Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 44, 29 October 1920 — HE MOOLELO NO Elese, ka U'i Nohea i Liliia A I OLE Ka Ipo Aloha a ke Kanaka Waiwai [ARTICLE]

HE MOOLELO NO Elese, ka U'i Nohea i Liliia A I OLE Ka Ipo Aloha a ke Kanaka Waiwai

Iloko hoi o ka rumi hoahu bukc keia wahi kanaka o ka | ana ae nei aia o Hale maloko kahi i noho ai, eia; ' \ li«»i he runii oko.i ka keia wahi kanaka o ka lawe ana mai: . i.i'u." | 1 ko laua lioea ana aku hoi i ka fumi hookipa. huli mai la j ~ihi kanaka a kainailit) mai la i ua o Elese i keia mau olelo: I He hoaloha maikai loa o Hale Venbna' no'u. Ua kauoha! :nai nei oia ia u e hele aku e hoike ia oe ua loaa ka ike ia Ma-' !»t*ia he kaikamalune hana ka oe ma ke ano he kupakako no-; .oko o ka halekuai o Harisona & Co., a ua hooholo oia i ieona •nanao e waiho aku i trona manao hoahewa nou imua o ke ana- : na i keia po." Hc naau olelo pelo wale no keia a nei wahi kanaka e kama- . aku nei ia Elesc; aole o Hale ma maloko o ka rumi hoahu Mike. elike me ria olelo pelo a nei wahi kanaka, aia laua ma ka o na mea kanu ia inanawa; he mau hana wale no.keia a f i kanaka e hoowalewale nei ia Ēle?-e mamua o kona | t;li ana aku iaia a lawe aku no kela liale a .Harisona o ka •!o mua ana a e kakali mai la o ko laua hoea aku. Mohaluhalu ae la na maka o Elese rha keia manawa a kahi ;!iaka o ke kamailio ana mai a ninau aku la : ileaha ka Hale hana i makemake mai.ai ia'u e hana aku?" "1 mai nei he makemake oia e hookaawale oe ia oe iho mai - ihi aku o keWahi hana lapuwale e hanaia mai ana ia oe, a uoi nei e hookomo oe i kou mau inea liilii a hoi koke aku i :\ hale. 1-- hele ae au e kii i kaalio nou e hoi aku ai. a e hui j ku ana oia me oe maluna o ke kaalio mahope o ka hoonoho ; ,;ia aku ia Mahela maleAeo o ka rumi hoahu buke ahiki i ko ' • :aa kaawale ana aku." Aia he manao kanalua nui iloko o Elese ia manawa, a eia . iie i mai la : "E heie aku ana au ina o kona makemake ia, - ;ka nae. he oi aku ko'u pono e noho au inaanei e kali ai nona j hiki i kona hoea ajia mai.' •"Aole ; niai kali aku oe nona, ua kauoha mai -nei oia e hele j uuui oe a kau iluna o ke kaalio a nana no ia e hele ae," .wahi} .. kahi kanaka piha maalea o ka noke ana aku i ke koi. N'o ka puni o Elesc no nei mau olelo pelo a kahi kanaka ohe oia i kali hou iho. O kona holo aku la uo ia no ka rumi ::ialuna e kii ai i kona mau pono.a pau, oia hoi kona koloka, ka papale ame na mikinilima, a he mau minūke helu wale no na ia hope iho ua oili aku la oia iwaho mai ka hale aku, a ee aku la inaluna o ke kaalio mahope o kona alakaiia ana aku e ī.ahi kanaka a hookauia aku la maluna o ke kaalio i paa na aoao apau i ka pakuia. N Mahope o ke pani ana aku o kahi kanaka i ke panipuka o ke kaa a paa, alaila hoi ae la oia a ma kona .wahi mamua o ke kaa, a he jninuke mahope iho, oili hou mai la ua wahi kānāka j ia mailoko mai o kopa wahi e noho ai me kekahi huahuakai i; lio'uia me ka laau hoohiamoe, a wehe hoq piai la i ke parju o.i ke kaa kahi a Elese e noho ana a hoohanu aku -la ia Elese # o ko'i l-lae manawa no ia i pau ae ai kona ike. •; Me ka limaikaika keia hana ana iho la a kahi kanaka ia , r *I,ese; ua hooikaika wale ae la no o Elese e pale i ka lima o '. ahi kanaka e hamo aku ana i kona helehelena me ka laau •īoohiamoe aole nae he hiki, ua oi aku ka ikaika o k'ahi kana- j Ka inamua o kona, me ia kulana iho la oia i laweia aku ai i: l.ahi ana i niaopopo ole ai, he ano hana lapuwale loa i hanaia' ..ku la iaia. Ua oi aku ka ikaika o ka laau hoohiamoe mamua o ka ikaika \ ; l«»aa ia Elese, nolaila, iloko o ka matlawa pokole loa, ua pau ; la konaJke ame kana hoomaopopo ana i na mea apau, a i ka ikr ana o kahi kanaka ia haawina i loaa i kana pio, hoi hou | Cik\i la mamua o kona wahi o ke kaalio, a hoomaka a~ku la ka! hnlo ana me i<a .mama loa, he mea hoike nb ka holopono o na inoa i hoolalaia no ka aihue ana ia Elese. I ka hala ana o kekahi mau minuke lehulehu ma ia hope | !iio, ku iho la ke kāMio mamua oka hāle, kahi a Harisona e i k.ikali mai ana me ka piha uluhua loa o ka hoel koke aku 1 - • kana pio, a oiai o Elese e waiho artd. me ka ona i ka laau j ::<»ohiamoe, hapāiia aku la oia ahiki i ke komo ana iloko o ka | h:t!e. : MOKUN T A XXVIII—Ke Kailiia Ana o Me ka jawiwi wale no ua wahi kanaka la o ka hapai ana aku i Elese, me ka nana mau mai o kona mau maka ihope no ke- i manawa no kona maka'u e hahaiia aku ana paha oia t a kona lawe ana aku ia Elese a komo iloko o ka rumi hookipa,; hoomee iho la iaia maluna o ke koki, akahi lio a loaa ka ::Ktha i ūa wahi kanaka la. ; "'l'a h.oea mai la oia ianei, nolaila e hoi hou aku oe ihope ka haiē," i hooho mai ai o Harisona me ke ala plu ana mai i 'uiia mai kona noho-nui mai. me'"ka haalulu no ka piha paha ka haiioli ame na tnanao pihoihoi. Ia lolie ana aku a Crodina i kela kauoha a kona haku, O; k' »na oihMiou aku la no ia iwaho mai ka rumi āku. O Elesei vak 110 maloko o kela mmi me ka elemakule ame ka wahinej -onn ka hale hookamakama, he wahiiie i ike ole iho i ka hila- ; ila i ka hoohaahaa a h'oolilo i na kama i like me ia i pbe hōoi aumiaia, a e lilo ai hoi i poe hoowahawahaia ma ia hope aku ke kapaia mai i kekahi inoa e mau ai ke alina maluna oi '.ikou. . • Auwe no hoi ka u'i o keia wahi kaikamahine e!" i hooho ( i ai o H»risona i i ala ae ai a noho pono iluna ka noho. a nana*m'at Ta.i tca r waiho kahela aku _o Elese mainn o ke koki, a o kona mana\ya no ia i hele mai ai a ku ma t aoao o Elese a killou iho la e nana me krl hoihoi b na īliaka.' 'Aha! loaa hou oe ia'u iloko nei, a oko hana a-na keia 0 ■ uopopo loa ai kou Lilo i pio na Harisoua ! i pane inai a,i | ' :»hi wahine poupou. ka ona nona ua hale hookāmakama la « ka pane ana iho. * ' ; "W'ehe ae oe i ke -koloka ona i ike aku au_iaiā iloko o kela •3au aahu nani ona £Vkbmo la," i kauoha mai ai ka telcmakule i kahi wahine luahine. He hana maaWHi toa ia o ka weheia ana ae ahiki ī ka .hemo; ; oa. no ka mea. aolie onioni ae o Elese, ūa lilō kona noonōo» :i>i iaia aku. o ka waiho 1010 wale iho no me he mea la d meane aku ana i ka.lii o ka make i ka ua mea o ka ikaikl o ka kiau hoohiamoe. Aohe i emo ia wehewehe āna ae o kahi nnhīne i na.lole o Elese ua hemo ae la ke koloka a ahuwale ae ki ko Elese mau aahu, a ke waiHo lahalaha la hoi ke kūla «• Mokuleia i ka fa'i. . . "Ua ike no anei be, e ka madame i mau lutia nepuelike me kena au e ike iho la?" i ninau mii ai ka elewa- j kule Harisona. "Nana iho oe i kona a-i ua like me ka mdrtu : v e aiai anie ka maemae! Aole oia wale no r aka r nana īho oē : Jvona helehelena, he maemae i ke kai ka plia o ka hala!

" Ae no hoi, he nani mai hoi kau! O keia kekalii o na kaikamahine maemae loa a kekahi kanaka e nele ole ai ka hoohihi, ua kupono loa keia i ua kanaka," i pane aku ai kahi liiahinē. '.'Aole anei ou manao ke lele awiwi loa nei ka manawa e pau ae ai s ko ia n£i ona ana i ka laau a o ko ia nei puoho ae no ia a holo hou aku, elike ine kela lawe niua ana mai au a holo ai?"' "Ke manao nei»au ua pololei kau, ua pololei kau," i pane mai ai o Harisona k "Ina pela e hapai aku hoi ha iaid iloko 0 ka rumi a wehewehe ae i kona mau aahu, o i hiamoe oia;" "Pela ko'u manao," wahi a kahi luahine, o kona hookani aku la no ia i ka bele, a hoea ana no ka wahine Paele, o Sera, a ku ana ma ka aoao o ka luahine. "E Sera, e hapai aku oe i keia kaikamahine ahiki i ka rumi iluna mahope loa a hooinoe aku iaia maluna 6 ka moe. O ka hopu iho la no ia o Sera ia Elese a hii ae la me he wahi bebe la, a oiai oia e hapai ana, kamailio iho la»ia Elese,. a Elese nae e lohe ole ae ana i kana mau mea apau e kamailio iho ana i ka i ana iho: "O kou hana ana keia pau kou holo mahuka hou ana. Na makou oe e malama maanei a e lilo ana oe i ipo.aloha na Harisona, ke kanaka waiwai a hanohano loa o keia kulanakauhale: O kou holo wale ana iho 410 paha hoi la ; mai lilo oe i kaikamahine waiwai ,0 ko hoonaukiuki mua ana ia Harisona, aka, ua hala aku la nae hoi ia mianawa, a eia oe maanei 1 nei manawa, malia o aloha iho Ica elemakule ia oe a loaa kou inahele waiwai. Mai hoao holi oe e hoio; he hana hiki ole no nae ia oe i nei manawa, ua paa oe aohe» ou wahi e pukapake aku ai." 0 ka n'oke wahahee wale iho no a ka wahine Paele la i ke kamailio aohe lohe ae 0 Elese. Me ia ano iho la ka wahiue Paele 0 ka hoomau āna i ke kamailio iho i't Elese ahiki i ke kau ana aku iluna 0 ka rumi, me ka aku 110 hoi o kahi luahine i ka hahai iiiiahope ona, no Harisona nae aohe oia i hahai mai ia ua noho aku la no oia i ka rumi malalo, me ka anaanai mau i kona mau liina, a ine ka holoholo ana hoi iuka a i kai o ka rumi, me kona uluhua loa i ke kali malalo. "MaUolohi lo.a olua i ka wehewehe ana ae .i kona mau aahu a hookonio iho i kapamoe po nona, a hoomoe aku iaia maluna 0 ka u)oe." wahi a Ua o Hari<»ona o ke kahea ana mai i nk <vahine oiai laua e.pii la no ka hale maluna. "E hoomanao olua able e loihi loa ana ka ona o ka laau hoohiamoe a b kona puoho ae no »a a ho.oko ole ia hoi.ko'u makemake." "Ile keu no hoi kela a ka elemakule hiki ole ke hoomanawa'nui iho," i huli mai ai ka' wahine luahine a pane rriai la" i ka wahine Paele: "0 ke ano mau iho la-no hoi ia o kela;kanaka elemakule hupo, e olelo ae au pela. ii pono oia e hoomakaukau ,iaia no ka lua kupapau i nei manawa," wahi hou .1 ka wahine luahine. "Ir\a aole'na leanaka iie-pōe hupo, pehea aha kou pono?" i ninau mai ai ka wahine Paele i ka luahine. . "Oia no hoi, pehea ana -la e loaa :ii ko'u ola, aka aohe 'nae o'u oīelo okoa aku manlua o ko lakou alo, ia'u wale iho.no ia, a o oe. hookahi'iho la no hoi ka mea i lohe ia olelo a'u. Homoe aku iaia iluna 0 ka moe (ia Elese keia), alaila wehewehe. ae kaua i kona mau aahu apau elike me ka hikiwawe c loaa ana iak aua.' Ile mea kupauaha no ke noonoo iho no ko na Lani hoouna ole ana mai i kekahi popo uwila ā pa pono maluna o .keia hale, a luku i keia poe apau maloko o kela hale. He alahele okoa no ka na T,ani e hana mai ai maluna o keia poe, a he la no e hiki mai ana e halawai ai lakou me ko lakou j»opilikia. I keia manawa aohe mea e hana aku ai no ka hoopakele ana ae 1 ke kaikamahine maemae.hala ole.mai kona hoopoinoia ana iho, aka, nana aku nae i ka hana a ke au o ka manawa. f L ke kati ana aku o .Elese. iluna-o ka hoomaka iho la ua mau wahiile la e wehfcwehe i na aahu apau 0 Elese, nie 'ko laiia haawi iho i na mahalo 110 na aahu apau a Elese a laua o kaka'mea, he mau lole kumukuai nui wale no ko ia maii mea apau a TlYile o ka hoolako ana rio. F.lese. 1 ka pau ana o na aahu o Elese. i ka wehewehe, i aku la ka wahiile luahiiie poupou, ka ona nona ia hale, "kii aku oe'i ka lole moe po. Nlaemae maoli no ka oiwi o keia kaikamahine, aohe .wahi puu aohe kee ke nana iho i kona kino mailuna a lalo; aole au i ike i kekahi kaikamahine nani o ka oiwi elike ine. keia iloko o ko r lt inau la a pau o ke ola ana." Oia mau 1,10 kb Klese waiho i ka ona a ka laau hpohiampe i nei manawa, aohe w«*ihi mea a ouioni ae, aohe no hoi he niea hiki iaia ke hoomaopopo ae, a ke kilōhi wale la nei mau wahine lapuwale i kofta kino holookoa mai ke poo a na wawae, me ka.hookani. mau iho i ka nani o kona kulana oiwi. > "Aiai e)ike me ka hau, a nepunepu no hoi me ka nelunehi 0 kona mau wahi apaii! He hana hilahila loa na kaua ka haawi ana aku i nei kaikamahine e lioohaumiaia mai e kela elemakule, aole anei ou manao pela?" i ninau ae al ka wahine Paele i ka luahine. "Hāawi mai ia'u i mau kanaka hupo wale no elike me kfcla 1 na manawa apau. e Sera! Paa iki ae oe i'ke poo ilunā.i hiki ke hookomo mai j ke kapa moepo. O, aole nb hoi i ka nani o kona lauoho ehu piipii i kana mai, aeae hoi kau a hinuhinu 110 hoi elike me ke kilika! Minamina maoli no!" O ka olelo wale iho'no nae ka ka luahine i ka minaminia, a pela aku, aohe nae he imi i ka hana e pakele ai o Elese. Pehfea liuānei e hoāo ai e hoopakele o kona ola ia 0 ka loaa mai b na dāla he nui iaia ma> a Harisona mai a loaa kona pono' 0 ka noho ana. "lle helehelena koha \ like loa me ko kekahi anela," i pane mai ai ka wahine p.iele, oiai oia e nana iho ana i ke kino..:natti pu'ipu'i o Elese e wāiho lahalaha oni ole ae ana. "Ileaha kaii mert i ike no na anela au o ke kamaiiip ana rrwii ln, e Sera? Aole oe e ike iki ana.i kekahi mea o ia ano, 0 na mea honua wāle nei no kau mea e ike iho ana. E lawe aku Oe i ka'u a'o, oia hpi, e hooikaika oe ma na ano apau e huli 1 kou inau pomaikai maluna o keia honua elike me ka hiki ia oe, no ka mea, heaha ka kaua nana aku i kela hoho ana ma o, uā ike aku auanei kaua i kolaila noho ana, o ka loaa ae paha la 0 nā pomaikai o keia ola ana, a make aku pau ae la ka hana ana." * ' . "Aole p'u manao pela. Pehea la, e hoomoe iho anei .au iaja ilalo i nei manawa, iia komo iho 1a hoi ke kapa moe p9?" "Ae, lioomoe aku oe. O, ua lawa ioa kona nani e .hoowālewaleia ai kāhunapule, aka e waiho kaua iaia na ka elemakule HarisOna. E hoi kaua ilalo a olelo aku i ke]ā elemakule e pii māi ihlna nei. He manaolāna ko'u aole oia e pakele liou mai nei āku 1 nei manāwa, a eia ka'u kaūoha hope ia oe, e Serā, thāi owaka iki kou rriau lehelehe no keiā mea a kaua i hana ihō la, ā ke mapao nei au e malama ana no iioi au i ka'u hoohiki." Oili āku lā laua a haālele iho 1a i ke pio a laua oia wale iio iloko o ka nimi. Ttla he minamina ko keia māu wahine r ko Elese kino ahie konā itiba hanohāno e hoopoiho oleia e Harisona, no keaha ko laua hanā ole iho i kekahi hāna e pau ae ai kā laau hoohiamoe» i pakele ai o Elese i ka poino e hanaia mai ana maluna ona ? O, āolē lāua e haili aiia i kekāhi mea 0 ia ailo, a no ka mea, o ko īaua hbao ana e hana pela e nele ana laUa i na pomaikai mai a TTarisoha māi, a i ole e hanaia mai ana kekahi hāha e komohia aku ai laua iīōko 0 ka poino.. Haalele iho la laua ia Elese e moe ana no me he mea la aia oīa ilbi<o o kekahi hiamoe kulipoiipo loā, e hapai mau ae ana kona umauma a emi iho la i kona manawa e hanu ae ai, ua hamama iki kona mau lehelehe, ke pulealaki la ho hoi kona lāuoho nialuna 0 ka ulūnā, he ano i maa ole kā ikeia iaia i na manāwi mamua aku, o keii wale iho la rtb. ■ Aia hoi i ka hale malilo ka kahi i kakali mai ai 0 kā hoikeia aku, 0 kona manawa ia e pij mai ai i ka'nīihi kahi a Elese.e moe ana no ka hooko aiia i kona qianao lapu-

wale, a i ka manawa i komo āku ai o ka luahine a hoike aku la iaia ua makaukau na mea apau nona, o kona manawa no ia o ka pii ana mai me ka haalulu o na wawae. "E pii aku anei au i ka rumi maluna i nei manawa?" wahi ana o ka ninau ana mai i ka manawa o ke komo ana aku o ka oua hale luahine. "Ae; o kou manawa keia e pii aku ai, ua makaukau na mea apau, i hakalia wale no i kou hoea aku,". i pane aku ai ka luahine> "E-wiki o pau e mai ka ikaika o ka iaau hoohiamoe 3 hooke ole ia kou makemake." O ka oili mai la no ia o ua elemakule nei a hoomaka mai la ka pii ana no ka rumi kahi a Elese e waiho ana me ka ike ole ae i kekahi mea e hanaia āku ana maluna ona. . Me ka malie loa ia'pii ana aku a ka eleipakule ahiki i ke kau ana iluna, a komo aku ia no hoi iloko o ka nimi, a iaia nae i kau loā aku ai iluiia, nui iho la kona hanu no ke ano naenae. •' Ua haāieleia no ka kahi a Elese e waiho mai ana iluna o ka-moe aohe i paniia, a no ia hamama ua lele rtiai la na kukuna o ka inalamalaīna iwaho, me he mea la e kono okoa mai ana no iaia e komo aku, a kē hoihoi wale la no oia, o kona koit)6 aku la no ia me ka hoihoi wale a ia Ike ana iho i ka waiho 0 Sle<»e me kela helehelena u'i a ka launa ole, hooho ae la oia i kekahi mau huaolelo inalialo: "U'i maoli no hoi kou helehelena e keia wāhine opio! O kou hanā ana keia aōle e hiki anā ia oe ke kaawale mai a'u aku, a o keia no hoi ka manawa e hookoia ai o kuu makemake maluna ou ! Aohe au ku-e ana mai i nei manawa, ua 1010 oe i ka laau hoohiamoe, na'u ka hana maluna ou!" Ke moe !a no kanā pio me ka oni ole ae elike no me ia a nā wāhine o ka haalele ana iho, a 110. ia ike ana. iho ona i ka wai' ho malie o Elese ua hoouilāniia āe la ka makēmake iloko onā no ka hooko aku i kona makemake. Ua poina ae la oia i kona niāirano k'upono ole ua hele a haalulu, o.kona hele mai la no iā e paiii i ka puka ā !aka mai Ja ā paa, a huii hou aku la no kahi o ka moe a Eiese e waiho mai ana. īna h'e manao maleee kekalii iloko ona. no Eleso m.imuli o kona nāna iho he kaikaniahine o Elese i haulehia ole i ka hewa mamua, inā la paha ua waiho malie oia iaia pe!a, āka, oiai aia mau na manao debolo iloko ona kahi i hookikina a'e ai, haalele ae la oia i na manao porio apau ma!)ope, kapae loa āku_la hoi i na manao minamina, oiai nae aohe no he mau mea o ia ano iloko o kona naau, o na mānao kuko hewa ino wale no. MOKI'NA XX ĪX—Ka Hoop&kele Ana i-Konā lnoa-Maikai. ,Vfa kela manawa a ke kanaka eleinakule lapuwale o ke kuloii ana iho me ka manao e honi, me he mea la ua iho mai Ja kekahi anela ma.i ka īa.ni mai no kahoopakele ana ia £lese mai ka Ji{o ana he pio na nei iapuwale; me he mea la ia manawa o ka ikaika o ka lāau hoohiampe.iloko ona ua mahia loa ae la, no ka mea; ua piioho aeia o E!e«e ia manawa a kaakaa ae la kona māu-maka, a hoeunaopopo ae la no.hoi i ka me.l e ku iho ana*ināiufia ona ame ka mea e hanaia iho anā iaia. Ua paa oia i. ka piilikiia e na lima o ka elemakule ia manawa/'a ke' hohi ae la hoi i }ca hanu polppolona ō ka 'elemakule, herhapu i aneane loa oia e luai ae ia manawa, a he helehelena hoi kp ke kanaka anā e Uana ae āna-mai o| aku kona hoowaUawaliā mamuā o na mea ino e ae apau ana i ike ai maluna o keiā honua. *' Ke ik'e ae !a oia i ka. mahānahana' o ka liānu 0 ka eīemakule ma kona mau.papalinā, a ke*noke. iho'la'-no'.Hoi 1 ke kamailio iaia rpe na huaolelo »)pau ,o ke alpha ma kona mau pepeiao. > . > ' v • la manawa helii!ii,loa kahi manaoio |lqko o ka elemakuh; ua hoi hou inai: ikaika iioko o Elese elike me koua,,anf hiau, eiā nae. iloko o kela manawa, me ko E!cse'ikaika āp t au ua pale'mai la oia i ka elemakule a hikāka mai l.ā i Jcahi e, me ne mea la he k'ane oiā ia manawā, ā HPWahi keil<i*T)ebe loa o Hārisoha. ' : , f ' Ma ka olelo maopopo ana ae a o kahi i !aki āi o Elefce, aohe ikaika i loaa ia Harisona ia manawa e hoopāpa akii ai ia E!ese, a oiai ua loaā ole kekahi mānao ,ia: Haliiona mainuā e hanaia mai'ana ōia elike iho la-me keiā, aole oia i hoao e kii-e māi iā Ele.se, 'aka hele hikakā aku la oia ho kekahi āoāo o ka rumi ahiki i kona hooku'i ana aku i ka paia. : . Maiaila kona wā!ii o ke-ku ana, me kā hnalulu o kona inaii wawae ame ka nāka hoi o kona kino holookoā, a huli mai la e haiia ia Elese me ka holowai o kona mau maka, ka mea ana i mānao ai e hoohaumia. Mai kahea ae pāha oia ia manawa no kekahi kokua, iria he aho kekalū iloko ona iā manawa, āka no kela hikaka ana aku oua me ka hooku'i anā aku i ka paia me ka ikaika, ua paii maoli kona aho. Ma kela manawa ua ala ae la o Elese a e ku ana hoi malunā o ka pāpāhele me £a nāra ana ae ma o a maanei o ka rumi, a ke noonoo la oia peltf a la' i hoea tpai ai, oia ia hal<i. Oiai oia e ku ana a e nana aku ana hoi ia Harisona e ku mai ana ,ikē iho la oia ua liailiia mai ka oia ā hoophala maloko o ia hale, elike me leona laweia ana mai mamua, o ke ano nae 0 ka mea i hanaia pialuna ona i hoea ai oia maloko o ia hale, āohe hiki iaiā ke hoomaopopo. Naha iho la oiā iāia iho ia manawa aohe ona mau āāhu, he kapa moepo wale no ke paa ana ma kona *o ko'ha mau āahu e ahii mai āna nia kahi e, alaila hoomanao iho la oia Ua weheWeheia ka kona mau aahu apau, a ua hookomoia hie.kapa moepo no ka homakaukau ana e hoopoino iho kā elemakule iaia. Ua piha loa oia i ka huhu ame ka hilahila pii ia inanawa, a ia maiiawa oia i kamailio aku ai i ka elemākule tio ka hilahila ole a<ni)au aku la nO kona mau lole. "Kuu mau aahu, auhea !" wahi ana me ka leo ko'ikoM o ka mea i piha loa i ka inaina> "Aia ke waiho mai la ma o, e kuu aloha!" wahi ā ka elemakule o ka pane ana mai, me ke kuhikuhi ana mai ma kekahi kihi 6 ka rumi. "Ua kamailio aku au ia laua e hoakoākoa no 1 kou mau lole apau ma kahi hookahi, me he meaia nau ponoi i wehewehe a waiho malaila." "\ T a nawahine o keia hale i wehewehe, e kuu āioha. No ko'u maka'u aole paha au e lilo i wahine lawelawe kupono nou, no ka wehewehe ana ae i kou mau aahu, pe!a au i kauoha aku ai i kela mau wahinē e wehewehe i kou mau lole. O, e kuu aloha, mai maka'u oe no kou hanaia aku ma kekahl ano lapuwale e hoopoinoia aku ai kou mau aahu. Ua kauoha aku au ia laua e hanaia oe ame kou mau pono apau elike me ka laua e hana ai i kekāhi kam'a!iiwahirie. E loaa aku ana i wahine lawelāwe pohoi nou. i home poiioi nou ame na mea HO āpau hou ponoi. mai kāumaha iho oe no ia mau mea." "O, noho malie oe e kelā elemakule lāpuw r ale. Pukn koke aku oe iwaho mai keia rumi aku i nei manawa!" wahi a Eler,e me ka piha i ka huhu ia nianawā. Akaāka wale mai la no o HaVisona no nei mau olelo hookeke a Elese o ka paiie ana āku, a ma kahi o koha hooko-i ka Elese o ke kipāku ana aku iaia e hele aku iwaho, hele mai la ka elemakule np kahi a Elese e ku aku ana me ka pane ana mai: "Mai hoonaaupo oe ia oe iho, e kuu wahi ipo u'i. Mai pono loa kou ku-e aha mai ia'u me kou mau koa ā maka'u ole ina aoiie oe i haule i ka hewa me Hale a oia ttiau no hoi kou ano plaikāi he wahi- kaikamahine i ike ole ia ūiea he hewa, 'aka, oiai ua noho pu oe me Hale no kekahi manawa a Ua haiiiehia paha Oe i ka hewa, ke manao nei au he mauawa keia nou e noonoo iho ai." ■'Noho pu me Hale ? E manao ana anei oe i ko'u tiele pu anā me Hale ua haule au i ka hewā a ua lilo aku ko'u irjoa haāikai mai a'u aku? O, aole o'u makemake e kamaifio hou aku'me be, eia wāle no ka'u e kauoha aku ia oe e puka koke aku pe mailoko aku nei o kela nimi i nei manaw^; t haawi mai 6e i uianāwa no'u e komo ai i ko'ii mau aahu» aiā a pāa alaila ia- au.e karhailio pu aku ai me <3e;:itf&>--t!ianao

ana au e haawi aku i-manawa nou," i pane eku ai o Elesc rae ka piha loa i ka huhu. "Aole o'u makemake e hele iwaho, a aohe no hoi o'u makemake ia oe e komo hou oe i kou mau aahu. Ma ko'u manao, a o ia no ka'u e ike nei no'u iho o oe kekahi o na kaik&mahine ,"a hooki pu iho la ka Harisona kamailio ana mai. , la manawa ua oi aku ko Elese hoonaukiuki a u;i uluaheA"a J maoli kona noonoo no ko Harisona ae ole e oili aku iwaho • mamua o ka hiki iaia ke hoomanawanui, ke nana iho la oia iaia iho he kapa moepo wale no konn e komo ana ia manawa, j a oia hookahi wale no hoi ma kela wahi me kekahi mea kokua j ole mai iaia, eia nae aole ona maka'u ia Harisona ina no ko I laua lawelawe lima maoli, no ka mea, ua hoaaia ae ka inaim j wela iloko ona, me kona ike pu iaia ia manawa ua lawa loa kona ikaika e paio aku ai me ka elemakule. Ua nohoalii ka inaina inaluna o Elcse ia manawa, aka, māhope o kona hooikaika ana e hoomama i kona noonoo, i aku ia i ka elemakule me ka leo o kekalii inea inana, aoU hoi ma ke ano he pio oia i ka i ana aku: j "E ka elemakule hilahila ole, ua oi loa kou mau makahiki j e kupono ai oe e lilo i kupunakane no'u. Aole ana anei oe'e j oluolu mai ana e hele aku iwaho 110 kekahi manawa ahiki i ka j paa ana ae o ko'u mau aahu i ke komo?. : Aole anei ou hilaj hila iho ika noho mai iloko o keia ilwhini(e kekahi kaikaittai hine olohelohe o kona kino?" i "O ,c kuu ipo a'u e inanao nei na'u oe, aole o'u makemake ; e komo hou oe i kou mau aahu, no keia kumu, ke manao nei : &u o kena kapa ou e paa la ma kou kino oia kou aahu maikai I loa e komo ai. Aoie anei ou ike iho he nani kena lole oka j hana maiauia ana a i kupono loa hoi no kekahi kaikamahine ; u'i loa. elike me oe? "E hoonoo iho oe me ke akahele loa, aole e hiki ana ia i Hale. ke hooiako inai in oe me na mea maikai loa au e make- ( mahe ai elike me kā'u e hoolako aku ana ia oe; aole loa e hiki j una iaia ke hoolako nui i ka hapa hancri o na mea a'u e hooj !ako aku ana ia 00. ! "Eia no hoi kekahi, aole i kupono loa ko Hale noho pu ana ' me oe, me kona ike no iloko o kekahi manawa pokole loa ma i nei mua aku e marci;i ana oia me kuu kaikamahine me Mabela 1 liarisona." ■ "Aole o'u miikemake e lohe hou aku i kau mau olelo e ka i elemakule hilahila o!e. Aole anei oe eae mai ana e haalele mai \ keia rumi?!' i ninau hou aku ai o Elese. "l'a hiki ia'u ke ae aku i kou manao ma na inea e ae au e noi mai ai, aka, no kela noi au e hele au iwaho mai keia rumi aku, aole loa au e neeu iki aku ana i hookahi kapuai. E olu- : olu oe e hoopau i kou kukahalake ana mai. E kauoha ae au i omole waina no kaua a e inu like kaua no ke oln kino o lea I wahine a Hale. Pehea ia ia i kou manao?" '•£ ae mai ana artei oe e h&ālele tityi i keia rumi i nei mana- ( wa?" v\ahi hou o ka Elese ninau. • "Ina ait e hele aku ana hookahi no kumu a oia keia, e kaupha aku ana au i kela ?nau wahine nialoko o keia hale e lawe mai i omoīe waina iluna nei no kaua, a i ole e lawe hou ! mai paha i hoohia'moe hou nou, i pau kou walaau ana : marehke me kena," wahi a Harisona o ka pane ana mai, irie i he mea !a o kona manaoio maoli no ia. I Ko ka ae o!e mai o Harisona e hele aku iwaho ike iho U 1 e Eles& 'he mēa makehewa wale no ke kamailio heiu ana aku iaia, no ka wWa, i ehia hoi auanei manawa aYia e noi aku ai e 'ae olē ia rnai -ai. Ia manawa ke ike la no oia he elemak&k : nawali\vali o Harisona o kona mau lala, ua haalulu kotia mau ' >vaWae aine kona-mau lima, nolaila, noonoo iho la oiain? \io j koha' hWelawe -īnaoli me Harisona e eha ana no oia iiia, e» nae, oiaū oia e noonoo ana pela, ua ulu ae la kekahi manab i akeakea o ke'ano hilahila iloko bna, he hana maikai ole nSUiA I hoeha ana akni i ka i e make. 1 C i Eia /īae ua hooimAhnahpa l<ori«l manao ē ho&o e hā- : kika, ma*muli o kona lohe inaopopo ana aku i ka Hirisona o | 4ce knmiiio ana mai no kona kauoha akw i na wahiiie e nphs I mni aii'a miilalo ē lawe mai i laau hoohiamoe hona, nolaila hod- , lala iho la oia i leekahi hana no kona pakele mailoko akn o I kela hale ina e hiki ana. Oiai oia e noonoo' ana no kona alahele e pakele ai ua loaa j koke nō iaia ka ike, eia nae, me ka ikaika wale no oia e hana i ai i hiki ai e Jioōkōia ia inanao ona, eia nae, ia mana\va hooj kahi ke ulu pu la ka maka'u iloko ona ina no kona hooko aku, e li!o ana paha attand i inea e poino ai ka elemakule a poino pii me ia. .• ; l'a loa iloko o kona noonoo aua lilo hoi i mea maka'u loa nana kelei mau olelo a Harisona e kauuha aku i na wa!iine 6 ka hale, e'lawe mai i laau hoohiamoe nona. , Va .mao{>ōpo iaia ina no ke kauoha i*-ō aku o Marisona i na j wahine, e hooko i'u ia mai aiia kana kauoha, a i ka inanawa e i pii mai ai o na Wahine, alaila akolu lakou la ma kekahi aoao ! mai e ku*e mai ai iaia, a e loaa ole ana i manawa nona e hooi kaawale aku ai iaia iho mailoko akm o kela hale. j Nolaila, ika manawa i puka mai ai o kela mau olelo mai ia j Harisona nlai a ike pu aku la no hoi i leo Harisona nee ana I aku ho kahi o ka puka, me he mea la e oili aku ana oia iwaho , no ka hooko ana i kana mea frke kamailio ana mai e kauoha ' aku ana oiā i na wahine malalo e lawe mai i laau hoohiamoe, | o ko Elcse hopu koke aku la no ia i ka uluna mailuna mai o ! ka moe, a me4a uluna iloko o kona lima, o kona lele aku la rto ia me kona ikaika a pau maluna. o llarisona, me ka hoopili : mau aku i ka uluna i ka waha o Uarisona i hiki ole ia Harij sotia ke uwa afe, a ia manawa hookahi.kula'i aku la iaia a hina | iluna o ka papahele me kona ku pu iho maluna o ka elema» | kule me kona kailmaha apau, me ka hehihehi pu iho maluh& • ona. ; •. J!oko o kela inanawa, no ka hikiwawe loa o keia hana ana ; akti a Elese maluna o elemakule, aohe mea hiki inia ke ' aahu ae, na like loa kona fiina ana iho me ka hina ana o k<s kalu bche nawaliwali, a olai ua paa loa kōna waha i ka uluha a E!cse o ka noh ana aku ihamua o kona mau maka, aoh<l Jed ; puai iki o Harisona i loheia mai e na wahine e noho mai | inalalo o ka hale ia manāwa. • ; | "Mai noho oe a walaau iki," i papa iho ai o Elese» "Aolf o'u makemake e hdcha iho ia oe, aka nae, ina e ilwa ae aiia , oe e pepehiia ana oe e a'u a make, aole au e ahewaia mai ana i no ko'u haha ana fho ia oe pela." Ma!ia paha o ko Harisona manaoio maoli no ia ia manawa e pepehi iho āna o £le<e iaia a make, no ka mea, ua moe ma* lie lōa oia me ka hoao ole ae e u\ya, aohe no hoi oia i hoāo iki ae e hookaawale ika uluna e'p&l ak(i ; )jiaft|Ua 0 kōha j waha, oiai o o ka holokiki hou ana akii nd kahl o )c.t ' moe a hahae ae la i kekahi apana o ke kihei, a i ka loaa ai|ta mai ō ia apana iaia. nie ia apana oia i hauhoa ai i na wawde ame na lima o Hafisona ahiki i ka paa ana e hiki ole ai ia Harisona ke wehe ae iaia iho. i "ln.l e hoao ana oe e uwa, e hoopihaia aku ana ko \vaha e a'u me ka welu, lohe oe!" i pane iho ai o Elese me ka huliil o na maka ame ka nui pu 0 kona hanu ia manawa. Aohe ōni ae o Harisona, aohe no hoi he hoao ae e uwa/ o i ka moe malie wale iho la no, a no ka mea, ina aole oia e hana . ana pelā e hooko aku ana o Elese i kona manao e hoahiha | aku i kona v/aha me ka welu. la manawa aole oia i minao e hiki ana i kekahi kaikamahine oloko o ka halekuai ke hakak* | no kona inoa maikai, i ka manawa e lilo ai kona hoohaumiaia i aku i mea nona e ponlaikai ai. Hoohuli aoao ae la o Elese iaia a kukulu mai la i kekahi i noho ma kona poo, ka uhiia iho 'o kona poo a paa me fce ! koena 6 ka uhimoe ana o ka hahae ana, i hiki ole ai ia Hafi* ! sona ke ike mai i kona manawa e komo ai i kona mau aahu, i alaila īiele aku la no kahi o kona mau aahu e ahu mai ana, a i hoomaka ihō la e komo me ka awiwi loa. o kela o keia, aia ka , pono a paa oiā! ka manawa kupono loa i loaa iaia (Aole i pau.; .