Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 46, 12 November 1920 — HE MOOLELO NO Elese, ka U'i Nohea i Liliia A I OLE Ka Ipo Aloha a ke Kanaka Waiwai [ARTICLE]

HE MOOLELO NO Elese, ka U'i Nohea i Liliia A I OLE Ka Ipo Aloha a ke Kanaka Waiwai

ana anei. (,)ia aiia anei kau e hana-mai ana māliAia ; Ai:t paha ia i kau hana ana aku! O oe ana anei ke hoike | . ia i ko ? u kee, a i ole owau paha ke huai aku ana i kau i i.anaino imua o kela poe! Ina he makemakē oe e lohe I ; e i kou moolelo ua makaukau loa au e hoikē-aku ! K. ~..na iloko o kela rumi i nei manawa! Ke ike nei au aole ■ ! i ana e hoike aku i ko'u kee imua o. kela poe, no ko ; .. u o hoikeia aku e a'u kau mau hana ino e ku iho ai oe i : !ahila. Auhea"oe, aole loā; au e haalele iho.ana i ko hale i ; ka inanawa e hoi mai ai o Hale Venona no ke kii ana j •. u a hoihoi aku !" ! iu le ko Mahela helehelena ia manawa a keokeo.pu elike • •••'' helehelena o ka mea i make; haalulu kona maU lehelehe i naka pir o kona kino holookoa, me hē mei la Ua loaa I !ai oiai oia e ku mai ana hoolohe i na olelo ikaika oiaio | • -e. o ka ua o Māhela e noonoo ana ia manawa aole j Kiia e hele aku e hoike i ko Elese rnau kee imua o ke anai.uai ae auanei o Elese i kona kee a lilo ia i mea hilāhila j ' ' ! . ile anei ou hilahila ?" i pane mai ai ua o Mahela. "E . i.i anei.oe e hoike ae i kena mau olelo hoopunipuni au ma- I . ui o kuu hale. Aole anei ou hoomaopopo iho i ke kahua i ka hiki ole ia oe ke hooiaio mai i kau mau olelo hoo-j iiuni ino loa?" I 'a hiki loa ia'u ke hooiaio i na hūaolelo a pau a'u o ke! . •iio ana aku nei ia oe, ina he makemake oe!" i pane aku! ! .le?e me ke koa loa. "Ua hiki loa ia'u ke lawe'aku' i na | aka apau maloko o keia hale i kela hale e noho mai la ko*' kuakane me ka paa o na lima ame na wawae i ka hauhoaia.' ka paa o kona wāha i ka nakiiia me ka welu e hiki ole ai' ke oni a ke kamailio ae. a aia ko makuakane ino ke paa | . ia no i nei manāwa maloko o kekahi rūmi, he hale i onaia; - -.rkahi wahine luahine, kahi hoi i laweiā aku ai au me. ka 1 e hoohaumia i kuii kino, i mea e lilo aku ai kuu inoa j :kni mai a'u aku! Peheā iho Ia keia la au i lohe mai la i; i : uianao?" i ' 1 k aole o'u makemake e kamailio hou me kekahi kaikama-! u ino elike me oe, u i pane mai ai o Māhēlā me kā huhu. | a iiiki ia oe ke nipho maanei ahiki i ka hoi ana aku o ke : • aka hope loa, aole nae oe e manao iho ana e kii hou maij . o Ilalē ia oe." | ' ' >. e ike ana oe e kii liou mai ana o Hāle ia'u, a no ka mea, I ■"4 aloha oia ia'u," wahi a Elese o ka pane ana aku ma ke ano *uaukiuki. i :\ hiki ole ia Mahela ke pane hou mai hookahi huaolelo kona piha loa ilio la \ ka ua hooho wale ae la no oia! r . ilelo puOho ano-e o ka mea i piha loa i na manao uluahe- j : o ka Elese e noonoo ana ia manawa e lele mai ana paha i inei ua o Mahela e hakaka me ia, a ke ku la oia me ka mā- 1 •ikau no ka paio ana aku me kona enēmi. . r . i he kaikamahine ino lapuwale haahaa loa oe—he. kaika- i : .ai.iue ino loa oe!" wahi'a ua o Mahela, me ka owiliwili ana vn::i i kana puupuU mamua o na maka o Elese. Manao anei . v r hiki ana ia oe ke paa i ko H-ale aloha me oe? Aole i'o ti<ū ka paa ia oe'. E mare mai ana oiā ia'u, a oloko.o ka ■ v v, ;?iia kou wahi e hele aku ai, kahi kupono iā oe. Ina e hoao . • a <><.' e komo hokai a.e mawaena ona ame a # 'u e pepehiia aku . : a oe e a'u a make; lohe oe!" 'Ua maooopo mua loa ia ? u ia mea, ina e loaa ana hē ma'awa kupono ia oe e hana mai-ai ia liana maluna o'u, a no ka :• ;i. ke ike aku nei no au ia hiona pepehikanaka ma kou mau . aka eleele ino loa; aole i keia manawa wale nō, aka, inai ka manawa mua loa mai no a'u o ka halawai" aha me oe; ua ike' - ku au ma kou maū maka aia kelā- manaō awahua loa, kēlā uiao pepehikanaka iloko ou, koe wale no ka loaa o ka ma- . i\va kupono ia oe e hana aku ai ia hanā a o kou hooko koke ku no ia, elike no me iā au o ka hana āiia i keia po." Aka. i ha'i aku au ia oe, aohe o'u maka'u iki ia oe ame kau «.a e hana mai ana a e hoike hou aku ana au ia t-1 keia. aole loa? e lilo ana'o Hale ia oe, a no ka mea; ua mao- . , i iaia kou mau ano lapuwale apaū, he hookānok he haakēi, e 'iookiekie, a mawah.o ae oi?., he wahine pUuwai eleelē loi Alaiia he kaua ana ia ahiki i ka make mawaēna o kauā,- • . pela auei ?" wahi a ka Mahela nlnau. "Elike uk kau e makemake ai," i ai o Elēse, me ka 1 - aahi-o loa iro kona ike ana iho ua lanalnla oia maluna o kona a ni. "E hele aku ana mā ko'u'alahēle ine ka hoopau loa ; ka noonoo aoa no kekahi wahine ino, oia oe. Eia wale Wa'u e hoike'aku nei ia oe, aohe o'u maka'u ia oe." !.iia i kainaillo aē ai rkēia mau olelo, hūli mai lā oia i kahi kn 'juka, a iūe naikaina wawae kākaikahi loa hoea mai la a 1 kahi o ka puka a wehe aku la i ke pani. Aohe pane mai * Maheli hookahi lniaolelo no ia ike ana.mai ana i ka hēle o ; ka hemrf ana mai o ka puka, huli hou aku la o Elese ihope -na aku la\i ua. o Mahela no kekahi ■manawa.pokole, nie . k-le o kona Wū niāka a hiiliji a e'hoike aku ana hoi i kona r nii ua aa loa e pttki me ia, iifa no ka hoolaleia mai ō la \ ia manawa. # MOKUNA XX^I —I ka rtale me Hale Venona. 1 kela ho iaiia nrai o Hale ? ike aole o Elese, a maliope hoi ninan ana a« > ka poe maloko ua,hoano-e loa ia kona m, ot . Aolje ai'appopo.iki' iaia ke kiunu o ko Elese nalo»-ale . .i no koniy.ilopohopo ina paha oiif' e ninau aku ana i kela . keia ixt F.lese, e 1 hoalaia aku aiia' paha auanei kekalii . ao kolio be«a iloko o takw»a lilo ia i "num na' lakou e ka'•ilio ai, uifini wale iho la no oia i koiiia māiiao. \kahi no a.niappopo ,iaia ia mānāwa ke kumu o ko Mahela .alewale ana iaia e Hele nie ia mā kekahi walu kaawalē • ; ia Elese nivi, f ike ōle oa i ka mea e hanaia m*i aYiJ.no -e. -Ua hooiāio kok<e oia ia manawa o Mahela pu kekan'. k mio pu ma kā hājia ana e homāh'uka, aku ia Elese, a ua k'lei no ia". eiike ifiē ia aae' ka mēa heluhēlū i īkē ae nei ■> iuia. aka, oiai aohe kumu hooiaio i kbiia manao ma kona o e hookau wale aku ai no ina ahewa aha maluna o Ma- • ■ ■!. hooki pu wale iho la-no oia ia manao; o kāna waleoio o ; <»lelo ana aktt ia oia ka ke kāikimahme laweiawe i i o ka lohe ana a i hoike akuaiia Elēse. . ... . • Mahope o kona ninau aiia no Elese a'loaa ole laiakēkah " nina maopopo no.Uana wahi o ka helē ana aku, hooholo iho i < ia i kona mahao Kā hoi o Elēse i ka hale. ba hookolo aku ' a mihope o ke kaalio a hala kekahi wahi pokolē maluna o «• alanui. a o kahi hoil aku a ke leaali'ō o ka holo ana aku aohe ' a ' '^ e - " . . i ila hoi ana mai'āna hele ae la oia a loaa ko laua kaaho e - l'olo ana mai, a faoi.awi\>'i aku la no kahi.hāle o laua, me • ; :t manao ua htfi o lue*e itāila niāniuli o konā'huhu lāia nn

j kona hele me Māhēla. I ka nele āna o ka loaa iāia manao iho } | la. plā loa ae ka paha b TJesc no ka hale o kona makua- \ ; hinē, a eiā nāe, iaia i noonoo hou iho ai aole o-Elese e aa ana j j ē*hpi aku i kona makuāhine mahope t) kona iks ana i kona j : hewa, oia ka mare ma-Iu ātla me.ka ae maikai* ole o kona ma-*; 1 kuahine. Ua lioopohihihi hōu iā kona. nootiob. ■' ! mai anei oia māi kekahi inea mai e loaa iho ai ka! • manao hoohuoi iaiā i ke ku ole i ke kanawai o ko 'laua marej : anaAneanē oia e hooliloia i kanaka pupule māmuli o keia: ; manao, a oiai oia e ku ana maloko o ka rumiinoe ana o ka hhomakauknu ana no £lese e inoe ai. me ka hoolako ia rurtii niē na mea maikai apau a kekahi ledē. e hauoli ai, nul iho j i la kona hahu a hd(ipukā ae la i kēia mau olelo :.. | āna la ka'u e hana aku ai ina e lilo aku ahā. oia mai • ; a'u'aku r" l loloholo iho Ia oia iuka a i kai iloko o ka rumi; i ! komo nla kekahi rurr)i a puka aku la iwaho ma kekahi, me kaj 1 hoao ana e hoākoakoa mai i kona mau noonoō maikai apau, i . hiki ai iaia kē loaa ka inanao maikai. Ua hoaō oiā e hoauau ' ae i kona noonoo no kekahi wahi ana e manao ai aia paha o < Elese ilaila āōhe nae he loaa. O ka mea wale uo i loaa iaia i ma ia noonoo ana oia kā nui mai la o kona aloha ia Eiese, a! ina no konā loaa ole e aho kona make mamua o kona ola ana, ! i a i ole ka lilo ana aku paha o Elese i ka ;nea okoa: j j Ua hala paha iaia he hapaluā hora ma keia hoopau manawa , ! wale ana, alaila o kona iho aku la no ia ilalo a kau-aku la| ; maluna o kaalio, a kauoha aku la i ke : kahūkaa' e la\Ve J : hou iaia i o ka ohana Harisona. ■ laia i hpēa aku'ai ilaila a komo aku la no hoi iloko o ka | hale, me ka helehēlena haikea a inoino, e nau ana no hoi na | kui me ka lele o na maka oia no oe o ke I<ānāka i nohoia e ka i uhane ino, o ke kanāka lawelawe ka mua loa o ka oili āna mai, ■ a i ma.i la: i "Eia o Eiese maloko' nei o ka liale i nei manawa." | | "Oia anei ka mea oiaio ?" i ninau kok'e aku ai ua o Hale. j j "Ae'; eia oia maanei i nēi mahawa a'ke kali mai la o kou \ hoi mai," \yāhi a kē kāiiakā lawelawe. j j "0, e homāikaiia na lani!" i pāne aku ai ua o |falē, a o kona j | komo loa akii la no ia iloko; o kona aho no ia ia inanawa o ke j | au ana ae tiia o a-maanei ialoko o ka rumi, a i.i ike ana akii j 1 ana ia Elese e noho māi ana mawaena o kēkahi pūulu o na ma- i i lihini ,e kamailio ana a e hehē āna no hoi kā aka. o ka manao 1 j nuia i ulu ae jloko ona oia koha kii aku a kaihuluhiilu mai ia ! ; Elese iwāho, a e ninau aku i kana hana o ka noho ana ma;-1 j waena o ha kanaka a ihēa ia o ka nalowalē ana i na hora j , mamua iho. j 1 kona noonoo ana mahope iho he. haua keonimana ole loa ! ia e hana aku ai i kekahi leeie iwaena o kekahi anaina maikai, | j o kona pil aku la no iā no ka hale malunā no ka wehe ana aej j i kona kolokā holokaa anie koiia papale. T ka waiho aha| ; aku la o kona kol6k.a holokaa iloko o ka rumi„ hoi hou mai j ! la'oia i kahi e akoakoa ana o na malihini, a hele polo ; lei aku la aku.ana ma ka aoao o Elese. Ua ik'e mai la o j Mahela ia helē ana aku la aiia a ku ina ka apao o Elese, a | ua hoahewa loa ih<s oia iaia iho ho' kona pakalaki, no ke kaā j mua ole anā nanā ka -ike i ka manawa kupono, ina la ua ! j helē hou māi oia e hoowalewalē ia Hale a noke mai i ka { ; hoopihapiha i kana mau' olelo e lilo ai o "Elese i mēa na j Hale ē aliēwa ai. ; Eia nae uā kaa mua ka ike ia Elese no'ko Hale hele aku, a hookowa ae la i walii no Hale e helē pololei aku ai a noho nia kona aoao. Ua- hoomaōpopo koke ae la no o Elese i ko i llale ano-e mamuii o ka haikēa o konā helehelena me ka : inoino o na maka, a hawanawana koke ae lā: t j "E lawe koke aku oe ia'u, e ma kahi o. Mākemake I au e kamāilio "ākii iā oē hookahi wāle no;" i Alaila noi ae la.oia i ka nui o na lede e noho ana e hookuu j āku. iaia, ā oiai konā lima e'paa aku ana i ko-Hale lima, j hāele pu aku la laua no kekahi wahi mamao. I ko kaāwālē loa ana k'u mā kekāhi wahi e ; ai i kekahi poe ke lohe mai i ka laua kamāilio ninau iho la i i o Hale*: "lhea hoi oe r nalowale air' j "E hoike aku ana aii' ia-oe i na mēa apau ke kaawāle aku ' kaua mai keia halē ino aku. E hoihoi kokē aku oē ia'u i | ka hale i hei nianawa me ke kali ole. Mai.naha aku oe i ka | Mābela kaohi māi, no4cā: mēa, ua maopopp iaia ko'u make- ! 'mak'e lōa e hoi-aku i nēi mana\ya ,nolaila aPle 'oiā e hoao '. mai ana e kāohi hou ia kauā. E hoihoi koke aku oe -ia'u! ;Ku ae a hele aku kaūa!" , h ■j S'o ko Elē«ie makemākē loā e kaawale koke aKU laua* a i no ko Hale makeiUāke iho. lā 110 hoi e lōhe koke aku oia i ! kā Elese ihau mea e kamailio aku aha iaia, o ko Halē alakai aku la no ia ia Elese a pii aku la i ka rumi maluna. He. | mau minūke kakaikahi wale no ma ia hope iho haalele. mai I la laua ia -hale, aohe np hoi o Mahela i hele mai e kaohi ia ! laua māi ko laua hāalēlē'koke aha iho ia liālē, aōle no hoi ! ana wahi huaolelo hookahi i pānee inai ia Hāle, a ina. no j paha no koiiā kamailio mai aolie no o Hale e kamailio aku i ana nP ka mēa, ua pihā ,lōa o Hāle i kia huhu. ! Ma ka mea oiaio ua maka'u o'Mahēlā i ka hele mai ē ka.j mailiō iāfei e panē aku o Ele'sē i kekahi mau olelo e ēha ai i oia, nolaila o kona lipomamao loa konā ponō e pā ole aku . ai i kā lē6. , • : "Hē kāikamahin'ē iho oia! E pēpehi aku ana au iaia a j make ina e loaa āna kēkālii manawa kupono ia'u e hanā ;! aku ai iā hana! M i namunamu iho ai o Mahela iloko ona i . kona manawa i ike mai iai i ka oili ana akli o Elese ma no fjko laua hoi aku no kō lauā^halē. ! -I ka hoea aha aku a Hālemā ma kāhi o ke kaalio e ku ;j mai ana hoee mua āku la oia iā'Eleāe iluna o ke kāā, \ | kona pii" aku "no hoi koe, aka noi *e mai la nae o Elesē iāia i e uku aku i ke kalaiwa o ke kāa nana oia i hoihoi mai, a>e hele mai aha hoi uā'kanaka la ma kahi a laua e makaukau i ! ana e kāu ae a holo aku. v • j Ua hookāa.aku la o Hale i ka uku kaa i ua m.e ! ka pane olē aku i kahi huaolelo, a ke nana pono nāe i kona mau maka i na ano apau o ūā kālanva kaa nei, mē.hē ! meā la i hiki āi paha iaia ke hoomaiiao i kona helehelenā r|c'poina ole ai no kekahi manawā aku. : laiā i kau aku ai a noho pono.iho la ma ka aoao 0 Ele- . se, a hoomaka aku la no hoi ke kaa e holo, huli ao la oiā 'i e nana ia<F.lese a i aku lā: "Ua kaawale.mai la kaua mā I j kahi maiilāō e hiki olē ai i kekahi niea ke lohe inai i ka i kāuā kamailio anā ;e oluolu ana anei oe ē hōike hiāi ia'u i i na-niēa apau i hanaia niai "maluna ou ame ke kumii hot j!o kou haalele ana i ka hale? i Alaila hoike aku la.o Elēse i na mea apau i hanaia mai "i inaluha ona' elikē me kau e ka makamāka heluhelu o-ka j ike īmia ana ae nei ma ka mokuna i a ke hooloho i i pono loa aku' la no hoi o Hale īue' kona pihaioa i ka i wahawaha ia Mahēla anie kona makuākanē,. no kā lāua ilniea o ka hana ana ihai maluna o kana aloha. Ua hoikē { f ,koke aku oiā i k6na māhao ia Eiese rro kOnā hele akii e II huli ia TTansoua, a aku iaiā a aka, pāpa-e i mai lā nāē o Ēlese i ka i an« inai: . . • i! "Mai hana aku oe id hāiiā e paurhāēle ai khuma.ulim^ • j i ke koko, a e lilo ai Hōi i kuhiu e kaāwale akii 'āi Ōē māt 5 i ia'u -aku no ka manawa pau ole. Eia ko'n mah'ao, ē waiho ? ! mālfe ak-u ia laua pela a na ke au o ka manawa e- hoikē I mai i ko lauā hopeha, no ka mea, he hopena ko na mea i apau e hānā āna i ka inō, a he liopena no hoi ko.ka poe y apau e hanā āna i ka maiksfl. i " Abhe lropena maikai e 7 oili; irrai ana ina; e. Imua aku anl 5 oe ia aolie waiwāi e loaa ana ke- aku 6k iā& t i nēi O kau hana pono'loa e' āi rto ko'U ! pono, a e lilo ai au i mea inoa maikāi imuā o na kānaka; a e j hoao hou olē ia mai ai hot kekahi haha hoo'poihō a hooe wate\vate hoit maluna o'u, e hoike ae oe ma ke akeā owau y l«iu wāhih'e mārf, a i kā' wa e ikē mat at o ōē

ka'u kaneniare ea, aole lakou e hoao hou mai ana e hoopoino ia'u ma nei mua akn." "O. e kuu aloha ,aole au e hooko aku ana i kou manao, no ka m'ea, aole i loaa ia'u ka manao koa" e hana aku pela," me kahi leo liiHi loa oia o ka pane ana aku, "Aole i. nei manawa!" L T a'hoea akw 1a niamūa mai o kahi hale a laua'o ka hoolilo ana i home no laua a ku iho la, oiai no oia e kamailio ana. la lele ana aku a laua huli mai la o Ilale e uku i ke kalaiwa a hoomaka aku la ka pii ana no ka hale maluna. ]a kau ana aku a laua i ka lanai ho-a ae la o Hal; i ke kukui uwila. ; ā- pii aUli la ma ke alanuipii ne ka hale maluna. Ia laūa i komo. aku ai i.ka rftmi hookipa wehe ae la o Elese i kona koloka. Ke ku la o Klese me kona nani nui iloko o kona mau aahu a Hale o ka hoolako ana nona, a ke nana aku la hoi o Hale iaia me ka mahalo i,Jce kulana hiehie o kana aloha. O ka manāo nui 110 o kona kuai ana i mau aahu nani no Klese no ka hoaahu ana aku no ia iaia a nani ke nanaia mai, a e lilo ai hoi i mea-īio Mahela e eha ai, a ua ike oia "i ko Elese lanakila ana maluiia o Mahela, mamuli x o ka nui mahalo o na malihini ia Klese,.aole no ka u'i wale o kona helehelena, aka, o-ka nani pu kekahi o kona mau aāhu, me he mea la he kulana kamaliiwahine maoli no ko Ttlcse. Ma kanā hoomaopbpo iho o Klese ka oi aku o ka n'i maniuā ō na leele apau ma ka aha himeni i haawiia maloko 0 ka hāle 6 Mahela ; ma ia po, a o ka heke no hoi o ka li'i ma ka himeni, a ma ke ano nui ke olelo ae, ua holopono oia ma na hana apau o ia po. He mau mea keia na ua'o Hale o kā upu nAi'ā ole ana. Ua hoomanao oia no kpna piakemake anā e nihau aku ia Elese ina e holopono an.lkona malama ana i kona kulana ma ia po, eia nae aole oia.i ninau aku ia Elese. , '"Pehea la i maikai loa ai kau himeni ana i keia po?" i ninau aku ai oia ia Elese. • Xohb iho la oia iluna o ka-noho a ke ku aia no hoi o Elese iluna ma ka aoao o ka noUo a nana pono iho la'ilala 1 kona niau maka. "Nā kekahi o ko'u inati hoalpha, he kumu himeni no Ua i papa himenj o ka halepule, i a'o mai ia'u i ka himeni ana-, a | wahi ana he leo maikaiMoa ka ka himeni.. Ua make-J make oia ia'u e hoomau au i ke a'o ana me ia a e hoolilo ola ia'u i 'wahine himem maloko o na hale mele a ma na wjibi akea, eia nae aohe ae o kuu mama. <4 E hoopau kaua i ke kamailio ana no r ia mea ,a e kamailio kaua no kekahi mea e ak-u. Pehea la kou nuanao, makemake 110 anei oe ia'u e lilo i mea kamailioia e. na kanaka?j Aole anei e loaa kekah.i ntta hoopakele no'u elike ine ka | pono i loaa i ua wahine i mareia? E» Hale; pehea ana kā loihi a'u e noho ai ma keia ano kupanaha a ka lehulehu pahā e kamailio mai nei no'u he kaikamahine au i haule i ka hewa, a mamuli o ia ano au e noho a e ola nei, oia hoi» ma ke ano he hookamakama ka'u hana? Ea, e noonoo ināi j oe 110 ko J u pono, a i ole pela—" | "E kuu aloha, aole e hala ana kekahi manawa loihi mā nei; mua aku a loaa aku ia oe ia hanohāno. Noho iho iliina 0 kmi u-ha a e kamailio aku au ia oe i kekahi mea. Mahope o ka hāla ana o kēkahi manawa o kona inilikaa ana ia Elese, i la: "Akahi no an a'hoike aku ia-oe i keia niea a e pono ho e lohe oe. Np ka pono o kuu makuakane palupalii a'u i aloha nli'i kūu ilhāne a pau aōle hiki ia'u ke hoike kokfc;>e ma ke akea no kou lilo ana he wahinemare na'u, a no. kō'u j pōno aole nō aii e hookuu aku ana ia oe." J No ka loihi loa o ko laua ala ana, a no ko Elese maluhiluhi no hoi no nā hana o ia po, ua lulumi loa ko Elesfe mau māka a ua mākemake loa oia e hooluolu,-nolaila ua hookuu aku la o Male iaia e iioi e hiamoe. Mokuha XXXIII—Ko llāle Mau Manao Like Ōle. . f Mahope o kona nana ana aku ia Elese a ike aku la ua pauhia loā oia i ka hiamoe kulipolipō, hoi aku la oia a ma* • lokp o ka rumi hookipa a noho iho la me ka noonoo nui no kana mau mea e hana hou aku ai; aia'o Elese iloko o kona mana ia manaWa a ua hiki iaia ke hana aku elike nie konā makemake, a he hana pono anei nana ka hooleuu hou-ana aku iaia? Ina he manao nui kona 110 ka hoopakeleia ae o | kona makilakaue mailoko mai o ka pilikiā,' hookahi no j alahele oia kona mare aku ia Mahela Hariisona. | Eia nae ia matlāwā ana e nalu ana aohe ona wahi hoi'hoi iki iho lā'' ia Atābela, ua like loa o Mahela me he ftiea e loa la, aōlē oia i ike mua iaia, ua piha loa oia i ka hoowāhawaha mahope o ko Ēiese hoike ana aku iaia i na mtā apau i hanaia māi noiia ; a o kona minamina ia man£wa no* ko Mahela u'i a* no. korta waiwai ,ua lilo kana niāti h'ana ekaeka o ka hanā āiia ihāi i kana i aloha ai i mea hōehaeha loa iho"ia i kohā noonoo. ' Mahope o ka hālā aria o kekahi manawa loihi iaia ma kā noonoo ana, ālaila.iiooholo iho la oia h<iōkāhi wale ni'aha. hana pono e hana> ai oia ka haalele ana aku i kona'makliakane e auamo hookahi 110 oia i kona popilikia oiai oia e huli ana i kona hauoli ma o ka mare ana aku ia Elese, a mahope# aku e huli a e hooikaika ponoi ai laua i ko laua mau pomaikai, eiike mt ka naauao ame ka ikaika i'loaa iaia. t Me ia ikaika no nae 0 ia manao*iloko ona, a e hooko aku ana hoi, eia tlde, aōieKno i iiele ke komo ae o.ke aloha makua maniuā o kōha alahele e alalai ai, a no ka mea, iaia 1 noonoo iho ai, iloko 0 na la a pau o ka makuākane k*a hull ana i ka wāiwai iiōiia mMhope aku o kona hala ana, a mamuli o ia hooikaika ka makuakane e loaa ka pomaikai nui nona, pela iho'lā i komo aku ai oia iloko o ka pilikiā.! | He hana pono ka haalele.-āna aku i kona niakua-1 kane ilpko ō ka pilikia ,a e hikH an'a anei iaia ke uuirtVifeo ! iā manāo makōna Ilōko ona īne kona haawi ole i kān&ko- ; kua i konā- makuakarttf? j Aohe manawa e āē a Hale i auamo ai i ka : ehaeha nana i \ hoonalnea loa i konā nōonoo elike me keia, o keia k'eleahi ō na hora hook-upilikii loā i kon'a nooiioo. Aohe ana niānawa : i haawi nui- āi i kfekāhi manāwa- ft'o ka• noonoo • ana v ilro'no ' kona mau'pono āme ke koi.koi o ka hana e kau mai ana maluna ona, keia. Ua hoao oia ilōko d li'ā la kakaikahi i hala mai kā māna- .! wa mai o ko Eie*ie hoāoia ana e hoopoinō e' Hārisōha e | uumi i kona inaiiia; ua hoao ōia i nā manao o Mokāilā i : hoakaka mai ai iaia; liā hoāo oia e uumi i kona mau manao 1 ma o k,ar inu waionā aha, a iloko o iā'mau manawā e I hakaka mau atia kona «lihane iloko iho onā i loaa ka'inea | oiaio. " ' Ano ua hiki mai ka nlānawa e ik'e aku ai oia i ka hua o ! kana hooikaika āna ā i hakaka ar hoi oia ilōko iho ōnā no ; 'maiiawa, a he mfca poho e ikeia aku ka hopena. I I nei'manawā'aohe ilhiea alāiai niawaena ona ame ke kaika- • mahinē u'i anā i aloHā āi. ā i makaukau loa hoi e haawi mai | iaia iho nana no 'na la o-kona ola ana ma ke aiio oia kaha | wahine mare. ', • j Mahope jho 0 koha noonoo anā me kanīohonu loā no I kekahi manawa. a ē' hiōio ana no hoi k'a hou ma' konā, lae j a tna kona mau pap&Hna, hōloholo iho la oiā maloko ō ka rruffif me ka-puanā artā ae i keiā mau ōlelō: i "O, e kuu Eltse, āōle au e hookuu aku ana ia oe* Aōle |4!o hoi au ē hoaō ālcth āna e hoohaumia ia oe ahiki i kōu e'lilō mai ai ha'u malalo o ke kanawāi. r Ō, ē ha I lani, heāha ana lā ka*u e hanā aku ai v r" r 'i Aia o Eiese'k« ntoe lealea mai la māluna o ka nwe a ke

noonoo p« la oia no kona lawe ana niai iaia nialoko <» kela hale, he hale i kaulana i na hana hilahila, a no ka mea. <> na wahine apau e komo nna nialoko o ia niau ano hale he mau wahine walē no leikou e ninaia mai ai e ka lehulehu he poe me>na moa maeniae o!e, oiāi nāe ke nana aku ia lakou he kūlāna o ka poe i mareia ko' lakou. He karaima e kn-e ana i ko Elese inoa maikai ka lawe ana iaia maloko o ia ano hate. He hana hewa loa nana kona lawe ana mai i kekahi kaikamahine maemae a i ike ole ia mea he hewa ma keia hale, a ke la nae oia pehea ana la e hiki ai iaia ke holoi ae i kela hewa ana i hana ai oiai ila hanaia ka hewa. "Ca oi loa aku kona irtaenme maluna o'u." wahi aua i namunamu ilio ai. "He oi loa aku kona maemae ame ka maikai maniua o'u e kupono-ole ai oia e lilo i \vahiueniarc na'ū. O, ina no hoi aole au i paa maialo o kela aelike hoopalau, ina ua kukala koke ae an i keia īUanawa oia ka'u wahinemare!" No ka hapalua hora kona holoholo ana maloko o ka rumi me ka nalu-nui ana ilokp iho ona no kana tnea e hana aku ai. Aole ona makemake e kumakaia ia Elese. aohe no hni ona makemake e haalele iaia, a no kekahi manaWa me he mea la aoiie loaa o ke alahele inaikai ana e ko\\b ai, a i ka hala aaa o kekahi manawa o kona nahi ana. alaila ulu ae la kekahi manao maikai iloko ona a hauoli ae la oia, elike me ka hauoli ana o |<ekahi kanalea iloko o ka pilikia, a i ka manawā'e loāa ai o kekahi kōkua manno ae ka paleknna. "0, e hele aku ana'ka hoi au imua o kuu makuakane. malia, he alahele no kekahi e loaa mai ana mai iaia mai. aole nae paha he alahele e hoopakeleia ae ai oia mai kela pilikia inii mai ona. Aole oia » hōike mai ia'u i na mea ann nūi e pili ana i kela pilikja onā; a nialia i ko'u wa e ike aku ai me ka maopopo, alaila ia inanawa au e hoakUka aku ai iaia 110 ka hoopau ana i ko'u me Mahela'." . 1 kana noonoo iho he manao palaualelo wale no ka laua o ke kamailio pu ana me Mokana. aka e aho nae ka hoao aua aku i kekahi hana mamua hoi o ka hana ole ia. O kona komo aku la 110 ia iloko o ka rumi e juoc niai anā o Klese, a nee iho la i ka honihoni. a no ia honilioni ana iho aha puoho ino ae la o Elese m'e ke pale ana ae. aka nae, i kona manawa o ka ike pono ana ae i kana aloha, apo ae la, alaita kamailio iho la o Hale i keia maū olelo: "K kuu aloha, e oluolu oe e ala ae, a no ka mea. he manao ano nui ka'u e hoike aku anā ia oe." "Pēla? Eia'nae aohe i pau ko'u makehiamoe la." |. Alaila hookaawale mai la o liale iaia iho a i iho la: **!•"! j ala mai oe no ka mea he manao aUo nui ka'u e hoike aku ana ia oe. K ata ae oe a noho pono mai iluna i hiki ai ia oe ke hoomaopopo mai i ka'u mau niea apau e kamailio aku ana ia oe:" v O ke ano ulolohi o Elese i ke ala mai v kii okoa aku' la nu 0 Hale a hoala mai la iaia ilūna. "l'ā loihi loa no anei ko'u hiamoe ana iho nei?' i ninau mai ai o Klese me ke atio pioioi no o na maka ninmuli o ka : pau ole o ka makehiamo,e. "Ae, ua piha paha ka hof<* a oi," i pane aku ai o llale. "Alaila hoomanao ae la o Elese i ko laua hoi ana mai; a me kona hoi ana e hiamoe. "Tnā -aole i loaa ae nei kekahi nianao ia'w ina aole au e hele aku nei e hoala i leou hiamoe 1 na'nea. He 'pono ia'u ke haalēle iho ia oe maloko o keia hale i keia koena pō i mea e holoponō ai kekahi'hana nu; a'u e nooii6o nei, uolaila, mai ninau mai oe i-ka'u hāna e hele aku ana, a mai hoolaau m'ai no hoi oe e hele pu kaua, no ka mea, aohe mea nana e hoopoiiiō mai. ia oe oiai au ma kahi e." . "E haalele inai ana oe ia'ul Kahaha, kupanaha no ka oe, lawe mai nei oe ia'u a noho i nei hale alaila haalele mai la ia'ū hookahi wale no !' He maka'u au la i ka noho hookahi iho,' 'wahi a Elcse. "Mai niaka'u oe. No ko kaua pono oia au i manao i!»o nei e liele au, a ina no ka holopono o ia hana, mahope aku/e hookoia ai'kou-makemake. He makemake loa au e ike aku i kuu makuakane i keia manawa. Aole oia he ka uaka ola.kino maikai, a me he mea la he mea kekahi nann i hoolale ae nei ia'u e hele koke aku au e ike iaia." Ke ike ak.U'lā no 6 Hale iks ha'uha'u uwe o F.lese ma o ka haalulu o konainau hhelehe, a'nie ua waimaka no hoi e haālele niai ana ma kona mau lihilihi. "A hāa4ele inai oe ia'u hookahi wale no i kau mea niehameha," wahi a Klese. Elese ,e oluoki h'oi oe e ae mai i ko'u manao, mai keakea mai hoi oe, o holopono <ole ka'u mea e makemake nei. 0 keiā hele aku o'u-au e manao nel aole ia no ko'u pono wale, aka, no koū pu kekahi. l'a hiki ia'u ke alana aku i kuū in'oa ame kuit ola no ka noho pu ana iho me oe, aka, o kuii makuakane kekahi i makemake loa ia'u, nolaila, he mea ponō no'u ka hele ana aku e hni ine ia me ke kali hou ole aku; Maliā, pāha e make aku ana oia, a ike ole hoi au, e Elese. i kona hanu liope loa!" Holoi ae la o Elese i kona niau waimaka i ka manawa ana- i ike mai ai i ka paakiki loa o ko Hale manao no ka hele e hiki ole ai iaia ke kaohi aku, nolaila hooholo iho la oia i kona maiiao e hookuu aku ia llale, he mea makehewa wale no ka aua hou ana iho oiai ko Hale manao ua paa loa no ka-hele^ "N T ani ia ke paakiki loa la no hoi oe i ka hele, nolaila aohe a'u kaohi hou ana iho ia oe, o hele! Aohe o'u makau 1 ka n6ho hookahi iho irtatoko o nei hale, a< eia nae inai hōolilau loa wale aku no hoi paha oe, hoi koke mai oe ke pau kanaīhāna. Oia ana.anei?" • "Sure kela ! K hoi koke mai ana no au ke ]»au ka'u hana 'malailā. Kia ka'u kāuoha ia oe, mai haalele oe i keia hale a hoi mai au ; peia aha anei?" "Māi kanalua oe; ke hoohiki aku nei au imua ou aole a« e haalele.i keia hale me ka maopopo mua ole ia oe i ka'u wāhi e hele aku ai. O liele hoi paha!" "E hoi mai ana au i ka manawa o ka aina kakahiaka," wahi hoijr a Hale. "E kuai mai ana au i kekahi mau meaai na kaoa ma.ke alah-ele, a'u e hoi mai ai, a nau ia e hoomoa Pehea.-e hiki ana no anei-ia oe ke kuke?" "O, maikāi wale ka hoi oe, e Hale!" i pane mai ai o Elese me ka hauoli. "t.'a kaumaha au i ko i ana aole ppno ia'u ke kuke, oiai iiae, oia no hoi ka'u haiia īiia kb niaK6ū hāle ,a ke i mai nei hoi oe na'u e kuke aku ana na meaai no 4co kaua aina kakahiaka, ke hauoli loa iho la au. a no ka mea, pela wale no oe e ike ai he kalena no kekahi i toaa ia'u no ia haiia." I "t*a r>lelo i'o aku anei au ia oe i nehinei aole oe e kuke? j O, ina iia kāuiailio i'o akn aū ia oe pela, alaila naaupo maoli I ka au ,aka, e hviikata mai no nae- oe ia'u no ia hemahema j uuku i haHaia," i pane aleu ai o līale me ka akaaka ana-aku. ! Alaila kau mai la o Elese i kona mau lima uuku ma nā J papalina o Hale, a huki aku la a kokoke iaia, i hiki at iaia ke honi mai, mē ka i pu ana mai: i "O oe ke kānaka maikai a naauao loa ma ke ao." | "A, e Klese!" waiii a "ke pule wei au ina lani aote e hoike iki niai ia oe i ka mea oiaio! O ka'u no ia e ifni mau nei e lilo au i kanaka maikai a naauao ,eia nae ma keI kahi aho no ua ike iho n'o-au i ko'u naaupo ma kekahi mea. h J "O ke alōha nō koU a hūi hou aku kaua. E hele "&u i nei I manawa. Laka ae ina piika apau a paa, a niai haalele oe i j keia hāle-ahiki i kuū hoi aha mar i ke kakahiaka," alaila lele hou iho la no ua wahi kaaka nei e honi/.a no kekahi manaj wā ko laua-kūwiliwili ana a hookuU mai la ia Elese. "Elike me kau kauolia peti no au e hooko aku ai e kuu I aloha," me ka pii ana ae'la o ka ula ma kona papalina | iaia i puana ae ai. j keia a honi holi yiai Ia no: ! ' ; (A6le i pau.) _ h^