Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 42, 15 October 1920 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KANALUA O KAUKA WAYSON I KE OLA O NA MAʻI LEPERA

Hoakaka Oia i Kona Manao e Akahele Loa me ka makaala no na Ma'i i Hookuuia Mahope o ka Lapaauia ana me ka Aila

 

            No ke ola o ka ma'i lpeera, e lapaaunei me ka aila chanlmoogra, a i hoo-@ ai nui kekahi mau ma'i lehulehu, @ hoakaka ae o Kauka Wayson i kona @, e huike ana, he mea pono e aka@le loa a ka hookuu ana aku i ka @ i manaoia na ola, mai kela ma'i @, makap iho o ko lakou lapaauia @.

            Wahi a Kauka Wayson, aia wale no @apaauia kekahi mea me ka aila ehaul-@ no ekolu makahiki, a ua loaa maoli mai hoi na mea oiaio loa, no ke @aa wale aua aku o na hoailona apau o ka ma'i mai iaia aku, ma kela ano wale no e hookuu loa ia aku ai oia, no ka mea ma kona manao, aia he pilikia, a he poino e ala mai aua, in a e ikeia ana, aole i ola loa ka poe i hookuuia mai kela ano ma'i mai.

            He kauka o Kauka Wayson e noho hana nei no ka papa ola, a no kekahi mau makahiki lehulehu ae nei i hala, ka noho hana mua no oia ma ka halema'i ma Kalihi. a ma kona manaoio, he laau ola @'o ka aila chaulmoogra, no na ma'i lepera lahilahi loa, o ka hoomaka ana iho no e kau maluna o kekahi mea, aka no na ma'i i kuknukonu, he ka nalua loa kona, no ka hiki i kela aila he ho'ola.

            Ua ku'e loa o Kauka Wayson i ka hookuu koke ia o ka poe i manaoia ua ola ko lakou mau ma'i, aka e hooniauia no ko lakou noho ana, malalo o ka hoomaiu, no na makahiki ekolu, me ka hoomau ana no i ka lapaau ana maluna o lakou, pela hoi ka hakilo pono ana me ka makaala loa.

            O Kauka Wayson no kekahi i komo pu ma ka hoao aua e lapaau i na ma'i lepera, me ka aiala chaulmoogra, me kona ike no he laau ola kela, aka ua @aualua nui nae oia, no ka hiki i kela laau. ke hoola i na ma'i lepera apau, a ua makemake oia e akahele na kanaka me ka nui o'e o na mauao ohohia uluahewa no ke ola o ka ma'i i ka wa pokole loa.

            Wahi ana, oie pu no kekahi i komo kuhohono aku, ma ka huli ana, i ikeia ae ai kela aila, he laau ola no ka ma'i lepera; eia nae, ua hoohauoli loa ia aku kona manao, no ke ike ole ia ana o kona inoa iwaena o ka poe e apono ana e hookuuia ka poe ma'i lerera i lapaauia me kela ano laau.

            O na manao oho hia me na kumu maikai ole, he mau mea hoopihoihoi mai ia i ka manao mahope aku, no ka mea wahi ana. I ka wamamua aku uei i hoikeia ae ai na loaa ka laau no ka hoola ana i ka ma'i akepau, ua hoopihaia aku na mea apau he mau kau kaui, me na manao hauoli, oiai nae o ka mea oiaoi, he mau manaolana poho wale no kela, oiai he mau kaukani i pau i ka make, ma ka manawa i hoomakaia aku ai e lapa@u, me ka laau i oleloia ae ai i ke ola.

            O ka pilikia ma ka hookuu aua aku i ka poe i manaoia aole o lakou ma'i lepera i koe. Aia i waena o na keiki i pau ole ko lakou manawa e hele ai i ke kula, ua hopohopo loaa o kauka Wayson. no kela poe keiki, no ka huikau aku me ua keiki e ae i loaa mua ole i ka ma'i ma kona manaoio, he mea pono e hookaawaleia ae i kula kaokoa loa no kela poe keiki mu'i lepera i hookuuia mai e hele ai.

            O kekahi pilikia, e ikeia ana ia iwaena o nu kaikamahiue opio, ma ko lakou manawa e hookuuia mai ai, e mare aku ana lakou i na kaue, a e loaa mai ana na keiki; a o ia kana i olelo ae ai in a e hookuuia mai ana he nui o kela poe ma keia mua aku, e kauliilii ana ko lakou noho ana ma loko nei o keia teri tore, me kona hopohopo mau e oli mai ana no ka ma'i i kekahi poe o lakou.

 

KA HANA A NA LUNAKIAI E PILI ANA NO NA BONA

 

            Ma kekahi halawai kukakuka ma ka @akea Poono nei o ka malamalu ana o ka Meia John II. Wilson a me na hoa o ka papa lunakiui ua hooholoia ma ia kahawai kekahi auo hana hoeueu no ka @aaoao ana ako i na mkaaiuana ma luna o ke kumu hana e pili ana i ka @puk ana aku i mau bona o $600,000 @ ka hoomoeia o na laiua paipu lawe @aino no ka apana o Waikiki a me ka @loihi ana aku hoi i ka laina paipu @aino e moe nei i nei manawa a hiki i Kalihi.

            Ua hooholoia ma ia halawai e waeia ma wahi poe kupono i poe haiolelo ma na @lawai kalaiaina apau mai keia mana wa aku ahiki i ka la koho loka Noko @ nei o Novepa; e kauia i mau pepa @ @ puka aniani o na hale oihana @a maluna o ia mau pepa no manao @ nei aku ana i na Kakoo ana a ka poe @ loaa ua mana koho, e koho ma ka @e apono ana i ka hoopukaia akua @ ila a ma na hale kii onioui a mau @ keaka, a e hoopuka pu ia aku i @koho baloka, me ke a'o pu aku i @ a me keia e hoomakaukau i na @no na ninau a pau e kue ana i ka @pukaia o na bona.

            Ma ka aoao o ka papa o na lunakiai @ Holliner ame Wm. H. NcClellan @ i kohoia ma ka manawa e noho ai e halawai a ua makaainana me ke ko@ i noho ai ma ka poalua iho nei, @ ea e loaa ai ka hoomopopo piha ana @ na mea e pili ana i na hana e lawe @eia ana e na ahahui a elua.

            O na hoakaka a L. A. Thurston o ka @pukaia ana ae ma kekahi manawa i @ala aku nei maloko o ka Advertiser @ i aponoia e, ka papa o nna lunakiaki, @ino pu me ka hookohuia ana aku o @kahi mau komite. i poo no ke komoite oko, a e hoolalelaleia aku ua manao o @ lehulehu ma o na manao e hoolahaia @ maloko o ua puepepa.

            Ma ka Poalua nei nei ka hooniuka ana a kela ame kiea hoa o ka papa lunakiai ma ke ano pakahi a ma ko ano huiia, e hana no ka hoeueu u hoonaauao anu aka i ka poe koho no ka pono o ka @opukaia aku o na bona.

 

LOAA KE KANE AME KA WAHINE I KA MAʻI

 

            Ahiki i ke ahiahi loa ana iho o ka I'oalua uei aohe lohe maopopo loa i loaa ae i ka Advertiser e pili ana i ke kumu o ke komo ana o kekahi laaumake iloko o Mr. ame Mrs. E. W. Carden o ke Alanui Hyde, na mea i loaa ai i kekahi ma'i koikoi loa ma ka auinala o ka Poakahi iho nei, mahope o ko laua inu ana i kekahi mau puna laau hooikaika kino. Ma ko hoike a ke Kauka Hodgins ka kauka nana i lapaau i na mea i loaa i keia pilikia uila o ka hoike ana ae ma ka po poalua nei, aole i loaa iki ka iki maopopo iaia no ke ano o ka laaumake a laua o ka inu ana a i loaa ai laua i ka ma'i a o ia laau make oia kekahi iloko o ka laau hooikaika kino a laua o ka inu ana.

            "Aohe maopopo iki ia makou ke kumu o ka ma'i ana o Mr. ame Mrs. Carden. Eia me makou kela omole laau a laua o ka inu ana a ua huliia e makou in a paha he laaumake kekahi iloko, a pela hoi me kekahi mau meai a laua o ka ai ana i kela Poakahi," wahi a ke Kauka Hodgins o ka hoike ana ae a loaa o Mr. Carden me kana wahine i ka ma'i oia i kaua e holo ana maluna o ko laua kaa otomobile ma kela auina la Poakahi ahope o ko laua inu ana i ka laau hooikaika kino. Ia laua maluna o ke kaa otomobile, a no ko Carden ike ana i kona ikeana i kona ano malohi mai i ke on a a e moe aku ana paha ua holo pololei loa ae la ko laua kaa no kahi o ke keena kauka o ke Kauka Hodgins. a i ko laua hoea ana ae ia manawa i loaa ai o Mrs. Carden i ke ano on a o ka mea i inu i ka laaumake a aneane e pau kona ike. Eia nae. He manawa pokole ma ia hope iho ua pohala hou ae la oia a hoi hou mai la kona mau noonoo mai kai a pau me ia, a hoihoi koke ia aku i ka Halema'i Moiwahine, a ma ka lono i hoikeia mai i kauka Hodgins ma ia po iho e pau loa ana kona pilikia. No Mr. Carden hoi ua pau kona lulumi o ke ano on a laaumake mahope iho o kona inu ana i ka laau mai ke kauka aku. he kakauolelo o Carden noloko o ka banako Hawaii. Pohihihi na kau ka i ke kumu o ke komo ana o ka laau make iloko o keia mau moa a loaa ai laua i keia ma'i .

 

BALTTIMORE, Oct. 43.-Ekolu mau paahao i kiia me ka pu a make a he kini hale aahao ka i hahauia me ka laau ma ka la i nehinei ma kekahi haunaele i ala ae ma ka hale paahao mokuaina o Morelana. No 15 minuke ka loihi o kela haunaele ana.

 

PAKELE MAI KE KALAUDINA MA KA HOOKUʻI ANA

Nahaha Kona Waapa ma ka Manawa i Hooku'i Ai me ka Mokuahi Cajoot ma ke Awa

HE UUKU LOA KONA MAU POINO I HOOMOPOPOIA

HOO MAU AKU KE KALAUDINA I KA HOLO ANA NO KONA MAU AWA MAAMAU ONO MAUI AKU NEI

            oiai ka moku lawe ukana aohe mau epaepa ka West Cajoot, e koloia mai aua i Honolul unei mai Puuloa mai e kahi mokikolo Mikiala a na Hoahauau Young e hookomo mai ana i ka nuka o ke awa, a o ka hoopaaia ana mai no hoi ia o kekahi laina ma ka hope o ka West Cajoot no ka hoopololei ana ae i kona hope, o ka manawa ia o ka mokuahi Kalaudina i holo akua ai a hooku'i ae la ia mau moku, o kahi nae i laki ai aole hookahi o laua i ko'iko'i loa ka manuheu, ua auai wale no kekahi i kekahi, a o kahi o kela hooku'i ana ma kahi kokoke no ia i ka poe mawaho aku o ka halei pukukui o ke awa ae nei.

            O ka hoopaa koke ana mai no ka ia o kahi mokukolo Mikioi i kana laina ma ka hope o ka West Cajoot. a i ka ike ana mai o kona kapena i ka holo aku o ke Kalaudina. ua hookuu mai la ia i kana laina a holo aku la me ka mama loa i hope i kaawale mai kahi aku a ke Kalaudina e holo aku ana; ua hoomau aku ia ke Kalaudina i kana holo ana ahiki i waho o ka hohonu a pelu hou mai la iloko nei a hoi hou ne la a pili ma kona uwapo. Ma ka oloo ia in a ka he hapa makaala ae ko ke kapena o ka mikioi, a i ano lolohi iki ka ka wiliki hooko ana aku i ka ke kapena kauoha, iua ka ua halawai ka Mikioi me ka poino.

            O ka poino i loaa i ke Kalaudina ma kela hooku'i ana oia ka nahaha a lilo ana o kekahi o kona mau waapa ame ka nahaha ana o ka paehumu oluna o ka oneki ma ka aoao hema. Ua hoopauia no nae ia mau pilikia on a ma kela hoi hou ana mai ana iloko nei o ke awa, a ma ka hora 7:15 o ke ahiahi Poakahi nei i haalele mai ai ia uo kona mau awa maa mau ma Maui, me ka hoolako hou ia ana aku on a me kekahi waapa hou.

            He lanahu ka ukana a ka moku lawe ukana West Cajoot a ka lawe ana ae a hoolele ma ka awa o Puuloa, a mahope o ka pau ana o ka lanahu i ka hooleleia ua koloia mai ia i Honolulu nei. He mokuahi nui keia, a ua kiekie maoli mamuli o kona lana aohe ukana, a i laweia mai oia no ka hookau ana aku maluna o ke alahukimoku no ka bookomo ana ae i mau epapa hou no kona hulia. Ua manaoia o keia ke kumu o ka mokuahi Kalaudina i laki ai, oia hoi ka ukana ole o kela mokuahi.

 

NUI NO NA MEA HOOPILIKIA I KE OLA ANA

            O ka moolelo poloke nei aole ia no ke kooula ana ae i ka lauoho e hele ai a uliuli a nupanupa ke nana aku a e ka ai uo hoi i ka mahaloia, aka no ke oki ana, a e pili ana ia i ka hoopiipii hou ana ae o na Kapani o na hale oki lauho a me kahi umiumi i ka lakou mau uku a e hoomakaia ana @a pii hou ae ma ka lae 1 ae o Novemapa. ellike me ia i hoikei ae ai.

            Mamua aku nei he 35 keneka ka uku no ke oki ana i ka lauoho a he 25 no ke kahi ana i ka umiumi; ma nei mua aku he 50 keneka ana ko ke oki ana i ka lauoho a me 30 keneka no ke kahi ana i ka umiumi. Aole oia wale no ka holoi ana i ke poo, oia i nae he hana hiki wale no ia i kela ame keia ke hana, he 25 keneka ka uku.

            Ma @a la 1 aku nei o keia mahina ua hoopii hou ae na Kepani "hoemaemaelole i ka lakou mau auhau, ma kahi o ke 50 keneka mamua no ka paalole e pii hou ae ana a ka hookahi pehu. No na Kepani hana hoi maloko o na pahale, ma ka apana o Manoa, he $2.30 ka uku la, mamua i nei manawa ua hoopii hou ae lakou a ka $3.00 o ka la. Aole o ia poe wale. o na Kepani kuke kekahi, ua hoopii ae lakou i ko lakou mau kuku he mau mahina kokoke wale aku nei no i hala, a ua noi hou aka ka e hoopii hou ia ae ka uku a e noi hou aku ana no paha me he la o ka pii mau iho la ia a hiki i ka maopopo ole aha o ka paleha. ea. mai kii la hai i mea mana e hana mai jkau, hana, kino iho @ no ka hoemi ana mai i na hoolilo.

 

Eia ka niua hopuka bona ke hooikaika mai nei ma na halawai a na ahahui ame na moho kalaiaina, me ka ma naoio o na luna oihana o ke Kulanakau hale a Kaluna o Honolulu nei, e loaa aku ana ka hoomalamalama ana i na mana koho, no ke koho ana ma ka aoao ue, ke hoe mai i ka la 2 o Novemapa ae nei.

 

EIA I HONOLULU NEI HE HINEDU HIKI KE HOOLA

Nui ko ke Kulanakauhale Nei Poe Ma'i e Hele Nei Imua On a no ka Hoolaila Mai

AOLE HE MAU LAAU A KEIA HINEDU E LAPAAU AKU AI

ME KA MANA O KANA PULE A ME KA HOOPA ANA O KONA MAU LIMA E HOOLAIA AI KA POE MAʻI

 

            Eia maloko nei o keia kulanakauhale i keia mau la kekahi kanaka Hinedu o Iuia, ke lawelawe mai nei i na hana hoola, ma ka manaoio, me ka nui io ka poe e hele uei imua on a, no ka hoolaia mai.

            O. A. K. Mozumdar ka inoa o keia Hineda, he kanaka Kristiano i manaoio i ka euanelio o Kristo, mamuli o ka nui o kona kaulana, ma ka hana hoola, ua hiki ole i ka poe i loohia i ka ma'i, i lohe noua, ke noho iho ma ko lakou mau home, aka ua hele okoa aku imua on a, no ka ike ana i ka mea oiaio.

            Eia kela iHuedu ma ke alanui Ololi Ohua, ma Waikiki, e noho mai nei, me ka piha mau o kona wahi i na kauka i kela a me keia manawa no ka hoola ana i ka poe i loohia i ka ma'i.

            Ma kekahi moolelo i hoikeia ae, ua hiki ka iaia ke hoola i ka poe makapo i ka poi lolo, a mau ano ma'i e ae, ma ka manaoio ana aku nae i kana mau a'o ana. Aole he mau laau a kela Hinedu, ma kona hoola ana i na ma'i, aka me ka pule wale no, ame ka hoopa ana mai o kona mau mauamanalima i ka poe ma'i.

            Ma ua mea i kamailioia ae, e kekahi poe i hoea aku imua o kela Hinedu, aole he mau kaki no kanahoola ana, mai i na ma'i, koe wale no na mea e haawi ia aku ana iaia, ma ke ano he makan. me kona nana ole i ka nui a uuku paha o ia makana, he like wale no kana mea e hana mai ai, i na mea apau, i na paha he uuku a i ole he nui paha kana makana.

            Ma kekahi mau moolelo i hoikea ae, no ua hana a keia Hinedu, he hookahi ka wahine makapo i hoea aku imua on a a ma hope o ka pule ana, no kekahi mau manawa, ua ka aoao o kela Hinedu, ua hiki i kela wahine ke ike.

            O na kamalii ka keia o ka apaa a o Waikiki i loaa i na ma'i like ole a e hele mau ana no ka lapaauia mai, ma ka hale haawi laau ma Waikiki, i kukuluia e ka poe o Palam Settlement, u apua ka lawe hou ia ana o kela poe kamalii i kahi haaw laau, aka ua laweia aku lakou e na makua imua o kela Hinedu no ka hoola ana mai me ka mana o kana leo pule.

            O ka mea ano nui, ma ua hana hoola a keai hinedu, o ia no ka loaa o ka manaoio i ka mea i loaa i ka ma'i e mauaoio i kana  mau lawelawe hana ana apau, no ka loaa i'o mai o ke ola iaia. mamuii o kana pule ana; a o ka mea hoomaloka a hoopuukahua, aole no e loaa ana ke ola iaia.

            He nui na kahunapule a me na kauka maloko nei o keia kulauakauhale i lohe ole i ka mana hoola o kela hinedu, aka nae o kekahi kahunapule o ka hoea ana aku imua on a, a kukakuka no kekahi manawa, ua hoike ae oia, ua kulike no ka manaoio akua o kela Hinedu me ka manaoio o na hoomana Kristiano ma Hawaii nei.

            No ua makahiki lehulehu mamua ae o ka holo ana mai o keia Hinedu no Honolulu nei ua noho oia ma Amerika, me ka lawelawe ana i kana hana hoola i waena o ka poe i manaoio mai iaia, me ke ku okoa ana o kona hoomana i kapaia ka ino ka Yoga Kristiano.

            Ma ua mea i olelo ia ae, ma ua wahi apau a keia Hinedu i kaa hele ai aole loa he mau pilikia i loaa iaia, mai ua luna oihana mai o ke aupuni.

            No ke kaulana o keia Hinedu ma kana hana hoola, ua ala ae ka manao iloko o kekahi poe kristiano o keia kulanakauhale, e hele aku e hui pu me ia, no ka ike pono ana i ke ano o kana mau hana a me kona manaoio.

            He keu ka ulolohi o ka hoopaa ana o ka poe kupono i ke koho baloka i ko lakou mau inoa i keia manwa; e paa ana ka buke hoopaainoa ma keia Poalua ae, ka la 19 o keia mahina.

 

KE HOPUHOPUIA MAI NEI KA POE PUHI OKOLEHAO

Nui na Kepani Me na Pake Mauka Ae Nei o Kalihi i Lilo i Mau Pio na ke Kanawai

HANAIO NA KANAKA O KE KEENA O NA LOAA KULOKO

NU NA MEAʻI HOAWAAWAIA ME KA OKOLEHAO PU LOAA AKU A LILO MAI I KE AUPUNI

 

            Me he mea la o kekahi o na wahi puhi okolehao huihookahi i loaa aku i na kanaka oloko o ke keena ohi loaa kuloko o amerika ma honolulu nei, o ia no kahi o kekahi Keponi nona ka inoa o J. Moto. mauka ae nei o ke Alanui Kamehameha IW. ma ka Poakolu aku nei o ka pule i hala.

            Ma kahi o ka elua haneri mo kanahiku kuamalima galani o na mea i hoawaawaia i loaa aku ma kahi o kela kepani. a he kaualimakumamaha hoi mau galani okolehao, me ka lilo aua mai o ka okolehao i hoike ma ka aoao o ke aupuni. a nininiia aku hoi ua mea i hoawaawaiwa.

            I ka manawa i hoea aku ai o na kauka o ke keena ohi loaa kuloko, no ka hale o kela Kepani, ua loaa aku la ia lakou ka ipuhao puhi okolehao, o ke ano hou loa, ua hana maoli ia no ma ke auo, me he mea la. aole keia he hana hakihaki kanawai.

            Aole he okolehao i loaa ia lakou ma kela wahi, aka naee ua komo na manao hoohuoi ia lakou, aia no he okolehao ua hunaia ma kekahi wahi o ka hale. nolaila ua pii ae la lakou no ka hale maluna ke noke la i ka nana maloko o na rumi, aole no he i keia aku.

            Ua noke ae ia nae kekahi mau kana ka i ka hoopapa ma ka paipa. a ma ke ano o ke pahupahii a lakou e lohe la, i maopopo ai he elo haka wale no oloku o ka paia, nolaila ua huli aku la lakou ahiki i ka loaa ana o kekahi papa, aole i kakiaia i ke kui, o ka maopopo ihola no ia, eia ka he wahi lhakahaka kekahi iloko o ka paia, a i ka weheia ana ae o kekahi papa, i keia aku ai na omole o kolehao e waiho mai ana, i hiki aku ka nui ma kahi o ke kanalima ku mamaha kalani.

 

            PAKELE ELUA MAU HAOLE MAI MAKE MA WAIKIKI

           

            Elua mau haole auakai i pakele mai make ma kuaau o Waikiki ma ka auwina la Sabati iho nei. e ole wale no ke kokoke o kekahi poe e auau ana malaila pakele ai ko laua mau ola, in a la paha elua mau ola e lilo i ka manawa hookahi. O na inoa o kela mauhaole oia o Albert Stocks a me Robert Romington, he mau malihini like, laua, o ka hoea ana mai nei no ka ia i Honolulu nei anai Amerika mai ma kekahi manuwa kokoke aku nei i hala.

            E auau ana kela mau haole ma kahi kokoke i ka hale o Gray, he elua k@ea ka mamaomai ko laua hale mai o ka noho ana ma ke alanui Lewers ma kela auwina la Sabati.

            Ina o laua wale no ma kela wahi a laua o ka auau ana in a paha ua makelike laua, o kahi i laki ai he lehulehu kekahi poe e auau ana ma kapa kahikai, he poe pilipino, a oiai lakou e auau ana ua lohe aku la lakou i ke kahea mai o ua mau haole la no ke kokua, a ua au koke aku kekahi poe auau no kahi a laua e pihopiho mai ana me ka papa heenalu, a maluna o ia mau papa i hoihoiia mai ai laua no kula.

            Mai hoi uhane i ko laua onehanau; ua ike no hoi paha aohe ike i ka au, hoonana no nae ka au i kahi hohonu loa; na ka mea ike no paha ia i ka au ke hele aku a kahi e lewa loa ai ke kino.

 

HIKI OLE KE KAPAEIA NA INOA O NA MOHO WAHINE

Hoakaka ka Loio Kuhina i Kona Manao Kanawai, no ke Kuleana Ole o na Wahine e Holo Moho Hiki Ole ke Kapae i na Ino

 

            Oiai, aole i loaa ke kuleana a me ka mana i na wahine, e lilo ai i mau moho, no na kulana senatoa a me lunamakauinana o ka ahaolelo kuloko, elike me ka manao kauawai e ka Loio Kuhina Irwin, eia nae, ua hoakaka ae oia, ma ka na leka i ke Kakauolelo laukea, aole i loaa ka mana ia laukea, e kapae ae ai i na inoa o Mrs. Haaheo Ateberley o Oahu nei. a me Mrs. Helen Sniffen o Maui. mai ka baloka mai o na senatoa; malalo iho la o ia kumu. e pa'iia aku ana no ka baloka o na senatoa o ka Mokupuni o Oahu nei a me Maui, me na inoa o kela mau moho wahine.

            Ua hoouna ae ka Loio Kuhina Irwin i kona manao kanawai i kakauia mamuli o ka ninau i waihoia aku imua o@a e ke Kakauolelo laukea, no kana mea e hana aku ai no na moho wahine, a o keia kekahi o ka manao kanawai o ka loio kuhina:

            "Aole i loaa ka mana i ke kakauolelo o Hawaii, a i ole, kuleana paha e ka pae ai mai ka baloka pili oihana mai, i ka inoa, o kekahi moho i wae pono ia, in a no ua maopopo mua aole i loaa i kela moho ke kuleana ma ke kanawai no ke kohoia no ke kulana ana e alualu ana."

            Wahi o ka Loio Kuhina Irwin. mamuli o ka manao o ka pauku 24 o ke Kanawai Kumu, ua maopop loa. @neia o Mrs. Akeherley ame Mrs. Sniffen i ke kuleana ma ke kanawai e kohoia i mau senatoa.

            I wahi e hookupono ai i kekahi mea e lilo i moho, wahi hou a ka loio Kuhina Irwin, e hoakaka maopopo loa ana ka pauku 2$ O Ke Kanawai Kumu. i wahi e hookupono ai i kekahi mea e lilo i senatoa, he mea pono e lilo oia i makaainana kane no amerika huipuia.

            Aole o ka Loio Kuhina Irwin wale no in a keia mahao, no ka mana ole o na wahine. e holo moho no ua kulaua ko hoia. i loko o ka ahaolelo kuloko, aka he heluna hui o na loio o keia kulana kauhale: me ko lakou olelo ana ae aole loa he mea maloko o ka hoololi kumu kanawai. i aponoia mai nei. ka mea uana i haawi aku i ka pono koho baloka i na wahine, e hoakaka ana, no ka loaa o ke kuleana holo moho i na wahi nei: aua ua mauaoio lakou e hoololi mua ia ke kanawai kumu ma kahi e hookupono ana i ke kulana paa oihana o na wahine elike me ia i loaa i na ma kaainaua kane i keia wa.

            No ka pane ana aku i ka palapala uinau a ke Kakauolelo laukea. o ka hoouna ana ae iaia o keia iho ke ano nui o ka pane a ka Loio Kuhina Irwin i kakauia:

            "O ka ainau i ala mai i keia maunawa, in a paha ua loaa ia oe ka mana, ma ke ano he kakauolelo no Hawai e ka pae ai i ka inoa o keia mau moho, mai ka baloka aupuni aku, ma kekau koho baloka nui e hoea mai ana.

            "Ma ka manao maoli nei. i ka nana aku, e maopopo kekahi alahele, e loaa ole ai ke kohoia i kekahi moho; oiai malalo o ka manao o ke Kanawai Kumu, aole oia i kupono; a in a o hookoia aku ana ka manao o kela kanawai, aole oia e nauai mai ana e ka aha senata ma ke ano, he hoa i hookapoaoia no ka ahaolelo.

            "Aole i hoakaka maopopo mai ku aha kiekie o keia Tori@ore, maluna " keia ninau, a ua hooholo ia aha: o na hana i pili aku ia oe, ma keia ninau.o ka hooko wale aku no, a aole i loaa ia oe ka mana, e kapae ae ai mai ka baloka aku, i ka inoa o k@hi moho i wae pono ia."

            Mamuli iho la o keia manao kanawai o ka Loio Kuhina Irwin, ua hiki ole i ke kakauololo laukea. ke kapae ae i na inoa o na moho wahine. e holo aei no ke kulana nenatoa. mai ke pa'i ana aku maluna o na baloka: @nae, i ua no ko lana kohoia a p@ka, i mmau @ena topa, ma ke koho baloka ae nei o ka ma hina o Novemapa, alaila e ili ana ke ko'iko'i maluna o ka aha senate, ka hooholo ana mai, no ke punon a kupono ole o kela mau moho wahine e lilo mau hoa no ia aha.

 

MAEMAE NA PAHALE APAU MALOKO O KE KULANAKAUHALE.

 

            Ma ka Poaono aku la i hala ka pau ana o na hana hoomaemae i na pahale oloko o ke kulana kauhale o Honolulu. o ka hopena i ikeia mahope o ka pau ana o na opala i ka lawela a puhiia i ke ahi maemae na wahi apau mai Kehauiki a hoea i Kaimuki, a mai na kapa kahakai a hoea aku i na apana pili kuahiwi.

            Ma ka hoike a ka hope ilamuku ki naiahi A. E. Carter, mamuli o ka hooko pono ana mai o ua makuainana maloko o ke kulauakauhale i na mea i kauoha ia aku, me ka makaaia i ka hoomaemae ana i ko lakou mau pahale, a mamuli hoi o ka hoolakoia ana ae e ke apupuni kalana o na kaa kalaka nuu@ halihali opala, ua ikeia ka holopono o na liana hoomaemae.

            Ma na apau apau kahi o na opala i mauaoia a@ uai e puoho mai ana he pauahi ma kekahi manawa ua pau i ka hoomaemaeia, a me ka manawa i pau ai ka hana a ua kaa kalaka halihali opala nui ma ka hour 5 o ka auwina la I'oaono aku la i hala, aia o honolulu ma ke kulana e noi ae ai i na lunakiai inisua pauahi e hoemi iki mai i na uku inisua maluna o na hale.

            Ma ka hoike a na luna hoomaemae Arnold ame Same Lehua o ka hoike ana ae, o Honolulu nei kekahi o na wahi maemae loa e haaheo ai ka poe e noho ana. i kela a me keia makahiki ke pii mau ae nei ka maemae a me ka nani ame ke kupono hoi i wahi e noho ai me ka hopohopo ole no ka hoea mai o na ma'i lele mamuli o ka pelapela a me ka inoino o ke ea mamuli o ka nui o na opala a me na mea ino e hopilikia mai ana i ke ola kine. O na hale hoolimalima loloa i keia ke ano kapulu i na la i hala ua wawahiia a he mau halenoho maemae ka ikukuluia ae, aole ka maemae wale no, aka o ka oluolu amea ka pale kana pu kekahi o na ola kino o ka uho ana.

           

KAKOO O MCCANDLESS I KA HOO PUKAIA AKU O NA BONA.

 

            "Owau kekakhi mea kokua loa no ka hoopukaia aku on a mau bona e like me ia i hoolalaia no ka hoolako ana 'o honolulu nei me kekahi laiau paipu lawe meainu o ke ano hou loa," wahi a Mr. Candless ka moho elele Demokarata, o ka hoike ana ae i ka Advertiser ma ka po Poakahi nei.

            "Ma ko'u manao he mea pono e hoolakota na wahi maloko o keia kulana ke ano holookoa, a me ka'u hoopaopo kauhale me na phipu lawe maaino mu po, o na hana hou i hoolalolu o kekahi hapa ia o ka laina paipu lawe incaino e hanaia aku ana ma kela me keia wahi.

            "E pono e nui kupono na paipu lawe meaino i lawa ua wahi apau o ke kula uakauhale, e ulu nui aku nei i nei manawa. Oia hoi, e nui kupono ia no ke hoopakele ana i na ola o na kanaka e palua a i ole e pakolu aku aha ka nui mamua o ka heluna i nei manawa.

            "He mea pono e loaa ia kakou, i mau laina paipu lawe maino o ke ano hou loa in a e makemake ana kakou e lilo ke kulanakauhale a kakou e noho nei i wahi maika'i a maemae uo kakou e noho ai."

            Ua hoakaka pu ae oia i kona maua i ke kupono o ka mokupuni @olookoa" Oahu e komo pu mai ai ma ka auamo ana i ua hoolilo o ka laina paipu lawe meaino o ke kulanakauhale, oiai ua like no na pomaika'i e loaa ana i ke kulana kauhale me ko ka mokupuni holokou. he mea ano nui a waiwai no hoi ka lona ana o ke kulana maemae i na ka naka apau e noho ana maluna o keia aina.

            O ka hoi koke ana mai nei no ia o McCandless mai Kauai mai, kahi ana o ka helo ana aku nei e hoohulihuli i ku manao o na kanaka uo ke koho ana mai iaia i elele lahui a ua hoomaka ko ke aku no kona komo ana ma ua hana haiolelo kalaiaina ma na halawai i @ lamai ma ka po pokai nei ma ke alanu Kula a ma ka hale puumawai o Kalihi.