Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 2, 14 January 1921 — Page 6

Page PDF (1.65 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

He Moolelo no

LEOLA DALE

a i ole

Mai ke Kulana Nele a i ka Waiwai--Na

Aloha Elua i ka Ipo Hookahi

-------

 

            Kulou iho ia ke poo o kikila ilalo, a no kekahi mau sekono. aole e hiki iaia ke pane mai. a i ole la hoi ia, hopu mai i ka lima o kona hoaloha, aka ke uumi hoomamawanui la oia i na mano maikai ole e hakoko la iloko on a, a iaia i aea ae ai ilun. hopu mai la i ka lima oh ka Haku Baumona, a puliki iho la me ha ikaika, me ka pane ana mai:

            "He oiaio anei, un aloha ak" oe i kela wahine opio me kou puuwai apau?"

            "Ae, ua aloha akuau iaia, aole me kuu naau wale no. aka me kuu ikaika apau.

            "Ina o kena ka mea oiaio loa, a ua aloha mai no hoi o Miss Dale ia oe. alaila, me kuu puuwai apau, ke kalokalo ae nei e papahiia oe me ka holomua; a maluna ae o na mean apau. e loaa ia olua a elua ka nohona hauoli ana," alaila wehe ae la oia i kana uwaki, no ka nana ana i ka manawa, a pane hou mai la:

"He nui kau mau hana e kakali mai la lau eia au ke hoolalau wale nei no. no laila ua lawa phaha keia kamailo ana o kaua a no kekahi wa kaawale aku, e kamailio hou ai kaua maluna o keia kumuhana. He haha nui no hoi kau o ia ke haha ana i kau kii, e waiho au e hoopau pono aku oe i kau hana." o ke kaha aku la no ia o Kikila hele, me ka kamailioia ana ma ka aina hanai holoholona, huli wale mai la no nae o Kikila ihope, me kona noke ana mai i ka akaaka oiai nae o ka mea oiaio loa, ua ake nui loa o Kikila e kaawale aku i kani e, i ole ai e hoohuoi mai ka Haku Baumona, oia pu kekahii hau lehia i ke aloha ia Leola.

            Ma ka auwina la o kela la no, aole he mea nui e ai, e kamailioia naa ma ka aina hanai holoholona, o ia no ke kaumaka o ka helehelena o Mr. Kinikele. a he kalike ole hoi ke ano o kana mau hana ma kela la. me kana mau hana maamau i kamaaina i na kanaka e noho hana aku ana malalo on a.

            I ka wa i lohe aku ai o Mrs. Tibeta no ke au o Kikila. "a hookaumaha loa ia kela wahine ; aole no hoi i huli hoi koke aku o Kikila ahiki i ka poeleele ana aia no ua wahine new ke kakali mai la o ka hoi aku o Kikila. ka mea ana i nananmai ai me ke ano he keiki ponoi nana.

            laia no nae ka maopopo, aia o Kikila mawaho o ka hale kahi i hoi mai ai. kamailio mai la oia i kapa mau keiki, i ka pane ana mai:

            "Aole ou makemake e hoopilikia oukou ia Mr. Kinikele i keia po. ua hele oia a luhi i kau a mea o ka nui o ka hana." na ae mai la no hoi kana mau keiki, nolaila i ke kono ana aku o Kikila iloko o ka hale, hoi lo aku la no oia noloko o kona rumi. ma ka papahele elua. oiai hoi o Mrs. Tibeta i hoomakaukau iho ai i mau meaai na Kikila. maluna o ke pakaukau.

            No ka hora hookahi kela kakali ana a Mrs. Tibeta, aole he iho mai o kikila e ai, a e anehe ana nae oia, e kii okoa mai iaia no ka iho ana aku noloko o ko lakou rumi aina lohe ana no oia i ke pahupahu o na kamaa o kikila, ma ke alapii a ma kani nae o ke homo mai iloko o ka rumi aina hele pololei loa ae la no ka puka, e hemo loa aku ai iwaho.

H kuka koloka pokole ko Kikila e komo ana. me kekahi papale kanu maluna o kona poo. e hoike mai ana e hele ana oia no kekahi wahi a o ia ka Mrs. Tibeta o ka niau ana aku

            "O e Mr. Kinikele, ke kakali aku nei au o kou hele mai e ai i kou aina ahiahi, eia ka e hele hou ana no oe, ua nui kou luhi, aohe paha he hele ana aku o keia poeleele?"

            "Aole ou makemake e ai i keia ahiahi," i pane mai ai o Kikila, me ka minoaka ma kona mau papalin, no ka hoomama ana aku i ka manao o kela wahine. "E hele wale ae ana no au i ka holoholo, no ka nana ana, in a aole he mau pilikia e kau mai ana maluna o na waiwai, i kaa mai malalo o kau malama ana. Malia paha aole no u e loihi loa aku ana, o kou huli hoi mai no ia," i pane mai ai o Kikila, ahoomua aku la @o i ka hele ana.

            Ua hele a aaki ka poul@ o ka po i kela manawa, mahope o ka hele ana aku o ua o Kikila no kekahi wahi pokole, nana ae la oia iluna aole he ikeia aku o kekahi hoku hooholo iho la oia e hele holoholo aku no ka paka o ka mea apiki nae iloko o kona nanea i ka hele ua kaawale loa mai la oia mai ka paka mai a ke lili kokoke loa aku la oia ke kakela.

            Ua hookahaha loa ia mai kona manao no kona hoea pono ana aku mawaho o ke kakela, oiai aole nolaila kana huakai i manao ai, o , kana mea e ike la, he maluhia na wahi apau aole he maaloalo kanaka, aole no hoi he nakeke: nolaila ku malie iho la oia a leha aku la kana nana ana ma ka puka aniani o ka rumi o Leola e moe ai.

            Hoko o kela nanea on a i ka nana aia hoi ua hikilele oia i ka lohe ana aku i ke kani ana mai o ka ogana a iloko no hoi o ia manawa hookahi i poha mai ai ka leo himeni o Leola me ka nani maoli e kaili maoli ia aku ai no ka puuwai o ka mea e hoolohe aku ana a ia wa i puana ae ai o Kikila i keia mau olelo:

            "O @e kuu ipo kuu aloha!" wahi ana i namunamu liilii wale iho ai no "Ke kalokalo ae nei au na na lani e malama a e kiai mai ia oe e kuu milimili a nana noe ao mai ia oe ia mea maemae loa he aloha. E loaa ia oe ka malu mailuna mai."

            Hakalia no a pau kela mau olelo i ke kamailioia ae e Kikila, ia wa i oi loa mai ai ke kani o ka leo o Leola ke hele la a kapalili ka puuwai o Kikila e aneanehikihou ole iho ai iaia ke ku malie ma kela wahi aka nae namunamu hou iho la oia i keia mau olelo:

            "No'u nei ua hiki iau ke hoomanawanui me ka uumi malie ana i ka meahuna a kuu puuwai. He mea auwana hele wale aiho no au maluna o ka ili o ka honua aka he hookahi au mea e hauoli loa nei. o ia no kou haulehia ana ke hookahi au me e hauoli loa nei o ia no kou halehia ana i ke aloha a lilo aku kuu mea i aloha ai i ka mea okoa. Ua ahona ia mamua o kou ike ole ana ia mea maikai he aloha. O ke aloha no kou e Leola kuu milimili!"

            Huli mai la ua o Kikila no ka hoi ana no kahi ana i hele mai ai he mau kaina wawae helu wale no nae ia o kona hele ana mai kuli hou aku la oia nana i ke kakela anahoi iloko o kona puiwa ike aku la oia i ka olapa na ae o kekahi malamalama maloko o ke keena waiho puke a pio koke no me he malamalama la no ka ihoiho kukui i a ae a puhiia iho.

            Ala koke mai la ka manao hoohuoi iloko on a malia paha he kolohe kela mea maloko o ke keena waiho buke nolaila ku malie iho la oia kakali o ka ike hou aku i ka malamalama he oiaio ua poha hou ae la ka malamalama maloko o kela rumi: akahi no a maopopo i ua Kikila aia kekahi hana kolohe e lawelaweia mai la maloko o ka rumi waiho buke no ka mea in a na kekahi o ka poe o ke kakela kela kukui aole e hinaiia a mahope hoa hou ae.

            I wahi nae nona e ike pono ai i ke kumu o kela malamalama haalele aiwi aku la oia i kna wahi e ku ana a holo mai la nomua o ka hale o kona hoea mai no hoi koe i ke alapii ia wa i weheia aku ai na olepelepe o ka puka aniani ma ka lanai o ka rumi waiho buke a ia wa hookahi no hoi i oili mai ai kekahi kanaka kino lihi e aahu ana oia i kekahi kuka koloka

            Aole e kiki iaia ke ike mai i ka helehelena o kela kanaka i kau a mea o ka pouli : i wahi nae e maopopo ai owai la kela aihue o ka po ua moe iho la o Kikila ilalo a hoomaka mai la e hele me na lima ame na wawae me kona manao in a nei no kona ike ole ia mai ahiki i kona kokoke ana aku i kela kanaka e hopu maoli ia aku ana eia a paa me kona nana ole ae in a paha he pahi a he pu ka kela kanaka.

            Iloko nae o ko Kikiia pupuahulu no ka hoea koke aku i kahi o ke kanaka aihue e hele malie mai la ua pa aku la kona mau wawae i kekahi pahu meakanu a haule aku la ka pahu meakanu ilalo o keia ka mea nana i hoopuiwa aku i ke kolohe o kona hoomaka mai la no ia e holo a nalo wale aku la iloko o ka nahelehele.

            Ua noke aku o Kikila i ke alualu iaia aole nae he loaa no ka mea elike me hona piha maalea pela no ka mea kolohe aole oia i noho iho maloko o kela wahi aka ua holo aku oia no hahi e palekanaai oia mai ka paa ana aku i ka hopuia.

 

MOKUNA XX

 

            Elike @ae me kekahi o na olelo noeau kaulana "he mea makehewa wale no ke pani ana aku i ka puka o ka haleho maope iho o ka puka ana aku o ka lilo iwaho," pela o Kikila i manao iho ai he mea makehewa wale no kona huli hoi hou ana aku no kona hale aka ua ahona kona noho malie ana ma ke kahua i ku ai o ke kakela a hoomakakiu no ka hoea hou mai o ke kolohe ma kekahi manawa o kela po.

            O ka manao mua i ala ae iloko o Kikila mahope iho o kona ike ana aku i ka oili ana mai o kekahi kanaka maauhele o ka po o ia no ka hoala ana aku i ka poe oloko o ke kakela eia nae mahope o kona noonoo ana me ke akahele loa hooholo iho la oia aole he mau waiwai oloko o ke kakela i lilo i ka aihueaia no ka mea o ke ano o ke kanaka ana o ak ike ana aole ia elike me ke ano mau o na kanaka aihue aka he kulana keonimana mauoli ko kela kanaka e komo ana oia i kekahi kuka koloka ka mea i loaa ole i ka poe aihue nolaiola aole no no waiwai makamae oloko o ke kakela ka kela kanaka o ke komo amna iloko akak he hana okoa loa no i hiki ole nae i ua o Kikila ke koho aku ia manawa.

            Ke holoholo wale la no o Kikila ma ke kahua o ke kakela me ka noonoo nui ana no hoi no kana mea i ike ai a i kela ame keia manawa e oi loa mai ana ka pohihihi o ke kumu nui o ka makemake aua o kekahi kanaka e homo iloko o ke kakela i ka po ahiki i kona hooho okoa ana ae i keia mau olelo:

            "Ina aole au i hina ma ka hookui ana me kela pahu pua in a ua wi ka niho o kela holohe iau aole oia e pakele o kahi no nae o ka pkealaki oa hiki ole e paa aku kou mau lima ma hona kaniai

            Ua hele no hoi a kani ka hora eha o ka wanaao akahi no ua o Kikila a haalele iho i ke kahua o ke kakela a huli hoi pololei aku la no ka aina hanai holoholona me kona nihi loa ana me ke akahele i ole ai e ala mai o Mrs. Tibete eia nae ua Kuhihewa ia manao ona no ka mea e ala mai ana no kela wahine no ke kakali ana no iaia o ka hoi akku oiai ua maopopo loa ia Mrs. Tieta aole i hoi aku o Kikila a i kona ike ana mai ia Kikila i ke komo ana aku hoomaka koke mai la no e kamailio i ka ana mai :

            "Ea o ke ao ae no koe o ka po akahi no oe e Mr. Kinikele a hoi mai ihea oe kahi i hele ai o keia po?

            'Mai kamailio ae oe me ka leo nui o ala mai auanei na kamalii" i kau aku ai o Kikila i kona mau lima iluna no ka papa ana aku ia Mrs. Tibeta. "O kau hana nui o keia poo ia no ka makaala ana i na holoholona ame kekahi hana okoa e ae no a ua hele au a pulu i ka ua aka e hoi aku ana au e hiamoe nolaila mai hoopilikiaia hou noonoo no kou hoi mua ole ana mai i ka hale nei i ka wa kupono."

            "Aia no ke ahí o ke kapuahi ke a mai la e hele oe e hoopumehana ia oe iho ma kani o ke kapuahi a e hele aku au e hoomakaukau i kekahi mea e hoopumehana aku ai ia oe."

            Akaaka wale aku la no o Kikila i kela mau olelo a Mrs. Tibeta me ka luliluli ana aku o kona poo e hoike aku ana aole on a makemake e hele aku no kahi o ke kapuahi hoopumekana o ka haawi mai la no ia i ke aloha poeleele ia Mrs. Tibeta a hoi pololei aku la no kona rumi ma ka hale maluna.

            Iaia i hoea aku ai noloko o kona rumi wehewhehe ae la oia i kona mau lole a kau aku la maluna o ka noho komo mai la i knoa lole moepo o kona kale aku la no ia iluna o kona wahi moe me ka namunamu ana ae i keia mau olelo:

            "He mea au i maa loa i ka hakilo pono ana i ka poe kolohe i ka po ma Aukekeralia eia nae ke ike nei au i kou hoohokaia e kela kanaka kolohe o keia po. Owai la ka inoa o kela kanaka a heaha la kana hana nui o ke komo ana iloko o ke kakela?"

            Oiai ua nui ka makehiamoe o Kikila aole i loihi kona hoololo ana maluna o kona wahi moe o kona pauhia aku la no ia i ka hiamoe o ka mea apiki nae aole no i loihi kela hiamoe ana aku o kona ala mai la no ia me ke komo ana i kona mau lole a hoi ae la noloko o ka rumi hookipa aole no hoi i loihi iho ua puni koke ae la oia i na kiki a Mrs. Tibeta oiai he hana maa i kela poe keiki ka hele ana mai e paani me ia ke ala ae ko lakou hiamoe ana i ka wa kakahiaka nui.

Ika hoea ana mai hoi o Mrs. Tibeta ninao aku la o Kikila i ka pane anamai:

            "Heaha kau mea hou o keia kakahiaka e Mrs. Tibet?"

            "Aole au mehou i lohe mai nei." wahi ana me ka nana ana mai ma na maka o Kikila alaila kulou iho la kona poo illo me he mea la e noonoo ana no kekahi mea a o ia kana o ka i hou ana mai: "Ua poina ka hoi au i ka hoike ana aku ia oe me ke ahiahi nei i hoea ma ai o Pole Madena a ninau mai la ia oe aloe nae i maopopo iau ke kumu o kona makemake ana mai e ike ia oe aole no hoi ou ninau aku."

            "He keu aku hoi ha kena a ka mea ano e!" i pane mai ai o Kikila me kona piha i ke kahaha. " Oka kakou hana no hoi ia e noho nei aole he hoea mai o kela kaikamahine akahi wale no i ka po nei."

            "Aole no oia i hele maoli mai i ka hale nei aka o Meleka i ike aku iaia i ke ku mai ma kahi o ka pukapa a hele oko? aku la e ninau i kana hana o ka hele ana mai okana nae o ka ninau ana mai in a paha eia no oe i ka hale nei a i ka olelo ana aku o Mele ua hele oe o kopa kaha aku la no ia hele."

            "I ka hale nei no au i kela manawa i wikiwiki mai ai o Kikila i ka pane ana me ke mea la ua hoohuoi paha oe i ka hana a kela kaikamahina o ka hele ana mai e ninau iaia mamuli o na mea a uao Kikila i ike ai ma ke Kakela Lome.

            "Ae ua maopopo no iau i ka hale nei no oe i kela manawa heaha auanei kau mea e hoike wale aku ai i kela kaikamahine no kuu makemake e loaa he hoomaka ana ia oe aole paha o ke ku mai i kani e e hele mai oia i ka hale oe aole paha o ke ku mai i kahi e e hele mai oia i ka hale nei maanei e loaa ai kana mea i makemake ai"

            "heaha io aku la la hoi ka hana a kela kaikamahina akakhi wale no on a manawa i hoea mai ai no ko kakou wahi nei no ka ninau ana iar."

            Ua makaukau mai la na mea ai no ka paina kakahiaka nolaila nee aku la o Kikila no ke pakaukau pela no hoi no kamalii i lawe ae ai i ko lakou ma wahi pakahi o ko lakou hoomaka iho la no ia e ai eia nae aole he ono mai o ka Kikila ai ke pono ai wale la no oia ahiki i kona maona ana ku ae la iluna me ke kii ana aku i kana huipa hololio o kona hele aku la no ia no kahi i ku ai o ka halelio

Iaia i hoea aku ai no ka hale lio haawi aku la i ke kauoha ike hanaka nana e malama ana i na lio e hahoa me oia ka noho maluna o kona lio ame kekani lio okoa ae no ka mea he la keal nona e lwae hou ai ia Leola i ka hololio.

            Ma aka nana aku i ko Kikila ano ma kela kakahiaka aole elike me ka laua i kukakuka mua ai he maikai no ka mea aole he hiki iaia ke ku malie i kahi hookahi e one wale ana no oia i o a ia nei me he mea la aiaikekahi noonoo nui iloko o kona poo kahi i nalu ai.

            O ka mea maa iaia ma na manawa mamua aku o ia no kona kau ana maluna o ka lio alaila hele aku i ke Kakela Lome ma keia kakahiaka nae aole mai la on a makemake e kau maluna o ka lio nolaila haawi aku la i ke kauoha i ke  kahu lio e kaukoa oia i ka noho a paa maluna o na lio elua alaila mahope ae no oia e hele ae ai ahiki i ko ia nei loaa ana ma ke kakela o kona haalele iho la no ia i ka hale@o a hoomaka aku la e hele no kahi i ku ai o ke kakela.

            Oiai ua o Kikila e hele la o kana mea noonoo loa o ia ka pau o ke kakela i ke ahi aka iaia nae i ike aku ai i ke ku mai no o ua kakela nei akahi no hoomamaia mai kona manao a iaia i hookokoke aku ai i ua kakela nei he meha pu wale no na wahi apau i ko Kikila hoea aku i ke kakela i kela ame keia manawa.

            Komo loa aku la o Kikila iloko o ka holo me kona hele pololei ana aku no kani i waiho ai o ke keena heluhelu buke iaia i wehe aku ai i ke pani o ka puka ua paa i ke kiia; i kela manawa nae i kaalo ae ai kekahi o na kauwa a iaia i ike mai ai i ka wiliwili o Kikila i ke poheoheo pane mai la:

            "Ua paa anei ka puka o kena rumi i ke kia?"

            "Ae, ke hoao nei au e wehe aole he hemo aku o ke pani puka," i pane aku ai o Kikila a i wahi e pau ai ke kuhihewa o kela kauwa hele oka mai la oia e wiliwili i ke poheoheo o ka puka a ike io iho la na paa i ke kiia.

            "He keu aku maoli keia a ka mea kupaianaha no ka mea he puka hemo mau keia i na manawa apau i keia hana ana hoi akahi no a kiia. He makemake nae paha kou e komo iloko o keia rumi?"

            "Ae he makemake kou e komo iloko no ka mea ua poina au i kekahi mau pepa au aia no paha maluna o ke pakaukau kahi i waiho ai."

            "Ina pela e hele ae au noloko o ka rumi aina malia aole i paa ka puka e komo mai ai mai kela keena mai noloko o keia rum." o ka hele aku la no ia o ke kauwa no ka hoao ana mai i ka puka e pili la me ke keena aina.

            Ke kalali malie la o Kikila. aole no hoi i emo iho ku hou ana ke kauwa a pane mai la: "Ua paa no kela puka i ke kiia aole no nae ou kaha no ia mea oiai he paa mau no kela puka i no po apau aka no keia puka la aole au manawa  i ike ai i ke kiia akahi wale no."

            Oiai nae laua nei e ku la kamailio no ke kiia ana o kela puka o ka rumi heluhelu buke lohe aku la o Kikila i ka nehe mai o kekahi mau kapuai wawae ma ke alapii e moe ana no ka papahele elua a maopopo iho la iaia o Leola kela e iho mai ana no ka hale olalo ke lelele wale la no ka oili ilalo a ike mai la hoi i ke ku aku a Kikila haawi mai la oia i kona aloha kakahiaka me ka panai ana aku no hoi o Kikila i kona aloha me ka wehe ana ae i kona papale.

            Ike ino la ke kauwa aole on a kohu e noho hou iho ai o kona kaha aku la no ia hele a koe iho la no hoi o Kikila me ka pane ana mai:

            "E hoao ana hoi au e wehe i keia puka o ke keena heluhelu buke ua paa i ke kiia he mau pepa kau o ka poina ana aia no maluna o ke pukaukau."

            "Ae owau ponoi no ka mea nana i kii keia puka a paa i ka po nei no kou hopohopo o komo auanei kekahi mea iloko o kela rumi a lawe i ko mau pepa. Eia no ke ke me au." alaila haawi mai la o Leola i ke ki ia Kikila.

            Hookomo aku la o Kikila i ke ki i loko o ka puka me kona wehe ole aku nae i ka pulka aka huli mai la oia ia Leola a ninau mai la: "I ka manawa hea o ka po nei kou manawa i ki ai i keia puka?"

            "Ke hoomanao nei au mamua ae o ka aina ahiahi. He paa mau no ka lua o ka puka i ke kii i na manawa apau aka ke  kaumaha loa nei nae au no kou kakali loa ana ae nei o kou hoea mai e wehe i keia puka."

            Nui iho la ka hanu o Kikila ma kela wahi me kona wehe ana aku i ka puka a i ka hamama ana ae nana ae la oia ma o maanei me he mea la e hakilo ana oia in a paha ua koopilikiaia na lako hale oloko o kela rumi ma kana koho aku nae mehe mea la aole he mea i hoonioniia aka ke waiho la na mea apau ma ko lakou mau wahi iho elike no me kana i ike hope ai.

            Hele aku la oia no kahi o ke pakaukau e waiho mai ana no kana mau pepa apau elike no me ia ana i haalele iho ai a e waiho mai ana no hoi kekahi buke ana o ka heluhelu ana me ka hoouli ana i ka aoao maloko o ka buke ilalo aole he mea i hoonioniia.

            He makemake kona e huli pono aku a e noii hio me ke akahele lo ialoko o kela rumi no ka hana a ka mea aihue maloko olaila ma ka po aku maua aka nae ke hopohopo loa la oia o komo aku auanei ka manao hoohuoi iloko o Leola no kana hana oiai aia no ua kaikamahine nei ma ka puka kahi i ju mai ai nana iaia.

            Haalele iho la nae oia i ke pakaukau a hele aku la @o kahi o ka puka aniani e juli ana i ka lanai mamua o ka hale a iaia i wehe aku ai i ke pani opeapea ua hoopuiwa loa ia mai oia i kona ike ana iho e waiho ana keahi kui ko lu ilalo nana aku la oia iwaho e hooponopono ana ke kanaka malama i na meahanu i kela pahu pua o ka hina ana iaia nolaila ike iho la ua Kikila ua pololei na mean apau a kona mau maka i ike ai ma ka po mamua aku aole hoi he moeuhane uluahewa o kona noonoo aka he mea oiaio maoli no i hanaia.

            "Ea me he mea la he po lawai ka po nei no na holoholona." i pane mai ai ua kanaka nei ia Kikila, "no ka mea ua helekeia wahi o ka mauu a mae a ua hakihaki hoi ka meakanu maloko o keia pahu."

            Hele io aku la o Kikila e kiei no kela wahi ana i ke mai ai i ka holo ana aku o ka mea aihue he oiaio e ahu mai anan no ka meheu o kahi ana i ike mai ai i ua kolohe nei akahi no a hoi pono mai kona noonoo a i ke kupono nei akahi no a hoi pono mai kona noonoo a i ke kupono nei ua hooiaioia kana mau mea apau i ke ai.

            Ua oili aku oLeola iwaho a ke kula ma ka lanai me ka palulu ana o kekahi lima mamua o kona lae a e nana ana hoi i ka waiho mai o ke kula akea nolaila mahope iho o ko Kikila lawe ana mai i kana mau pepa a hookomo ma loko o ka pakeke o kona kuka oili aku la oia iwaho o ka lanai a o ia ka Leola o ka pane ana mai iaia:

            "He keu maoli keia a ke kakahiaka kalae maikai e hiki ana anei ia oe e Mr. Kinikele ke lawe hou iau i ka hololio i keia kakahiaka?"

            "Ae he kakahiaka maikai io keia no ka hololio a ke haawi mua aku nei au i kou hoomaikai ia oe e Miss Dale no kou ki ana i ka puka a paa ma ka po nei no ka mea in a i hoopilikia ia kau mau pepa i poina ai maluna o ke pakaukau he keu aku kou kumaka maoli aole anei he mea maikai ke ki mau ana i kela rumi i na po apau?"

            "Manao au o kela ka hana pono a me keia hope aku owau ponoi no ka mea nana e ki ikela puka aole na kekahi o na kauwa a nau no e malama i ke ki elike me kau i hana ai ma ka po nei."

            "He kui kolu keia i loaa mai nei iau maloko o ka puka aniani ke manao nei au he mea maikai ka hoopaa nana i kekahi mau kua hao maloko mai pehea la ia e Miss Dale?"

            "Ke waiho aku nei au i na mea papu ia oe e Mr. Kinikele ina ua ike oe he mea kupono ia e hanaina e hooko koke aku me ka ui hou ole mai iau."

            "He nani hoi ia ua haawi mai la oe i kou ae ea owau ponoi no ka mea nana e hana mai i kekahi kuahao a hookomo ma kahi au i manao ai e paa ai mamua o ka napoo ana o ka la i keia ahiahi."

            Aia no ka Leola nana ana iwaho o ka mauu a ke ike la hoi oia i ke kakau mau o ka wai iluna o na mekanu a o ia kana o ka pane ana ae:         "He keu ka hoi ka pulu o ka mauu au e ike aku nei me he mea la he nui ka ua o ka po nei aolenaeou loho ae i kau a mea o ka nui maoli o kou makehimo?"

            "Ae he keu aku a ka ikaika o ka ua i ka po nei." wahi a ua o Kikila me kona minoaka ana mai iaia i hoomanao ae ai i kona hele a pulu loa i ka ua oiai oia e hoomkakkiu ana k@ mea aihue o ke komo ana maloko o ke kakela a pakele hoi mai iaia aku. "Ua pomaikai kaua no ka ua e ana i ka po nei he mea ia e pili ai ka lepo aole e puehu ke hele aku i ka hololio."

            "Ua pololei hoi ia au i olelo mai la e Mr. Kinikele a ke ike nei au i na lio o kaua ke lawia mai nei nolaila e hele ae au e komo i kou lole hololio i ole ai oe e kali loihi iau." o ke komo hou mai la no ia o Leola iloko o ke kakela a hoi aku la no kona rumi no ke komo ana mai i kona lole hololio

            Ia hala ana aku hoi o Leola no ka hale maluna hio hou aku la o Kikila noloko o ke keena heluhelu buke me ka nana pono ana iho i kahi o ke kui kolu o ka hemo ana he oiaio ua loaa aku la iaia kahi o kela kui i weheia ai a hemo mai kekahi mai no ia o na pani olepelepe o ka puka aniani a oiai aole he wahi hoailona iki no ka laweia o kekahi mea mailko aku o kela rumi noonoo wale iho la no oia malia paha ua hoao kela kanaka aihue e komo aku maloko o na rumi e ae o ka pa nae o na puka apua i ke kiia pela iho la i hoinele ai oia ma kela po me ke kakali ana a kekahi manawa okoa aku ia wa oia ehoea hou mai ai me na makaukau apau e hiki ai iaia ke hoolilo i ka paa o na mea i hanaia i mea ole.

            I puiwa ua Kikila i ka lohe ana mai i ka leo himeni o Leola mawaho o ka lanai o ka hale nolaila papani mai la oia i ka puka a paa hemo mai la iwaho aia hoi o Leola e kamailio pu ana me ke kanaka malama lio

 

MOKUNA XXL

 

            Oka mea nae nana i hookahaha loa aku i ka manao o Kikila o ia no kona ike ana mai o kekahi o no lio a Pilipo Daika i haawi makana aku ai no Leola a e noke ana hoi o Leola i ka nana i ua lio nei me kona hopohopo no ka hiki iaia ke ka@ maluna o ua lio nei ma kela la.

            Hele aku la nae ua o Kikila a ku iho la mamua o ke kanaka kahulio a i aku la: "Pelea la @e i hooko ole ai elike me kau mau mea i kauoha aku nei i keia kakahiaka?" wahi ana me ka leo kuoo.

            Wehe ae la ke kahulio i kona papale me ka hoike okaoa ana mai hoi o kona ano i ka makau i kona haku alaila pane mai la:

            "E kala mai oe iau e kuu haku. Ua hooko aku au elike me aku kauoha a ia u e hauoa ana i ka noho maluna o ka lio au i kuhikuhi mai ai no Miss Dale ua hoea ae la o Pilipo Daika a olelo mai la e ki au i ka lio eleele a maluna o ia lio e hauhoaia ak uai ka noho no ka mea ua makemake loa oia e kau o Miss Dale i keia la a e hoea mai ana no ia i ka wa kupono no ka nana ana i ka holopono o ka Miss Dale kau ana."

            Aia o Kikila ke ku la me ka maloeloe ma kona pane ole ae he kookahi huaoleolo a ma kona helehelena ke nana aku na hele oia a piha loa i ka hoonaukiukiu no ke paleia ana ae o kana kauoha a no ke home hokai wale ana mai o Pilip Daika ma ka hana i kuleana ole ai oia a no kela ike ana mai hoi o Leola i ke kunana o Kikila ia wa oia i kamailo mai ai:

            "Ina he kanalua kekahi iloko ou e Mr. Kinikele no ka hiki iau ke kau launa o keia lio alaila aole no au e kau ana maluna on a."

            Huli mai la o Kikila imua o Leola me ke auhee koke ana aku hoi o kela nanaina maikai ole mai kona helehelena aku a i mai la:

            "Maila paha aole no he pilikia o kou kau ana maluna o keia lio a o kekahi no hoi eia kaua ke hele pu nei e hiki ana iau ke makaala aku ia oe. Mulna ae nae o na mea apau e hoike ike aku kaua imua o Pilipo Daika aole ia mea he makau iloko ou."

            "Ina pela kou manao ea alaila e kau io aku au maluna o keia lio aka nae aole e hiki ana ia Pilipo Daika ke ike mai i kou noho mana ana maluna on a no ka mea e hele ana ka kaua huakai no Burukale no ka ike ana i kekahi o kou ma hoaaina malaila."

            Ke olu loa la ko Kikila manao no kela hoakaka a Leola oiai aole no he hoihoi iki iloko o ua o Kikila no ka hoea ana o Pilipo a ike i ke kau ana o Leola maluna o kela lio pienaena nolila ua pane aku la oia i ka i ana aku:

            "E hoouna aku aua au i ke kahulio nei oia ka elele nana e hoike aku ia Pilipo Daika e hele ana kaua no kekahi wahi loiih nolaila aole he pono iaia kehele mai no ke kakela nei." ua pono kela hoakaka a Kikila i ko Leola manao o ka hele aku la no ia o ke kanaka kahulio e hookoo i ke kauoha aole no hoi i piha ka hapaha hoara hoea hou mai la oia.

            Me ka eleu loa i hookau ae ai o Kikila ia Leola maluna o ka lio eleele aia hoi ka hoihoi iloko on a no ka hoomaopopo ana iho auole he hoihoi iloko o Leola no ka hoea mai o Pilipo Daika oiai o kela kekahi o no kanka hoowahawaha loa a ua o kikila me ak i okoa ana iho iloko on a in a no ka lilo aku o Leola i wahine na kela kanaka e hooliloia mai ana oia i kanaka opulepule.

            I ko laua kau like ana ai maluna o na lio hoomaka aku la ko laua hele malie ana ahiki i ka hoea ana aku uoloko o ka paka a ma kekahi alanuui e moe ana i ka hema i hoohuli ae ai na lio o laua no ke kamoe pololei ana aku o ko laua alahele no Burukale.

            No Leola ke ike la oia i ka maikai o kela lio aole he wahi mea a piencaena aole no hoi he hopohopo iloko on a no ka ike iho aia o Kikila ke hele pu al me ia.

            He kookahi wale no mea nana i hoopilikia aku i kona noonoo o ia no kela noi ana aku a ka Haku Baumona  e lilo mai i wahine na ua haku nei aka nae i wahi e lilo ai kela huakau a laua i mea noohauoli mai i kona manao ua hoopoina loa ae la oia i ka inea a ka Haku Baumona i noi aku ai iaia.

            Oiai laua e hele like la aole i nele ko Leola alawa ana mai a nana ia Kikila i kela ame keia manawa a ke hoomaopopo mai la hoi oia i ka helehelena kaumaha o kona hohoolua me ka nalu ana iho i loko on a i ka mea nana i hoopilikia aku i ka noonoo o kela kanaka opio.

            He mea oiaio ua nui a lehulehu wale na po a Leola i ala aku ai me ka hiaa me ka noonoo nui ana i na mea e pili ana no ko Kikila ola ana ke kanaka hookahi ana i koho maoli iho ai no ua kupono e lilo mai i kokoolua no kona ola ana aku ma keia ao.

            Ua hoao mau oia ma kekahi mau manawa e alakai i na kamailio ana mawaena o laua ma kahi e loaa mai ai iaia ka ike no ke ola ana Kikila aole nae he manawa a Kikila i hoike ae ai i ka meahuna i pili i kona kulana oiaio maoli.

            I ua o Leola e nana mai la ma ka helehelena o Kikila ua hooi loa ia ae kona manao hoohihi no kela kanaka opio i kau a mea o ke kilakila ka maemae ame ka oiaio maoli no ana e hoohewahewa ole ai ke heluhelu mai ua kukuni a paa ia ia mau haawina apau maluna o ka helehelea o ke kanaka i lilo i kauwa nana.

            Aole ua o leola i ike maoli i ka mea oiaio iloko on a oiai nae in a he poe wahine okoa ao ma kona wahi he hana maalahi loa no lakou ka ike ana iho i ko lakou ano. Ma an anaina hoohauoli apau a ua o Leola e hoea aku ai e nohoalii mau ana ka hauoli maluna on a eia nae iloko o ia hauoli aole e hiki iaai ke hoomaopopo iho i kekahi ao omamalu o ke kaumaha in a nei no ka nalo o Kikila mai ka ike ana aku a kona mau maka.

            (Aole i pau.)