Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 38, 17 September 1920 — KE ALAKAI KOKUA NO KE KOHO BALOKA. [ARTICLE]

KE ALAKAI KOKUA NO KE KOHO BALOKA.

soomftkatikauia e "J. CoHbo no ka' pooo o flā Tīa'#gu. I f - (Hoomauia inai.) - .■ - | Pauku 80 Aole ma kahi e kuaiia ana kn waiona., K hookapu a»a keia pauku i ka malamnki o ke koho baioka mk kahi pili kokoke i kahi o ka waiona e kuaiia ana. Pauku 90. Na keena kaha baloka. E kauoha ana keia patiku na na lunanana .e -hooipg.ppopo no na .keena koho, kahi-e:kah{ipe 'a ai i na. haloka, aole e emi xnalaltf o ēkolu. • • 1 O keia mdu keena, ua maheleheleiā ] me he rumi liilii la, me na pale paku ■ e hookaa,wale ,ana i kahi keena mai ke-1 knhi mai t e hiki ole ai i kahi mea ke i aku -a ike i ke kahape'a ana a ke- j kfthi, i kana baloka. He hookahi no | mea Mki ke komo m« ke keena hookahi. j ITa hanaia ma ke ano e hiki ai i naj lunanana ke ike aku i kē kanaka olokō 0 kela me keia keena. Ua papa loa ia, aole mea okoa ae e aeia maloko o kelanie ke^^keeua»— o ka mea(koho waie no. Aka naē, ina he makapo a muumuu paha, i ole, he mea lima eha e fiiki ole ai j ke paa i ka penikala a kakan—ua hiki no e kahea aku i kekahi o na lunanana I —ka mea o makemakeia ana e. ka mea ! koho, a e hiki no ia mea ke komo pu ma [Tcatoi keena koho a kokua i ka mea koho 1 ke kaha ana i'kana baloka. 12 makaala loa nae ka mea koho i kela wa e kahaia ana kana baloka. • No ka mea, he maa kekahi poe i ke kolohe t —he okoa ka moho.i makemakeia, i ke kaha ana aku nae a ia kokua, he okoa. Pola i loaa ai ka lanakila i kekati poe mamua aku nei. He kolohe ia mau hana. Pauku 91. Na wahi koho baloka. Pili no keia no na keena koho elike ae la me ka Pauku 90. Pauku 02. Na pahu haloka. He mau pahu keia i hoolakoia e ke aupuni, a he kaawale no ka pahu no ka elele. okoa no hoi ko na senatoa, a pēla no hoi ko na lunamakaainana. Maloko o ia mau pnhu e hookomoia ai na baloka i kahape'aia, mahope iho o ke kaha ana a ka mea. koho. 1«] pono no ka mea koho e ku a ikemaka i ka hookomoia o kōna haloka maloko o na pahu balokn. Na Baloka Pauku 9?». Na hoakaka. He hoakaka ana keia i ke ano o ia mea ho baloka O ia no kahi apana pepa e haawiia ai i ka mea koho, a maluna o ia pepa i pa'iia ai na inoa o na moho. Paukn 94. Na mea mnloko o ka bnloka. E hoakaka ana keia pauku i na mea p pa'iia ai maluna o ka baloka me na oihana e alualuia ana e na moho. Pauku 95. No ka wāihooluu o na baloka. Pauku 96. No na senatoa. Pauku 97. No na lunainakaaiuana. Pauku 98i Hoonohonoho ana o na iuoa, eto. —maluna o nā haloka, elike me ka hoonoho papa ana o na huapinpa —ma ka olelo haole. Pauku 99. Pili ana me ka hoolako i ana i na baloka. Na ke aupuni no e hoomakankau i na baloka". Pauku 100. Silaia ahiki i ka hamama ana o na wahi koho. I ka wa e ia ai na balo"ka apau, he wahiia a paa na ope like ole, a n\vepaia a paa loa. Aole e weheia ahiki wale no i ka la koho ma na wahi koho. O ka manao o ; keia hana' ana pela. i ole ai e loaa ke kope oiaia o na baloka i ka poe maa i .ka hnna kolohe. No ka mea, ina e loaa ana ia poe ia kope pololei o ka haloka, o loaa ana he mau baloka hou mawaho ae, a o ia haloka kolohe, ke kahape'U mua ia ana, a haawi i ka poe kolohe o . ia auna like, a i ke komo ana i ka pahu J baloka, o ka mea i kahaia mawaho ke hookomoia i na pahu haloka. Pela e. hana ai kekahi poe i na kau i hala aku. A ua- ike "no hoi kakou a kamaaina, aole loa e pan ke kolohe o ka poe ahiki i ka hopona o ke ao nei. Nolaila, ma ka la koho, e makaala loa i na apana pepa e onouia aku ana e na lunahooikaika. He poe hoopono kekahi, a he poe kolohe no hoi kekahi. O ka lanakila e loaa i ka moho, ma jjiuli 0 ka 'hoopono ma ke koho ana ka hanohano kilakila mailuna mai. O ka lanakila ma ka apuhi baloka, he lapuwa!e iloko o ke ino, a pela no auanei e ino ai na hana hoopilimeaai wale e poino ai ka lehulehu. Pauku 102. Na baloka. Pili keia pauku no na hoakaka heluna o na haloka, a pehi wale aku Pauku 10:$. Na hora uo ke koho ana. K hoakaka ana keia pauku no ka hemo ana o ka pahu "huloka (kahi lioho) i ka hoia 8 o ke kakahiuka,. a paa i ka horn 5 o ke ahiahi o ia la hookahi no. Mahope aku o ka hora ō e helu ai, apau pono na baloka i komo maloko o na paha baloka. | Pauku 104. Koino ana maloko o na wahi koho. j

|. E hoakiaka ana kēia pauku Ike kule- | ana o kekahi poe -e komo inaloko;o'na ! wahi koho, ma ke ano poe a<jenā a luna' I. ho.oikaika paha -jqo. na maho. Ua loaa kehi me keia moho ke kuleana e hookolio i mau hope nona ēkolu, a o lakou ,wale no ka poe kuleann e kamailio. a e noho maloko o na wahi koho. ' " He mea maikai j nn wahihe e noi.akn i na moho. e hiKiwUi hookohu no'lakou, i iorta kēla kuleana maloko o na wahi koho, i ike i kē ano o na lawelawe ana. Aole no e nelē ka loaa o kekahi īnau hoomalamalama ana e pomaikai ai ni wahine «ia kēiAi-mua a'ku. Ua mak.aukaii a'u e haawi i hoekohu o i.i ano'i kekahi mnu lede. Pauku 105. Na koa ma na wahi koho. E papa, ana 'keia panku, aolo leekahi mea koho e komo i ka aahu koa, a heh» nia kahi koha, a aole no hoi e hele pualu ma ke a*»o himka'i no ke koho balaka. Nolaila, e na wahine, mai ka'i huaka'i oukou ma ke ano ahalmi. Ki? hele e hele no ma ke ano mau. Aole e pilikia ina e hele pualu, iaa e hele ana ma ke ano niau o ka hele ana aku a loaa kahi; a ku walaau, a pela aku ana, A anft,i kfrtii koho, ua Iphulehu na lioa i hele Uke ai, aole hewa 6 ia. Aia no a ka'ihuakā 'i maoli, hewa. Pauku 106. Na lawelawe ana i ka wa e hemo ai na wahi koho. E kuhikuhi ana keia pauku i na hana e lawelaweia ai ma na wahi koho i ka wa e hemo ai ike kakahiaka. Na ka lunahoomalu o ka wehe i na pahu baloka, a hapai ae iluna i ike ka aohe mea oloko, alaila wehe ae i na ope haloka me na lako e ae i »ilaia a makaukau, hoomaka na hana. Pauku 107. Ke ano o ke opi ana i ka baloka. E hoakaka ana keiā pauku no ke opi ana i ka baloka. O keia kekahi hana ano nui loa" a.ka mea koho e makaala loa ai. Mai hoaknmai oukou e kun lahni i maa ole i keia hana. I ke komo ana ma kahi koho, e haawi mai aua ke■kahi o na lunanana o ka papa i na baloka. E opi mua ia moi ana no a haawi mai ika mea koho. I ke komo ana aku ma ke keena liilii i hoomakaukauia no ia hana, malaila e kahape'a ai i ka baloka. I ka pau ana, e opi hoii i ka haloka elike no me ke opi .mua ia ana e ka. lunanana nana i haawi mai-—aole ma kekahi ano e ae. Tna e ku-ē ana i keia, e lilo no ia i kumu kupono na kekalii mea manaoio, e ku-e ai a hooleiia ia haloka e ka papanana. Nolaila e makaala. Ina no e hewa ke kaha ana, mai hopohopo i ke noi aku i haloka hou. Aole i kaupalenaia ka manawa p kaha ai i ka balolca. Aka, mai liana kolohe wale ma ke ano hoopau manawa. He maa no kekahi poe i ka hana pela. ī'ia no hoi kekahi ina e maopopo ole kekahi Inea pili i ka baloka, ua kuleaua no ka mea koho e ninau i ka papanana, 1 a e loaa no he mau hoakaka mai ia lakou mai. Ua kauoha maoli ia ka papa e hana pela. Mai hopohopo. O keia ka wa, e ku me ka wiwoole no ko kakou lanakila.

Eia ka poe namu ke hooikaika mai nei e pelo ia kakou. O kn wa keia e ike nui ia nei ke aloha Hawaii o ua auna nei. Nolaila, e aokanaka mai kakou. Pauku 108. Haawi ana i ka haloka i ka mea koho. Pili keia i ka haawi ana i kaj.baloka i ka mea koho, elike me ia i ae la ma ka Pauku 107. Pauliu 109. Na hoakaka 1 kh'" fnea koho. E kauoha paa ana keia pauku i na lunanana koho, e kokua i ka mea koho ma ka hoakaka ana i na mea pili i ka baloka me ke koho ana, ke noiia aku. Ina e hoole kekahi lunanana ia oukou i ka wa e noi aku ai e hoakaka mai, o hoike koke mai oukou ia 'u, a i ole i kekahi o na makamaka kokoke ma ka pahu baloka i kela wa, ina aole au malaila. Ua maopopo ia 'u, lehulehu wale ka poe e makaukau ana e haawi i ka lakou paio ana no ka pono o ka mea koho hemahema ma kela manawa imua o ka papanana. Pauku 110. Ke ano oke koho ana. E hoakaka ana keia pauku no ke ano o ke koho ana. E po'no h'oi ka mea koho e hoomaopopo pono i keia mau hoakaka. No ka lehulehu keia mai Hawāii a Niihau. Penei na hana maamau e lawelaweia nei:

!E leauia aua lie -papaiuoa o ka poe koho o. kela. 'me-keia mahele kol»o ina-. waho o kati koiw, nie ka heiu o kela me { keia iiioa. • j I kft hiki lāna ma'kahi koho', -p moa e oana i kela pāpainoa, a e |ioomao- ■ pQpo i k« helu 6;ka inoa'o ia moa koho, j alaifa, kmno akumake keena koho a : ; ! hoike ak-u !.■ ka lunAnana i ka heiu kn ino'a, i hikhvawe ka uana ana iho ma ko iakou p«paiuoa, i.kikoia ia inoa; f alaila, kakau ka inoa maloko o ka buke inoa o "ka poe e hiki kim> ana no I<e koho ana. A .pau ia. ,alai\a haawiia mai -ka baloka i opjia eHke me ia. Ae nol. Me ia haloka ika ltea, kpmo jma kahi a kahape'* elike ! nie na' kuhikuhi mamua ae nei. Mai ! poina uae, ina 1 maoptipo ole kekahi. mea, e ninau ika papa. Aole e niaka 'u . a "hopo"hōpo pālia. i He inea malkai no hoi, niamua ae oke konio ana ma kahi koho, e heluh'eln | mua i na kuhikuhi hoakaka i kaui» uiawnho o kahi koho. I Eia ka hoi kekahi :aole e hookomo i ; ka haloka malokA p kekahi wa-hi leka.. jHe ku-e ia, hana 'ke kanawai. Elike .fme .J4a afifr akū~e kn Inn.ln'ana ' pela no e hoihoi hou aku ai i ka papaj nana. , He men pono i na wahine ma leela I me koia walii, e hoakoakōa ia lakou ilio, 1 a e kono i kekahi mea ano malamalama< i ma keia hana, a i ole, kauoha mai no e oluolu no au e hiki kino malaila | no ke kula ana ia īakou ,no keia hana. Aka ua maopopo no i kane keia niea.j Aole no paha hoi na kane e hoole i ka i hoakaka ana i na wahine i na hana pilj • i ke koho. eli'ke me ka 'u e kuhikuhi nei. Pauku 111. Ke ano o ka honilona ana i "ka baloka. I ke koho ana i na moho, penei e haoia ai: E kahape'a X ma ke kowa i hookaawaleia ma ka baloka. E akahele loa nae, aole e mauae ke kaha a kau maluna o -ka māluna, a i ole ka laina paha malalo. Me ka penikala no e-kakau ni. Ua hoolako mua ia ka peUikala nia kahi koho. A ina ua'lilo ka ! penikala i ka mea mua, alaila, e npi hou aku i penikala ika papa. E akahele no } hoi, aole e oi akn na moho e koho ai i mamua o lea heluna i kauohaia e ke ka- | nawai. .E kuhikuhi ana no ka haloka i j ka heluna.p koho ai. Aia malunn o ke j poo o.ka haloka e paiia ai na olelo "E i koho no .'... wa!e no." Elike ine keia: Ma Ckhu nei. he senatoa e koho ai. I Eia he 8 poe Kepuhalika e holo nei : , a he 4 lioi poe T)emokarata. Ke kauoha nei ke kanavjai, he 3 wale no e kohoia. Nolaila, ua kuieanaka niea koho e koho Ttepubalika, ina o ia koua makemake. Aka, iua hoi he Demokarata kona makemake, ua kuleana oia e koho no 3 wale jio Deinokarat,a. A ina hoi ku mea koho- e makemake i ka me Kahi Demokarata, ua kiileana no oia e koho i 1 Repubalika a i 2 l)emol'kai'ata; a i oie i 2 paha "Repubalika me I 1 Demokarat.a.

'O "ka'ii nae, e koho no ia'u. īa 'u e koho nma ai, a niahope noonoo na niea 2 i koe ffku. Hauoli nae knu naan, ina ka lahui e koho i ke ewe oiaio. Pauku 312. Ka malu o ka baloka. E hoakaleā ana keia pauku, aole e ikeia kekaha ana a ltelcahi raea koho e "kekahi mea okoa ae. ' Me ka nialu loa oia e kahape'a ai i kana baloka. '' Mai manao 'ka mea k'olio, e ikeia nna kaiia kaha ;ana e' kekahi niea. No ka mēa, oia wale iio me lee Akua ma kahi e lcahap(y'a..«i«. Aole kanawai e olelo anai : f 1 e K«n&'eīike me ka kekahi mea e olelo ai. Aole 40a." N T o ka niea koho ia. kuleana, E koho me ka na'au kuokoa ahie.lea 'hoopilim'eaai ole. O ka mea e oleio an> he hiki' no ke ileeia ke apo o ke-kaha ana a kekahi mea i kona baloka, he wahahee nui oia, a he kolohe no hoi He hooweliweli i» hana i mea e maka'u ai a koho pololei i na moho a ia mea. Nolaila, ke a'o nei au ia oukou ; e koho me ka manao kuokoa, i ka poe o kaleou e pono ai. AoJē e hanohano ka Hawaii ia ha 'i, aka i "ke ewe ponoi wale 110. Pauku 113. Aole e lawe i ka haloka iwaho a i ole hoilieike wale. E papa ana keia pauku i ka iawe i ka baloka mawalio o kahi koho, a i ole hoikeike wale paha i mea e ikeia ai kana koho ana. He hana maikai ole no

ia. He hana hoopiiwela i kekahi pne, a he hakaka ka hopena . Pauliu 114. Kokua i kn mea kolio pilikia. Pili kein pauku i ke kokun ann i ka iuea koho i poino, a hiki ole ke kaha i ka haloka, a pela hoi me ka mnkapo, a ma'ilolo paha Mamuli o keia pauku i loaa ai ke kuleana e noi i ka papahana e kokua mai kekahi o lakou i ke kaha anā i ka haloka. , Pauku 115. Na haloka hewa. E hoakaka aua keia pnuku, ina e hewa ke kaha ana, a i ole, inoino paha kekahi baloka, e kuleana no i ka mea kolio ,e noi i haloka hou ftana, a e ha•awiia aku 110 ia iaia. (A hoonnauia aku no i keia pule ae.) +++ CLEVELAND, «ept. 14.—Ua aia ae kc ahi a make ke pailaka Walter Stevens ame ka mikanika Eussel Thomas ka oihana mokuea Amerika ma ka la i nehinei ma ka niaouwa i aia ai ka )nokuea a laua e kau ana ma kahi r>oo kapuai ke kiekie i ka lewa maluua ne o ke kulanakauhale o Pomerville, Ohio, he 15 ?nile ma ka ilkau /iku n Tokdo. He ma\i kanakn laua a ehia no Clevelanrt nei. • PEKĪN, Sept. 13.—Ma ka hoike a A. D Heinger o ka Papa Misiona Amerika, he kanaka i hoi koke mai uei mai .na apana mai e. pahola la ka wi aoie ka •uia'i fiva lenalena o Kina, he 15,000,000 ka nui o na kanaka i hoopoiuoia mamuli o ka uuku loa mai o ka ai e loaa ia lakou.