Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 39, 24 September 1920 — KA'U MAU KANAWAI I HOOIKAIKA AI. [ARTICLE]

KA'U MAU KANAWAI I HOOIKAIKA AI.

i r; 1 Ku}»ihra <nan kanftw;ii i lion- i ;i f:i ai ii«» ka ponn .1 palpkan.a <» k:i , Uhwaii inaiakn o ka ah;i(ilflo 0 I

| Hawnii nm ke jino he ka'uwa na ka leha- # Hehn. Kohoia e na makaaipa;ia pimwai j kila o ka apana knhn Klima. i Kan Ahaolelo o 1903, 1913, 1918. ! i 1. K;uiflwai hi'ln 11, p knkulu arta »• | kula. a'o uiahiai, i keia wa oia no ke | i Kula Kiekip o Jfawaii i hoo]pjijn. a ljlo I

i Kula Nui o Hawaii, "University of Haw'ni." 2. Knawni helu 13, e hoomaopopo arm i na hora hana oka la i kn ike kanawai. (Pooja bill). Kanawai belli 17, e kukulu vna i na aupuni kalana apuni kpia pneaina, (be kanawai Home Eu*a keia); e haawi ana i ka mana booponopono aupuni iloko oka lima oka lehulehu, aole i ka pjoe akaikaUL O keia ke kanawai i manaoia e holo kau ena niaknainaha o ke Teritor?. Oke kanawai keia Vo\ ae kqn/t maikai a kaulike mamua o ke kanawai kalan'.i auhau manu-ku nine popoki a na Ropubalika, 1901 Kartawai helu 108, o hoomaopopo ana ike ano oka hewa pili ike» karaima a e hookaawale ana ike ano o na /hewa miknraina ,'aoie hoi e huikau elike me ko au mamua aku; ua hoopa'i wale ia lift kanaka ma ka manaoino aole nip ke kaulike. , •>. Kanawai •helu 110, e a'o ia ka c .tile I,o^lfawai^, maloko o na-kula aupuni. D. kpia, ke JUnawai prfnepop 'i pili loa i I ka lahni Hawaii, a'o kJi olelo makuai hirte hoi, ko k'ahua nana e hoolaupa'i hou i ka lajjui Hawaii, o keia mua aku. 0 keia ka papahana pqokela a na kupu- | na i hala aku; he ekolu mahele ano nui 0 ka hooulu a hoolaupa'i lahui. Eftahi: i Hooulu kanaka. Klua: Hooulu ai. Ekolu: Hooulu i'a. Oka olelo, aia ia iloko I oka mahele hooulu kanaka ma kona j i mau aoao apau, nolaila i lilo ai ia ma-; hole i hana oi pookela iloko o ia mau la I 1 nalo 'aku. Aloha no kakou ka lahui Hawaii| Ke a'oia-nei na Kepani ame na Pake ame na lahui like ole i ka lakou olelo ponoi maloko o kei'a Teritore o Amerika, koe hokahi ka lahui Hawaii, na kupa ponoi no lakou ponoi ka lepo o Hawaii, ua alanlai inai ke kanawai, ua panikuia na ipuka oka lani inai ka hoo 'oho ana mai 'a .Va Mana Lani i ka laItui Hawaii ponoi, ma ka lakou man leo j pule nin ka lakou olelo makuahine. Aloiha wale k'akou. Aole lunamakaainana ! Hawaii e ae i la we hou mai i keia ka- ; nawai iloko oka >hale ahaolelo, ahiki :11.1 ii keia la, koe waie no ka pukuniahi jr> ka Apana Elima. Owai ana na senaj ina kupaa ame na lunamaka'ainana makimkau i ka hana .kanawai, wiwo ole, ! ku]vaa c kakoo ana i keia kanawai i ! kfia kau ahaolelo ae e hiki mai ana? ! Xa nukou ena lede amo na keonima j na i loaa ka mana koho e nlnau aku i i kola ame keia moho e uhaiaholo mai | nei i keia inau la, ina ua maopopo ia j lakou ke ano o ke kanawai inika ole j ame na kanawai o kn olelo waha. He* aha !<«■ kanawai i kapaia "written 'law?" ! lleaha 11a auuu like ole e hiki ai e | holo ke kanawai e a'oia ka olelo Ha- [ waii iloko o na kula aup\mi q kei'a Teritore, ma keia ahaolelo ae e hoea mai ana? 0 na moho senatoa 'ame na moho lunamakaainana i loaa ole ka makaukan ahiki ole e pane pololei i keia mau nirittii malnnu ae, he hana polio loa na ou Icon e na le<le oiwi Hawaii kane Hawaii ponoi e hoonoho aku i kauhale, he niakehewa "na kii o Pakaka" e hoopau manawa wale ma ka)ii oka liana o kn lehulehu. 0 keia kanawai a ka pukuniahi oka Apana Elima, ua. waihoia .iloko oka iima oka" mnaihoomalu o'ko komite ola ame hoonaauao ma ka la 37 o Maraki, 190."1. Ua make keia bila iloko o ia komite, he Repubalika ka Tunahoomalu ame ka hapanni o na lain, he eha lunamakaainana Hawaii, he hookahi hiiole kupa Hawaii. Xo ka hemahema, maka'u wale, hohewale, pili wale, o ia ke kumu pilikia o na kanawai maikai apau i waihoia ae ma ka aha6felo i n-a kau apau. Nolaila ke kanleo akii nei au i na makaainana Hawaii apau apuni o Hawaii Paeaina, e wao pono ia mai na senatoa ame na lunamakaainana hoopilimeaai ole, rtiakaukau, kupaa e kakoo ana' ike kanawai olelo Hawaii, ka olelo kurau o Hawaii, ka olelo makuahine oka lahui kurpu o Hawaii, e a'o like ia me ka olelo Beritania ma na kula aupuni apau o Hawaii nei. He aloha ina le<le mana koho baloka ame na kane koho ba lok'a oka Apana Elima ame ka lehulehulehu o na makaainana oka Apana Elima. Owau no keia oka Pukuniahi Hoomalanialama oka Lihilcai o Kahakaaula na, ke kaeaea o na pa nwea nana e huluipau nei i na i'a aiiiu o ke kai a o ke kupueu hoi nana o "Makalei" nana e huki mau nei i na uhu, na kumu, na weke ame na ono apau o ke kai hohonu o Kou ame Honukii. Aloha kakou apau. D. M. KUPIHKA.