Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 2, 14 January 1921 — He Moolelo no LEOLA DALE a i ole Mai ke Kulana Nele a i ka Waiwai-Na Aloha Elua i ka Ipo Hookahi. [ARTICLE]

He Moolelo no LEOLA DALE a i ole Mai ke Kulana Nele a i ka Waiwai-Na Aloha Elua i ka Ipo Hookahi.

Ku3"r. ih.. ia ke !>*'""> o Kikila ilalo, a no kekahi mati seko-1 na. 2oie e hiki iaia ke pane mai ,a i ole la hoi ia, hopu mai i ka lima <> kona hoaloha, aka ke uumi hoomanawanui la oia i na manae. maikai ole e iiakoko la iloko ona, a iaia i «ea ae ai īluna, hoj>u mai la i ka lima o ka Haku Baumona, a py-/j liki iho la me ka ikaika, me ka pane ana mai: •'iie oiaio anei, ua aloha ak" oe i kela wahine opio me kr»u puuwai apau i "Ae. ua aloha aku'au iaia, aole me kuu naau warle no, i aka ine kuu ikaika apau. * . j "Ina o kena ka mea oiaio loa, a ua aioha mai 110 hoi o, \1 Dale ia oe, alaila, me kuu p u uwai apau, ke kalokalo ae nei. e papahiia oe me ka holomua ; a maluna ae o na mea apau, e loaa "ia olua a elua nohona hauoli ana," alaila wehe ae la oia i kana uwaki, no ka nana ana i ka m,anawa,ia j pane hou mai la:' ' "lle nui ka'u mau hana e kakali mai la ia'u. eia au ke h«»o]alau wa'le nei no, nolaila ua lawa paha keia ana o kaua. a no wa kaawale aku, e kamailio hou ai | kaua maluna o keia kumuhana. He hana nui no hoi .kau,i <» ia ke kaha ana i kau kii, e waiho au e hoopau pono aku i oe i kau hana." o ke kaha aku la no ia o Kikila hele, me kaj h<xilohe ole iuai i ka noke aku o ka llaku Raurrfona i kej kamailioia ana nia a.ina hanai holoholona, huli wale mai }a! no nae »» Kikila me kona noke ana mai i ka akaaka.j ,nai nae < • ka mea oiaio loa, ua ake nui loa .0 Kikila e kaawale aku i ka!y e, i ole ai e hoohuoi mai ka Haku P»au-: mona, oia pu kekahi % i haulehia i ke aloha ia Leola. I \ja ka auwina la o kelib la no, aole he mea nui e ae, e kamaiiioia ana ma ka aina hanai holoholona, o ia no ke kau-! maha o ka helehelēna o Mr, Kinikele. a he kulike ole hoj ke ano u kana mau hana ma kela la, me kana mau hāna maainau. i kaniaaina i na kanaka e nolio liana aku ana malalo oiia. | 1 ka. wa i lohe aku ai o Mrs. Tiheta no ke au o Kikila, i "a honkaumaha loa ia kela wahine; aole 110 hoi i huli hoi koke aku o Kikila'ahiki i ka poeleele ana ,aia np ua wahine nei ke kakali mai la o ka hoi aku o Kikila. ka mea ana i nana inai ai ma ke ano he keiki ponoi nana. laia no nae ka maopopo, o Kikila mawaho o ka hale kahi i hoi mai ai, Uamailio mai la oia i kapa mau keiki, i ka: pane ana mai: * J "Ai»le o*ll makemake e hoopilikia oukou ia Mr. Kinikelei i keia i>o, ua hele oia a luhi i kau a meao. ka.nui .Q. ka hana," i na ae mai la no hoi kana mau keiki, nolaili 1 /fce ,kojno ana' aku o Kikila iloko o ka hale, hoi loa ak\i la no »>ia noloko o kona rumi, ma ka papahele elua, oiai hoi o Mrs. Tibeta ij hoomaka u kau iho ai i mau meaai na Kikila, maluna q ke j pakaukau. *: v j No ka hora hookahi kela kakali ana a Mrs. Tibeta, aole| he iho mai o Kikila e ai, a e anehe aiia nae ojā, e ki.i okoa i mai iaia, no ka iho ana aku, npīoko o ko lakou rumi aina,! k»he ana no oiā i ke pahupahu o na kamaa 0 ma ke' alapii. a ma kahi nae o ke komo mai iloko o ka rumi aina, | hele pololei loa ae la no ka puka, e hemo loa aku ai iwaho. ; H« kuka koloka pokole ko e komo ana, me keka\ii papale kanu malnna o kona poo, e hoike mai ana .e hele ana j oia rco kekahi wahi, a o ia ka Mrs. Tibet'a ,o.ka ninau ana ; aku: . / " i *".< > c>\fr. Kinikele, ke kakali ak ll nei aii .<p. 'kop 'Hele mai e 1 ai i kou aina' ahiahi. eia k.a e hele hou ana nb oe, ua nui kou; hihi. aohe paha he hele ana aleu o keia.poeleele?" ; j ' Aole o'u makemake e ai i keia ahiahi," i pāne mai ai o ; Kikila, me ka minoaka ma kona mau papalina, no ka hoomama ana \aku i ka manao o kela wahine. "E hele waje ae ana no au i ka holoholo. no kja nana ana, ina aole he nia« e kau mai ana maluna o na i kaa mai malalo o ka'o malama ana. Malia aole no y e loihi loa aku ana, o ko'u huii hoi mai no ia," i pane mai ai,o Kikila, a aku i ka hele ana. * l~a hele a aakī ka.poul#o ka po i kela manawa, mahope 0 kaiiele ana aku o ua o Kikil'a no kekahi wahi pokole, nana la o»a iluna. aole he ikeia aku o kekahi ho : kt), hooholo iho la oia, e hele holoholo aku no ka paka, o ka mea apiki nae iloko o kona nanea i ka hele, tia kaawale loa mai la oia mai ka paka mai, a ke pili kokoke loa akula i ke k*kela.! i'a iiookahaha loa ia mai kona manao no kona hoea pono' ana aku mawaho o ke kakela\ oiai aole nolaila kāna h"akai 1 manao ai. mea e ike la, he maluhia na vvahi apau, aole he maaloalo kanaka, aole 110 hoi he nakeke: nolaila ku malie iho la oia. a leha aku la kana najia ana ma ka puka aniani, o ka rumi o Leoia e moe ai. ■ lloko o ke\a nanea ona i ka nana, aia hoi, ua hikilele oia i ka lohe ana aku i 4ce kani o ka pe,ana, a iloko 110 hoi o ia manawa hookahi i poha mai ai ka leo himeni o Lgola, me ka nani niaoli ,e kaili maoli ia aku ai no ka puuwai 0 ka mea e hoolohe aku ana, a ia wa i 'puana ae ai 0 Kikila 1 keia mau olelo: *'0,% kuu ipo. k u u aloha!" wahi ana i namunamu liilii wale iho ai no. "Ke kalokalo aē nei au, na na e malama a e kiai mai ia oe e kuu milimili, a nana no e a'o mai ia oe ia mea maemae loa he aloha. E loaa id oe ka malu niai." Hakalia no a pau keia mau olelo i ke kamailioia ae e Kik3a, īa wa i oi ioa mai ai ke kani o ka leo o r.eola, ke hele la a kapalili ka puuwai o Kikila. e aneane hiki hou ole iho ai iaia ke k« maīie ma kela wahi, aka nae, namunamu hou iho U oia i teia mau olelo: **No'u Tiei. ua hiki ia'u ke hoomanawanui, me ka uumi malie ana i ka meahuna a kuu puuwai. He mea auwana hele wa|e iho no ay maluna o ka ili o ka honua. aka he hookahi a'u mea e hauoli loa nei. o ia no ko'u haulehia ana i ke aloha, a liīo aku kuu mea i aloha ai i ka mea okoa. Ūa ahona ia mamua 0 ko'u ike ole ana ia mea maikai he aloha. O ke aloha no kou t f.eola, kuu milimili!" # j Huli mai la ua o Kikila no ka hoi ana no kahi ana 1 hele mai ai, he mau kaina wawae helu wale no nae ia o kona hele ana mai, huli hou aku la oia nana i ke kakel». a4i hoi iloko o kona puiwa, ike aku la oia i ka olapa ana ae o keleahi malamalama. maloko o ke keena waiho huke ,a pio koke no, me he malamalama la no ka ihoiho kukui i a ae a puhiia iho. * Ala koke mai la ka manao hoohuoi iloko ona, malia uaha, he kolohe mea maloko o ke keena waiho huke, nolaila ku malie iho la oia. kakali. o ka ike hou aku i ka malamalama, he oiaio. ua poha hou ae la ka malamalama maloko o kela Wimi; akah : . no a maopopo i ua o Kikila, aia kekahi hana ko - kihe e lawelaweia mai la maloko o ka rnmi waiho buke, no ka mea ina na kekahi o ka poe 0 ke kākela kela kukui, aole e kinaiia. a mahope ho-a hou ae. I wahi i»ae nona e ike pono ai, i ke ku,mu o kela malamalama, haalele awiwi akuJa oia i kana wahi e ku ana, a holo la nomua o ka hale, o hoea mai no hoi koe, i ke ala-

1 pii, ia \vai weheia aku ai na olepelepe 0 ka puka aniani ma ka | lanai o.ka rumi .waiho buke, a ia wa hopkahi no hoi i oili mai i ai kekahi kanaka kino loihi. e aahu ana oia i kekahi kuka ' koloka. # , Aole e hiki iaia ke ike maU ka heleHlMena o kela kanaka, i J kau a mea o ka pouli; i wahi nae e maopopo ai owai la kela ; ailiue o ka po, ua inoe iho la o Kikila ilalo, a hoomaka mai la : e.hele. me na lima ame na wawae, n?e kona manao, ina nei 110 l kona ike.ole ia mai, ahiki i kona kokoke ana aku i kela kanaka , e hopu maoli ia aku ana eia ā 1 paa, me kona nana ole ae ina ! paha he pahi a he pu ko kela kanaka. • Iloko nae 0 ko Kikiia pupuahulu, no ka hoea koke aku i I kahi 0 ke kanaka aihue. e hele malie mal la. ua pa aku la kona | niau wa\yae i kekahi pah'u meakanu, a haule aku la ka pahu ' meakanu ilalo, o keia ka mea nana i hoopuiwa aku i ke kolohe, , o kona hoomal>a mai la no ia e" holo, a nalowale aku ia iloko 0 ka nahelehele. ' Ua noke aki,i o Kikila i ke alualu iaia. aole nae h.e loaa, no i ka mea, elike me kojia piha pela no ka mea kolohe, | aole oia i noho iho. maloko 0 kela wahi, aka ua holo aku oia ! 110 kahi e palekana v ai oia, mai ka paa ana aku i ka-hopui^. i : - MOKUNA XX. : nae me kek.ahi o na olelo noeau kaulana. ''he mea makehe\va w-ale n'o ke pani ana aku i ka puka o ka haleiio. maliope il\p 0 ka puka ana aku 0 ka lilo iwaho," pela 0 Kikila 1 manao iho ai, he-mea makehewa wale 110 kona huli hoi hou ana aku tjo kona hale. aka ua ahona kona no'no ma-lie ana, ma ! ke kahua i ku ai o ke kakela, a hoomakakiu, 110 ka hoea hou ' mai o ke.kolohe, ma kekahi manawa'o kela po. ! ( ) ka manao m«a.. i ala ae iioko o Kikila, mahope iho o kona ike ana aku i ka oili ana mai 0 kekahi kanaka maauhele 0 ka po, o ia no ka hoala ana aku i ka poe oloko 0 ke ka.kela, eia 1 nae, mahope o kona noonoo ana »ne ke akahele loa, hoo.holo ; iho la oia, a"Me he mau wam-ai oloko o ke kakela i li!o i ka j aihueia, 110 ka mea oNke.ano o fte kanaka ana o ak ike anā 'aole I ia elike me ke ano mau o na kanaka aihue, aka hē kulana kd- ' oniniana maoli ko kela kana.ka,, e komo ana oia i kekahi kuka 1 koloka, ka mea i loaa ole i ka poe aihue. nolaila aole 110 na ! waiwai makam«ie oloko o"ke kakela, ka keja kanaka o ke komo 1 a.na iloko, aka lie hana okoa loa no, i hiki ole nae i ua o Kikila ! ke koho aku ia manawa. j Ke holoholo wale la 110 o Kikila ma ke kahua oke-kakela, : me ka 11001100 mii ana 110 hoi, 110 kana mea i ike ai, a i kela I ame keia manawa, e oi loa mai ana ka pohihihi o nui 0 ka inakemake aua o kekahi kanaka e konio"Tloko oH:e kal:ela ■i i ka po, ahiki i kona ana ae i keia mau olelo: "'liia aole au i hina ma ka hooku'i ana me kela i>ahu pua. ina j ua wi ka niho o kela kolohe ia'u, aole oia e pakele, o kahi 110 ! nae o ka pakalaki, na hiki.ole e paa aku ko'u mau linia ina kona kania-i. : Ua hele 110 lioi a kani ka ltora eha o ka" wanaao, akahi 110 ua o Kikila a haalele iho i ke kahua o ke kakela, a huli 7 lioi polqlei aku la no ka aina hanai holoholona, me kona nihi loa anā me ke akahele, i ole ai e ala mai o.Mrs. Tibete, eiā nae ua , kuhihewa, ia mana<9 pna, no ka mea e aVa mai ana 110 kela wa- ! no ke kakali ana no iaia o ka hoi aku, oiai ua maopopo ; loa ia Mrs. Tibeta. aoie i hoi aku o Kikila, a i kona ike ana | mai ia Kikila i ke ,komo ana aku, hpomaka koke mai v la no e ! kamajJio i ka i aua mai: '■p.āj o ke ao ae.no koe o ka po, akahi no oe e Mr. Kinikele a-hoi mai, ihea oe kahi i hele ai o keia'po?" j "Mai kamailio ae oe.me ka leo niu, ō ala mai auanei na kaj malii," i kau aku Kikila i koua pau' lima iluna, no ka ! papa ana aku ia Mrs. fibeta. "O ka'ii hana nui 0 keia po/o ia i no ka makaala ana i na holoholona ame kekahi okoa e ae j no; a tia hele au a pulu i,ka ua,-aka e hoi aku āna au "e liiamoe, ' nolaila mai hoopilikiaia kdu noonoo, 110 ko'u lioi niua oie ana' i mai i ka hale nei, i ka kupono." "Aia no ke ahi o ke kapuahi ke v a mai la, e hele pe e hoopumehana ia oe iho, ma kahi o ke kapuahi, a e lyle aku au e | hoomakaukau kkekahi mea e hoopumehana aku ai ia oe." | Akaaka wale aku la no o Kikila, i kēla mau olelo a Mrs. | Tibeta, me ka luiiluli ana aku o kona poo, e hoike aku anā. ! aole ona makemake e liele aku no kalii o ke hoopumej hana, o ka haawi mai la 110 ia i ke aloha poeleele ia Mrs. Tibeta' j a hoi pololei aku la no kona rumi, ma ka hale maUma. ; laia i hoea aku ai uoloko o kona rumi, wehewehe ae la oia ! i kona mau lole, a kau aku la maluna o ka noho, komo mai la i kona lole moepo. o kona haule akti la no ia iluna o kona wahi moe, me ka namunamu ana ae i keia īuau olelo: *"He mea au i maa loa i ka haleilo pono ana i ka poe kolohe 1 ka po. ma Aukekeralia, eia nae, ke ike nei au. i ko'u hoohokaia e kela kanaka kolohe o keia po. Owai la ka inoa o kela kanaka, a heaha la kana hana nui 0 ke komo ana iloko n ke. kakela ?" Oiai ua nui ka makehiamoe 0 Kikila, aole i loihi kona hoololo ana maluna 0 kona wahi moe, o kona pa'uhia aku la no ia i ka hiamoe, o ka mea apiki nae. aole no i loihi kela hiamoe ; ana aku, o kona ala mai la no ia, me ke komo ana i kona mau lole, a hoi ae la noloko o ka rumi hookipa.-aole no hoi i loihi iho, ua puni koke ae la oia i na keiki a Mrs. Tibeta, oiai he. hana maa i kela poe keiki ka hele anā mai e paani me ia. ke .-ala ae ko lakou hiamoe ana i ka wa'kakahiaka nui. I ka hoea ana niai hoi o Mrs. Tibeta, ninaē aku la o Kikila, i ka pane ana mai: k kau meahou o keia kakahiaka exMrs. Tibeta ? M , "Aole a u.meahou i lohe mai nei," wahi ana me ka nana ana ma na maka o Kikila ,alfffla kulou iho la ko\ia ppo ilalo, [ me he mea la e noonoo ana no kekahi mea, a o ia kana o ka i j hou ana mai!: "Ua poina ka hoi au .i ka lioike āna aku in oe, | me ke ahiahi nei, i hoea mai ai o Pql£ Madena a ninau mai la j ia oe, aole pae i maopopo ia'u ke kumu o kona makemake ana nnai e ike ia oe, aole no hoi o'u ninau aku." "He keu aku'hoi ha kena a T<a mea ano e!" i'pane mai ai 0 Kikila. me kona piha i ke kahaha. "O ka kakou hana 110 hoi, ia e noho nei, aole he hoea mai o kela kaikamahine, akahi wale no i ka po nei." Aole 110 oia i hele nwoli mai i ka hale nei, aka o Mele ka 1 ike aku laia i ke ku mai ma kalii o v ka puka-pa, a hele oko? aku la e ninau i kana hana o ka hele ana mai, o kana nae 0 ka f ninau ana mai, ina paha eia fio t oe i ka hale nei, a i ka olelo ana aku o Mele. ua h.ele oe, o kona kaha aku la 110 ia hele." , I ka hale nei rio au i kela manawa,' i wikiwiki mai ai o; : Kikila i ka pane ana, me he naiea la, ua hoohuoi paha oe i , ka hana a kela kaikamahine, o ka hele ana mai e ninau iaia, 1 mamuli o na mea a ua-o Kikila i ike ai'ma ke Kakela Lome. t ' Ae, ua maopopō no ia'u. i ka hale nei no oe i kela ma- [ nawa-, heaha auanei ka'u.mea ē hoike w r a!e aku ai i kela" kaikamahine, nō kuu makemake e loaa he hoom«Yia ana ia ij oe, aole paha o ke ku mai i kahi e, e hele mai oia i ka hāle' >; neh maanei e loaa ai krrna mea i makemāke ai." L | "Heaha i o aku la la hoi k.a hana a kela' kaikamahine.! . i akahi wale-no ona manawa i hoea mai ai no 4 ko kakou wahi ! ; i nei.. no ka ninau ana >a'u." > • I l | Ua makaukau mai lā na mea< ai, no ka paina kakahkika. i | nolaua nee aku la o Kikila, nō ke pakaukau, pela no hoi! ~ na kamaln. i lavve ae ai i ko lakou mau wahi pakahi, o ko j 1; lakou hoomaka iho la no ia e ai, eia nae, aole he on'o mai , i o ka Kikila ai, ke pono ai wale la no oia, ahiki i kona m.'ona t] ana, ku ae la iluna, me ke kii ana aku 1* kana huipa hoJO-. -| lio. o kona hele aku la no ia "ho kaht i ku ai o ka halelio. \\ laia 1 hoea aku ai no ka halelio, haawi aku la i'ke kauoha i i ke kanaka nana e malama na lio, e hauhoā mai ōia j i ka.noho maluna o kona lio, ame kekahi lio okoa ae. ka -j la kela nona e lawe hou\ii ia Leola i ka hololio,! 3| Ma ka. nana aku i ko Kikila ano mā kela kakahiaka /aole -! elike me >ka laua i ai, ' .)

he markai. no ka mea aole he hiki iaia ke ku malie i kahi hookahi, e oni \v.ale ana no.oia i o a iaiiei, me he .mea la, aia kekahi noonoo nui iloko o*koira poo kahi i nalu ai. I Oka mea maa iaia, ma na manawa mamua aku, o ia, koaa kau ana maluna o ka lio, alaila heie akvi i ke Kakela Lome, ma ke*ia kakahiaka nae, aole inai la ona wakemake e kau maluna o ka lio, nolaila haawi aku la i k€ kauoha i kē 'kahu lio, e hauhoa oia i ka noho a paa maluna o na lio elua, alaila mahope ae no oia e hele ae ai ahiki i ko ia. nei loaa ana ma ke kakela o kona haalele iho la noia i ka haleHo; a hooinaka aku la e hele no kahi i ku ai_o ke kakela. Oiai ua o Kikila e hele la, o kana mea noonoo loa, o ia ka ' pau o ke kakela i ke ahi, aka iaia nae 1 ike aJku ai i ke ku : mai no o ua kakela nei, akahi 110 a hoomamaia mai kona manao, a i.aia i hookokoke aku ai i ua k.akeH nei, he meha pu .wale no na wahi apau, a i kona hoea ana aku ma na ; anuu o ke alapii, oili .mai la kekahi o na kauwa, a ia ike.ana ! nmi iaia nei, haau i it|ai la i kona aloha ka mea . ua maa no na i ko Kikila hoea aku i ke kakela i ;kela ame keia manawa. ■' 1 Komo loa aku la iloko .0 ka holo, me kona hele ! pololoi ann aku no kahi i waiho ai o ke kqena heluhelu buke, : iaia i welik aku ai i ke pani .o ka puka; ua'paa } ke kiia; i kela manawa nae i kaalo ae ai 'kekāhi o'na kauwa, a iaia i ijke mai <ai i ika wiliwili o Kjkils i ke poheoheo, pane mai la: ' VUa paa anei ka puka o kena rumi i ke kiia?" 4< Ae, ke 4ioao ne;i au e wehe, aole he hemo aku oke pani j puka," i pane aku ai o Kikila, a i wahi e pau ai ke kuhihewa p kela k.āiiwa, -hele okoa mai la oia e wiliwili i ke poheoheo j o ka puka, a ike i'o iho la ;ia paa i ke kiia. | "He keu aku in.aoli.keia aka mea kupaianaha, no ka mea j he p-uka hemo mau keia i na manawa apau, i keia hana ana hgi. a}(ahi no a kiia. II e makeniake nae paha kou e komo •iloko o keia nimi ea?" 1 "Ae, he makomake ko'u e komo ilo.ko, no ka mea ua poina , au i kekahi mau ]>C})a a'll, aia no paha maluna o ke pakauj kau kahi i waiho ai." j. > ".Ina pela, e hele ae au noloko o ka rumi aina, malia aole 1 i p.aa ka puka, e komo mai ai mai kela keena mai, noloko p | kei.a rumi," o k;t hele aku la 110 ia o ke kauwa, no ka hoao ana niai i ka puka, e pili la me ke keena aina. ( Ke kakali malie l.a o Kiki.la, aole no hoi i emo iho, ku Ik>u ana ke kavnva, a pane mai la: "l T a paa no kela ike ( kiia ,aolc no nae o'u kahaha no ia mea, oiai he paa inau 110 ! keja pulea i 11 a po apau, al<a 110 keia puka la, aole a'u manawa ] i ike ai i ke kiia, akahi wāle 110." j Oiai nae laua nei eku la, kamailio 110 ke kiia ana o kela j puka, o ka rumi hel.uh.elu lnike, lohe aku la o Kikila i ka i nehe mai o kekahi īnau kapuai wawae ijxa ke alapii, e moe | ana. no ka p?pahele elua, a iho la iaia, .0 Leola . kela e iho m.ai ana no ka hale olalo, ke lelele wale li 110 ka J oi.li ilokp o ua kanaka opio nei, a ia haule pono ana mai o j Leola ilalo, a ike mai la hoi i ke ku o Kikila, haawi i mai la oi.a i kona aloha kakahiaka, me ka panai ana aku | np hoi o Kikila i kona aloha, me ka wehe ana ae i kona papale. _ * „ Ike iho la ke kauwa, aole ona kohu e noho hoij iho ai. o klona kaha aku 1 a no ia hele, a koe iho la no hoi o Kikila me l<a pane ana mai: N | "E hoao au e wehe i keia puka, oke keena heluheiu l>ukf, ua paa ike kiia, he mau pepa ka'u o poina /ana ai.a 110 nialuna o ke .pakaukaii." "Ae, ow.au ponoi-no ka mea nana i ki'i keia puka a paa i ka p.o nei, no ko,'u hopohopo o komo auanei kekahi mea iloko o kela rumi, a lawe i ko m.au p.epa. Eia-no ke ki me a\\," alaila haawi mai la .0 Leola ikeki ia Kikila. ' /lookonio ;,iku la o l\ikila i ke ki iloko o ka puka; me kona welie ole aku n.ue, i ka puka, aka huli mai la oia ia JLeola a ninau mai la : "I ka manawa hea o lea po nei kou m.nnawa i ki ai i keia puka?" '"Ke hoomanao nei au mamua ae o kia aina ahiahi. He ; paa ma.u 110 ka.lua o ka puka i ke kiia i na manawa apau, •aka ke kauinaha k.'i nei nae au. .110. kou kakali loa ana ae. nei o ko'u hoea mai e wehe i keia puka/' 1 'Nui iho la &a hanu o Kikila.ma kela wahi, me kona wehe ana aku i ka puk.a, a i ka hama\na ana ae. nana ae la oia pia o. a .maanei, me he mea la, e hakilo ana oia, ina paha ua hoopilikiaia na lako hale oloko o kela rumi< ma kana koho aku nae, me he mea la, aole he mea i hoonioniia, aka ke Waiho la na mea apau ma ko lakou mau wahi eli.ke 110 me kana i ike hope ai. | I'lele aku la oia no kahi oke pakaukau, e waiho mai ana | nn kana mau pepa ap.au, elike no me ia ana i ha.alele iho ai, a e waiho mai hoi kekahi huke aua o ka heluhelu | ana, me ka, hoohuli ana i ka aoao maloko o ka huke | aole he mea i hoonioniia. He makemake kona e huli pono aku ,a e noii hoi m€ ke akahele loa jaloko o kela rumi, no ka hana a ka ipea aihue

maloko oknla ma ka po aku mamua, aka nae, ke hopohopo lōa la oia. o komo aku auahei ka manao hoohuoi iioko o l Leola, no kana hana, oiai aia no ua kaikamahine nei ma ka puka kalii i ku mai ai narrfi iaia. t ]-faalele ihoJa nae oia i ke pakaukau, a hele aku la I kahi o ka puk.a aniani, e huli ana 1 ka lanai mamua o ka i hale, a iaig, i wehe aku ai i ke pajii ope'ape'a, 'ua hoopuiwa loa ia ni-ii oia, i kona ike ajia Hio, e waiho ana kekahi kui ko-lu ilak;; nana aku la oia iwhho, e hooponopono ana ke kanaka innhma 1 na meokanu i kela pahu pua, o ka hina nnn laia, nolaila ike iho la ua o Kikila, ua pololei na mea ap?iu a kona mau maka i ike ai, ma ka po mamua aku, .aole hoi he moeuhane uluahewa o kpna noonoo, aka he mea oiaio maoli no i hanaia. , Krl, ,',"5 mea j a ' le P° halawai ka po nei no na holo- ■ holona, 1 pane mai ai ua kanaka nei ia Kikila, "no l>a mea ua hele keHMwihi o ka niauii ,1 mae, a ua hakihaki hoi ka meakanu maloko ,0 keia pahu." Hele i'o aku !a o' Kikila e'kiei no kela wahi ana i ike! mai ai 1 ka holo an.a aku o ka mea aihue. he oia"io, e ahu! mai ana.no ka melieu o kalii ana i ike mai ai i.ua kolohe nei, akahi 110 a hoi pono mai kona noonoo a i ke kupono nei. ua hoo3.iioia kana mau mea apaii i ,"ke ai. . Ua oili-aku o Leola ivyaho, a ke ku la ma'ka lanai, me ana o kekah, lima manuia o kona Tae, a e nana ; ana ka waiho mai o ke kula al:ea, nolaila, mahope'iho oM Kik.l.a lawe ana mai i kana mau pejfe, a hookomo ma--0-<O.O k a pakeke o kona kuka', oiH'aku la oia iwSio oka lanai a o ia ka Leola o ka pane ana mai iaia: ken m.aoli keia a ke kakahiaka kala'e maikai, e hjki I r n k l ei a a n kakah°,k.ar - ho « ia '« 1 f ''Ae, he maikai Po keia no ka hololio, ake ha,awi mua aku nei au ī kou hoomaikai ia oe e Miss Dale, no kpukia.na.ika puka a paa np ka |>o nei.no ka mea, ina i hoopilikia la ka u mau pepa i poina ai maluna o ke pakaukau. ; he-keu ,aku ko n kaumaha maoli. Aole anei he me.a maikai ke ki mau ana 1 kela rurpi i na po apau?" "Ivlanao au, o ka hana nono, a m.a keia hope aku, owau ponoi no ka mea nana e ki i kela puka, aole na kekahi o na kauwa a na u no e malama i ke ki, elike me ka'u i hana ni ma ka po*nei.^ "He kui ko-lu keia \ loaa mai nei ia'u maloko o ka puka aniani, ke manao.ne. au. he mea maikai ka hoopaa ana i kekahi mau kua hap maloko mai, pehea la ia e Mis» Dale?" Ke waiho aku au ,na mea a r ,u ia oe e Mr. Kinikele; ,na ua ,ke oe, he kuoono ia . hanaia, e hooko kpke aku me ka ui hou ole mai īa'u " . " H : e hoHa ua "»ai 'la oe 'i kou ae ea, owau pono' '; a nlcri , "?" a « hana mai i.kekahi k.iahao, a hooma kah. au , ma„ao a., e paa ai ma.nua o ka-napoo ana o ka la 1 keia ahiahi.' - " F

Aia no ka Leola nana ana iwaho o ka mauu, a ke i!< o la hoi oia i ke kakaju tnau o ka wai iluna o na meakanu, a u ia kana o ka pane ana ae: f, He keu ka hoi ka pulu-o ka niauu au.e ike aku nei, nie 1k mea-la, he nui ka ua o ka po nei, aolenaeo'u lohe 'ae i kau a mea.o ka nui maoli o ko'i\ makehiamoe "Ae, he keu aku a Ua ikaika o ka ua i ka po nei," wnlii .1 ua o Kikila, me4cona minoaka ana mai, iaia 1 hoomanao ae ai i kona hele a pulu loa i ka ua, oiai oia e hoomakakiu ana i k 1 mēa aihue, o ke komo ana maloko o ke kakela, a pakele h<>; mai iaia aku. "Ua pomaikai kaua no ka ua e ana ika po nei, he mea ia e pili ai ka lepo, aole e puehu ke hele aku i ka hololio." . "Ua pololei hoi ia au i oltlo mai la e Mr. Kinikele, a ke ike nei au i i>a Hp o kaua, ke laweia mai nei, nolaila e hele ae ;ai e komō i ko'u Jole..hololio, i ole ai oe ; e kali loihi ia'u," o kc komo hou mai la no ia 0 Leola ilokQ o ke kakela, a hoi aku l;i 110 kona nnni, no ke-komo ana mai i kona lole hololio. Ia hala ana aku hoi o Leola no ka maluna, hoi hou aku la o Kikila noloko o*ke keena heluhelu huke me ka nana pon.» ana iho i kahi 0 ke kui ko-lu 0 ka hemo ana, he oiaio ua loaa aku 151 iaia kahi o ieela kui i weheia ai 'a hemo, mai kekahi niai nona o na pani olepelepe o ka puka aniani, a oiai aole he walii hoailona iki, no ka laweia o kekahi inea maileko aku o kela rumi, noonoo wale iho la no oia malia paha, ua hoao kela kanaka aihue, e komo aku maloko o na rumi e ae, 0 ka paa nae, 0 na puka apau i ke kii.a, pela ihcr la i hoinele ai oia ma kela po, me ke kakali ana, a kekahi manawa okoa aku. ia wa oia e ! hoea hou mai arme na makaukau apau e hiki ai iaia ke hoolilo 1 ka paa o na mea i hanaia i mea ole. I puiwa u.a.o Kikila i ka lohe ana mai i Ka leo himeni o maAvaho o ka lanai o ka hale, nolaila papani mai la oia i ka puka a a heino nKii la iwaho, aia hoi g Leola e kamailio pu ana me'ke**kanaka malama lio. MOKUNA XXI. 'O l<a mea nae nana i hookahaha loa aku i ka manao 0 Kikila 0 ia no kona -ike ana mai, o kekahi o na lio a ke kahulio o ka lawe ana ak-u me ia, o ia uo kela lio a Pilipo Daika i haawi makana aku ai no Leola, a e noiee and lioi o Leola i ka nana 1 ua lio nei. me kona hopohopo no ka l\iki iaia ke'kau malui a 0 ua lio, nei ma kela la. Ilele aku la,nae ua o Kikila a ku iho la mamua o ke kanaka kahulio, a i aku la: "Pelea la i hooko ole ai elike īne ka'u rn.au mea i kauoha aku nei i keia kakaliiaka ?" walii ana me ka leo kuoo. Wehe ae'.la ke kahulio i kona papale, me ka hoikd okoa ana mai'hoi o kona ano %ka maka'u i kona haku, alaila pane niai la: "E kala mai oe ia'u e kim haku. Ua hooko aku au elike me kau kauoha, a i£-u e hauhoa ana i ka noho inaluna o ka lio au i kuhileuhi mai ai 110 Miss Dale, ua hoea ae la o Pilipo Daika, a olelo mai la, e kii au i ka lio eleele, a maluna o ia lio e hauhoaia ak uai ka noho, 110 ka mea ua makemak.e loa oia e kau o Miss Dale i keia la, a e hoea mai ana no oia i ka wa kupono, 110 ka nana ana i ka helopono o ka Miss Dale kau ana." Aia o Kitilirke ku la me ka maloeloe, me kona pane ole ae I he hookahi huaolelo, a ma kona helehelena ke nana aku. ua hele oia a'f)iiia loa i ka hoonaukiuki', no ke paleia ana-ae o katia kauoha, a 110 ke komo hokai wale ana.mai o Pilipo l)aika, ma ka hana i kuleana oleai oia, a 110 kela ike ana mai hoi o I.eola i.ke kunanā 0 Kikila, ia wa oia i kamailio inSfi ai : : "Ina he kanalua kekahi iloko ou e M«\ Kinikele no ka liiki ia u ke kau inaluna o keia ho. alaila aole .110 au e kau ana ! mjiluna ona." Huli niai la o Kikila imua o Leola, me ke auhee l>oke ana Weu hoi o kela nanaina maikai ole mai kona helehelena aku. a i mai la:. Maha paha aole 110 he pilikia o kou kau aija maluna o keia ho; a.O ke.kahi hoi, eia kaua>e hele pu nei, e hiki any ia'n ke makaala aku ia oe. Maluna ae nae ona mea apau, e hoikeike aku kaua imua o Pilipo Daika, aele ia mea he maka'u iloko ou." "Ina pela kou manao ea, alaila e kau i'o aku aa maluna o keia nae! aqle e hiki ana ia Pilipo Daika ke ike mai i ko 11 nolio mana ana maluna ona, no ka mea e hele ana ka kaua huaka'i no P»urukale, 110 ka ike ana i kekahi o ko'u mau hoaama malaila." Ke olu loa la ko Kikila manao, no kela hoakaka a Leola. oiaj aole no he hoihoi iki iloko o ua o Kikila, no ka hoea ana o Pilipo, a- ike i ke kau ana o Leola maluna o kela lio pienaena, nohla ua pane aku la oia i ka i ana aku: E hoouna akii aua au i ke kahulio nei, oia ka elele nana e hoike aku ia Pilipo Daika, e hele ana kaua no kekahi wahi loihi; nb aila aole he pono iaia ke hele mai 110 ke kakela nei," ua pono kela hoakaka a Kikila i ko Leola manao o ka hele aku

la no la o ke kanaka kahulio, e hooko i ke kauolia, aole no lini i piha ka hapaha hora, h'oea liou mai oia. Me ka eleu loa i hookau ae ai o Kikila ia i.eola maluna o ka 10 eleele, aia hoi ka hoihoi iloko ona, no ka hoomaopopo ana ! ' *°! eh * hoihoi iloko o Leola no' ka hoea mai o Pilipo Oaika, oi.ai o kelā kekahi o na kanaka hoowahawaha lōa a ua n Kikiia, me ka j ,okca ana iho iloko ona, ina 110 ka lilo aku o Leola i na kela kanaka, e hooli)oia mai ana oia i kana ka opulepule. I k ° la«a kau like'ana ae maluna o na lio, hoomaka aku l:i ko laua hele mahe ana, ahiki i ka hoea ana aku iwloko o ka paka, a ma kekahi alanui e moe ana i ka hema i hoohuli ae ai na ho o laua, no ke kamoe pololei ana aku o ko laua alahele no Burukale. - * No l eola, ke ike la oia i ka maikai o kela lio, aole he walii ea a p.enaena, aole no hoi l,e hepohopo iloko ona, no ka ike iho, aia o Kikila ke hele pu la me ia noo n t r kah b r' e n0 "' ea , nana ' honpīlikia aki, i kona ,vooa"a a , ku aka Hal< " H="»"ona, e lilo mai ah!n i m «? i r ei ' ? ,' me ' wahi c lilo kela huaka'i LnliL ll00h , a " C " 1 ' kona nianao, „a hoopoina k.a ae Oil 8 , k r,"f U Baun '°na i noi aku ai iaia. a luna t I» iLI ,a ° ? ' ~ele ko '- eo,a a ' a «' a ana ,nai mai H hni n* • 'i, . e f, ar . lle ,a nl 3nawa. a ke hoomaopopo B h l ! K ' aumal,a ° kol,a k°koolua me aku'ai'me & lehulehu wale " a P° a Uola i ala no ko KikiL L- t no ° no ° nni ana ina mea e pili a«a a, ? „0 ua kf,noL i! e kanaka l,ookahi . a »a i koho maoli iho ma keia ao no kona ola ana aku o^ k^,^jr a,va e aiaka v n , a kake ola ana n k r iw;i* ma ! kahl e lo »a mai ai iaia ka ike no af ika ' a pi, ° \.on: ' "° ike aC f iin #-» Ti„i, 1 . - Kuiana oiaio maoli. Hooi loa ia afL n a n m"f„n m3 L la uM ! ! 1,0 helehe ' e " a ° Kikila. «,a a mea oke kilakila, ka nuemae' V' aj ' aka «P io - ' ka " ole ai ke hel£, °'?'°, '" a °'' "°' ana . e c?sr k na^t«Te o n«fahinenr a0l! 'ka '" ea oiaio . iloko »"*• lalii loa lakou ka ;t_„ oa .*j® Ula k°na w^hi.'he haua niaaina apau ua Leola e* ! ak ° U 1"° Ma " a ana " mau ana ka hauoli maluna ona eh a ''. e " ohoal , ii kdna mau maka. 1 ,llai ka lke ana ku a ' $' KAole i pau.) v