Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 1, 7 January 1921 — HE MOOLELO NO Elese, ka U'i Nohea i Liliia A I OLE Ka Ipo Aloha a ke Kanaka Waiwai [ARTICLE]

HE MOOLELO NO Elese, ka U'i Nohea i Liliia A I OLE Ka Ipo Aloha a ke Kanaka Waiwai

anei oe. e Mokana, e pio ana kuu manao maanei? j i hoike aku au ia.oe. e oni aku ana au ahiki i ko hau|ehia | malalu o kuu mau kapuai w'awae. He liilii loa kau mea i, ike ai no'u. akā, e ike aku ana nae oe mahope. Ua hoohuoi; ih.i au 110 kekahi manawa ae nei i liala e mare aku ana oe ia j MaU-la Har;sona ke ko ike 'iho no he kanaka oe i hihia ; ; v»a kamīma iehulehu inamuli o kou ano i pihā is ka maalea o ke ano eliaholo. "t a maoj»opo mua no ia'u e hana aku ana oe ia hatia| l.'piiwale mahope iho o kou hoohaumia ana i kuu kino ame | kim iiv>a. Xo*u iho i nei manawa, aole he manaolana i koe| ii.. k«."u iK»no. oiai ua hoopoīno oe ia'u, a nou nae e Mokana,) ua hiki ia oe like me ko u makemake, aka nae, e j V «.manao i keia he la' no e hinā ai kekahi kumulaau i po-1 pop,.. a ke ike nei lioi au 1 ko'u lilo ana i mea hupo loa, āka u .e. 1 nei manawa aole au he hupo hou aku, o ka'u ē kauleo ; t aku nei ia oe e mākaala loa od nou iho ma hei mua aku."{ i) k<» Kose h»li āku la 110 ia hele noloko o ka rumi, a ke Vn ;«ku la hoi o Mokana naua wia i 'ka liele aku āhiki i ke j»«iniia ar.a mai o ka puka mahope ona, alaila namunamu ih.. la ua o Mokana iaia iho: , < 'kalakala maoli ka hoi ua aloha nei a'u. O ka me# wale nae nana e hoopilikia mai ia'u, aole oia i nlaophpo. O k.*i"u nae e olelo ae. ua hauoli ioa au i ko'u kaawale āna mai iaia mai." Ta makaukau a u la. e Mr. Mokana." wahi a Harisona .. ka pane ana mai. Ua iho mai o Harisona a e ku ana ma I»;i puka ia manawa. a he kulana hoi kona o kekahi keoni-1 mana u'i i kahiko iaia iho a kohu kanaka kalepa waiwai j a hanohano loa. ' ""Ua loli loa ae la kou kulana i nei manawa. E loaa aku j ;nia ia oe kau mau mea apau 'i makemake ai e loaa, a pela I no hoi me a'u. a no ka mea. he mau kanaka kaua i lōli loa | ue b i nei manawa ma o ko ka"ā aahu ana mai la i mau | paalule hou." I f) ko laua haele like aku la noia me ka hopu ana aku o Mokana i ka lima o HariSona a kuiee ae la. MOKUNA XLVII—Ke Kailiia Ana 0 Elcse. . "K mania. he aloha au ia Hale, a e aloha mau aku anal ;«u iaia. He hana hewa loa no hoi kela nana kona hoopuni- j ]<j;ni ana mai ia'u ; eia nae, oia pu kekahi i alolia mai ia tt j * tk> ia kumu aole oia i hoopoiuo mai i kuu kino, aole no| h..i i kuu inoa maikai, a ke manaoio nei no au.ua kamailio| mai oia i ka mea oiaio i kela manawa ana o ka' olelo ana| uiai ia'u ua hoi mai oia no ka hoike ana mai ia'u i na meai apau me ka piaio," wahi a Elese. | <» keia ae la ka Elese o ka olelo ana aku i ka makuahine! mahope o koiia ike .ana iho i kona kaūmaha me ka hoeha- j eha ia o leona noonoo no kona kiiia ana mai e ka makua-, lūne a huihoiia aku i ka hale, a ua manao iho oia ac?le o j Hale e hele liou inai ana e ike iaia ,aole no hoi oiā e kama-: huu aku ana ia Hale, a 110 ka hoonana ana ae i kona manau i hele a luuluu i ke aloha, hoao iho la oia e iawelawe i kana mau hana maa mau mamua aku, me he mea la aohe >iica i hanaia o na la aku i hala. o ka pau ana o ka aina ahiahi ua hele aku la ka iuakuahīne i ka lialekuai no ke'kii ana i kekahi mau mea lium"humu nana. a aneane paha i ka hora eiwa. iho aku la o Elesc i ka halekuai no ke kuāi ana i kekahi mau lopi kilika hana lihilihi 113 lvete, ke kaikuāana. "Aohe oia i oili l.oa akū iwaho komo mai ana kekahi kauaka ana e nana aku ana he keonimana a aneane lāua e I»poku*i! Ua niihi mai la ua kānaka la o Elese no kela aneane ana o laua e hooku'i, a ninau māi la ia Elēse e hotke aku iaia i ka hale nōna ka helū 132. ," 44 0 keia iio uā hale la au i ninau mai la," i pane aku ai o| E|c<c me ka oluolu loa. \ , ' e lāni no ke alakai ana mai la ia'u me ka pololei a hoea ianei" wahi a ke.kanakā o ka hooho ana ae. "Malia paha e'hiki ana no ia oe lee hoike mai iā'ii i ka pāpahHe hea la ko Elese Beranadona wahi e moe ai:" "Owau 110 o E]ese.Beranadona aii i nināu mai la," i pane aku ai o Elese. - "O. tuc kā mahalo! Alaila na na lani anei i kono mai la īa ue e hele mai e halawai me ko makuākane i hooulalaia ka u«K»nuo. O ko'u inoa o Mr. Venona." "*O. o ka makuakane oe o Hale Venona ea, oia anei?" "Ac. o ka mākuākane au o Halei" wāhi a ke kanaka me J ka leo haalul" i pihā me ka maālea ānie ke'akaniā'i. "He 1 ma ? i nawaliwali loa ko Hale i ihei mānawa, a mālia e māke akii ana paha oia ia ma'i, nana ati i kena mai nei e hele mai j ā e noi aku ia <>e e haele pu ae kauā ā naiia ia' e huikala ma> iā 5.*. a pela hol oe e huikala āku ai iaia. Pehea la ia i.kau nana mai• { "IK ina o kona makemake ia e hele ptl aku ana au me oe," nahi a Elcse o ka pane ana aku. me ka haili ole ae he hāna wale no keia ā nei kānaka mamuli 0 kona ike ana aku i ka maikai inaoli o na olelo. a oiai nō lioi e kau ana no i kona 'nnuiuma kelā aloha haanipo nō Hale, o koua pane aku la no ia, "ina pela., e hele pu kaua f He mlnuke wale 110 ma ia hope iho alakaiia aku la ua o Elcse a kau iluna o ke kaalio e ku mai. ana mawaho ieakali no l:o laūa oiir aleu. a hakalia no ia laua a komo iloko p kb kaa, \\ao aku la no ia o.ke kalaiwa i kāna haiia i a'o waleia a makaukaii. O ke kaili hou Ia āna kēia o Elese malalo o ka Mokaua iuau haha apuhi. Vsl liolopono loa keia hoolala atia a Mokana i kana apana hana. elike me ia au e ike iho la. e ka makāmakā, helūhelu, a oiai o lilcsc e lafweia ala maluna o ke kaalio, āia ilokō o Elese na manao hōoliuoi like ole kahi i liaiia ai, a e noke mau āku no'hoi ke kanaka maalea i ke kaniāiho me ha plelo hōomalimali apau e hoonanaiā akū ai ko Elese mau kāumaha. 1 ke ku ana iho o ke.kaalio mainuā o kekahi hale ā Elese e Imomaopopo aku aūa nia ke aho o *na hioua atia e ike aku ana niawāho o ka hale. laweia aku iā oia iloko o ia iiale m6 ka awiwi. <wai ka puka e liamama mai ana i ka nianawā i mai ai.kā haīulu aku o ke kaalio māwaho. ; Taia no a leonio aku iloko o ka hale hoomaopopo koke iho la oiīa o ka liale no ia ana i hoopaa mua ia ai ho etua manawā, a iaia no a komo iloko o : ke oani.hou.ia niai la no ia o kā p'ykā a o kona paā kokē mai lā no. lioi ia i ka iihiia me kekalii kploka e.luki olē ae ai iaiā ke uwa. a o.kana mea i ike iho ia jiianaWa ke hapaiia la oiā. no kekahi hale māluna mamuli o kona. lohe iho i ka"halulu o ua kāpuai wayyāe' i.ke alānuipii, a i ke kaū loa aua aku iluna laweia aku la piā āīokb 0 kekahi rumi. ka nmū.hppkahi no pna i hpōpaaia ai anā no e hōomanāo la 'noua manawa aku elua maniua. "Mai ae oe ia Sera (ka wahihe Paele) e haalele iaia kahi minuke," wahi a Mokana o ke kauoha ana āku i ka wahine luahine, ka mea nonā ia hale. "A eia hou, mai haawi oe

i kou hilinai rr)aluna o.Hai'Upna no ka i)iki |a>ajc? paa 1 īeeia kaikamahine. E,ku kiai mau oe iaia aHiki i kuu : hoMioirana mai. Lohe oe?" "O, inai liopohopo oe no kona pakele hou aku," wahi a ka ; wahine luahme, "o'kona hana ana (eeia e paa loa ai, aole e j pulea hou aku." j "Ka, pela paha," i pane aku ai o.Mokana, a me ia huaolelo liope ana, o ko ua o Mokana oili akuja no ia j\Maho me ka hauoli o kona naau no ka lanakila ana o kana hana iloko, o ka manawa pokole' me ka nui'ole oka .hana ana. E kali ana no o Mahela no kona hoi aku, ā ia lioea ana aku ana, i pi'ai la* "Pehea kau liana. ua holopono anei?"' "Ae, ua holopono, elike no me ia a'u o ,ka hoike mua ana aku ia oe, a aia o Elese ke kakali mai la o ka hoea aku o ko Makuakane," walii a Mokana o,ka paae ana aku me ka ākaaka. He helehelena hauoli ko Mahela ia manawa ana o kā.loUe; atia aku Ja at.mnau itoai.la. nae.: i j "He mea oiaio anei ia au i kamailio mai la? Alaila he j kanaka piha akamai a maalea maoli no oe, e Mokana. aku! oe i ka hal< maluna a hoike aku ia papa ua makaukau na mea, apau nona, i hakalia iaia, a ke manao nei au māliai e.īilo ana kona lohe aku no kau mea hou i mea nona e ai a pau ae.kela ano hokukele ona. Aia a hala aku oia ea, haele pu aku no hoi kaua i .kekahi wahi i nei po. ( He au e kaawale mai ka hale aku nei. Pehea, aole ana o £lcse e pakele hou mai ana mai.kela hale mai?" " /t "O, māi kaumaha oe. Aole $ hiki ana iaia ke pakele i nei manlwa, ua hanaia aku la e a'u a paa, a ua kauoha no hoi au i kela mau wahine e kiai makāala loa.iaia i ple oia e holo mahukā hou." 0 ko ua o Mokana pii aku ia no ia no ka hale maluna a komo aku la iloko o ka rumi a Harisona e mpe mai ana, a hoike aku la iaia i na mea apau i hanaia eia; ua mopopo i ua 0 Mokana o ia mea hou ana e hoike aku ana i -koiia - lie mea liauoli loa ia iaia, a ua lilo no hoi ia liana niāu ana pela mamua aku i mea nona e punahele loa ai ia ( Harisona. 1 ko llarisona manawa i maopopo ai i ka mea nana ke.kikeke mawaho o ka puka, ua kauoha koke mai la' oia e komo ak'u, a aohe no hoi he hookaulua ana iho ā Mokanā iaia iho. "Manao au ua hiki no ia'u ke.kamailio aku ia oe oiai o Goelina e noho mai ana," i pane aku ai ua o Mpkana, mamuli o kona ike he kanaka laweiawe o Godina no Harisona'a e nalo. ana no hoi iaia, na mea huna apau a ua o e .hoike aku ai ia Jlarisona. "Ua loaa ia'u o l£lese, aua lāwe iā aku! nei e a'u a hoopaaia maloko o, kela ; hale, a aia kakali mai la nou o kou hoea aku, nolaila ma kou aoao wale no ,ka hakalia." | ."He mea oiaio anei ia?" i ninau mai ai ka e)emakule. | "Ae, aia oia malaila. Oia.ko Mahela mānāo. i īeā manawa ana i kamailio mai ai ia'u aia maluna o'u .hilinai no ko Elese paa loa maloko o kela hale i e'Hele aku ai i kahi e." ."Ahe, alaila e hele koke aku ana ka olua?" "Ae, o ko Mahela makemake ia, a maloko paha o kekahi mau hora kakaikahi mai keia manawa aku/' "Ea, he kanaka piha akamai maoli no oe, e Mokana, t]ie ka maalea pu. ahe kanaka wāiwai no.hoi no keia qW ana. Ina a<?le oe pehea. la.au e.hana āi iloko o v keia hiau makaliiki leliulehu ae nei i hala, a ke hauoli nei ait 110 ke koīio ana o kuu kaikamahine ia oe i kane nana, a o keia iho la o kau mau hana maikai loa i han'a mai ai no'u ma o ; ko'u kii ana la i kela wahi u'i a lawe niai ja najj_.'' ' Ilakalia 110 a pau.ka laua kamailio ana, o,ko lele mai la no ia ia Harisona a hele aku la 110 ko\Mabela rumi moe, a loaa aku la iaia ua makapkau, ira pāa kona inau aahu i.ke komoia a e kakali mai ana;iaia rio ; kpna komo aku. H ' * "E pono kaua e awiwi i loaa aku ke kaaahi. ia kaua i ka manawa kupono," walii a Mabela 0 ka pāne ana mai nie'ke ano kuaki no ko laua ulolohi loa. "O, mai kanalua oe; aohe hoi a kaua mau mea lawe.kau-: | maha nie kaua, o ka kaua mau paiki lole wāle no,. lie nhau mea j mama loa." 1 "Pela no, aka, he jnea pono 110 nae ia kaua e hoea aku ika l'hale.hoolulu mamua ae o.ke ku ana mai o ke kaaahi," i pane mai ai o Mabela. "O, mai. hookaumāha i kou noonoo, o na mea apau au e makemake ai a e hiki ole āi.hoi ia kana ke lāwe pu aku.iiie kaua, e loaa aku ana ia mau mea a(iau i Eak^kona."

MOKUNA XLVIJI. llolopotio ku .llana i Uauaia me ka Pono. ; Ma kela lioi ana niai a ka makuahine o Jllcse mai kana hUakai mai o ka heie ana i ka halekuai o Kctc wale iip' o.ka ike ana mai e nplio aku ana me ka.Ueleheiena pihoihoi no ko Ēlcse hele loa. <l Auhea ka hoi o Elcse?" i ninau mai ai ka makuahine? hoi oia; ua kena aku nei hoi au iaia e liele' i ka haleI kuai e kuai i inau lopi kilika na'u', o ka hele no nae' ia aohe hoi iki inai nei, a oia ka'u e lia'oiia'o nei nona, e i aku ne.i la oia ihea ?" 1 "Alaila. ua kaili hou ia aku uei anei oia e kela kanaka?" i kiHvo ae ai ka makuahine, a holokiki aku īa iwahō o *kā liale. Mamuli o'kekihi 1 buke alakai e waiho āna liuiia o ka papakau bukc i loaa al iai'a kahi o Hale i nolio āl r ,ai 0 kona'heie koke aku la no ia no ia liale me ka ho'ohakalia oiē' iho.' E nōho āna ho o Hale me le'oiia makiWkānē'i ka hāie i ka manawa anā o' ke komo ana akii, ā ia'ike ana'iiiai ā iaūa iata, me ko iaua maopopo ole naie i kiiiohi o Mrs.' : Berana<lōnā ia.* ka maikuāhine o-Eiese, eiā iho a iiu \vale, r no ka meā'/ āb!ef oiā i haawi mai i kona pepa hoolauna i ke kauwa i ka manāwa ' i' lWle āku ai e ivehe #nai 5 ka puka nona. ''' ! " •Ia komo lōā aiia aku a Mrs. Berāria<iona iioko p ka rumi, ua ike',k6le fl tiiaj o^aieUala# "Ēa, hb, ha,o; hbi'Udā hoea māi la ou iaiiei i keia manawa o ka po. He mā'i aiiei ko Ēiese?'* n " : Konio loā mai ia o lVlrs. Beranadona a noho iho la.iiuna ! o kā 'noho mē ka lieiehelena kaumāha a'i m'āi ta, inahope īHo" o'ka'haiā ana o kekahi manavVa! ' "Uā liaiiowaie ofa, aohē 6 ka liaie. Ua ike anei oe i kona wahi e noho mai ia i nei manawa?'' "Aoife la. Peliea ka'u inea i'ike nona 1a?" . Aiāiia, hpakākā hiai' ia p : ;Mrs. 4 Berānadbna eiike me ia.i ike n\Ua īa āe niēi me'kā opāopa mau aiiā i ; kohā māu Hma: 5 Hoo- ! loVie' lnāi la o 'Haie iite"ka nobnoo : nui iā nianāwa r a i mai : la: "Auhea oe, he hana keia i hoolālaia e Mokāna amē Harisona. E hele mua kaua i ka hale o >larisona e ninau ai, a ina aia no o Harisona rkaiiaie, kailiia e Mokana t kekalii \vaht okoa." f ;€) ko Hal|2|lawe aku la no' iaia; Mrs. Beranadona- me kā awi\Vi no kahi o iāii'a: v Oiāi laua " e holo aiia no ka hafe b HārtsoVia,-fibāttfika āku'ia oiaiip kōrja pih'ā alōha iā Elcsk'amēj\briā kailinaKā'pu 5 no.kana* inaii 'o' ka liana atia iiiattfna' nae f rna fce ātifo $ i: iibpponfp!a aky ai kona i^?6ā : māikal : kbna r k{rtb, aka," nia a'no e r ae ai lelnifeTVji r»ā 'mēa maikai jolt' $ l'Eleie.-' a r ifi;ftfiua : -o'; ke kii āna "fho b'ife kaālio mam\iā ! .tf ka ha)e o HaHsoiia ūa hiiikalā'niai Ta o;Mfs. iafa.^ —ri > •s>?-', r -:' - kekāhi o na kauwa i hookipa aku ia iloko o ka hale mekōiiā l J pu aha iiian * •< »•••.- ,: 'ina no Miss H&ris6na, a i ole no Mrs. Mokāna ka olua

pea i m'ai nei e Jfee : kē akti nei au īa o.ua aple e ikV ana .ī'aia, ā uo J4.ua. hp.^^'lii .\vahi mawao." "Alaila ua mareia .ka pahaJaua ea?" i ninau aku.ai o : l£ale. I "A, auhea o Mr. Harisona, eia no anei oia ika hale v nei ?" "'Nokā lioike aiia thāi 0 ke kauwa o Miss ana i ike .ai jīe i marp kane'.ole \ liae ia ia' ma ka.iee' kāuwa o' ka-hbike ana\iflaf, ike l'kolee iho.la o 'Hale o kēkaihi Kana'no ia % a Mokaha : i h6*ōlah ! 'no ka manao e hoohokā;mar ? īaia/ a e ;hoon'elē 'pu- rhāi h6t lāia 1 !ia felesel r "" * ' f *' ~t . J 1 "Ae; eia nō'P Mr. Harisona ika hale nei," i pane mai ai ke.j kauwa. ... , "! "Ina pela .e oluolu Jioj ha oe e.hele aku e hoike īaia 110 kouj e iaia." ' * ' 1 ' | 1' Oko kekauwā >ir;aku lā no ia ma ke alanuipii, a aohe np hoi i liiilīu hoi hdu māi ana ā olelo nlāi la ia Hald e ; pii aku ,oia .i ka liale ; O f pil' pu aleii me ia; " f . . ' f , ? ' . :i !' -' ][ ka jk'ē ana'mai o;,Mi\'liaristofta?? eia riae me jka iooīkuoi nuCoia'o ia nana āna mai i'keia wahihe Aialihmi' j o,ia 'lioea anāaku l'atnē £lafe. / ' , "E ,Godina, e oluolu oe; e hele aku iwaho a pau ae K*a u kāmailio ana tne k&a mau mlea,'' wāhi' a ( Harisona i kona .kanāka lā\yelawc. āku oe e Hale i .ka pilka; i <rfe e 'loiie 'inai k'ela 'i ka kakou mea e kanlaiHo ai. Nalia '4ku oē' haule;lba 'aha akū ilalo nict ke £a mea āole 1 \keta aku kona hoolohe niai ma kk puka ki. Ac, ;I\eāhā keiā iiiānao nm 0 olua 0 keiā hoeā ana mai lār" kIS He mākeniāke aii ia Elese Bēranāclona, ke kaikamahiue a keia īeele£ ku 1 ; riei.*' i panē aku'ai 0 Hale. . , "Pela no ko'u koho. iho la," i pane mai ai kaeleniakule. "Auiieā 61ua, ke kāuUiaīia nei au no ka hoike aku ia oliia, aia ola rfia kekahi 'wahi ktipono ole loa nona e hoopaiaia ,aku ai i nei manawa; aka, mai manao mai nae olua niamuli o ka 11 kauoliā 1 la'weia aku ai oiā'e hoopaa maloko o leelā hale i 'kaulāna i na'ano" lapuwale apau. lna hē makeniake ko olua iaia e.a, e haelē : ;likē akii kakou e kii iaia, aole au i ike aia oia i kēlā halē, akā naē, u&'iohe mai au' aia oia ilaila i nei mailawa. Ua'lōhē nāe oe, e Hāle, no ka'mare ana o Mahela ia Mokaiia ?" " "Ae,'o ko'u lohe ana mai la no ia i kekahi o kau mau "O, auhea oe ; e kiiu keiki, pomaikai no oe i.kou pakēle ana, ' i pane 'hiāi āi kā elemākule ine 1 ka minoaka ma kona mau papalinā.' • " ' ' '' "1 ke aha hoi?" i ninau aku ai o Hale. "O, ua maopopo no ia ee ko Mabela mau ano kupono ole a(iau <( lilo ole aku ai oia i wahine nau," wahi a Harisona 0 ka pane ana niāi me kē kunokunou & ke poo. *'0, e hoopoina akii kaUa ia mea, a e *noi aku ana au ia, oe e awiwi mai a hele ae kakou," wahi a Hale 0 ka pane ana ! aku! •" ' 1 • ' ' . ; j "H awiwi ? O. aole e hiki ia'u ke hoawiwi, he hana paakiki loa ia' na'u e haiiā ai, a 110 ka mea, e ike mai' no ;hoi oe la 'ua nawaliWaii au, aka, ina e olūolu ana oe e kahea aku iā Godinā ē pii mai ,ā e lioea koke'mai anā 110 oia i kou manawa e kaheā aku'ai, alaila'nana e hookomo māi Nko'ii mau wahi aāhu; a hie" ia wale 'no ē hiki kōke ai ia'u ke hoawiwi i ko.kakou hele ana ākii. - f "Oiai āū e komo ana i ko'u mau aahu ea, e lioi aku olua a »ka hale 'malalo kakali mai ia'ti. He kaālio mai nēi no anei, ,ko olua'?' ' ' j !; ' w Ae f aia mawaho kahi iku ai," wahi a Hale. ! <r O. maikāi kelk; hialuna oia kaā kakou e holo aku ai."

Aohe i fjta ia hope iha' aia lakou apau. ! nialuna o kc kāaUo 'kihi i kaU ai a me ; ka a\riwi loa hoi ia I holo ana aku a lakou a pau 110 ka hale, kalii o Elesc i hoopaaia [ki. ' : ' : v ' ' ; I ka lioea ana aiku i ua pii pu aku la o Hale me. I Harisoha v no ka Hale m&luna, a mahope ka Mrs. Beranadoria t komo ana.aku i ka manawa i wehe ia mai ai o ka pūka no ka 'ina aku 'iaiā'iloko. <- • f,, 1 hoea mai la makoii ianei no ke kii ana mai la i kela lede opio ! 6Jca i laweia'iha , e hoōpaa maanei/' i pane aku ai o ■ Hale me kā )ep e kau āi ka weli i na •wahihe, a no ia kaiioha ana aku ā Hale it£t kau ka 'weli i na wahine, o ka oi ; aku 'o ka māka'u oia ka' \vāhine luahine itona ia hale. f< E kii aku olua a hāawi mai i kel& kāik'amahine ia lauā nei/' ,i kaubha iku ai'o Hansonā i ka'wahine paele. " • 44 Ē !; 16aā* aku aftā oia ia oe, e* Hale, maloko o kela rumi ma, •ka papahele ekahi'/ 1 wahi ā ka wāhine pāele o ka pane āna mai, ka;lfāāluru. ' ' ? • . • "o,&Se'rā, mai hoohupo oe ia oe iho. E kii aku oe e wehe i kā\3phā hou āku ai ō Harisona. • Aohe hhohākalia h)6o ā'ha iho ā Ifale; o kona pii aku la no ,iā ii6'lcā 5 1i^e : "iiīilunā 5 ; riiē kona palē anā ae me- ka H<aika i ka %?āhimi : Hi'āhine'oiāi oiā ōilf Uiāi ahā 'Kvaho'māitoko tiiai o ka rumi i hoopaaia ai o Elese. a lie minuke ma ia hope iho āia o Ēl ! ese iloka 0 nā lima o Halē. a oiai o kā Elese mea niāu 110 iā e Woomahao aiia o Hālē wale uo ka mea nāna oia e hoopakelē, Uā7hbeā t i'o aku ho nae om 1 ka manāwa kupono'loā e hoopakelē fo ia ae āi oia iiiai ka pilikiā inai. ' Me I<a aSViwi loa' aftie hā hianāo pokōle wale no na olelo hōakakaa kahiāīlio iā mai e Elese i]oko b ia manawa oiai oia f e : lkwe iā āna iioko' o ka 'lima o koha makuahiile a e iho like ana'no liōi laiia iio kā liāle malalo ma ke alanuipii, a oias o Elcse e hoakaka ana i kana moolelo me ka hoihoi loa oia e n6kc māVāiiā''i.k'e kamāilio hp'kōiia pākele āna no ke kolu o 'lea manāwā mai kēlā hal'e ino māi, me kona hoopoino oīe ia. • "He ihākēmake āu ē hoakaka aku i ko'u mānāo," wahi a HarisohUv i kā manawa i lbaā āi iaia he māna\vā e kamailio M E hoi kakōu apau loāi-ka hālē o Mr; Venona, ke mānao īiel au aia no palia ko makuakane i ka hale ēa, e Hale?" aia nō-oia i ka hālc." ; 'lnasēla; e hōlo pololēi kakou ilaila, a mai hoopau manawa wale niaānei, ho ka'mēā, hē mea ka'U i makemake āi e kamailio ākū iaia, kē hiki āku kakōu ilaila, me ke kali hou ole nku 'no kekahi mānawā." ' r : . "O, ua pono kela i ko'u manao,'' wahi a Hale, alaila o ko lakou kāu āe la' ho iā maluna o ke kaalio a Hale ma b kā bolo ānā m£i, a' 'kauohā» a,ka iioik? pololei, kē kāalio no ka'hāle o'Mr: Vēno'na; »;'•»• , f ■ < Mā 'ko Elcse aoao o o ka noho ana iho maluna o ke kaālio, lioolōHe niaU mai la oiā iā Elek'oiāi oiā > lioakaka ānā i meā'āpau i h'anaiā nonā ma ka'po mamua āku, a ua nui kā Elcse hiau'meā o ke kamiliō anā āku'mamua d ko lākou hoeā an& aliu 'i kā haTe." ■ "Ua' huikāla āu-ia"de, e Hale, a ke huikalaJiou aku nei i npi nianawā no' kau mēa apāiī i hāha hiai'āi māluna' o'u; ia'u ; i noohōo māii ilio r af e lbaā' afna kekāhi manāwa e halāwai hou ai au niē oē, eia hae. he okoā loā ka mea i haiiain a huī liou ahā kāua.' , " • ' 1 ' "A pehēā,' oia mau no anei kou aloha ia'u?" i hawanawana māi ai o Halē. M Aple paha i khpōno ia āloha e hōokauiii māi | maluna ou, a no ka mea, ua nui kuu kaumaha me ka hilahila [ pli, ; akā, nau iā e hoohoo iho:" • < ? 1 • ••• • I "O, e Hale, aole i 'nalohia ke aloha iloko o'u nou ahiki i nei manāwa a'kauā 'e hui nei'. w wahi a ;ka Ēlesē panē. "O, hē niēā hoohāuōlL lōa māi la kelā i' ko'u 11001100! A t pehea, e ae ahēi dē e lilo i ! wahinemarē ua'u?" ', "O, sure kelāi b ko*ii lia āme 'kiiu iini h'ui !sfc iioho aku la." "O, me kā tnahāld nōkfaf ? 6e," >vahi ā ; Hale. • - -1 | . V a^? e a āktf tā ; lakōu ii mina^a'i ka ha!ē o Mr. Venona, a ia ike ānā niāi'4tiā iā lakōh' nei'' o ia' hoēā ana āku cr nēi' p<ie a niii'wale,;P ka oiiāku 1 kPna ihanāWā i'lke'mai 'hoopaiiia ae la s koria*kahaha i ! ka tnānawa i {'Ea'ne iho ai o lfārisbnā'ā liui laira J ā jpk'ipa'i iho la maHma "o koiia poohiwi ha h&o|>āutā aē fci kon&kāhaha*i 'ka māhawa 1 pānē ih o'al o Hari-- ! soiia f : : ' V V* "• = ' ;-• -.''V V •' • .\ ;

"E hana ak uana au i kekahi mea e hoōpuiwa aku ai kou nqonoo, e Mr, ma o ia, au ia oe." ; j j "Ke manao nei au aole au e hoopuiwaia ana ina e hoike mai ana oe/' 1 pane ae ai o Mr. Vcnona. "Ua maopopo ia oe, e kuu hoaloha, he kanaka he\ya au, ?ika aole o kp'w lilo ana he kanaka hewa oja e. hiki ole ar īā'u ke hana aW\\ 'i kekahi Kana "maikai i ko'il mau hoaloha, e like la me,se.; Jie.kansika huhu iip loa.au k$ i kalii e huhu ai au, aka, r he kānaka lōkoniilKai loa ke ike aku au i ko'u hoaloha Hokb o ka pilikia.. Oia au i hoea mai la imua ou i nei manaiwa no ka lioopau ana ae i kekahi pilikia m kou aoao a'u i ike ai, ina 110 ko'u hana aku i ka mea e poino ai oe, a eha ana oe, a ia manawa hookahi owau pu kekahi e eha ana. "Aka, e nianaoio'mai i ka'u e hoike aku nei ia oe, e hoopoina aku oe i nā* mea i hala, a e loaā i mānao a i ano>hott nōli i keiala," a no koria kutiu ana iho oiai 6ia e akaaka haalo'ulo'u ana, ; ua hijki" ole iaia ke lioomau ?lku i kana kamaiho ana a hana ai eia iloko o kuu mau lima i nei manawa. 7Ō ka mua a'u i hoea mai la imua ou i nei manawa olg. keia, i hoihoi mai la au 1 keia mau nota me oe. Puhi aku oe ike ahi! Oka liia o ko'u manao 0 keia hiki ana mai la, oia keia, e \Vaiholike kaiia i ka liana, a e hoolilel kaua ia Hale nei i poo rio ka iirii a'nana 6 hookele ma nei mua aku." "E hōomaiia kaiia oiai iia palupalu mari kāua. a o Hale nei ke kanaka opio e kupono e lawelawe aku i ka hana ma ko kana walii. , Aka nae, me 110 ko'u mau kuleana apau e like me'ka iofhi o ko'u oiā aha a nā'u 110 e hoolilo aku ia mau kūleana i ka mea a'u e h?ākeinake ai. Pehea keia i kau liana mai?" ' ''Heaha'auana. liopkahi wale rio a'u meā e hoike aku, oia ka liaaWi aiiā aku i ,v ka malialō kiekie loa ia oe 110 ia manau hiaikai ou, a no ka mea he hana aloha a lokoinaikai loa kau i hana mai. la, e Mr. ( Harisona. ! "Uā UIU rtiai keia niaiiāo iloko o'u e hana elike me ia a'u i hoike aku nei ia ōe māmuli o kekalii liana epa i haiiaia. Oka mea o'iaio, i ha'i āku au ia oe.'ua hoao o Mokana e jloqkpmo ia ōe ā ia'u pu iloko ō ka pilikla i mea nonā e pii ae ai ma l<c kiekie, a ma ka nana aku ua manao oia e nolio poo iilalhila 0 ka hui mamūli o kona marc ana ia Mahela, kuu kaikāmahine. 1 . "Aole ōia Ayale, aka, ua liaua pu oia i kekahi hana hewa i .like'Jba riie kaii i hāna ai ma o ka hoohana ana i kuu hioa i liiea nona e pōmaikai ai, nolaila, e aho hoi ooe hōopakeleia. a a)vii i ke anu. O kana niau nota epa i hāria r ai ei ailoko o kiiu mau liina i nei manawa. ''Na, Rose Piasona j haawi mai i keia mau nota iloko 0 kuu maU lima no konā niakemake e hookomo aku ia Mokana ilōko 0 ka pilikiā, elike m6 ka Mokaiia i hana aku ai i kekahi hana epa a poino oia. " /'Eia hou, ua hōopoino 0 Mokana i ke kino ame ka inoa o kela kail<āmahiri<;;'a ua īioopaa aku iaia iho e mare me Ro*e Fiasohā niaialō' o kekahi aelike hoopalau, eia nae, ua mare aku Ia 'uā o Mokāna iā\Mabeiā, nolaila no ka Mokana hana epa 1 hana ai ia Rose, pela o Rose e hana mai ana i kekahi hana liOOpoino inaiii na dna. /'llpko ō na makahiki apau i liala aku la inaluna wale uo o'u ktj Mauela kāiika'i mai i kona mau pono, a me ia ike .no ōna ua hōojialāUia oia me llale, ua puni aku la nae oiia i ka >Mokana mau oJelo peo, a ua inare aku la me ia, me ka manao e: loāa'anā iā'ik hā pomāikai mai a'll aku, ua kaawale aku la ōiā nvai a'u aku/ā iia Mokana e malama mai iaia ina'na mc ā a V.a^ilokō' ō na la apau o leona ola ana ma nei mua aku, - hōoniauao e liōakaka aku ana aii iaia a pela me kuu loio nia mea I hanāiā e a'U e ike iho al oia i koha he'ua mihl ihō mahōnp. 1 , . , ,

7No ;Mol<ana;hoi, ke kanaka piha «naalea a i akenui e loaa ( akū Jai a ponlaikai he nui mai a'u aku ma o kona hoonohoia ana ae i'poO no k& hui. e ike iho ana oia i koiia killii'Jte\v2L* ldā t ihekonā ike pu ilio i kona koino l>ullohonu loa iloko ?< ka l?|S kia ' ana'.i : iiTfājia6. oie ai a'ole au e ike aiia ,aka, elike me • *' u . *. aku *is;iā'oe, ma kahi o kona hauoli, e mihi iho shia;bia ī konā pilikia.'' ' " Ika hōoki'aiia'iiit> a Harisona i kana ana, nee ae la oia i ka akaaka no kana hana apuhi i hana ak uai i kana kaikāniahine, mā ka ma'naw'k ana'.i haawi aku ai i kona ae iaia e niarc nie iyfokana, a haalele iiio la i ka ohana Venona. lata j hala ; aku"ai noho la ka ohana Vcnona ine ka hauoli n ailii 6 Mr. Vendna mai.ka pilikia mai. Aōle wale oiā Iv6 .lakou ; Kui|[iā;haupli, alea no ko ,Ēlesc hoopakele 'pu ia niai hale ind niai. a ua hoōkiekieia ae hoi o Hāle ma kt Ttulahā ā Mokana i li'a ai oia ke noho ana ma ia kulanl. Uoko o ka pule maliope mai ua hooiaio mai o Harisona i kana mau mea i kamailio mai ai, 110 ka hoopaa ana ia Ilale maluna o ke kulana poo 0 ka hui. lJpko o ia pule i mareia ai o I Jale me Elesc, he mare i mala- ? ka ohana p'h kōkoke wale iio ,eiā nae, me ia mareia aha nāe o laiia *inc kd lauiaha ole, ua hoolahaia aku !a ti*» maloko o na nupapa, a Ua ike ole'o Mokana ina ia mare ia ana o laua. kiMlālā ana he pule a oi, ua. hoi mai la p Mokana ma, a lie niena pu >valc no Pjoko o ka hale o Mr.llarisona. a o ke ka- ? a ,i .l na ', a ! e wehe ika puka no laua, he kanaka okoa °'«a V 0 kdUwa hou ane ' 06? " vV ahi a Mahela i ninau mai ai. Auhea oe, e ka maelame, he makaikiu au i hoonohoia maa,lCJ ka hopu aiia. aku ii ko kane no ka hewa apuka." He mea oiāio āiiei:kei&r" i ninau aku ai 0 Mabela ia Mokana, rric ka*tiiele o ka helehelena b Mokaiia ia wa a haikea. Maliā paha aole e hiki ana iaia ke ae mai ua hewa oia.'' wam a kahi 'leo 0 ka' pane -ana mai. 0 r> r* ,lar P k& '" i hooho ae ai o Mahela. Na ko makuakane ponoi 110 i waiho mai i ka hoopii e ku-e ana 1 ko kane, e Mrs. Mokana, a o kana i makemakē ai; 6ia keia, nia keia inua aku e uku ana oia ia o'e'nie !ctkahi uku L- , a f . ona ma kemake ia oe e noho pu liou maloko >< ejā hāle jiic ia, e huti aku oe i wahi kaawale nou e noho ai." aV M a , ~n o ana , a P au maluna oha!"• wahi a Mokana. A aila huh ae la oia e nana ia Mabcla ai ae la: ''E hoomaikaua na lani, no ka mea, ua kaawale'inai la au mai aoe mai. e ena hopkidcie nbiwale! Ina i'loaa ia'u he manawa au aku ai 1 -lkuu mau hma maluna o ke dala a ko makuakane ina ua, uku aku āu 1 kou mahelē o kuu waiwai a hookhu aku ia oe e liele 1 aiiie ka laula, aka, aole ia mea me a'u i.hei man i. wa ' a . ao,e no ,10 ' i»e niana i koe iloko o kuu linia. I a | a V ,ce lle,e , n f no halepaahao me ka maopopo ole a u 0 kou hopena, hookahi wale no mea 1 maopopO ia'U e hoopāaii aku an& au nt> kekahi mau makahiki, a e nialaitia akg oe.ia oe ehke fnē ka markai loā au e ike na." ! a ° lahe,a ia nianawa, a eole e paa e aku ko ?f ,™ a V ,n^ la Ika makaikiu, ina tia hina ilalo. J a t ae ' 1 - 0 ai ka aha ahe elima ka m * lkai loa ' au ' e < l' a ; h6l 1 }? lea e na, o^i a ai kona hilahila, ua holo aku : Nir TnL l r i Pa ' a vf iai , o,a e rioho inaiaila ua hoea ae Ik i e h a li? n « ° 1 ana kona ō,uo,u ' a 1* la • h0! - k ? olohe 0 Kamaomao iaia. « j 1- , n f Hānsona hoi. iloko o Woiia'kulaua nawali- | k2!tki! h .?T a, ?; aktl ,a 110 '°ia i ke/ola ana no kekahi maU 'ma- ! 10i ' aohc ana hana '' »ci manawa. ua lilo oia ! ' mea a 'P au 'i P«i il< a halekiiai. loa laua: Mailoko nwi C mc . ka h^an *'w a riui i naWna hōao 11® ?^^L kc e'hoohaiunia trfylail'a h ?°P orto P ori O' anā ā ke au o>a ! ™ af oWmMek tfctow kekahi paiekana ai fka manawa hppe ■> - v . 1 • KA' HOPENA. ■ ,