Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 52, 24 December 1920 — KUU LEIALOHA MISS MALIA MAKALENA KAMOANI KAINOA, UA HALA. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KUU LEIALOHA MISS MALIA MAKALENA KAMOANI KAINOA, UA HALA.

Ka inoa o kuu lei, hiialo hoi au a ka makua leia-i hoi na ke kupuna. Walohia wale! Haaheo i Maunaloa ke ahi a ka wahine, Hahai no elike me Kulilikaua, Ka a mau a ke ahi i Mokuaweoweo, Ke kakoo loa a ke ahi hele i kai; Haaheo mai ka makani he Puulena, Ke moani ae la mauka o Heeia, O Heeia no ka'u aloha ka poe o uka, I uka au i ka Mauna Ooluea, I ka poli kapu o Kahoalii; He alii Kamoano no Puna, Ko Puna mea no ia he ala, He ala pua na ka iu ano, Na lono i ka ou alii. Noloko mai o Kealohilani, No ka ewe kapu o kukulu o Kahiki, Nona ka inoa o keia wahine o nei, Ia hiki molale ka la i Kumukahi, Malamalama luna o Mauliola, Ua ola Maunaloa i ke ahi a ka wahine, Ua ola Kalahikiola i ka ehu wai a ka ua. Ua ola Hapuu ia Kaleihauola, Ua ola Keonelauanakane i ka wai ola, Ua ola Kamoani ka wahine nona ia inoa, Ola na makua, ola ka aina o Keawe, Ola Kahoolawe aina o Kahoalii, Ola Lanai o Kaululaau, Ola Molokai nui a Hina, Ola ke one kapu o Kakuhihewa. Ola Kauai a Manokalanipo, Ola Niihau o Halalii, Ola Kaula o Kuhaimoana, Ka wahine iaia ola a Kane, Ua kau iluna o Kahalalauola, He hoola no ka aina, Ola ka lahui apau.

Mr. Lunahooponopono o ka Nupepa Aloha kaua:—E ae oluolu mai kou puuwai hamama luaole o ke ahonui, no'u hoi kauwahi keena kaawale o ka

iaua hiwahiwa, te loaa ia'u ke alohaia eka oluolu o kou puawai. Elike ine ia a'u i haku mua, ae la i na pua lehua o

Tanaewa, lei punahele hoi o kuu lei, *:a makua hoi o ko'u mau la hapauea, a r.a kou ahonui hoi ia & hoomaikeike aku

1 na aupuna, na makua, ka obatia ame na hoaloha, mai ka la kau Ha'eha'e : Kiimukahl, a ka W&looa o ka ]a i l.*hua, i kuu -mO-ku l»liua, nui i lie iai i Lala pu aku }a po m9 iuu l«i i ka aina iapu ona me. i Kaula i ia muli po"kii o na moleu o he ula leo, he ula alo&a no kuu leu Luuluu *rale! Xa ka nui ohana hoi ia o inu lei e ike iho ai i tuu pua.lehua a'u i minatuina ai, ua piii na likilihi o iuu pua lehua, ua mae a nalo no lea wa mau loa; e mana-ka ia'u e noho hookahi e hapapa hewa ana i . oa iliili hanau o līauola, hanau kuu lei hanau pu no me i.e aloha, hala no kuu. lai, naue pu no me ka ano'i. "Walohia iralel Aia paha kuu lei me ia/<rahi makuakanemo 9na me Kulilikaua, i ka luna o Maunaloa ame Mokiiaweoweo, e nanea an*. hoi i >ka a o ke ahi a ka wahine, aohe ike wale iho o kuu lei ia'u r ua eena na inaka, ke ihele ae la mauka o Ooluea, o ua puni no an% o ka hele, o ka hele iho la no ia, a hookahi ia 'ū ka jnakua ,e u aku anā nona me na welina hoomanao poinā ole.. Minamina wale! Ae, papale te aloha o kuu lei i kuu mau maka, e panipani paa ana hoi i na hakahaka o iuu puuyrai, pehea hoi e hiki ai ke alo ae, u hala ka puulena aia i Hilo, ke imi la ioi ig Papalauahi, e hoonana ana hoi i ka moani o ke ala, o ka hala o Puna ame Hopoo i ke kai; e ola hoi ia'u ia Kalahikiola ame Ka>lhauola, i ka ehuwai a ka ua i ka -t:na o Hapuu; anoai n6 lei no Ka■rroani. Lihaliha wale! Ua hanauia kuu lei Misß Malia Maialena Kamoani Kainoa ma Aala, Ho-rv->lulu nei, Aperila 6, 1875> 'niai ko'u pjhaka ponoi aku, Mts. Keluia Kainoa ame kona luaui makuakane, Mr Kainoa. He ekolu kō lakou nui, he mau kaikarr ahine "wrale no- apau, hala aku la oia a koe kona mau pokli,, Mra. Kaipo Ka- :: aka ame Mrs. Sarah Ka^auokalani. l'a hoonaauaoia oia ma <ke kula hele ".n'o Pohukaina i koha mau la opio, mahope mai noho oia iloko o ka Halekula Wiiikina, iloko rio oia olaila ahiki i kora lilo ana i auati.no ka £>kalesia Kakolika, a. na na makua no o ka hoomana ana i a alolia qi i hookohu Inia i mea malama a \H\ ia Malieoka:nalu, i W hdi lsa Halepule o ];oma e ku nsi ma ke alanui Papu. He wahine hooikaika kvu lei iloko o j r.a hana o kona ekaleaia, ?ia no hoi ka i mea mua loa $aua i v i ka Hui I l'uuwai iwaena -o qa wahine j :!oko o ka Q lur*s, la 23, 1911, a j 7io ka ike o qa makua o. ka hoomana i i-.na kukul\i ana i tyfcia ua hookoīiuia oia i kukulu ahahui. I ka loaa ana iaia o keia kulana, ua koke no <>ia .e i Hui Fauwai ma Wai&nae, Kaka«,ko, Kalihi <vme Haleaha Waikane, āoie loa oia i luemi hope iki i na tfsi*a apau o ka ekalcsia, ua h.ele ia o Oahu nei, a hoea loa i Kauai, me )u>na manao e loa aku i ka nui o keia Hui Puuwai ,£ia nae, ua kō ole ia mau li'a ana a&ona $ō ka mea, ua kikoo e mai lanp na lima o Makua aioha lawe aku l'ā i kkna okauhane mai kana kauwa wljine aiu. He oiāio, q kā mpolelo 0 ko'u noho ana me kuu lei ,aoJe ia'£6 meolelo uuku «'Hko me lta hana a iekahi poe keiki i ko lakou mau' :,ab}ē au e olelo ana no lakou, akā, e katoiUio ana au no ka'u keiki pouol. uo hoi ia ina he he mau lima ikaika no ka huli «oa i ka loaa aine ka :pal&«

ma ana i ko ol:i, o kuu ii.'i hoi, aole oia h." 1 kano, aka, ho kino wahine kona,' e hooikaika ana i ka pono o keia noho ana, mai kona hanau ana ahiki i kona : haalele ana inai la ia'u, ua piha kona| mau makahiki ,i ke kanaha-kumamalima | a oi, ua hoolilo mai oia ia'u i keiki. nana, oia ko'u makuakano anie ko'u; makuahine, e'malama ana ia'u i ka aij june ka i'a, ka aahu ame kahi e hoo-! moe ai o ko'u poo. | Aoie au i nele. a hemahema iaia,- ua oi ae no kana malama ana ia'u ka makua mamua o kekhi poe keikikane i ko lakou mau makua, he mea nui au iaia, me ke alolia makua oiaio, e malama aua ia'u me ka makaala i ko'u wa ma'i a nawaliwali, no ka mea, ua hala na la o ka wa u'i, ua lu'alu'a ko'u mau la, ua nakanaka na ikukuiu o ka hale, ua ku-! lou iho ka poe ikaika imua o lakou, a'u | e hauoli ole ai i keia mau mea. He ( oiaio ,aole <wale no i ka poe elemakule j a luahine kana i mak&make ai, pau pu i no me ka poe opiopio, no ka mea.o koj na makemake wale no, ike hanaia a ha- j I'ule māi-na-lani; | Ae, ua hala kuu lei, leuu makua nana I e malania ia'u me ke kunukunu a kani-1 , uhu ole, ua hala .ka u'i o kuu home',; ke kukui nana e hoomalamalama a e j hoohauoli. mai. ia'u, ua puanqanu ka' home kanaka ole, ua hala ke kamaaina. 1 Aloha wale kuu lei i ka uluwehi o ka j Uakukalahale • ame ka la ikiilii welawela o ke kaona nei. O keia mau hana maikai apau a kwu | lei, aole loa ia e poina iloko o ka'u mau J hoomanao ana, no ka moa, ua hooko oia! i kana hana ma keia ao ame ka olelo j a kg kakou inakua aloha ~ma? ka. lani,' "Pomaikai ika poe i haahaa. ka n&au,'| ,no ka mea, no, lakou ke aupuni o ka lani.'' ' He oiaio, he wahine haahaa kuu «lei, ma kana mau mea apau e hana ai, aole j hbi i ke kiekie ame ka haaheo me ia haahaa oia a mod pu • aku la mo ka j maeptjae, i lilo i kiahoomanaP poina ole na'u) na kona luau'i makuahine aloha. j He hoahanau lala ponoi oia no ka' ahahui ka Hale o na Alii, he luna nui, j he Ikulaau Waho, i noho peresidenaia e ka Mea Kiakie Kamaliiwahine Kawa» j nanakoa< elike me kona hookupono iaia iloko 0 ka okalesia, pela no oia iloko ,o! k'a ahahui ana i kukulu ai amo kaahahui' ana i komo hope ai, a hoolilo p"u i ( hoi iaia i iunanui. j Ilokō la apau o kona ola ana •ua loaa no iaia na ehaeha o ka ma'i, eia nae; aole oia i moe ma lsahi moe, a . ma ka Poakahi o ka pule hope o Nov., ,la 20, i hala aku la, akahi no au a ike i kuu lei e moe ana i kahi moe, a na ia . nawaliwali i loaa iaia, ua koi oia e hoi iloko o ka Haukapila Moiwahine, aole e hiki ia'u ke hele pu aku me kuu lei,' oiai ua palupalu mai na lala, e hiki o'e 'ai ke hele e ike i ikuu lei, a o kona ■pokii, Mrs. Sarah Kalauokalani ka mea i hele aku mahopo.ona, a noho pu iloko o ka haukipila, ahiki i ke t kuu ana mai 0 kona aho hope loa. Aole au i poina i na olelo hope a k-uu lei, mamua o kona hoi ana iloko o ka haukipila, ka hope loa hoi o kana mau olelo ia'u, "Mama, hookuu oe ia'u, hele au a pau kuu pilikia, hoi mai au, mai kaumaha oe no'u." O kahi wahi olelo hope hoi iaia, .* '■ Hoi mai kaua.' '* Eia. nae aole oia i walaau hou mii, a o ka pau ana no hoi ia o ko 'u lohe ana i kdna leo nō ka wa mau loa, a na kona pokii i lawe mai i ka lohe ia'u, ka lono : kaumaha no kuu lei, no ka mea, ua au'a oia' i kona pokii me ka olelo mai: 4 *Mai- haalele mai oe ia'u." Ho oiaio, ua hooko kona pokii ahiki 1 ke kuu ana mai o kona aho hope loa, •ma ke ahiahi Poalima, hora 5, Dec. 10. 1920, a ko iho la ka olelo a k» Palapala Hemolelo, "he mahu ke., ola o ke kanaka, i pua ae a nalo aku.No* laila, hoi lea lepo i ka lepo, a hoi ka uhane ika mea Nana i haawi mai." E hoomaikaiia ai Kona inoa ma na lani kiekie loa, he malu hoi Kona ma ka honua hei, he aloha i na kanaka.

He oiaio, o ke aloha o ku& lei me a'u ia i na wa apau, ana pu boi e hauoli ai, 110 ka.mea, ua maike.oia iloko o ka hana a ka Haku me ka hauoli ,oiai aole oia i maka'u $ weliweli ia mea he ma&e. Malōko o ka hale waiho kupapau o Mr. Silva i waihoia ai kona kino wailua no ka ike hope ana iho o ka ohana, na h'o&loha ame a'u i kona hiohiona, iuu lei, kuu makua ahonui hoi, ka hua mua loa hoi o ko'u mau u'i. Ma ka auwina la Sabati, hora 3, i malamaia ai kana hu?,kai hoolewa mai kahi aku .o Mr. Silva, no ka halepule o Maliekamalu, ka home ekalesia ana i

ME8S MALIA MAKAI.KNA KAMOA.M KAINOA.