Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 51, 17 December 1920 — He Moolelo no HALIAKA WANAWOKA a i ole Ka Huepauia Ana o Kekahi Meahuna Pohihihi-Ka Lanakila Mau Ana o Ka Oiaio. [ARTICLE]

He Moolelo no HALIAKA WANAWOKA a i ole Ka Huepauia Ana o Kekahi Meahuna Pohihihi-Ka Lanakila Mau Ana o Ka Oiaio.

O Robaka kekahi i lioouna aku i kana makana, he bo-ke !'ja rose, ma o kekahi elele la, me ke pine pu ana i kona pepa inoa, me kana makana; a oiai malalo pono aku o na o lialiaka, i waihoia ai kela makana, ua ike koke iho la no ua o Ilaliaka i ka pepa inoa. I.alau iho la oia i'ka pepa inoa a heluhehi ae la, alaiia paLola ae la ka minoaka ma leona mau papalina, no ka ike ana iho. i ka inoa o kana kane, a no kona hoike ana aku i ka lilo o ka Robaka makana, i mea nui loa iaia, o kona kulou iho la no ia ilalo, a ako ae la he hookahi pua rose, me ke pine ana ae ma kona umauma. 0 kela haiia ma ka aoao o Haliaka, e hoike okoa mai ana i ke kukuni paa ia o kle aloha iloko ona ,no kana kane, ua kaiii ae ia i na manao maikai ole apau mai ia Robaka mai, a mai kela minuke mai, i lawe ae ai o Robaka i ka hoohiki paa, riole he mea nana e mawehe ae i kona aloha no Haliaka, o ka! niake wale-no. • • ! "E hoomaikaiia na lani, no ka lilo mua ana o Haliaka na'u!" i i puana malie ae ai ua o Robaka. "Ina paha aole au i lilo j nana i keia manawa, ua maopopo loa e lilo ana oia i ka mea okoa loa mawaho ae o'u." Aole i pupuahulu wale aku o Robaka ma ka hele ana e ike i kana wahine, aka nae, i ka manawa i haawiia ae ai na palapala hoomaikai i; na kaikamahine o ka papa e puka ana ma kela makahiki, a hookuuia aku la hoi'na haumana e hoi īku no ko lakou mau hale iho, ma ke kahua o ke.kula, ku ae la o Rōbaka iluna, me kona hele ana aku no kahi a Haliaka e ku mai ana iwaena o ka nui o na kaikamahine, alaila haawi aku la oia i kona lima no ke aloha ana i kana wahine, a ia Haliaka i hopu mai ai i ka lima o Robaka ,a nana pu mai la hoi ma kona mau maka, aole loa oia i hoohewahewa ma ka ike ana mai, ua loaa na manao haaheo i kana kane, no kona lanakila ana maluna o kana mau haawina apau, a 0 ka mea oi loa aku, o ia no kona lilo ana i wahine na kekahi kane -e pulama loa ai. . V Huki malie aku la nāe o.Robaka ia Haliaka, a kaawale iki aku mai ka nui mai 6. na kaikamahiiie', alaila pane akū la me ka leo maiie loa:, "Ua hauoli anei oe no ieeia hoea ana mai nei o'u?" rne ke kulou pu ana āku o ua o Robaka imua, no 4ca noii nowēlo ana.ma na maka o kan'a wahine i ka mea oiaio. oi aku mamua o ka .hauoli e Robāka; a ke apo aku nei au, me na manao kul*o ia oe, no ka hookipa ana mai," wahi a Haliaka, me ka minoaka ma kona mau papalina, oiai iiaē ua lilo kela mau olelo ana i pane mai ai» i mea nana e hookapalili inai i ko Rol?aka puuwaii i kau a mea o ke ku maoli i ka naauao, elike me ke kulana o na wahine hanohano. "Ua nele au: i na huaalelo kupono e kamailio aku ai ia oe e Ilaliaka, no ka nui o ko ? U mahalo, no ka loli nui i loaa ia oe. ame kou holomua loa ma kau mau haawina apau i hooikaika ai, iloko o keia mau makahiki eha," i pane aku ai o Robaka me ka hoihoi. "Ua ike au, ia'u i haawi aku ai ia'u iho, malalo o kau mau hoopakele ana mai, he mea pono e loaa ia'u na ano apau e kupono i'o ai ko'u lilo ana i wahine nau, elike me kou kua Haliaka, me ke kulou ana iho o kona poo ilalo, no ka huna ana iho 1 kona ano, mai ka ike ana aku a Robaka, no ka, piha loa o kona naau nie .no na olelo a kana kane nona. Ma kela la holookoa, e pifi mau ana o Haliaka me kana kane, me ka lawe hele ana no hoi o Haliaka, e hoomakaikai 1 kana leane ma na wahi apau o ke kula, a iloko o kelai manawa pokole o ko laua hui hou ana ae, ua hoikeike maoli mai no ua o Haliaka, i kona ano maoli, a Robaka e ike aku la, ina he makee loa kona, 110 kana wahine, he mea pono iaia, ke kiola' aku i kekahi mau ano pipilipaa loa iaia, i ole ai e ala mai kekahi niau mea māikai ole iloko o ko laua noho pu ana aku he kane a he wahine. He aha hoolaulea a hoohaiioli ke malamaia ana maloko o ke kula ma ia ahiāhi, o Robaka no kekahi iloko o kela anajna, a oiai oia ame Haliaka e kuikuilima pu ana, no ka law'e ana aku o Haliaka i kana kane, e hoolauna imua o na kumukula, ua halawai aku la laua me Akeneki Hazelanla, a i ka ike ana mai o Akeneki ia laua nei, ua pii ae la ka ula ma kona mau papalina, me he mea la aole ona hoihoi iki. i kela ike ana mai ia Robaka e hele pu ana me lialiaka, <-<iai no nae-, nana ponoi no i imi i wahi nona e halawai pu ai me kela mau mea. Elike nae me ke ano mau o ka poe i piha i ka maalea inie ka epa, ua hoōikaika mai la o Akeneki, e hoikeike i kona ma uano-olnolfi; ittiua o oßbaka ma, a iloko o ka manawa pokole, ua iuhee koke aku la kela nanaina maikai ole nai kona a pane mai la me ka i ana mai: "O ke aloha ahiahi no kou e Mr. Pilikina, ua maopopo mua ia'ii e hoea miai ana oe, no ka nana ana i na liana hope ke kula," alaila huli mai la imua o Haliaka/ke kaikamahine hoi ana i hoowahawaha loa ai, a i mai la: "E ae mai ia'u e haawi-aku i ka'u mau mahalo ana he nui : a oe, no kou holomua loa ma kau mau haawina, a e lawe ;-'ii aku hoi i ka'u matl mahalo kiekie ana ia oe, no kau hai'lelo nani loa i keia kakahiaka." Xo Robaka, ua haawi mai la oia i kona lima,. no ke aloha .\na ia Akeneki, aka no Haliaka, aole loa oia i lalau mai i ka iima o Aken<*ki,.ketalima hookahi no, nana i pa'i aku iaia, :na kona pāpalina, au no-e ka. makamaka heluhelu e poina r»le nei. aka'kunou-wale mai la no oia, a hoomau aku la laua i ka hele ana imua, me ka haalele ana iho no ia Akeneki, e hele no kana w r ahi i makemake ai. 1 kela hala ana mai hoi o Robaka me Haliaka, nana mai b. o Akeneki ia laua me ka namunamu ana iho: l< He keu maoli ka lōli loa o kēla kaikamahine, mai kona mau ano kahiko mai!' Aole loa au i moeuhane iki, e lilo ana oia i wahine o ke kulana hanohano, aka nae ke hoohiki nei au, aole loa oia e. lilo i haku wahine no Kiliva Hale," wahi ana "'3c ka hele o kona mau lehelehe a eueu i kau a mea o ka piha o kona naau me*ka lili. Ma kela me he mea la. aole i lilo ko Akeneki hoea ana aku ma ke anaina hoohauoli i mea hookaumaha aku i ko Haliaka noonoo, o k«kahi kumu paha hoi, no kona ike, aia mau o Robaka ma kona aoao, a no kona ike pu iho no hoi. ua komo aku ka, manao .haaheo iloko o kana kane no kona mau ano.kilakila. O ka hele nae ia ahiki i ke kokoke ana o Robaka e huli hoi aku no kona hokelē ma kela po, huki aku la oia ia Haliaka nowaho.q ka lanii o ka hale ma kahi e lohe ole ia mai ai ka laua mau olelo £ ka nui o ka poe malaila, a ma kekahi wahi kupono, i noho iho ai laua, me ka lalau ana mai o Rohaka i na lima o Haliaka, kulou mai la hoi oiā ka hakilo pono ārfa i fta maka o kana tvahitie a pane mai la: "E Haliaka, kuu wahwie, ma ke kakahiaka o ka la apopo, e kii mai ai au ia oe, a hoihoi aku nd Kiliva Hale, pehea, e

makaukau ana anei oe no ko kaua kau aku maluna o ke kaaahi, o ka hapalua o ka hora umi?" "Ae Robaka, ua pau mua no ko'u mau ukana ika hookomoia maloko o ka pahu, a he mau lole uuku wale no koe, ua hiki no ia ia'u ke hookomo iloko o ka paiki i ke kakahiaka o kn la apopo, a ua pau no hoi ko'u mau bila apau i ka ukuia, i hakalia wale no i kou hoea mai ,o ko kaua hoi no ia." "Ua lawa keia hpohala pu ana o>kaua ma keia po, no ka mea ua ike au, ua' nui kou maluhiluhi, a e hookuu au ia oe e hoomaha, nolaila o ke aloha no kou," me ka honi ana mai o Robaka ia Hali'aka, a i hou mai la: "Ua piha Joa kuji naau j ka haheo nou i keia la, e kuu aloha!" . Me ka mu-ki hope ana o ke kane i kana wahine, i haalele iho ai o Robaka ia Haliaka, a huli hoi aku la no kona hokele, oiai hoi o Haliaka ,i huli hoi mai ai iloko o kahi e malamaia ana o ke anaina hoohauoli, me na manaolana hauoli, no kona huli hoi aku no ka home o kana kane, ma kekahi la mai. Ma kela komo ana mai nae a ua o Haliaka noloko o ke keena nui, ua halawai koke mai la no oia me Akeiieki Ha zelafila, no ka mea e hakilo maii mai ana kona eneftii iaia i na minuke apau ,aia hoi ma kona mau maka e hoike o.koa mai ana ua o Akeneki i ke ahi o na manao lili iloko ona, ho ka mea ua maopopo loa iaia, ma ke kakahiaka o kekahi la ae, e kii mai ai o Robaka ia Ilaliaka a hoihoi aku no kona home. Ma kela manawa mua loa o ka halawai pu ana 6 Robaka ma me Akeneki, ua nalowale honua iho ua wahine nei mahope inai ,me ko laua ike hou ole, nolāila ua hookahaha loa ia aku ko Haliaka inanao, no kela jialawai hou'ana mai.ona me Akeneki, i ka manawa ana i manao mua ole ai. Ile hookahi wale 110 noonoo nui iloko o Haliaka, ma kela manawa ana i haalele aku ai ia Robaka e hoi no ka hokele, 0 ia no kona piha i ka hauoli, mamuli o kona ike ana iho, ua loaa na manao haaheo iloko o kana kane nona, a ua aloha i'o mai hoi oia iaia nei ,e lilo ai ua o Ilaliaka i mea nui iloko o ka noonoo o Robaka, a i liaku wahine hoi no kona home nani. O ka mea oiaio loa, mahope iho o kela halawai mua ana o Akeneki Hazelafila me Robaka ame kana wahine opio, ua mio aku la oia, a pee ma kekahi wahi pouliuli, e hiki pono ai iaia ke hakilo pono mai ia Robaka ma, a i ka wa ana i ike mai ai i ka puka ana o Robaka ma iwaho, no ka lanai o ka hale, oia pu no kekahi i oili ae ma kahi pouli, a noho kokoke mai la ma kahi e hiki ole ai oia e ikeia aku, aka oia ka i ike ihai i ka lulumi o na opua i kahi hookahi, 'a no ia hiona, i hooi loa ia aku ai ka lili ame ka inaina iloko ona no Haliaka. Ma keia wahi o keia moolelo, lie mea pono paha i ka mea kakau ,e hoakaka pokole aku i ke kumu o ko Akeneki hoea ana ae no'na\hāna' lioike oke kūla nia kela la. Maloko o kei kahi nupepa i heluhehi ai-oia i ka papakuhikuhi o na hana hoike o ke kula, me kona ike pu ana iho i ka inoa o Miss Haliaka Wanawoka, nolaila hooholo'iho la ua 'wahine hei e hele oia e. nana i ka hoike no ka hakilo pono ana aku i ko Ilaliaka mau ano. I - Aole loa o Akeneki.i halawai hou me Haliaka, mahope mai o kela kakahiaka a kona lima, i pa'i aku ai ma ka papalina o Haliaka, mahope o kona ike ana, ua lilo aku o Robaka i kane na Ilaliaka. Aole no hoi ua o Ake!\eki, i poina i na olelo a Haliaka i kamailio aku ai iaia ma kelai inanawa, kona hooikaika loa ana e lilo i wahine e haaheo ai o Robaka iaia; nolaila i kona ike ana i ka hoolaha, no ka.hookuuia aku o Haliaka mailoko mai o ke kula, ua ake loa oia e ike ina paha ua ioaa i'o ka mea nui a kela kaikamahine i iini ai ,iloko o'na makahiki eha o kona noho ana i ke kula, aole pāha. 'Aole nae o kela wale ae la no ke kumu o ko Akeneki makemake ana e hoea kino, a ike i na hana hope loa o ke kula, aka ua maopopo pu iaia, e hoea ae ana o Robāka, 110 ka ike ana ia Haliaka, a hoihoi aku iaia no kona home. I kela manawa nae ana i ike mai ai ia Robaka iloko o ke anaina kanaka nui, a hoomaopopo hoi i ka hoihoi o kona helehelena, pela me kona kulana hanohano, ua hoopiha loa ia mai kona noonoo, me na manao kuaki, no ka lilo ana aku o ke kanaka I hookahi ana i aloha ai ia Haliaka, me kona mihi pu ana iho j iloko on'a, i kona 1010 maoli, ma o kana mau hana pwpua- 1 hulu, ka mea nana i hookaawale loa aku ia Robaka mai iaia mai. • Ua hoomaopopo koke no hoi ua o Akeneki, i kona wa i' komo aku ai iloko o ke keena e malamaia ana na hana hope ia Haliaka, ua hooi ia ae ke kilakila, ka hanohano me ke kapukapu o ke kulana o ua kaikaniahine nei, ka mea nana i hoike mai iaia nei, I ka hiki loa i ua o Haliaka ke hoohaahaa iho iaia malalo o kona mau kapuai wawae. Ua ike ua o Akeneki ma kela nana ana iho ana maloko o ka papakuhikuhi i haawiia mai iaia, o Haliaka ke poo o ka papa e hookuuia ana ma kela makahiki, o keia kekahi kumu, nana i hooi mai i ka manao lili ame ka hoowahawaha iloko ona, no kela kaikamahine, ka inea ana i moeuhane mua ole ;ii, he liana maalahi loa ia Haliaka, ka pinana ana mai kona kulana haahaa inai ahiki i ke kau ana ma ke poo o kona a maluna hoi o na kaikamahine opio apau oloko o ke kula. . Ile mau minuke kela o ke kupilikii o ka noonoo o ua o Akeneki, iaia i hookuku ae ai i kona ano me ko Haliaka, ua like pu oiā me kekahi pua rose i pau kona ala, oiai hoi o līaliaka, i like aku mte kekahi pua pikake nona ke ala onaona, e moani ae ana imua o ka ihu. - Me kela mau manao lapuwale he nui iloko o ua o Akenekji, hooholo iho la oia, aole he hana maikai nana ka hoikeike ana ae iaia iho, imua o Robaka ame Haliaka, i ka wa ao, aka e kakali ana oia ahiki i na hora o ke ahiahi, o kekahi kumu e hoomalielie mua oia*i koiia mau noonoo pihoihoi, ahiki i ka hoi ana mai a ka wai lana malie, ia wa,oia e hoike mai ai iaia iho, elike me ia a kaua e ka makamaka heluhelu, i.i'ke mua ae nei. O kela haawi ana aku a Robaka i kona aloha imua o ua o Akeneki; me ke ano hoihoi ole, a hui pu iho hoi, me ko Haliaka, ae ole ana, e hop'u mai i kona lima, ua pa-umi ia ae ka inaina iloko-ona; no kela mau mea,.a hooholo iho la pia e hooko aku i kekalii hana ana i hoolala kahiko ai no ka hookaawale loa ana ia Haliaka, mai ia Robaka aku. E haleilo pono loa mai ana ua o Akeneki ia Robaka me kana w r ahine, iaia e noho ana ma kekahi wahi pouliuli, a i kona ike ana mai, i ko laua ku ana ae iluna, a hemo aku la nowaho o ka lanai o ka liale, o kona haawi koke aku la no ia i ke kauoha, i kana kauwa, e hoomakaukau koke mai 1 kona kaa, me kona oili pu ana aku iwaho, a pili ae la mahope o kekahi kumulaau nui, e hiki ai iaia ke ike pono mai ia Robaka ame Haliaka. lain no ka maopopo, ua kokoke loa o Haliaka e komo hou aku iloko o ka hale, mahope i'ho o ke kaha ana mai o Robaka. hele, o kona hoi awiwi aku la no ia noloko o ka hale, a ku pono ae la mamua o kahi a Haliaka e.hele aku a\, me ka pane ana mai: "Alia oe e awiwi loa aku i ka hele e Miss Wanawoka. he mea kekahi a'u i makemake ai e kamailio aku ia oe," wahi ana, me ke kau okoa ana mai i kona 'lima imua . - Ku honua iho Ia o Haliaka, me ka nana pono ana aku ia Akeneki, a i aku.la: "Ke makemake nei au e kahea mai oe ia'u, e Akeneki, ma ka inoa o ka'u kane, no ka mea ua maopopo no ia oe, he mea au i mareia." "Pela i'o ka hoi," wahi a Akeneki, me ka hoopinana ana ae i kona mau lehelehe oka piha hoowahawaha. "Ke manao nei au, ina no kou lohe aku i na mea a'u i makemake ai e hoike aku imaa ; otf; elike'iho ana no oe, i ka.oi loa aku o ka pono, e kahea ole aku au ia oe ma ka inoa o kau kane."

J 'Heaha ka manao o kau mea e kamailio mai nei ia'u, ke makemake liei au e ike ?" wahi a Haliajka, me ka piha i ke-kahaha. I kela manawa i hoea mai ai ke kauwa a Akeneki, a olelo mai la, ua makaukau kona kaa, o ke kaha aku H no ia o ua wahine hookano nei hele, me he mea la, aole oia i lohe mai i ka Haliaka ninau iaia, aka nae mahope iho p kopa hele ana aku no kekahi mau kapuai, tta huli hou mai la oia ihope, me ka hawanawana ana aku ma na pepeiao o Haliaka, i keia mau olelo: "Eia me a'u kekahi meahuna kahi i'waiho ai, ina no kou lohe i ua meahuna la, e hoopihaia aku ana oe me ka ehaeha loa, no kou lilo ana i wahine na Robaka Pilikina." Me kela inau huaolelo o ka awahiā ana i lua'i aku ai mai konk mau lehelehe mai, o ka haalele aku. Ia no ia o Akeneki ia Haliaka, a hele pololei aku la no kahi o kona kaa, me ka haawi ole aku i manawa no Haliaka, e ninau hou mai ai iaia, oiai nae, he mau hana maalea wale no kela a ua o Akeneki e hele la, ua ike no oia, e ukali aku ana o Haliaka mahope ona, o k'e kau no ia iluna o ke kaa, a lilo i pio nana» Ua hiki hou ole iho ia Haliaka ke noho malie, i kona wa i lohe aku ai i kela mau olelo hope a Akeneki iaia, nolaila holo mai la oia mahope, a ku ana ma ka aoo o ke kaa o Akeneki, me ka pane ana aku: ' "Alia oe e hele, ke makemake nei au e hoike mai oe i-ka meahuna au e paa mai nei!" wahi ana me ka pihoihoi. "O, aole 6 ? u manawa e hoike aku ai ia oe i kau mea i inakemake ai maanei, no ka mea, he nui ka'u mau hana o ka hale, a he loihi ko'u alaliele e holo aku ai," i pane aku ai 0 Akeneki, me ka hooponopono ana ae i kona koloka hoopuniehana. "He mea pono ia oe ke hoike mai i keia meahuna, no ka mea nau i lulu mai i kei.a anoan'o ooi iloko o kuu puuwai," 1 hoomau aku ai 110 o Haliaka i ke koi āna ia Akeneki e hoike mai, me ka neeu ole aku o ua kaikamahine nei mai kana wahi e ku ana. "Heaha kou kuleana e hookikina mai ai ia'u, e hoike aku i ka'u meahuna, me ko ike no e Miss Wanawoka, ua oi ae ko'u kulana mamua ou?" mc ka noke oko.a ana ae o Akeneki i ka akaaka, no kona ike, ua hele o Haliaka a piha loa i ke kaumaha no kaha mea i hana aku ai inaluna o kela kaikamahine. "Aole loa oe e hele mai keia wahi aku, me kou hoike mua ole mai ia'u, i ka meahuna au o ka hoike ana mai nei, aia ia oe ka i paa ai, ina no paha ia he mea e hoopilikia mai ai ia'u, a hoopilikia ole paha. ua paa loa kuu manao, e ike i na niea oiaio apau," nie ka' lalau okoa ana aku o Haliaka i ke pani ma ka aoao o ke kaa a wehe mai la.. "I lōhe pono oe e Miss Wanawoka, no. ka manawa mua loa, i hoohaahaa mai ai oe ia'u i keia la! Ma keia kakahiaka \ia,hoikeike mai oe imua o ka ]ehulejhu, o oe ke kaikār mahine kilakila hookahi iwaena o na "kaikamahine apau oloko oke kula. Iloko ona makahiki eha o kou no,ho ana ma keia ua hoolilo ae oe ia oe iho 1 .wahine hanohajio loa, aka niae i hoike aku au imua ou ea: "Ua hiki ia oe ke wawahi. i ka pjka pua, . • E pi'pili mau ana nae kē ala onāona me ia." koke mai oe ia'.u,i kēiā meāhuna!" i mau aku ai no ka Haliaka koi ana, me kona hqolohe.ole aku i na olelo hoolalau a Akeneki. - . "No kou noke loa mai hoi i ke koi e hoike aku au i kela meahuna, malia pāha o ka mea pono i'o ia a'u e hana aku| ai, akā aole e hiki ia oe ke ku mai malaila i ko'u wa e kamailio aku ai, no ka -mea he wa wale no no ka lehuleh.u <* puka .mai ai a ikeia mai oe i ke ku maanei. E komo mai oe ilokō nei o ke kaā," wāhi a Akeneki me-4c» minoaiea ma kona- mau papalina, oiai nae he hana wale no keia a ua wahine ino nei, i wahi e kaa aku ai o Haliaka ihalalo o kona mana. No ka manao nei o Haliaka, he pōno kela kono a Akeneki iaia e komo aku iloko o ke kāa, o ke kau koke aku la no ia o ua o Haliaka, a noho iho la ma. ka.aoao o Akeneki, me ka ninau koke ana aku: "Heaha keia meahuna au e huhākele mai nei.' ke makemake loa nēi au e ike, me ke kakali olp aku no kekahi manawa okoa!" "Alia oe e pulale leoke mai e Miss Wanawoka," alāila huli aku la. o Akeneki imua o ke kalai\ya a kauoha aku la e hiaalele iho lakou i kela wahi, a e hoohele malie aku i na lio, i ole ai hoi e paa no na kaa o kekahi poe e ae. , "O ka mea a'u.i makemake ai e'hoike aku ia ot £ Miss Wanawoka, o ia no keia: Aole loa'he kulēana ou e noho pu ai me Robaka, ma ke ano he wahine a hē kane, no ka mea"—alailā kulou loa māi la oia imua a pili nia ka pepeiao o Haliāka, a- hawanawana mai la 1 kekāhi mau olelō e lohe ole aku ai-ka meakakau, ua hele hoi'kona helehekna a lamalama, o ia no oe o kekahi tiga wahinp i hele a.hoihoi loa, no ka paa ana o kekahi dia opiopio malalo o kona mau maiuu loloa. Ke noho malie loa la o Haliaka hoolohe i na olelo apau a Akeneki e kamailio aku la iaia, a i ka hooki ana iho o Akeneki, ia wa i hapai ae ai o Haliaka i kona lima, me ka hele hoi o kona helehelena a kunahihi, a pane ae la: "Aole loa au e manaoio aku ana i kena mau olelo au e Akeneki 1 Aole he oiaio o kena mau mea au e kamailio mai nei!" "He oiaio loa keia mea a'u e hoike aku nei ia oe, eia me a'u na hooiaio apau kahi i waiho ai! Ina no aole oe e mānaoio mai ana, o kou kuleana no ia, ua hiki ia oe kfe huli hoi aku a noho ma ke ano he haku wahine no Kiliva Hale, e hoea mai ai ka la au e auamo ai i ka hilahila me ka ehaeha e kau mai ana maluna iho o kou poo!" me ka hele o na niho o Akeneki a keke imua o ka mea ana i nana mai ai he enemi ino loa nona. A.ole nae he pane mai ia Haliāka aku no kela mau olelo ku i ka lokoino a ua o Akeneki i kamailio mai ai, no ka mea •ua maule aku la o Haliaka i kela manawa, a o keia no hoi ka manawa mua loa, o ka loaa ana o kela haawina ia Haliaka, no ka hiki ole maoli no iaia ke alo ae, i na olelo ku i ka hoehaēha ana i lohe mai ai mai ia Akeneki aku. "Ua hoea mai la i ka holopono loa ana o ka mea a'u i makemake ai," i hooho ae ai o Akeneki, me ka hele o kona helehelena a piha me ka hoihoi, alaila, haawi aku la oia i ke kauoha i ke kalaiwa, e hoohuli i na lio ma ke alanui, e moe pololei ana no kona home, o ka lilo aku la no ia, me ka ike ole ae o. Haliaka, ke hoihoiia nei oia he pio na Akeneki, maloko o ka home o ua wahine nei. . Ua mā-u no kela waiho maule ana o Haliaka, aka nae mamuli ō ka pa mai o ka makāni hu'ihu'i o ka po, ua pohala mai la oiaf a & -kana mea miia loa i hoomaopopo, o ia no ka holo o. ke kaa, a o* ia kana i pane ae ai: "£ia au ihea? E lawe ana oe. ia'u ihea?" me ka hooikaika ana āe o ua o Haliaka e noho pono iluna., •"Ke.hoihoi nei au ia oe no ko'u home, ho ka waiho ana aku i na hooiaio imua ou, no ka oiaio o na mea āpau a'u i kamailio aku nei ia oe no kela meahuna." "0,.a01e, aole!" wahi a Haliaka, me ka puliki okoa ana ae i kona mau lima mamuā o kona umauma, I kinohi aole ua o Haliaka i makemake e ike a e lPhe i. na hooiaio no ka pololei o ka Akeneki mau mēa i kamailio mai ai iaia, aka nae, oiai ke laweia nei oia i kahi ana i maopopo ole ai, hooholo iho la oia, malia he oi aku ka pono e ike oia i ira mea apau, me kona nana ole i ka hopena e kau mai' ana maluna ona. Ke pupue wale la na ua o.Haliāka, ma kona wahi e noho ana, me na manaolana poho, no ka hauoli ana i mofcuhane mau ai iloko o na makahiki eha, o.kona nohq-hooikaika $na me ka hoomanawanui maloko o ke kula, eia .ka e hoēa maj ana i ke poho wale ana o kona mau manaolana.

He hapalua hora wale no i hala, oiai oia ma kai aolo 'b Robaka, ua ike maoli iho no uā o Haliaka, me he mea la, ua kiei aku oia i ka nani o ka paredaiso, aka i keia maoii* wa, ua weluwelu liilii kona manaolana, ua lilo hoi ka hauoU i mea ole, a ma ia mau makalua, o ka hilahila, ka ehaeha ame ke kaumaha, ka mea i kan'uia aku, mamuli o ka meahuna a Akeneki i hua'i ae ai iwaho. No kekahi manawa nae kela noho kukule ana a Haliaka ma kona wahi, maluna o ke kaa, huli mai la oia imua o Akeneki a i mai la: ' "Aole o'u makemake e hōi pu me oc 110 kou liome, ina he mau mea aku kekahi i koe, au i makemake ai e hoike mai ia'u, maluna nei no oe o ke kaa e kainailio mai ai, alaiia hoihoi hou aku oe ia'u no ke kula ,no ka mea e lilo ana ko'u naiowale ana i keia po i kumu e hoopilikiau ai ka noonoo o na kumukula." "He hana hiki ole loa nau, ka hoi hoi: ana aku i ke kula i keia manawa ,aole no hoi e hiki ia'u ke hoike ae i na m«a i koe maanei nei, aka aia maloko o ko'u home ka mea a*u i makemake loa ai, e ike oe, a niai kona waha ponoi mai» e lohe ai oe, i na hooiaio no ka pololei o na mea atj i lohe ai mai ia'u aku. O keia mea a'u e lawe aku nei ia oe imua ona, he mea oiaio i kamaaina i kou ohana, anie ka moolelo e pili ana i ua ohana nei ou." "Owai ka inoa o keia mea au e lawe aku nei ia'u imua ona?" ■"O Mele Wela kona inoa, ua noho pu oia ms kou ohana ma ka manawa i hanauia mai ai." "Ma kau mea i oleio mai nei, ua maopopo i kela wahinē ka moolelo o ko'u hanauia ana; heaha iho Ia ka mea ma'O aku o na mea i ikeia, ua hanuia au, a ua hanaiia ma Lar>akila Hale? Ua kamaaina loa ka poe apau e noho kokoke ana ma ko'u home, i ko'u moolelo. ua hiki ia lakou ke ala ku-e mai i ka moolelo a keia wahine." "Ua manao na mea apau ma Lanakila Hale i'o oe i hanauia ai, ua kuhihewa loa nae ia manao ana pela, no ka mea, o ka oiaio maoli, aole oe i hanauia malaila, a aole no hoi oe he keiki na Mrs. Wanawoka. Ua hiki ia'u ke hooiaio aku ika pololei o ka'u mea e kamailio nei; ama na hooia ma ko'u aoao, he keiki oe na kekahi wahine i kapaia kona inoa o Judika Gilibati, ka mea e noho pu ana ma ke ano hewa, me kekahi kanaka hanohano, ma kahi kokoke loa i kela wahi au i kapa aku ai he home nou." "Ke hoole loa aku nei au i ka manaoio ana i ka pololei 0 kau mau mea e kamailio mai nei!" wahi a Haliaka me kona hooikaika wale ana ae nō e kupale no kona pono. "Ina no aole»oe e manaioio mai ana ia'u, aole no ia he mea e holoiia ae ai ka oiaio, aka e ku mau aku ana ia i na wa apau. Pehea la kou manao ke lohe aku o Mr. Pilikina 1 ka mea oiaio loa i pili ia oe ?" alaila hooki iho la ke kamailio ana aku a Akeneki, me ka hene malie ana iho o kana aka, no kona manao, ua kaa ka lanakila ma kona aoao, a ua ku hoi o Haliaka i kahi o ka hoka, no kona lilo ana i wahine na Robaka Pilikina. MOKUNA XVIII. "Ina no paha he oiaio kau mau mea apau i kamailio mai nēi. ia'u, aole no ia he mea no'u e manaoio aku ai," wahi a Haliaka, me ka hele nae a piha me ka ehaeha, no ka mea, ala pu mai la kana mau hoomanao ana, no na olelo a Uilawa Waila, i pane aku" ai iaia, ma kela po, o ka hookoia ana o ka mare mawaena ona ame Robaka, no kekahi meahuna, a kela kanaka e malama ana, malia o ka meahuna hookahi no ia, elike me keia ana e lohe nei mai ia 'Akeneki aku. Ua kaena ae o Uilama Waila, no ka hoea mai i kekahi la ana e hoohana ai i kela meahuna, no ka hoopilikia ana mai maluna o Haliaka, a o ia ka ua o Haliaka o ka noonoo ana.iho, malia paha ua hui pu kela kanaka ino, me keia wahine lapuwale, no ke ala ku-e ana mai iaia nei. Ma kela wahi nae o na olelo mawaena o na wahine opio, a elua, ua hoea aku la ke kaa mamua o ka puka-pa o kekahi hale nani, a o ia ka Akeneki o ka huli ana mai imua o Halika a pane mai la: "E hookahahaia aku ana paha kou manao e Miss Wanawoka no ko'u noho kokoke loa ana aku i kahi i ku ai o ke kula, aka nae, i wahi e maopopo aku ai ia oe, ke ano o ka loaa ana mai o keia home ia'u, mai kekahi mai no ia o ko'u mau makuahine hanauna waiwai i make, a ua hooili mai oia i keia home maluna o'u, ame kekahi mau waiwai e ae He nui." He mea liilii loa i ko Haliaka noonoo, ke ano o ka loaa ana mai o kela home ia Akeneki, a oiai ua hoea mai la oia i ka home o Akeneki, aole he hana pono e ae ma kona aoao, 0 kona ukali wale aku no mahope o kela wahine noloko o ka hale, no ka ike pono ana i ka oiaio o na mea apau ana 1 lohe ai. Ia Haliaka i komo aku ai maloko o kela home, ke ike la oia i na lako hale nani e waiho mai ana ma kela ame keia wahi, a ike pu iho la no hoi oia, aole. me na dala uuku i loaa mai ai kela mau lako hale, aka me na dala nui hewahewa ia, a he wahine waiwai maoli o Akeneki. Alakai loa aku la o Akeneki ia Haliaka no ka hale maluna, a maloko o kekahi keena hookipa nani, i kauoha mai ai oia ia Haliaka, e noho aku maluna o kekahi noho paipai i uhiia me ka weleweka, o ka noho iho la no hoi ia o Haliaka, oiai aohe ana mea hou aku e hana ae ai, o ka hoolohe wale aku no ina kauoha mai kela wahine mai. t Wehe ae la o Akeneki i kona kuka koloka, a kau ae la maluna o kekahi nohp, o kona nalo aku la no ia, me ka olelo ana mai nae ia Haliaka, e kakali malie ahiki i kohi hoea hou ana mai. . ' No ka hapaha hora paha kela noho ana a Haliaka kakali, ua oili hou mai la o Akeneki, a e ukali mai ana hoi mahope pono aku ona, kekahi wahine aoo, nona paha na makahiki ma kahi o ke kanaha. . "O Mrs. ; Mele Wela keia," i hoolauna mai ai o Akeneki i ka wahine malihini imua o Haliaka. "Ua noho pu oia me Mrs. Wanawoka ma Lanakila Hale, ma ka manawa'i hānau ai kana keiki, ua hiki iaia ke hoakaka mai i na otea e pili ana nou ame kou ohana,' alaila huli aku la ua o Ak«* neki imua o Mele Wela, a kamailio aku la: "O keia-ke kaikamahine a Mrs. Wanawoka i hanai ai, me ka manaoio 0 kana kaikamahine ponoi no ia; ke makemake nei au e hoakaka aku oe imua ona i ka moolelo oiaio loa e pili ana 1 kona mau makua, elike me kau i kamailio mai ai ia'u." • I kela hooki ana iho o ka Akeneki kamailio ana, huli mai la o Mele Wela imua o Haliaka, alaila hoomaka mai la «e kamailio, mahope iho nae o kona hakilo loa ana mai i ko Haliaka mau ano apau: . . "Aole au e hoahewa wale aku ana ia oe e ke kaikamahine opio," wahi ana me ke kulou ana iho o kona poo ilalo, no ka haka pono loa aku oka Haliaka nana ana iaia. . "He oiaio anei e Mrs. Mele Wela, aole au he kaikamahine pohoi, na ka wahine a'u i nana mau aku ai he makuahine no'u?" Aoleo Mele Wela i pane koke mai, kē hooka'ulua la oia i kanst mea e kamailio mai ai, me he mea la e noonoo ana oia, no b pono i'o o kona hoike ana mai i ka moolelo i pili i keia kaikamahine. aole paha, a no ka uloloHi loa o kanā pane no ka ninau a Haliaka, ua pane okoa mai la o Aker neki: "Aole he mnawa hou aku no ke kakali ana e Mele Wela, ke kauoha aku nei au ia oe. e hoike mai i ktu mau mea i ike ai no keia kaikamahine ?" (Aole i pau.) , . - d