Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 47, 19 November 1920 — ALOHA I'O NO PAHA! [ARTICLE]

ALOHA I'O NO PAHA!

"NI »•. Lima ii ><»ī.<_»»i.>{•«>u.> i> ki- Kf!oi;a , 1 jia a ka l.almi. Aloh.i oe:—li olujiii : iuai hoi i kaiiwahi kaawale o kau mi- j 1 limili nu keia. mau . munan ninau u «1. I{. Knhnlamu,. » ht»iki>ia 111:1 ka-Nupepa t ; Alolia Aina o kela pule aku n..*i, Nov. j K! " , . i | He.maikai ka ninau aua i niu:'u ai, ! aka 11 :»«•_. o kuiia m:ut m:utu-> luakaka,] he kohu kamalii liiiii loa, .he u-'na, a j kf olelo mai pei nai', ke hele aku uei ' kona niau la i kf ahiahi, ina paha ua j j kokeNe i ke aiiiahi, ina ao'e e hooka- J mani, ank' e maalea, a ao!e e hoopuni- j j»nni. | Ma ka hoaknka inauao 0 .1..U. J\a* | \ hiilaniii, ua kukulu mai oia nie ka hoo- ? ! nialkai ana 11.0 liikana Kliwai, » olelo ; iho I:t malalo,,, ina paha i /Mlka o Li- I kana Kliwai, i olele lahui, ina paha, un hi.-le oia- a koino i kn ahaolelo lahui-, a;| hana oi:i i ke ka 11 :iwai kaulike, e pono ' ai ka poe waiwai ami' ka poe ilihiinn,i uie ke ake aua e ioaa iaia kola ipoa hamihauo, a pookela,. a malalo iho .īulet olailu kamailVo ihu la uo ka elele aliii Kia nae, q kn a R:ikou.'.(U! , J ' hoopunipuui iho> la ihalaila;, a, oia\ j»o j ka'u elele i keia kau koho 0 Xttveina- j ba ae nei, ua .kau aku ua. ina\<a o kn. 1 lahui īpaluiui 0 ka e':ele alii sl kakou, \ j ine-k.i liialaai nut ē loaa inai an:t la hoi | na hoopouo.pono aina uiaikai ana, a 0 ' |ke k:uijtwai lioopulupula home o. 11.1 Ila-1 j waii, 0 ia ka kana kanawai i hauoli 1 j nui ai. a mālalo iho olaila i haa>vi iho ! ai na .ai awahie. i, ua, keiki Kahulamu' Ja, n peuei ua\ maiu»x) oiw: I WaaVaa uo hoi ka lokoiuo 0 ka mea . nana kwia kanawai inu.-ka.ike iho no j lioi i hnaleleia kel.i kanaka poino -e na \ j)ua n L.evj, no ka nele, a o oe aku nei , j (J. K. Kalanianaoie) ka hoi ka oi; me | i ko ike. mai no, eia 110. kou lahui iloko ; 0 ka nelo ame ka huue, 0 ia 110 nae | »kau i nou inai nei i neia kanawai apu- i 1 koheoheo; he uluhua p:iha i I-e kāakna aku 0 na maka; ke kan aku 11ei .ua | m:tka e liooa mni ana la lioi he wa e loaa ai » ka lahui he noho* ana !>iaikai ae, e loaa ai he wahi e ku 'iho ai o na wawae. / . Me keia maii manaq 0 Kahulamu, i • I' ulu mai ni ka maiiao iloko o'u, e pane 1 aku no keia*inau manao maalea, 0 ke | j ano kamalii. , j Ke makemake ke kanaka e pane i ka j mea ana i niakemake ai % e. pane, ..ppno [ j»ololei aku.no me ka manaoio, he mea J pono ole ka i hanaia, ,c ka mea au il īnakemake ole ai, ao!c 0 ka hoolaian! ae ia Likana Kliwai, a olē'.o ae,, ina ! oia e puka, lia'na mai oia i j kaulike. e haua i'o mai .aua pnha oia ,il Ikaiiawai kuulike! Pohei). e oia j jke hana i knnawai kaulike, oioi, he j nulia kona yiea i holo āk»j ar ,n»ai ka I Uepuhali.ka aku a.'lilo i J.")eingka,rat.a, n .lilo np i olele I)emokyrata» ma ke koi ku-e aua i na ruUi 0 ia aoao. mo ke koi iina na 11:1. e ului na hoolilo apau 0 na mo.ho 0 ia ho:o ana ? „> E .manao mai aua auei oe e Kahulaiiiii he kanawai kaulike _a.ua kau eilona- . inai ana mai ja Likana Eliwai ma'i, Jte-. kahi leanaka ku-e rula aoao kalainipa, malaio 0 ka uuha i ke ko ole 0 koua inau nmkeinake? ..> E'Kahulamu e, hr; «īaii kaiiuka. walo . iiio no kaua ,aorc i ike aku i ha mēa _ oloko o ko I.ikana.nanu i hana ni; kj) kumu o kt»na. paakiki loa 1 aha 1 ka holo moho elele; uola'Uji T 0 o& aiuo n'n, aole 3oa kaūa -i nuiopopo..iki, | nae oe e ua ,lioa nei, he kuanuhana.ke^a 1 wāikoia aku ini.ua 0 ko AkUā, no>*J<H i loaa r>lg 0 ka ik6 lāwa poiio ilōko 0 ke i. a o ia -hoi keia: " ,v. I lua o Likawū he elele. e ! makenuike j keia !:;liui kanakA, p puka ananei-. oi.'i . i el«*le, a iua aole/āōlē-'uo <i»p o';puka, | aiia, ke inau kāu-''ko 'u 0 ka hoolaha ana j me keia rhau nianao, āuhea ūāe ka. lke-| i keia liana anp nui; e ha.twi.ia-aku 'keia | ia nnaaku o ko k'e Akua; ao'a»»y.ip.ai.f: nāiii malupn ko' Likaua inan po6- ! hiwi, aole loa, a 0 ke kūm»i~tnai iro,':ūa nele maoli no oia nie. na •manāo'. alolia 110- keia iahui .kauaka aioiia a oluōlu. . _ Ma >10 khu «"ipnii ā Likan?!, i eīele yi, aole loa i nele kona olelo uha, , ina oia e piika i elelo niii-kāna mnU; mea e io.ia mai a»; ma keia maū f iū ! ea' ana i yle!o ai, i a.e ole ai ke Akna iaia, 1 nuu ia kuln'ia. oiai. aole,: ona- kuloana J nia ia a hana . w'āle aku ma- ; ( nuili 0 kona mnnao ponoi ilio/me ka.Ke, ole ia e ka poe o koopei ahao!elo/oiai 0 ka lehulehu ia . keia lahūi.Hawaii, 0 ka lakou mea e ha'na ai a aku. i • ka elele, 0 ia auanei ka ka elelo e hana.] ai ma o. . . ' ; ' ' r% Aole lo.i i loWa £.1' māna "kV"kaokōa i kn elole e hana .wale aīoi i kanawal : inninūli <r'-kona manao" pono.i* il»o, koe elikō-me ka l.ikāna i ttfeld āe Vo'iā -nale n<> a he elele nil&u ■hoekiekie oia niea i pūk&„ole;. ai, : ✓qyu/he kanaka naau: 0 ia auo, he n»aaleāj ji' i hui j»u iho nie ka nulia, hele loā" i'ka apiki. , / ' . Ke olelo nei o liikāūa lāua'lne- Hoolapa, 0 ke kanawai hnki. āina 0 23 iuoa

| oi !i.;i aku <> ka !nai\:ii. :i k.' :i *• = aiai ( j ii«-i no i n:i kanaka o kakauin-ia a hoe-i I k '.'i)" ae iin ka f»'.»n■:» eua aina lie.nku- j ' oiiooiio o Kekaha, Kanai, Waimano me , • Waimanalo mā Oahu. a 'i«*:t la ka hōi ' ' o Lu:ūualei, ka'ui o ka wai a Likuna e ; hana aloha oie,i::.'u la i na kanaka Jl.i-j | w'aii o ia wnhi ? Aua kela i ka wai a j i h:>opolu!('i iift j>-»pi.«na ame na Ho.'a ' j o ua kanaka hoi no lak.ou ka mau.a koj ho baloka pookela a'na o-. nouoi l»fle ai • \oiio aku i:ija, he ole nae ka niea ā aioha isv illo. , r . • i O ko v k'nnu'w/lL hukl aina o 2.1 iuoa no j ka hookuonoono iuia, he kanawai .Jiialikni.i'o. no ta, «o ka poe L 'lako inua ; i | ke 'lala, aole f» .ia wale, aka,-aia no nae j he puka"uui i iiamama loa i ke'ake'a 010 ia no k:t hoolimaiim:» auu aJtu i | kekahi mea okoa, kuai a hoolilo loa ana l aku paha i kekalii nie:» okoa loa iiku; ; auhen ilio la. ka 'niaikai aua o ia .•' O ko Likana makemake loa/a o ka I aina a no ka j>aa :nau loa o ka poe.lawe ' aina i nn Kopaui nio 11:1 oke «lala o j lowa hele ai iniuā 0. na kahāka, a hiki ole ke holo. mai »a Lika'ia i dalii, a o in 'ke-kumu p:ui o na aina i na Kepaui anm ka poe! Pukiki.' -• - .<) ke kanawa» hoopuinpnla--f= na Hā\7atij he kūnawai i:i. na ka Aliiihui Puūlionn'a j noho kak:niole,lo ia e ka ,lesSe - nana pouoL no i hoo- !■ ponopouo kehy kanawai, a o-nōu alai. iloko •) ka hale ahaolelo. o' kela kuu aku j ; nei, ine ?<e kakauinoa' pouoi. ana, a he i hauā hoi. i ike laula ia, ka hele aiiī, j o ko kiikou -mau koiiiisiua nie- ke. kia- • aiua a hui: nie X -K; . ,ā o'in hoi ka'inoa iiianā, ā ma'.onā : iji e j hiki ai ke lio'okorh6 o na lUile i ka'ikanawai o Amerika : iHuipiiiā,' a.o'.ia i keia ā keknhi poe o kakou i: iioke n»jii i iiio nei i k;i wahakole, a pau pu no iiie.. M.:liiihi, kakauoleloo ka bila hoopula- i . pula. Aloha uo V j Nelaila, e .1, Ji. KahiilĀmu. i!uii :.hoo- j lilo ia oo he kanāka makua i kamaiii, nialalo o na manno maa.lea, a.ka, 6 ku i'kaokoa mai nou iho a : n.ana. aku i ' ano o na eīele ii kaua' juo ka lāna o"ka i ha' jn>ho ame na. pomaikai, :0 ! imiia mai ana e ka poe i kuleāiia ma j.ka 'hunu •?■ ma.woin, aole ho.i plik.e me ; ka Paniela Hoolaj)a i lele k:unoko ma» j noi, a kauoha ae. i na kaiiit!<a o hapai ae ia J. 'K. Kaiauianaole i kiaaina. aohe oua kuloana jna ia manāo. aole o ka-moa nona K"n*o. v '* • b'-»lcHoIe ia ai ,e ia-a koe na iwi,' ho -kuleana kona e k»i . ae ai n hooku'mai imua o ke akeo, a i ; nvai ei h'apai ao iaia i k.ianina, waiho j īualie iaia na'u, a o\rau ka mea i kule-.i ana ma ia niuau, aolo o ka mioi i ko i ;hu'i kuleana, o pono.no e kau ak'n-i koj na m:iu manao o kana 1 mani'aloha, ka mea j»ona ka leo kāui j n»oaUaka_ke kani-inai: ''-A-io ha! " niaL J ke k'unu mai no o ke alelo i loaa māi I ai kela mau hiainaiaoielo, a uialoko aku 1 ho pouii pu Ho, ahiki i ka hāha f pōole ana o ka papā'i o Honolulu. J Nolaila nial' hoolohe.i'nā n'o lālhu e j»ili . āna i ke krf3i:nvai hūkl aina o -25 iuoa,. oiai 4 aohe waiwai o keia ano kaiiāwai no ka . poe mea <lala ole, a iio i hui ka poe i hiiki aina, n uo ka lawa | ole i ke'līiila. na liaalelō hou i ka aina J « iilo ukeknhii poe e aku, ka f»oe i nōho I lako me ke dala;, n.ni !oir ia jioe e noh<* » mai noi i nele i ka aiua, no ka mea, j uolie daia. a uo keia kanawai. hoi, ho ; I aina ke loaa mai ān:i ine ua ?ka lawa I k«j>ono noii, no hooleihi walo no <lāla } an a ka niou ilihune. e ai o ka mā-.| kaliiki, a ina ao|e v ,au dala no ka hob\ t m>o ana akn ika haua lioohōlomua.maluna o kon aiua, ua l»ookaawafeia nra keia kami wai he $.'lOOO 'no ka hoaie ana J i kela. niea nele keia mea nele i ke da!o. a e lilo ia i kuuiu hoohana nau,. ! . Ao : e oka hoolohe āku ina a'o pa-1 . lāualelo a Likana, no- ka ūkupānee oi ' kela man <lala o ka makahiki pālauā- ( lelo' kela ano olelo, ua like iio »ā me oe, I oiāi oo e uku ana ,i ka hoolh»ialima 0 | kou. hale . »io $lō, a i ol<' ho* $20 o k.a • 'ūiahina, aohe l.ie niea ua.iui oē. e lioopo. i ināikai "mai, o ōe j»ōuoi ke ko»np T- ka ehuehu no ka pono o hoolimalima, ina no ka Jl5 o ka,uia-;

'hiua, uu like da me o ka maka-j hiki >U o' uku jii. .... - j irta keia kiUiawai hoi,- na keia $.'5OOO no o huH a loan ka liioa eHku ai i ke . kumūpaā, iuik! kn ukupauee, o kau le ili,rt uō o ka hooulu ana inai i na noonoo' no kau niea e liana ai no Hela .+:;000, ina uīa ka hooulu holoholo l nā āua 110 e hoihōi i kā waiwaiio. o k:f j i's3ooo. - '

j .;!Mai . lioolobt* i -.iin. 01010 w:iltalf*p6> cj j 01010 ana;v]jp'ma.ū aina, pohaku, he j»o--[liaku ko nana aku nae oe i | ke lenā elnla, o ke kaka 'i iho la no' ia i ha 'la āpau, he aina a a n KalAiiiiii. luūia akn e oe l ka j>ipt a Kauka Lomona,. ka. iiō, ka lioki amn ka manu, ohi. 110 i ke <iala ,aole o ka waiiakole "ivale. .. .. s , Ife ūui na- m<-a !iitiikai a'n i mana'O ; ai e hooniaikeike āku; ao.le niie.he maii.uva lāVā pono e kā-kau ni, aka, aia • Ivai hpopnl.ipala, kakau iho iko onkou a!\iki ii s «tu kekūhi j>oe ūie na. pcj»a- ka- : kau 90 i(.»,,niea e piH aira no. ke kanā-, •. r inoa no kp liakoo. «u»a, oiai, uar-n»ā<»p<>-. po lōa ia ka lilō ag o, Kuhio i o;. narfa ponoi no e hooponoj)ono lūai āna 4' keiā; ināu mea apau, •mē 'kā pono" nmo ka a ma. ia *mea kakau e ike āi.i ka Kiniiō mea o 'liana mai ai, aole o ko kieaeuei ihma a , pa ole ko waw.ie i ka laiīi. v K*e ; Itooks ne» nū n>aā»ieij me ka 'liiaa' ■hauōli o ka nianao »»o kuu :• ko a'o laAan.a Likana, a Uuāmnamu «o • | a hoomanawanui 5 nn hailuku a kakoU ponoi, hoolohe ākū i l nno ia oe iRo no. ■". | )kFe >a . Ltumk^ppP^ no - ū,)O- - pale'uA ole ame ua keiki o ka ' p.ipapa 'i. Owan maū no, . C, K. KEALOUA.