Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 4, 28 January 1921 — Page 5

Page PDF (1.63 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

He Moolelo no ko

Helena Simoa Lanakila Ana

A I OLE

Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona

 

            @ keia ku-eia ana o ko laua makemakee ka makua@ hoopalau, eia nae, ua lilo iho la keia hookomoia @ ke komoma ka lima o Helena he mea hoolana @ mau manao, ua like keia mea i hanaia iho la @ e hoopaa ana ia laua kekahi na kekahi, o ka @ wale no o ke kakali aku a hoea mai o Mahealani, @ no me kuu aloha.

 

MOKUNA III

Halawai o Mr. Halebakona me Helena

            @ la kakaikalu ma hope iho hele aku la Helena @ o kona mau hoaaloha e holo lio maloko o Paka @ o Nu loka.

            @ ke kupulau he haawina hololio ka lakou o ke ao @ o ke kula, a ua nui ko lakou ohohia ma ia lea- @ kekahi mau horao kek kakahiaka e hele mau ana @ hololio me ka ukali pu aku o ke kanaka kahulio ia @ ka lakou mau wahi apau e hele ai.

            @ o no hoi o ka põe ao hou la ea, he hoomakaukauka @ aku ka lio, a mamuli o ia ano he holokuku ka @ ka manawa, a he ku no i ka akakaia ka ano o @ holo ana, e hilala ana i o a ianei i kekahi manawa. @ ole hookahi o lakou i halawai me ka ulia e lilo ai @ lakou e eha ai, a e noke mau ana lakou i ka @ kekahi i kekahi, i ka manawa e kapakahi ai kekahi @ o ka noho, a he mea lealea iho la no nae ia ia @ ka nunui o ko lakou mau leo i ka akaka ua lilo @ ka põe e hele ae ana ma keala nuie nana mai ai. @ e holo kainepu ana maluna o ke alanui i uluia @ kumulaau loloa. me ka monao ole ae he pilikia@ mai ana me lakou, e mahope mai no hoi ke @ ukli mai ana, a ia lakou i huli ae ai ma kekahi @ alanui, halawai mai la me lakou kekahi kaalio e 2 e kauoia ana e kekahi mau lio ahinhina nani @ ana hoi e ke kahukaa, a maluna o ke kaalio e @ mau keonimana.

            @ mamua loa o na kaikamahine e ae, a oiai no @ ana mau loa ua kaa mua iaia ka ike no ke @ @ mai ana. a hiki ai la i ke kaulawaha o kona liho W aoao, i kaawale aku mai kahi a ke kaalio e holo @ oiae nae e holonui mai ana na lio ia manawa ua @ oia e hookuiia mai, a no ke kokoke loa ana @ kaalio i kahi o kona lilo e holo aku ana, ua puiwa @ lio a pipika ae la ma kekahi ao ao o ke alanui, a@ iho la no ia iluna o ka nahelehelle e ulu ana @ alanui, a malaila oia i waiho ai me ka haikea loa @ me ka hiki ole ke oni ae.

            @ ana mai o kekai keonimana e kau ana iluna o @ ka haule ana iho la Helena, ua hooho ae la oia @ e hoike ae ana i kona menemene no Helena, a la no hoi ke kaalio ia manawa, a o kona lele @ ilalo, oia hoi ke kahukaa e hoao ana ma na @ kaohi mai i no lio a lele ana i o a ianei, a hele @ a Helena e waiho noi ole mai ana.

            @ o ia eleu on a o ia lele ana aku aohe oia i @ ma kahi a Helena e waiho mai ana, ua hiki @ kekahi kanaka opio a lakou o ka ike ole ana aku, @ ana maha'i o ke alanui a e heluhelu ana i @ kakahiaka mahope o kona kiola ana aku i @ o ka lepo, a hapai ae la ia Helena iluna@  a hoopili mai la i ke poo i kona amauma.

            @ Simoa, kuu mea aloha ---O, e na lani, na @ i kela poe lokoino?" wahi ana ma ke leo @ ka manawa o ka hiki ana aku o ke kanaka i @ aku o kaalio.

            @ i lele ai mailuna aku o ke kaalio @ oko aku, aka, o Mr. Halebokona no keia, @ Roboka, a i holo mai oia ma kekahi o kona @ e hoomakaikai ioloko o ka paka, a ika iho @ i halawai me ka poino mauwale e kau  @ ea lima o ke kanaka opio.

            @ no ke keia e Habat! Ua ike anei oe i ka @ opio?"

            Simoa keia." wahi a Aletona me ka nana @ oiai no oia e opaopa ana i la lima o Helena

            @ Simoa, auwe!" wahi a Mr. Halebakona o ka @ iho me ka ehaeha nui o kona naau, a ke @ la kona mau maka maluna o ka helehelena @ a ke nalu pu la oia iloko ana," oia no @ mea i makehehi a i aloha mai i nei kaikamahine @  ui maoli no," no ka mea, ua ike io maoli @ iho i ka ui o ke kaikamahine a kana keiki i @ ke aloha, a i noi mai ai hoi iaia no kona mare

            @anei ke kaikamahine i hulahula ai me Robaka @ aku nei au no ka hoike ana mai iau i kona @ anaina hulahula i malamaia ai ma ka manawa @ kula eha makahiki i hala aku nei?" i ninau @ Mr. Halebakona ia Habati Aletona mahope iho @ ana no kekahi manawa.

            @ no," wahi a HabatiAletona o ke pane ana @ hoomakue ana ae o ana ae o kono helehelna, no kona @ ana ae no kona lili ia Robaka no ka hulahula @ Helena ma kela po hulahula a na haumana o ke

            @ no anei kekahi ou ua koikoi loa kona eha @ haule ana iho nei on a?" i ninau hou aku ai ke @ elemakule, me ke ana pihoihoi iloko on a oiai oia @ ana a nana ia Helena.

            He kanaka piha aloha menemene oia i ka poe e halawai @ poino o keia ano me ia kulana waiwai a hanohano @ na hiki ole hoi iaia ke uumi iho i ke ahewa ana @poino keia keia kaikamahine mamuli o ke kahukaa @ oiai nae aole i manaoia e hoopoino maoli aku o ke kaikamahine, aka mamuli o ke ano ulia wale no i @ me keia poino.

            @ makemake i kana keiki e mare me kekahi @ haahaa a ua paa kona manao pela, a ua @ oia iloko iho on a e huli aku i wahine kulana @ a waiwai na kana keiki hanai, i like ko laua ku @ manawa like no nae aole on a makemake e hoopoino @ keoa nei kaikamahine.

            Mapua nae o ko Habati Aletona pane ana ae, makili ae, @ Olena mau maka a nana pono ae la i ke keonimana

@ e haka pono iho ana kana nana an iaia, a nui @ kona hanu, ma ke ano e hoike ae ana ua eha oia, @

            la au ihea? Auwe, o Aletona ka oe! Heaha ka @ o keia?"

            "Ka, heehaw mai auanei kau; he make paha kou ina no ka @ o ka po. Ua haule iho nei oe mailuna o ka lio @ anei oe?"

            Ia Manawa hooikaika ae la oia e noho iluna ma ke pale ana mai i ka lima o Habati Aletona a nana ae la ma o a maanei.

            "Ua eha anei oe?" i ninau hou iho ai Habati Aletona ma ke haalulu o kona leo, no ka mea, ma kekahi manawa mamua iho ua hopohopo maoli oia ua make Helena, a no kekahi mau makahiki lehulehu no hoi mamua aku ua haulehia keia kanaka opio i ke aloha i nei kaikamahine. "Ua haule iho nei oe mailuna iho o ka lio a waiho ilalo he mau minuke aku nei i hala, a no ia haule ana oe, pela au i ninau aku nei ia oe in a paha ua eha oe."

            "Ae, ke hoomanao nei au i kou haule ana mailuna ma o ka lio," wahi a Helena o ka pane ana ae. "Iau i holo mai nei ua hookui mai la au i kekahi mau lio e huki ana i ke kaalio ma keia wahi. Aohe au i eha, pela kou nana  iau iho i nei manawa," i hoomau aku ai ua Helena i kana kamailio ana.

            O ka olelo hookahi no keia i ka poe apau e haule ana mailuna mai o ka lio, i ko lakou manawa e ninau ia aku ai. "ua eha paha oe?" o keia iho la no ka mea e paneia mai ana. "Ahoke au i eha."

            "Nou no ka hewa. no kou holo mai nei me ka noonoo ole ae no kekahi ulia mamua o ke alahele, a ua holo nui maole no hoi kela hole ana mai nei a'u, in a paha he hele mailei nei aole no e loaa ana keiaulia; o ka mea pono loa a'u e hana aai oia ka makaale loa ma na wahi kee o ke alanui, elike me keia wahi; hookahi no nae kumu o kou haule ana oia ke pahemo ana o kuu wawae mai ke kaula keehi mai i ka manawa i puiwa ai o kuulio a lele ae la ma ke aoao o ke alanui. a o kou haule aku la no ia ma ka aoao.

            "O kau manawa hope loa i hoomaopopo ai oia kela haule ana aku ao mailuna aku o ka lio a waiho ana iluna o ka lepo. a me he mea la no kela ikaika paha o kou haule ana aku a huipu me kou makau, oia ke kumu o kou ike ole ana ae no kekahi manawa.

            "Peha la kuu mau aikane, ke manao nei au aole paha laua i halawai me keia poino elike iho la me au i nei manawa, a pela hoi me na kanaka oluna o ke kaalio." wahi hou ana me ka alwa ana ae e nana ma o a maanei.

            "Aohe au nana ana, aku i kela mau mea maluna o ke kaa a pela me na lio, e Miss Simoa, na lakou, no ia e makaala no lakou iho, o eo no kau e nana mua iho, in a ua eha oe ea, e hoike mai, i hanaia aku kekahi mea nou e pono ai.

            "Ei ae au me aikane ke hele nei ma ke awiwi mahope o ka laua mahope o ka laua hele ana aku la e nakii i ko laua mau lio i ke kumulaau mahai o ke alanui," i pane iho ai o Aletona, me ka nana an iho  ka lede opio oia e ana pono iho ana i ka helehelna nohea o Helena, i hou iho la: "E oluolu oe e hoike mai ma ke oiaoi loa, ua eha anei oe a aole paha? Aole nei he hui mai o kou kino, a i ole kekahi wahi paha o kou mau lala?"

            "Aole hui o kou kino, a aohe no ou wahi manuheu. e Mr. Aletona, e manaoio mai oe i keia au e hoike aku nei, a mai hopohopo iki oe nou," i pane hou ae ai o Helena me ka akaaka pu ana ae, "eia nae, mamuli o kou haule ana, ea, ua piho au i ka haalulu no ka piha i ka makau ame ka ikaika pu o kela iolaia ana iho ou iluna o ka lepo."

            Oiai no oia e kamailio ae ana hoao pu ae la oia e ku iluna. a oia no hoi ko Habati Aletona manawa i ku ae ai a hapae ae la iaia ma ke kokua ana i ku pono ae ai oia iluna.

            "O me ka mahalo nui ia oe," wahi a ua o Helena, me ka huki pu ana i kona lima mai ka aletona paa ana aku," aaohe ou pilikia i koe i nei manawa, ua ku ae la au iluna, nolaila ea hookuu mai oe iau."

            "Ina pela, hele pu mai oe maau no kahi o kela noho e ku mai la ma o kahi au o ka noho ana a ike mai nei au i ko haule ana." i pane mai ai ke kanaka opio puuwai hamama, a o kona hoomaka aku la no ia e hele mamua.

            Ua hoea mai i la aikane hulumanu a ua o Helena ia manawa, a i ua o Helena e ukali aku ana mahope o ke kanaka opio no kahi ana o ke kuhikuhi ana mai, o na aikane pu kekahi ana e ukali aku ana mahope one, a hookahi o laua i paa mai ma kekahi lima o ua o Helena, a o na helehelena o na aikane a elua ana ia manawa ua hele a keokeo pu, me he mea la ua loaa i ka mai piva, no ka mea, ua piha loa laua i ka makau ma kela manawa o Helena i haule ai, a no ke kuhulio hoi ua ano e loa helhelna a me kona manao pu.

            O Mr.Halebokona pu kekahi i hahai mai mahope o na lede e alakaiia ana e Aletona no kahi o ka noho malalo o ka malumalu o ke kumulaau, a he helehelena kaumaha pu kona oiai oia e hele aku ana no kela wahi me ka piha noonoo ma kona mau maka ke nana aku me ka ano pihoipihoi. Ua hooiaio oia nona iho mamua o kona hui ana aku me kona hoaloha e noho mai ana maluna o ke kaalio o ke kalaiwa o ka lawe ana aku a hoopaa ma kekahi aoao o ke alanui, a hoomalielie aku la i na lio i pau ko laua puiwaiwa, a e kakali mai ana hoi o ka hoi aku o kona haku, aohe i eha ke kaikamahine.

            He oiaio, aohe wahi o Helena i manuhea, aohe no hoi he wahi i maui o kona mau lala a wahi e ae o kona kino, iloko o kela ikaika o ka haule ana iho, a oiai o Helena e noho mai ana maluna o ka noho laau malalo iho o ka malumalu o ke kumulaau, ua hoi hou mai kona ikaika elike me mamua, me kela ano hoihoi pu on a elike me mamua aku o kona haule ana.

            Hookahi no kumu o kona eha ole ana, oia kona wehe e ana i kona wawae mai ke kaula weehi ae a lele maoli aku la iluna o kahi nolunolu o ka mauu e ulu ana mahai o ke alanui, a in a ka aole oia i makaala inua in a ua eha oia.

            "Ea, e Mr. Alekona, e oluolu oe mai nana mai iau ma ke ano ua pili kaumaha oe. " i pane ae ai o Helena i ke kanaka opio e nana pono aku ana iaia, i ka manawa i haule pono iho ai oia iluna o ka noho. oiai hoi ke kanaka opio e kulou iho ana maluna on a me ke noi mau iho iaia e hoike ae in a ua eha oia ma kekahi wahi o kona kino, i hiki ai iaia ke hana aku i kekahi mea nona e pono ai.

            O ka Alekona mea e noonoo ana ia manawa, in a no ko Helena hoike mai ua eha oia, in a ua kena koke oia i kekahi mea e kii i kauka a e holo mai ma ia wahi, a i ole, lawe maoli akuia Helena no kahi o kekahi kauka kokoke mai, i hoopauia ae ai kona pilikia iloko o ka manawa pokole, a i ole kauoha aku paha i kekahi kaalio e holo mai no ka hoihoi ana aku i ka hale.

            "Mai kaumaha oe nou, e Mr. Alekona," wahi a Helena o ka pana ana ae. "Aohe ou wahi i eha, e manaoio mai oe i kau e hoike aku, he oia mau i maikai o kou kino aohe wahi i eha. E hoomaha iki ae au maanei no kekahi mau minuke ahiki i ka pau ana ae o kou ano haalulu a pihoihoi, a oiai au e hoomaha ana, ea, e oluolu oe e hele aku e nana i kuu lio, a ino aohe on a wahi i eha, a aohe no hoi he an puiwaiwa i koe, lawe mai oe iaia maanei i kau hoi aku."

            E ku mai ana no ka lio o ua o Helena kahi e hiki ai ke ikeia aku. He lio laka loa ia, a e hamu mai ana no hoi i ka weuweu mahai o ke alanui, o ka uliuli ino o ka mauunanea loa ia i ke kulou ilalo e ai ai, a e hele ae ana hoi ke kanaka kahulio no ke kii ana ae iaia ia manawa.

            Ua hoea mai la o Mr. Halebokona ma kahi a Helena e noho ana ia manawa ame ka leo oluolu loa oia o ka ninau ana mai:

            "Ea, e ka lede opio, he oaaio anei aaole oe i eha? Ke manao nei au aole oe i kupono e kau hou aku maluna o kela lio mahope iho o kou halawai ana me keia ulia. Ma kou manao aole no i nele kou eha ma kekahi wahi o kou kino, a in a e ae mai ana oe, aia kuu kaalio ke ku mai la ma o, ua hiki kela kaalio e hoohanaia aku no hoihoi ana aku ia oe i ka hale in a makemake oe. Na kuu kahukaa e hoihoi aku ia oe i kou hale, a na ke kahu lio hoi a oukou ia e hoihoiaku i ko lio i ka halelio. Ke ike nei au i kou aie ia oe e pono ai iau ke hana aku i kekahi mea nou e pono ai, oiai, mamuli ou i halawai ai oe me keia ulia a mai poino oe."

            Oiai o Mr. Halebakona e kamailio mai ana i ua o Helena ke noonoo la oia no kana wahi o ka ike mua ana iaia, aohe nae he hiki iki e haupu ae no kana wahi o ka ike ana, oiai nae he helehelena ko Mr. Halebakona ana i kamaaina ai.

            Oiai oia e nana pono mai ana ia Mr. Halebakona, ke mahalo wale la no loko ono i ke kanaka elemakule ui, a he kanaka kulana hanohano a kiekie i kana ike mai, pololei kona oiwi, oluolu kana kamailio ana, a ua like no hoi ke keokeo o kona oho me ka hau.

            La Mr. Halebakona i hoomaka iho ai e kamailio i ua o Helena, wehe mua ae la oia i kona papale, a no ka mea, ua ike maopopo loa mai la oia o ka lede opio no oia e hulahula pu ana me kana keiki Robaka ma kela po i weheia ai he aha hulahula no na haumana kula i puka mai ke kula kiekie mai, a o ka lede opio no hoi a kana keiki o ke noi ana aku iaia e ae mai e ilio i wahine mare nana mahope aku, a hoole mai ai oia, a i ua o Mr. Halebakona e nana pono iho ana ma helehelena o Helena, ke hookahi pu la oloka on a i ku ui ame ka nohea o ko Helena helehelena. A ke olelo wahi iho la no oia iloko iho on a. "ke kumu no ka ia o kuu keiki i makahehi ai no ka ui io maoli no."

            "O, me ka mahalo nui ia oe no kou haawi ana ma la i ko kaalio no ka hoihoi ana aku iau i ka hale," i pane ae ai o Helena me ka helehelena hoihoi ame na olelo maikai loa hoi, e hoike ae ana i kona paa rula ame kona kulana he lede opio i hoonaauaoia.

            "Aohe ou manao e hoi aku no ka hale, oiai aohe au i eha; he oia mau kou ikaika, me he mea la aohe au i halawai iho nei me kekahi ulia, a he makemake no hoi au e hoomau aku i ka makou hololio ana me au mau aikane puna a ke onaona, a oiai hoi no laua ka makemake, aohe hoi he hana pono nau ka hoohoka aku i ko laua makemake hololio kakahiaku.

            "E noi aku ana au ia olua a elua mai hookaumaha i ko olua noonoo nou, no ka mea, ke hoike aku nei au ia olua me ka oiaio loa, aohe au i eha," wahi a Helena o ka pane  ae, me ka haka pono o kona mau maka i na keonimana e kuku aku ana mamua on a.

            "E Folora, e oluaolua oe e haawi mai i kuu papale," wahi ana i kekahi o na aikane ana: " ooe kou aniani nana i nei manawa, e nana pono mai oe in a ua pololei kekau ana ae manawa, e pono mai oe in a ua pololei kekau ana ae la au i kuu papale," me ka nee ana ae i ka akaka. "Pehea ua kupono ae la anei? Ae, ke ike ae la no au ua kupono," oiai oia e hophop ae ana i kona wili oho me ke kau ana i ka papale, he manawa hoi ia no na keonimana ame na aikane e akaaka mai ana, me ka i pu ana mai.

            "Koa maoli no oe, e Miss Simoa; me hea la i ka nana aku he mea ole loa ka haule lio ia oe!"

            "E Mr. Alekona, e oluolu oe e hoike aku i ke kahulio ua makaukau au no ke ee hou ana aku," me kona huli ana ae e nana i ke kanaka opio, me ka pii o ka ula ma kona mau papalina, no ka kona hoomanao ana ae i kona moe ana maluna o na lima o ke kanaka opio i na minuke mamua aku.

            "E Miss Simoa, e noi aku ana au i kou oluolu e ae mai, a no ka mea, e hea hauoli loa nau i ka ike ana aku ua hoihoiia aku oe i ka hale me ka palekana. Aohe ou makemake la i ka ike aku ua kau hou ae oe maluna o kela lio, me ia laka a oluolu no on a i ka nana aku," i pane mai ae ke kanaka opio.

            "O, me ka mahalo, me ka mahalo nui ia oe no ia mau oleleo makee au no kou pono: ua piha noonoo no oe me ka lokomaikai pu, aka, aohe ou makemake e hoi i ka hale i nei manawa a hookoia aku ka makemake hololio o kuu mau aikane."

            @ ka ike ana iho ke kanaka opio aohe mea hiki iaia ke hana hou akum no ka me ana paakiki loa no ko Helena manao i ka hele e hololio me na aikane ana. ua hoopau ae la oia i kana noi hou ana mai, no ka mea, ia manawa ua kahea aku la o Miss Simoa i ke kahulio e lawe mai i kona lio ma kahi ana e noho ana.

            Ika hoea ana mai o ka lio ma kahi a Helena e noho ana, o ka Lunakanawai Hale akona ka mua o ka hele ana aku e nana pono i ka noholio e kau ana maluna o ke kua o ka lio, e pela hoi me na kaula opu, i maopopo ai iaia ua paa ia mau mea i ka hauhoaia e pelekana ai ka lede opio ke kau akum a i ka maopopo ana iaia aohe pilikia e hemahema i koe, kokua mai la oia ia Helena ma ke ee ana aku iluna o ka lio, a pela hoi i na aikane a ua o Helena, a i ke kau pono ana aku o na lede opio iluna o na lio o lakou, a haawi no hoi na aolha kakahiaka, o ka nee nui aku la no ia o ua mau kaikamahine la i ka holo, me ka hehe o na aka, a i kahulio hoi e ukali aku ana mahope o lakou, me hea la aohe ulia i ikeia mamua iho.

            La lakou la e holo la ke ku aku la ke kanaka opio M. Halebakona nana ia lakou i ka holo ahiki i ka nalowale nui ana aku nua kekahi wahi kee o ke alanui, alaila huli mai la ke keonimana aoo e nana i kona hoi, a i mai la:

            "He manawa loiho loa i hala aku nei kou ike hope loa ana ia oe, e Mr. Alekona. Ihea oe kahi o ka naowale ana i loko o keia mau makahiki lehulehu aku nei i hala?"

            "I ke kulana kauhale o Bokekona, mokuaina o Masakuseta, kahi au i hoohala ai i kekahi mau makahiki elua maloko o ke kula ao oihana kalepa, a i kuu hemo ana mai, hoi aku la au e noho hana ma ke ano he kupakako na kuu anakala ma kekahi halekuai on a," i pane aku ai ke kanaka opio.

            "Ahe, oia no ka kou mea i nalowale ai i kela mau makahiki aku nei. Alaila, ia puka ana no paha ou mai ke kula kiekie aku, o kou holo no ia i ke kula ma Bokekona?"

            Ae: aole au i hoi koke aku, ua noho iki iho au ahiki i ka make ana o kuu makuakana. Ua make oia me ka ilihune, a i lohe ana aku o kuu anakala no ia make ana o kuu makukane ua kakau mai la oia iau in a ua e ae ana e hoi aku a noho me ia, e hoao ana oia e hapae ae iau ma kekahi kulana hana. Owau kana kakauolelo pilikona no na makahiki elua, eia nae, elua mahina i hala aku nei ua poho kela oihana kalepa ana, e no ia kumu ua hooikaika kino hou ua ma kekahi mau hana au i manao ai e loaa iau ka pono,"

            "Alailo, aohe au hana i nei manawa, ae, oia anei?" i ninau mai ai ke keoni mana aoo. la manawa like ua ulu ae la kekahi manao iloko ono mamuli o kona aloha i ke kanaka opio no ia hoakka ana mai ana no kona huli hoi i hana nana e pono ai kona noho ana, a no kona hoomanao puana ae no hoi kekahi no na olelo maikai a ke kanaka opio o ia pane ana iho ana ma ke oluolu ola, oiai oia e hii ana ia Helena Simoa iluna o kona mua lima, ma ka manawa ana o ka holokiki ana ae e haawi i kana kokua ia Helena.

            "Aohe au hana i nei manwa, a ua aneane loa ua e piho, no ka mea, ua aneane e pau kau mau wahi dala o ka hana ana," wahi a Alekona o ka pane ana aku, me kona ano hilahila iho la nae ia manawa no ia pane ana, a  he leo no hoi kona a ke keonimana aoo e hoolohe mai ana me he mea laaia ka ehaeha iloko ona no kona nele.

            "Iloko o ka pule aku la i hala me mau mile lehulehu kau o ka helewawae ana mai no ka huli ana i kekahi mea e hana aku ai, eia nai ahiki mai i nei manawa aohe wahi hana iki i loaa."

            "O, kaumaha maoli ka kela!" wahi a ke keonimana elemakule o ka hooho ana ae, "he mea hookaumaha io no ia i ka noonoo, ke hooia aku nei au ia a no ka mea, ua ike au iau iho no kekahi manawa. Alaila mahope o ka hala ana o kekahi minuke o kana noonoo ana, i hou mai la: O ia oe no ka haawi ana aku i hana e hoomaka hou ai oe e huli i kou pono ma keia ao, e loaa ana kau hana.

            "Ina hoi ha pela, e hoea ae oe i kou keena hana ma ke alanui Anuinui Helu 63 ma ka hora 4 auwina la. No ka mea ia manawa e kaawale ana au mai na hana e ae apau, a e loaa ana hoi he manawa maikai loa no kaua e kukakuka ai, malia o loaa iau kekahi hana kupono nau."

            He helehelena hoihoi loa ko kanaka opio ia manawa no nei mau olelo hoolana manao loa a Mr. Halebakona o ka pane ana mai la iaia, a ke noonoo la nae oia iloko iho ona ma ke ano hea la i lilo ai oia i mea na ke keoninana e nana mai ai, oiai, aole no oia i kamaaina loa, koe wale no na manawa ana e hele ae ai i ka hale nani o keonimana no ka huli haawina hoailona helu pu ana me Robaka.

            "O, me ka mahalo nui ia oe, e Mr. Halebakona, no kou lokomaikai, a elike me kau i hoike mai nei e hoea aku ana au i kou keenahana i ka hora 4 ponoi o keia auwina la,"me ka hoihoi o kana kamailio ana mai, a no ka mea, ua aneane maoli oia e hoopau i kona manaolana no ka loaa o kana hana ma ka manawa ana o ka hele holoholo ana mai no ka paka, no ka mea ua makemake loa oia e loaa kekahi hana nana e hana ai ma kela kakahiaka, aohe nae he loaa o ka hana.

            O ko Mr. Halebakona haawi mai la no ai i kona aloha kakahiaka, a huli aku la hele no kahi o kana kaalio e ku mai ana ma kahi a ke kalaiwa o ka lawe ana aku hoopaa mahai o ke alanui, a ai ee ana aku ana me ka mama loa, elike me kekahi keiki opiopio loa, hoohuliia ae la ke kaalio a hoi aku la no ke kulanakauhale.

            He la nani ia e hauoli ai kekahi mea, a no ka mea, kalae ka lani, aheahe maikai no hoi ka pa ana a ka makani; he ui no hoi nawahi apau ke nana aku : pumehana maikai ka la a uliuli na mea kana mai o a o, eai nai, no ka loio Halebakona, kekahi o na kanaka waiwai loa maloko o kulana kauhale o Nu loka, iloko nae o ka nana o na mea apau ua looa ole no he hauoli iaia : ua lilo ka ulia poino i halawai ai me Miss Simoa ana i ikemaka ai, a pela hoi me ka moolelo walohio o ke kanaka opio, i mau mea hoonaluea loa i kona noonoo.

            Iaia i nana aku ai i ka helehelena nohea o ke kaikamahine a kana keiki hanai i haulehia ai i ke aloha, a i noi mai ai hoi iaia no ka mare aku me ia, a heluhelu pu aku hoi i ka naau o ke kanaka opio, Habati Alekona, mamuli o kona lohe pono ana aku i na olelo ana o ka pane iho ia Helena Simoa.

            "O, e kuu aloha, Miss Simoa." he mau olelo ana o ka lohe pono ana iho, o Habati Alekona ka kekahi i haulehia i ke aloha ia Miss Simoa, ua lilo ia i mea hoonaluea loa i kona noonoo.

            Iloko o ko Mr. Halebakona mau la opio ua ike no oia i ka ehaeha o ia mea, he aloha, a eia nae, ma ia hope mai ua loaa iaia ka hoomaopopo i ka hopena o ia mea he aloha, ua hana no oia i kekahi mau hana i oi aku i ke kupono, aole nae oia i hana i kekahi mea e hilahila ai oia a e waia ai hoi kona inoa maikai.

            Ma kana mau hana apau i lawelawe ai, ma na hana kalepa, ua nana mai ia mai oia e ka lehulehu ma ake ano he "kanaka pololei." a he kanaka hoi e ku olelo iho ana a hana i kekahi hana e hilahila ai a c waia ai kona inoa a e haule ai oia mai kekahi kulana hana mai, o ka mea i ike mai ia nona, in a he kanaka kekahi i komohia iloko o na popilikia o keia ola ana, e haawi koke aku ana oia i kekahi kokua elike me ka hiki iaia : ua nanaia mai oia e ka lehulehu ma ke ano he kanaka lokomaikai.

            Aka nae, ma keia la, ua loaa ia Satana kekahi wahi na waliwali iloko o kona puuwai, a ma kahi i puka o kona aahu kila ua komo ia iloko on a, a ua hoao e hoowalewale iaia e "lulu i ka makani" i ohi ai oia i ka hua "puahiohio.'

 

MOKUNA IV-- KA HALEBAKONA MAKANA

 

            I ke kani ana o ka hora 4 ponoi ma ka uwaki o Mr. Halebakona e kau ana ma ka paia o kona keena hana, kikeke aku la Habati Alekona ma ka puka no ka aeia mai e komo aku.

            "Komo mai," i kahea mai ai ka Loio Halebakona, me ka nana ana mai iluna oiai oia e kakau ana i kekahi leka ia manawa, he helehelena kuoo nai kona me ka haikea.

            O ka wehe mai la no hoi ia o ke kanaka opio o komo aku la, elike me noi.

            "A, o oe mai la ka ia, e Habati Alekona, makaala no ka hoi oe: noho iho ilalo maluna o ka noho," me ka kuhikuhi ana mai i kekahi noho e ku ana ma kekahi aoao mai o ke pakaukau ana e kakau ana, i hiki ai iaia ke nana pono mai i ka helehelena o ke kanaka opio.

            "O, me ka mahalo ia oe, e Mr. Halebakona," i pane aku ai ke kanaka opio, alailo noho iho la oia ilalo elike me ke kono o ke keoni mana elemakule.

            "Ea, e Mr. Alekona ke manaoio nei au o kou puka like ana mai no paha me Robaka mai ke kula kiekie mai ea, aole nei?"

            "Ai; ia manawa like no maua i puka mai ai: he hoapapa oia nou no eha makahiki, eia nai, ua puka mai oia ma ke poo o ka papa, a owau hoi ma ke huelo," me ka manao paha on a e nalowale ana kona manao i ke keonimana elemakule.

            O ka manao o ka Alekona kamailio ana aku oia keia, na puka mai o Robaka me ka hanohano ame ka mahalo nuia ia, a nona ihop ua nele oia ia haawina, a oia ko Mr. Halebakona manawa o ka pane ana mai :

            "Malia paha aole oe i hooikaika i kau mau haawina, e pela i like ole oi ai ko olu mau kulana, Ke hoomanao nei no au i kela halawai ana ou me oe ma kela po i haawiia ai he aha hulahula nui no ma haumana o ke kula kiekie i puka pono mai ke kula kiekie mai. I lilo ai halawai ana ou me oe mea poina ole iau mamuli o ko kuhikuhi ana mai iau ia Miss Simoa ma kela ahiahi, in a aole oe i poina. He mea kupanaha no hoi i kau noonoo iho, mai kela manawa mai ahiki iho la i keia la aole au i ike iki i kekahi o olua, a o ke kupanaha au e olelo ae ai oia ko olua oili like ana mai i ka manawa hookahi a ma kahi hookahi hoi a ku ana imua ou.

            "Ma kau nana aku nei i kela lede opio he nohea ole maoli no kona helehelena a kekahi kanaka opio no e nele oleai ka makahehi a e haulehia iho ai hoi i ke aloha, aole anei ou manao iho pela, e Mr. Alekona?" a hoomaha iho la ke keonimana aoo i kana kamailio.    

            Pii ae la ka ula ma na papalina o ke kanaka opio me ke kahaha pu iloko on a a nana aku la i ke keonimana aoo me ka manao hoohuoi iloko ana no ka hapai ana mai i kekahi kumuhana okoa, oia hoi ke kamailio ana mai i ka mea e pili ana ia Helena Simoa, oiai he mea pili hoi i ka hana kana o ke kauoha ana aku iaia e hele mai, a heaha iho la la ka pili o Miss Simoa ma ka mea e pili ana i ka hana.

            "Ke manao nei au ua lohe ka paha oe i kau mea i olelo iho ai ia Miss Simoa i ka manawa au o ka hapai ana ae iaia mahope o kona haule ana mailuna iho o ka lio au i manao ai ua make paha oia?" i ninau aku ai ke kanaka opio me ka mau o ke kahaha iloko on a.

            "Ae; ua lohe iho au, a ua koiia mai au e hoike aku ia oe ua hoike maoli ae no oe i ka mea huna iloko o kou puuwai no kela kaikamahine, aole anei pela ka mea oiaio?" i ninau mai ai ka Loio Halebakona me ka akaaka pu ana mai ; "aka nae, aohe pilikia i hanaia, e he mea oiaio no, he kaikamahine huapala o Miss Simoa e nele ole ai no ka makahehi o kekahi kanaka opio au e manaoio nei e haahea iho ana no oe in a no ka lilo mai on a i mea aloha nau."

            He mea oiaio ia au i olelo mai la, e Mr. Halebakona," i pane aku ai o Habati, a i hou aku la; "Pehea la kou mano aole anei o robaka i haulehia i ka aloha nona, a aole anei oe e haahea ana in a e lilo ana o Miss Simoa i hunonawahine nau?"