Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 44, 29 October 1920 — Page 6

Page PDF (1.65 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H., POALIMA, OKATOBA 29, 1920

 

He Moolelo no

HALIAKA WANAWOKA

a i ole

Ka Huepauia Ana o Kekahi Meahuna

Pohihihi --- Ka Lanakila Mau

Ana o Ka Oiaio.

 

            @@ @@@@@@@ ia'u @e opiopio loa kou kino e Ualiaka. e hiki @@@ @@ ke hoomaopopo i ka nui ame ke ko'iko'i o na bana i @@@ @@@ @nahua ou. ma ke ano he wahine mare ; o ko'u make@@@@ @@ e hookaawale loa aku oe i na noonoo apau. no kou @@ @@@ he wahine mare: a e lawe mai i kela noonoo kahiko, he @@kemake e lilo ko kaua mareia ana. i mea hoopilikia aku i @@@ noonoo. @oko o no makahiki i koe au e noho aku ai @@@@ o ke kula.

            Ke ike la ua o Haliaka me ka maopopo loa. i ka loli o kona @no, o ia hoi. he kaikamahine oia i mareia i ke kane, a no na makahiki eha e poho aku ana oia me ke kakali hoomanawanui. no ka hoea mai i ka manawa. ana e lawe ae ai i ke kulana o ka wahine mare : a iloko o kela mau makahiki eha. e hoomakaukau ai oia iaia iho. no ka hookupono ana iaia iho, no kona kulana hou.

            No ka hora hookahi paha ka loihi o ko Haliaka noho ana ma kela wahi e noonoo nui ana, no kana mau mea e hana aku ai. i wahi e lilo ai oia i wahine e haheo ai o Robaka, ia wa i hooho okoa ae ai oia me ka leo nui:

            "Ke hoohiki nei au e hoao ma na ano apau. i wahi e lanalika ai maluna o ko'u mau ano maikai ole," wahi a Haliaka, ine kona moeuhane mua ole nae, he mea kekahi e lohe mai ana i kela mau olelo ana, a i hikilele oia, i ka pane ana mai o kekahi mea. me keia mau olelo :

            "Heaha keia mea a ka u'i o Pua Rose e ku mai nei kaliki i Nuuanu?"

            @oko o ka hikilele ame ka puiwa i ku ino ae ai o Haliaka iluna, a nana aku la ma kahi o ka leo i pane mai ai, a iloko o kona kahaha. i halawai aku ai ka ike a kona mau maka, me kekahi wahine opio u'i. nona kekahi kulana kilakila. e ku pono mai ana imua on a. Ua kahikoia oia me kekahi lole keokeo, a ke nana aku iaia. ua kohu wahine kupua oloko o ka ululaau. i ka hele a pali ke kua mahine ke alo, aohe wahi a ka maka e kamawae ae ai, i kau a mea o ke kohu umeke laau koa laulii.

            Me he mea la, ma ka hoomaopopo aku, aia na makahiki o keia kaikamahine opio malihini, ma kahi o ka iwakalua-kuma-makahi paha. he kilakila maoli kona kulana, ia kaua e ka makamaka heluhelu e kilohi aku ai mailuna mai o ka piko o kona poo. a hoea aku i kona mau wawae, ua hiki loa ia kaua ke koho aku. o ka inoiwahine kona hoa e kohu ai, o ke ano nae o kona hoea ana mai ma keia wahi. ame kana-hana o ka hiki ana mai. oia hookahi wale no ka mea i maopopo.

            Aole e hiki ia Haliaka ke kamailio koke mai i kau a mea o kona piha me ke kahaha, aole no kona malihini i kela kaikamahine, aka ua kamaaina mua no oia ; alaila kaa aku la ma ka aoao o ke kaikamahine malihini, ke kamailio hou ana aku.

            "Heaha ia mea au i hoohiki ai, e lanakila e Haliaka-Hanawoka?" wahi ana me ka nana pono loa ana mai ma na maka o Haliaka.

            "E hoi hou aku ana au i ke kula i kein pule ae, a ua noonoo iho nei au. he mea pono ia'u. ke hooikaika aku ma na ano apau. e holomua ma ka'u mau haawina, mamua o ka manawa aku la i hala."

            "Pela i'o ka ohi, a heaha keia kumu ano nui loa, nana i kono aku ia oe e hooikaika ma kau mau haawina iloko o ke kula?" wahi hou a ke kaikamahine malihini, me ka hoopinana ana ae i kona mau lehelehe. me ka pahola pu ana ae hoi o ka minoaka ma kona mau papalina.

            Aole loa he wahi lihi hoihoi iki iloko o Haliaka no kela mau olelo i kamailioia aku iaia. mamuli o kona hoomaopopo ana mai. i ke ano o ka leo o kona hoa olelo, pela pu hoi ke ano o kana nana ana aku, e hoike aku ana, aia ka lili ame ka huwa iloko o kela kaikamahine nona.

            O ka mea oiaio loa no nae. aole he makemake iki o Haliaka i kela kaikamahine. No ka makahiki hookahi a oi aku, ka hoopalauia ana o Robaka Pilakiua me kela kaikamahine, a i ka loaa ana aku o ka lohe iaia. ua poho o Robaka ma kekahi hana hoopukapuka waiwai. i hookomo nui aku ai oia i kana mau dala, ua hoouna koke mai la oia i kekahi leka ia Robaka. e hoike mai ana, no ka pau o ko laua hoopalau. aole hoi o Robaka e noonoo hou aku iaia. he wahine hoopalau nana ; o keia ke kumu nana i hoala mai i na manao hoowahawaha iloko o Haliaka no ka mea e ku aku nei imua on a.

            Oiai kela kaikamahine e ku aku la imua o Haliaka, ua hooi loa ia ae ko Haliaka hoowahawaha nona, mamuli o kona hoikeike aku ma kona mau ano mawaho, me he wahine opio maemae la. eia nae ua piha kona naau me ka lapuwale, aka nae iloko o kela manawa hookahi. aia no ka manao haaheo iloko o Haliaka kahi i waiho ai, no ka lilo ana mai o Robaka i kane mare nana a ku hoi kela kaikamahine i kahi o ka hoka. i ke kanaka ana i kiola aku ai, no kona manao kuhihewa ua poho kona mau waiwai.

            No ka pane ana mai nae i ka ninau a ke kaikamahine malihini. aea pono ae la ko Haliaka poo iluna, a nana mai la me na maka hoihoi, me ka i ana mai :

            "Aole he kumu nui okoa ae. nana i kono mai ia'u, e hooikaika e lilo i kaikamahine ano hou, mamuli no ia o ko'u nana ana aku iamua o ko'u ola ana, aia ke waiho mai la he mau hana nui a ko'iko'i na'u e hooko aku ai."

            "Pela io ka ohi,' wahi a Akeneki Hazelafila," me ka noke okoa ana ae i ka akaaka, ma ke ano pahenehene. "Ina au e aeia mai, alaila e ninau aku ana au ia oe. heaha keia mau hana nui ko'iko'i e waiho mai nei imua o kou alo ?"

            "Aole a'u mea e hilahila ai i ka hoike ana aku ia oe, i ka mea oiaio loa. eia ke kau aku nei ko'u mau manaolana e hoea mai i ka la e lilo ai au i hakuwahine no Kiliva Hale, nana e hehihehi-ku i na papahele o ia kakela nani."

            "Heaha ia mea au e kamailio mai nei?" i wikiwiki aku ai o Akeneki i ke kamailio. me kona kulana ana mai ihope, o ia no oe o ka mea i loaa pono mai i kekahi puupuu mamua o kona umauma. "O oe aku ana anei ka hakuwahine o kela kakela?"

            "He oiaio kau mea i kamilio mai la. e lilo aku ana au i kapena no ia moku?" i pane aku ai o Haliaka, me ka hene iki ana iho o kana aka.

            "Aole loa au e manaoio i kau mau olelo, he keu oe a ke kaikamahine hoopunipuni," me ka aka haalo'ulo'u ana iho o ua o Akeneki Hazelafila. ka mea nae nana i hoopii aku i ka wela iloko o Haliaka, a o ia kana o ka pane ana mai me ka ikaika :

            "Ua hiki hoi paha oe e noke ana i ka akaaka i kou lohe ole aku i ka mea oiaio! O oe kekahi o na wahine lokoino loa, a piha me ka hookamani. Ua hoike mai oe i kou ano oiaio loa, mamuli o kou kiola ana aku ia Robaka, mahope o kou manao ana iho. he kanaka ilihune oia, ma o ke poho ana o kana mau dala, he mea keia e hoike mai ana, ua nana wale aku no oe iaia ma ke ano he kanaka nui oia o ka waiwai, ua nele nae kou puuwai i ke aloha nona. I hoike aku nae au ia oe i ka mea e ku ai oe i ka hoka ea, he wahine mare au na Robaka Pilikina i keia manawa!"

MOKUNA VI

            "He wahahee! He hoopunipuni!" wahi a Akeneki Hazelafila, me ka loli koke ana ae o kela helehelena ulumahiehie on a, a i ka helehelena haikea, no ka mea, ua loaa pono aku oia, i na olelo e hoehaehaia ai kona puuwai, no ka lilo ana aku la o Robaka ia Haliaka."

            "Aole loa he hoopunipuni iki iloko o ka'u mau olelo i hoakaka aku nei imua ou, no ko'u lilo ana he wahine na Robaka," wahi a Haliaka me ka leo o ka mea i piha ole me ke pihoihoi.

            "Aole o'u manaoio i kau mau olelo hoopunipuni e keia kaikamahine hilahila ole! "Ke manao nei au he hana hoopau manawa wale no no'u, ke ku ana aku a hoolohe i na mea oiaio ole mai ia oe mai."

            "I wahi e pau ai kou pohihihi, ame kou kuhihewa ea, ke kuhikuhi aku nei au ia oe, e hele aku e ike ia Mrs. Kamaki, ame na kauwa maloko o Kiliva Hale, maila na lakou e hoopau mai i ka punawelewele o kou mau maka."

            Ua ku maoli no kela pane a Haliaka i ka hoonaukiuki, ka mea nana i hoopii mai i ka huhu iloko o Akeneki, a o ia ka ua kaikamahine haaheo nei o ka pane ana aku :

            "Ua maopopo no ia oe e Haliaka. aole loa e hiki i kekahi mea me a'u nei ke ano, ame ka poe i like na makahiki me ko'u, ke manaoio aku i ka pololei o kau mau mea i kamailio mai nei, he wahine mare oe na Robaka. O ka poe apau i ike. a i kamaaina i ko Robaka Pilikina kulana, aole loa lakou e manoia ana. e ae ana oia e hoohaahaa iaia iho ma ka mare ana mai i kekahi kaikamhine hupekole elike me oe."

            "He nani ia aole ou manaoio mai i ka'u mau olelo, o ka'u e kauoha aku nei ia oe. e hele aku e ninau ia Robaka, a nana e hoike mai ia oe i ka mea oiaio loa. Ke manao nei au, mamuli o kou ike maoli iho no i kou piha me ka hoopunipuni, pela 'oe i manaoio ole ai, i kekahi mea e hoakaka aku ana i na mea oiaio.

            "Ua kuhihewa maoli no oe e Akeneki i kou kiola ana aku ia Robaka. mamuli wale mai no o kou manao, ua puehu aku kana mau dala i ka makani, a ua lilo oia i kanaka ilihune, o ka mea oiaio nae, aole oia i poho, he o ia mau kona kulana waiwai a ulakolako. elike me ia au i kapae aku ai iaia ma kula. Ua hoao no kekahi kanaka epa, e imi ma ke ano kolohe, i wahi e manaoia aku ai ua poho ka hana ana i hookomo ai i kana mau dala nui hewahewa, ua ko ole nae ia manao lapuwale ona."

            "Uwoki, mai kamailio hou mai oe ia'u!" i pikanana aku ai ka Akeneki kamailio ana, no ka mea ua hele mai la oia a phia ia ka hoonaukiuki, no kela lilo ana aku la o Robaka i ke kaikamahine okoa, mamuli o kana mau hana hawawa me ke kuhihewa.

            "Aole e hiki ia'u ke hoopau iho i ke kamailio ana aku ia oe, no ka mea nau i hookikina mai nei ia'u e kamailio aku, nolaila, e lohe oe i na mea apau e pono ai. Ua haulehia maoli no au i ke alohano Robaka Pilikina. kuu uhane ame kuu puuwai. a ia'u i lohe ai. ua kiola aku oe iaia ; ua hiki ole ia'u ke kaohi mai i ko'u mau waimaka o ka hauoli, no kona kaawale loa ana mai kekahi wahine lapuwale mai. elike me oe : me ko'u manao ole no nae. e nana mai ana o Robaka ia'u ma ke ano i mea nana e hoopiha ae i kou makalua.

            "Ma ka hoopokole ana ae i kekahi moolelo loihi. ua mareia au me Robaka Pilikina. mawaena o ka hora eiwa ame ka hora umi o ka po nei, imua o kekahi mau hoike ekolu. mawaho ae o ke kahunapule. a maloko o Kiliva Hale ko'u wahi i hoaumoe ai, no ka hoau ana i kela mareia ana o maua. ma ka po nei, a mailaila no au i hele mai nei i ka holoholo.

            "No ko Robaka lawe ana aku ia'u i wahine mare nana. pela i paa ai kuu manao. e huli hoi aku i ke kula, me ka hooikaika ana e loaa ia'u na hookupono ana, e lilo i haku wahine, no Kiliva Hale, e haaheo ai o Robaka no kona mare ana mai ia'u. aole he wahikaikamahine hupekole elike me ia au i kapa mai nei ia'u. aka he wahine. i hiki ke helu pu ia iwaena o ka poe hanohano o ka aina. Me keia mau mea apau a'u i hokaka aku la, e hiki ana anei ia oe ke manaoio mai?"

            "Aole loa!" i okalakala aku ai ka Akeneki Hazelafila kamailio ana, a no kona hele a ulupuni loa me ka huhu, hapai okoa ae la i kona lima akau iluna a pa'i aku la ma kekahi papalina o Haliaka.

            Aole he hookahi huaolelo i hoopukaia ae e Haliaka, no kela hana ku i ka hilahila ole a Akeneki iaia, aka ke ku malie la oia i kahi hookai. a ma kahi o ka pana'i ana mai i ka ino no ka ino, owaka ae la kona waha a pane mai la :

            "Ua pa'i mai nei oe e Akeneki me ka hilahila ole i ka wahine a Robaka Pilikina, aole nae ia he kumu e maweheia ae ai ke aula i hoopaaia mawaena o'u ame ke kanaka au i aloha aku ai, a i kapae aku ai iaia ma kula," wahi ana me ka leo haalulu, e hoike mai ana i kona hoomanawanui ana e uumi i na manao inaina. no ka mea nana oia i hoeha aku. "No'u iho, ua nana aku au ia oe e Akeneki ma ke ano he kulana lede iloko ou. a'u e hilahila loa ai, i ka hookau ana aku i ko'u mau manamanalima maluna ou."

            Me kela mau olelo i kaha aku ai ua o Haliaka hele, aole me kela ano hoopepe. aka me ke kulana o ka wahine i haaheo no kona mare ana aku ia Robaka. a ke ku aku la hoi o Akeneki Hazelafila nana iaia, me na manao hilahila, no kana mea i hana aku ai maluna o Haliaka.

            E waiho iki aku kaua e ka makamaka heluhelu ia Haliaka e huli hoi la no Kiliva Hale, pela hoi ka haalele ana aku ia Akeneki Hazelafila e ku malie ana me ka hoka, a e nana aku hoi kaua, i ka Robaka huakai, no ka hui pu ana me Uilama Waila.

            Ma kela hoea ana aku a Robaka no Lanakila Hale, ka home o Haliaka, a o kahi hoi a Uilama Waila e noho ana me kana keiki eepa. e moe mai ana o Uilama Waila maluna o kekahi ahamaka o ka lanai o ka hale, a e hoopua'i ana i ka uwahi mai kekahi ipupaka nui mai.

            I ka ike ana mai o ua kanaka nei i ka pii ana aku o Robaka ma ke alapii, nanakee mai la oia. me na maka kokoe, me kona haawi ole mai i kona aloha kakahiaka, i ka wa a Robaka i aloha aku ai iaia, eia nae, aole no he nana o Robaka no kona panai mai i kona aloha, aka hoomaka koke aku la no oia e kamilio, i ke ano o kana huakai o ka hele ana aku e ike iaia.

            "I hele mai la au no ke kukakuka pu ana me oe e Mr. Waila, e pili ana no ka waiwai o Haliaka, au e malama nei. Mamuli o ko'u mare ana aku iaia, ua holo mai maluna o'u ke kuleana e hooponopono aku ai i kona mau waiwai, mai keia manawa aku."

            "Alaila o ka manao anei o ka hooponopono au i makemake ai, o ia ko'u haalele iho ia Lanakila Hale nei?" i pikanana mai ai ka pane ana a Uilama Waila.

            "E haawi aku ana au i manawa nui kupono nou ame kau keiki e hoomakaukau ai ia olua iho, mamua o ka haalele ana iho i keia home, o ia hoi, i hookahi mahina a olua i koe e noho mai ai, a mahope aku o kela manawa. e ku ai olua a imi aku i wahi hou e noho ai. O ko'u manao, o ia no ka hana hou an aku i na wahi poino o keia home, me ke pena hou ana, a hoomaemae aku i ka hale holookoa, alaila waiho aku i ka hoolimalima, ahiki i ka hemo ana mai o Haliaka mailoko mai o ke kula ; a i kona wa e oo ai ma ke kanawai, ua hiki iaia ke hana aku elike me kana i makemake ai no keia home. aka no keia manawa. owau ka mea nana e hoomaopopo aku ana i kona mau waiwai apau."

            Ua hiki hou ole aku ia Uilama Wiala ke uumi i kona huhu, no kela mau hokaka a Robaka, ku okoa mai la oia iluna, me ka wiliwili ana mai i kana puupuu imua o ke kanaka opio, a pane mai la me ka leo nui:

            "Ke ku-e aku nei au i kou mana! Manao anei oe, e ae wale aku ana au me ka maalahi. e waiho aku i ka hooponopono ana o na waiwai o Haliaka malalo o kou malu? Aole loa! No na makahiki ae nei he umi, ko'u noho hooponopono ane no keia waiwai. malalo o ka mana i loaa ia'u, ma o ka palapala kauoha hooilina la a kuu wahine, nolaila e imi aku oe i kou kuleana imua o ka aha hookolokolo, ilaila aku e ikeia ai, owai la o kaua ka mea kuleana e hooponopono i keia waiwai."

            "Heaha la hoi, in a o kou manao ia ea, alaila aole au e hoopau manawa wale ana maanei, ma ka paku'iku'i olelo ana aku me oe. Ua maopopo ia'u he mana kou maluna o ka waiwai ame ke kino o Haliaka, malalo o ka palapala kauoha hooilina, i hanaia e Mrs. Waila, a maloko o ua palapala kauoha hooilina i hanaia e Mrs. Waila. a maloko o ua palapala nei e hoakaka ana ia, aia ahiki i ke oo ana o Haliaka, a i ole mare aku paha oia i kana-kane, o ka hoea ana mai ia i ka hopena o kou mana. Ina nae ua makemake oe e imi aku i kou kuleana imua o ka aha hookolokolo, alaila e hoea pu aku ana au imua a ka aha, a koi aku e waiho ae oe i kau hoike no na mea apau loa au i hana ai no na waiwai o Haliaka, mai kela manawa mai i kaa aku ai ka hooponopono ana iloko o kou lima."

            No keia mau hoakaka a Robaka, ua pipika wale iho la no ua o Uilama Waila, no ka mea ua maopopo iaia. in a no ke ku aku o kekahi hoopii imua o ka aha, no ka mea kuleana o laua e hooponopono i ka waiwai o Haliaka, e kauohaia mai ana oia e waiho aku i kana mau hoike, no kana mau mea i hana ai no kela waiwai, a o ka manawa ia e ikeia ae ai o kekahi mau hana kolohe ame ke apuhi ana i lawelawe ai i ka waiwai o kela kaikamahine opio.

            "He keu aku oe o ke kanaka lapuwale a ka hilahila ole," i namunamu wale iho ai no o Uilama Waila, no kona ike i kona ku i kahi o ka hoka, e hiki ole ai ke hoonahoa mai imua o Robaka Pilikina, a i hou mai la :

            "Pehea ka loihi o ka manawa au e ae mai ai ia'u ame kuu keiki e noho ma keia home?"

            "Ua hoike mua aku nei au ia oe, he hookahi mahina ka manawa a'u e ae akua ana no olua e noho mai ai, a iloko o ia manawa e hoomakaukau oe i kekahi hoike, no na waiwai o Haliaka a waiho mai imua o'u."

            "Ua hiki hoi paha, ke ae aku nei au e hooko elike me kau i makemake ai, aka i hoike aku nae au ia oe ea, ua kaa ka lanakila ma kou aoao i keia manawa, aka nae e hoea mai ana ka manawa. e loli ae ai ia lanakila ma ko'u aoao. E hoea mai ana ka la au e mihi ai me ka walania loa, no na huaolelo au i hoopuka mai ai, e kapa ana ia Haliaka Wanawoka he wahine mare nau."

            "Alaila, ke noonoo nei ka paha oe. no kekahi meahuna au i kamailio mai ai ia'u ma ka po nei ea?" wahi a Robaka, ine ka hiki ole iaia ke uumi iho i kona akaaka. "Ina he meahuna kekahi au i ike e pili ana no kuu wahine, he mea pono e ike au i keia manawa ano!"

            "Aole i'o paha e ole ko'u hoike wale aku ia oe ia meahuna!" i pikanana hou mai ai ka pane ana a Mr. Waila. "O ka meapaahana ia a'u e hahau aku ai maluna ou ame ko wahine. i ka wa pono a'u e ike ai. ia wa auanei olua e hoomaopopo pono iho ai, aole he mea maalahi ka hoala ana mai i ka hoowahawaha iloko o kekahi kanaka elike me a'u nei. ka mea i like aku kona ano me ke diabolo."

            "Ua lawa ko'u hoolohe ana i na olelo pelapela mai kou mau lehelehe mai," wahi a Robaka me ka hoihoi ole. e hoomau aku i ka noho ana me kela kanaka. "He hookahi mahina ka loihi o ka manawa a'u e ae aku nei, nou e noho hou iho ai maloko nei o keia home. Aia a ka la apopo, alaila hoea mai au me ko'u loio, no ka nana ana i kau mau buke moohelu waiwai. no ke ano o kau hoohana ana i na waiwai o kuu wahine. Ina oe e oluolu mai ana, alaila ke makemake nei au i kekahi o ua kauwa e kuhikuhi aku i ko'u kanaka i kahi i waiho ai o ka pahu lole o kuu wahine. no ka hoihoi ana aku no ko'u home."

            Me ka hele a piha i ka huhu i hu ae ai o Uilama Waila iluna me ka noke ana i ka namunamu, a komo aku la iloko o ka hale, me ka haawi ana aku i ke kauoha i kekahi mau kauwa lawelawe, e lawe mai i ka pahulole o Hliaka, a iloko o ka hapalua hora mahope mai, aia o Analu. ke kahukaa o Robaka. ke hoihoi la i ka pahu lole o kona hakuwahine.

            Oiai aole he hana aku i koe, ua haalele aku la o Robaka me Analu ia Lanakila Hale, a huli ho mai la, aohe no hoi he wa a kaa aku laua, maloko o ka pa o ko Robaka aina ponoi. oili ae la o Kimo Waila mailoko mai o ka nahelehele, a ku pono mai la mamua o ke alanui a laua nei e hoi aku ana. me ka noke ana o kona mau lima i ke ka i o a ianei, me ka namunamu ana hoi o kona walia, i kekahi mau olelo a laua nei e hiki ole ai ke hoomaopopo aku.

            I kela ike pono ana mai o ua keiki eepa nei ia Robaka Pilikina, o kona hoomaka mai la no ia e holo, a lele mai la maluna o Robaka. me ka puliki ana mai o kekahi lima. i ka a-i, a ke ope'a ae la hoi kekahi wawae on a. ma na wawae o Robaka, a o kekahi lima hoi, ke noke iho la i ke ku'i. me ka hukihuki ana i ka lauoho o Robaka, a ke nana aku. o ke kanaka pupule kona ho e kohu ai.

MOKUNA VII

            No ka palamimo loa o kela lele ana mai o Kimo Waila, a hui pu iho hoi me ka nanea maoli o Robaka, ua hiki ole ia Robaka ke kupale nona iho. aka no ke kupale ana nae iaia iho. i hoomaka ae ai o Robaka e kupaka, elike me ka ikaika apau i loaa iaia, aole no nae ia he hana maalahi, no ka mea ua ulupuni loa kela keiki eepa me ka huhu, o ke ano o kana hakaka na mai ia Robaka, ua like me ka hakaka ana a na kanaka pupule.

            Ke hooikaika la o Robaka, e hemo ae ka puliki ana o kekahi lima o Kimo Waila ma kona a-i ; pela hoi ka hoao ana e kaawale aku o Kimo mai iaia aku, aole nae he hiki, no ka mea e hooikaika mau ana o Kimo e lankila maluna o ke kanaka. nana i kaili aku ia Haliaka, ka manaolana o kona mau manao palaualelo ame kona makuakane, no kona mare aku me kela kaikamahine.

            Aia hoi o Analu mamua me ka huila balala kahi i hele ai, i kona lohe ana mai i na leo hauwalaau. huli mai la oia nana, a ia ike ana mai i ka hakaka o kona haku me Kimo Waila, hoomaka mai la oia e holo, no ke kokua ana aku ia Robaka, eia nae, o ko laua ikaika a elua, ua lilo i mea ole ia Kimo.

            Ma ka po mamua aku, ua hiki ia Analu hookahi ke kaualako ia Kimo. me ka maalahi loa, me kekahi mea ole e kokua aku iaia ; he manawa nae ia i loaa ole ai na manao uluahewa o ke ino opulepule ia Kimo. aka no keia manawa ua hooiia ae ka ikaika o ua kanaka eepa nei, pela iho la i hiki ole ai ia laua elua ke lankila maluna o kela kanka me ka maalahi.

            He kanaka kino ikaika o Analu in a nei no ka hoea maoli mai i ka wa e hoohanaia ai na aa wikani o koua mau lima, aohe mea nana e hoohoka aku iaia.

            No ka piha loa o ua o Analu i ka hoonaukiuki, ia manawa i hoopuka okoa ae ai oia i keia mau huaolelo: "E hookuu koke oe e keia lapuwale i kuu haku, o ike auanei oe i ke kaka o ko maua wawae," o ka hopu aku la no ia o ua o Analu ma ke kania-i o Kimo Waila, me ka onoonou ana aku i kona poo ahiki i ka manana ana o na lima, me ke kaawale koke ana aku o Robaka i kahi e, alaila kiola aku la o Analu i kana pio iluna o ka honua, me ka huli ana mai i kona haku, a kamailio aku la:

            "Ke makemake nei au e hoihoiia aku keia kanaka ma kahi e hiki hou ole ai aia ke hoopilikia mai ia oe, a i kekahi poe okoa aku!"

            "E akahele loa oe e Analu, mai hoeha wale aku iaia!"

            "Heaha auanei ka mea e hooponopono aku ai i keia lapuwale! Aole he manao maikai iki iloko o keia eepa, no ka mea in a aole au me oe i keia la, ke manao nei au, he pio oe na kona mau manao huhu ame ka lili ia oe e Robaka." wahi a Analu, me ka hookuu ana ae i kana puliki ana i ka a-i o Kimo Waila.

            "Aole loa he manaoino iloko o'u, nou e Kimo." i pane aku ai o Robaka, me kona hopu ana aku i kekahi lima o Kimo. "Pehea, e noho malie ana anei oe ma keia hope aku, me ka hoopilikia ole mai ia'u, a i ole, e lawe aku paha au ia oe a hoopaa iloko o ka halepaahao, no kau mea i hana mai ai maluna o'u i keia la?"

            No kela huaolelo halepaahao, ua pipika wale iho la no o Kimo Waila, me kona kamilio ole mai nae, oiai ua hele oia a piha i ka maka'u, no kona hoopaaia aku iloko o ka halepaahao. a o ia ka Robaka o ka ninau hou ana aku iaia?

            "E ae ana anei oe e hoi no ka hale me ka maikai , ke hookuu aku au ia oe?"

            "Ae, e hookuu mai ia'u e hoi no ka hale! E hookuu koke mai ia'u!" wahi a ua o Kimo Waila, me ke ku okoa ana ae iluna, me ka lomilomi ana ma kahi i eha o kona kino, i pa ilalo o ka honua, ika wa a Analu i ka aku ai iaia ilalo a hina.

            "Aole loa au e hoopoina ana ia oe e Robaka, e hoea mai ana i ka la au e mihi ai," i puupuu mai ai o Kimo Waila i ke kanaka opio, iaia i kaawale iki aku ai mai kahi a Robaka e hu ana me Analu.

            "Ua kohu holoholona maoli no kela kanaka, ma kano mau hana, kono mau ano ua kaokoa loa ae ia mai ko na kanaka mai," i kamilio mai ai o Robaka ia Analua. oiai oia e hooponopono ana i kona lole, i hele a minomino.

            "Aole kela he kanaka, aka he heiki na ke diabolo," i pane aku ai o Analu. me ka nana ana iho i ka ili o kono mau lima, i hele a poholehole, i aku a mea o ka uwa'uia e Kimo.

            Ua aneane e kani ka hora umi-kumamalu, akahi no lana nei a hoea aku no ka hale, me ka waiho ana aku o Analu i ka pahu lole o Haliaka maluna o ka lanai o ka hale, a hele aku la no ka halelio, no ke kii ana i kokoolua nona, e hapai aku ai ia ka pahu lole, noloko o ka rumi o Haliaka.

            No Robaka hoi, ua hoi pololei loa aku la oia noloko o ke keena waiho buke, me kona manao, malaila oia e hoomaha iki ai, no ka mea ua ike maoli oia i ka nui o kela hana ana. i hele aku ai e hooko, o ka hana oi loa aku nae, nana i hooluhi mai i kona kino. o ia no kona aumeume ana me Kimo Waila.

            Iaia nae i wehe aku ai i ka puka. o ke keena waiho buke. aia hoi, ua hoopuiwaia mai oia, i ka ike ana aku i ke ku mai o Akeneki Hazelafila imua on a, a o ia kana o ka hooho ana ae :

            "Auwe, o oe anei keia e Akeneki Hazelafila?" wahi ana me ka maopopo ole o kana mea hou e kamailio aku ai , i kau a mea o ka piha me ke kahaha.

            "Ke ike aku nei au, ua hookahaha loa ia aku kou noonoo e Robaka no kou ike ana mai la ia'u maloko nei o keia keena!" wahi a Akeneki, me ka nana ana mai maluna o na maka o Robaka, ke kanaka ana i haalele aku ai me ka manao kuhihwea. ua puehu aku kona mau waiwai apau i ka makani.