Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 52, 24 December 1920 — He Moolelo no HALIAKA WANAWOKA a i ole Ka Huepauia Ana o Kekahi Meahuna Pohihihi-Ka Lanakila Mau Ana o Ka Oiaio. [ARTICLE]

He Moolelo no HALIAKA WANAWOKA a i ole Ka Huepauia Ana o Kekahi Meahuna Pohihihi-Ka Lanakila Mau Ana o Ka Oiaio.

"Ina o <k ke kaikainahine o ka hanaiia ana ma Lanakila liale. ma ka ino? o Haliaka Wana\Vok'a. ālaila he oiaio īoa., *ole oe he kaikamahine ponoi na Wanawoka." alaila hooki j iho la o Mele i kana kamaiJio ana mai. no ka mea ua ko- • rr><ihia aieu la ka manao aloha iloko ona, no ke kaikamahine t noho aku ana knua o kona alo. j **Aole e hiki ia'u ke manaoio aku i kau mau olelo, me he i mea la o keia kekahi o na mea pohihihi loa," wahi a Hali-; aka. **Ua aloha aku au ia Mxs. Wanawoka, elike me ke! keiki i kona makuahine ponoi, pela no hoi oia i aloha mai j ai ia'u. me kona malama pailani ana ma na ano apau, elike : me ke ano o na makuahine i aioha i'o i ka lakou mau keiki.! i t ka poe apau i kamaaina i ko'u mau makua, ua hoike ma-; i ilī mai no ia\» pela, a ua ike iho no hoi au i ke 1 kulike o ko'u helehelena me ko'u makuahine.' i "He mao mea pololei i ? o no kena au e kamailio mai nei j e ke kaikamahine opio. a o ke o ke kulike o kou hele- j helena rac ko Mrs. Wanawoka. no ka mea he kāikaina j «ahana irf<ou makuahine nonaj M i pane liou mai ai o Melē'.; "Alaila He kaikamahine anei au iia ke kaikaina o Mrs.| Wanawoka?" wahf a Haliaka me ke 'kahaha. "'Aole au i ], >he ikū he kaikaina hoahanau kekahi'o'na, o keia ka ma-1 :tawa mua loa." i "« i ke kumu o kou maopopo mua ole ana no keia mea, i mamnli no ia o ko Mrs. Wanav\£pka makemake ole, e kiāpa ■ akn i kela wahine he kaikaina nona, ofai aole he maemāe j . W»na ola ana. aka e noho ana oia ma ke ano hūikau. Oj k.i inoa o na wahine nei, elike me ka'u i hoike mua aku ne.i <»e. <»ia no o Judika Ciilibati." j ' \«»le he hiki ia'u k£ hoomaopopo aku i ka pololei o kau! mea e kamailio mai nei, tiō ka mea o ka inoa o kō'u maknahine oia o Daika," i piine aku ai o Haliaka no ke ku|>ale ana no kona inoa maikai. **<J Emilia Daika i'o ka inoa o Mrs. Wanawoka mamua o k.#na mare ana ike kane. a penei ka mea oiaio loa. I ka pīha ana he hookahi makahiki ia limilia, mai kona wa 1 hanauia mai ai, ua make iho la kona makuakane, a he hoo- i kahi hoi makahiki mahope mai. mare aku la konā makuahine, i kekahi leanaka wahine make o Gilibati kona inoa. Xo hookahi makahiki ko laua noho pu ana, ua hanau mai la na lauā he kaHeamahine, a kapaia aku la kona inoa o ludita, ka inoa o kekahi wahineWaiwai, he makuahine ha-; uauna no Mrs. Wanawoka. "Ca ulu like ae la kela mau kaikamahine a elua, a i kai piha ana o na mākahiki he umi-kumamalima ia Judik'a, hoomaka mai la ka noho ku-ee o kela māu kaikamahine, 0 ke kumu 110 ka lili o Judikā. i kōna kaikuaana, mamuli o ka waiwai i loaa iaia, mai kona makuakane mai. kela maikai ole o ka noho ana o keia mau kaikamahine o ka hana pono wale no, o ia ka hookaawale ana ia «aua. me ka hoihoiia ana aku o Judika m.i ke kulanakauhale o Nu loka. e noho pu ai. me ka wahine nona ka inoa 1 kapaia mai maluna ona." "Ke makemake nei au e ninau aku ia oe, pehea i loaa mai ai keia moolelo ia oe au e hoākaka mai nei no ko'u "hana. Ma ka'u nana aku. ua kahikō maoli kela moolelo, me he mea la, e uuku an.a no oe ia wa, e hiki ole ai ke hoomanao. i kekahi mea elike me keia au e kamailio mai nei." "He hoahanau ko'u e noho ana ma Nu loka me ke kaikuahine o Giiibati, he inau makahiki lehulehu kona kāhiko mamuā o'u, ua maopopo loa oia i ka moolelo o kelā mau <>hana a elua. pela iho, la i loaa mai ai ia'ii kā ike, i k'a moolelo o kou ohana." **lua pela, e hoomau aku i ka hoike ana mai i kau moolelo." wahi a Haliaka me ka nui ana iho o kona hanu. **Ma kela noho ana. aku o Judika ma Nu loka, 'a elike me ka pii ae o kona kino. pela no ka uilani o kona mau manao. aolie liooloheia aku o na mea maikai e a'ōia mai ana iaia, a i ka piha aiia o na makahiki he itmi-kumamahiku. ua holo mahuka aku la oia, me kā lohe hou ole ia o kekahi mea e. pili ana nona, no kekahi mau makahiki lehulehu mahope mai. **I ka piha ana hoi o na makahiki he iwakalua-kumama-ha ia Emila. ua mare iho 1? oia i kana kane, ia Wanawoka, me ko laua hoi ana mai no Lanakila Hale e nolio ai, a ia laua malaila, i hoi aku ai au e noho hanā, ma ke ano he. kaikamaliine lawelawe no ko laua home, pela iho la i loaa ai ia'u ka ike no ka hanau ana mai o ka laua bebe." "Alaila.ua nohp pu oe me mama ea?" i hooho mai ai o Haliaka ma ke āno ninau, me kona. piha pu hoi me ke kahaha. ~Ae. he elua ka loihi o ko'u manawa i noho pu ai mā Lanaleila TTale me ka oUana Wanawoka, a ma kela! la i hamau mai ai o Mrs. WanaWoka i kāna bebe, o ka laj hookahi no ia i loaa mai ai kekahi palapala ia'u mai ia j Jiidika Gilibati mai, ē kauoha ikaika mai ana e hele koke j aku au imua ona.'me kona papa pn ana mai, aole loa au ei kamailio iki. no ka loaa ana mai he leka mai iaiā mai ia'u.! **Ua kakauia kela ma ke taona hookahi no a makou j e nohō anā. a e noho ana Hoi o Judika malōko o kekahi hale I he mile wale no ka mamao, mai Lanakila Hale aku. Ua j hooko To aku la au i kela kauohā, a i ko'u lipeā ana aku, ej moe mai ana o Judika maluna o ka moe, a mā kona aōao, e moe pu ana he bebe. o ka hanāuiā an'a mai no ia.'he matt hora wale no ke kahiko. ī ko'u \va \ ike iho ai i ka bebe na hiki ole ia'ū kē uumi iho' i ko'u' piha me ke kahafia i kau a mea o ke kulike loa o kela bebe me ka bebe a kuu haku wahihe. ka manawa a Judika i lohe mai ai i ko'u hooho ana ae, no ke kulike loa o kana bebe, me ka bebe a Mrs. Wanawokā. ii wa.i hopu 'mai ai oia i kuu linia, a olelo mai la, uā pomaikai maoli oia, ho ka mea, o I<a manao nui o kana mea o kē kauoha ana mai ia'u. e hoea āku. no ka hoakaka ana aku no fa i na mea e pili ana i ke kaikamahine a kuii j haku wāhine. ana i hoakaka mai ai ia'u, no na makahiki elua, kona noho pu ana me kekahi kanaka, ma ke ān'o kane a wahine, me ko laua māre ole ia. lie kanaka hanohano kēia, me ka nui o kona inau waiwai, aka nae he wahine mare no kana e ola ana. He ku i ka hilahita keia moolelo, akar nae aole e h;ki ke alo ae, ua hookoia ka h'ewa, a ua paa ko JtxHka manao e hoomau aku i ka. noho pii ana me kela kanaka, 61ca pilikia, wale nō, āolē ona e .malama pohoi i kaha bebe, aka e hoihōila aku iā ma kēkahi kupono e malamaia ai. * *Ua : "h6ofß mai' oia maluna o'u, i ke ko'iko'i o ka huli ana akrti ? home'no kana t>ebe e nōho āi, me kona hōākaka jto ana mai, e hoihoi au i kana bebe a waiho malalo o ka malu o Mrs. a o kā'hehea kutt hakū wāhinē, o ka'u ia e law T e ai a hoonoho aku nia kahi ona keiki makua ofe. ( j _ :

"I ko'u lohe ana i kona makemake, ua kau kbk« "mai"la ka weliweli amē ka maka'u ia'u, me kō'u hoole ana : aku i-mua ona, aole loā-au e hooko elike me kana i makemake ai, ia \vā i minoāka mai ai o'ia, a olelo mai la, aole loa e hiki ia'u ke hoole āku i kona mānao, ua hiki loa iaia ke hookpmo aku iā'u iloko ō ka poino mamuli o ka'u mau hewa i hana ar, oiai au e noho ana mā kekahl wahi okoa," alailā pii aē lā ka \tla nia nā papalina o Mele, me ka ālawa ana aku o kana nana ana ia Akeneki, me he mea la; aia ka wiwo ame ka hilahila iloko ona no ka lohe mai ō keia mau wahine. opio i kona mōolelo. "O ko Mele ano iho la keia i kekahi manawa, o ia ka puniwale aku i ka makemake o kona mau haku," i komo māi āi o Akeneki, ma ka hoākaka ana imua o Hāliaka. •'Aohe ou kuleana e komo tnāi ai e kokūa ia'u, ma ka hoike ana ae.i ko'u ano," wahi ā Mele, mē ka nana ana uku i koila haku, me na maka hookokoe." f ' • • "Aohe n kaua kamailio hou ana nou, e hoomau aku i ke kamailio ana ae i ke koena aku o kau moolelo/ i pane- māi ai o Akentki ma ke ano hoomālielie, i ole ai e pikanana aku 0 Mele, a holopono ole hoi kana mau mēa i makenaake ii e hook'āu aku i iia hoēhāeha ana maluna o Haliaka. "Kē manao nei ail, o oe kekahi'o na wahine lokoino. loa," 1 huli aku ai"o Haliaka, a kamailio imUa o Akenēki. "Aole loa ou kuleana ē nnku wale aku ai i keia wāhine, imua o kekahi mea okoa ae, mawaho o olua," alaila huli mai la oia imua o Mele a i mai la: ... "Ma ka'u mea i hoomaopopo aku nei, ma kekahi o kau mau olelo o kē kamailio āna mai nei, ua hoakaka mai o, Miss Judika ia oe, e hōokau mai i na hoopilikia'ana maluna ott, ina aole oe e ae aku ana i kona manao, o ka mea pololei anei ia?'' ' * . <4 Ae, ua kamailio aku nei au pela, a o kekahi ana i kamailio mai ai, ina au ē ae ana e hooko i kona makemake, alailā e hāawi mai ana oia i kekahi puu dala nui na'ti,- ka mea i loaa ole ia'u iloko o na makahiki elua, o ko'u, noho hana ana; aka nae, no ka hoopokole ana ae i kekahi moōlelo loihi ; āole att hē wahinē lokoino ma ka naali, aka e noonoo nui āna no au no ka pono o ko'u haku wahine, ma keli ano iho ki ua hōomau aku no au i ka hoole ana imu'a o Judika, aka nae ma ka liope loa o ka mauā kukakuka ana, akahi no att a haawipio ōkoa aku la malalo o kona makemake." "Ua ae aku anei oe i kela manao hewa? He keu a ka mea hilahila!" i hoōho ae' ai o Haliaka me kona piha māoli i ka hoonaukiuki i na mea a keia wahine i hoike ae ai, a i liooko aktt ai hōi. "Ua ike no au, he hana ktt i ka hilahila, ka mea a'u i hnoko aku ai, aka nae. pehea e hiki ai ia'u ke alo ae, oiai e hamama mai ana na puka o ka halepaahao imua o'u, ina au e hoole aku ana i ka makemake o Judika," wahi a Mele me ka nana ana mai maluna o Haliaka me na manao aloha. I "I ko'u haawi ana aku i ka ae ia Jtidika, ma kana mau mea apau i h'oōlala ai, ua hoohiki aku la au imua ona, e hoi mai au no Lanakila Hale, a aihuē i kekahi lole, o ka bebe a Mrs. W r anawoka, a ma kekahi la ae 'au e lawe aku ai a haawi iaia, me ka hookomo ana' i kela lole'i ka bebe a Judika, a owau ka mea nana e lawe mai i kela bebe, ma ke ano m-lu loa, no Lanakila Hale. a waiho aku ma kahi ō ka bebe a kuu hakuwahine, me ke kuapo āna i na bebe elua." MOKUNA XIX I <; 0, e na lani," i hooho ae ai o Haliaka me ka piha hoowahawaha, "he keu aku keia a ka hana ku i ka lokoino!" me kona hoomaopopo ana iho i kona komo ana aku.ilōko o j ka moolelo a Mele e kamailio mai nei. "Pehea la oia i hana | ai i ke.ia hanā lokoino loa? Heaha la kona manao ma ka hooko ana i keia mea?" "Eia no ka manao, mamuli mai ia o ka lili i kona kaikuaana. Ua hoike mua aku nei au ia oe i kona lili no ka nui o ke da!a a kona kaikuaana, mai kona makuakape mai, nolaila i ka hanau ana o kana bebe, o ka iini wale, no j ona, e loaa aku i kana bebe na hoonaauao kiekie ana, ame j na pulama ana, a Mrs. Wanawoka, a e lilo ai no hoi kana kaikamahine i hooilina no na waiwai o Mrs. Wanawoka, I ka mea ana i li'a mau ai, e holo aku iaia, ma kela mstnawi o | kona holo mahuka ana mai Nu loka aku. j "Alaila ua hooko i'o aku anei oe i ka manao o Judika? Ua lilo anei oe i mea kokua aku i wahi e holopono ai kela manao lapuwale ku i ka hilahila?" "Ae, ua hooko aku au i na hana apau i makemakeia mai ai na'u e hana aku ,aole nae no ko'u makemalee maoli» akk ua nana wale ae no au n.o ko'u palekana mai k'a noho an'a aku maloko o ka halepaahao. Ua ike no au i ko'iko'i ō i ka hewa a'u i liana ai, aka nae, ua hel,e, a kau, k'a weH ia'u ! no kela wahine, o ke kumu ia o ka hik<i olē ia'ū kē; hōōj paakiki ' iho." ! "O, pehea la i hiki ai ke holopono kela hana kolohe lapuwale?" , "He hana maalahi loa kela, no ka mea i ka wa bebe loa o na keiki, aole e hiki ke ikeia ka like ole o kekalii maj' kekahi aku, ua like loa«laua me na hua papapa iloko o lea wa-hi hookahi. Ma kela manawa a'u i lavye aku ai i ka; lole o ka bebe a Mrs. Wanawokā. a haawi ia Judika ? a i kona hookomo ana iho i kana bebe me. lole, ua hiki loa iā'u ke ike aku. o ka bebe maoli no ia'a kuu.hakū w*: ! hine, aohe wa'hi lilo ma na ano apau. "Ua makaukau mua kekahi poho ie nui ia Judika, nolaila hookomn iho la maua i ka bebe maloko o ke}a ie, me.ka hoohanuhanuia ana i ka laau hoohiamoe i olē ai e uwe tĪo kekahi manawā loihi; a ua haawi mua aku hol au i laau hoohiamoe. i ka bebe a Mrs. Wanawōka, mamua o kūu hāalele ana aku i ka hale. • '' '' ' ! ''Hoihoi akli la au i ke ie, me ka bebe a Judika iloko o ka Lanakila Hale, a waiho aku la ma ka lanai o ka hale malūna' loa, mawaho p.ono ihp o ka puka aniani o ka rumi e ;malamaia ai ka bebe a kuu haku wahine. O ko*u. auwina la kela e hele ai i ka h010h0.10,. nolaila aole he, mea i, hoohuoi'' iki ia'u, no ka'u hana ma kela lā. . ■ v . "Ke kakali malie la au, o ka loaa o ka manawa kupono a'u e kuapo a 4 ku ai i na bebe, a i ka wa i hoea af i ,n,a. hora o ke ahiahi, ua poeleele iho la i kela manawā, a I ka mana-' wa o ka wahine malama keiki i iho mai ai no ka hale olalo e inu ti āi. ua kaa aku la ka malama ana o ka bebe ia'u, a me ko\t hoohakalia ole iho, lalau koke afeū la au i ka' bebe a Jttdika, a hookomo mai la iloko, o kahi o kā bebē a Mrs. Wanawoka e waiho ana, a hapai aku la i ka lua o ka t)ebe, a hookonio maloko o ke ie, e waiho la mawaho o .ka puka aniani. • ; "Ua palamimo loa kela hana ana a'u, aohe no he wa a loaa pono, no ka. mea i hakalia. no ia'u a noho iho mahope ō ko'u hapai ana aku i ka bebe a M.rs. W'anawōleā, noloko o ke ie, o ka hoea hou mai la no ia o ka wahinē milama keiki, me ka olelo ana mai, ua poina oi.a i ke kakau ana i kekahi mau kuhikuhi a ke kaūka i kamailio rriaī' ai, no kekahi laaū no Mrs. Wanawoka, a oiai e he)ē ana o \\ r anawoka i kela manawa no ka halekuai laau, kiauōha mai la 'oia ia'u e lawe aku.i ka pālapala ana iho ai, a haaWi ia Wanawoka, nie ka olelō 'pu a'oa.mai, aolē au e hoi hoii aku nō ke keena o ka "bej>e i waiho aī, oiai aole ona pololi, ua hiki no i'aia ke malama aku i ka be&e» "Ua liele maoli au a piha nlē ka no lepla hoea koke ana mai ō ka wahine malama : kēiki, We iiaka'la ko'u kino me ka haalūlu, aka nae ua hōōpilia loa 'ia au mē ka hauoli, i kona olelo ana mai, e iho ai no ka hale olalo, a

h&awi' aku i ka palapala ia Wanawoka, ma keia ano iho la : e hiki ai ia'u ke kii i ke ie, i waiho ai o ka bebe a ]Vtrs. Wanawoka. a lawe aku mamua o ka ikeia ana mni e kekah'i poe. •*Ua hooka'ulua iki ia nae au i ka wa i hoea aku ai 110 ka hale malalo, a i kuu haawi ana aku i ka palapala ia Mt*.' Wanawoka. kauoha mai la oia ia'u e holoi i kekahi omole laau kahiko. i ka pau' ana nae o kela hana. o ko'u" hou. aku la 110 ta no ka hale maluna, me ka wehe ana 1 ko u kamaa, i ole ai e lohe mai ka wahine malama keiki i ka nakeke. "Mc ka palanehe loa ko'u kokolo hele ana aku, a hoea mawaho pono o ka puka aniani. ia'u i kiei aku ai iloko, e nanea ana ka v«ahine malama keiki i ka heluhelu i kekahi buke. a e fiioe malie ana 110 hoi ka bebe. o ko'u lala'ii i!;o la. no ia i ke ie. a hapai ae la. me ka nihi hele ana aku, ahiki i kekahi alapii mahope o ka hale. a oiai ua pouli loa i kela manawa, aole he poe ike mai ahiki i ka haule ana ilalo o ka honua." "Aole loa au i lohe i kekahi hana ku i ka lokoino. e.like me keia au e kamailio mai nei." wahi a Ilaliaka, i ka manawa i hoomaha iho ai o Mele, i ka hoakaka ana mai i ka'na moolelo. "E olelo mai ana anei oe, owau kela keiki au o ka lawe ana mai ia Judika Gilibati mai, a waiho aku la ma kahi o ka bebe a Mrs. Wanawoka ?" "Ina o oe ke kaikamahine o ka hanaiia ana maloko o ka Lanakila Hale. alai}a he kaikamahine i'o oe na Judika Gilibati.'' "Owau ke kaikamahine i hanaiia maloko o kela home, a i ikeia hoi ma ka inoa o Haliaka Wanawoka? O. pehea la e hiki ai ia'u ke hoomanawanui iho i ka ehaeha i kau mai maluna o'u, ma o kau mea Lhana ai e.Mele?" me ka noke okoa ana iho o Haliaka i ka uwe. "Ua ike 110 au i k£ ko'iko'i loa o ka hewa a'u i hana aku ai, aka nae e ike iho ana no oe e ke kaikamahine opio, i ka wa e hamama mai ana na'puka o ka halepaahao imua o'u, he hookahi wale no liana e hoopakeleia ae āi au mai ka noho ana aku iloko o kela hale makamaka ole. o ia ka hooko ana' aku i ka mea a'u i hana aku ai." "E hoomau aku i ka haha'i ana mai i ke koena aku o kau moolelo, he mea makehewa wale no ka hoao ana e-huna aku i na mea i koe!" i koi hou aku ai o Llaliaka me ka palulu okoa ana ae i kona mau lima, ma na maka. "Aole au he mea e ae aku ana e ulu ae ka mauu malalo o ko'u mau wawae, elike me ka olelo a kahiko(ss me ka nui ana iho o ka hanu o Mele, iaia i ike aku ai i ka ehaeha | maoli i kau aku maluna o Haliaka. "1 kela hoea ana aku o'u noluna o ka honua paa me ke ie e waiho ana o ka bebe a Mrs. Wanawoka, o ko'u hoomaka aku la no ia e hele me ka awiwi, aia ka pono o ka hoea koke aku no kahi o Judika Gilibati; a me he mtja la i ka'u nana iho, he ke.u aku a ke ko'iko'i niaoli o kekahi kuniu paha hoi, no ka nui o ke kaumaha o ko'u noonoo. īa'n i hoea aku ai i ka hale, a wehe aku la i ka puka, ua liele ka helehelena o Judika a keokeo pu, o ia no oe o ka uhimoe keokeo e halii ana iluna o ka moe. " 'Ua holopono anei kau hana?' i ninau koke mai ai oia ia'u. me ka hele o kona mau lima a haalulu. " 'Ae, ua holojx>no na mea apau,' i pane aku ai no hoi au. me ka waiho ana aku i ke ie ma ka aoao o ka moe, a olelo aku la au iaia. o kela ka bebe a Mrs. W'anawoka. "E haawi mai oe i ka bebe ia'u, i nana aku ai hoi au!" wahi hou ana, a i kuu waiho ana aku i ke ie o ka bebe e waiho ana ma kona aoao, ua noke ae la oia i ka akaaka, a pane mai la: " 'Ea, e Mele," me kona piha loa i ka puiwa i ka wa i ike iho ai i ka bebe, a ua aneane no hoi e huli ke ie, 'ke manao nei au o keia no ka bebe hookahi au i lawe aku nei; auhea nae 6e e Mele, ina oe e hoao ana e hana kolohe mai ia'u, e ike ana oe i kou mihi me ka walania. me kou olelo ana iho. ua oi loa aku ka pono e hanau ole ia mai oe e kou makuahine,' me kona nana ana mai hoi ia'u, me na maka i hele a hu|ili, o ia 110 oe o kekahi o na wahine i loaa i ka pupule. "Mahope iho nae o k'ona nana ana i ka bebe, me ka lolelole. ana iho ma kona walikkino uuku. akahi no a loli ae kela nanaina huhu ona, a nana mai la ia'u me na maka oluolu, me ke kamailio pu ana niai no hoi me ka maikai, i ka pane ana mai; 'Ke ike nei au ,aole keia o ka'u bebe; 110 ka mea ua omou au i kekahi kuipine eleele iluna o ka lole o kuu bebe, i walii e hiki ai ia'ii ke ike i kou hooko pono i ka'u kauoha ame ka ole. Ke ike nei nae au, iloko o kou pupuahulu loa, ua poina oe i ka wehe ana i keia pine, gula me keia mau huapalapala ' milimili." E pono. oe e hoilioi hou aku i keia pane, o ha'oha'oia mai auanei, o ka loaa.pono no ia o ka kaua hana kolohe. Ua like i'o maoli 110 keia mau bebe, me na hua papapa elike me kau i kamaUio mai ai, a ke hauoli loa nei au, no ka holopono o kau mea i liana ai. me ka ike ole ia! , ha'oha'o io ana ka wahine malama keiki ke ike iho i kela pine eleele, a ke hopohopo loa nei au, e loaa pono ana k'a'u hana kolohe,' i "pane aku ai au imua ona, nie ka naka 0 ko'u kino me ka haalulu. " 'Aohe au mea e maka'u ai; aia oe a hoi aku, e pine ma-lu aki\ oe i keia pine i lea lole o ka bebe; a ina hoi no ka ninau >nai o ka wahine malama keiki ia oe no kela pine eleele. o kau kumupale o ia ka haule ana o ke pine omou o ke kaiepa, i kou wa i wehe ai, a oiai aole he pine hou ae iloko o kou wa o ka lioaa, pela oe i pine aku ai i ke kaiepa me ke pihe eleele. <v *o, e.'k'uu Miss Wanawoka,' i lolie aku ai au i kona kahea ana ae i' ka bebe, me kona noke pu ana ae 110 hoi i ka akaaka. 'O ka punana i manaoia ai nou he manu okoa aku ana ka me'a nana e hoopumehana. a e hele ak.u ana oe i keia āo akea, no ka hooikaika ana ma na ano apau i wahi nou e pono <ii. " 'Heiiha kau mea e hana aku ana no .keia bebe?' i ninau aku ai au iaia, me ko'u hopohopo loa mai la i kela manawa, :iq ka hoopoinoia o ke ola o ka bebe, ma ke ano o kana mau oielp. ".'Aohe 011 kuleana i ka'u mea i manao ai e hana aku no i'keia bebe,' alaila liuii mai la kona niau maka nana ia'u, i'me ka hulili, ka mea hoi nanā i hoopii mai i ka lia maeele 1 ko'u mau pepeiao. 1 "'He v mea pono e maopopo ia'u, kau mau mea i manao ai e hana'aku no keia bebe/ i pane aku ai au iaia, me ke kapae ana ae i ka maka'u ame ka hopohopo mailoko ae o'u. Ke makemal<e nei au e hoohiki mai oe, aole e kau- aku kekāhi poino malunā o keia bebe, o hoi pololei aku auanei au i ka Lanakila Hale, a hoike aku iinua o na makua o keia bebe, no kau mea i liana ai. 1 ' "Ua ano wiwo aku la o Judika mamuli o kela mau olelo a'u, eiā nae, ao.le no ia he mea nona e ae koke. mai ai, aka huli mai la oia imua o'u a pane mai la; " 'E aa āna anei oe e hoike ae i kau mea i liāna ai?' wahi ana. " 'Heaha iho auanei ko'u kumu e hoike ole ae ai i na mea ; oiaio apau; no ka mea ua oi akvi kcfu paa ana maloko o ka halepaahao mamua o kou ike ana iho aia mau ko'u luiiaikehala, e hoahewa maii mai ana ia'u, no ko'u kokua ana aku i koū manao pepehikanaka maluna o keia bebe liewa ole. "Aole loa o'u wahi mānao iki, e hoopaumaele i kp'u mau lima, me ke koko o keia bebe maemae, aole loa! Aole, i lilo ka nui o ka'u mau hana hewa i lawelawe aku ai, i wahi no'u e loli ae ai i wahine pepehikanaka. Aple au hopohlopo aiia no keja bebe, e loaa aku ana iaia na malama maikai ānā, āhiki'i kona nui kupono ana no ka hele kula, ia wa. au e.īawe mai ai iaia malalo o ka'u malama ponoi ana iaia.' ' ' "'Akahi na a nialia J<uu lunaikehala, i ka ike ana, aole he poino e kau aku ana maluna o ka bebe, eia nae, aole aio i

kaawale ae kekahi haawe kaumaha maijko'u lunaikehala aē, e mau aii'a no ka'ii mau hoomanao ana no k«la hana liewa loa, mai ia la mai ahiki i keva manawa a'u e hoiki nēi i keia mōolelo." "Pela iio ko J U iiianao, aole he nana e holoi ae k01.4 kikoliUkohu o kau mau hana ekaēka. mai kou lunaikehala ae." i pahe aku ai o Haliaka me ka piha i ka hoonaukiuki '*0 keiā kekahi o ha hana ku i kaJokoino maoli. (). mama, e maiti&!" alaila uwe okoa iho Ia o Haliaka me ka naau walailia, no ka mea ua liiki houole iho la iaia ke uunii. i kd ehaeba o kona naau, mamuli o kari& mau niea i lohe ai mai keia wahine aku. "PeUea la e hiki ai ia'u ke hoomanawanui. ke Uoomana.. a& eia ka aole oe 6 ko'll ponoi e mama. k.i a'li i aloha aku ai me kuu puuwai apau : a pehea hoi & hiki ai ia*u ke alo ae mai ke koino ana aku iloko o ke kaumliha, ke hoomanao iho, he wahi kaikamahine komnhewa wale iho r»o au, ma kahi o kau kaikamahine ponoi, ka mea i hooneleia 1 na hauoli o keia noho ulakolako ana ma o'u nei. l)a maopopo no anei ia oe ka hopena i kau aku ' mihin'a o kela be£e i kaa aku ai malalo o ka mahi o Judika Gilibati?" ... "O ka me.a i maopopo ia'u, o ia no ka hoihoiia ana aku maloko o ka hale o na keiki makua' ole ma ke kulanakau hale o Bedafoda. Mamuli o ko'u hele »maoli ana no e liuli i loaa ai ia'u me ko'u hele mau ana aku no hoi e ike #aia i kela ame keia manawa kaawale e loaa ana ia'll, o ke kuniu 110, aoleNo'u makemake iki e hoopilikiaia kela bebe he.wa ole. I ko'll manawa hope nae o ka hele ana aku e ike, aole ua l>ebe nei, a hoikeia mai la ka lohe ia'u, ua hoea aku no <• Judika Gilibati, a lawe aku me ia e noho ai. "Ua hele okoa aku la au e. huli ahiki ka loaa ana o Judika ia'u, a koi aku la iaia e hoike i kahi o ka bebe i malamaia ai, ua noke mai la no nae oia i ka akaaka, | me ka olelo ana mai, e hele aku no au e huli no'u iho, aole | oia e hoike mai ana. Ua hooweliweli aku la au iaia, me ka olelo ana aku e hua'iiia ae ana e a'u ka mea i hanaia 110 ka bebe a Mrs. Wanawoka, aole no nae ia he mea nona e hooko mai ai i ko'u makemake, aka noke mai la kela i ka akaaka ma ke ano pahenehene, a olelo mai la, aole e hiki ia'u ke hooiaio, no ka hanauia ana he elua mau bebe i ka inana wa hookahi: a o ka hopena e kau mai ahā maluna o*u, o i.i no ko'u noho iloko o ka halepaahao. "Ma keia wahi la. ua noho haniau loa au, me kē kamaili«) ole ae i keia meahuna no kekahi mau makahiki loihi." " "Nolaila, o kela wahine, a ke alolia o3e, ke.la wahine i piha me ka lokoino, o ko'u makuahine.ponoi anei ia e Mele :" "Ae, me ka ehaeha 110 nae o ka naau au e oleto aku nei ia oe, o kou makuahine i'o ia, aole o Mrs Wanawoka. llt* makuahine u'i kou, aka ua pa-umi ae ka u'i o kou helehelena imua o kona. Ma kona mau maka> e hoike okoa mai ana ia i ke kol.ohe me ka eu, a ma kona mau ano liqī apan, he \va 'hine oia, a kekahi kane e nele ole ai ke komo o ka manao hoo liihi iloko ona." "Aole loa au i ike, ahiki i keia hora, 110 kekahi hana lapuwale loa o keia ano; a aole 110 hoi i maopopo mua ia'u, ua like aku ke ino o na wahine me ka holoholona, ka mea i ike ole i ka hewa ame ka pono. "Oiai o kuu makuahine anie oe e Mele, na mea i kau aku na ko'iko'i o ka hewa i hanaia, eia nae ua awili pu aku olua ia'u iloko o ia hewa hookahi, mamuli o ko'u noho ana iloko 0 na makahiki loihi, maloko o Laiwikila Hale, e hoopuniia ana hoi e na mea a ka maka e hauoli ai, a e malamaia ana me ka 'hanohano loa e na mea a'u i nana aku ai o ko'u niau makua ponoi lōa ia. "Ua nana maoli aku 110 au ia Mrs; Wanawoka o ko'u makuahine ponoi loa ia, ua hana mai oia ia'u elike nie ka haiia a ka makuahine, i aloha i kana keiki, aolē loa he hookahi a'u makemake ana i hoole mai ai. O, pehea la i aeia ai e lanakila na hana hewa loa o keia ano ma ke ao nei? NoJgeaha ln. 1 lilo ole 'ai na kanaka i poe maikai a oiaio?" "Malia paha, no ka loaa ole maoli no ia lakou o na ano maikai, elike me ia i loaa ia Miss Haliaka Wanawoka," i pane mai ai o Akeneki, me ka noke ]7ii ana mai i ka akaaka pahenehene. *Ke lohe la o Haliaka i kela mau olelo ku i ka hoohenehene a Akeneki e kamailio mai la ,aole no nae ona hoolohe aku, aka huli mai la no oia imua o Mele, a i aku la: "Ua lilo oe e Mele i mea kokua aku ma keia hana karaima ekaeka log; aole wale 110 maluna o'u, i hana liewa niai ai oe, aka ua oi, aku'ke ko'iko'i o ka hewa i hanaiii maluna o kuu hoahanau."' "(Ja ike au i ka pololei o kau mau mea e kamailio mai nei e ke kaikamahine, a ua auamo 110 au i na haawina ehaeha mamuli o ka ike ana i ke ko'iko'i o ko'u hewa, a i kela ame kei'a makahiki, e ike maoli iho ana no au i na haawina ehaeha, ahiki i ko'u manao maoli ana iho no. ua oi aku ka make ana manuia ō keia ōta ana." "O, e hele aku ana au e huli i kuu hoahanau, oiai itae ua lohi loa keia manawa. lloko o keia mau makahiki loihi, ua nolio au iloko o ka hanohano, ua hauoli ma na ano apau i hiki i ka waiwai ame ke dala, ke haawi mai i ke kanaka, oiai nae me lie mea komohewa wale 110 au, i ka mea i kuleana ole aku ai au ma kekahi ano, oiai hoi kuu hoahanau, e noho ana paha iloko oka nele, ka ilihune ame ka hoomanawanui. Aia anei «.kalii alahele e hiki ai ke hoomaopopoia kona wahi e loaa nki' ai ia'u?" "Aole he mea hiki ia'u ke hooia aku ia o.e> i keia manawa, 110 ka mea ua noho pouliuli no au no kona wahi i noho ai." "Nele ae la hoi ka maopopo ana i kahi o kpu hoahanau i nolio ai, pehea e hiki ana anei ia oe ke kuhikuhi mai ia'u i kahi 0 Judika Gilibati e loaa ai?" "Aole no i maopopo ia'u tfona wahi e noho mai nei, a o ka mea oiaio, aole i lojhi ko'u noho liana ana malalo o Mrs. Wanawoka, no ko'u hopohopo no o hoea mai auanei i ka wa e loaa ponō ai ka'u hana kolohe, i kou wa he. eono wale 110 mahina, o ko'u haalele 110 ia i ko'u haku waliine, a mahope mai o kela manawa, he elua wale no a'u ike ana ia Judika Gilibati." "O, e hele aku ana au e huli iaia, me ko'u nana ole i ka pohihilii i ke alahele e loaa aku ai," i hooho ae ai o Haliaka me ka manaopaa. "Al'aila ūa hele anei ka makemake a nui iloko ou, e loaa kela waliine, a e kaj)a aku iaia, he makuahine ponoi nou?" i komo mai ai o Akeneki ma ka pane ana niai. "O kekahi wahine elike me ko Judika Gilibati ano, aole loa au e kapa aku ana iaia he makuahine no'u, ina 110 paha e hopiaioia ana, o ko'u makuahine ponoi loa ia. O ko'u makemake wale no e loaa kela wahine ia'u, o ia ka hookina ana aku iaia e hoike mai i kalii i noho ai 0 kuu hoahanau, i hiki ai ia'u ke hoihoi aku i kona mau waiwai apau iaia; aole loa e loaa ia'u ka nialia, ahiki i kuu ike ana ua hookoia keia manao o'u." ' Heaha iho la kou mea o ka hoihoi hou ana aku i na pomaikai i ke Akua i haawi mai ai no.u ?" i kainailio hou mai ai o Akeneki. "Ina owau'ma kou wahi, o ka'u haiia o ia no ka noho liamau loa ana, me ke kamailio ole ae i kekahi mea. Ina aole. i owaka ae ko'u waha, ame ka Mele, nō keia mea. alaila aole e loaa ana kekahi noonoo iloko ou. e hoihoi aku i na waiwai apau au e paa nei ma kou inoa, i kela kaikamaliine." s "Aole i maopopo iki ia'u ka manao o kau mea e kamailio mai nei e Akeneki*." i pane aku ai.o Haliaka, me kona k*t okoa ana ae iluiia. "He hookahi nae. mea a'u e hoohewahewa olē ni?i, ke s koho akū i kou nianao maoli, o ia no kou makemake anJ* e hophilāhila ia'u,. a e hoohaahaa iho hoi ia'u malalo o kpu mau.wawae. Ua ike au i kou man, no apau e Akeneki, aole oe he. wahine i loaa ka manao aloha no ha'i, aka ua piha oe .me. na iiwnao, haaheo me ka haake;i, o kpu pono wale no kau e noonoo nūi ai i na manawa dpau. • ', • (.V»le i pau. . « ' .