Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 45, 5 November 1920 — Page 4
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ua hoea mai i ka hopena o ka noho mana ana o @ Demokarata. ma ka hookele ame ka hoo@ ana i ke aupuni o Amerika Huipuia, ma ke kaili ana mai o na mana koho o ka Uniona i @ mana i paaia e ka aoao Demokarata no na ma@ ewalu. a wailio aku iloko o ka lima o ka aoao @lika. mamuli o ke kohoia ana mai nei o Sena@ Warren Harding i Peresidena no Amerika @ paia. pela hoi kona kokoolua. me Calvin Coolidge @ ke hulana Hope Peresidena.
O ka heluna baloka kiekie loa i loaa i na moho Peresidena me Hope Peresidena a ka aoao Repuba@ ma ke koho baloka o ka Poalua aku la i hala. @ hoike mai ia. aole wale no i haawi piha aku na @ i ka lakou mau kakoo ikaika ana i ka la@ mau moho. aka ua @ne pu ia aku ka noonoo o @ Demokarata. E ku-e aku i na moho a ko lakou @ @alaiaina ponoi iho. mamuli o ka manaoio ana, @ o ka aoao Repubalika wale no, e loaa ai ka pula@ on a pono ame ke kumukanawai o Amerika @. aole hoi ma o ka aoao Demokarata la.
No na makahiki ae nei ewalu i hala. i kau aku ai @ maka o na makaainana o Amerika Huipuia. ma @ o ka Peresidena Wilson ame kona mau makaainana @ko o ko lakou mau lima; i ka wa nae i hoea mai @ ka hoaoia. ma o ke kaua la nana i hoala mai i na aupuni o Europa, ua kau ae lakou i ka Peresidena Wilson. ma ke ana kaupaona. a ua ikeia kona mama @. e lilo ai kana mau hana ame kona mau kokua o ke aupuni. i kiko eleele, i kukuniia aku i ka aoao Demokarata. a huli ku-e aku ka hapanui o na makaainana o Amerika. ma ke koho ku-e ana i na moho i kela soso kalaiaina, i kukulu mai ai. i mau mea paahae ma ka hakoko kalaiaina i hala aku la.
Ua hiki ole i na makaainana Amerika oiaio apau. ke ae hou aku e kaa ka hookele ana i ke aupuni iloko o ka lima o na Demokarata; no ka mea, ma kahi o ko ka Peresidena Wilson hoohana ana aku i na alahele apau e hoopakeleia ae ai ka aina. ame kona mau ma@nana. pela hoi me na oihana ko'iko'i i pili loa i ka holomua o ka aina. ua kapaeia ae na noonoo ana @ ia mau mea ano nui. ke kumu nana i hookomo aku na makaaipana apuni ka uniona i keia la. iloko o na manao ohumu. i ke au hookele aupuni Demokarata, hooholo iho la e waiho aku iloko o ka aoao Repu@. i na kaula kaohi o ka hookele aupuni ana.
No ke kulana o Kiaaina Cox. ua hoike okoa ae oia i kona kakoo ma na aoao apau i ka hookele aupuni ana a kaPeresidena Wilson; ua lawa ia no ka i uli ku-e ana o ka hapanui o na mana koho iaia. Aole nae malaila wale iho la no. ke kumu i ikeia aku ai kona kupono ole. e lilo i alakai no ka lahui Amerika. ma o kana mau haiolelo hoinoino pili kino la; o @ kanaka o kela ano. aole loa i kupono no ka paa ma i ke kilana ano nui loa; aka i kanaka noonoo kahele. i kanaka e lawe ole mai ana i na hemahema. i ole kekahi mau mea liilii paha. i maunu no ke @ahele ana i ka noonoo on a mana koho. o ua kanaka. oia ke Senato@ Harding. ka mea a ka lahui Amerika i kapai ae ai a kau iluna o ka noho Peresidena Amerika.
He mea liilii loa nae ka paio mawaena o Senator Harding ame Kiaaina Cox no ke kulana Peresidena loko o ka noonoo o na kanaka Amerika oiaio apau. ka lakou i nana aku ai. ma ke ano ame ke kulana oiaio o kela ame keia moho pakahi o laua. Ua kau ka ko lakou hilinai piha ana. ma o ka kilo ana o Mr. Harding i Peresidena. pela wale no e nanaia ai ka pono o ke aupuni ame kona kumukanawai, kela pono @ i kukuluia mai e kela aoao kalaiaina. no ka mea ua hoike mua ae o Mr. Cox, i kona kakoo i ka papahana i hoolalaia ae e Wilson, ame kona aha @.
O ka pilikia nui i ikeia ma ka hookele aupuni ana @ ka Peresidena Wilson. o ia no kona wae ana ae i a poe. e hiki ai iaia ke alakai. i mau hoa kukakuka ona. o na kanaka ko'iko'i e makee ana i ke kaulike, ka pono ame ka pololei, ua hoopau aku oia i ko lakou lawelawe oihana ana; o kela hemahema nae ana hana aku ai. he puupuu ikaika loa ia nana i hoouna ku i ka moho Demokarata iloko o kona haulehia.
Pehea ka naauao âme ke akamai o kekahi mea e pii ae ana a noho ma ke kulana Peresidena no Amerika Huipuia. aole loa ia e kokua aku ana ma kana mau lawelawe hana ana apau. ke ole oia e wae ae i @ kanaka naauao. na kanaka akahele o ko lakou mau noonoo. i mau hoa kukakuka nona, ma ka hoo@ho ana ae ia lakou. ma na oihana ano nui o ke aupuni.
Me kekahi ahaolelo nae i noho mana ia e na Republika. me ke kanalua ole ke olelo ae, e hiki ana ia Mr. Harding. ke hooko aku i kana mau alahele apau hoolala ai. no ka holomua o ke aupuni. a no ka pono kaulike hoi o kona mau makaainana.
Ua Ku I Ka Naauao Ke Koho Ana
Ma ka hopena o ke koho baloka o ka Mokupuni o Oahu nei. maluna o ka ninau bona hoaie. no na paipu lawe meaino @ua hoike mai ka hapanui o na maua ko@ i ka naauao o ka lakou koho ana. ma ka aoao "Ae." me ka naua ole i kumu ku-e i hoalaia mai e kekahi poe malalo o ke ano naaupo.
I keia la. ua maopopo loa. ka hoomoeia aku o na paipu lawe meaino ma na apana o Waikiki ame Kalihi; o ka pomaikai hiki mua loa. e ikeia ana ma keia hana, o ia no ka hoolakoia aku o kekahi mahele nui o na limahana, me na hana no kekahi manawa loihi.
Oiai nae, he heluna nui o na mana koho. i koho ole i ka haloka. no na hona aie. ma ka Poalua nei. mamuli o ko lakou maopopo ole i ka waiwai ame ke ano maoli o ka ninau hona. ua lilo ko lakou noho na-aupo. i kumu e oili mai ai kekahi mea maikai loa. ma ka loaa ana o ka lanakila i ka aoao "Ae." mamuli o ka uuka loa o ka poe i koho ma ka aoao "Aole."
Ua hoakaka aku keia pepa i ka pomaikai e hoea mai ana. ma o ka holo ana o ka bona aie. o ia no ke kulana maikai e loaa ana i keia kulanakauhale; ka hiki ana. ke hoopakeleia ae na ola makamae. i ka wa o na ma'ilele e hoea mai ai, no ka mea. o ke kulana maemae e loaa ana i keia kulanakauhale. he mea auanei ia e hoemiia mai ai na poino mai na ma'i ahulau mai.
He mea makehewa ka hoi hou ana ihope. a kuekaa ae i na kumu kupono apau no ka ninau bona aie. oiai ua hooholo mai nei ka hapanui o na mana koho no ke kupono. e hoopukaia aku na bona. i wahi e loaa mai ai ke dala. no ka hoomoe ana i na paipu lawe meaino; o ka kakou wale no e hoomaikai ae ai. o ia ka hookauila ana ae o ke Kulanakauhale a Kalana Honolulu nei. ma ke anuu kiekie. e kau aku ai me ua kulanakauhale ano nui o ka honua nei.
He pomaikai nui key no na kanaka ilihune. no ka mea aole lakou e koiia mai ana e uku aku i na ukupanee o na dala e aieia aku ana; aka no ka poe he waiwai ko lakou, i hiki aku ka waiwaiio i ka hookahi kaukani dala a pii aku iluna. o lakou ke koiia ana e uku i kekahi auhau haahaa loa. no keka@ pomaikai nui, i oi ae kona waiwaiio, mamua o ke dala ame ke gula. o ia no ka lanakila ana o ka maemae maluna o ka pelapela, a o ke ola hoi maluna o ka make.
Me kela manao, ehapai ae i ke kulanakauhale o Honolulu nei iluna. o keia kekahi o na anuu mua loa. e hoea aku ai i ka loaa maoli ana ia Honolulu nei o ke kulana maemae; aole e ku malie ana keia hana hoomaemae. ma ka manawa e lako ai o Waikiki ame Kalihi, me na paipu lawe meaino. aka hele aku anaia i ka loa ame ka laula o ke kulana-kauhale nei. ahiki i ko kakou ike maoli ana iho no. o na ku-e i hoalaia mai. he mau alahele ia e hoi hou ai kakou ihope.
Ke hoomaikai nei keia pepa i ka hoike okoa ana wai o ka hapanui o na mana koho i ko lakou hoolohe ana mai i na a'p naauao apau. i waihoia aku imua o lakou. e na nupepa o keia kulanakau@le. ame ka poe haiolelo i waeia ae; no ka mea, aole no ka pomaikai o kekahi puulu wale iho no, a o ka poe kakaikahi paha. ka lakou i hooikaika aku ai. aka mo ka palekana o ke ola o na mea apau; a no ka hoolilo ana aku ia Honolulu o keia la. i Honolulu ano hou.
Ka Hopena O Ke Koho Baloka Kuloko
Ua hoea mai kakou i ka pahu hopu o na hana hakoko kalaiaina kuloko. ma ka Poalua aku nei i hala. ma o ke kaa ana o ka lanakila i ka aoao Repubalika, mai Hawaii mai a hoea aki i Kauai, e lilo okoa aku ai ka hoomali ana i na hale a elua, iloko o ka lima na Republalika.
Mamuli o ka lanakila ana o ka Elele Kalanianaole maluna o McCandless. ma na mokupuni apau. ua ho'ike mai ka hapanui o na mana koho, me ka nana ole a na kumu ku-e. ae na kipehi ia o ka Elele Kuhio. o ke ano pilikino; ma o ka laa ole ana o ka lanakila ia McCandless, aole i hooloheia aku ia mau ku-e ana mai; aka aia mau no ka hilinai o na mana koho maluna o ka Elele Kalanianaole.
Ua hokahahaia aku no ko kakou manao, i ka loli nui loa o ka huina baloka i loaa i na moho elele pakahi, ma ke koho baloka wae moho aku nei i hala. me ko keia koho baloka; he mea nae keia e hooia mai ana, aole i lilo na olelo kipehi o ke ano kohu ole, i mea e hoohulihuliia ae ai ka noonoo o ka poe noonoo akea. aka ua nana aku lakou ma ke kulana o na moho elele, ame ke ano o ka laua mau hana no Hawaii nei.
Mamuli o ka lanakila ana o na moho Repubalika no ka ahaolelo, ma Maui, Hawaii ame Oahu nei, a hala loa aku i Kauai. ua hoike mai ka aoao Repubalika i ka lilo ana o na ku-ee liilii mawaena o kekahi poe i mea nana oe ia aku. koe wale no ke kakoo ana o na mea apau i ka lakou mau moho. ma ke ano o ko lakou kupono, aole hoi no ka lealea koho baloka wale iho no.
E loaa nae ia kakou he mau haawina a'o lehulehu. ma o ke koho baloka aku la i hala; o ia ka naauao na mana koho i keia wa, aole lakou i makemake i na hooikaika baloka. o ke kulana hailiili. a hoinoino wale aku i kekahi aoao; aka malalo o na kumu maikai wale no e haawina aku ai na kakoo ana a ka poe e hoohana ana i ka mana koho baloka.
Ua maopopo loa ma ke ano o ke koho ana a na mana koho kuakoa ma ka Poalua iho nei, ua haawi aku lakou i na kakoo ana i na moho. aole ma ke ano o ko lo lakou aoao kalaiaina, aka ma ko lakou kulana kupono, pela iho la i kaa ai ka hapanui o na moho lanakila, pela iho la i kaa ai ka hapanui o na moho lanakila i na Repubalika, no ka mea ua oi ae ke kupono o na moho Repubalika i na Demokarata.
Ua hala aku la nae keia kau koho baloka, o ka kakou wale no e kakali aku ai. o ia ka ike aku i ka hana a ka poe i kohoia a puka. na ka lakou mau hana e hooiaio mai i ko lakou kupono ame ka ole; pela hoi ka makepono o ka hilinai a mana koho i haawi aku ai ia lakou.
Nuhou Kuloko
He la kulaia keia Poaha ae, ka la i hoopauia ai ke kaua o na aupuni o @ ropa, e paa ana na hale oihana ma ia la.
Iwaena'o na hoa o ka ahaolelo kuloko e noho mai ana, he elima wale no mau Demokarata, a he Repubalika wale no ka hapanui.
ua hoopuka ae nei o Kiaaina me-Carthy i ke kuahaua, no ka noho mai o ke kau kuikawa o ka ahaolelo kuloko, ma keia Poakolu ae, ka la 10 o keia mahina o Novemaba.
Ma ka uoho ana ae o ka halawai a ka papa o na lunakiai o ke Kulanakau hale a Kalaua o Honolulu nei i aponoia ae ai ka hookohu o Mekia Kealakai i alakai no ka bana puhiohe.
I kulike ai me ka hoike o ke keena o na han@u ame na make o ka papa ola, no ka mahina o Okatoba aku nei i hala, @ oi loa na hanau mamua o na make @ kela mahina.
Ua pau @ kuleana aina pohihihi o Waialua. Oahu, i ka huliia e KALF HAPAKINI. o ke keena Aina o ke Aupuni. E hui me ia i maopopo pono kou kuleana.
Eia mai ke @koa ke oili aku la. me na meahou pili i ke ko@o baloka, ma Amerika a ma Hawaii nei; pela hoi na kii o na moho i kohoia ma Oahu nei.
Ma ke kalua paani o k@ Kula o @ nahou ma ka auwina la o keia Poaono iho e hookuku ae ana na keiki o ke Kula o Kamehameha me Punahou, ma ka paani kinipopo peku wawae.
O na baanui wale ana, iwaena o ka poe hooikaika kalaiaina no ka lanakila o ka lakou mau moho. ua ka hopena o ke koho baloka i hala aku la i hoike mai, ua helu wale aku lakou i ka ma kaui, ua ohi hoi i ka puahiohio.
Mamuli o ka lanakila ana o ka "Ae" maluna o ka "Hoole," ua hoohauoli loa ia aku ka manau o ua hoa o ka papa lunakiai, a ke hoomakau kauia mai, nei ka hoonee koke ana aku i ua hana imua, e pili ana i ka hoomoe ana i ua paipu lawe meaino ma ua apana o Waikiki ame Kalihi.
Oiai aole i loaa ia Me. Geo. Kekoa Ah Nee, kekahi o na moho lunamaka ainana Demokarata o ka Apaua Elima. ka lanakila, ke haawi aku nei no nae oia i na mahalo ame na hoomaikai kiekie ana i ka poe apau i koho iaia ma ka Poalua aku nei i bala.
Ma ka Matsonia e haalele iho ai ia Honolulu nei, ma ka la17 o keia mahina, e huli hoi aku ai ka Elele Kalanianaole, me kana aliiwahine, no ke Kapitala ma Wakinekona, no ke kakali ana i ka wa e noho hou mai ai ka aha olelo lahui, ma ka mahina o Dekemaba.
Ma ka hora eha o ka auwina la o ka Poakolu iho nei i baalele mai ai ka Rev. S. W. Kekuewa. ke kahu o ka Ekalesia o Waianae i keia ola ana, a ma ka auwina la o keia Sabati iho e. malamaia ai kona anaina hoolewa me ka laweia aku o kona kino wailua a hoomoeia ma ka ilina o Nuuanu.
No ka nui loa paha o ka lubi i ka hooikaika kalaiaina, a i ole, no ka loaa ole paha he hiamoe ana. ma ka po p ka Poalua iho nei, a i ole ia, no ka banle ana mai nei paha o na inoho Peresidena Demokarata ma Amerika. ua ha oha'o na hoaloha o McCandless ame ka meia Wilson, i ko laua nalowale ma na hora o ke kakahiaka o ka Poakolu nei.
Ua hoike ae o Kiaaina McCarthy e hoouna aku ana oia i kona palapala waiho i ke kulana Kiaaina no Hawaii nei, ma ka manawa e lawe ae ai o Harding, ka Peresidena hou o Amerika i kona noho, ma ka mahina o Maraki, e waiho aku ai oia i kela kilana ma ka la i o ka mahina o june, mahope o ka hookuu ana o ka ahaolelo kuloko.
Na Mare
John C. Nunes ia Ruby Neill, Oct. 27.
Lambert Kanakaole ia Hannah K. Kahilahila, Oct. 27.
Chas. L. Billsborough ia Annie Hiram. Oct. 28.
J. K. Malaiki ia Akeneki Lee, Oct. 31.
Na Hanau
Na Alexander Awo me Mabel Eddie, he kaikamahine. Oct. 16.
Na Chun Lock ame Margaret Alawa, he kaikamahine. Oct. 18.
Na James McPherson âme Helen Catheart, he keikikane. OCt. 27.
Na S. D. Makaaiau ame Aunie L. Hale, he kaikamahine. Oct. 27.
Na Thomas Bright Jr. ame R@fina Apiki, he keikikane. Oct. 28.
Na Eddie Naeole âme Ida Pahee, he keikikane. Oct. 29.
Na Make
Rebecca Kolo, ma ke alanui Hustaee. Oct. 28.
John k. kuehu, ma ke alanui 1, Kaimuki, Oct. 30.
George K. Kaleikini, ma ka hale ma'i o ke Kula Kamehameha, Oct. 31.
Cecilia Bishaw, ma ka Halemaʻi Pupula, Nov. 2.
Nuhou Kuwaho
NEW YORK, Nov. 3.-Maloko o na kulanakauhale he 100 a 108 ka nui maloko o Konetikata, o ke Senatoa Harding ka mea kiekie loa o na baloka, elike me na mea i ikeia maloko o na hoike i hoihoiia mai.
PHILADELPHIA, Nov. 3.-He 379 mau apana o 7219 maloko o ke kula nakauhale o Piledelepia i haawi ia Senatoa arding he 69,366 baloka a ia Cox he 21,099.
BALTIMORE, Nov. 3.-O Harding ke alakai ana mamua o Cox he 5560 baloka me hookahi hapaha o na mahele koho o Maryland i hoihoi mai i ua hoike a i houluuluia. Ma ka olelo a na Repubalika e lilo holookoa ana ka mokuaina ia Harding he 20,000 baloka ka oi aku.
MONTPELIER, Nov. 3.-Ua haawi ka mokuaina o Veremona ia Harding i na baloka oi loa i haawi ole ia i kekahi anoho Peresidena o ka mokuaina. Ua haule ko McKinley mau baloka oi mamua o ko Bryan i ka 1896. Ma na baloka i pau pono i ka heluia ua haawiia ia Harding he 64,688 baloka a ia Cox he 20,587.
LANAKILA NA REPUBALIKE MA KA APANA EHA.
(Mai ka aoao Ekahi Mai)
o ka hale o na lunainakaainana, ma ke @o nui nae, e ikeia no ka poe i kohoia. elike me ia malalo iho nei.
O na inoa me na hua nunui. o ka poe ia i kohoia a puka, a o na inoa me na hua liilii, ua pau lakou i ka haule. eia nae, ko hoopukaia aku nei, ka heluna baloka i loaa i kela ame keia moho pakahi, mai na moho mai o ke Apana Elima, a no moho o ka Apana Eha.
Elele Lhui.
J.K. KALANIANAOLE (R) ….7706
L. L. McCandles (D) …………1785
Senatoa.
WILLIAM M. AIIIA (R) ……..8222
LAWRENCE JUDD (R)………6820
JOHN LUCAS (R)………………6370
Wan. E. Miles (D)………………4978
Mary Atcherley (D)……………..4711
Archie Robertson (D)…………..3711
Lunamakaainana Apaua Eha
JAMES K. JARRETT (R)………..5002
LORRIN ANDREWS (R)………..4947
ALBERT M. CRISTY (R)…..…..4713
CLARENCE H. COOKE (R)…….4686
GERRIT P. WIDER (R)……….…4295
FRED D. LOWREY (R)………….4055
Claus L. Roberts (D) …………...…2137
Theodore Awana (D) ……………...2118
Neil R. Slattery (D) ……………...…1817
Crane L. Almeida (D) ……….……..1719
Clarence D. Pringle (D)……………..1079
Apana Elima.
GEORGE H. HOLT (D)………2860
FRANK ARCHER (R)……2510
EDWIN K. FERNANDEZ (R)……….2518
DAVID M. KUPIHEA (R)……………….2503
JESSE ULUIHI (R)………………2454
ROBERT AHUNA (D)………………….2478
Geo. Kekoa Ah Nee (D)………………..2443
Eli J. Crawford (R)……………………2344
A. K. Vierra (R)………………..2294
Edward Marino Jr. (R)……………….. 2270
Jack Kalakiela (D)………………2133
Sam Manu (R)………………....2211
HE HOOMAIKAI.
I ka makuahine o na C.E. o Hawaii Komohana. Mrs. W.P. McDougall, aloha a nui, me ka malu mai ke Akua mai.
O makou o na lala ame na hoa o ka Ahahui C E. o Waimea, South Kohala, ma o ko makou peresidena la ame ko makou kakanolelo, ke haawi aku nei makou i ka makou hoomaikai nui ia oe ame kau aliikane, na makamaka, na hoaloha i malama mai ia makou, a i hookipa aku hoi mai kou home i hoohamamaia mai kona mau ipuka, no ko makou hooluolu ana i ka po o ka Poaono, la 23 a Okatoba.
Pela me ka paholaia anu mai o na papaaina i ohuohu i na meaai ono like ole a ka Hawaii, ma ko olua home a ma ka pa luakini o Kalahikiola, i malamaia ai ka luau nui i piha me na hoaai he 300, no ka hooko ana aku i kaa kuahaua, e hui na ahahui o na Kohala ma ka luakini o Kalahikiola ma North Kohala i Okatoba 24, no ka hiki ana mai o ka peresidena nu io ke Teritore, Rev. Akaiko Akana, e ike i kona mau ahahui o na C. E. o Kohala nui, o Kohala iki; ua hooko aku makou a hoolohe i kou leo.
Me ke ohohia ua haalele iho la makou i ka Uakipupuu o Waimea i ka hoa 10 a.m., kaoi poe, a ka hora 1 p.m. kahi poe, maluna o na otomobile elima, me na lala ame na lala ame na hoa i hiki aku i ka20 a oi.
Ke pule nei makou i ke Akua, e haawi mai ia oe i ka ikaika ame ke ola maikai, a e hooua mai no hoi i kona uhane i loaa ka makaukau no kana hana iwaena o na Ahahui o na C.E. o Hawaii Komohana.
MRS. RAHELA DUNCAN,
Peresidena;
MISS ELIZA K. KOKI,
Kakauolelo.
Kamuela, Hawaii, Oct. 25, 1920.
KOHOLA O WARREN G. HARDING
I PERESIDENA
(Mai ka aoao Ekahi mai).
na, ahiki i ka pau pono ana wai o na mahele koho, alaila o hoea aku ana ka oi o Harding mamua o Cox ma kele mokuaina, ma kahi o ka 250,000.
Ma Maine, Maryland. Montana, Kansas, Rhode Island, Michigan, Wyoming, ame kekahi mau mokuaina lehulehu e ae, o Senatoa Harding wale no ka mea kiekie loa o na haloka i hoea aku ma kahi o na kaukani, ka oi ma kela ame keia mokuaina pakahi mamua o kona hoa paio.
He Lanakila no Amerika
Oiai na hoike o ke koho baloka no na moho Peresidena. e loaa mai ana mai na wahi like ole mai. ma kona home no o Senatoa Harding, kahi i noho ai. a i ka maopopo ana iaia ua loaa iaia ka lanakila. aole ia i lilo i mea nona e hoohauoliia ai, aka, ua hoonani ae la oia i ke Akua, me ka nonoi ana laku, e haawi mai i ka makaukau iaia, no ka hooko ana aku i kela hana nui. e kau mai ana maluna o kona mau poohiwi.
Ua hoike ae o Senatoa Harding, ka Peresidena @@@ o Amerika H@ip@ia. e hele hoomaha aku ana oia no kekahi mau pule, a huli hoi mai, ma ka pule mua o ka mahina ae nei o Dekemaba. No ka hoakaka ana ae uae i kona manao maluna o ka hopena o ke koho haloka i loaa ai iaia ka lanakila, penei kana o ka olelo ana ae.
"Aole a'u hoohakalia ana iho i ka olelo ana ae. ua loaa i'o ia'u ka hanoli. Aole keia he lanakila pili i ka mea hookahi, aka he hoike keia no ka hilimai o na makaainana i ke kulana Amerika maoli. ame ka hilinai pu i ka aoao Repubalika.
Me ka hoohakalia ole i hoouna aku ai oia i kana mau hoomaikai me na mahalo kiekie ana ia Kiaaina Coolidge, ka moho Hope Peresidena, @@ ka loaa like ana o ka lanakila ia laua, e hooia aku ana hoi. aole i loaa ka lanakila iaia wale iho no, aka ana ke kokia pu. ana mai kekahi o kona hoa moho o holo ana ma ka paa haloka hookahi.
HE HOALOHALOHA NO KELIIHILAHILA
Kuu Solomon Hanohano. ka Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Aloha nui kaua:-Ke noi aku nei au i kou oluolu in a he wahi kaawale ko kau pepa, e hookomo iho oe i ka'u puolo waimaka o ke aloha e kau ae la maluna.
Ua haalele mai oia i kana mau keiki e noho paiauma aku nona, nau hoi ia e uwila aku ma kela kihi o ka aina, i ike mai ai na kini o mana ahiki aku i ka la i Lehua.
Ua waiho iho oia i kana mau keiki elima me hookahi moopuna, auwe no hoi e. luuluu wale hoi i ke aloha. Ua piha iaia he 44 makahiki me na mahina keu o kona honi ana i na ea maikai, a hoi aku la ma kela ao. a waiho iho la ia maua i koe me ke aloha pau ole.
O Wainiha kona onehanau, a hoi aku la me ka mea nana i hana mai.
E aloha ae ana no au i kana mau hana i ka la'o ka makua e hiki ae ai he mea nui iaia. Auwe no hoi kuu waimaka e hiolo nei!
E Wainiha e, auhea o Keliihilahila? Ua hele aku nei paha i ka hahawi, i ole aia paha i ka hololio i Hanalei?
E Haena e, ua ike mai la oe ia Keliihilahila, i ke ahikau o Makana, ua hele a ohuohu i ka hinahina o Kapalae me na lei hala o Naue, ua pau ka ike ana i na maka aloha!
Ua haalele mai ko maua cousin Keliihilahila, he elua mau cousin ponoi nona mai ke kupuna hookahi, i lehulehu hoi i na keiki a makou.
Aloha kuu cousin me ka poina ole i kana mau hana. Ke noi nei ka'u leo pule i ka Makua e hoopomaikai mai i kana keiki haahaa nei, amene.
Owau no me ka haahaa, me ka mahalo i na keiki hoonohohua o ke Kuokoa.
MRS. KANANI M. KEAWE
OLA MAU KA PAA O NA MAKE O HONOLULU MALALO O KA MAKA KENEKULIA
Oia mau ka haule malalo o ka maka kenekulia o na make maloko o ke kulanakauhle o Honolulu no ka mahina o Okatoba. he 94 wale no mau make i hoikeia ae i ke keena o ka papa ola teritore iloko o ka mahina i hale aku la.
O na make ma na lahui no ka mahina o Okatoba oia keia malalo nei: Na Hawai. komo pu me na hapa-Hawaii he 30; na Kepani he 23: na Pake he 10; na Amerika, 8; na Pukiki. 6; na Pilipino, 5; na Kelemania. 4; na Korea, 2: na Paniolo. 2; na Pelekane. 2: Poko Riko, 1: Suedena. 1: Huina he 94.
DETROIT, Nov. 3.-He 217 o 2781 mau mahele koho o ka Mokuaina o Mikikana i haawi ia Harding he 13,147 a ia Cox he 16,215.
HE HOOMAIKAI NUI.
I o'u Mau Hoaloha âme na Haku Makaainana.
Aloha oukou:-E oluolu e lawe aku i kaʻu mau hoomaikai ana he nui no ke aloha a oukou i haawi mai ai ia'u ma o ka loaa ana ia'u o ka heluna balota kickie loa mai ka Apana Elima mai ame ka hilinai piha a oukou i hana mai ai ma o ko oukou hoolilo hou ana ia'u uo ka clua o ke kau i luuamakaainana na oukou. a uolaila ke hoopaa nei au ia'u iho e lawelawe i ka oukou mau hana me ka mauao kuokoa a hooponopono no ka pono o ko kakou aina nei mai kela pe'a a keia pe'a.
Ka oukou kauwa haahaa.
GEORGE HOLT JR.
APONOIA KA BONA AIE KULANA KAUHALE.
(Mai ka Aoao I Mai.)
loaa he 6195 baloka ka oi ae o ka Ae mamna o ka Hoole.
I kulike ai nae me na huahelu ma luna ae, na maopopo loa, aia ma kaai o ka 600 ka oi ae, e pono ai e loaa i ka aoao Ae i wahi e holo ai kela nina bona aie.
Ua hoomaopopoia maloko o kekahi mau mahele, he heluna mahuahua loa o na baloka no na bona i kaha ole ia e hoike mai ana keia i ka noho pouli uli maoli o na maua koho, i ke an@ o ka @inau, i konoia mai ai lakou haawi aku i ka lakou olelo hoohoi ma ka Poalua aku nei i hala.
Ma ke kaa ana aku la nae o k@ lanakila i ka aoao Ae, e hoopuka ak@ ana ke Aupuni Kulanakauhale a Ke laua o Honolulu nei i na bona aie. @ ka huina o $600,000; o ia hoi i $500,000 no Waikiki, a he $100,000 no Ka lihi, no ka hoomoe ana i na paipu lawe meaino ma na wahi i loaa mua ole ke paipu lawe meaino.
O ka ninau hoopuka bona aie, kekahi o ua ninau i paio ikaikaia e ua hoa o ka papa lunakiai, ma na la hakoko kalaiain aku la i hala,me ke ala ku e ana mai o na manao o na maua koho @ ka apana elima, o ka mea nae nana i hookahaha loa aku i ka manao o na alakai o ka aoao ku-e, o ia no ka ha ule ana o ko lakou aoao, a puka aku la hoi ka aoao Ae.
ma ka hapanui o na mahele koho o ka apana elima, ua maopopo maoli i na mana koho malaila, ka manao nui o ka hoopuka ana i na bona aie, aia ma ka hapanui o na mahele koho, ua noho pouliuli maoli lakou ia ninau.
HOOPAʻIIA HE KANAKOLU LA I KA HALEPAAHAO
Ma ka noho ana o ka aha hoomalu o ka Lunakanawai Lightfoot ma ke ka kahiaka o ka Poalime aku nei e hoolohe i ka hihia o Peter August o Pu@waina ae nei no ka hewa hoeha. ua hoopa'iia oia e ka Lunakanawai Lightfoot hokahi mahina e noho ai i ka halepaa hao. O W. T. Rawlins ka loio ma ka aoao o ka mea i hoopiiia, a ma ka ma nawa i kau mai ai ka aha i ka hoopa'i paahao maluna o August ua waiho koko aku ka Loio Rawlins i ka hoolaha no kona manao e hoohalahala i ka olelo hooholo a ka aha imua o ka aha kaapuni, a he $100 ka bona i kauila mai.
Ma ka oleloike a Kikuta Arakawa, ka mea hoopii, oiai oia e kalaiwa ana i kona kaa kikana lawe ukana maluna o na alanui Luao ame Puowaina ua pa mai la oia i kekahi pohaku i nouia mai e kekahi keiki uuku, me kona hana wale ole aku i kela keiki. Ua lele koke iho la oia ilalo mailuna iho o kona kaa a hoomaka aku la ka hahai ana mahope o ua wahi keiki kolohe nei.
@aia i hoomaka aku ai e hahai ua ke'ake'a mai la o Peter August ma mua on a, a wahi a Arakawa, ua ku'i koke mai la o August iaia, a mahope iho elua mau kanaka i holo mai o uwao ia laua. Ua lehulehu na kalaiwa e ao i kukuluia ae i mau hoike mamua o ka aha. a ma ka lakou mau oleloike apau na kulike loa me ka Arakawa o ka hoike ana aku imua o ka aha.
Ma ka aoao hoi o ka mea i hoopiiia o August me kekahi poe o ae i ikemaka ka i ku hoike ae, a ma ka lakou oleloike ua peku ka o Arakawa ia August ma mua o ke kui ana mai o August ia Arakawa, a ma ka August olelo imua o ka aha he kanaka hakoakoa ka o Arakawa, a ua hoike aku o Arakawa i kona manao e hakoakoa me August ke kumu o kona ku'i ana mai iaia no ekolu manawa.
Ma ka olelo pale a Loio Rawlins no ka pono o ka mea i hoopiiia ua hana o August elike me ka kekahi kanaka e hana ai'ina no kona hoehaia mai no ke kupale ana iaia iho. "Owau kekahi e hana pu ana pela in a e hanaia mai ana au elike me kela." wahi ana.
He kanaka o Peter August nona kekahi moolelo i paa ma ka puke a ka oihana makai, ma kekahi manawa i ha la aku nei, ua hoomaka'uka'u mai oia i kekahi makai e ki i ka pu a mamuli o ia hana ana pela i holo aku ai oia a pakele mai ka hopuia ana aku.
TERITORE O HAWAII
Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.
Ma ka hana e hoopau ana i ke Thrum's. Limited, he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o ua kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia ano, ua waihoia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia, hui pu me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.
NOLAILA. ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a i na kanaka apau he mau kuleana mamua a e kuleana nei pahu i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka aeia aku o ka palapala noi i oleloia maloko o keia keena, mamua ae o ka hora 12 awakea o ka la 17 o Ianuari, 1921, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluana o ia mea, he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo ho maloko o ka Hale Mana Hooko, Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia, a e hoike mai i ke kumu, in a he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.
DELBERT E. METZGER,
Puuku, Teritore o Hawaii. Honolulu, Novemaba 3, 1920. 6123-Nov. 5, 12, 19, 26: Dec. 3, 10, 17, 24, 31 1920; Jan. 7 1921.