Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 43, 22 October 1920 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Ua lookomoia aku kekahi hapa o na @ o Honolulu nei me na me @ pihoi

 

            Ua hookomoia aku kekahi hapa o na @akaainana o Honolulu nei me na ma- @aa pihoihoi, ma ke ahiahi o ka Poaono @@ nei i ala, maculi o ka hele lana- kila ana o kekahi pipi ahiu maloko o @ alanui o ke kulanakauhale nei, a e @ wale no e ki maoli ia i ka pu, no kekahi mau manawa lehulehu, maloko o ka hale ako lauoho a kahi umiumi o  E.G. Sylvester, ma ke alanui Betela a make, pela iho la i hoopakeleia ae ai ke ola o ka poe maloko o kela hale, a i pa- aee pu ai hoi na waiwai oloko mai ka p_ino mai.

            He pipi kela o ka hoounaia ana mai @@ aina hanai holoholona mai o Cooke ma Molokai, maluna o ka mokuahi Mi- kahala, a oiai e pili ana ka mokuahi ma ka uwapo, a e hoolele ana hoi i na pipi iuka, ua lele aku la kela pipi a haule Koko o ke kai, me ka au ana mai a kau luka nei o ka aina, me ka holo ana ma ke alanui.

            I ka hoea ana ma ke alanui Kalepa, ua holo mai la kela pipi ahiki ma ka aoao ma Ewa o ke alanui Betela, e ku ana kekahi kaa otomobile malaila, i ka wa i ike aku ai o kela pipi i ke kukui ulaula mahope o ke kaa, ua hoomaka aku la e o'e me ka poino o kekahi wahi ohope o ke kaa otomobile.

            He mau kaa otomoile e ae no kekahi e ku ana ma kela wahi, me na kukui ulaula mahope, ua hoomau mai la kela pipi i kaua hana hoopoino; a i ka ike ana mai i ka mea palaki kamaa, ma ke ulanui kauaoao, hoomaka mai la e holo no ka o'e ana iaia.

Komo Iloko o ka Hale Ako Lauoho

            E palakiia ana ke kamaa o kekahi mea ma ka manawa o ka oili ana aku o kela pipi, a no ka hoopakele ana i kona ola iho, ua lele mai la kela mea mai- luna mai o ka uoho a hoomaka aku la e holo, a no ka mea palaki kamaa hoi, ua pinana ae la oia iluna o kahi kiekie.

            E bamama pono mai ana ka puka o ka hale ako lauoho o Mr. Sylpester, a oiai, ua hele kela pipi a piena loa, o kona komo aku la no ia iloko. Aia hoi maloko aku o ka puka o Chung Choy, e hoohinuhinu ana i ke kamaa o ke kai-kamahine uuku a Sylvester, a e ku aku ana kona kaikunane, no ke kakali o ka Noea mai i ka manawa e hoohinuhinuia ki o kona kamaa.

            Ma kahi o ka hola pololei aku o kela pipi no kabi a ua keiki liili e noho mai ana, ua huli aoao ae la ua pipi nei a @ mai la koua mau kiwi i kekahi

HOOLOLIIA KA OLELO HOOHOLO E KA AHA KIEKIE.

            Mahope iho o ka hooloheia aua o na aoao a elua, maluna o ka hoobalabala a ka Hui Mahiko o Waiakea, no ka @ela waiwai, i kakiia o kela mahiko, e ka luna auhau o Hawaii, i hoopuka mai ai ka aha kiekie, ma ka Poaono nei i @a olelo hooholo,  e hoololi ana i na @nahelu a ka luna auhau, a e kau ana i  @@ buiua waiwaiio o na waiwai o kela mahiko, ma ka la 1 o Ianuari, 1920.

            Ua waiho aku ka mahiko o Waiakea i ka buina o kona mau waiwai, imua o ka Luna Auhau Oliver T. Shipman, ma @abi o ka $773, 861.38; i ka waihoia ana aku nae imua o ka luna auhau, ua hooi hou ia ae la ma kahi o ka $1,250,000.

            Ua hoohalahala ka hui mahiko o Waiakea imua o ka aha hookaulike au-hau o Hawaii, a ma ka hoolohe ana o kela aha, i na kumu hoohalahala, ua kakooia ka mea a ka luna auhau i hana aku ai.

            No ke kiekie loa o ka heluna waiwai- io a ka luna heau i leau mai ai maluna a ke'a mahika, ua lawe loa ia mai ka poohalahala imua o ka aha kiekie, me ka paio ana o na apao a elua me ka ba-baua, a i ka hoopukala ana mai o ka olelo hooholo a kela aha, ua lokahi like na lunakanawai a ekolu, o ia hoi, e kau noa i ka huina waiwaiio pololei, elike me ka ka aha i manao ai, he pololei; he haina i emi iho malalo o ka ka luna a@-hou, a i oi iki ae hoi i ka ka hui mahi-ko o Waiakea, o ia hoi he $790, 701.30

            Nui ka põe kiakaa otomobile i pau i la hopuhopuia ma ka po o ka Poalua nei, no ka hooke ole i ke kanawai i ha-naia, no na kukui, o na kaa otomobile.noho nui waiho wale, me ka bina ana aku o kela noho ma kekahi aoao.

            He põe no kekahi maloko e akoia ana ko lakou lauoho, a e kahiia ana hoi ka umiumi, i ka wa i ike mai ai i kela komo ana aku o ka pipi ahiu iloko, ua puhee aku la lakou, a oili ana iwaho, ma kekahi puka okoa aku, a ma ka puka no hoi mamua pono aku nei, i oili mai ai kekahi poe, me kela mau keiki uuku elua.

            He hookahi uae kanaka i koe maloko o kaa hale ako lauoho, oia no kekahi o na kanaka haua o kela hale, ua hiki ole iaia ke oili mai iwaho iloko o ka mana-wa kupono loa, a ka poe e ae i holo ai, a ke ku la ka pipi me ka makaukau, e holo aku imua no ka o'e ana iaia.

Kiia i ka Pu a Make

            Ua loaa aku nae ka ike i ka oihana makai, no kela pipi, nolaila, ua holo okoa mai la he mau makai lehulehu, me ka lakou mau pu raifela, a mamua o ka hookau ana aku o kela pipi, i kana mau hana hoopoino maloko o kela hale aku lauoho, a maluna paha o ke kanaka i koe iloko, ua kiia aku la ua pipi nei i ka pu, me ke komo ana o na poka, maloko o kona poo ame ke kino, ahiki i kona hina ana ilalo, a make loa.

            He umi-kumamawalu ka uni o na po-ka i kiia i kela pipi, mai ka pu a ka Makai Apana ame-kekahi o na makai koa;eia nae; aole no i nele ka laa-ana o kekahi mau poino maloko o kela hale ako lauoho, no ka mea, ua pau na noho i ka hina ilalo, a ua pau hoi kekahi mau meahana, pili i ka oihana ako lauoho i ka nahaha, o kahi nae o ka laki, ua palekana no na aniani kiloi nunui, oiai aole i kiekie loa ka lele ana a na poka.

            Iloko o ka manawa pokole loa, ma-hope iho o ka make ana o kela pipi, ua piha koke ae la kela ale ako lauoho i ua kanaka, he nui, e ninau ana i ka moolelo o ka hana i lawelaweia ma keia wahi, a ua hoopihoihoi pu ia no hoi ka manao o kekahi poe lehulehu i ka wa i lohe pono ai i ka moolelo o ua hana a kela pipi, ame ka pakele ana o ke ola o kekahi poe.

            I ke kiiia ana mai nae a laweia aku ua pipi make nei, maluna o ke kaa kalaka, ua nohoalii hou iho la ka maluhia maloho o kela hale, a ia wa i hoopau pono ia aku ai ua hana i koe maluna o ka lauoho o ka poe i puhee ai mailoko aku o kela wahi, pela hoi na umiumi o ka poe i kahi hupa ia ko lakou maa umiumi.

HOOLOHE HOU IA KA HIHIA O McBRIDE

            Ma ka hora 9 o ke kakahiaka Poakahi nei ka hoolohe hou ia ana o ka hihia o ka Loio McBride mamua o ke kiu@e a ka Lunakanawai Kaapuni John T. De Bolt, ke loio i hoopii hoahewaia ai e ke kiure kiekie o ke teritore he mau mahina lehulehu i hala aku nei a i hoihoi ae ai ia kino i kana hoike i ka aha kaapuni e kue ana ia McBride no ka hewa oia kona hoao ana e hoopoino i kekahi wahine o Honolulu nei.

            O ka hoike wale no ma ka aoao o ke aupuni e ku e ana iaia ma keia hihia he kaikamahine o 16 makahiki. ua pau kaua mau oleloike ano nui i ka hooloheia ma ka Poakolu o ka pule aku la i hala e ke kiure, aneane e piha ka hora ma keia manawa on a i ninani nauia ai e ka hope @oio kulana Charles M. Hite, a mai ia manawa mai ka hoomaka ana o ka Loio McBride, oia no ka loio pale noua iho ma keia hihia on a, e pinaninau i ka hoie.

            Mamu aku o ka hopuia ana o McBride ame ka waiho ana ae hoi o ke kiure kiekie teritore i kana hoike i ka aha kaapuni na haalele mua mai la o McBride ia Oahu nei no Kauai, a no kekahi mau pule lehulehu kona noho ana malaila, a malaila i holo aku ai uo Kapalakiko maluna o ka mokuahi lawe ukana Hyade@, a ma Kapalakiko oia i hopuia ai, a na ka makaikiu o na hihia karaima Harry T. Lake i @ii aku nei iaia a hoihoi mai no Honolulu nei.

            O kekahi hihia o McBride e ku nei i nei manawa o ia kona hoao ana e kipe i kekahi kiure ma kekahi manawa e noho ana o ka papa kiure e hoolohe i I ekahi hihia waiwai he mau mahina lehulehu i hala hope aku nei. Aia no ka Loio McBridee malalo o ka hoomalu ana a ka oihana makai mamuli o ka hiki ole iaia ke huli i kekahi mea kupono e ku hope ai mamuli o kona bilinai ole ia.

Akahi no a Loaa Mai ka Hoike

Pili Oihana no ke Koho Baloka Wae Moho o Maui

O MRS. SNIFFEN ME MRS.

            KAAE KELA MAU MOHO

No ke Kulana Senatoa Kekahi a

no ka Lunamakaainana Keka-

hi ma ka Aoao Demokarata

            No ka manawa mua loa mahope iho o ke koho haloka wae moho o ka la 2 aku nei o keia mahina i hala, i loaa mai ai ka hoike pili oihana oiaio loa, o ka hopena o ke koho haloka o ka Mo-kupuni o Maui, Molokai ame Lanai, ma ka Mauna Kea o ka Poaono aku la i hala, maloko o ia hoike i maopopo loa ai, he elua mau moho wahine i waeia, ma ka aoao Demokarata, he hookahi no ke kulana senatoa a he hookahi no ke kulana lunamakaainana.

            Ua pololei no na mea i hoike mua ia ae ai, no ka hopena o ke koho haloka i malamaia ma na Mokupuni o Maui, Molokai ame Lanai, mahope koke iho o ke koho haloka wae moho, ma ke ano nui, o ka loli wale no, o ia ka paa ole ana o ka inoa o ka moho wahine i waeia ma ka aoao Demokarata, no ke kulana lunamakaainana.

            O na wahine waeia, oia o Mrs. helen M. Sniffen, no ke kulana senatoa, a o ka moho lunamakaainana hoi, oia o Mrs. William F. Kaae, ka whine a ke Ka kauolelo Kaae o ke Kalaua o Maui.

Kiekie na Baloka o Kalanianaole

            I kulike ai me kela hoike pili oihana, o ka loaa aua mai nei, o ka Elele Kalanianaole hookahi, iwaena o na moho apau, ka mea i loaa ka heluna haloka kiekie loa, o la hoi, he 2054, a o Senatoa Harry A. Baldwin aku, ka ukali malalo on a, me na haloka he 2026.

            Ua loaa ia McCandless na baloka he 714 wale no, a in a e hoolaweia mai ana mai ka heluna mai o na baloka i loaa ia Kalanianaole, ua like pu me 1340 haloka ka oi o Kalanianaole, maluna o McCandless.

            O na moho senatoa ma ka aoao Repubalika, i waeia, oia o Harry A. Bald- win, ame Antonio F. Tavares, a haule aku ke kolu o na moho Repubalika, oia o Senatoa cooke o Molokai.

            O na moho senatoa Demokarata hoi i waeia, oia o T. B. Lyons ame Mrs. Helen M. Sinffen, oiai aole no he mau moho hou ae ma kela aoao kalaiaina, e holo ku-e ana ia laua.

            He moho senatoa kuokoa kekahi, nona ka inoa o Edwin C. Moore, aole oia i waeia; mamuli o ka loaa ole ana iaia he 20 pakeneka o ka heluna o ka poe i koho baloka, no ka mea he 34 wale no baloka i koho ia nona.

            O na moho lunamakaainana Repuba- lika i waeia, oia o P. J. Goodness, G. Paschoal, L. B. Kaumehelwa, Levi J. Josoph, John Fassoth ame John w. Kalua.

            O na moho lunamakaainana hoi i waeia, ma ka aoao Demokarata, oia o Samuel Kuul, Antonio de Rego, Le. N. Bennett Keahi ame Mrs. William F. Kaae, o ka inoa hope, he moho ia i pani aku ma kahi o kekahi mho okoa he, oia o Furtado, i unuhi i kona holo moho aua He eha wale no mau moho lunamakaainana Demokarata, ua pau loa lakou i ka waeia, no ka mea, ao'e he poe holo kue ia lakou.

E HOAOLA ANA KA AILA CHAUL- MOOGRA MA MOLOKAI.

            Ma ka mokuahi Mikahala o ke ahiahi Poalua nei i haalele mai ai ke Kauka Frederick E. Trotter, ka peresidena o ka papa ola Teritore me ka ukali pu aku o ke Kauka Arthur L. Dean, ka peresidena o ke Kula Kiekie o Hawaii, ke Kauka C. L. Barton ame Cecil Kiilehua, ka lunahoohana nui o ka halema'i o Kalihi no ke kahua ma'i o Molokai, kahi e hoohanaia aku ai ka Aila Chaulmoogra maluna o na ma'i lepera malaila. He papa o ekolu mau kauka ke noonoo pu ana i no palapala noi a kekahi mau ma'i he 1 no ko lakou hookuuia mai kela kahua ma'i mai malalo o ka hoomalu ana. E huli hoi mai ana kala mau luna aupuni me ka ukali pu mai o ka Luna Nui MeVeigh ma ka Poaha o keia pule ae, a i ole, ma ke Sabati aku paha.

Pau keKuea o Achew ma ke Alanui Alakea me Moiwahine i ke Ahi ma ka Po Poaono

E NOII PONO IA AKU ANA KE KUMU O KELA PAUAHI

Ala Mai Kekahi Mau Manao hoo-huoi ma ka Aoao o na Luna Oihana no Kela Ahi

            O ke kumu o ka oili ana ae o ke ahi, nana i holapu ae i na halekuai liilii ma ke kaea i ike mau ia ke Kuea Ah Chew, ma ke kihi o na alanui Moiwahine me alakea, ma ka po o ka Poaono aku la a ao ae ke Sabati, a lilo iai ninau pohihihi, ma ka aoao o na poo o ka oihana kinaiahi, pela hoi ha luna oihana Teritore, ka mea hoi nana i kono aku i ka Puuku Metzger, e huli pono ia aku ke kumu oiaio o ka oili ana ae o kela pauahi.

            O keia kekahi o na pauahi lehulehu ma ka pule aku nei  i hala. O H. Nel-on, he kanaka hana mikini no ka hui o von Hamm-Young, ka mea nana i ike mua loa i ka a o ke ahi, maloko o ke- kahi o na halekuai meaai, ma kela kuea, uolaila, ua holo awiwi mai la oia uo ke kihi o na aianui Alakea me Moi, me ke kahea ana no kela pauahi.

            I kinohi ua manao ka poe e ku ana ma kela alanui, he mau mea hoonuinui wale iho no ka kola kanaka, aka ia lakou i huli ak uai i kai a nana, aia hoi, ua ike oako aku la lakou i ka a mai o ke ahi.

            Na kekahi loa, iwaena o kela puulu, i hookani ae i ka hoailona pauahi, a iloko o ka manawa pokole loa, ua oili mai la na kaa kinaiahi, mamua o ke kani okoa ana ae o ke oeoe pauahi.

            I ka manawa i kani ae ai o ke oeoe hoailona pauahi, o ka poe keia ma ke kulanakauhale nei i kela manawa, ua holo aku la no kahi o ka pauahi, maluna kekahi poe o na kaa otomobile, a helewawae no hoi kekahi poe, a no ka haiki o ke alanui Alaeka, ua kono okaa ia aku ka poe me na kaa otomobile, e holo no ke alanui Rikeke, malaila e nana aku ai i ke ahi.

            I ka hoea ana o na kaa kinaiahi, no kahi o ka pauahi; aole i hoohakalia wale na keiki kinaiahi, i ka hookomo ana i ana iliwai, o ka mea apiki uae, aole he kahe mai o ka wai, a mahope o ke kakali ana no kekahi mau minuke, akahi no a loaa mai ka wai.

            Oiai, e kakali ana, o ka loaa o ka wai no na iliwai, ke loheia la na leo uwo, mai ka oe mai e noho ana maloko o na halekuai liilii, e puka ana lakou mahope o ka hale a o ka poe keia e noho hana ana, maloko o kekahi o kela mau wahi, he hookahi ka holo like ana, i pakele ai ko lakou mau ola, no ka mea, ua nui loa maoli ke ahi, e maopopo ole ai ka pakele o ke ola o kekahi mea, e hoomau aku ana i ka noho ana ma koua rumi, in a aia ka minamina iloko on a, no kona mau waiwai.

            I ka wa nae i hemo mai ai ka wai, ua hoopololeiia aku la na iliwai, no ka- hi o ka hale pauahi, a o na olepelepe puka aniani keia e loaa aku ana i ka ikaika o ka wai, ua pau i ka nahaha, a pau hoi na uwea uwila, i ka haule ilalo o ka honua; me ka hopohopo nui ia; no ka palekana o ke ola, o ka lehulehu, in a no ka pa hewa aku i kela mau uwea uwila.

            Ua hoopauia nae kela pilikia mahope mai, i ka wa i hoea aku ai o na kanaka hana uwila, na lakoui okioki i na uwea, a kaawale mai kahi aku e hoopoinoia ai ke ola o kekahi mea.

            Ua hoea ae na kanaka o ka oihana koa ame ka oihana kaua o Amerika, no kahi o ka pauahi, a o lakou kekahi i komo pu mai me na kanaka kinaiahi, ma ke kinai ana i ke ahi, a iloko o kela ame keia manawa e haawiia aku ana na leo huro o ka piha ohohia, mai ka lehu- lehu aku, no ke eleu ame ka mak'u ole o na kanaka o Anakala Sam, oiai e no- ke ana i ka wawahi ialuna o kaupoku, me na ko'i.

            He poe Pake wale no ka nui o ka poe e noho ana maloko o kela kuea, ka poe hoi na lakou i hoolimalima aku i na keena liilii, no ka lakou mau meakuai, ua naholo aku kela poe apau, mahope o

HOAO E LAWE I KONA OLA IHO MA KA HALEPAAHAO

Ko Ole ka Manao Kaawe o Keka- hi Paahao Mamuli o ka Ike- ia Ana o Kana Mau Hana

LEHULEHU NA MANAWA O KONA HOLO MAHUKA ANA

Paa Man no Nae Oia i ka Hopuia e na Makai me Kona Kiai Makaala Loa ia Aku

            I kulike me ia a na makai o ka hoike ana ae ua hoao ka o Albert Roberts o lawe ponoi ae i kona ola ma o ka nakii ana ae i kona konia i me ka apana huluhulu ana o ka haehae ana i kaula a i nakiiia aku i ka hao o ka puka aniani ma ka po o ka Poaono aku la i hala maloko o ka rumi paahao i hoo- paaia @ku ai oia. O keia ka paahao i hoopaaia aku ai iloko o ka halepaahao a mabuka mai no elua manawa, a he kanaka hoi i kauia ka weli no kana mau haua karaima lehulehu.

            Mahope o kona kuuia ana mai kahi mai ana o ka hoao ana e li iaia iho ua laweia mai oia i ka halema'i o ua poino ulia a malaila i lapaauia ai, a i kulike me ia a ka oihana makai o ka hoike ana ae aole e lilo ana kela hana naaupo ana ana i mea nona e poino ai.

            Aole i poina i ka lehulehu na moolelo i hala e pili ana i keia kanaka, o ia nei kekahi me ekolu poe e ae mawaho on a i hoao ni e hooweliweli  i kekahi kalaiwa kaa otomobile Kepani maluna o kekahi alanui, a i powa ai i ke kalaiwa a lilo he $25 mai iaia mai, a oia no kekahi o na kanaka eha i po@a aku ai i kekahi kalaiwa kaa otomobile maluna o ke kiekiena o  Makiki, a hau- hoaia ai na lima ame na wawae o ke Kepani i ke kaula, hoopihaia ka waha i ka welu a olokaaia i ka pali o Makiki. Ua paa oia i ka hopuia ma ia hope iho, a ua mahuka hou mai nae mailoko mai o ka halepaahao, a no kekahi mau la lehulehu ka holo hele ana i ka loa ame ka laula o ka aina ahiki i ka paa ana a hoihoi hou ia ae e hoopaa ma- loko o ka halepaahao kalana, a oiai oia e paa ana malaila, oia kona manawa i hoao mai la e hoopokole i kona mau la ma o ka li ana iaia iho a mai ko i'o ia makemake on a, in a aole i ike koke ia e na makai o ka halepaahao.

            Ma ka oleloia he mau makahiki lehulehu kona paa ana i ka halepaahao no kekahi hewa ana i hana ai ma Koolau ae nei oia hoi he pu'e wahine, a ua huikalaia nae e ke Kiaaina aneane e piha ka makahiki i hala, a no na karaima ana i hana ai i hoikeia ae la maluna i hoopaa hou ia ae ai oia i ka halepaaho.

NOIIA AE KA AD CLUB I MAU DALA HOU.

            Ua hoounaia mai he mau palapala e ke komite a ka Ad Club o ka Home Leahi i na lala apau o ke kalapu e noi mai ana no ka lakou mau kokua ma ke dala no ka waihona hoolako i ka home, i hiki ai e loaa i mau moe no ka home a ke kalapu i hoolako ai he mau makahiki lehulehu i hala aku nei. Mamuli o ke kipa ana aku o H. C. L. i ka home, oia hoi ka pii o ke kumukuai o na mea e pono ai ke ola ana, elike me ia i kipa pu aku ai i na home like ole, na halema'i, na halekula, a pela aku, pela i noiia mai ai na kokua a na lala o ke kalapu e hoomahuahua hou ae i ka lakou mau iulu, a e hoounaia aku ia mau lulu ia Henry Bredhoff, ka lunahoomalu o ke komite o ke alanui Beritania. O keia kekahi o na hana maikai e pono ai e haawiia aku na kokua.

ka hale, malaila i huli ai i puuhonua no lakou.

            Iloko o na hooikaika ana e kinai i kela pauahi, ua kaa ka lanakila ma ka aoao o na kanaka o ka oihana kinaiahi, eia nae, aole i haalele koke mai na kaaweai ahiki i ka hora elua a oi o ka wanaao, mahope iho o ka maopopo ana ua pio maoli ke ahi.

            Ua hoakaka ae ka Lunanui Thurston o ka oihana Kianiahi no kona maopopo ole i kahi i hoomaka mua ae ai o ke ahi e a, aka nae, mamuli o na kumu hoohuoi, e laa ka nui o ka huina i iniiaua ia ai no kela hale.

            I kinohi ua manao maoli ia no e pau holookoa ana kela kuea i ke ahi, eia ka aole, aka nae ua nui na poino i kau aku maluna o ka on a nona kela hale kuai, pela hoi i na on a no lakou na halekuai liilii, ka hale aina, ame kekahi mau keena e ae, me ka lakou mau ano hana pakahi.

AHA'I HOU O KINJO IKEDA I KA LANAKILA MA HOKOKO

Hiki Ole i ka Moho Hakoko o ke Aumokukaua o Amerika o ka Pakipika ka Kaili i Kela Hanohano Mai Ia Ikeda Aku

            O ka hakoko o ka uleleia ana ae maloko o ka halekoa, mawaena o Kinjo Ikeda, ka moho hakoko o Hawaii nei, ame Butler, ka moho hakoko o ke aumokukana o ka Pakipika, ma ka po o k Poaono aku la i hala, ua hiki ole ka kailiia aku ka inoa moho mai ia Ikeda aku no ka mea ua kaa ke eo o kela hakoko ana ma kona aoao, iloko o ka manawa pokole loa o na moho i ku ae ai ma ke kahua mokomoko.

            O keia ka hakeko i manaoia ai e lilo ana i hana nui ma ka aoao o ka moho o Hawaii nei, ke kuplai ana i ka hanohano ana i papahi mau ai no kekahi mau manawa lehulehu, eia ka anauei he mea paaniia wale no kona hoa mokomoko eia, ma o ke kaa ana he elua manawa o ka hina ana o Butler iaia, he hookahi mahope o kekahi.

            Iloko o na minuke mua he umi ku mamalua o ka hakoko ana o na moho, ua paa loa ke poo o Ikeda ia Butler, me ka manao maoli no o ka poe makaikai, o kela ka paa ana e hina ai o Ikeda ilalo, a kaa hoi ka lanakila mua loa ma ka aoao o ka moho o ke aumokukaua o ka Pakipika, eia nae, me ka eleu nui i palamino iho ai o Ikeda, o kona hemo @e la no ia, me ka paa koke ana aku o Butler iaia, a iloko o kaimo ana a ka maka, ua pa aku la ka poohiwi o Butler @alo, me ka haawi koke ana ae o ka lunakanawai i ka hoailona no ke kaa ana o ka@ mua loa ma ka aoao o Ikeda.

            Ua lilo nae kela olelo hooholo a ka lunakauawai i mea hoopaapaaia, aole wale ma ka aoao o ka moho e ka Pakipika, aka e ka poe kekahi maloko o ka halekoa, no ka mea, ma ka lakou olelo, aia a he ekolu sekona, ka loihi o ka manawa, e pili ai ka poohiwi o kekahi moa ilalo, alaila e heluia kela hina ana he lanakila no kekahi aoao.

            Ua kupale nae ka lunakanawai i kana olelo hooholo ma ka olelo ana ae, aole he mau aelike i hanaia mawaena o na moho a elua, no ka loihi o ka manawa, e pili ai o ka poohiwi iluna o ka papahele, ma ia ano iho la, ua pololei kana olelo hooholo, oiai, ua pili maoli no ka poohiwi o Butler ilalo, oiai nae he wahi manawa pokole wale no, alaila ala hou mai la oia iluna.

            Me kela hoopaapaaia nae o ka olelo hooholo, aole i hoololi hou ka lunakanawai i kona kahua i ku ai; nolaila kauka'i aku la na hoaloha o Butler no na hakoko hou ana a na moho mahope mai.

            I ka wa i ku hou mai ai o na moho, no ka elua o na manawa, ua hoikeiko pau laua pakahi i ko laua akamai, mo ka makaukau ma ka hana hakoko, a iloko o na minuke he umi kumamaha, ua paa pono iho la o Butler ma ko poo ia Ikeda, me ke kaomi ana iho iaia a pili ilalo o ka papahele. Ua hooikaika o Butler ma na ano apau e ala hou au oia iluna, a e kaawale hoi mai ka paa ana a kona hoa mokomoko, he ole nae ka makili ae, o ka paa ana a Ikeda; no laila ua haawipio okoa ka moho o ka Pakipika, me ke kukala hou ana mai o ka lunakanawai, no ka lanakila ana o Ikeda no ka elua o ka manawa, o ke kaa ao la no ia o ke eo o kela hakoko ana i ka moho o Hawaii nei.

HE MOOLELO NO MARY A. M. COOK I MOE AKU LA

            O ka mea nona keia moolelo pokole e hoopuakaia aku nei malalo nei aole oia he mea malihini i ko Honolulu nei mau kini, aka he kamaaina oia, he kupa aloalo no ka Ua Kukalahale, ua kulaiwi a ua ewe hoi a elieli kulana i ke one o Kakuihewa; maanei no oia i hanauia ai a maanei no hoi oia i hoomeoia aku ai me ka maluhia moloko o ka Pa Ilina o ka Kawaiahao.

            Ua kaulana o Mary Annis Moutague Cook ma ke akea, aole ma Hawaii nei wale no, aka. ma na aina mamo kekahi, no wahi i ikeia ai kona kalena keikie loa ma ka ike himeni, a I loaa ai hoi iaia ka inoa hanohano ka puukani kaulana i ka himeni.

            I kona manawa ma Hawaii nei, a i ka manawa hoi e ola ana o ka Moiwahine Liliuokalani, ua hookauia aku maluna on a e ka Moiwahine kekahi inoa ma ke ano he mea punahele a i makemake nui ia." O Noheaikalipo," me ka haawi makana pu ia ana aku o kekahi kupee gula iaia e ka Moiwahine Liliuokalani, a maluna oia gula i kakauia ai keia inoa, a me ia kupee gula oia i moe pu aku la.

            No na manawa lehulehu i himeni aku ai eia ma ka akea ma na hana kokua a pau i noiia mai ai iaia a ua ikeia ka holopono o na hana i makemakeia a i noiia mai ai kana kokua ana aku.

            Ua hanauia oia ma Honolulu nei ma ka la 6 o ka mahina o Novemaba, o ka 1846, a ma ka la 19 o Sepatemaba, 1920. i kaheaia mai ai oia e hoi aku ma kela ao, mahope o kona hana ana i kekahi mau hana kaulana e lilo ai i kiahoomanao poina ole, nona maloko o ka Mokuaina o Kaleponi, a ua hoihoiia mai kona kino a hoomoeia aku maloko o ka Pa Ilina o Kawaiahao, kahi e waiho mai nei kekahi mau ohana lehulehu on a i hala mua aku ma kela ao mamua ona.

            O kona mau makua oia no ka Rev. Amos Cooke ame Mrs. Montague Cooke, kekahi mau kumu kianele i hoea mua mai i keia mau Pae Aina, a o na kumukula mua loa hoi na laua i kukulu i ke Kula Alii ma Kahehuna, a ma la kula i hoouaauaoia ai ka hapanui o na alii Hawaii ame kekahi poe kiekie e ae O ka inoa Montague e ikeia ana maloko o kona he he inoa ia ana o ka lawe ana maluna iho on a no ka ohana ma ka aoao o kona makuahine.

            Ua haalele iho oia ma keia ao he ohana nui, he mau kaikunane, he mau keiki hanauna ame na moopuna he nui a lehulehu e kania a mau nona me ke aloha ame ka minamina pau ole, oia ka ohana Cooke maloko o keia kulanakauhale.

            NEW YORK, Oct. 20.-Ua hoike ae o S. C. Bone, ka lunahoohana o na hana pili hoolaha a ke komite lahui Repubalika, maanei i keia la o ke emi loa he kanakolu mau kokuaina e lilo ana ia Harding ame Coolidge, me ka aneane no e maopopo ka lilo o kanakolu-kuma-malima mau mokuaina.

HE UMI MAU HIHIA OKIMARE I APONOIA E KA AHA.

            He umi mau hihia oki mare i hooloheia e ka Lunakanawai James J. Banks ma ka Poalua nei a i aponoia ko lakoa hookaawale koko ana mai ia maunwa aku i aponoia ai oia keia malalo nei.

            Abbie Hale mai ia Boyd A. Halemai no ka haalele wahi moe; Joseph Hairwood mai ia Jacintha Hairwood, no ka haalele wahi moe; Uahi Tamashiro mai a Bukam Tamashiro mai no ka pepehi mau; Soon young Kim mai a Chai Wook Kim mai no ka malama ole i ke ola ame ka pepehi mau; Polly Silva mai a Joe Silva mai no ka malama ole i ke ola Lydia Tripp mai a George Tripp mai no ka moekolohe; Tai Jeun Park mai a Emily Park mai no ka moekolohe; Dorothy Kim mai a Lee Syung Chii mai no ka malama ole i ke ola; Gertude Bailey mai a Edward M. Bailey mai no ka haalele wahi moe; Tamayo Maeda mai a Ikuro Maeda mai no ka halele wahi moe.

            Ma ka Poalua nei a ma ka Poakahi aku he umi mau hihia okimare hou i hookomoia ae i ka aha, oia keia malalo nei:

            Lee See kue ia Ella Lee See, no ka hewa moekolohe Yukino Townsend ia Edward Townsend, no ka pepehi mau; Rosie Park kue ia John Park no ka malama ole ame ka pepehi mau; KAma Chinen kue ia Taro Chinen, no ka pepehi mau; Tsuma Nakamura kue ia G. Nakamura, no ka malama ole; Marcelina Laenesta kue ia Bruno Laenesta e hoonoa i ka mare; Fred. A Fennessy kue ia Dorothy Fennessy no ka haalele wahi moe; Merceres Basibasi kue ia Valeriano Basibasi no ka pepehi mau; Kealoha K. A. Rodrigues kue ia Joseph Rodrigues no ka on a ame ka pepehi mau.

            O keia hihia okimare a Fennessy o ka lua iho la keia o ka hookomoia ana ae o ka hoopii iloko o ka mahiua a oi iki. O ka hoopii mua i hookomoia ae iloko o Sepatemaba la8, a ua hoounaia aku na palapala i Amerika no ka hookoia ana maluna o Dorothy Fennessy. No ka pepehi mau ka hoopii ma keia hooko hou ana ae. Ma ka hihia okimare hoi a na Towansend na ka wahine ka hoopii e hookaawaleia laua mamuli o ka pepehi mau o ke kane ma kekahi manawa on a e on a ai ua kiolaia oia iwaho o ke alanui me ka pekupekuia iloko o na hora o ke aumoe. Ma ka olelo hoopii a ka wahine he $0,000 ka nui la Towansend he $27,000 mai ka waiwai mai o kona makukane i make, a he loaa kona a $500 o ka mahine. Ma Honolulu nei no lana o ka mareia ana ma kala 18 o Maraki, 1919, a hookahi a laua kaikamahine, o Mele ka inoa, ma ka la 19 o Dekemaba kona hanauia ana.

            I kulike me ka Geo. K. French ko Mrs. Townsend loio, hoakaka, he eha manawa a Townsend i mare ai , ekolu o kana mau wahine mua he mau hoahanau lakou.