Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 48, 26 November 1920 — Page 3

Page PDF (1.62 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KUU LEI ALOHA, MISS MARYANN LEW CHOW, UA HALA.

            Mr. Solomoa Hanohano, Luna hooponopono o ka Nupepa Kuoka, Aloha oe:--Oiai he malihini oe ia'u, a pela hoi au ia oe. aka na ke aloha wela o kuu moopuna. i koho mai ia'u e noi aku i kou oluolu i kekahi rumi kaawale o kou hokele ka mea nana e hoike ae i ka malamalama oi kelakela ma na welelau o ka honua, a nau hoi e noii nowelo aku i ke aloha, ka minamina, ke kaniuhu iloko o kona mau hoaloha, na makua, na kupuna, mai ka waikai o Keannae a ka ua peepapohaku o Kaupo.

            Aloha wale ia wahi a maua i pili ai me kau moopuna, a ike ia Haleakala, ke kuahiwi nani o Maui. Auwe kuu minamina pau ole i kuu moopuna, kuu moopuna mai ka makani kailialoha o Kipahulu; aloha ia wahi a maua i noho ai e hoomauawanui ana kuu moopuna i ka hana luhi a ka haole me kona kino opiopio i loaa ka ai ame ka i'a o ka noho na, o ia aina.

            Auwe kuu moopuna kuu lei o na pali Koolau o Maui, e waha ana hoi ma ke kua, hii ma ke alo, eia ka e hapapa hewa ana au i ka maka o ka moena, huli ae hoi ma na paia aala o Puna aole kuu kilieipili o ka po auu, o ka liooilo, he moopuna. E kuhi ana no hoi au eia no i kuu poli kuu lei loke, eia ka ua lilo aku la i ka manu inawai pua leha o Laa. Auwe kuu minamina pau ole i kuu moopuna!

            Ua hanauia kuu moopuna aloha, Miss Maryann Lew Chew, ma Wailuanui; Koolau, Maui, mai o Mrs. Maryann ame Lew Chew, i ka la 2 o Ianuari, 1900; ua piha i kuu moopuna ua makahiki he 2 me eiwa mahina ame na la keu o kona hanu ana i na ea hu'ihu'i o keia ola honua ana, a ma ka mahina o Okatoba i hala aku ia i pauaho mai ai kuu moopuna aloha,  keia ola ana, a hoi aku la ka uhane me ka mea nana i hana, aka, e hoomai kaiia ka inoa o ke Akua ma na lani kiekie loa, he malu ma ka honua, he aloha i kanaka.

            He ekolu wale no lakou mai ka puhaku mai o ko lakou mama, elua keikikane a hookani kuu lei aloha; ua liala mua kona mau kaikunane, pela no hoi ko lakou mama ame ka papa, pelu no hoi kona mau tutu ponoi, a koe aku ke tutu nana i luhi iaia mai kona oili ana mai i keia ao malamalama ahiki i ka wehe ana mai la o kuu moopuna i ka pili hookoo ialoko.

            Auwe kuu kane o ka po kane ole, ke moe ia he moopuna, e pupue ana hoi i ke ana  he poli ke kapa: auwe ka lei kahiko o kuu kino i loaa i ke anu pili hemo ole; aloha wale!

            Ua hoonaauaoia no kuu moopuna ma ke kula hele la o ka Waikau o Keauae, ahiki i ka piha ana o kona mau makahiki i ka 14, na hoihoi aku kona uucle i ke kula o Maunaolu, no hookahi makahiki a oi kona noho ana ma ia kula; a na waiho aku oia i ke alahele e hoonui aku ai i kona wahi ike mamuli o ka pilikia i loaa i kona uncle, ka mea nana e kokua iaia ma ke kula.

            O ia wahi ike liilii nae i loaa i kuu moopuna, aole oia i kiloi ae ia wahi momi liilii mahope o kona kua, aka ua lawe mai kuu moopuna aloha a malama iloko on a. e hookupono ana me ka naau kauaka makua; ua lilo no hoi au kona tutu i mea nui loa iaia, pela hoi ka ohana ame kona mau hoaloha e kipa mai ana ma ko mana wahi.

            Ua lilo no hoi kuu moopuna hele loa i mea nui i kona mau hoaloha mai ka aina paa mai, ahiki i keia aina malihini a kuu moopuna i haalele mai la ia'u e noho hookahi iloko o ka luuluu, ke kaumaha me ka minamina pau ole i kuu makua, nana e malama ia'u, i na mea apau ma ke kaniuhu ole i ka hele mau ana i i ka hana ma ka halema i o Kahauiki aneane no e piha ka makahiki ma ia hana no $25 o ka mahina, pela maua i ike ole ai i ka pilikia, ka ai ame ka i'a, pela hoi ka noho ana o ka hale hoolimalima me ke aloha, me ka hoolako pu ana o kuu moopuna i na pono o ka noho home ana.

            Ke huli ae au a nana i na pono a kuu moopuna i hoolako ai me kona, kino opiopio i pono no ko maua noho ana, ua like me ka hamale e wawahi liilii ana i kuu puuwai. O ka ua o Hilo, e mao ana, o ke aloha o kuu moopuna, he mea pau ole ahiki i kuu mau la hope.

            Ua loihi no ka hoomailo ana o ka ma'i maluna o kuu moopuna me ka ai mau no hoi i na ano laau haole, i ikeia ke ola, o ka mea apiki, aole i loli ae ke ano o ka ma'i, ahiki i ke kii ana mai o ka unce e lawe no Maui, me ka manao o ka loaa o na ea maikai o kuaaina. he mea la hoi ia e loaa ai ka maha me kona ai pu no hoi i ka lanu. eia ka he laweia ana ia e ike ole ai au i ka hanu kope o kuu lei milimili he moopuna, pela hoi ka ike ole iho i kona helehelena aloha a waiho aku la, ke kino lepo o kuu mea minamina, no ka malu he kuawa o Wailuku.

            Ua hele pu no hoi me ka ohana apau e noho nei maanei i ka ike ana iaia, waiho i ka ea ka iwi o, kamahele, wahi a kahiko.

            Auwe no hoi kuu kumakena i ke kai aahu lehua, i ka lawe a ka mikioi kau i Niihau, hala kuu lei aloha nauwe pu no me ka anoni, auwe kuu moopuna, kuu moopuna mai ka waikau o Keanae, aloha ia wai anau a kuu moopuna, kuu moopuna mai ka i'a a ke kualau i lawe mai; aloha ia i'a hoala hiamoe i ka pili o ke ao, kuu moopuna mai ka i'a hoanu ili o ke kanawai, he ahi hoi ke kupa e imeluana ai. Auwe kuu moopuna hele loa: aloha ka i'a haha i ka lima a maua e hele ai me kuu moopuna, hoopumeliana aku i ke ahi kapuahi; aloha ka hale pule o Lanakila kahi i hanalia ai kuu moopuna i ka ai maikai e pili ana i ko ke Akua mahele.

            Aloha no ia mau hana maikai a kuu moopuna e hele ai, ma ua wahi apau, aloha na wahi apau loa o ka aiua i pili aloha ia ai e maua me kuu moopuna; ua pau ko Maryann ike hou ana i na kaiaulu o ka aina hanau. Pau ka ike ana i ka nui me ka lehulehu, hele hookahi aku la i ke ala hoi ole mai.

            Auwe kuu moopuna mai ka ua apuakea o Hana, aloha ia ua kupuni kapa o Lanakila, he kila paa ke aloha o kuu moopuna na'u e lei mau nei me ka el@eha. kuu moopuna mai ka hale lana i ke kai, a ike ia Honolulu nei, he kaona nui; kuu moopuna mai ka uwati ha'i manawa o Kawaiahao, mai ka bele kui, lua la o Kaukeano, ano wale mai no ke aloha no Kahauiki, o ia home a kuu lei i hoomanawanui ai i ka hana. Luuluu Hanalei i ka ua uui kaumaha i ka noe o Alakai; aloha wale!

            Ke hooi mei au maanei me ke aloha pau ole no kuu moopuna. E hoomaikai ia ka inoa o ka Makua, ke Keiki, ka Uhane Hemolele amene.

            Me oe e Mr. Lunahooponopono ka'u aloha waianuhea ame na keiki limahei hoi o kou papapai ke aloha welawela.

            Owau no me ka luuluu.

MRS. LIZZIE K. HOOKANO.

 

HAULE WALE KA HOOPII I KA HUI KAA UWILA.

            Mahope iho o ka hookomoia ana ae o kekahi bila i ke senate no ka hooloihi ana aku i ka manawa o ka Hui Kaa Uwila ua hoikeia aku la i ke senate ka hoopau ana o ke aupuni teritore i kekahi hoopii i ku ni no kekahi manawa e koi ana i ka hui kaa uwila no ka hoihoi ana mai i kekahi hapa o ka loaa makahiki a ka hui kaa uwila i aie ai i ke teritore.

            Ma ka hoakaka a ka loio kuhina i kona manao kanawai he koi holopono ole ka ke teritore e koi aku ai no kela aie o ka hui kaa uwila e hiki ai ke hoomau aku i ke koi ana, a ua kakooia mai ia manao on a e kekahi o na loio mai Kapalakiko mai i kamaaina i na, hoopii ame na koi o keia no.

            O ka ninau i hoalaia mai o ua pomaikai i loaa i ka hui kaa uwila i oi aku maluna o ka 8% o na mahele i aeia e mahele like ia anei ia mawaena o ka poe paa kuleana ame ke teritore, pu, a 'iole he mau loaa anei ia manaoia e haawi ae i ke teritore no ka pono o ka hoomoe ana i ke alanui kaa uwila a i ole he mau dala paha ia no ka hoolilo ana aku no ka halehana o ka hui, na lilo o ka hana me ka hooloihi ana i na wahi e hoomoeia ae ai na alanuihao kaa uwila.

           

HOOPANEEIA KA BILA KAA UWILA.

            Ma ka Poakahi nei i waiho ae ai ke komite hookolokolo o ke senate i kana hoike, ke komite iaia ka hana  ka ka bila e hoakaka ana no ka hana ana waihoia ana aku ma ka pule i hala o i aelike hoomoe alanui kaa uwila hou no ka hui kaa uwila ame aia ao Honolulu, e hoakaka ana ua manao ia komite heemea pono e waihoi ia bila ma ka papa a hapai houia mai ka noonoo ana ma ke kau mau iloko o Feberuari.

            Ma ka hoakaka a ka Peresidena Chilllingworth he mea pono ke hoakakaia ae a maopopo oia hoi ma ka manawa o ka hookomoia ana aku o ka bila, ua loaa ka hoomaopopoia ana aole e haawiia ka noonoo ana a ka ahaolelo maluna o ia bila, ua lwe wale ia mai no ia i keia kau no ka hookamaaina ana aku i ka lehulehu i loaa ka ike i ka lehulehu no na mea i hoakakaia maloko o ia bila. "Ma ka mea oiaio." wahi a ka peresidena, "ua hoakaka ke Kiaaina i keia maloko o kana palapala i ka ahaolelo."

 

NA ANOAI O KOLOA, KAUAI.

            Ma ka halawai kumau o ka Ahahui Kamehameha, ma ko lakou heiau ma Kapaa, no ka waiho ana mai i na inoa o na lunanui hou, no keia makahiki hou e hoea mai ana, a ua komo hou mai he mau lala hou, he 11 ka nui, ua malamaia na hana me ka maikai.

            Ma Kalaheo i ulu ae ai he hakaka mawaena o kekahi poe Pukiki, a ua pau kekahi poe i ka eha, aohe nae he ola i poino, no ka nui o ka ai ana i ka pakaliau ame ka papa'i.

            Ma ke home oho o ka makuakane maikai, Mr. Wm. Keaumaikai Bacle, i hui iho la me ia hoaloha maikai, Mr. Harry Opunui keiki o Lihue i Malamanui, me na lululima aloha ana, ame na kukaiolelo ana me ka maikai, a huli hoi aku la ua ihupani la no kona home, ua pulu-pe i ka uanoe o Koloa.

            Eia ke hoohala nei ka makuakane maikai, Mr. Wm. Keaumaikai Bacle ma kona home kahakai ma Poipu, i keia mau la, na ohana moopuna ame kana mau keiki, Mr. ame Mrs. Bella Rodrigues, a ke pii mau ai la kona ola kino maikai, na ka Haku e kiai, a e malama iaia a hooloihi pu i kona mau la.

            Me ka Luuahooponopono ka mahalo nui, ame na keiki onuihua kepau ka welina pau ole.   

            Owau no a mau,

            PETER KAMANO.

 

HE HOOMANO ALOHA NO KA MAUA LEI MOMI UA MAE.

            Mr. Solomon Hanohano, Aloha nui kakou: E oluolu kou ahonui e hookomo iho ma kahi kaawale, o ka kaua aha ilono wiwoole, i keia mau hua e kau kehakeah ae la maluna, i ike mai ai na kupuna, na makua, na kaikuaana o maua, e noho mai la ma ka la puka i Kumkahi.ahiki loa aku i ka welona a ka la olu i Lehua; no ka maua lei keiki, Edmau K. Paki, i haalele mai ia maua, kona mau makua ame kona mau hanaumua, ma keia ao mauleule.

            Ma ka hora 9 p.m. e ke ahiahi o ka la 13 o keia mahina, i mau palanehe aku ai na uhane o ka maua keiki, a waiho iho la i ke kino puanuanu na maua ame kona mau kaikuahine ame kona mau kaikuaana e paiauma aku i ke aloha nona. Aloha wale mana a , i ka hopu hewa e. Ua hala ka puulena aia i Hilo, ke imi la ia Palalauahi. Auwe au e, kona mama, i ka hoaa ma o a maanei, ihea la oe e loaa ai, a nona keia mau kanaenae aloha ana.

            Kuu lei a i o ke ala piina ikiiki o Pohale, kuu lei lipoa o ke kai nehe o Keawalua; auwe kuu menemene ia oe e! Kuu keiki o neia kaha e waiho mai nei e, kuu lei poina ole i na wa apau, alu e hoomanao nei i ka po ame ke ao. pehea la au e ike hou ai i kou mau papalina nohea. Auwe kuu manaonao i kahi a kuu Edman e moe mai ai.         

            Ua hala, ua mae, auwe au e! He mea e ka noho mai i ke kula nui o Lahainaluna, a hoi mai oe, aole ko pokii, ko mea nui au e ninau mau mai ai ia'u i ko oukou mama nei.      Elua olua na hanaumua i ike ole i kona hanu hope o ko olua pokii. Hoopokii wale aku ana ananei olua ia ha'i, auwe kuu aloha pau ole; auwe, aloha wale a'u mau keiki; auwe kuu Lilliau e, ko hele i ke kula Kamehameha III School, a hoi mai aole ko pokii, ka mea nui a'u mau kaikamahine.           

            Auwe kuu Elizabeth e, ka makua o kuu bebe heleloa. Ua hoolilo no oe i lou pokii i keiki nau. Auwe ka hoaa o kakou! Auwe ka mea eha o kuu puuwai. i ka nana ae, aole oe e kuu Edman.

            Ua hanauia kuu Edman K. Paki mai ko maua puhaka aku ma Honokowai, i ka mahina o Aperila, la 1, 1920, a ua piha na mahina 7 ame na la keu he 14 o ka hanu ana i na ea, hu'ihu'i o keia ao mauleule. Ua nui no ka huliia ana o ka pono i na kauka o ka haukapila o Lahaina ame Dr. K. Tofukuji o Lahaina no, he ole ka loaa mai o ka pono, he oluolu wale no no ka manawa.

            No na pule elua wale no kona waiho ana, ma kahi moe a haalele mai la ia maua kona mau makua; ua loaa oia i ka ma'i ma ka la 2 o keia mahina, oiai no nae maua me kuu lei ma Lahaina, no ka hana ana aku i ka hana kaulana, o ia hoi ka pono kiwila i loaa ia makou na makuahine Hawaii, ke koho ana aku i na moho i waeia o keia kau koho baloka, i pau iho la.

            Mai ia manawa mai i loaa ai kuu bebe dear i ka ma'i. He ekolu la mahope mai ua hele aku la maua me kuu leimomi i ke kauka, oiai ua hoao au i ka pono i loaa ia'u o ia hoi ko'u hoohainu ana iaia i ku aila hoonaba ame ka hamo ana iaia me ka laau, he wahi mea liilii ka i loaa, aole no nae o ka pau maikai.

            Ia hele ana o maua, ua nana mai ke Kauka Weh@ a olelo mai ia'u nui loa ka piva. Ua haawi i laau ia'u a hoi mai la maua; ua haawi au i ka laau elike me ke kuhikuhi a ke kauka ia'u; ua loaa mai la ka oluolu no na la elua wale no; mai ke kauka, a na au a mai la ia'u e waiho aku au i kuu bebe iloko o ka Pioneer Hospital.

            Ua hoole aku au nolaila hoi mai la maua a ke kauka Tofukuji, a malaila, hoi lea mai la maua me kuu Edman, auwe ka mea hooluwaiele i kuu noonoo i ke au ae ma o a maanei aole oe.

 

NA ANOAI O KOLOA, KAUAI.

            Ma ka halawai kumau o ka Ahahui Kamehameha, ma ko lakou heiau ma Kapaa, no ka waiho ana mai i na inoa o na lunanui hou, no keia makahiki hou e hoea mai ana, a ua komo hou mai he mau lala hou, he 11 ka nui, ua malamaia na hana me ka maikai.

            Ma Kalaheo i ulu ae ai he hakaka mawaena o kekahi poe Pukiki, a ua pau kekahi poe i ka eha, aohe nae he ola i poino, no ka nui o ka ai ana i ka pakaliau ame ka papa'i.

            Ma ke home oho o ka makuakane maikai, Mr. Wm. Keaumaikai Bacle, i hui iho la me ia hoaloha maikai, Mr. Harry Opunui keiki o Lihue i Malamanui, me na lululima aloha ana, ame na kukaiolelo ana me ka maikai, a huli hoi aku la ua ihupani la no kona home, ua pulu-pe i ka uanoe o Koloa.

            Eia ke hoohala nei ka makuakane maikai, Mr. Wm. Keaumaikai Bacle ma kona home kahakai ma Poipu, i keia mau la, na ohana moopuna ame kana mau keiki, Mr. ame Mrs. Bella Rodrigues, a ke pii mau ai la kona ola kino maikai, na ka Haku e kiai, a e malama iaia a hooloihi pu i kona mau la.

            Me ka Luuahooponopono ka mahalo nui, ame na keiki onuihua kepau ka welina pau ole.   

            Owau no a mau,

            PETER KAMANO.

 

HE HOOMANO ALOHA NO KA MAUA LEI MOMI UA MAE.

            Mr. Solomon Hanohano, Aloha nui kakou: E oluolu kou ahonui e hookomo iho ma kahi kaawale, o ka kaua aha ilono wiwoole, i keia mau hua e kau kehakeah ae la maluna, i ike mai ai na kupuna, na makua, na kaikuaana o maua, e noho mai la ma ka la puka i Kumkahi.ahiki loa aku i ka welona a ka la olu i Lehua; no ka maua lei keiki, Edmau K. Paki, i haalele mai ia maua, kona mau makua ame kona mau hanaumua, ma keia ao mauleule.

            Ma ka hora 9 p.m. e ke ahiahi o ka la 13 o keia mahina, i mau palanehe aku ai na uhane o ka maua keiki, a waiho iho la i ke kino puanuanu na maua ame kona mau kaikuahine ame kona mau kaikuaana e paiauma aku i ke aloha nona. Aloha wale mana a , i ka hopu hewa e. Ua hala ka puulena aia i Hilo, ke imi la ia Palalauahi. Auwe au e, kona mama, i ka hoaa ma o a maanei, ihea la oe e loaa ai, a nona keia mau kanaenae aloha ana.

            Kuu lei a i o ke ala piina ikiiki o Pohale, kuu lei lipoa o ke kai nehe o Keawalua; auwe kuu menemene ia oe e! Kuu keiki o neia kaha e waiho mai nei e, kuu lei poina ole i na wa apau, alu e hoomanao nei i ka po ame ke ao. pehea la au e ike hou ai i kou mau papalina nohea. Auwe kuu manaonao i kahi a kuu Edman e moe mai ai.         

            Ua hala, ua mae, auwe au e! He mea e ka noho mai i ke kula nui o Lahainaluna, a hoi mai oe, aole ko pokii, ko mea nui au e ninau mau mai ai ia'u i ko oukou mama nei.      Elua olua na hanaumua i ike ole i kona hanu hope o ko olua pokii. Hoopokii wale aku ana ananei olua ia ha'i, auwe kuu aloha pau ole; auwe, aloha wale a'u mau keiki; auwe kuu Lilliau e, ko hele i ke kula Kamehameha III School, a hoi mai aole ko pokii, ka mea nui a'u mau kaikamahine.           

            Auwe kuu Elizabeth e, ka makua o kuu bebe heleloa. Ua hoolilo no oe i lou pokii i keiki nau. Auwe ka hoaa o kakou! Auwe ka mea eha o kuu puuwai. i ka nana ae, aole oe e kuu Edman.

            Ua hanauia kuu Edman K. Paki mai ko maua puhaka aku ma Honokowai, i ka mahina o Aperila, la 1, 1920, a ua piha na mahina 7 ame na la keu he 14 o ka hanu ana i na ea, hu'ihu'i o keia ao mauleule. Ua nui no ka huliia ana o ka pono i na kauka o ka haukapila o Lahaina ame Dr. K. Tofukuji o Lahaina no, he ole ka loaa mai o ka pono, he oluolu wale no no ka manawa.

            No na pule elua wale no kona waiho ana, ma kahi moe a haalele mai la ia maua kona mau makua; ua loaa oia i ka ma'i ma ka la 2 o keia mahina, oiai no nae maua me kuu lei ma Lahaina, no ka hana ana aku i ka hana kaulana, o ia hoi ka pono kiwila i loaa ia makou na makuahine Hawaii, ke koho ana aku i na moho i waeia o keia kau koho baloka, i pau iho la.

            Mai ia manawa mai i loaa ai kuu bebe dear i ka ma'i. He ekolu la mahope mai ua hele aku la maua me kuu leimomi i ke kauka, oiai ua hoao au i ka pono i loaa ia'u o ia hoi ko'u hoohainu ana iaia i ku aila hoonaba ame ka hamo ana iaia me ka laau, he wahi mea liilii ka i loaa, aole no nae o ka pau maikai.

            Ia hele ana o maua, ua nana mai ke Kauka Weh@ a olelo mai ia'u nui loa ka piva. Ua haawi i laau ia'u a hoi mai la maua; ua haawi au i ka laau elike me ke kuhikuhi a ke kauka ia'u; ua loaa mai la ka oluolu no na la elua wale no; mai ke kauka, a na au a mai la ia'u e waiho aku au i kuu bebe iloko o ka Pioneer Hospital.

            Ua hoole aku au nolaila hoi mai la maua a ke kauka Tofukuji, a malaila, hoi lea mai la maua me kuu Edman, auwe ka mea hooluwaiele i kuu noonoo i ke au ae ma o a maanei aole oe.

 

KUU LEI ALOHA, MISS MARYANN LEW CHOW, UA HALA.

            Mr. Solomoa Hanohano, Luna hooponopono o ka Nupepa Kuoka, Aloha oe:--Oiai he malihini oe ia'u, a pela hoi au ia oe. aka na ke aloha wela o kuu moopuna. i koho mai ia'u e noi aku i kou oluolu i kekahi rumi kaawale o kou hokele ka mea nana e hoike ae i ka malamalama oi kelakela ma na welelau o ka honua, a nau hoi e noii nowelo aku i ke aloha, ka minamina, ke kaniuhu iloko o kona mau hoaloha, na makua, na kupuna, mai ka waikai o Keannae a ka ua peepapohaku o Kaupo.

            Aloha wale ia wahi a maua i pili ai me kau moopuna, a ike ia Haleakala, ke kuahiwi nani o Maui. Auwe kuu minamina pau ole i kuu moopuna, kuu moopuna mai ka makani kailialoha o Kipahulu; aloha ia wahi a maua i noho ai e hoomauawanui ana kuu moopuna i ka hana luhi a ka haole me kona kino opiopio i loaa ka ai ame ka i'a o ka noho na, o ia aina.

            Auwe kuu moopuna kuu lei o na pali Koolau o Maui, e waha ana hoi ma ke kua, hii ma ke alo, eia ka e hapapa hewa ana au i ka maka o ka moena, huli ae hoi ma na paia aala o Puna aole kuu kilieipili o ka po auu, o ka liooilo, he moopuna. E kuhi ana no hoi au eia no i kuu poli kuu lei loke, eia ka ua lilo aku la i ka manu inawai pua leha o Laa. Auwe kuu minamina pau ole i kuu moopuna!

            Ua hanauia kuu moopuna aloha, Miss Maryann Lew Chew, ma Wailuanui; Koolau, Maui, mai o Mrs. Maryann ame Lew Chew, i ka la 2 o Ianuari, 1900; ua piha i kuu moopuna ua makahiki he 2 me eiwa mahina ame na la keu o kona hanu ana i na ea hu'ihu'i o keia ola honua ana, a ma ka mahina o Okatoba i hala aku ia i pauaho mai ai kuu moopuna aloha,  keia ola ana, a hoi aku la ka uhane me ka mea nana i hana, aka, e hoomai kaiia ka inoa o ke Akua ma na lani kiekie loa, he malu ma ka honua, he aloha i kanaka.

            He ekolu wale no lakou mai ka puhaku mai o ko lakou mama, elua keikikane a hookani kuu lei aloha; ua liala mua kona mau kaikunane, pela no hoi ko lakou mama ame ka papa, pelu no hoi kona mau tutu ponoi, a koe aku ke tutu nana i luhi iaia mai kona oili ana mai i keia ao malamalama ahiki i ka wehe ana mai la o kuu moopuna i ka pili hookoo ialoko.

            Auwe kuu kane o ka po kane ole, ke moe ia he moopuna, e pupue ana hoi i ke ana  he poli ke kapa: auwe ka lei kahiko o kuu kino i loaa i ke anu pili hemo ole; aloha wale!

            Ua hoonaauaoia no kuu moopuna ma ke kula hele la o ka Waikau o Keauae, ahiki i ka piha ana o kona mau makahiki i ka 14, na hoihoi aku kona uucle i ke kula o Maunaolu, no hookahi makahiki a oi kona noho ana ma ia kula; a na waiho aku oia i ke alahele e hoonui aku ai i kona wahi ike mamuli o ka pilikia i loaa i kona uncle, ka mea nana e kokua iaia ma ke kula.

            O ia wahi ike liilii nae i loaa i kuu moopuna, aole oia i kiloi ae ia wahi momi liilii mahope o kona kua, aka ua lawe mai kuu moopuna aloha a malama iloko on a. e hookupono ana me ka naau kauaka makua; ua lilo no hoi au kona tutu i mea nui loa iaia, pela hoi ka ohana ame kona mau hoaloha e kipa mai ana ma ko mana wahi.

            Ua lilo no hoi kuu moopuna hele loa i mea nui i kona mau hoaloha mai ka aina paa mai, ahiki i keia aina malihini a kuu moopuna i haalele mai la ia'u e noho hookahi iloko o ka luuluu, ke kaumaha me ka minamina pau ole i kuu makua, nana e malama ia'u, i na mea apau ma ke kaniuhu ole i ka hele mau ana i i ka hana ma ka halema i o Kahauiki aneane no e piha ka makahiki ma ia hana no $25 o ka mahina, pela maua i ike ole ai i ka pilikia, ka ai ame ka i'a, pela hoi ka noho ana o ka hale hoolimalima me ke aloha, me ka hoolako pu ana o kuu moopuna i na pono o ka noho home ana.

            Ke huli ae au a nana i na pono a kuu moopuna i hoolako ai me kona, kino opiopio i pono no ko maua noho ana, ua like me ka hamale e wawahi liilii ana i kuu puuwai. O ka ua o Hilo, e mao ana, o ke aloha o kuu moopuna, he mea pau ole ahiki i kuu mau la hope.

            Ua loihi no ka hoomailo ana o ka ma'i maluna o kuu moopuna me ka ai mau no hoi i na ano laau haole, i ikeia ke ola, o ka mea apiki, aole i loli ae ke ano o ka ma'i, ahiki i ke kii ana mai o ka unce e lawe no Maui, me ka manao o ka loaa o na ea maikai o kuaaina. he mea la hoi ia e loaa ai ka maha me kona ai pu no hoi i ka lanu. eia ka he laweia ana ia e ike ole ai au i ka hanu kope o kuu lei milimili he moopuna, pela hoi ka ike ole iho i kona helehelena aloha a waiho aku la, ke kino lepo o kuu mea minamina, no ka malu he kuawa o Wailuku.

            Ua hele pu no hoi me ka ohana apau e noho nei maanei i ka ike ana iaia, waiho i ka ea ka iwi o, kamahele, wahi a kahiko.

            Auwe no hoi kuu kumakena i ke kai aahu lehua, i ka lawe a ka mikioi kau i Niihau, hala kuu lei aloha nauwe pu no me ka anoni, auwe kuu moopuna, kuu moopuna mai ka waikau o Keanae, aloha ia wai anau a kuu moopuna, kuu moopuna mai ka i'a a ke kualau i lawe mai; aloha ia i'a hoala hiamoe i ka pili o ke ao, kuu moopuna mai ka i'a hoanu ili o ke kanawai, he ahi hoi ke kupa e imeluana ai. Auwe kuu moopuna hele loa: aloha ka i'a haha i ka lima a maua e hele ai me kuu moopuna, hoopumeliana aku i ke ahi kapuahi; aloha ka hale pule o Lanakila kahi i hanalia ai kuu moopuna i ka ai maikai e pili ana i ko ke Akua mahele.

            Aloha no ia mau hana maikai a kuu moopuna e hele ai, ma ua wahi apau, aloha na wahi apau loa o ka aiua i pili aloha ia ai e maua me kuu moopuna; ua pau ko Maryann ike hou ana i na kaiaulu o ka aina hanau. Pau ka ike ana i ka nui me ka lehulehu, hele hookahi aku la i ke ala hoi ole mai.

            Auwe kuu moopuna mai ka ua apuakea o Hana, aloha ia ua kupuni kapa o Lanakila, he kila paa ke aloha o kuu moopuna na'u e lei mau nei me ka el@eha. kuu moopuna mai ka hale lana i ke kai, a ike ia Honolulu nei, he kaona nui; kuu moopuna mai ka uwati ha'i manawa o Kawaiahao, mai ka bele kui, lua la o Kaukeano, ano wale mai no ke aloha no Kahauiki, o ia home a kuu lei i hoomanawanui ai i ka hana. Luuluu Hanalei i ka ua uui kaumaha i ka noe o Alakai; aloha wale!

            Ke hooi mei au maanei me ke aloha pau ole no kuu moopuna. E hoomaikai ia ka inoa o ka Makua, ke Keiki, ka Uhane Hemolele amene.

            Me oe e Mr. Lunahooponopono ka'u aloha waianuhea ame na keiki limahei hoi o kou papapai ke aloha welawela.

            Owau no me ka luuluu.

MRS. LIZZIE K. HOOKANO.

 

HAULE WALE KA HOOPII I KA HUI KAA UWILA.

            Mahope iho o ka hookomoia ana ae o kekahi bila i ke senate no ka hooloihi ana aku i ka manawa o ka Hui Kaa Uwila ua hoikeia aku la i ke senate ka hoopau ana o ke aupuni teritore i kekahi hoopii i ku ni no kekahi manawa e koi ana i ka hui kaa uwila no ka hoihoi ana mai i kekahi hapa o ka loaa makahiki a ka hui kaa uwila i aie ai i ke teritore.

            Ma ka hoakaka a ka loio kuhina i kona manao kanawai he koi holopono ole ka ke teritore e koi aku ai no kela aie o ka hui kaa uwila e hiki ai ke hoomau aku i ke koi ana, a ua kakooia mai ia manao on a e kekahi o na loio mai Kapalakiko mai i kamaaina i na, hoopii ame na koi o keia no.

            O ka ninau i hoalaia mai o ua pomaikai i loaa i ka hui kaa uwila i oi aku maluna o ka 8% o na mahele i aeia e mahele like ia anei ia mawaena o ka poe paa kuleana ame ke teritore, pu, a 'iole he mau loaa anei ia manaoia e haawi ae i ke teritore no ka pono o ka hoomoe ana i ke alanui kaa uwila a i ole he mau dala paha ia no ka hoolilo ana aku no ka halehana o ka hui, na lilo o ka hana me ka hooloihi ana i na wahi e hoomoeia ae ai na alanuihao kaa uwila.

           

HOOPANEEIA KA BILA KAA UWILA.

            Ma ka Poakahi nei i waiho ae ai ke komite hookolokolo o ke senate i kana hoike, ke komite iaia ka hana  ka ka bila e hoakaka ana no ka hana ana waihoia ana aku ma ka pule i hala o i aelike hoomoe alanui kaa uwila hou no ka hui kaa uwila ame aia ao Honolulu, e hoakaka ana ua manao ia komite heemea pono e waihoi ia bila ma ka papa a hapai houia mai ka noonoo ana ma ke kau mau iloko o Feberuari.

            Ma ka hoakaka a ka Peresidena Chilllingworth he mea pono ke hoakakaia ae a maopopo oia hoi ma ka manawa o ka hookomoia ana aku o ka bila, ua loaa ka hoomaopopoia ana aole e haawiia ka noonoo ana a ka ahaolelo maluna o ia bila, ua lwe wale ia mai no ia i keia kau no ka hookamaaina ana aku i ka lehulehu i loaa ka ike i ka lehulehu no na mea i hoakakaia maloko o ia bila. "Ma ka mea oiaio." wahi a ka peresidena, "ua hoakaka ke Kiaaina i keia maloko o kana palapala i ka ahaolelo."

 

NA ANOAI O KOLOA, KAUAI.

            Ma ka halawai kumau o ka Ahahui Kamehameha, ma ko lakou heiau ma Kapaa, no ka waiho ana mai i na inoa o na lunanui hou, no keia makahiki hou e hoea mai ana, a ua komo hou mai he mau lala hou, he 11 ka nui, ua malamaia na hana me ka maikai.

            Ma Kalaheo i ulu ae ai he hakaka mawaena o kekahi poe Pukiki, a ua pau kekahi poe i ka eha, aohe nae he ola i poino, no ka nui o ka ai ana i ka pakaliau ame ka papa'i.

            Ma ke home oho o ka makuakane maikai, Mr. Wm. Keaumaikai Bacle, i hui iho la me ia hoaloha maikai, Mr. Harry Opunui keiki o Lihue i Malamanui, me na lululima aloha ana, ame na kukaiolelo ana me ka maikai, a huli hoi aku la ua ihupani la no kona home, ua pulu-pe i ka uanoe o Koloa.

            Eia ke hoohala nei ka makuakane maikai, Mr. Wm. Keaumaikai Bacle ma kona home kahakai ma Poipu, i keia mau la, na ohana moopuna ame kana mau keiki, Mr. ame Mrs. Bella Rodrigues, a ke pii mau ai la kona ola kino maikai, na ka Haku e kiai, a e malama iaia a hooloihi pu i kona mau la.

            Me ka Luuahooponopono ka mahalo nui, ame na keiki onuihua kepau ka welina pau ole.   

            Owau no a mau,

            PETER KAMANO.

 

KUU LEI ALOHA, MISS MARYANN LEW CHOW, UA HALA.

            Mr. Solomoa Hanohano, Luna hooponopono o ka Nupepa Kuoka, Aloha oe:--Oiai he malihini oe ia'u, a pela hoi au ia oe. aka na ke aloha wela o kuu moopuna. i koho mai ia'u e noi aku i kou oluolu i kekahi rumi kaawale o kou hokele ka mea nana e hoike ae i ka malamalama oi kelakela ma na welelau o ka honua, a nau hoi e noii nowelo aku i ke aloha, ka minamina, ke kaniuhu iloko o kona mau hoaloha, na makua, na kupuna, mai ka waikai o Keannae a ka ua peepapohaku o Kaupo.

            Aloha wale ia wahi a maua i pili ai me kau moopuna, a ike ia Haleakala, ke kuahiwi nani o Maui. Auwe kuu minamina pau ole i kuu moopuna, kuu moopuna mai ka makani kailialoha o Kipahulu; aloha ia wahi a maua i noho ai e hoomauawanui ana kuu moopuna i ka hana luhi a ka haole me kona kino opiopio i loaa ka ai ame ka i'a o ka noho na, o ia aina.

            Auwe kuu moopuna kuu lei o na pali Koolau o Maui, e waha ana hoi ma ke kua, hii ma ke alo, eia ka e hapapa hewa ana au i ka maka o ka moena, huli ae hoi ma na paia aala o Puna aole kuu kilieipili o ka po auu, o ka liooilo, he moopuna. E kuhi ana no hoi au eia no i kuu poli kuu lei loke, eia ka ua lilo aku la i ka manu inawai pua leha o Laa. Auwe kuu minamina pau ole i kuu moopuna!

            Ua hanauia kuu moopuna aloha, Miss Maryann Lew Chew, ma Wailuanui; Koolau, Maui, mai o Mrs. Maryann ame Lew Chew, i ka la 2 o Ianuari, 1900; ua piha i kuu moopuna ua makahiki he 2 me eiwa mahina ame na la keu o kona hanu ana i na ea hu'ihu'i o keia ola honua ana, a ma ka mahina o Okatoba i hala aku ia i pauaho mai ai kuu moopuna aloha,  keia ola ana, a hoi aku la ka uhane me ka mea nana i hana, aka, e hoomai kaiia ka inoa o ke Akua ma na lani kiekie loa, he malu ma ka honua, he aloha i kanaka.

            He ekolu wale no lakou mai ka puhaku mai o ko lakou mama, elua keikikane a hookani kuu lei aloha; ua liala mua kona mau kaikunane, pela no hoi ko lakou mama ame ka papa, pelu no hoi kona mau tutu ponoi, a koe aku ke tutu nana i luhi iaia mai kona oili ana mai i keia ao malamalama ahiki i ka wehe ana mai la o kuu moopuna i ka pili hookoo ialoko.

            Auwe kuu kane o ka po kane ole, ke moe ia he moopuna, e pupue ana hoi i ke ana  he poli ke kapa: auwe ka lei kahiko o kuu kino i loaa i ke anu pili hemo ole; aloha wale!

            Ua hoonaauaoia no kuu moopuna ma ke kula hele la o ka Waikau o Keauae, ahiki i ka piha ana o kona mau makahiki i ka 14, na hoihoi aku kona uucle i ke kula o Maunaolu, no hookahi makahiki a oi kona noho ana ma ia kula; a na waiho aku oia i ke alahele e hoonui aku ai i kona wahi ike mamuli o ka pilikia i loaa i kona uncle, ka mea nana e kokua iaia ma ke kula.

            O ia wahi ike liilii nae i loaa i kuu moopuna, aole oia i kiloi ae ia wahi momi liilii mahope o kona kua, aka ua lawe mai kuu moopuna aloha a malama iloko on a. e hookupono ana me ka naau kauaka makua; ua lilo no hoi au kona tutu i mea nui loa iaia, pela hoi ka ohana ame kona mau hoaloha e kipa mai ana ma ko mana wahi.

            Ua lilo no hoi kuu moopuna hele loa i mea nui i kona mau hoaloha mai ka aina paa mai, ahiki i keia aina malihini a kuu moopuna i haalele mai la ia'u e noho hookahi iloko o ka luuluu, ke kaumaha me ka minamina pau ole i kuu makua, nana e malama ia'u, i na mea apau ma ke kaniuhu ole i ka hele mau ana i i ka hana ma ka halema i o Kahauiki aneane no e piha ka makahiki ma ia hana no $25 o ka mahina, pela maua i ike ole ai i ka pilikia, ka ai ame ka i'a, pela hoi ka noho ana o ka hale hoolimalima me ke aloha, me ka hoolako pu ana o kuu moopuna i na pono o ka noho home ana.

            Ke huli ae au a nana i na pono a kuu moopuna i hoolako ai me kona, kino opiopio i pono no ko maua noho ana, ua like me ka hamale e wawahi liilii ana i kuu puuwai. O ka ua o Hilo, e mao ana, o ke aloha o kuu moopuna, he mea pau ole ahiki i kuu mau la hope.

            Ua loihi no ka hoomailo ana o ka ma'i maluna o kuu moopuna me ka ai mau no hoi i na ano laau haole, i ikeia ke ola, o ka mea apiki, aole i loli ae ke ano o ka ma'i, ahiki i ke kii ana mai o ka unce e lawe no Maui, me ka manao o ka loaa o na ea maikai o kuaaina. he mea la hoi ia e loaa ai ka maha me kona ai pu no hoi i ka lanu. eia ka he laweia ana ia e ike ole ai au i ka hanu kope o kuu lei milimili he moopuna, pela hoi ka ike ole iho i kona helehelena aloha a waiho aku la, ke kino lepo o kuu mea minamina, no ka malu he kuawa o Wailuku.

            Ua hele pu no hoi me ka ohana apau e noho nei maanei i ka ike ana iaia, waiho i ka ea ka iwi o, kamahele, wahi a kahiko.

            Auwe no hoi kuu kumakena i ke kai aahu lehua, i ka lawe a ka mikioi kau i Niihau, hala kuu lei aloha nauwe pu no me ka anoni, auwe kuu moopuna, kuu moopuna mai ka waikau o Keanae, aloha ia wai anau a kuu moopuna, kuu moopuna mai ka i'a a ke kualau i lawe mai; aloha ia i'a hoala hiamoe i ka pili o ke ao, kuu moopuna mai ka i'a hoanu ili o ke kanawai, he ahi hoi ke kupa e imeluana ai. Auwe kuu moopuna hele loa: aloha ka i'a haha i ka lima a maua e hele ai me kuu moopuna, hoopumeliana aku i ke ahi kapuahi; aloha ka hale pule o Lanakila kahi i hanalia ai kuu moopuna i ka ai maikai e pili ana i ko ke Akua mahele.

            Aloha no ia mau hana maikai a kuu moopuna e hele ai, ma ua wahi apau, aloha na wahi apau loa o ka aiua i pili aloha ia ai e maua me kuu moopuna; ua pau ko Maryann ike hou ana i na kaiaulu o ka aina hanau. Pau ka ike ana i ka nui me ka lehulehu, hele hookahi aku la i ke ala hoi ole mai.

            Auwe kuu moopuna mai ka ua apuakea o Hana, aloha ia ua kupuni kapa o Lanakila, he kila paa ke aloha o kuu moopuna na'u e lei mau nei me ka el@eha. kuu moopuna mai ka hale lana i ke kai, a ike ia Honolulu nei, he kaona nui; kuu moopuna mai ka uwati ha'i manawa o Kawaiahao, mai ka bele kui, lua la o Kaukeano, ano wale mai no ke aloha no Kahauiki, o ia home a kuu lei i hoomanawanui ai i ka hana. Luuluu Hanalei i ka ua uui kaumaha i ka noe o Alakai; aloha wale!

            Ke hooi mei au maanei me ke aloha pau ole no kuu moopuna. E hoomaikai ia ka inoa o ka Makua, ke Keiki, ka Uhane Hemolele amene.

            Me oe e Mr. Lunahooponopono ka'u aloha waianuhea ame na keiki limahei hoi o kou papapai ke aloha welawela.

            Owau no me ka luuluu.

MRS. LIZZIE K. HOOKANO.

 

HAULE WALE KA HOOPII I KA HUI KAA UWILA.

            Mahope iho o ka hookomoia ana ae o kekahi bila i ke senate no ka hooloihi ana aku i ka manawa o ka Hui Kaa Uwila ua hoikeia aku la i ke senate ka hoopau ana o ke aupuni teritore i kekahi hoopii i ku ni no kekahi manawa e koi ana i ka hui kaa uwila no ka hoihoi ana mai i kekahi hapa o ka loaa makahiki a ka hui kaa uwila i aie ai i ke teritore.

            Ma ka hoakaka a ka loio kuhina i kona manao kanawai he koi holopono ole ka ke teritore e koi aku ai no kela aie o ka hui kaa uwila e hiki ai ke hoomau aku i ke koi ana, a ua kakooia mai ia manao on a e kekahi o na loio mai Kapalakiko mai i kamaaina i na, hoopii ame na koi o keia no.

            O ka ninau i hoalaia mai o ua pomaikai i loaa i ka hui kaa uwila i oi aku maluna o ka 8% o na mahele i aeia e mahele like ia anei ia mawaena o ka poe paa kuleana ame ke teritore, pu, a 'iole he mau loaa anei ia manaoia e haawi ae i ke teritore no ka pono o ka hoomoe ana i ke alanui kaa uwila a i ole he mau dala paha ia no ka hoolilo ana aku no ka halehana o ka hui, na lilo o ka hana me ka hooloihi ana i na wahi e hoomoeia ae ai na alanuihao kaa uwila.

           

HOOPANEEIA KA BILA KAA UWILA.

            Ma ka Poakahi nei i waiho ae ai ke komite hookolokolo o ke senate i kana hoike, ke komite iaia ka hana  ka ka bila e hoakaka ana no ka hana ana waihoia ana aku ma ka pule i hala o i aelike hoomoe alanui kaa uwila hou no ka hui kaa uwila ame aia ao Honolulu, e hoakaka ana ua manao ia komite heemea pono e waihoi ia bila ma ka papa a hapai houia mai ka noonoo ana ma ke kau mau iloko o Feberuari.

            Ma ka hoakaka a ka Peresidena Chilllingworth he mea pono ke hoakakaia ae a maopopo oia hoi ma ka manawa o ka hookomoia ana aku o ka bila, ua loaa ka hoomaopopoia ana aole e haawiia ka noonoo ana a ka ahaolelo maluna o ia bila, ua lwe wale ia mai no ia i keia kau no ka hookamaaina ana aku i ka lehulehu i loaa ka ike i ka lehulehu no na mea i hoakakaia maloko o ia bila. "Ma ka mea oiaio." wahi a ka peresidena, "ua hoakaka ke Kiaaina i keia maloko o kana palapala i ka ahaolelo."

 

NA ANOAI O KOLOA, KAUAI.

            Ma ka halawai kumau o ka Ahahui Kamehameha, ma ko lakou heiau ma Kapaa, no ka waiho ana mai i na inoa o na lunanui hou, no keia makahiki hou e hoea mai ana, a ua komo hou mai he mau lala hou, he 11 ka nui, ua malamaia na hana me ka maikai.

            Ma Kalaheo i ulu ae ai he hakaka mawaena o kekahi poe Pukiki, a ua pau kekahi poe i ka eha, aohe nae he ola i poino, no ka nui o ka ai ana i ka pakaliau ame ka papa'i.

            Ma ke home oho o ka makuakane maikai, Mr. Wm. Keaumaikai Bacle, i hui iho la me ia hoaloha maikai, Mr. Harry Opunui keiki o Lihue i Malamanui, me na lululima aloha ana, ame na kukaiolelo ana me ka maikai, a huli hoi aku la ua ihupani la no kona home, ua pulu-pe i ka uanoe o Koloa.

            Eia ke hoohala nei ka makuakane maikai, Mr. Wm. Keaumaikai Bacle ma kona home kahakai ma Poipu, i keia mau la, na ohana moopuna ame kana mau keiki, Mr. ame Mrs. Bella Rodrigues, a ke pii mau ai la kona ola kino maikai, na ka Haku e kiai, a e malama iaia a hooloihi pu i kona mau la.

            Me ka Luuahooponopono ka mahalo nui, ame na keiki onuihua kepau ka welina pau ole.   

            Owau no a mau,

            PETER KAMANO.

 

KUU LEI ALOHA, MISS MARYANN LEW CHOW, UA HALA.

            Mr. Solomoa Hanohano, Luna hooponopono o ka Nupepa Kuoka, Aloha oe:--Oiai he malihini oe ia'u, a pela hoi au ia oe. aka na ke aloha wela o kuu moopuna. i koho mai ia'u e noi aku i kou oluolu i kekahi rumi kaawale o kou hokele ka mea nana e hoike ae i ka malamalama oi kelakela ma na welelau o ka honua, a nau hoi e noii nowelo aku i ke aloha, ka minamina, ke kaniuhu iloko o kona mau hoaloha, na makua, na kupuna, mai ka waikai o Keannae a ka ua peepapohaku o Kaupo.

            Aloha wale ia wahi a maua i pili ai me kau moopuna, a ike ia Haleakala, ke kuahiwi nani o Maui. Auwe kuu minamina pau ole i kuu moopuna, kuu moopuna mai ka makani kailialoha o Kipahulu; aloha ia wahi a maua i noho ai e hoomauawanui ana kuu moopuna i ka hana luhi a ka haole me kona kino opiopio i loaa ka ai ame ka i'a o ka noho na, o ia aina.

            Auwe kuu moopuna kuu lei o na pali Koolau o Maui, e waha ana hoi ma ke kua, hii ma ke alo, eia ka e hapapa hewa ana au i ka maka o ka moena, huli ae hoi ma na paia aala o Puna aole kuu kilieipili o ka po auu, o ka liooilo, he moopuna. E kuhi ana no hoi au eia no i kuu poli kuu lei loke, eia ka ua lilo aku la i ka manu inawai pua leha o Laa. Auwe kuu minamina pau ole i kuu moopuna!

            Ua hanauia kuu moopuna aloha, Miss Maryann Lew Chew, ma Wailuanui; Koolau, Maui, mai o Mrs. Maryann ame Lew Chew, i ka la 2 o Ianuari, 1900; ua piha i kuu moopuna ua makahiki he 2 me eiwa mahina ame na la keu o kona hanu ana i na ea hu'ihu'i o keia ola honua ana, a ma ka mahina o Okatoba i hala aku ia i pauaho mai ai kuu moopuna aloha,  keia ola ana, a hoi aku la ka uhane me ka mea nana i hana, aka, e hoomai kaiia ka inoa o ke Akua ma na lani kiekie loa, he malu ma ka honua, he aloha i kanaka.

            He ekolu wale no lakou mai ka puhaku mai o ko lakou mama, elua keikikane a hookani kuu lei aloha; ua liala mua kona mau kaikunane, pela no hoi ko lakou mama ame ka papa, pelu no hoi kona mau tutu ponoi, a koe aku ke tutu nana i luhi iaia mai kona oili ana mai i keia ao malamalama ahiki i ka wehe ana mai la o kuu moopuna i ka pili hookoo ialoko.

            Auwe kuu kane o ka po kane ole, ke moe ia he moopuna, e pupue ana hoi i ke ana  he poli ke kapa: auwe ka lei kahiko o kuu kino i loaa i ke anu pili hemo ole; aloha wale!

            Ua hoonaauaoia no kuu moopuna ma ke kula hele la o ka Waikau o Keauae, ahiki i ka piha ana o kona mau makahiki i ka 14, na hoihoi aku kona uucle i ke kula o Maunaolu, no hookahi makahiki a oi kona noho ana ma ia kula; a na waiho aku oia i ke alahele e hoonui aku ai i kona wahi ike mamuli o ka pilikia i loaa i kona uncle, ka mea nana e kokua iaia ma ke kula.

            O ia wahi ike liilii nae i loaa i kuu moopuna, aole oia i kiloi ae ia wahi momi liilii mahope o kona kua, aka ua lawe mai kuu moopuna aloha a malama iloko on a. e hookupono ana me ka naau kauaka makua; ua lilo no hoi au kona tutu i mea nui loa iaia, pela hoi ka ohana ame kona mau hoaloha e kipa mai ana ma ko mana wahi.

            Ua lilo no hoi kuu moopuna hele loa i mea nui i kona mau hoaloha mai ka aina paa mai, ahiki i keia aina malihini a kuu moopuna i haalele mai la ia'u e noho hookahi iloko o ka luuluu, ke kaumaha me ka minamina pau ole i kuu makua, nana e malama ia'u, i na mea apau ma ke kaniuhu ole i ka hele mau ana i i ka hana ma ka halema i o Kahauiki aneane no e piha ka makahiki ma ia hana no $25 o ka mahina, pela maua i ike ole ai i ka pilikia, ka ai ame ka i'a, pela hoi ka noho ana o ka hale hoolimalima me ke aloha, me ka hoolako pu ana o kuu moopuna i na pono o ka noho home ana.

            Ke huli ae au a nana i na pono a kuu moopuna i hoolako ai me kona, kino opiopio i pono no ko maua noho ana, ua like me ka hamale e wawahi liilii ana i kuu puuwai. O ka ua o Hilo, e mao ana, o ke aloha o kuu moopuna, he mea pau ole ahiki i kuu mau la hope.

            Ua loihi no ka hoomailo ana o ka ma'i maluna o kuu moopuna me ka ai mau no hoi i na ano laau haole, i ikeia ke ola, o ka mea apiki, aole i loli ae ke ano o ka ma'i, ahiki i ke kii ana mai o ka unce e lawe no Maui, me ka manao o ka loaa o na ea maikai o kuaaina. he mea la hoi ia e loaa ai ka maha me kona ai pu no hoi i ka lanu. eia ka he laweia ana ia e ike ole ai au i ka hanu kope o kuu lei milimili he moopuna, pela hoi ka ike ole iho i kona helehelena aloha a waiho aku la, ke kino lepo o kuu mea minamina, no ka malu he kuawa o Wailuku.

            Ua hele pu no hoi me ka ohana apau e noho nei maanei i ka ike ana iaia, waiho i ka ea ka iwi o, kamahele, wahi a kahiko.

            Auwe no hoi kuu kumakena i ke kai aahu lehua, i ka lawe a ka mikioi kau i Niihau, hala kuu lei aloha nauwe pu no me ka anoni, auwe kuu moopuna, kuu moopuna mai ka waikau o Keanae, aloha ia wai anau a kuu moopuna, kuu moopuna mai ka i'a a ke kualau i lawe mai; aloha ia i'a hoala hiamoe i ka pili o ke ao, kuu moopuna mai ka i'a hoanu ili o ke kanawai, he ahi hoi ke kupa e imeluana ai. Auwe kuu moopuna hele loa: aloha ka i'a haha i ka lima a maua e hele ai me kuu moopuna, hoopumeliana aku i ke ahi kapuahi; aloha ka hale pule o Lanakila kahi i hanalia ai kuu moopuna i ka ai maikai e pili ana i ko ke Akua mahele.

            Aloha no ia mau hana maikai a kuu moopuna e hele ai, ma ua wahi apau, aloha na wahi apau loa o ka aiua i pili aloha ia ai e maua me kuu moopuna; ua pau ko Maryann ike hou ana i na kaiaulu o ka aina hanau. Pau ka ike ana i ka nui me ka lehulehu, hele hookahi aku la i ke ala hoi ole mai.

            Auwe kuu moopuna mai ka ua apuakea o Hana, aloha ia ua kupuni kapa o Lanakila, he kila paa ke aloha o kuu moopuna na'u e lei mau nei me ka el@eha. kuu moopuna mai ka hale lana i ke kai, a ike ia Honolulu nei, he kaona nui; kuu moopuna mai ka uwati ha'i manawa o Kawaiahao, mai ka bele kui, lua la o Kaukeano, ano wale mai no ke aloha no Kahauiki, o ia home a kuu lei i hoomanawanui ai i ka hana. Luuluu Hanalei i ka ua uui kaumaha i ka noe o Alakai; aloha wale!

            Ke hooi mei au maanei me ke aloha pau ole no kuu moopuna. E hoomaikai ia ka inoa o ka Makua, ke Keiki, ka Uhane Hemolele amene.

            Me oe e Mr. Lunahooponopono ka'u aloha waianuhea ame na keiki limahei hoi o kou papapai ke aloha welawela.

            Owau no me ka luuluu.

MRS. LIZZIE K. HOOKANO.

 

HAULE WALE KA HOOPII I KA HUI KAA UWILA.

            Mahope iho o ka hookomoia ana ae o kekahi bila i ke senate no ka hooloihi ana aku i ka manawa o ka Hui Kaa Uwila ua hoikeia aku la i ke senate ka hoopau ana o ke aupuni teritore i kekahi hoopii i ku ni no kekahi manawa e koi ana i ka hui kaa uwila no ka hoihoi ana mai i kekahi hapa o ka loaa makahiki a ka hui kaa uwila i aie ai i ke teritore.

            Ma ka hoakaka a ka loio kuhina i kona manao kanawai he koi holopono ole ka ke teritore e koi aku ai no kela aie o ka hui kaa uwila e hiki ai ke hoomau aku i ke koi ana, a ua kakooia mai ia manao on a e kekahi o na loio mai Kapalakiko mai i kamaaina i na, hoopii ame na koi o keia no.

            O ka ninau i hoalaia mai o ua pomaikai i loaa i ka hui kaa uwila i oi aku maluna o ka 8% o na mahele i aeia e mahele like ia anei ia mawaena o ka poe paa kuleana ame ke teritore, pu, a 'iole he mau loaa anei ia manaoia e haawi ae i ke teritore no ka pono o ka hoomoe ana i ke alanui kaa uwila a i ole he mau dala paha ia no ka hoolilo ana aku no ka halehana o ka hui, na lilo o ka hana me ka hooloihi ana i na wahi e hoomoeia ae ai na alanuihao kaa uwila.

           

HOOPANEEIA KA BILA KAA UWILA.

            Ma ka Poakahi nei i waiho ae ai ke komite hookolokolo o ke senate i kana hoike, ke komite iaia ka hana  ka ka bila e hoakaka ana no ka hana ana waihoia ana aku ma ka pule i hala o i aelike hoomoe alanui kaa uwila hou no ka hui kaa uwila ame aia ao Honolulu, e hoakaka ana ua manao ia komite heemea pono e waihoi ia bila ma ka papa a hapai houia mai ka noonoo ana ma ke kau mau iloko o Feberuari.

            Ma ka hoakaka a ka Peresidena Chilllingworth he mea pono ke hoakakaia ae a maopopo oia hoi ma ka manawa o ka hookomoia ana aku o ka bila, ua loaa ka hoomaopopoia ana aole e haawiia ka noonoo ana a ka ahaolelo maluna o ia bila, ua lwe wale ia mai no ia i keia kau no ka hookamaaina ana aku i ka lehulehu i loaa ka ike i ka lehulehu no na mea i hoakakaia maloko o ia bila. "Ma ka mea oiaio." wahi a ka peresidena, "ua hoakaka ke Kiaaina i keia maloko o kana palapala i ka ahaolelo."

 

NA ANOAI O KOLOA, KAUAI.

            Ma ka halawai kumau o ka Ahahui Kamehameha, ma ko lakou heiau ma Kapaa, no ka waiho ana mai i na inoa o na lunanui hou, no keia makahiki hou e hoea mai ana, a ua komo hou mai he mau lala hou, he 11 ka nui, ua malamaia na hana me ka maikai.

            Ma Kalaheo i ulu ae ai he hakaka mawaena o kekahi poe Pukiki, a ua pau kekahi poe i ka eha, aohe nae he ola i poino, no ka nui o ka ai ana i ka pakaliau ame ka papa'i.

            Ma ke home oho o ka makuakane maikai, Mr. Wm. Keaumaikai Bacle, i hui iho la me ia hoaloha maikai, Mr. Harry Opunui keiki o Lihue i Malamanui, me na lululima aloha ana, ame na kukaiolelo ana me ka maikai, a huli hoi aku la ua ihupani la no kona home, ua pulu-pe i ka uanoe o Koloa.

            Eia ke hoohala nei ka makuakane maikai, Mr. Wm. Keaumaikai Bacle ma kona home kahakai ma Poipu, i keia mau la, na ohana moopuna ame kana mau keiki, Mr. ame Mrs. Bella Rodrigues, a ke pii mau ai la kona ola kino maikai, na ka Haku e kiai, a e malama iaia a hooloihi pu i kona mau la.

            Me ka Luuahooponopono ka mahalo nui, ame na keiki onuihua kepau ka welina pau ole.   

            Owau no a mau,

            PETER KAMANO.

KUU LEI ALOHA, MISS MARYANN LEW CHOW, UA HALA.

            Mr. Solomoa Hanohano, Luna hooponopono o ka Nupepa Kuoka, Aloha oe:--Oiai he malihini oe ia'u, a pela hoi au ia oe. aka na ke aloha wela o kuu moopuna. i koho mai ia'u e noi aku i kou oluolu i kekahi rumi kaawale o kou hokele ka mea nana e hoike ae i ka malamalama oi kelakela ma na welelau o ka honua, a nau hoi e noii nowelo aku i ke aloha, ka minamina, ke kaniuhu iloko o kona mau hoaloha, na makua, na kupuna, mai ka waikai o Keannae a ka ua peepapohaku o Kaupo.

            Aloha wale ia wahi a maua i pili ai me kau moopuna, a ike ia Haleakala, ke kuahiwi nani o Maui. Auwe kuu minamina pau ole i kuu moopuna, kuu moopuna mai ka makani kailialoha o Kipahulu; aloha ia wahi a maua i noho ai e hoomauawanui ana kuu moopuna i ka hana luhi a ka haole me kona kino opiopio i loaa ka ai ame ka i'a o ka noho na, o ia aina.

            Auwe kuu moopuna kuu lei o na pali Koolau o Maui, e waha ana hoi ma ke kua, hii ma ke alo, eia ka e hapapa hewa ana au i ka maka o ka moena, huli ae hoi ma na paia aala o Puna aole kuu kilieipili o ka po auu, o ka liooilo, he moopuna. E kuhi ana no hoi au eia no i kuu poli kuu lei loke, eia ka ua lilo aku la i ka manu inawai pua leha o Laa. Auwe kuu minamina pau ole i kuu moopuna!

            Ua hanauia kuu moopuna aloha, Miss Maryann Lew Chew, ma Wailuanui; Koolau, Maui, mai o Mrs. Maryann ame Lew Chew, i ka la 2 o Ianuari, 1900; ua piha i kuu moopuna ua makahiki he 2 me eiwa mahina ame na la keu o kona hanu ana i na ea hu'ihu'i o keia ola honua ana, a ma ka mahina o Okatoba i hala aku ia i pauaho mai ai kuu moopuna aloha,  keia ola ana, a hoi aku la ka uhane me ka mea nana i hana, aka, e hoomai kaiia ka inoa o ke Akua ma na lani kiekie loa, he malu ma ka honua, he aloha i kanaka.

            He ekolu wale no lakou mai ka puhaku mai o ko lakou mama, elua keikikane a hookani kuu lei aloha; ua liala mua kona mau kaikunane, pela no hoi ko lakou mama ame ka papa, pelu no hoi kona mau tutu ponoi, a koe aku ke tutu nana i luhi iaia mai kona oili ana mai i keia ao malamalama ahiki i ka wehe ana mai la o kuu moopuna i ka pili hookoo ialoko.

            Auwe kuu kane o ka po kane ole, ke moe ia he moopuna, e pupue ana hoi i ke ana  he poli ke kapa: auwe ka lei kahiko o kuu kino i loaa i ke anu pili hemo ole; aloha wale!

            Ua hoonaauaoia no kuu moopuna ma ke kula hele la o ka Waikau o Keauae, ahiki i ka piha ana o kona mau makahiki i ka 14, na hoihoi aku kona uucle i ke kula o Maunaolu, no hookahi makahiki a oi kona noho ana ma ia kula; a na waiho aku oia i ke alahele e hoonui aku ai i kona wahi ike mamuli o ka pilikia i loaa i kona uncle, ka mea nana e kokua iaia ma ke kula.

            O ia wahi ike liilii nae i loaa i kuu moopuna, aole oia i kiloi ae ia wahi momi liilii mahope o kona kua, aka ua lawe mai kuu moopuna aloha a malama iloko on a. e hookupono ana me ka naau kauaka makua; ua lilo no hoi au kona tutu i mea nui loa iaia, pela hoi ka ohana ame kona mau hoaloha e kipa mai ana ma ko mana wahi.

            Ua lilo no hoi kuu moopuna hele loa i mea nui i kona mau hoaloha mai ka aina paa mai, ahiki i keia aina malihini a kuu moopuna i haalele mai la ia'u e noho hookahi iloko o ka luuluu, ke kaumaha me ka minamina pau ole i kuu makua, nana e malama ia'u, i na mea apau ma ke kaniuhu ole i ka hele mau ana i i ka hana ma ka halema i o Kahauiki aneane no e piha ka makahiki ma ia hana no $25 o ka mahina, pela maua i ike ole ai i ka pilikia, ka ai ame ka i'a, pela hoi ka noho ana o ka hale hoolimalima me ke aloha, me ka hoolako pu ana o kuu moopuna i na pono o ka noho home ana.

            Ke huli ae au a nana i na pono a kuu moopuna i hoolako ai me kona, kino opiopio i pono no ko maua noho ana, ua like me ka hamale e wawahi liilii ana i kuu puuwai. O ka ua o Hilo, e mao ana, o ke aloha o kuu moopuna, he mea pau ole ahiki i kuu mau la hope.

            Ua loihi no ka hoomailo ana o ka ma'i maluna o kuu moopuna me ka ai mau no hoi i na ano laau haole, i ikeia ke ola, o ka mea apiki, aole i loli ae ke ano o ka ma'i, ahiki i ke kii ana mai o ka unce e lawe no Maui, me ka manao o ka loaa o na ea maikai o kuaaina. he mea la hoi ia e loaa ai ka maha me kona ai pu no hoi i ka lanu. eia ka he laweia ana ia e ike ole ai au i ka hanu kope o kuu lei milimili he moopuna, pela hoi ka ike ole iho i kona helehelena aloha a waiho aku la, ke kino lepo o kuu mea minamina, no ka malu he kuawa o Wailuku.

            Ua hele pu no hoi me ka ohana apau e noho nei maanei i ka ike ana iaia, waiho i ka ea ka iwi o, kamahele, wahi a kahiko.

            Auwe no hoi kuu kumakena i ke kai aahu lehua, i ka lawe a ka mikioi kau i Niihau, hala kuu lei aloha nauwe pu no me ka anoni, auwe kuu moopuna, kuu moopuna mai ka waikau o Keanae, aloha ia wai anau a kuu moopuna, kuu moopuna mai ka i'a a ke kualau i lawe mai; aloha ia i'a hoala hiamoe i ka pili o ke ao, kuu moopuna mai ka i'a hoanu ili o ke kanawai, he ahi hoi ke kupa e imeluana ai. Auwe kuu moopuna hele loa: aloha ka i'a haha i ka lima a maua e hele ai me kuu moopuna, hoopumeliana aku i ke ahi kapuahi; aloha ka hale pule o Lanakila kahi i hanalia ai kuu moopuna i ka ai maikai e pili ana i ko ke Akua mahele.

            Aloha no ia mau hana maikai a kuu moopuna e hele ai, ma ua wahi apau, aloha na wahi apau loa o ka aiua i pili aloha ia ai e maua me kuu moopuna; ua pau ko Maryann ike hou ana i na kaiaulu o ka aina hanau. Pau ka ike ana i ka nui me ka lehulehu, hele hookahi aku la i ke ala hoi ole mai.

            Auwe kuu moopuna mai ka ua apuakea o Hana, aloha ia ua kupuni kapa o Lanakila, he kila paa ke aloha o kuu moopuna na'u e lei mau nei me ka el@eha. kuu moopuna mai ka hale lana i ke kai, a ike ia Honolulu nei, he kaona nui; kuu moopuna mai ka uwati ha'i manawa o Kawaiahao, mai ka bele kui, lua la o Kaukeano, ano wale mai no ke aloha no Kahauiki, o ia home a kuu lei i hoomanawanui ai i ka hana. Luuluu Hanalei i ka ua uui kaumaha i ka noe o Alakai; aloha wale!

            Ke hooi mei au maanei me ke aloha pau ole no kuu moopuna. E hoomaikai ia ka inoa o ka Makua, ke Keiki, ka Uhane Hemolele amene.

            Me oe e Mr. Lunahooponopono ka'u aloha waianuhea ame na keiki limahei hoi o kou papapai ke aloha welawela.

            Owau no me ka luuluu.

MRS. LIZZIE K. HOOKANO.

 

HAULE WALE KA HOOPII I KA HUI KAA UWILA.

            Mahope iho o ka hookomoia ana ae o kekahi bila i ke senate no ka hooloihi ana aku i ka manawa o ka Hui Kaa Uwila ua hoikeia aku la i ke senate ka hoopau ana o ke aupuni teritore i kekahi hoopii i ku ni no kekahi manawa e koi ana i ka hui kaa uwila no ka hoihoi ana mai i kekahi hapa o ka loaa makahiki a ka hui kaa uwila i aie ai i ke teritore.

            Ma ka hoakaka a ka loio kuhina i kona manao kanawai he koi holopono ole ka ke teritore e koi aku ai no kela aie o ka hui kaa uwila e hiki ai ke hoomau aku i ke koi ana, a ua kakooia mai ia manao on a e kekahi o na loio mai Kapalakiko mai i kamaaina i na, hoopii ame na koi o keia no.

            O ka ninau i hoalaia mai o ua pomaikai i loaa i ka hui kaa uwila i oi aku maluna o ka 8% o na mahele i aeia e mahele like ia anei ia mawaena o ka poe paa kuleana ame ke teritore, pu, a 'iole he mau loaa anei ia manaoia e haawi ae i ke teritore no ka pono o ka hoomoe ana i ke alanui kaa uwila a i ole he mau dala paha ia no ka hoolilo ana aku no ka halehana o ka hui, na lilo o ka hana me ka hooloihi ana i na wahi e hoomoeia ae ai na alanuihao kaa uwila.

           

HOOPANEEIA KA BILA KAA UWILA.

            Ma ka Poakahi nei i waiho ae ai ke komite hookolokolo o ke senate i kana hoike, ke komite iaia ka hana  ka ka bila e hoakaka ana no ka hana ana waihoia ana aku ma ka pule i hala o i aelike hoomoe alanui kaa uwila hou no ka hui kaa uwila ame aia ao Honolulu, e hoakaka ana ua manao ia komite heemea pono e waihoi ia bila ma ka papa a hapai houia mai ka noonoo ana ma ke kau mau iloko o Feberuari.

            Ma ka hoakaka a ka Peresidena Chilllingworth he mea pono ke hoakakaia ae a maopopo oia hoi ma ka manawa o ka hookomoia ana aku o ka bila, ua loaa ka hoomaopopoia ana aole e haawiia ka noonoo ana a ka ahaolelo maluna o ia bila, ua lwe wale ia mai no ia i keia kau no ka hookamaaina ana aku i ka lehulehu i loaa ka ike i ka lehulehu no na mea i hoakakaia maloko o ia bila. "Ma ka mea oiaio." wahi a ka peresidena, "ua hoakaka ke Kiaaina i keia maloko o kana palapala i ka ahaolelo."

 

NA ANOAI O KOLOA, KAUAI.

            Ma ka halawai kumau o ka Ahahui Kamehameha, ma ko lakou heiau ma Kapaa, no ka waiho ana mai i na inoa o na lunanui hou, no keia makahiki hou e hoea mai ana, a ua komo hou mai he mau lala hou, he 11 ka nui, ua malamaia na hana me ka maikai.

            Ma Kalaheo i ulu ae ai he hakaka mawaena o kekahi poe Pukiki, a ua pau kekahi poe i ka eha, aohe nae he ola i poino, no ka nui o ka ai ana i ka pakaliau ame ka papa'i.

            Ma ke home oho o ka makuakane maikai, Mr. Wm. Keaumaikai Bacle, i hui iho la me ia hoaloha maikai, Mr. Harry Opunui keiki o Lihue i Malamanui, me na lululima aloha ana, ame na kukaiolelo ana me ka maikai, a huli hoi aku la ua ihupani la no kona home, ua pulu-pe i ka uanoe o Koloa.

            Eia ke hoohala nei ka makuakane maikai, Mr. Wm. Keaumaikai Bacle ma kona home kahakai ma Poipu, i keia mau la, na ohana moopuna ame kana mau keiki, Mr. ame Mrs. Bella Rodrigues, a ke pii mau ai la kona ola kino maikai, na ka Haku e kiai, a e malama iaia a hooloihi pu i kona mau la.

            Me ka Luuahooponopono ka mahalo nui, ame na keiki onuihua kepau ka welina pau ole.   

            Owau no a mau,

            PETER KAMANO.

 

            Aloha wale ia wahi a maua i pili ai me kau moopuna, a ike ia Haleakala, ke kuahiwi nani o Maui. Auwe kuu minamina pau ole i kuu moopuna, kuu moopuna mai ka makani kailialoha o Kipahulu; aloha ia wahi a maua i noho ai e hoomauawanui ana kuu moopuna i ka hana luhi a ka haole me kona kino opiopio i loaa ka ai ame ka i'a o ka noho na, o ia aina.

            Auwe kuu moopuna kuu lei o na pali Koolau o Maui, e waha ana hoi ma ke kua, hii ma ke alo, eia ka e hapapa hewa ana au i ka maka o ka moena, huli ae hoi ma na paia aala o Puna aole kuu kilieipili o ka po auu, o ka liooilo, he moopuna. E kuhi ana no hoi au eia no i kuu poli kuu lei loke, eia ka ua lilo aku la i ka manu inawai pua leha o Laa. Auwe kuu minamina pau ole i kuu moopuna!

            Ua hanauia kuu moopuna aloha, Miss Maryann Lew Chew, ma Wailuanui; Koolau, Maui, mai o Mrs. Maryann ame Lew Chew, i ka la 2 o Ianuari, 1900; ua piha i kuu moopuna ua makahiki he 2 me eiwa mahina ame na la keu o kona hanu ana i na ea hu'ihu'i o keia ola honua ana, a ma ka mahina o Okatoba i hala aku ia i pauaho mai ai kuu moopuna aloha,  keia ola ana, a hoi aku la ka uhane me ka mea nana i hana, aka, e hoomai kaiia ka inoa o ke Akua ma na lani kiekie loa, he malu ma ka honua, he aloha i kanaka.

            He ekolu wale no lakou mai ka puhaku mai o ko lakou mama, elua keikikane a hookani kuu lei aloha; ua liala mua kona mau kaikunane, pela no hoi ko lakou mama ame ka papa, pelu no hoi kona mau tutu ponoi, a koe aku ke tutu nana i luhi iaia mai kona oili ana mai i keia ao malamalama ahiki i ka wehe ana mai la o kuu moopuna i ka pili hookoo ialoko.

            Auwe kuu kane o ka po kane ole, ke moe ia he moopuna, e pupue ana hoi i ke ana  he poli ke kapa: auwe ka lei kahiko o kuu kino i loaa i ke anu pili hemo ole; aloha wale!

            Ua hoonaauaoia no kuu moopuna ma ke kula hele la o ka Waikau o Keauae, ahiki i ka piha ana o kona mau makahiki i ka 14, na hoihoi aku kona uucle i ke kula o Maunaolu, no hookahi makahiki a oi kona noho ana ma ia kula; a na waiho aku oia i ke alahele e hoonui aku ai i kona wahi ike mamuli o ka pilikia i loaa i kona uncle, ka mea nana e kokua iaia ma ke kula.

            O ia wahi ike liilii nae i loaa i kuu moopuna, aole oia i kiloi ae ia wahi momi liilii mahope o kona kua, aka ua lawe mai kuu moopuna aloha a malama iloko on a. e hookupono ana me ka naau kauaka makua; ua lilo no hoi au kona tutu i mea nui loa iaia, pela hoi ka ohana ame kona mau hoaloha e kipa mai ana ma ko mana wahi.

            Ua lilo no hoi kuu moopuna hele loa i mea nui i kona mau hoaloha mai ka aina paa mai, ahiki i keia aina malihini a kuu moopuna i haalele mai la ia'u e noho hookahi iloko o ka luuluu, ke kaumaha me ka minamina pau ole i kuu makua, nana e malama ia'u, i na mea apau ma ke kaniuhu ole i ka hele mau ana i i ka hana ma ka halema i o Kahauiki aneane no e piha ka makahiki ma ia hana no $25 o ka mahina, pela maua i ike ole ai i ka pilikia, ka ai ame ka i'a, pela hoi ka noho ana o ka hale hoolimalima me ke aloha, me ka hoolako pu ana o kuu moopuna i na pono o ka noho home ana.

            Ke huli ae au a nana i na pono a kuu moopuna i hoolako ai me kona, kino opiopio i pono no ko maua noho ana, ua like me ka hamale e wawahi liilii ana i kuu puuwai. O ka ua o Hilo, e mao ana, o ke aloha o kuu moopuna, he mea pau ole ahiki i kuu mau la hope.

            Ua loihi no ka hoomailo ana o ka ma'i maluna o kuu moopuna me ka ai mau no hoi i na ano laau haole, i ikeia ke ola, o ka mea apiki, aole i loli ae ke ano o ka ma'i, ahiki i ke kii ana mai o ka unce e lawe no Maui, me ka manao o ka loaa o na ea maikai o kuaaina. he mea la hoi ia e loaa ai ka maha me kona ai pu no hoi i ka lanu. eia ka he laweia ana ia e ike ole ai au i ka hanu kope o kuu lei milimili he moopuna, pela hoi ka ike ole iho i kona helehelena aloha a waiho aku la, ke kino lepo o kuu mea minamina, no ka malu he kuawa o Wailuku.

 

            Aloha wale ia wahi a maua i pili ai me kau moopuna, a ike ia Haleakala, ke kuahiwi nani o Maui. Auwe kuu minamina pau ole i kuu moopuna, kuu moopuna mai ka makani kailialoha o Kipahulu; aloha ia wahi a maua i noho ai e hoomauawanui ana kuu moopuna i ka hana luhi a ka haole me kona kino opiopio i loaa ka ai ame ka i'a o ka noho na, o ia aina.

            Auwe kuu moopuna kuu lei o na pali Koolau o Maui, e waha ana hoi ma ke kua, hii ma ke alo, eia ka e hapapa hewa ana au i ka maka o ka moena, huli ae hoi ma na paia aala o Puna aole kuu kilieipili o ka po auu, o ka liooilo, he moopuna. E kuhi ana no hoi au eia no i kuu poli kuu lei loke, eia ka ua lilo aku la i ka manu inawai pua leha o Laa. Auwe kuu minamina pau ole i kuu moopuna!

            Ua hanauia kuu moopuna aloha, Miss Maryann Lew Chew, ma Wailuanui; Koolau, Maui, mai o Mrs. Maryann ame Lew Chew, i ka la 2 o Ianuari, 1900; ua piha i kuu moopuna ua makahiki he 2 me eiwa mahina ame na la keu o kona hanu ana i na ea hu'ihu'i o keia ola honua ana, a ma ka mahina o Okatoba i hala aku ia i pauaho mai ai kuu moopuna aloha,  keia ola ana, a hoi aku la ka uhane me ka mea nana i hana, aka, e hoomai kaiia ka inoa o ke Akua ma na lani kiekie loa, he malu ma ka honua, he aloha i kanaka.

            He ekolu wale no lakou mai ka puhaku mai o ko lakou mama, elua keikikane a hookani kuu lei aloha; ua liala mua kona mau kaikunane, pela no hoi ko lakou mama ame ka papa, pelu no hoi kona mau tutu ponoi, a koe aku ke tutu nana i luhi iaia mai kona oili ana mai i keia ao malamalama ahiki i ka wehe ana mai la o kuu moopuna i ka pili hookoo ialoko.

            Auwe kuu kane o ka po kane ole, ke moe ia he moopuna, e pupue ana hoi i ke ana  he poli ke kapa: auwe ka lei kahiko o kuu kino i loaa i ke anu pili hemo ole; aloha wale!

            Ua hoonaauaoia no kuu moopuna ma ke kula hele la o ka Waikau o Keauae, ahiki i ka piha ana o kona mau makahiki i ka 14, na hoihoi aku kona uucle i ke kula o Maunaolu, no hookahi makahiki a oi kona noho ana ma ia kula; a na waiho aku oia i ke alahele e hoonui aku ai i kona wahi ike mamuli o ka pilikia i loaa i kona uncle, ka mea nana e kokua iaia ma ke kula.

            O ia wahi ike liilii nae i loaa i kuu moopuna, aole oia i kiloi ae ia wahi momi liilii mahope o kona kua, aka ua lawe mai kuu moopuna aloha a malama iloko on a. e hookupono ana me ka naau kauaka makua; ua lilo no hoi au kona tutu i mea nui loa iaia, pela hoi ka ohana ame kona mau hoaloha e kipa mai ana ma ko mana wahi.

            Ua lilo no hoi kuu moopuna hele loa i mea nui i kona mau hoaloha mai ka aina paa mai, ahiki i keia aina malihini a kuu moopuna i haalele mai la ia'u e noho hookahi iloko o ka luuluu, ke kaumaha me ka minamina pau ole i kuu makua, nana e malama ia'u, i na mea apau ma ke kaniuhu ole i ka hele mau ana i i ka hana ma ka halema i o Kahauiki aneane no e piha ka makahiki ma ia hana no $25 o ka mahina, pela maua i ike ole ai i ka pilikia, ka ai ame ka i'a, pela hoi ka noho ana o ka hale hoolimalima me ke aloha, me ka hoolako pu ana o kuu moopuna i na pono o ka noho home ana.

            Ke huli ae au a nana i na pono a kuu moopuna i hoolako ai me kona, kino opiopio i pono no ko maua noho ana, ua like me ka hamale e wawahi liilii ana i kuu puuwai. O ka ua o Hilo, e mao ana, o ke aloha o kuu moopuna, he mea pau ole ahiki i kuu mau la hope.

            Ua loihi no ka hoomailo ana o ka ma'i maluna o kuu moopuna me ka ai mau no hoi i na ano laau haole, i ikeia ke ola, o ka mea apiki, aole i loli ae ke ano o ka ma'i, ahiki i ke kii ana mai o ka unce e lawe no Maui, me ka manao o ka loaa o na ea maikai o kuaaina. he mea la hoi ia e loaa ai ka maha me kona ai pu no hoi i ka lanu. eia ka he laweia ana ia e ike ole ai au i ka hanu kope o kuu lei milimili he moopuna, pela hoi ka ike ole iho i kona helehelena aloha a waiho aku la, ke kino lepo o kuu mea minamina, no ka malu he kuawa o Wailuku.

 

            Aloha wale ia wahi a maua i pili ai me kau moopuna, a ike ia Haleakala, ke kuahiwi nani o Maui. Auwe kuu minamina pau ole i kuu moopuna, kuu moopuna mai ka makani kailialoha o Kipahulu; aloha ia wahi a maua i noho ai e hoomauawanui ana kuu moopuna i ka hana luhi a ka haole me kona kino opiopio i loaa ka ai ame ka i'a o ka noho na, o ia aina.

            Auwe kuu moopuna kuu lei o na pali Koolau o Maui, e waha ana hoi ma ke kua, hii ma ke alo, eia ka e hapapa hewa ana au i ka maka o ka moena, huli ae hoi ma na paia aala o Puna aole kuu kilieipili o ka po auu, o ka liooilo, he moopuna. E kuhi ana no hoi au eia no i kuu poli kuu lei loke, eia ka ua lilo aku la i ka manu inawai pua leha o Laa. Auwe kuu minamina pau ole i kuu moopuna!

            Ua hanauia kuu moopuna aloha, Miss Maryann Lew Chew, ma Wailuanui; Koolau, Maui, mai o Mrs. Maryann ame Lew Chew, i ka la 2 o Ianuari, 1900; ua piha i kuu moopuna ua makahiki he 2 me eiwa mahina ame na la keu o kona hanu ana i na ea hu'ihu'i o keia ola honua ana, a ma ka mahina o Okatoba i hala aku ia i pauaho mai ai kuu moopuna aloha,  keia ola ana, a hoi aku la ka uhane me ka mea nana i hana, aka, e hoomai kaiia ka inoa o ke Akua ma na lani kiekie loa, he malu ma ka honua, he aloha i kanaka.

            He ekolu wale no lakou mai ka puhaku mai o ko lakou mama, elua keikikane a hookani kuu lei aloha; ua liala mua kona mau kaikunane, pela no hoi ko lakou mama ame ka papa, pelu no hoi kona mau tutu ponoi, a koe aku ke tutu nana i luhi iaia mai kona oili ana mai i keia ao malamalama ahiki i ka wehe ana mai la o kuu moopuna i ka pili hookoo ialoko.

            Auwe kuu kane o ka po kane ole, ke moe ia he moopuna, e pupue ana hoi i ke ana  he poli ke kapa: auwe ka lei kahiko o kuu kino i loaa i ke anu pili hemo ole; aloha wale!

            Ua hoonaauaoia no kuu moopuna ma ke kula hele la o ka Waikau o Keauae, ahiki i ka piha ana o kona mau makahiki i ka 14, na hoihoi aku kona uucle i ke kula o Maunaolu, no hookahi makahiki a oi kona noho ana ma ia kula; a na waiho aku oia i ke alahele e hoonui aku ai i kona wahi ike mamuli o ka pilikia i loaa i kona uncle, ka mea nana e kokua iaia ma ke kula.

            O ia wahi ike liilii nae i loaa i kuu moopuna, aole oia i kiloi ae ia wahi momi liilii mahope o kona kua, aka ua lawe mai kuu moopuna aloha a malama iloko on a. e hookupono ana me ka naau kauaka makua; ua lilo no hoi au kona tutu i mea nui loa iaia, pela hoi ka ohana ame kona mau hoaloha e kipa mai ana ma ko mana wahi.

            Ua lilo no hoi kuu moopuna hele loa i mea nui i kona mau hoaloha mai ka aina paa mai, ahiki i keia aina malihini a kuu moopuna i haalele mai la ia'u e noho hookahi iloko o ka luuluu, ke kaumaha me ka minamina pau ole i kuu makua, nana e malama ia'u, i na mea apau ma ke kaniuhu ole i ka hele mau ana i i ka hana ma ka halema i o Kahauiki aneane no e piha ka makahiki ma ia hana no $25 o ka mahina, pela maua i ike ole ai i ka pilikia, ka ai ame ka i'a, pela hoi ka noho ana o ka hale hoolimalima me ke aloha, me ka hoolako pu ana o kuu moopuna i na pono o ka noho home ana.

            Ke huli ae au a nana i na pono a kuu moopuna i hoolako ai me kona, kino opiopio i pono no ko maua noho ana, ua like me ka hamale e wawahi liilii ana i kuu puuwai. O ka ua o Hilo, e mao ana, o ke aloha o kuu moopuna, he mea pau ole ahiki i kuu mau la hope.

            Ua loihi no ka hoomailo ana o ka ma'i maluna o kuu moopuna me ka ai mau no hoi i na ano laau haole, i ikeia ke ola, o ka mea apiki, aole i loli ae ke ano o ka ma'i, ahiki i ke kii ana mai o ka unce e lawe no Maui, me ka manao o ka loaa o na ea maikai o kuaaina. he mea la hoi ia e loaa ai ka maha me kona ai pu no hoi i ka lanu. eia ka he laweia ana ia e ike ole ai au i ka hanu kope o kuu lei milimili he moopuna, pela hoi ka ike ole iho i kona helehelena aloha a waiho aku la, ke kino lepo o kuu mea minamina, no ka malu he kuawa o Wailuku.

 

            Aloha wale ia wahi a maua i pili ai me kau moopuna, a ike ia Haleakala, ke kuahiwi nani o Maui. Auwe kuu minamina pau ole i kuu moopuna, kuu moopuna mai ka makani kailialoha o Kipahulu; aloha ia wahi a maua i noho ai e hoomauawanui ana kuu moopuna i ka hana luhi a ka haole me kona kino opiopio i loaa ka ai ame ka i'a o ka noho na, o ia aina.

            Auwe kuu moopuna kuu lei o na pali Koolau o Maui, e waha ana hoi ma ke kua, hii ma ke alo, eia ka e hapapa hewa ana au i ka maka o ka moena, huli ae hoi ma na paia aala o Puna aole kuu kilieipili o ka po auu, o ka liooilo, he moopuna. E kuhi ana no hoi au eia no i kuu poli kuu lei loke, eia ka ua lilo aku la i ka manu inawai pua leha o Laa. Auwe kuu minamina pau ole i kuu moopuna!

            Ua hanauia kuu moopuna aloha, Miss Maryann Lew Chew, ma Wailuanui; Koolau, Maui, mai o Mrs. Maryann ame Lew Chew, i ka la 2 o Ianuari, 1900; ua piha i kuu moopuna ua makahiki he 2 me eiwa mahina ame na la keu o kona hanu ana i na ea hu'ihu'i o keia ola honua ana, a ma ka mahina o Okatoba i hala aku ia i pauaho mai ai kuu moopuna aloha,  keia ola ana, a hoi aku la ka uhane me ka mea nana i hana, aka, e hoomai kaiia ka inoa o ke Akua ma na lani kiekie loa, he malu ma ka honua, he aloha i kanaka.

            He ekolu wale no lakou mai ka puhaku mai o ko lakou mama, elua keikikane a hookani kuu lei aloha; ua liala mua kona mau kaikunane, pela no hoi ko lakou mama ame ka papa, pelu no hoi kona mau tutu ponoi, a koe aku ke tutu nana i luhi iaia mai kona oili ana mai i keia ao malamalama ahiki i ka wehe ana mai la o kuu moopuna i ka pili hookoo ialoko.

            Auwe kuu kane o ka po kane ole, ke moe ia he moopuna, e pupue ana hoi i ke ana  he poli ke kapa: auwe ka lei kahiko o kuu kino i loaa i ke anu pili hemo ole; aloha wale!

            Ua hoonaauaoia no kuu moopuna ma ke kula hele la o ka Waikau o Keauae, ahiki i ka piha ana o kona mau makahiki i ka 14, na hoihoi aku kona uucle i ke kula o Maunaolu, no hookahi makahiki a oi kona noho ana ma ia kula; a na waiho aku oia i ke alahele e hoonui aku ai i kona wahi ike mamuli o ka pilikia i loaa i kona uncle, ka mea nana e kokua iaia ma ke kula.

            O ia wahi ike liilii nae i loaa i kuu moopuna, aole oia i kiloi ae ia wahi momi liilii mahope o kona kua, aka ua lawe mai kuu moopuna aloha a malama iloko on a. e hookupono ana me ka naau kauaka makua; ua lilo no hoi au kona tutu i mea nui loa iaia, pela hoi ka ohana ame kona mau hoaloha e kipa mai ana ma ko mana wahi.

            Ua lilo no hoi kuu moopuna hele loa i mea nui i kona mau hoaloha mai ka aina paa mai, ahiki i keia aina malihini a kuu moopuna i haalele mai la ia'u e noho hookahi iloko o ka luuluu, ke kaumaha me ka minamina pau ole i kuu makua, nana e malama ia'u, i na mea apau ma ke kaniuhu ole i ka hele mau ana i i ka hana ma ka halema i o Kahauiki aneane no e piha ka makahiki ma ia hana no $25 o ka mahina, pela maua i ike ole ai i ka pilikia, ka ai ame ka i'a, pela hoi ka noho ana o ka hale hoolimalima me ke aloha, me ka hoolako pu ana o kuu moopuna i na pono o ka noho home ana.

            Ke huli ae au a nana i na pono a kuu moopuna i hoolako ai me kona, kino opiopio i pono no ko maua noho ana, ua like me ka hamale e wawahi liilii ana i kuu puuwai. O ka ua o Hilo, e mao ana, o ke aloha o kuu moopuna, he mea pau ole ahiki i kuu mau la hope.

            Ua loihi no ka hoomailo ana o ka ma'i maluna o kuu moopuna me ka ai mau no hoi i na ano laau haole, i ikeia ke ola, o ka mea apiki, aole i loli ae ke ano o ka ma'i, ahiki i ke kii ana mai o ka unce e lawe no Maui, me ka manao o ka loaa o na ea maikai o kuaaina. he mea la hoi ia e loaa ai ka maha me kona ai pu no hoi i ka lanu. eia ka he laweia ana ia e ike ole ai au i ka hanu kope o kuu lei milimili he moopuna, pela hoi ka ike ole iho i kona helehelena aloha a waiho aku la, ke kino lepo o kuu mea minamina, no ka malu he kuawa o Wailuku.

Ke huli ae au a nana i na pono a kuu moopuna i hoolako ai me kona, kino opiopio i pono no ko maua noho ana, ua like me ka hamale e wawahi liilii ana i kuu puuwai. O ka ua o Hilo, e mao ana, o ke aloha o kuu moopuna, he mea pau ole ahiki i kuu mau la hope.

            Ua loihi no ka hoomailo ana o ka ma'i maluna o kuu moopuna me ka ai mau no hoi i na ano laau haole, i ikeia ke ola, o ka mea apiki, aole i loli ae ke ano o ka ma'i, ahiki i ke kii ana mai o ka unce e lawe no Maui, me ka manao o ka loaa o na ea maikai o kuaaina. he mea la hoi ia e loaa ai ka maha me kona ai pu no hoi i ka lanu. eia ka he laweia ana ia e ike ole ai au i ka hanu kope o kuu lei milimili he moopuna, pela hoi ka ike ole iho i kona helehelena aloha a waiho aku la, ke kino lepo o kuu mea minamina, no ka malu he kuawa o Wailuku.

            Ua hele pu no hoi me ka ohana apau e noho nei maanei i ka ike ana iaia, waiho i ka ea ka iwi o, kamahele, wahi a kahiko.

            Auwe no hoi kuu kumakena i ke kai aahu lehua, i ka lawe a ka mikioi kau i Niihau, hala kuu lei aloha nauwe pu no me ka anoni, auwe kuu moopuna, kuu moopuna mai ka waikau o Keanae, aloha ia wai anau a kuu moopuna, kuu moopuna mai ka i'a a ke kualau i lawe mai; aloha ia i'a hoala hiamoe i ka pili o ke ao, kuu moopuna mai ka i'a hoanu ili o ke kanawai, he ahi hoi ke kupa e imeluana ai. Auwe kuu moopuna hele loa: aloha ka i'a haha i ka lima a maua e hele ai me kuu moopuna, hoopumeliana aku i ke ahi kapuahi; aloha ka hale pule o Lanakila kahi i hanalia ai kuu moopuna i ka ai maikai e pili ana i ko ke Akua mahele.

            Aloha no ia mau hana maikai a kuu moopuna e hele ai, ma ua wahi apau, aloha na wahi apau loa o ka aiua i pili aloha ia ai e maua me kuu moopuna; ua pau ko Maryann ike hou ana i na kaiaulu o ka aina hanau. Pau ka ike ana i ka nui me ka lehulehu, hele hookahi aku la i ke ala hoi ole mai.

            Auwe kuu moopuna mai ka ua apuakea o Hana, aloha ia ua kupuni kapa o Lanakila, he kila paa ke aloha o kuu moopuna na'u e lei mau nei me ka el@eha. kuu moopuna mai ka hale lana i ke kai, a ike ia Honolulu nei, he kaona nui; kuu moopuna mai ka uwati ha'i manawa o Kawaiahao, mai ka bele kui, lua la o Kaukeano, ano wale mai no ke aloha no Kahauiki, o ia home a kuu lei i hoomanawanui ai i ka hana. Luuluu Hanalei i ka ua uui kaumaha i ka noe o Alakai; aloha wale!

            Ke hooi mei au maanei me ke aloha pau ole no kuu moopuna. E hoomaikai ia ka inoa o ka Makua, ke Keiki, ka Uhane Hemolele amene.

            Me oe e Mr. Lunahooponopono ka'u aloha waianuhea ame na keiki limahei hoi o kou papapai ke aloha welawela.

            Owau no me ka luuluu.

MRS. LIZZIE K. HOOKANO.Ke huli ae au a nana i na pono a kuu moopuna i hoolako ai me kona, kino opiopio i pono no ko maua noho ana, ua like me ka hamale e wawahi liilii ana i kuu puuwai. O ka ua o Hilo, e mao ana, o ke aloha o kuu moopuna, he mea pau ole ahiki i kuu mau la hope.

            Ua loihi no ka hoomailo ana o ka ma'i maluna o kuu moopuna me ka ai mau no hoi i na ano laau haole, i ikeia ke ola, o ka mea apiki, aole i loli ae ke ano o ka ma'i, ahiki i ke kii ana mai o ka unce e lawe no Maui, me ka manao o ka loaa o na ea maikai o kuaaina. he mea la hoi ia e loaa ai ka maha me kona ai pu no hoi i ka lanu. eia ka he laweia ana ia e ike ole ai au i ka hanu kope o kuu lei milimili he moopuna, pela hoi ka ike ole iho i kona helehelena aloha a waiho aku la, ke kino lepo o kuu mea minamina, no ka malu he kuawa o Wailuku.

            Ua hele pu no hoi me ka ohana apau e noho nei maanei i ka ike ana iaia, waiho i ka ea ka iwi o, kamahele, wahi a kahiko.

            Auwe no hoi kuu kumakena i ke kai aahu lehua, i ka lawe a ka mikioi kau i Niihau, hala kuu lei aloha nauwe pu no me ka anoni, auwe kuu moopuna, kuu moopuna mai ka waikau o Keanae, aloha ia wai anau a kuu moopuna, kuu moopuna mai ka i'a a ke kualau i lawe mai; aloha ia i'a hoala hiamoe i ka pili o ke ao, kuu moopuna mai ka i'a hoanu ili o ke kanawai, he ahi hoi ke kupa e imeluana ai. Auwe kuu moopuna hele loa: aloha ka i'a haha i ka lima a maua e hele ai me kuu moopuna, hoopumeliana aku i ke ahi kapuahi; aloha ka hale pule o Lanakila kahi i hanalia ai kuu moopuna i ka ai maikai e pili ana i ko ke Akua mahele.

            Aloha no ia mau hana maikai a kuu moopuna e hele ai, ma ua wahi apau, aloha na wahi apau loa o ka aiua i pili aloha ia ai e maua me kuu moopuna; ua pau ko Maryann ike hou ana i na kaiaulu o ka aina hanau. Pau ka ike ana i ka nui me ka lehulehu, hele hookahi aku la i ke ala hoi ole mai.

            Auwe kuu moopuna mai ka ua apuakea o Hana, aloha ia ua kupuni kapa o Lanakila, he kila paa ke aloha o kuu moopuna na'u e lei mau nei me ka el@eha. kuu moopuna mai ka hale lana i ke kai, a ike ia Honolulu nei, he kaona nui; kuu moopuna mai ka uwati ha'i manawa o Kawaiahao, mai ka bele kui, lua la o Kaukeano, ano wale mai no ke aloha no Kahauiki, o ia home a kuu lei i hoomanawanui ai i ka hana. Luuluu Hanalei i ka ua uui kaumaha i ka noe o Alakai; aloha wale!

            Ke hooi mei au maanei me ke aloha pau ole no kuu moopuna. E hoomaikai ia ka inoa o ka Makua, ke Keiki, ka Uhane Hemolele amene.

            Me oe e Mr. Lunahooponopono ka'u aloha waianuhea ame na keiki limahei hoi o kou papapai ke aloha welawela.

            Owau no me ka luuluu.

MRS. LIZZIE K. HOOKANO.Ke huli ae au a nana i na pono a kuu moopuna i hoolako ai me kona, kino opiopio i pono no ko maua noho ana, ua like me ka hamale e wawahi liilii ana i kuu puuwai. O ka ua o Hilo, e mao ana, o ke aloha o kuu moopuna, he mea pau ole ahiki i kuu mau la hope.

            Ua loihi no ka hoomailo ana o ka ma'i maluna o kuu moopuna me ka ai mau no hoi i na ano laau haole, i ikeia ke ola, o ka mea apiki, aole i loli ae ke ano o ka ma'i, ahiki i ke kii ana mai o ka unce e lawe no Maui, me ka manao o ka loaa o na ea maikai o kuaaina. he mea la hoi ia e loaa ai ka maha me kona ai pu no hoi i ka lanu. eia ka he laweia ana ia e ike ole ai au i ka hanu kope o kuu lei milimili he moopuna, pela hoi ka ike ole iho i kona helehelena aloha a waiho aku la, ke kino lepo o kuu mea minamina, no ka malu he kuawa o Wailuku.

            Ua hele pu no hoi me ka ohana apau e noho nei maanei i ka ike ana iaia, waiho i ka ea ka iwi o, kamahele, wahi a kahiko.

            Auwe no hoi kuu kumakena i ke kai aahu lehua, i ka lawe a ka mikioi kau i Niihau, hala kuu lei aloha nauwe pu no me ka anoni, auwe kuu moopuna, kuu moopuna mai ka waikau o Keanae, aloha ia wai anau a kuu moopuna, kuu moopuna mai ka i'a a ke kualau i lawe mai; aloha ia i'a hoala hiamoe i ka pili o ke ao, kuu moopuna mai ka i'a hoanu ili o ke kanawai, he ahi hoi ke kupa e imeluana ai. Auwe kuu moopuna hele loa: aloha ka i'a haha i ka lima a maua e hele ai me kuu moopuna, hoopumeliana aku i ke ahi kapuahi; aloha ka hale pule o Lanakila kahi i hanalia ai kuu moopuna i ka ai maikai e pili ana i ko ke Akua mahele.

            Aloha no ia mau hana maikai a kuu moopuna e hele ai, ma ua wahi apau, aloha na wahi apau loa o ka aiua i pili aloha ia ai e maua me kuu moopuna; ua pau ko Maryann ike hou ana i na kaiaulu o ka aina hanau. Pau ka ike ana i ka nui me ka lehulehu, hele hookahi aku la i ke ala hoi ole mai.

            Auwe kuu moopuna mai ka ua apuakea o Hana, aloha ia ua kupuni kapa o Lanakila, he kila paa ke aloha o kuu moopuna na'u e lei mau nei me ka el@eha. kuu moopuna mai ka hale lana i ke kai, a ike ia Honolulu nei, he kaona nui; kuu moopuna mai ka uwati ha'i manawa o Kawaiahao, mai ka bele kui, lua la o Kaukeano, ano wale mai no ke aloha no Kahauiki, o ia home a kuu lei i hoomanawanui ai i ka hana. Luuluu Hanalei i ka ua uui kaumaha i ka noe o Alakai; aloha wale!

            Ke hooi mei au maanei me ke aloha pau ole no kuu moopuna. E hoomaikai ia ka inoa o ka Makua, ke Keiki, ka Uhane Hemolele amene.

            Me oe e Mr. Lunahooponopono ka'u aloha waianuhea ame na keiki limahei hoi o kou papapai ke aloha welawela.

            Owau no me ka luuluu.

MRS. LIZZIE K. HOOKANO.Ke huli ae au a nana i na pono a kuu moopuna i hoolako ai me kona, kino opiopio i pono no ko maua noho ana, ua like me ka hamale e wawahi liilii ana i kuu puuwai. O ka ua o Hilo, e mao ana, o ke aloha o kuu moopuna, he mea pau ole ahiki i kuu mau la hope.

            Ua loihi no ka hoomailo ana o ka ma'i maluna o kuu moopuna me ka ai mau no hoi i na ano laau haole, i ikeia ke ola, o ka mea apiki, aole i loli ae ke ano o ka ma'i, ahiki i ke kii ana mai o ka unce e lawe no Maui, me ka manao o ka loaa o na ea maikai o kuaaina. he mea la hoi ia e loaa ai ka maha me kona ai pu no hoi i ka lanu. eia ka he laweia ana ia e ike ole ai au i ka hanu kope o kuu lei milimili he moopuna, pela hoi ka ike ole iho i kona helehelena aloha a waiho aku la, ke kino lepo o kuu mea minamina, no ka malu he kuawa o Wailuku.

            Ua hele pu no hoi me ka ohana apau e noho nei maanei i ka ike ana iaia, waiho i ka ea ka iwi o, kamahele, wahi a kahiko.

            Auwe no hoi kuu kumakena i ke kai aahu lehua, i ka lawe a ka mikioi kau i Niihau, hala kuu lei aloha nauwe pu no me ka anoni, auwe kuu moopuna, kuu moopuna mai ka waikau o Keanae, aloha ia wai anau a kuu moopuna, kuu moopuna mai ka i'a a ke kualau i lawe mai; aloha ia i'a hoala hiamoe i ka pili o ke ao, kuu moopuna mai ka i'a hoanu ili o ke kanawai, he ahi hoi ke kupa e imeluana ai. Auwe kuu moopuna hele loa: aloha ka i'a haha i ka lima a maua e hele ai me kuu moopuna, hoopumeliana aku i ke ahi kapuahi; aloha ka hale pule o Lanakila kahi i hanalia ai kuu moopuna i ka ai maikai e pili ana i ko ke Akua mahele.

            Aloha no ia mau hana maikai a kuu moopuna e hele ai, ma ua wahi apau, aloha na wahi apau loa o ka aiua i pili aloha ia ai e maua me kuu moopuna; ua pau ko Maryann ike hou ana i na kaiaulu o ka aina hanau. Pau ka ike ana i ka nui me ka lehulehu, hele hookahi aku la i ke ala hoi ole mai.

            Auwe kuu moopuna mai ka ua apuakea o Hana, aloha ia ua kupuni kapa o Lanakila, he kila paa ke aloha o kuu moopuna na'u e lei mau nei me ka el@eha. kuu moopuna mai ka hale lana i ke kai, a ike ia Honolulu nei, he kaona nui; kuu moopuna mai ka uwati ha'i manawa o Kawaiahao, mai ka bele kui, lua la o Kaukeano, ano wale mai no ke aloha no Kahauiki, o ia home a kuu lei i hoomanawanui ai i ka hana. Luuluu Hanalei i ka ua uui kaumaha i ka noe o Alakai; aloha wale!

            Ke hooi mei au maanei me ke aloha pau ole no kuu moopuna. E hoomaikai ia ka inoa o ka Makua, ke Keiki, ka Uhane Hemolele amene.

            Me oe e Mr. Lunahooponopono ka'u aloha waianuhea ame na keiki limahei hoi o kou papapai ke aloha welawela.

            Owau no me ka luuluu.

MRS. LIZZIE K. HOOKANO.Ke huli ae au a nana i na pono a kuu moopuna i hoolako ai me kona, kino opiopio i pono no ko maua noho ana, ua like me ka hamale e wawahi liilii ana i kuu puuwai. O ka ua o Hilo, e mao ana, o ke aloha o kuu moopuna, he mea pau ole ahiki i kuu mau la hope.

            Ua loihi no ka hoomailo ana o ka ma'i maluna o kuu moopuna me ka ai mau no hoi i na ano laau haole, i ikeia ke ola, o ka mea apiki, aole i loli ae ke ano o ka ma'i, ahiki i ke kii ana mai o ka unce e lawe no Maui, me ka manao o ka loaa o na ea maikai o kuaaina. he mea la hoi ia e loaa ai ka maha me kona ai pu no hoi i ka lanu. eia ka he laweia ana ia e ike ole ai au i ka hanu kope o kuu lei milimili he moopuna, pela hoi ka ike ole iho i kona helehelena aloha a waiho aku la, ke kino lepo o kuu mea minamina, no ka malu he kuawa o Wailuku.

            Ua hele pu no hoi me ka ohana apau e noho nei maanei i ka ike ana iaia, waiho i ka ea ka iwi o, kamahele, wahi a kahiko.

            Auwe no hoi kuu kumakena i ke kai aahu lehua, i ka lawe a ka mikioi kau i Niihau, hala kuu lei aloha nauwe pu no me ka anoni, auwe kuu moopuna, kuu moopuna mai ka waikau o Keanae, aloha ia wai anau a kuu moopuna, kuu moopuna mai ka i'a a ke kualau i lawe mai; aloha ia i'a hoala hiamoe i ka pili o ke ao, kuu moopuna mai ka i'a hoanu ili o ke kanawai, he ahi hoi ke kupa e imeluana ai. Auwe kuu moopuna hele loa: aloha ka i'a haha i ka lima a maua e hele ai me kuu moopuna, hoopumeliana aku i ke ahi kapuahi; aloha ka hale pule o Lanakila kahi i hanalia ai kuu moopuna i ka ai maikai e pili ana i ko ke Akua mahele.

            Aloha no ia mau hana maikai a kuu moopuna e hele ai, ma ua wahi apau, aloha na wahi apau loa o ka aiua i pili aloha ia ai e maua me kuu moopuna; ua pau ko Maryann ike hou ana i na kaiaulu o ka aina hanau. Pau ka ike ana i ka nui me ka lehulehu, hele hookahi aku la i ke ala hoi ole mai.

            Auwe kuu moopuna mai ka ua apuakea o Hana, aloha ia ua kupuni kapa o Lanakila, he kila paa ke aloha o kuu moopuna na'u e lei mau nei me ka el@eha. kuu moopuna mai ka hale lana i ke kai, a ike ia Honolulu nei, he kaona nui; kuu moopuna mai ka uwati ha'i manawa o Kawaiahao, mai ka bele kui, lua la o Kaukeano, ano wale mai no ke aloha no Kahauiki, o ia home a kuu lei i hoomanawanui ai i ka hana. Luuluu Hanalei i ka ua uui kaumaha i ka noe o Alakai; aloha wale!

            Ke hooi mei au maanei me ke aloha pau ole no kuu moopuna. E hoomaikai ia ka inoa o ka Makua, ke Keiki, ka Uhane Hemolele amene.

            Me oe e Mr. Lunahooponopono ka'u aloha waianuhea ame na keiki limahei hoi o kou papapai ke aloha welawela.

            Owau no me ka luuluu.

MRS. LIZZIE K. HOOKANO.Ke huli ae au a nana i na pono a kuu moopuna i hoolako ai me kona, kino opiopio i pono no ko maua noho ana, ua like me ka hamale e wawahi liilii ana i kuu puuwai. O ka ua o Hilo, e mao ana, o ke aloha o kuu moopuna, he mea pau ole ahiki i kuu mau la hope.

            Ua loihi no ka hoomailo ana o ka ma'i maluna o kuu moopuna me ka ai mau no hoi i na ano laau haole, i ikeia ke ola, o ka mea apiki, aole i loli ae ke ano o ka ma'i, ahiki i ke kii ana mai o ka unce e lawe no Maui, me ka manao o ka loaa o na ea maikai o kuaaina. he mea la hoi ia e loaa ai ka maha me kona ai pu no hoi i ka lanu. eia ka he laweia ana ia e ike ole ai au i ka hanu kope o kuu lei milimili he moopuna, pela hoi ka ike ole iho i kona helehelena aloha a waiho aku la, ke kino lepo o kuu mea minamina, no ka malu he kuawa o Wailuku.

            Ua hele pu no hoi me ka ohana apau e noho nei maanei i ka ike ana iaia, waiho i ka ea ka iwi o, kamahele, wahi a kahiko.

            Auwe no hoi kuu kumakena i ke kai aahu lehua, i ka lawe a ka mikioi kau i Niihau, hala kuu lei aloha nauwe pu no me ka anoni, auwe kuu moopuna, kuu moopuna mai ka waikau o Keanae, aloha ia wai anau a kuu moopuna, kuu moopuna mai ka i'a a ke kualau i lawe mai; aloha ia i'a hoala hiamoe i ka pili o ke ao, kuu moopuna mai ka i'a hoanu ili o ke kanawai, he ahi hoi ke kupa e imeluana ai. Auwe kuu moopuna hele loa: aloha ka i'a haha i ka lima a maua e hele ai me kuu moopuna, hoopumeliana aku i ke ahi kapuahi; aloha ka hale pule o Lanakila kahi i hanalia ai kuu moopuna i ka ai maikai e pili ana i ko ke Akua mahele.

            Aloha no ia mau hana maikai a kuu moopuna e hele ai, ma ua wahi apau, aloha na wahi apau loa o ka aiua i pili aloha ia ai e maua me kuu moopuna; ua pau ko Maryann ike hou ana i na kaiaulu o ka aina hanau. Pau ka ike ana i ka nui me ka lehulehu, hele hookahi aku la i ke ala hoi ole mai.

            Auwe kuu moopuna mai ka ua apuakea o Hana, aloha ia ua kupuni kapa o Lanakila, he kila paa ke aloha o kuu moopuna na'u e lei mau nei me ka el@eha. kuu moopuna mai ka hale lana i ke kai, a ike ia Honolulu nei, he kaona nui; kuu moopuna mai ka uwati ha'i manawa o Kawaiahao, mai ka bele kui, lua la o Kaukeano, ano wale mai no ke aloha no Kahauiki, o ia home a kuu lei i hoomanawanui ai i ka hana. Luuluu Hanalei i ka ua uui kaumaha i ka noe o Alakai; aloha wale!

            Ke hooi mei au maanei me ke aloha pau ole no kuu moopuna. E hoomaikai ia ka inoa o ka Makua, ke Keiki, ka Uhane Hemolele amene.

            Me oe e Mr. Lunahooponopono ka'u aloha waianuhea ame na keiki limahei hoi o kou papapai ke aloha welawela.

            Owau no me ka luuluu.

MRS. LIZZIE K. HOOKANO.