Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 45, 5 November 1920 — He Moolelo no LEOLA DALE a i ole Mai ke Kulana Nele a i ka Waiwai-Na Aloha Elua i ka Ipo Hookahi. [ARTICLE]

He Moolelo no LEOLA DALE a i ole Mai ke Kulana Nele a i ka Wa iwai-Na Aloha Elua i ka Ipo Hookahi.

'< • l;a ?itcn ]>ah.i ia. nole o'u ike i ka paani i kela ano w.ihi a Leola, me kona uoke okoa ana ae i ka akaka. 1 4, ::u aoho < u ike* ea, alaila owau ka m'ea nana e a'o aku i;<; . ,♦. ;.h;ki i kuu akamai ana i kela ano paam'," i pāne mai ai ke- j w.nhi k:ij»cn:i koa. nie kona hele ana »iai a kokoke ia Leola. .. k.t i.»aa o k<Ai hoa e paani pu ai,*' i pane mai ai hoi ke kolu j ti.i keoniman.i opio. " i ' A..'e e hiki ia Miss Dale ke paani i na ano lealea elua i ka | ;:ia-.ia\v:i hookahi. nolaila pehea auanei e hookoia ai'ko oukou , ::u».kfuiakc. e na keonimana." i pane rliai ai ke kaunawahine ; ka akaaka okoa ana mai. * .j L a lohe niai la ka Ela Hao i na mea e kamailioia ana; ia i ■vj ; komo mai ai oia tna lea hooholo ana i kela ninau, ma ka j _ ana mai: * ! Kf nianao nei au. ua hiki ia'u ke hoohōlo i ka mea o ou-> . aku ai ia Mi"f=s Dak i hoā paanf # nōna." kn mea apiki.-aole e hiki ia'u ke paani j kekahi o leela | ■ !Ui: kale-i. nolaila e kala mai no oukou ia'u. a e noho 'aku no. 1 ; au i :)K*a ma&ikai, .nawai auanei e nana aku i ke ano i ■j : "ukou paani ana/' wahi a Leola, me ka akaaka ana ae no , "Ina |K*la<<>wa,u ponoi ka mea nana e a'o aku ia oe i ke ano; • ka paaniAoloke ana. a e noho malie Ukou nei aliiki i kou j : k:i-r.ai aua,"' wahi a ka Lla. me ke kii okoa' ana āku i ka popo. ka hamarc. a haawi mai la ia Leola. okeku ae l v a no ia o | kt- kaikamahiiie opio iluna, a hele i'o aku la no ke a'oia mai i j :,::o o ka paani kolo-ke ana. . j 1 kitu»hi. ua hemahema i'o no o Leola, aka nae. i k;i loihi iki j ;,::i aku o kana paani ana, iia maopopo aku la iaia ke ano ame j k i Tiiia o kela lealea. a i ka "hala" ana o kekahi. manawa. ua 1 hek :nao'inia fc a wela, o katii iiae i*laki ai, ua kani koke mai la\, •.e )iaua puhiotyc"i kela manawa, nolaila ua hoopauia ae la ka ana. a noi aku la o Leola i ka Lla l lao, e ae mai e.loaa ' -iia m*i iie manawa e hoomaha ai no ka mea ua 4lele oi'a. a' m!;i loa. me ka maluhiluhi pu no hoi kekahi i kau a nfea o ka :iui o kona holo-ke i o aianei. i hakalia no a noho iho .o I.eola malalo o ka malumalu o ; l.ekahi kuniulaau. o kona puni koke ae la, no ia i'na kanaka ; iw ka lawe okoa ana mai o kekahi poe o lakou i: kiaha; .vai lemi. i wai hau hoi ka kekahi, a he waimomona ka kekahi,; • ke kiaha wai huihui ka ua o Leola o ka lalau ana mai. aka j lai;. i nana ae ai iluna, ike ae la. ola ia I'īiipo lOaika, e nana ; iho ;in;i iaia. me kela ano ana i lioōmaopopo mau akii ai i na j n.;i:i;iv\;i he nui i hala ae, ka mea hoi nana i hoopilikia loa aku ' : . k< »ua noc.»no<j. aia kekahi manao ano nui ma kela ano o ka, :':iipo nana ana ttaai iaia. ' | Kr. .k' Li ua o Leola iluna. nie ka nokeana i ka peahi, i kau i -1 -nta oka wela. aoia ka Pilipo oka pane ana iho :* j "Ik* wela loa keia wahi nou e-Miss Dalfc, e hele akU katia J i'-.a "kahi nui o ka malumalu o na laan, uialaila e Iwomaha ai; dh;ki i kou oluolu ana." ! l'a kani hou mai la ka hana i keia manawa, nle kekahi leo i ;nrk- hulihula, o ka pnhee aku 'la no ia o ka poe e hoopuni ana ! i* 1 eula. a koe hookahi wale iho la no oia me Pilipo a o ia hana <i ka ninau ana mai: S "F.a. ua ike anei oe ia Mrs. Wekela? O ko'u ike ana ito | -.a i ko kakou hoea ana mai nei, aole nae o'u ike aku iaia i keia t nwnawa." j "K** manao nei au. uā huLpu &ku nei Oia me kekahi puulu. i " ka hele holoholo ana aku nei nia kela aoao o ke Uahua mji- • aienie. jvchea, e hēle pu aku anei kauo i ka holoholo ahiki i kai kvia ana aku o Mrs. Wekela?" f' Aoie lu- makemake maoli ko Leola i ka hele holoholo, elike { uu ka Pilipo e kamailio aku ana iaia, aka nae i ōle ai oia e| ■••'n.iLi mai. ua haawi aku la oia Lkona ae, me ka haawi pu | a:«a mai i kona lima ia Pilipo, o -ko laua'nēi hele aku la no ia, j :r.c ke kuileuīlima pu ana, o ka inea apiki nae, aole o laua ike| »kti ia Mrs. Wekela, a ke hele loa aku la laui) ilo ka hoea ana ; : k< J ah: mala meakanu e ulu īnai ana, he wahi hoi i ulu ole j t- na kumuiaau. a ke pa pono iho a ka la ma kela waJ»i nie ! k:: ikaika. - | 'l.a }Kiina aHu nei au i ka paa pu ana mai-nei me kuu ! $>apak\' i paue ae al ua o I.eola, me ka pululu aiia ae o kona i :r ; :n lima maluna o kona poo. | *"Ae. ke hoomanao nei au, i kou ike ana aku nei i ko papale ; %j ka noho, e hele aku au e kii, i ole ai oe e •w'ela i ka | | "Mai hooluhi wale oe e Pilijk> ia oē 'ihp ; iui la\va ae la no 1 ««•i:.: hele holoholo ana mhi la o kaua, e hlili hoi like aku no i ka::a. nv kahi o ka nui o na kanaka e noho mai la." "lie wahi niea liiHi loa keia ia'u, ina ōt'e kakali liilii ana-ina | V.t ;a kumulaau, iloko o na miUiike wale no. e hlii hoi mai! ai au 'ne ko papofc, o ko kauu hoinau no ia i ka hele holo- I hoV. ana. aliiki i ka loati aua dfcu o Mfs. VVekela." ; X<» kela paakiki loa' o ,J?iWpp £)aika, noho ōkoa iho la o| i.eoia ilalo* ina ka aoao o kekahi kumulaau. me ka alaalawa : :.na ae o kana nana ana ma o a maaUei, a iloko o kon.i hiki-; \cW. ike aku la oia mawaena o na kumulaau liilii, i kekahi loko- | wai, uona ka "wai e hulili ana i*ka la. lloko o kela manawa, ua poina 'koke ae la no ke kauoha a , Vilij>o iaia. e kakali malie ahiki i kona huli hoi hou ana mai, O i koīia ku ae la noia iluna, āiioomaka aku la e hele-no kalii o j ke kahawai. Aole he moali.aliiiUi e pololei ai kaua hele ana ; |>ono helt M ale akū la üb'oia, e imi aha* i kekahi ala-; heU- nona e hoea aku ai i kahi o ka lōl?Owdi, a i ka hdla ana ; i.iia o na kapuai he hookahi haneri, iia4uihewa aku la katVa | wahi i lHie ai. me koiia ike hou ōle aku i ke kahawai. a pela ; n-.>i k«- alahēle. e hoea hou ai ofe, no kahi a Pilipo i haalele i ii>A ai iaia e kakali. ahiki i koiia hoi hou ana Inai:- i 'ileaha aua la ka Pilipo e kam'ailio mai ai no ko'u artd», k<? iioi mai oia. aofe aii ma kahi ana i haalele iho «1i ia'u, e kāpa! mai ana oia ia'u i ke'kaikaniahine paa rula ole. o ka 'hana po'iio •a ale no ia*u'ilfeia mamhva, o ia kn. hōi hou ana akli 'iho'pe,"! i kamailio -wale-ae ai no ua ō Lieola. Me kela manao iloko o ua o Leola, hoomaka mai la Oia e | hiili i ke alalwle -e lloea lioii āi oia. no kela Awihi hitja ana-O 'ka \ hoomaka ana aleu e hele no'k'a uiii 'an'a i ka lokowai. o ka fiiea I apiki nae. ma kahi o kona ho<|a ana mai i kana wahi i inake-! di. l\oea akii la oia. ma kapa o;ka lokōwui, ma kahi; r ulu nui 'ia ana e na kūmulaau. ! O ka hiona a tia o Leola t ike l'a, i ka wnihō lfnai imu'a o! kona mau maka. hē hionaklii kanani, me ka hoohihi niaoll. iho la o leona manao, no ka mea, ke ike la oia, i ka ulu «fnai j o na mauu uliuli. ma kekahi aoao o kā lokowai, ain hoi nn: pua liiia ke ulu la ma kela ame keia wahi o'ka lokōwāi, me he J mea la. o kela ka mua loa o keieahi hiona ku i ka nāni maoli; aiia i ike ai.

Ua aneane paha e 'piha ka hapalua hora o kona ana, nanā aku i ka hulili o ka wai o ka lokōwai, ame na hiona j karnahāO e hoopuni £tna i ua kahawai nei, 'anehe mai la oia ē! huli iliope, no ka im ana a'ku i wahi nona ē hoea ai i ke kahua; manienie a ka nui 0 na kanaka e nanea mai la, ua ioa ia imi nae oia, i ka loliē pōno ana 'aku i kekuhi leō i k&*pattēJ an'a mai: '( "Ka, mai ōrii oe, e ku malie loa oe i khhi hookahi,'' no ka j puiwa nāe o Leola i ka'lohe ana aku i kela leo, aole oia i ku j mali.e iho, aka nana aku la ma kahi i pa-e mai ai o ka leo. aīa \ hoi ike aku la oia nie kona mau maka ponoi i kekahi -papa | kaliakii e kau āna. a mamua aku o ua papa kahakii nei, e 'iioho j atia kx?kahi kanal^n ana no o ke koho koke aua ilio, o ke.i kx;iki k£laa ka Ela Llao, ka Haku Baumona. | I keia ike ana mai hoi o ua kanaka opiō nei i ka nana aku | 0 Leola iaia, waiho aku la i kana hulu peiia, īiiē ke ku ana ae! iluna, a wehe ae la i kona pipale, me ka i ana mai: ! "E noi aku ana au i kau mau huikāla ana mai ia'u e ka lede! opiō, iio'kōu hōōpuiwa ana ;i aku nei ia oe; no ka mea i koii | hoea ana mai nei, mamuā pono o 'kahi a'ii e kaha ana i ka'ii j kii, manao iho la āu i ko'u pōmaikai loa, ā 'e kahā āna au i kou i kii, o ka pau wale aku no hoi koe. hōomaka *e oe ē haaiele i kau wahi mua i ku ai, pela au i kahea okoa niai nei ia oe, eia nae, i ua kaumaha loa au no ka-lilo ana o ko'u leo i mea nou e hiki- i lele ai." ' ' I •Minōaka ae la o Leola i ka lohe pono ana i ka hana a kela! hana hiki no ia'u ke hoi hou ae no kela wahi n>ua a'u i ku ai,! a ia w : a oe e kaha ae ai i ke koena aku o kau kii." , "Mē'na mahalo'he nui ia oe." wahi a k'a haku ōpio i 'pane niai ai, ine ka hoi koke ana aku. a, nolio iho la mamua o kuna papa pena kii, lalau aku la i ka liulu pena, o ka hoomaka aku la no ia e peiia, a ma ka aku. aia kelā kantikav:ke hooikāikif mai la ma na ano apau e ke kii o Leola 1 le hapaha hora paha kela ku malie ana o Leola, lolie aku !a ōia i ka pane ana ae o u haku opio nei: "O, he keu aku a ke kilakila! O, ua hoopiha loa ia mai Uu me ka hauoli!" me ka mau no nae o ke pena o ua kanaka opio nei i kana kii. "Ina-ua paa ke kii au i makemake ai o ke aloha no kou," i pane aku ai o Leola, me ka huli ana mai hēle, no ka mea ke nauki l'ōa la ōia, no ka loihi loa o koiia noho ana ma kela wahi. "Alia oe e hele !" i pane koke mai-ai ka Haku Baumona. ine kona ku okoa ana ae iluna. "E kak-ali malie iho oe pela, ahiki i ko'u haa>vi ana aku i ka f hoomaikai nui, no kou oluolu, ame kou lokomaikai, o ka ae aha mai e hōoko i ka'u noi imiui ou," me ka haalele koke ana aku o ua haku nei i kona w'ahi e noho ana. a hele mai la no ka liui pu aila me Leola, aia hoi 'kona papale ke paa ]ki iloko o kona lima. Ia hoea ana mai o ka llaku Hauinona imua o Leola, pane koke niai la oia i ka i ana mai: "Ke.haawi aku nei au i ko'u mahalo loa ia oe, no ka mea ma ou la i holopono loa ai kuu kii, ina aole oe i paa maloko o kuu kii, ina ua lilo ko'u luhi i hoomanawanui ai no kekahi mau la loihi i mea waiwar ole loa, ō k-a'u wale no nae, e nonoi aku nei ia oe, e luukala mai oe no ko'u mahaoi." , \ "Aohe a'u n\ea e huikala aku ai ia oe, no ka mea, he liilii loa "ko'u mana\fa i haawi aku ai ia'u iho, malalo o kau a owau pālia o kaua, ka mea i hoopihaia mai me ka hauōli, no kou lilo ana i mea kokua aku no ka holopono o kau kii," wahi a I ,eola me ka minoak'a ma kona mau papalina. "Ina aole ou pupuahulu loa i ka ho'i. alaila ke kono aku nei au ia oe 'e hele ae e nana i ke kn a'u i kaha mai nei," o ka ae ; aku la no ia o Leola i kela kono. me kona ukali ana aku- mahope o ka Haku Uaumona, a ma kahi hihia loa o 'ka helē ana e hopu okoa īiiai ana ka haku opio. no ke alakai ana āku ia Leola. ahiki wale i ko laua hoea ana aku no kahi o ka papā kahakii e waiho mai ana. I ka nana*ana aku a Leola, he ku-maoli i k'a naiii ka hiona inaloko o'ke kii, o ia no kekahi aoao o ke ka]ia\vai, kela aoaō no'aha o ka hoea„ina mai a ku, a ke ike pu la no hoi oia i kona kii, i kahāia mai iloko o ka manawa pokole loa, o ka helehelena Wale no nael<oe ,aole i pau ka hanaia aiui, a o ia ka ka ĪJakti Eaumoiia, o ka 'pane hou ana mai: "lii aole keia he mahaoi, e noi a). : n ana au i kou ohiolu e a'e hiāi, e loaa he manawa ia'u ē ho«. olau poiio -ai i kou helehelena ma keia kii, ma kou hoea ana mai ma ko'u hale i kekahi manawa kaawale. Ina ō keia kii ou, a iluna oe o kela lala laau, e liihe Hio la a pili i ka wai, kahi i noho ai, ua pa-hanen ia ae ka u'i ame ka nani o keia kij." "Peht J a auanei e hiki ai ia'u ke p'inana iluna o ke kumulaau?' wahi a Lēola me ka noke okoa ana ae i ka akaaka. "Ma ka'u ike, hē nani maoli keia kii, me ko'u nohō ole iluna 0 kēla lala laau." "Ae. he nani i'o no keia kii, malaila wak iho la no nae pau, aohe mea aku if»a-o. Aia keka'hi meā i oi aku, inamua o ke pena ana i na kii nāiii." - Nana pono lo<i aku la o Lēōla maluna o 'ka haku opio, no ka niaopopo ole iai'a o*ka manaō o na mea 'i kamailioia mai iaia, a ke ike aku la ka hāku opio i kē kunana, o ke kaikamahine ! opio, a o ia ka Leola o k'a pane ana aku: 1 "Ua oi aku mamua o k-a nani ka'u mea e ike nei maloko & ! keia kii. K nana ae iio hoi kaua i na pua lilia, me he mea la, e ! lana okoa mai aha no iluna o ka wai, he -kii 'inaoli keia i ka ! n'ani, o ia no oe o ka lilia maoli iiei." ; "*A'ia he like ole mii, mawaena o na pua lilia i kahaia nie na • pua lilia inaoli. E nana aku oe i kela mau hiiihui pua lilia e 1 iuhe -niai la," hie ke kuhikuhi ana aku o ka IlakH Haumoiia 1 na pua e 'hihi ana iluna o kekahi lala laaU ,e luhe iho ana | iluna o ka ili o ka wai. ' ; "E, kakali malie iho oe pēla, a e kii aku au i kekahi pua lilia naii. '-i ike ai oe,-he'oi pakēlē loa akii ka nani ō na -pua maoli. I no ka mearhia he ola iloko olaila, a o na pua penaia ea, he aka ' w r ale no ia, i\o kekahi mea kino oi«uo iuaōli," o -Uā hele aku la ! 'no ia o aia hakii nei,Xio kahi o ke leumulaau. a na-pua iilia e ,'hihi aha. a mōe aku lā iliina o ka lala laaiu n'iē ke kikoo'ana | aku o kekalii lima ona, i ka pua lilia liōu loa, o ka mohala • aiiaiae nl). a iaia nae i huki mai ai i ka pua, ūa liaule aku la ! oia iloko o ka \vai, i kau a med o ka uaua o ka pua, aōhe i'moku mai, iloko o kona ikaika i ka huki. Aōhe ]Vuai leo mai'ka Haku Eaumona mai, a kahea mai la i hoi i mali kokiia. aka ua haule aku la oia a komo kona kino j ilōko o ka wai. Ua inaiiao o Leōla e hōke ae i ka'akaaka, no : kela li.iule aiia'ō ka liakii ōpio. aka iaia i ike mai ai. aole he I akaihai o kēla haku i kn au, Ua holo okoa inai la oia no kahi ! o ke kuinulaau, noke ana i ke kahea'i m'au kokua. a ilōko i no hoi o ia manaAva hookahi, i mqe okō<i aku ai koha kino inaI lUim o ka lala laau. a kikoo aku la kekahi lihia 'iloko. o 'ka wai, i nie ka hiaiiao ē hpōj>akēle hiai i ka Haku -Bauhiona, o k-ā inēa i āpiki nāe, aole hq pa iliō o k'ona lihia i ka w'ai. Ua hele maoli ā pāu ke aho ō ua o I:eola. hie kōitft fio e haule aku iloko.o ka wai. ua hoopuiwa loa ia hlai naē ota i ka paa.iha mai 6 Ūekalii hiea ina kōna niau pōeiliiwi, a liukl ākii la iaia lio k'ahi o ka mauu e ulu mai āna, ma kajfa o kē : kahawai .a he ku-ho kana ihea o ka lohe aiia aku, aia hōi, ua ■ luu aku la'ka mea nona na lima, o ka hopu ana mai iaia. ilōko ! o k'a \vai. a iloko o ka inanāwa pōkole lōa āia āe la ke [ pōō o ka Haku BatiriVona iliina .a maliōpe rrjai ōna, ke -poo o l-Kikila Kinikela, kela lunanui o ka aina hanai holoholpnā ō ii'a ! o Lēōla. . v i Ūa hēl'e-lōa ke. kaikamahihē opio a pilva nie na haawiha o ke kahiha. : no kela hoea ana-imāii o k& liōōpakelē ilokp o k'a manā- ! M'a i rii{iriao niUa olē ih ai, afa oia ktj<uvihāliē wale aku Ta i?ō' nana, aohe īiiea liiki iaia ke hana ākii, 'ā'i ; 'ina mafc o kōna nooiiōō ihaikiai ,aia lioi, iia kau ae la ua kanaka elii^! ina kapa o ka lokowāi, me ka hēle ana 'māi o Kikilā, a āpō ' ae la ma ka pūhaka o Leola, inē ka eeke 'ole ajb o kaikāina- j hin'ē ōpiō, a i plb, -jpale aku p?.ha i lirha i pulu" i ; ka wāi u ; me ka pane ana iho: - •. . i

"Ua elia an6i oc ia'u E nonoi aku ana au i kau mau Huikala ana mai!" Nui iho ka hanu o Leola. a,i ae la: ''Aole au i eha," wahi ma. i4 Mai noenōo mai oe no'u. aka no ka mea iloko oka pili- i kia!" ' I Ō\vai aku auanei ia ni'ea e noonoo ai ?" wahi a ka Haku | Baurftona i pane mai ai, me ka leo malie, aia nae ma kona mau maka, ka hoihoi, iafa i nana mai ai maluna o kona hoopakele. I a i mai la| "Ua hoopakele mai oe i kuū ola i 'keia la. e lawe aku i ka'u j mau hoomaikai he liui ia oe," alaila pahola mai ia oia i kona! liiwa imua. no ka lululima pti ana ine Kikila. ! Hopu aku la no hoi o.Kikila i ka lima o ka haku opio. pie ka; puliki ana iho. a i a:kii la: "Ina no paha aole au i hoea mai nei. j e liiki ima 110 ia oe ke hoopakele ia oe ih'o," alaila noke okoa ] ae la oia i ka akaāka. me he wahi mea ano ole la kana ! āku ai 110 'ka palekana o ke ola o kela kanaka hanohano. j "O oe wale iio ka mea nana i hoopakele ae i kuu olā, no ka j mea he ehva kapuai ka hohonu o ka wai. ma kela wāhi a'u i; liaule aku nei iloko o ka wai ; ina aole oe'i hoeā mai nei, ina j ua make iiu, no ka mea aole he hiki ia uke au. Pehea ua hila-1 hila anei oe, ke ae mai. no kou hoopakele ana i kuu ola % ?" ' "Aole ia he mea hilahila." wahi a Kikila i pane akh ai, me j lea mau 110 o kona puliki ika lima oka Haku Baumona. "He oiaio. ua pomaikai maoli kaua a elua, i ko'u hoea ana mai i ka.manawa pono loā. e hiki ai ia'u ke hana aku i kekahi inea noii e palekana ai." "No 'ka mea au i hana inai ai i keia lā, ke inakemake nei aii e lilo kaua i mau hoaloha pilipaa loa mai keia uianawa ak'u, ahiki 'i ka hopena o'ko kaua niau la o'ke ola ana ma ka honua nei. e ae mai ana ānei oe i keia noi r" Kuemi mai la o Kikila ihope! no ka mea ua hookahaha lo& ia mai kona manao, no ke noi anajnai o kela kanaka i maiihini loa iaia nei, e hooaikane laua, alaila pane hou mai la ka liaku opio. • "Aīaiia paha ua kanālua oe no ka lawe ana aku ia'u i hoaloha nou, no v maopopo ole o ko'u inoa. Owau ke keiki aka Ela Hao. a o ko'u inoa o ka Hāku Bauinona.' "O ka inoa o keia keonimana oia o Kikila Kinikela. ka mea nana i hoopākele i.kou o!a e ka 1 lakiV'Baw«nona/' wahi ā Leola iiia ke ano, oia ka mea nanā e hoolauiia aku ia Kikila. "Ke ole āu e kuliihewa.'he hoaloha keiā keonimana nou, aka e lilo pu anā oia i hoaloha ho'u, ke ole oia e hoole mai i ka'u i noi aku .nei iaiā." /O Miss Dale keia Icde e kuu haku, ka ona o ke Kakela Lōme," i kaa aku'ai hoi ma ko Kikila aoao ka hoolauna ana ia Leola. "Aole au he hoaloha no ka lede ōpio'nei. elike me kāū i inanāo ai, o ka niea oiaio he ki)ihva akii au malalo ona." Kilohi pono mai la ka Haku Bauihona i.ka oiwi kino kilakila o Kikila, me' kona manaoio. ole, h.e kiilana kauwa ko ke kanakā nana i hoopakele ae i kona ola, ine ka i naa mai: "Ile ka:nva *nei op?" '. "Ae, o ko'u kulana oiaio maoli ia liaku, o ke.aloha no kou," alaila kaha aku la ua o Kikila eliele. "Aole i pau ka'u kainailio ana me.oe, e kākali iki iho pela no kekahi māu 'niinuke." walu a ka Haku Eaumona ,eia nae, he kanaka ō Kikiln i maa ole i ka hololi, ma kana mea i manao ai e hooko a'ku, aohe ona hoolohe hou mai i ke kahea aku o ka liakii opio, māmuli ]iaha hoi kekahi o kona ike iho, he kuīanā kānwa kona, ajie haku hoi keia, e kupono ole af laua. e lilo i mau hoāloJia. , ' MOKUNA IX.

- Alaw.i ino mai la ka ka 1 laku Baumoua uaua aua ia I.eola, no kela nalowale ana aku o kona hoopkele iloko o ka naheleliele, ka niea lioi nana i hoopii ka ula īna na papalina o Leola, a o ia ka ua haku opjj& nei o kā ninau ana mai: "Ea, he kauwa anei ke kulana o kela keonimana?" Luliluli ae la ke poo o Leola, a i aku la: "Aole o'u manao, ua kapa aku kekahi poe iaia he kauwa, oia ponoi no ka mea i noonoo iaia iho ma kela auo he kauwa. Oia ka lunanui nana e malama nei i ko'u aina hauai holoholona." "Akalii nō a maopopo ia'u, eia ka he lunanui oia 110 kou aina lianai holoholōna," wahi a ka"~Haku Baumona, me ka nana aiia aku ihnia o ka wai, e lana niai ai;a o ke kahawai, a panie hou ae la: ,f He kilakila maloli ke ano ame ke kulana o kela kanaka opio ! 4 Ua kamaaina au i ke ano o na kanaka hanai hololiolona apau, mai ka 'poe oo a ka poe opiopio. ua okoa loa ko lakou mau aiio, mai'ko Mr. Kinikela mai. Ue kamaaina 110 anei oia, no keia wahi o ka aina? Ina he mea malihini loa oia, alaila maihea īiiai oiii i hctc fnai ai ? M v ko : u manaoio. he kanaka oia mai Aukēkonilia mai." wahi a Leola o ka pane. ana aku. ma ke ano maopopo ole, oiai nUe, \ia huna īlio la oia i ka mea oiaio loa. 110 ka ike i loaa aku iaia no kahi i Uoea Vnai ai o Kikila. ma kela kakahiaka mUa loa, o kona "halawai aha me ke kanaka opio. ''Ua kamauihii no-au'i kekahi poe kanaka o Aukekeralia, he poe 110 i noho'hana nia 'na aina hanai holoholona, no nae i loaa aku ke a'no o keia kanaka opio i kekahi poe o- kikou, a o ia ka'u e olelo.ae nei, i ke kupaianaha maoli_o kela kanaka, a'ii e nianao nei'aia kekahi meahuna loa e pili ana i kona kulana oiaio maoli." v "Ke. hoopau manawa wale nei 110 kaua ma keia wahi. ma ke kamailio ana, lie m'ea'pono e hoi koke oe e kuu haku i ka hale, e wehe ai i koli mau lole pulu, o loaa auanei oe i ke anli," i'pane mai ai 0 Leola, no ka hoololi ana ae i ka 11001100 0 ka llakii Bauniona. mai ka noke mau anii aku i ke kamailio e pili ana no iKikila Kinikele.. ' "Ua pololei oe e. ka lede opio, ke ike nei au i ko'u anuanu." alaila kii'aku la ka Haku Baumona i kana mau mea kahakii, a houluulu mai la i kahi hookahi, a 110 ka nui'loa o kana niau mea e hapai ai. pane okoa aku la o Leola: "la'u aku kekahi ukana! E haawi mai oe na'u e'hapai aku 1 kou noho, no ka mea ua hele maoli Pe a luuluu." "Mc ka inahalo a hui ia oe! Uā'hiki 110 ia'u ke -liapai i keia rtiau ukana apau, nq k'a mea. owau 110 ka mea nan^i hapai mai i keia mau ukana, aole _o'u hilinai i na kauwa. he poe hoomaopopo ole lakpu," a ka hapai ae la 110 ia o ua haku nei i kana mau ukana. alaila kauoha a.ku la ia Leola, oia ke hele mamiia, ina ka moali alanui, e moe pololei ana no ka home 0 na īnakua o ka Haku Baumona. Oi'ai laua nei e hoi malie āna, ua namunamu wale iho la 110 ka 'Haku Baumona iaia iho, me ka Johe c!c mai o Leola : "Oa kaokoa loa kj aho o keia kaikamahine opio mai ka nui mai o .na kaikamahine. O ka fiookano. ka haaheo. ame ka hookae, tca mea pipilipaa i iia kaikamahine o.pio a'u i kamaaina ai, i keia kaikāmahiue htfe, ua makeinake oia e liaawi mai i kana mau kqkua ana N ia'u," alailā kamailio okoa aku la oia me ka leo nui: ~j . "E hhiieāla māi ia'u e Miss Dale. ke nihau aku au. ua! iiahā i'nai'paha oe ia u ā hoohalike i ko'u aho me,ka puaa ea?" "Aole 4te iuea o keim ano f iloko o ko'u noonoo. a aole jio a'u niea e noohoo hei nou 'e kuu haku. Heaha iho la auanei 'ke kumu a'u e.kapVaku āi/ia ee hē holoholona?" "No ko'u heie pu ole ana aku hōi me ko'll mau mak\ia. ia lauā i hoea akū āi i ke Kakela Lome, no ka ike aiia ia oe. He wahi ano maik«i olb pālia ia iloko o'u. a ifu nana maoli mai •nb iiā. kānakā apnu ia'u, ma ke aiio he mea ike oie i ha rula mai keia o ko'u hui pu ole ana aku me lakou, i'ioko o ka lakou m'au anaiha hoohauoli. "Ua. kāpa mai na kanaka opio ia'u, i ka 1010. nō ko'll liui pu ole aku me lakou, ma na hana hahai holoholona. aka e hobpaū āna au i ko'ii nianawa, ma.ke'pena anā i ke kii o na irjanu ame ua holoholona- No na wahine opio. aole ap 1 lohe, l

i ka lakou mau mea i kapa mai ai ia'u, !rie he mea la nae, n , liele lakou a piha i ka hoowahawaha ame ka hoihoi ole īa a. aole no nā<e o'u liana ia iakou, no ka ( mea ao|e no.ou 101 h>i leela poe wahine opio'.'' -« "Aia kaua a hoea aku i kou hale, e haalele iho ana au īa na hoomamao ia'u iiio ma kaht kaawale loa. wahi a Leola in. ka minoaka ma na papalina. 110 na olelo a ka Haku Haumuu i. no k hoow.ahawaha o ua hak.ii nei i na \\ahvne opio. "O kou kuleana ia, ke manao oe e hana mai ia u pela; nae, e hoomanao iho oe e Mis's pale, aole 6e 1 komo ijok" . ka'u mau mea i kamailio aku nei no na wahine opio. r. luv kala mai oe ia'u ua palaka maoli ko u noonoo nou, no ka loa oaha hoi o ka'u mau hoomanao ana, no kekalu poe wahm. aku." / , . '"Alaila. ua hookaokoa anei oe ia'u. mai ka nui mai u n. waliine opio au i kamaaina ai?" wahi a Leola, me ka inm. aka uia kona mau papallna. "Ae. 110 ka mea, ma kela manawa inua.loa d kou.mau mak. i ike aku ai ia oe. ua''komo koke ka. makemake iloko o'u ih,i . a i kou wa i kamailio niai ai, me ka leo oluolu, ua i ok> maoli iho no au iloko o'u, ina oe he kane, e lawe mai 110 a i ia oe i hoalolia no'u." . "Ke kaumaha loa nei au, 110 ko'u lilo ole aila i kane. a o ;.< ka'u e noi aku nei'ia oe, e huikala mai ia u, wāhi $ Leola. īu kona uumi ana iho i koila akaaka. t • "E manao mai āna paha oe. he mea naaupo au, no ko u Limailio ana aku nei i ka'u mea i nonoo ai. Ua haawiia mai k.i olelo ia kaleou i liiki ai ke hoike ia ae na mba ilōko o leo kakmi mau manao. a np ko'u huna ole i ko'u pela ili" la i kuikahi ole ai ka uui o na'kanaka me a'u." I Ma kela wahi ōka laua nei mau olelo, hoea aku. Ia laua » k.i I hale, a ia wa i holalau aku ai o Leola i katid kaniaiho ana. ! "E hoi koke oe e wehewehe i kou mau lole pulu i keia uia I nau a. o loaa auanei oe i ke aiiu.' . "Aole au e ae aku ana e hele ahiki i ko hōOia ana niai ia u. 0 oe ]>u kekahi e komo mai iloko nei o ka hale, ā e hoomali t iki oe maloko o kuu keena kahakii. oiai ua ike au na malul.i luhi oe i kela hele ana mai nei a kaua." "Ae, ua pono i' kela, e komo aku au noloko o kou keeu.i kahakii, e lioomaha īiilii ai. mamua v o ko'u hele ana aku e lu.ii 1 ka nui o ko makou poe," o kā ukali akii la no ia o Leola mahope o ka Haku Batimpna, me ko latta pii ana aku ma k>. alapii.e hoea aku ai no ka hale maluna. Oiai nae laua fiei e pii ak uana ma ke alapii. ua halawai ak:: la laiia nei me ke kauwa laivelawe a ka Haku Bautnona. e ili" mai ana ilalo. a iaiā i ike mai ai i ka pulu o na lole o k«»u.i haku. aole oia i kamailio wale mai. no ka mea he rula paa ka i haawiia i.na kamva apau ,aole lakou e liokeike wale ae i kikahi mau ano kahaha f no lea lakou tnea e ike ai i ka haku opi<>; nolaila ua huli hoi hou akii la ua kauwa nei iluna, mamuli <» ' kona ike ana iho tia īnakemake leona haku iaia, no kana mau mea e kauoha mai ai. ke Hoea aku no Uona rumiw

0 ko laua nei pii malie aku la ia ahiki i ka papahde elua. huli mai la ka haku opio, a i mai la ia Leola: "Maanei ina: kaua, aia ma kela kihi kal|i i waiho ai o ko'u wahi keenn kahakii. Ke ukali ]>ono mai la o I.eola piahope o na kapuai o ka haku opio, me ka hele ilo hoi o ka papaheie i wanikiia, a, pulii i kn wai, he mea oJe 'ilo nae ia i ua haku liei, no ka mea oia 110 ka haku maliina o kqla home. aahe ana mea e hopohopo iho ai. a o kekahi 110 hoi;*ua makemake nui oia, aku i kaua malihini, e i kona kecnti. Ia laua i lioea aku ai, waiho iho la ka Haku Baumona. i kana mau nieahāna kahakii ilalo, lalau ae la hoi i kona papale* kapu, a kiola aku la iluna o ka papahele, me ka pane ana mai ia Leola: "Ua niaopopo ia'u. he niea makemake nui oe e ike i na kii maikai, aia lie m'au kii lehulehu maloko nei o kō'u keena, ua hiki ia oe ke nana i kela mau kii, oiai au e hele aku ana e komo i lole hou no'u. v\ia lio he piano ke ku mai la ma k"kihi, a.he niau pila e ae īio kekalii malaila, ua noa na mea apau oloko o keia rumi ia'oe, o ka'u wale'no e nonoi aku nei i kou oluolu. liolo hoi oe ia'li ahiki i kuti hoea hou ana mai." "Aole'au e haalele i keia keeua iHiiki i kou hoea hou ana mai<" wahi a Leola me kona akaaka okoa ana ae, no'kona ikv aku, ua makemake fnaoli kela haku opio iaia. "\-Volc no au e loilii loa <fku, o ko'li Hōea hou niai no ia." ka haalele mai la no ia o ka l laku Bauniona ia Leola, a koni'» a!ku la ma kekahi rumi, e pili kokōke mai ana me kela keena. me ke pani hou ana mai i ka piika a pāa. 1 kela noho hookahi ana iho a Leola maloko o kelii keena. kilau aku 1a oia i kekalii huke kii e \Vāiho iina māluna o k< pakaukau, a hoomaka aku in. e nanā, a ke ike la oia, he ma ; ; kii kekahi i kahā maoli iā e kh haku opio. ihhmuli o ke ka;i o kona inoa malalo o kela mau kii. a na kekahi poe okon aln . i\o hoi kekahi niau kii ; he mau kii nani wale no e loaa ole ana hoohalahala ana. 1 kr<pau aua o ua kii malōko o kelā buke iaia i kā uana. k : .; okoa īCc la olā ilunā .a'hele 'aku la e nanā i uā kii e kau m i; aua ma na paiā. aia ka t)iahalo ame"ka.4ioohihi iloko ona. n ke ku maoli o kela mau kii i ka nani. ana e ike la, aole e hil ke loa.n mai kela mau kii, me na dala liilii, aka me na kumr kuai kiekie wale no. - I kā pāfi ana o konā hoilioi ika nanā ina kii, hoohuli ni 1 oia i koiia noonoo 110 kahi o ka piano e waihō mai ana. a oi; J o ka hookani piano kekahi o kāna mau hana* akamai loa, i 1> I kālia no a noho pono ihō oia Ualo. o kapalili aku la m» ia kona mau nianāinanālima. iluna o ka papaki o ua piano nei. mamua o kona j)aani maoli aua āku i kēkahi inele, ōili mni ka 1 īaku»l)aumona iwaho, e komo ana oia i kekahi paalole I" via nae, ma ke ano o kona lauoho ke nana aleu.'me ka pupua hulii loa oia i kōmo mai ai i konā lōle, a i kahi ai hoi i kor lauoho. me ka maloo pono ole no o ka wai. I kela ike ana aku o Leola i ke komo ana mai o ka- Hal • Oaumona, manao iho la oia e ku ae īluna, uā kau e.inai la n. ka lima ouā liak'u tfei ilunā, a pa'n'e mai Iā: "L hoomau n - ii ka noho ana ilalo.' wahi ana, nie ka aw'iwi aiiā mai ahiki n 1 i kahi o ka piaiio. kukuli okoa iho la iliuiā ō ka papaliele. nie i. lolehple ana ae i kekahi mau pepa metc ē wāiho ana. ! "Ua ma'kemake au e hoikeike aku ia oe i kekahi inele kal ii loa oka loaa āna ia'u. māloko ōke keena waiho huke. Pclk he lnki no nae pahā iā ōē ke him'eni car M . Ae. aole no nae i ka nui loa.'-' wāhi a Lēola, me ka ho« palih ana aku o kona mau manamanālima i na kl o kn pian "Akahi lio a loaā ihō la ua mele nei a'u i maketrtake a me ke ku ana ae o ua haku nei iluna. a waiho ae la i ka p*; leo nk?le mlmiua o kahi e kaūia ai o na melē. me ka pane ' ana mai: "Ua hoao no hoi au e himeni. i keia mele. aole nae he lrl : pono ī kau a mea o ke kiekie, malia aole i kiekie lōa keia Ini" m ia oe. lua ua kiekie loa aleii la ia oe 'ea. ālaila aole no e hiki av īau ke himeni, no mea lie haahaā«io ko u wahi leo," nia hoomaka. aku la oia e hookani i na huāmele i hoōkaawaleia P'ano .a i ka hōea ana inai i kahi e hiiUeni maoli r.ku . o ke kani ku la ūo la o kona leo. māi ka mua mai ahiki i pau ana o ka pa'uku ēkāhi. .. ° kela M** I ' l Wmeni kahikō loa, i paanaau i na v ii a na' K-anaka lawāi'ā, a o ka lākōu mele ia. e himeni ai. • ka hoonana āna i ka lakou mau bebc. ohw e kakāli ana u : ■ hō' mat ona waāpā lawai'A. ' > I kela hooki ana iho o ka Leō.la himeni ana. aia ka minna' 1 pap^ T \° a o ia k'auā o ka P a: ana mai He keu aku ka u'i aph"ife kā iiaui o kou leo ika h mem, E hoomau āl<u ika Kim'eni ani aliiki i ka pauku li- . he hiki ra'u ke, k« 'ākū niaanei a hnololnoe i ke ao ame'ka po. me ka mōlwva olē.". (Aole f pau. * ;