Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 43, 22 October 1920 — KA HOOPUNIPUNI HAAHAA LOA A McCANDLESS INA UA HOOLE MANAWAINO IHO OIA. [ARTICLE]

KA HOOPUNIPUNI HAAHAA LOA A McCANDLESS INA UA HOOLE MANAWAINO IHO OIA.

!Sj!. Hanohano, Aloha:—Ma Aina o Oet. 9 aku la i ike ibo ai ;,a m.ina» pan<? o D. Hoolapa ia'u, hoopunipani haahaa loa, e i ana .ia ninau aku ka oia ia Likana Eli:i, ni.i he oiaio na mea a'u i hoolaha uīn ke Kuok<#a o ka la l o Oct. iho j-ili nna. i ko Eliwai hooiā aiia .• o .f. If. 'Ynse nie kft i aku imua . / :i:r- kei.i ma,u huaOlelo wioakaka: i .•!!•• Sonatoa Wiao, good (n r.ku la i ninau ai i ka haole, a i i.iuhi ana mai a ko Senatoa Wise i i ninauia a loaa ai ka'u uiea o :'s*i, a i ka'.u hana ana nAe, hoopn. ini iho la au ia Likaoa ame a.)lf paha i pau rtiai ka laua mau hoino no'u, aka nrte o kahi rtea a ... ftj.au i ike le'a ae nei, ka hoopuni- !. i ;jjahaa loa o Keoloha; mahalo no : ii' \ir» keia kumuhana o D. k-5 :!i:t'> nei*an io:e' loa i loaa in oe ka ame ke kuleana e kaupalena a.i ... iohulehn e pili ana no'u ame ko . p'.i iho he mau hftna pulapu wale . iiu ka'u, mp ko i pu- iho he maa au t piīlapu ame ka hoopunipuoi. ■»l;i Vo'u aoao, ua hoike aku au me ka ko'u n>anao, a he hoike oiaio ma :i<,ao, e liele nei e haiolelo ma na /: !ikf ole apau ana e haiolelo nei, :,ūi o Senatoa .1. H. Wiae, me .ka loV » k.-i j»oo apau, me keia mau olelo . L'.kana fcliwai hooia ana aku imua : <> k<-ia kanawai hoopnlapula i na .v.:.W kekahi keia o na kanawai mai- ! sona helnhelu ana iho a ike me ka ,r..po loa i ,ka. kanawai o ke . ioii i o ka Paukn 321, a ina kahi e . . nna, a i ole o kekahi wai i lilo i -;-»v:«ī no kekahi mea kuokoa, ke kau- ; iu'i k<-ia kanawāi i na koinisina e 1 ';i ,ia wai la a e haawiia no ka poe i!im.ilima aind, ft iqa. keiā . wahi e ,i li.a nei o Likaua i keia kanāwai, a . . ae he kanawai inō loa keia. 1 *:i polo'.ei no ko Likana olelO ana, he : :iv\ai ino loa keia, oiai, ua maopo- . i• i:i inia, o kela ihanao hoonaaikola nahoa, makemake e hoopilikia i na ::u.ka home hookuonoono o Lualualei, j . m:t ole ina kanaka i J?a wai, a ma na '■•holona kona aloha. Ma keia kanae ku ana o Likana Eiiwai i ka ho- .. ,• kiiia aku ana a laweia mai a ha- ■ i ka poe lawe aina, aohe he mana :i ke ku.e akū; oiai, ua hanaia mai •>i <• Kalanianaole, a paa maloko e -la k.inawai :uaole o ka maikai. oli-lo mai nei o Hoolapa ua ninauia j !;a o Likana, ma ka Poalima aku .. »na paha he oiaio na manao i hoo.i.'iia e Kealoha no na mea e pili ana , ko Wis«? hui ana a kamailio pu me ; kana no keia kānawai hoopulapUla. h.waii, imua o īia kanaka anee kalaiMi:i apau, e piha ana iloko o ke koena 'k.i lunahooponopono o ke Al6ha Aina, , ka pane ka a Likana imua o ua poe 0 nana pu mai kakou apau e ,ka lehu-,f-hu i ka hoopunipuni nui o Likana, a t .;i ka pane a ke kumu a HooKapa: Aole o Likanā i bui iki me Wise no i;i mea ;aolf no au i ike iki i kahi mea; no a» i ike iki o ka mea pili i ua , kannw.ii, la ahiki i ka hoi nna mai nei . na komwina mai Amerika mai me ua inawai la. Ke haiolelo nei o Wise ua hooia aku l.Heahana imUa ona, he kanawai mai;ii loa keia, a ke-hoole kakaikahi nei Likana; noiaila, aole hoopunipuni .•mhaa loa o Kealoha, kanaka pane oialoa oia ,aole pulapu ,aole o ke kana.;,i waiwai ole elike me kau e Hoolapa ■ olelo nei, o ke kanawai kahiko o ia , aku oka maikai, oka maikai ka : o ka hoaa a lilo ka aina i na Kepani . poe mea dali. Hookahi no nianao o na kuniu hoole Kliwai, no Hawaii nei ao keia kanaii i hanaia, fti iloko o kela kau aha- . io aku nei a holo ,«ia ka aole i ike « Likana i kahi inea e p*li ana i : • i;: kanawai, oiai o keia Likana hoo,bi no ke koo ma ka aoao: Den»okarata. \ !!.:i!i:iha maoli, ma ka hoino ka hoi o : ,:k:ina i ke kiaainā, i ke koho olē i • i komisina Demokārata kekahi, o ; , ni iloko o Amerika n'o keia leanamalaila iho 1« no ka pau koua ike :i vi i ka hoi ana mai nei o. na komisi- . na kanatfai la; manomano no lioi w.ihahee! ■. 0 ka hikimua o na mea apau ,e pili , i keia kanawai hoopulapula, i hoo- • ! t i.-,ia e Kalamaoaole ,iloko o ka aha- ,.. O Amerikft HuipUia, o na nupepa no ia o kakou e puka mau an:», i • :i i ike ole o Likana i kekahi mea, . ' iii ana no nei kanawai hoopulapul.u, in. ia aku o ka hoi ana mai o na koniialaila he ike ole ka paha i ka helu--1 ike rtle ai ,a i ole, he lawe nupepn k.i paha? M-:i mai nei o IlOolapa ua ninauia . ; <» Likana ina he pololei kuu hoolan.i hooia aku ola imha o Wtee, he nwai maik-ai lo<i ke kanawai hoo- ; i. ila i hanaia, a na hoole mai ka o k;:na. Knpanāha no -hoi/ka mea i • an aku ia Likana, me ka ike iho no. ■ > ua i«»e la e piha ana iloko o kelii .i ke hele nei o Likana e ku-e I ino imua o ke akea, he kanawai ninau wale aku no; makemake ' n.-i'ia e loaa he mau manao e haku- - uale ai me na huaolelo kuamuamu • i tio no Kealoha -ea? - v :-i i i makemake oftkon e* ikeia ka 1 > ■> keia mau mea i hoolahaia e po- . laweia mai o Wise hihe 'LikanA . ke akeā a e ku lauft fto laua . » e kamallio no. kp iaua pololei a, . ;i,.le oke kamailio me ka olelo makemake i ka oiaio, a e «la,km i a oiaio, a o ka oiaio wale no. •••:••:« mai kau oiaio e loaa ai mailokO i <> ka opala! Aoie loa. E hana iho i ka makemake o ko manualoha. 1 ehia a'u hoike ana aku i ka oiaio ; .::i : ina i«na hanft hoopuuipum a Lirn:.. .ilaila loaa kau hainā no la mftu i O ka'u 4 mau mea e pane ai ma ; r.'ni mau mau&6' »aole no4sa irta- « hoopunipuiii ae -au» i īoaa m* | -•' i: :mle soa, i p'ane aku au i kela ( ! • ana akn īiei, no ko'u lohe īhau ia , e haioleh» ana.i ke kupaianaha ō ■ K:iii:!, ae he nftaikai a ike e UTo " iai ! i' i k.i wai ana o Nauakuli-, hoole hou ] . .. me ka olelo ana, he kauawai ioo , me »'a hoōkomo pu iho o Likaua • n.i ano niuaii hookano īna kaua pane. He kanaka pane au ,aole nae no ka, knia mai; aia no ko'u pane a ike.au i •• inan mauao hoopunipnni, oiaio ole, ano maalea; e hikiwawe auanei ko u : a*j,' aiia, a itia he niau mea oiaio, aole l i au e pane wale aku aole no <>'•! mau manao pane kn kaokoā; aia r i,, a loaa mai ika poe alaila loaa ka'u hana e hafia

. olelo nei o Likaha ma kana paiiē, ina i mānāo o Kuhio he pōiio e haAaia i mau kata*ar HoWē' h66kāoiid<(no no Keia lahui, nokeaha i hana mua ole ai oia i ianawai āiaikai o k«ta aāo,. ko āa kanakn.Hawaii wale no, iloko o 10 makahiki i hala. ana i noho mai nei i Wakinēkona? Waiho mhi nei oia a kokoke i ka wa "hakoko kalaiaina, alaila o ia ka maoawa e onoii puapnahulu mai ai i a olelo mal aei he kanawoi maikai keia. K na makaniaka ame ka lehulehu apuni keia paeaina, o ka nināu a Li4ana, nokeahā i hana niua o!e ia ai keīa kanawai e Knhio, iloko o 10 makahiki i hala ae nei? Eia mai ka haina maopojio loa, e. wela. ole ai na maka i ka uwahi, o ia hoi, āofe loa-e hi&i ke hahā-ia-ia mānawa ,oiai, aole i pau ka manawa hoolimalima ia wa, a i keia maka. hiki i pau ai ka hoolimalima, a o ia ka mea i hanaia iho nei i kela ma\i mahina mua aku nei ,aole no ke kokoke i ka wā kalaiaina. i He mau makahiki i hala ae. nei ai ka [ wa a Likana i holo moho aī, ua ikeia aku Ja o Likana e ku mai ana e hai- ' olelo, me -pa opē pepa kii palapāla aina, aole nae īa he māu ainā okoa aka mawaho o keia māii aina a Knhio i hoikeia ina keia kanaw&i, o ua mau aina la no; . hoike mai la no hoi i ka palapala aina a pau, a i mai la, o keia niāū qina apau a oukou e ike māi lā He rrtau aina maikai wale no. Peheā la kēla elele a onkou aole hele hana ma, Wakinekona, haawi mai kela aina oukou? lna oukou koho a puka an, hele au a hāna a haāwi no keia no ouk6u, no ka meā, no oukou no keia aina, īhan aina mālkai wale no keia, o neia mau | r aifxa no ,nae apau i hoikeia ae nei ma i kē kānawai a Kuhio a i keia la ke olelo nei oia, he maii aina ino kēia, nui loa ! ka pohāku aāie ha ano o'ēlo ind like 6le he nni; ehia ka hoi mea hilahila, ina i'o oia i pnka i olele ,aohe wa e loaa mai aj o keia mau aina ia kakou, o tca hoopnnipuni ke loaa iā kakoū a o ke dala ka ka maalea e ohi ai. O kākoā pu ho- na hoike ma keia mēa e ka lehulehu, apuni kēia tei;itore, aole loa e hiki iaia ke hana i kekahi mea, ke ole e hana mua ka ahaoīēlō 'feritore o knkou a holo, alaiīa ii6ōūrta iia koniisinā no ka hele ana a ho6lo*i kumu leanawāi, alailā, hiki i ka Likana hoopunipuni ana mai nae, ina oia e puka, hiki loa iaia ke hele e kii a haawi mai no ka lehulehu, pehea la e hiki ai, aole i. pau kā laoolimāliīna o ua maii aina la in waf Na ia nei no la hoi ka olelo mai, ina oia e puka ana, i elele latui, hele 6ia ma Wakinekona, hūi loa ka hiea ioaa mai iaia, ma ka nana oku o iā no pāhs ke kumu e hoomano loa nei nēia wahi haole i ka holo; ua ike oia i ka mea ona e pomaikai ai, a ina o ia i'o ka elele, e hana āāa oia nei ma kēla ān6, keia āno, ona e pomaikai ai, a aole e neie āha kē komō 'o &ekahi mau mea § poin6 ai kako», a no ka mēa, he wahi kaaka laukua keia! Nolaila, e Hooiapa e ,no ka pane hoopunipuhi a Likana ia 6ukou, oia hookahi no ka Wise i hēle aku la i Kauāi, oia aku nei no i ana i hele mua aku nei, a e hoi hou aku aua no ilaila. a oia iho nei no ia Oahu nei apuni, a loŪe na mea apāu, a ōia aku hei no ia Mnlokai, a oia āk nānn n"a ia Maui tio e ka oi, a mahoa iho.ana la keia hoopunipuni nui o e pee ai? Nolaila, me keia maopopo no la, a makemake iho la e hokenoke mai i ke koi i na kānaka e koho aku iaia; ua maopopo loa kou pulapu imua 0 ke akea. me ko ike iho no, lie huhu 6 Kanilio i ke alakai i ka lio nuha, o oe nae ia e alako mai ne.i i kena liō niaule, ma kā puka. mahōpe, aole nae hoi ē hihi, he hanā īa \ia loaā, he pdno no kan i ka hana, e pono nae oe e hoomalule iho 1 kou hoohalike ana me ko kuma a'o. Mai h'aawi wale aku i ka meā waiwai ole ame na mea au e noke mai nei i na buke m'oolēlo Waiwai ole, i kiloi ift i ke ie opala, o kekahi mahele hana ke. na i loa aia Pali, he wahi leanaka keia mainua ,aohe ana mea ohi oīe a ku i kanhale, i ka nana ana iho a ka poe o ka hale, he mau mea waiwai ole wale no, a pela hoi kena mau mea au e lioikeike mai n'ei i mea oloko o kau wahi buke, me ko ike no, aole o Likana he elele, a 'aole ia he mau niea waiwai.. Ke hooki nei an maanei me ka mahalo a nui loa, me ka lnnahoo7>onopono ame na keiki o ka ]»H]Ta|ja'i ko'u nnoai. Owau mau no, • C. K. KEALOIFTA.