Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 46, 12 November 1920 — IKEMAKA I KA NANI O HAMOHAMO MA WAIKIKI. [ARTICLE]

IKEMAKA I KA NANI O HAMOHAMO MA WAIKIKI.

Mr. 5ol t Aloha oo:—E ae mqi ia'u i mnna-wa kaawale kahi o ka kapa biwabiwa. ! Msffce kakahis*ka Poaha], Oet. 14, ua i kau aku kou meakakau auie ko 'u i»oa- ! Daimana ma lte kihi o ke alqnui [ Liliha 4 m f Moi ma ke ks*a I Waiklki, o ka pilikia ma ia alahele he I | elua maiiawa i kau aku ai i kahi kaa a kahi kaa nka, ia'u e ma nn ! n<fiTo o ke alanui Moi, papalua ae kona | loli ano hon i ke au i hala. he u'i okoa |uo keia a ana aku o kokeke i aoa i ka Kokeīe Moana, o ke kolu koia 0 na. kaa e kaa hou aku tii, a na , ia po iui uanii ■ [ ma-mao i kd6 ak'u ; a ua ko maua noonoo no ke iau aku i ke kolu o ko kāa ? a pakipeki wawae aku \» uie k« malie, a he hoie ma o o Waikiki, u he ' t pa,ma ;j ka nana -ana ak» n kōn kis i alanui, aohe ka jo ke kau inai hoi,~ a kuhikuhi aua ka , lima hele f>ololei iloko, he oie loa ma iiā ano ap t iu, a he k" i hoaa ke hi*li aku i ka ippa o keia alanui. iie mea | pouo e-kauia i papainoa me na : io jiunui i maopopo i na 'inaiihini aino ilonolulu nei ma ka aoao o ke alanui. | Ua kw jho ia' mau% e nana i ka pop o : hple juai aiia i ke. ala»uij ua hoea mai he puulu koinaiH Hawaii ponoi ame kekahi maui lahui e ue, e hele ana 1 kf kula, ifiai!oko mai o keiii plaūui a e ku nei. Ninap aku nei io'u ' meakakau i ieeia fH>e kaikamahino qia i ka oīelo gSh.kuahj.DO, pii koke ka namu huole, oala u* lakou. | lic>omay no i ke ku, a hoea ■ mai nsi he lede mai kela aoao mai & Xa a i. oie. vqr k4hi I ala iki ae; ua ninau meakakau §ta ihea ke alaūui Qhua laue?. 0 ka paoe j «.ohe oia i uiaopopo ia aiāuui. Aia o<? i iLea e noho ncif Aiii ma-o ae, neL I'ii malie aku la koa m?akaVau c*e ' ko'u aohe knn%ka maalpaio ! mai, he Kepaui/ 'ke n»nau aku, luUluĪk j ke pk)o, 110 save. Hopma,u no i ka pii [ ana aku iuka he. ano ijf«mo no ,'kpU. wiihi ke he)e mai, a ku a|ia iwaenaWona 0 ka ia o ke alanni e ku aua he halepiile o Kaumakapiii ] ma ka aōao ma Wnikiki, ua paa i kn ' pa } u ma keia aoao o Ewa he hale uo, | a e uiokaii ana na apanapana i uluia ■ e na roea kanu iloko o ka pa. | Ku maua p ha uiaal* Jtnai o ka poē fi,iēle piai ana # elike itte ka mai ai; . uo a kokoke ae la i-'kA. hora 8 o ia kakahiaka, oiai o ke o ka hora 7 ko maua wa i kau «ku ai, pa ana keih leo o ka hanehane mai kekahi wahi mai, a kahea mai aua ia niaua. Ke alawa nei maua ina-o a o ka. aiua, a ike aku la ko'u hoaloha .he leiie liaa(»hauo, o Mia.. Lepeka Keliimoewai ao -Waikiki nei. Hele aku la maua, aia kela. iloko o kQ pa o ka halepule kahi i ku mai ai me kona aahu keokeo, a hui aloha kakahi' aka malihini. Ninau no.hoi kela i ka maua huakai 1 hele mai nei maua e huli i ka Hinedu 0 Inla e kaulana uei i ka hoola i ka ma'i." Ae, e kali iki k.akou a. kokoke ,hē i kā bora 8 a oi iki, alaila hemo mai aia ihea kPnakeena hana? Mamua iho nei iloko o k.a balcp\»l« o jKquuiakapUi keia, ka eha Heia o na inoa o Kaupia-. kapiii e k&heaia uei i koia wn. Lolie mai nei oia e paa ana ka puka o ka halepule, aole e ae hou ia e hana hou iloko o ka luakiu'u Uu niuau kou 'iueakakau, aia ihea hale noho, a kuhikuhi mai nei kela aia o kela liale pena nieleinele ilaila oia e moe ai. Ku iho la inakou a hoomaka'aku la o n.inau iaia ina ua ika mua oia i keia keonimana; ae, owau jnea nUiH. ma k»i opp. oe i keia manaw ( a« > l'a maikai loa au ma na ano apau. Ikeia aku la ua makaainana e hele mai ana no tika. U» hele malie aku la makou noloko o ka e waiho nei na paila papa,a noho iho 1» no ka «aauawa. T ka hui ana me keia poe, ua aloha. 0 ka uinau ka lakou ia 'u, aia ihea kona hale? Eiā, aku no hoi e ku mai la. Noho iho la makou kali no ka hemo mai a ka pnka. Ua hemo mai la ka puka a ikeia aku la oia e hele mai 9,rta .in,o ka paa lole tmp niauu a hala los, 1 kai nei; he heleheiena u 'i kona o k$ opioj)ip no ke nana aku. Ua kali iho La'makpu. I keia wa a'u e nana nei o na auo ma'i- like ole,- e ninau aku ai i kekahi a i kekahi. I ka hiki ana mai 'i ka hora 10 ua heulo ae la ka puka e kopip aku ai iloko, a e ku laiQ# o, ka in?a i o na hookeke a,ku hookeke mai, o kou mauao e kpnio mua o'e. Ua h»ile oualie āku ja Jfou a ilokō, a h,oi''|os aku la au iua- ka linua hope loa o waiho'ui ana iloko, a o ka gjau aijs o ka poe o_ka kpena aia no Wahp ? kali uiai o ko oukou p£u ae, kowo. mai an»; Ke noho nsi maua a i kahi kahi, o i% ko a Vau|jy ijtraueh i pane. njai <*i, a.ia a .luauapio ,i ke Akua alaUa 'pī* a \na u,o oje $ ,ola \aia na ke ke ola la 04, uip k«u lep ana- inai, uiai poipa i oliwa o ke aloha o ka 'iuea iq o,e. la'u e hoolohe nei i keia inau olelo hui iho la maUa me Apanā, kekahi o nā -

makaikiu o" ke aupuni; ninau mai la ke!a ia'u, he hele mau no au i keia wahif Aole, akahi no mana a hele mai i la. Pau no hoi ka- makou hawana'wnna aua. He mau minuke ia o ke kali ana o ka puka mai o ka Hinfdu o Inia, oia hoi o A. K. Mo2umdar. I ka puka ana mai jie meha wale n<j koloko no ka n a °a aku iaia. me 'kona aahu koloka mele-, mele lokihi ilalo, a uoho ana iluna o ka noho, ,a hoomaka na ma'i e hele a kuknli imua ona' me ka nialie. Q na keiki liilii ka mua, ua lawe ae na makua me ka lakou keiki liilii imua ona me ka hoike aku ma ke kuhikuhi ana o kou lima i kahi o ka pilikia i lpaa ai ke keiki. He nui na makua i lawe ae i kn lakou ,mau keiki, a i ka pau ana o ..ka ha,panv|i o na makua me kpiki i \ia pnku iwaho.. ua hel? aku keig w%hi kaika,mahine iiuku o 4 makahiki," aohe mA' kua, a kukuli imua o ke alo, a ninnu mai la, auhea kou. makuahiue? Ko'u mama ame ko 'u papa ua make ia, wahi ana. ; Kulou malie iho la a ninau aku la i kahi o ka pilikia. Aloha no ka leo o ka opio. I ko'u naua ana i hakalia wale' no ia oe i ,ka pane pololei -aku i kana ninau, o ia keia, ke manaoio nei oe i ke Akua a e haawi oe i kou hi\inai e ola ai oe? Ao. ' Ninau Jkahi o ka pilikia o kpu kino, he kuhikuhi wale iho no oe i kou ina na apau au i ilye ai, he ehaeha ia i loaa ia oe. Ke pau no kau kuhikuhi ana, hookahi hele o ke kau mai o na lima aiie na leo pule, me ka nhi mQi,o' īeo, a lohe ole aku oe i 'knna leo o ka nanahe mali'e loa, jjfa kqhi o ka amene ana, he ano puiwa no oe i k.ana amene Pr ia hoi k«»ia, Free, o ia noa bf, a o ka pau uo ia 'huii e'Koi. ' Aia ma ka puka e puka aku ai oe he. pahu elala' i waihoia ma tp : $ahf, a haāwi aiii oe, heinō ka gpsahp aku.' la'u e nana nei i ka poe mamua, e hana ia Ilēi, kei'ki liilii, Pāke, Haolo, • ala wa ae nei au ma ka puka ma ka aoao ma Ewa, e auamoia mai ana he wahine Hawaii me ka aahu eleele,. a ,i ke komo ana he elua -39£3>igana e hapai nei, hooknhi mamua » mahope, aku nei a |Ua«ū»ua, hopmoei# iUŌ iljana o i|a noho, e wāiho loiki ana,'āia hoi ke noke ia luai la kela poo'i ka puleia, a he'mō aku iwaho; ua kou ui£sja/kakau ame ka poe r e noho &na i koe ihp, i ko'u ike ana aku e aīa mai ana a rtbho iluna p ka ihp la oiū/ . I ka pau ana o na lahui o,.ua hoomaka na Hawaii e heie imua ona. He. elua ano rula ke naua he kukuli ilalo a he_ku no iluna. 1 ka hiki ana mai i ko'u mannwa i hele aku ai imua ona, o na uinau aaua o kela pp.e i.pau i 'ka pU'ka iwaho, o ia na ninau ia 'u. K;i nq au iluna, kuhikuhi ka lima ma lee pie ,na wahi liilii iaia, a i ko'u pau una, o ke alahele o ia uo o ka >uli aku e hoi a kokoke aku'i k:\hi pahu uuku waiho o ke dala. ī ko'u ku āna iho e naua ialoko o keia pahu dala e waiho pna he hookahi keneta me na dala e ae, a haawi ih j i kahi lau oliwa o ke aloha, piika nowaho o kahi alapii, he ano e fio ka iho ana he kulaualana ke kino, paa ka liina ■i ka puka, a pau ka loa, lalau kekahi lima i ka lau o ka la i'paa, ka ihomalie a haule i ka honua. I ko'u nana aku, lei o Kohalu i ka nuku o na manu, i ke kuku-mai o ua otomobile, ua piha ko alanui ame loko 0 ka pa. Ma keia wahi i hui aloha iho la kou meakakau me na honloha, lululima, ke nana aka i na heleheleua, aia wale no iloko o. X? kaumaho oiea nawaliwali o ke ola kino. 0 na luahine palupala anie na elepaakule e alakaiia niai a«ia me ka hpomana.wanui ,a o na opio pu 11,0 hoi k'ekahi, i fyele a I>«\ihi. 0 kekahi n\ea $loha ke nana aku o na keikiKe huli ae kaua e wana aku o na ma'ilolo hiki ole ke hele e auauioia mai ana, a e hiiia mai ai\a, he koha behe, mn keia i hu ai ko'u aloha 1 ko k£|ua lahui Hawaii, e hpomanawanui ana no ka iini apa i ke ola. Ho.ea mai i ka u . a nui IIOU ae ka ppe i hiki ae, a o ia ryla no. Poaoiy> mai O ia rula no, a i keia la, loli «iai la mahea ka eha, ma. ke kpli no eljke me na la ehia iuua; o keia. hoi paue ia mai la au e kulmli ilalo elike. me ka poe hoomana Kakolika o Roma nei. 1 ko'u kukuli ana ilalp he hana n:ii ia o kia hooeini aua ilio i na kuli, ua polea, pu.liki na i na kukuua o ka noho, pda i npke liilii āi ahiki i ko'u kukuli jpapli ana ilalo; pule, a i kt\ pau ana, a ma keia wahi mai akaaka mai oukou iā'u! He-hana nui apa o Vaw.ap heina i ke ku ana ae iluuA, lo* īkihi no manawa ahiki *i ke ku ana Uuna & pplplei, holo n\ai la na aa koko e n\oe loihi ann, ala ae la na «nii o k« kuli, hele holoholo ialoko, a i ka huli ana keia, ano kapeke ; pfke kahi wawae, pau, puka iwaho, o ia rula no o"kahi puki*. ine. ka lau olma. ae, Oct. 1.1, hoea hou no i!aila,p.ii paau nei uo ka piha, e ikeia nei, a i keia la ninap kel-a, niahea ka pilik|af Ma ka maka, lima elua i k£ niaka, pule, «īahea hou? Ma ie kiili ivo, pau ka pule nowalio. I keia la i ikeia aku ai kona loli

ana, ua kii mai oia iluna, a ninau i ko'u pilikin, pau ke kukuli ana o na ma'i ilalo. Hoea mr.i i ka Poalua ae, niaau, paiu*» ma ka maka ame ke kuli. O kaiia ninau, ehia maoanianalima, pane au he 10; lalau kona lima paa i kuu maka akau, ninau hou kela, ehia manamana lima, a pane au, aole. 'Kau ka lima L maka hema, pule no, hoi nowaho; e paa mau ana no kahi lau oliwa. Iloko 0 ko'u manawa e hui mau nei me na hoa he 10 a 15 a oi aku na makahiki ka mamao, akahi no a hvii hoti na maka me ka pahaohao q na helehelena i ka hui ana ibo nei i keia wahi, ua poina ka inoa a 0 kekahi ua he hana nui ia e noonoo ai i ka inoa. Poakahi, Poaha, PoaUma, ua like no ka pii »3U .0 ka p.oe e hele mai ana, peln no ka Poaono; ma kahi 0 ka 200 a oi o ke kakahiaka. ( 0 kekahi pee ua hele a makemalie e nana i ke nno o kana hana ana; ua kipakuia mai e hele iwaho; aole keln hē hale kiionioni a keaka. Nolaila ua j(icle &ou ike ana iaia. O ka hoololi ae i kou manao kolohe i mea ma'i ike oe. Poaono, Oet. 23, ma keia la he nui na 'Pake maiihini i ike ole i kahi rula 0 ka haawi aku i kahi Jau oliwa i kahi pahu elala, 0 ka~pakemo loa 'aku no hoi koe o keia auna Pake iwaho, pa ana ka 100 kokua lilii Pake kela Akua. Kunana ka Pake, namu Pakeia aku e ka pop Pake i ike i ka *;ula, hemo kahi lau oliwa. i I ? a hoomau no au ika hele i kfckahi pule mai.a hoea i ka Poaha, i keia lh i ike aku ai kou meakakau ua hele ae kekahi 0 ko/u lahui Hawaii i piha i ka wai auapanapa 0 ka okolehao i i ka Ipii I liona wa iku aku imua opa Q\ks mea i paneia mai imua pna, iiā inu oe i ka rama? Ae,« o ka pario i loaa niai iaia e waiho i ka i;am^l 0 kekahi poe puhi paka ana i iko ai, aohe kupono, ua ka\iohaia mni e waihō i ka paka, a 0 kekahi poe nyi'i 0 hookeai, a ahiaUi alaila ai. 9 ljsckahi poe ua kauohaia aku ua pau. 2&a keia wahi i kunana iho ai au i keiā ! rub. He ekolu la -wsjle no e hele imua o.na/aīaUa I ko'u nana ana iho i kuu wtfhi buke hoomanao 0 na la a'u i hele ai i-keia ua nui loa; aole he mau pane i 'loaa mai w'Ū; ua •pau oe; nolaila. ua hoomau aku au np ko'u iini e pau ae ka pilikia 0 kn maka nei. He elua pule me elua la a'u i hooniau ai no kuu n\aka, aole i loli ae_, he 0 ia mau no; oiai, 0 ka pilikia 0 k" ,maka he onohiaia ka ma 'l. ' tTa hiīli aku a» p ninau i ka .maka 0 kekahi poe. he ike i ka eleele ame, ke keokeo, koe nae ka maopopo o kona kino a 0 kekahi he pohina wale iho no ke nana aku, aua pau kekahi, a 0 kekahi loli liilii ae nq; 0 Mrs. Kamakana, no Kaanapōli, Maui,-ho elima niakahiki 0 ka ike powehiwehi ana o kona maka. I keia wa ho 30 kapuai ka niama lele ike 0 kona maka, ana i hoike mai ai i ka meakakau. 1 ko'u ninau ana (a Mrs. Malie Mano, no Kalihi ae n<ji, he kona maka, e hele mau uei, aohe pau a,e o ia mau no; alua maua ia alahele. 0 Mr. PaV* no Puunui ae nei, he wahi loli liilii, wahi ana; kau no ka maka aniani. He haole maka powehiwehi, kau no ka makaaniaiii i mai ai e wehe. E ike mau ana 110 hoi au ika halo'ilo'i mai 0 na waimaka ma na papalina ke hui pu iho me na hoaloha i kflawjiJe lōkihi ai, akahi no ar hui hon. O kekahi ua hapauea ka helehelena ke ike aku; kekahi ua nui a momona no lioi, a- 0 ke.kahi e kau ana no ka pua 0 ke ehu kakahiaka 0 ka u'i waianuhea. He nui 110 na ma'i i hoopakeleia ae 1 ke ola hikiwawe, a okekahi na pii malie ae kona oluolu ana, a okekahi he 0 ia muu no. O ka poe maluna 0 na 6tomobile ke ala hikiwawe loa 0 ka maalahi no ke alahele o ke ola, ame ka poe 0 na Mokuplini 0 Oahu aei no, k«ia ola. 1 0 ka laki 0 ia no ka naalie 0 na la| e hēle ia nei i keia wahi. Ma keia wahi ua lawā na ike ana i ke kulana o na mea a ka meakakau il ike ai ma ka aoao 0 ka lehulehu. Me ka mahalo, GĒORGE POOLOA. Honolulu, Nop. 5, 1920.