupono  kakou ahaolelo. e laa ka ninau pili i na kula o @@ ka ninau auhau, ka ninau hookuonoono, ame@@ mau ninau e ae, i pili loa mai i ka pono o na @@@. E ae aku anei oukou i na alakai lalauia, @@puu o ko oukou mau lima, a noho mumule oukou mau waha me ke ku-e ole aku i na @olalo a ka poe i makee wale no i ko lakou @@@ kela poe kumakaia ia lakou iho, ame ka @@@ a na mana koo i hookau aku ai maluna.

 

            @@@laia mai na ku-e ana ma ke kau ahaolelo nei i hala no ka loaa ia oukou e na wahine, o ka koho baloka ; na kela poe no auanei e pulapu hou ana ia oukou, aole malalo o na kumu maikai, a kupono maoli, aka no ke ake wale no, pela iho la e lanakila ole ai na kanaka kupono a hoopono, na kanaka nae i hiki i ko oukou au baloka ke hoonoho aku iioko o ko kakou ahaolelo kuloko, a i makaukau e lawelawe mai i na hooponopono ahaolelo kaulike.

 

Mai hoohemahema i ka pono koho baloka

 

            I loko o na la kakaikahi wale no i koe, a hoea i keia Poalua ae ka manawa i koe no ka hoopaa ana o na makaainana kane ame wahine i ko lakou mau inoa, ma ke@ano he poe kupono i ke koho baloka, a oiai ua nui maoli ka manawa i loaa ai i na makaainana kane, ke kakau i ko lakou mau inoa , aole makou i ike i na kumu kupono o ko lakou hoohakalia ana i ka hoopaa i ko lakou mau inoa ; aka no na makaainana wahine, no lakou ka ke Kuokoa e hoeueu ikaika aku nei, aole he manawa hou aku no ka hoapaapa ana, aka e hele koke au, na wahine i hoopaa ole i ko lakou mau inoa, mamua o ka paa ana o ka bukeinoa a ka poe kupono i ke koho baloka.

            Ma ka nana aku iloko o na la aku nei i hala, ma o ka uku o na wahine i hele ae e kakau i ko lakou mau inoa, me he mea la, aole he ohohia nui o na wahine i ka pono koho baloka, i haawiia mai ia lakou, he mea hookahaha nui mai keia i ko makou manao.

            Ma ka manawa e noho ana ko kakou ahaolelokuloko, a e noonooia ana hoi ka bila e haawi ana i ka pono koho baloka i na wahine, he keu aku maoli ke ohohia o na wahine, e loaa kela pono ia lkou ; a ma ka manawa i make ai ua bila nei, ua loheia na leo olowalu o ke ahewa, maluna o na hoa o ka ahaolelo na lakou i pepehi i kela bila, e hoohewahewa 'ole ai no kakou ke koho aku, ua hoehaeha maoli ia aku ka noonoo o kela ame keia wahine ma Hawaii nei.

            Ua haawiia mai la hoi ua pono nei ia lakou, heaha na kumu houlolohi i ka hele ana ae e hoopaa i ko oukou mau inoa e na wahine o Hawaii nei? Ua ili iho ka hana nui a ko'iko'i maluna o na makaainana wahine apau, in a paha no ko lakou makemake e hele ae i ke koho baloka, aole paha, ka pulama ana i keia pono, ma ka hele ana ae e hoopaa i ka inoa i loko o na la i koe.

            Ua hoohemahema no kekahi mau makaainana kane, i keia pono, me ka olelo ana i ka makehewa o ka hele ana e koho baloka ; mai lilo ko lakou hoohemahema ana i mea na oukou e na wahine e hoohalike aku ai, e hoike i ko oukou naauao ma ka lilo ana i poe koho baloka ; a i wahi nae e loaa ai ia pono, e hoopaa i na inoa i keia wa ano, maloko o ka buke o ka poe kupono i ke koho baloka.

           

He mau alakai pili koho baloka

 

            No ka pono o na mana koho wahine i malihini i ke koho baloka, pela hoi me kekahi mau makaainana kane i pouliuli maoli i ke ano o ka lakou kaha ana i na baloka o na moho e alualu ana e loaa ka waeia no na kulana oloko o ko kakou ahaolelo kuloko, ame ke kulana elele lahui, ua konoia mai makou e hoomaikeike aku i na mea ano nui e hana ai ma keia kau koho baloka wae moho.

            Ma ke ano hoohalike, ke lawe mai nei makou i na moho e holo nei ma ka Mokupuni o Oahu, mai ke kulana elele lahui mai ahiki aku i na hoa oloko o ka hale o na lunamakaainanana.

            Ma keia koho baloka wae moho, he hookahi no baloka e pa'iia ana, maluna o kela baloka, na inoa o na moho apau, mai ka elele, na senatoa ame na hoa o ka hale o na lunamakaainana, me ke kaawale o na moho lunamakaianana o ka apana eha,  mai ko ka apana elima mai, koe na moho elele lahui me na moho senatoa, no ka mea, he mau moho holo laula lakou, e komo pu ai na apana eha ame elima ma ke koho ana ia lakou.

            Aia ma ke poo o kela ame keia mahele pakahi o na kulana oihana a na moho e alualu ana, he mau hoakaka ma ka olelo Beritania me Hawaii ; elike me keia:

            Maluna o kahi i hookaawaaleia no na moho elele lahui, e hoakaka ana e kaha pe'a ma kahi i hookaawaleia, i hookhi wale no moho  ;aole i na moho a elua, aole no hoi e kaha ma kahi i kuhikuhi ole ia.

            No na senatoa hoi, he ekolu wale no mau moho i makemakeia e koho, elike me na hoakaka maluna o kela mahele o na moho ; e kaha ka mea koho i ekolu wale no mau kahape'a, elike me kana i makemake ai, iwaena o ka nui o na moho e holo ana ; pela no hoi ma kahi o na moho lunamakaaianana, i eono wale no mau moho e kaha ai, maiwaena mai o ka nui ame ka lehulehu o na moho e holo ana.

            Ina e kaha ana kekahi mea i kona baloka, a oi aku mamua o ka heluna i kauohaia ai oia e kaha ; a i ole, kaha wale aku paha oia, mawaho o maloka paha o kahi i kauohaia ai no ke kaha ana, e lilo wale ana kona baloka i mea waiwai ole, aka, ua hiki no iaia ke koho a emi mai, malalo o ka heluna o na moho i makemakeia ma kekahi kulana oihana.

            Ma na koho baloka apau i malama mau ia ma Oahu nei, aole loa i nele ka ikeia ana i ka hemahema, ame ka hewa maoli o ke kaha ana a kekahi poe, e hoike mai ana keia i ka maopopo ole maoli ia lakou o ke kaha ana i na baloka ; ke lana nei nae ko makou manao, ua loaa ka makaukau ia lakou i keia wa ; a ua loaa pu aku hoi ka naauao kupono i na wahine, e oi ae ai ko lakou akamai ma ke kaha ana i ko lakou baloka.

            Ke haawi nei makou i na mahalo kiekie ana ia Mr. William J. Coelho, no kana mau hoomalamalama ana i na mana koho, maluna o ke kanawai kaho baloka, a makou e hoopuka mau aku nei ma keia pepa, a makou no e manaoio nei, ua lilo ia mau manao hoakaka i mea e pomaikai maoli ai kekahi heluna nui o na mana koho.

            No ka hele o na keena o ke Koukoa a pihe ku'i i keia pule, ua hoopaneeia ka hoopuka ana aku i kekahi mau palapala i kakauia mai e na makamaka, a loaa kahi kaawale o ka pepa.

            Mawaena o ka ekolu ame ka elua kaukani ka nui o na wahine i koho wale ia aku, e hoopaa ana i ko lakou mau inoa, no ke koho baloka wae moho o ka la 2 ae nei o ka mahina o Okatoba.

            I kulike ai me ia i hoikeia ae ai e ka Makai Nui Charles Rose e hoihoi hou ia ae ana na makai o Koolauloa i hoomaluia ai ma ko lakou mau kulana pakahi ma keia mua aku.

            Ua hoopaneeia ka hoopuka aua aku i ka moolelo o Hema a keia puka ana aku i ka moolelo o Hema a keia puka ana aku o ke Kuokoa, i keia pule ae, no ka loaa ole o kahi kaawale o ka pepa. E hoomanawanui mai no i ka ono, a oi'i hou aku.

            E malama ae ana ka Ahahui a na Mamakakaua he halawai, ahaloko o ka Hale Waiho Buke o ke Aupuni, e ku nei ma ke alanui Puowaina, ma ka hora 7 o ke ahiahi o keia Poaono, Sept. 13 ; ua makemakeia na lala apau o kela ahahui e hoea ae ma ia halawai.

            Ma keia Poakolu ae nei e paniia ai ka puka no ka hoopaoinoa ana o ka poa kupono i ke koho baloka, mai na kane a na wahine, a e wehe hou ia ana ka hoopaainoa ana, ma ka la 4 o Okatoba ae nei, anahope o ke koho baloka wae moho.

            Ma ka Poalua ae nei e paniia ai ka puka no ka hoopaoinoa ana o ka poe kupono i ke koho baloka, mai na kane a na wahine, a e wehe hou ia ana ka hoopaainoa ana, ma ka la 4 o Okatoba ae nei, mahope o ke koho baloka wae moho.

            He halawai makaainana akea ke malamaia ea ana e na moho a ka aoao Republika, malala ea nei o Aala Paka, ma ke ahinui o keia Poaono, no ke ku ana mai o na moho o ka ahaoleʻo ame ka elele lahui imua o na mana koho o Oahu nei.

Ma na lono i laweia mai i keia keena, e kekahi mau Demokarata i ike i na hana e hoolalaia mai nei e ko lakou pohai, ke haoa nei lakou e kuiaʻi ia L. L. McCandless, ka moho elele lahui Demokarata, mai ka hiki ana iaia e lanakila maluna o ka Elele Kuhio.

            E malama ae ana ke Kalapu Hooholomua o Kapahulu i ka halawai mahina kumau, maloko o ke St. Mark Mission, ma ke ahiahi o keia Poakahi ae, Sept. 13, 1920. Ua makemake nui ia na Hawaii e noho nei maloko o ka apana, he mau on a waiwai, e hoea ae ma kela halawai, no ka noonoo ana i kekahi mau kumuhana ano nui.

            Ma kekahi la o kela pole aku la i hala ua paa ae kekahi keiki Hawaii nono ka inoa o Kamakau i ka hopuia no ka hewa apuka, mamuli o kona hoopuka ana i kekahi kikoo dala banako apuka. Ma na mea i hoikeia ae, ua hoea aku kela opio no kekahi hale hana mea gula Kepani a waiho aku la i kela kikoo dala malaila me ka ohi ana mai i kekahi mau mea hoonani gula, e laa ka uwaki wahine, na komo, a pela wale aku, me ka hoouna ana aku ia mau mea i kekahi kaikamahine ma Maui. Ua hoike ae oia i ka inoa o ua kaikamahine nei ana o ka hoouna ana aku i kekahi o kela mau mea gula a eia ke paa ia nei e ka oihana makai.

            Ma ka hora 10 a.m o ka Poakahi, Okatoba 11, 1920, ma ka puka komo mamua o ka Hale Kapitala, Honolulu, T. H., malaila e kuaiia aku ai ma ke kudala akea, malalo o ka Pauku 380 o na aina aupuni i hoikeia mahope ae nei:           

            (1)        Na aina kupono i ka mahi maloko o na Apana 3 ame 4 o ka Aina Hookuonoono o Keaau, Waianae, Oahu, nona ka iliaina o 54 eka, oi aku a emi mai paha; manawa o ka hoolimalima, 15 makahiki mai Okatoba 11, 1920 aku; uku hoolimalima haahaa, $8.00 no ka eka o ka makahiki, e uku hapa makehiki mua ia.

            (2)        Ka aina kula iloko o na Apana 3 ame 4, o ka Aina Hookuonono o Keaae, Waianea, Oahu, nona ka iliaina o 50 eka, oi aku a emi mai paha; manawa o ka hoolimalima, 15 makahiki mai Okatoba 11, 1920 aku ; uku hoolimalima haahaa, 50c no ka eka o ka makahiki, e uku hapa-makahiki mua ia.

            Na ka põe kuai mai e uku i na lilo no ka hoolaha ana ame kekahi mau kaki e ae e pili ana me ka hoomakaukau ana i keia mau hoolimalima.

            No ua hoakaka piha aku i koe e noi ne ma ke keena o ke Komisina o na Aina Aupuni, Hele Kapitala, Honolulu, T. H.

                                                                                                                        C. T. BAILEY,

                                                                                                            Komisina o na Aina Aupuni,

                                                            Hanaia ma Honolulu, Sepatemaba 8, 1920.

                                                                        6417 - Sept. 10; Oct. 4.

 

                                                                                                Hoolaha Pa Aupuni.

            Hook@@i hoki uuku i hoopaaia ma ka pa aupuni ma Makiki mahope mai o Augate 31, e kuaiia aku ana ma ke ku@a;a akea ma ke awakea Poaono, Sept. 11, ke ole e kii koko ia mai e ka on a.

-J. E. Monte, Luna Pa Aupuni.

6417 - Sept. 10.

 

                                                                                    KumuManao

                                                                                                (Hoomauia.)

Ua ike no ka bipi i kona haku,

 A o ka hoki hoi i kahi hanai o kona kahu:

O ka Iseraela aole ia i ike mai iaʻu,

Aole i malama koʻu poe kanaka.

            - Isaia 1-3

            Mahele 2. Ka ike ole o ka Iseraela. A haʻiia aku la i ke alii o Aigupita, ua holo na kanaka; huli o Parao ame na kauwa ana e kue i na kanaka; olelo iho la lakou, no keaha la kakou i hana ai i keia, a hookuu ku i ka Iseraela i hookauwa ole ai lakou na kakou! Alaila, hoomakaukau koke o Parao i kona kaa kaua, a lawe pu aku la i kona poe me ia.

            Lawe aku la oia i na halekaa i waeia eono haneri, ame na kaa kaua apau loa o Aigupita, ame na luna apau o ia mau mea. A hahai aku la lakou mahope o ma mamo a Iseraela; o na lio apau, na kaa kaua, na hoohololio, ame kona poe koa, a loaa mai la lakou nei e hoomaana ana ma kahakai, ma ke alo o Piharota, mawaena o Migedola ame ke kai ma khi e kupono ana i Baalazepona malaila lakoue hoomoana ai. A hookokoke mai la o Parao, alawa ae la na maka o na mamo a Tseraela, aia hoi, e hele mai ana ko Aigupita mahope o lakou; makaʻu loa iho ia lakou; a nui ka waha i ka alala ame ka uwe ana o na mamo a Iseraela ia Iehova. I mai la lakou ia Mose, aohe luakupapau ma Aigupita, i lawe mai nei anei oe ia makou e make ma keia waonahele! No keaha la oe i hana mai ai ia makou mai Aigupita mai? Aole anei keia o ka olelo a makou i haʻi aku ai ia oe ma Aigupita, i ka i ana aku, e waiho ia makou pela, i hookauwa aku ai makou no ko Aigupita?

            Olelo aku la o Mose i na kanaka, mai makaʻu oukou, e u malie oukoe, a e nana aku i ka hoola ana a Iekova i ka mea ana e hoike mai ai ia oukou i keia la ; no ka mea. o ko Aigupita a oukou i ike ai i keia la, aole oukou e ike hou ia lakou, ma keia hope aku a mau loa aku no. Na Iehova e kaua no oukou, a e noho malie oukou: I mai la o Iehova ia Mose, no keaha la oe e kahea mai nei iaʻu?

            E i aku oe i na mamo A Iseraela, e hele aku lakou i mua. E hapai oe i kou kookoo, a e o aku kou lima maluna o ke kai, a e hookaawaleia; a e hele aku na mamo a Iseraela mawaena o ke kai, ma kahi maloo. O ka anela o ke Akua i hele mamua o ke kahua hoomoana o ka Iseraela, hoi aku la ia mahope o lakou; a hele ae la hoi ke kiaao mai mua ae o lakou, a ku iho la mahope o lakou. Hele mai la ia mawaena o ko Aigupita poe ame ka Iseraela: a lilo ia i ao pouli; a hoomalamalama mai no nae i ka po; nolaila, aole i hookokoke mai kela poe i ka Iseraela mai ia po a ao. O aku la o Mose i kona lima maluna o ke kai: ma Iehova i hookahe ke kai me ka makani ikaika mai ka hikina mai, i kela po a ao, a liho iho la ke kai i aina maloo, a ua maheleia ae la na wai. Hele mai la na mamo a Iseraela mawaena o ke kai ma kahi maloo, a lilo ka wai i pali no lakou ma ko lakou lima akau ame ko lakou lima hema.

            Hahai mai la ko Aigupita mahope o lakou, na lio apau o Parao, kona mau kaakaua. Ame na holohololio iwaena o ke kai. Ahiki i ka wati wanaao, nana mai la o Iehova i ka poe kaua o Aigupita mai ke kiaahi ame kiaao mai, a hoopilikia ae la i ka poe kaua o Aigupita. Hoohemohemo iho la ia i na hui la o ko lakou mau kaakaua i hele pupu ai lakou; no ia mea, olelo ae la ko Aigupita, e auhee kakou mai ke alo aka o ka Iseraela; no ka mea, ua kaua i ko Aigupita.

            Olelo mai la o Iehova ia Mose, e o aku kou lima ma ke kai, i hoi hou mai ka wai maluna o ko Aigupita, maluna o ko lakou mau halekaa, a muluna o ko lakou poe hoohololio. Hou aku la o Mose i kona lima maluna o ke kai, a hoi mai no ke kai i kona piha ana, a auhee aku la ko Aigupita i ka loaa ana o ka wai; a lulu iho la o Iehova i ko Aigupita iloko o ke kai. Hoi hou aku la ke kai, a popoi iho la maluna o na kaakaua ame na holohololio ame na kou apau o Parao i hele iloko o ke kai mahope o lakou ;aole loa hookahi o lakou i koe. Aka, o na mamo o Iseraela hele mai la lakou ma kahi maloo iwaenakouu o ke kai, a o na wai, he pali ia no lakou ma ko lakou lima akau me ko lakou lima hema. Pela o Iehova i hoola mai ai i ka Iseraela ia la, mai ka lima o ko Aigupita mai; a ike aku la ka Iseraela i ko Aigupita maluna o kahakai ua make.

            Ike aku la ka Iseraela i kela hana nui a Iehova i hana aku ai i ko Aigupita a makaʻu iho la ua kanaka apau ia Iehova, a manaoio aku la lakou ia Iehova ame kana kauwa o Mose. Pela i lawe mai ai o Mose i ka Iseraela, mai ke Kaiula mai, a hele mai la lakou i ka waonahele o Sura; hele mai lakou maloko o ka waonahele i na la ekolu, aole hoi i loaa ka wai. A hiki mai la lakou i Mara, aole hiki ia lakou ke inu i ka wai o Mara, no ka mea, ua mulea ia; no ia mea, i kapaia aku ai ia o Mara.

            Ohunu ae la na kanaa ia Mose, i ae la, heha la ko makou mea iau? Uwe aku la o Mose ia Iehova; a hoike mai la o Iehova ia Mose i kekahi laau, a hooleiia aku la ia mea eia iloko o ka wai, hanaia mai la ka wai a ono, a maanei i hana ai o Iehova i olelo kupaa no lakou, a i kanawai hoi: a malaila oia i hoao ai ia lakou. I mai la, a i hoolohe mau mai oe i ka leo o Iehova, o kou Akua, a hana i ka mea pono imua o kona maka, a e hoolohe i ka mea ana e kauoha mai ai, a malama i kona mau kanawai, aole loa au e kaa maluna ou i kekahi o keia mau maʻi aʻ@ i kau ai maluna o ko Aigupita; no ka mea, owau no o Iehova ka mea nana i hoola aku ia oe. A hele mai la lakou i Elima, a malaila na punawai he umikumamalua, ame na laau pama he kanahiku a noho lakou malaila ma kahi o ka wai.

            Hele mai la lakou mai Elima mai, ahiki mai la ka poe mamo a Iseraela ma ka waonahele o Sina, he wahi mawaena o Elima ame Si@ai, o ka la umikumalima ia o ka malama alua, mai ko lakou puka ana mai iwaho, mai ka aina mai o Aigupita. Ohumu hou no ua poe mamo nei a Iseraela no ka ai ole ame ka iʻa ole. Aole elike me Aigupita ka piha o na ipokai i ka iʻa ame ka ai e ai ai a moana.

            No ka mea, ua lawe mai nei oe e Mose ame Aarona ia kakou, e make maloko o keia waonahele, e pepehi i keia poe kanaka apau ma keia wanoahele i ka pololi a ka ai.

            (E hoomauia aku ana.)

 

KA PAPAINOA O NA MOHO O OAHU NEI.

 

            Mahope ae  nei e ikeia ai ka papainoa piha pono o na moho e hole nei no ke koho balota o ka la 2 o Okatoba ae nei, mailoko mai o kela papainoa, e wae ae ai na mana koho, a koho i na moho no ka ahaolelo lahui, ka aha senate kuloko ame ka hale o na lunamakaainana.

            No ka elele lahui, he elua wale no mau moho e holo nei no kela kulana, e konoia ana na mana koho, e kaha i hookahi wale no o kela mau moho, aole e oi aku.

            No ke kulana senatoa hoi, mailoko mai o ka nui o na moho e holo nei no ka aha senate, he ekolu wale no i makemakeia e koho, aole e oi aku mamua.

            No na lunamakaainana hoi, ma ka apana eha, a pela me ka apana elima, he eono wale no e koho ai. Oke koho ana a oi wale aku mamua o ke heluna i manaoia, no kekahi kulana, e lilo ana ia baloka, i mea waiwai ole, e kiolaia ana, no ka mea ua hoakaka maopopo loa ke kanawai koho baloka no ia mea.

            O na moho no ke kulana elele lahui, pela hoi me ke kulana seatoa, ua loaa like ke kuleana i na apana eha me elima e koho ai, no ka mea he  mau moho holo laula ia; aka no na moho o ka hale o na lunamakaainana, e koho wale ana no na maua koho o ka apana eha, i na moho apae o ia apana, a pela no hoi ka apana elima, e koho ai i kolaila mau moho wale no.

            O na moho apau e loaa ai ia lakou ka huina baloka keikei, a lawe ai ka heluna o na moho i makemakeia, no kela ame keia kulana pakahi, a koe ke kulana elele lahui, o lakou iho la na moho, no ke koho baloka laula, o ka mahina aku o Novemaba, e koho hou aku ai na mana koho baloka, maluna o ia mau moho, o ia hoi ma kekahi olelo ana ae, o na moho o ia koho baloka, he elua elele lahui, eono seatoa ame umi-kumamalua lunamakaainana, pakahi no na apana eha ame elima.

            Mailoko mai o kela heluna moho ae la, e koho balokaia aku ai iloko o ka mahina o Novemaba e hiki mai ana, he hookahi elele wale no i makemakeia e puka, he ekolu mau senatoa, a he eono hoi lunamakaainana pakahi, no na apana elima ame eha.

            Eia iho ka papainoa o na moho a ua mana koho e wae ai, ma ke koho baloka o ka la 3 o ka mahina ae nei o Okatoba:        

 

NA MOHO O OAHU,

Elele i ka Ahaolele Lahui.

Republika - J. K. Kalanianaole

Demokarata - L. L. McCandless

            Aha Senate

Repubalika - William Ahia, A. D. Castro, W. J. Coelho, S. P. Correa, Samuel C Dwight, Edward P. Fogart, Lawece M. Judd, Jack Lucas.

Democrats - Mrs. Mary H. Arehorley, J. W. K. Keiki, William E. Miles, A. S. P. Robertson.

IIALE O NA LUNAMAKAAINANA.

            Apana Eha,

Repubalika - Frank Andrade, Lorrin Andrews, J. Ashman Beaven, Hannibal S. Canario, C. H Cooke, A. M. Cristy, A. R. Cunha, Dr G. H. Huddy, James K. Jarrett, J. H. S. Kaleo, F. D. Lowrey, John A. Matthewman, T. H. Petrie, G. P. Wilder.

Demokarata - Crane L. Almeida, T. Awana, C. D. Pringle, Clause L. Roberts, Neil R Slattery.

            Apana Elima.

Repubalika - Frank K. Archer, Eli J. Crawford, E. K. Fernandez, Archie E. KAhele, Charles K Kanekoa, John P. Kapua, Samuel Manu, E. H. S. Marino, A. K. Vierra.

Demokarata - Robert Ahuna, George K Ah Nee, F. C. Bertlemann, Kim A. K. Ching, E. J. Gay, Harry GRegson, E. K. Hanapi, G. H. Holt, Jr., Jack S. Kalakiela, Joseph Kalana, David Kanuha, Enoka Kealoha, Lot C. KEaloha, Gabriel K. KEawehaku, D. M. Kupihea, John Makia, J K. Mokumaia, W. F. Mossman, S. Pupuhi, Jesse Uluibi.

 

            Ma ka Poakahi ae nei, ka la 13 o Sepatemaba nei, e komo hou ai na kula aupuni apuni keia Teritore.