Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 4, 28 January 1921 — HOOPULAPULA, HOOLAUPA'I, HOOWAIWAI AME KUOKOA, HE HOOKAHI NO IA KINO [ARTICLE]

HOOPULAPULA, HOOLAUPA'I, HOOWAIWAI AME KUOKOA, HE HOOKAHI NO IA KINO

(Hop;roatJ&. mai.) 0 ka oielo a kekahi-poe ,e olelo nei he uuku-loa in niaij <la'a, i.kn hnje no pau loa, a i ka pa uo hoi, Hele loa i kahi 0 I<3 nele, aole ioaa' kfi \neaai, a ,he nui ali» na olelo e noke niai'ai, o ka 'kekahi hoi, i ka ha'a aiia o na makahiki elua, e nui 'ana. ka ;'att<hau e likuio ai, he ku mao]j no i ka -kein mau 01010, mai na iahuPfc, i ae ole ia q kontQ mai, ame kuti no hoi. . _ maoli ko'u kahgha i aa olelo o keia ajio, c knknlu mai la o ke kanawai aina mua, q ia-ka māikai, o ia hoi 25 inoa 6 waiho aku ai i ke aupuui, alaUa hemo ia aina, ina na paa i ke iko a i ole i ka halakahiki, lie maikai ia, no ka o»ep, ua pau mua i ka hannia, he iioho wa?e no. kai»j nn kc <lala no isl e ht»le mai. , He kupannha no paha na manno o keka"hi mau makamaka, he poloiei no ia, 0 ka mea, apiki, e ikeia nei, o na lahui e, ke'pii nei ilunu, o ka \vai_wai ame ka hanohano, «une.ka hoopulapula i na mea apau a hoolaupa'i i koha mau uina, a hoowaiwai no hoi, kuokoa kona nohd; ;ma, a ka ia Ja aka, hoi keja i £o la nina, ua pih'a ko ia la ekeeke, a r nohoi no ka-it|hana ihope pei r me koJako,-no ka. mpa ain kou 'hilinai maluna.o ka aeiike uknpau, na ia la e liana na ipea o i;mi o ke iu wale a ; ku no, nana me kou manao o oe ana ka meu laki o olu.i, i k;i -Jmi pono ana oii i kfl mea oiaio, ua papakolu ko i.i la loaa maMiua ou, oiai'ua aelike ohia e hoopaa ana i na mea apau, ma kanahanu ana, e hiki ole ai ia oe ke onioui ;all;u, a manno Iho oe, o oc ka^ianu. Nolaila, i kou ikp ana i ka mua amo l:a. liope o kau niea i h:ina ai, o ia hoi mi> k»hi o kou honp.il;ij}u,la a honlāupfi 'i ia. oe iho, o l;a inei •apiiii na le'e nini !a ia mau pomaikai mni kou limn t «ku, a o-'keikahi nip.i au e Hana ;iku ' :i: o :« no keiā: i l:;i % loaa ana mai la o j kou palapala kihi, ke hanaia nei in ] hana, o ia'hol ma kahi n ka leohnlonuiM [ a ! :ti \u 00, 6 : La-)iien o, ke iiuwi.ia | a la ia i ka lahni e. . •' ' ' Ke olelo inal nei kekalii poe o kou kuleana ia, ina no au e makemake ana |e hoolilo< no'u no ia kuleana. ~ ' < E nana mai e ka lehu|ehu i ka iilee ole o keia .mau kanawai, o ia hoi o 1 koleahi, ao)e e Li'ki ia oe ke hooli)o aku i i 'kou noho ana «■ hala na ipakahiki he [ 99, a i ole 30 makahiki paha, ■. i koii | niakemake ana e nee m"ai ka aina^ku, [ o'ia hoi ma ke.kn,hi nia-helo 'ke olelo ae;' % hoomnha ana oe, ua-pi.ha no .koi kau ! ekeeke, a 6 kau keiki, a i- qjle. kau moopuna ma-kou makalua, me keip mau hoomaopopo ana i na waiwai au--1 hoouiu ai ame na liolohol»>na ( a e kau« i f *i ka waiwaiio, alaila o ia man r\a}a e ■ukuia mai no ia mai kau keiki, a i ole, mai- kau moopuna mai, ma ke kakoo inai a ke oiai o leu ma;kaukau mhu ana kela ekolu kaukani i ika poe hoopono, a malama i na inea apau e waiho itna malunā o ka aina; ma keia e poaiapuni mau ana keia mj\u apana aina iwaona iho o kou 'ohana, a i ole i kekahi ohana e aku, o ia hoi-he Hawaii wale no ame hapa; nolaiiln he 'ku maoli keia maluna-o ke .kaulike, aole hoi e lilo wale no i ko kanaika hookahi, a o ia hoi ke waiwai » ;ilifenne hoi kekOihi. "■ ma keia e waiwai like ana, &• ana me ka olnolu ,oiai ua' hana aku oe i na mea e oluolu ai ka m.aka ke nana. aku, uliuli na meakanu, «ia na holoholona ke holoholo mai la, aia hoi kau mau4ceiki imua o kou alo me n.a heleh£|Jena hauoli, a mohala maikai; nōlail ai ka hoihoi pono *ina ae i ka luiuu o keia kanawai lioopula,pilllfi' aine,)ipolanpa 'i, e kn m«u aku «na .ia'i» lianauna aku, ia hanauna aku, ji'o ke kanawai 25 inoa hoi, ua loaa ia oe ka ipana 'kuai aku ,ina ua loaa kau pa« lapala kila. \ Owai ana ke ma o keia kno'awai? He mea.Uifci lon ia ke olelo ne, o ia Jho o kanaka hookahi i makaukau v me 'ke <)ala, a i"pje i ka hui mahiko no hoi, o ka hopena, lieaha ka 'mea e ike ia anaf 0 ia no ka pau loa o na ai.na aupuni i ka lilo i ke kanaka "hookahi, N a i 010 ilo'ko o ka lima o n.i liui imi waiwai, a i -ka hala ana *o nn makahiki he 99 >a i ole '30 paha, pehea e olelo mai ana lakou la o makou ka nwna e ,hana iHn mea a makou i ike'ai 'he pono. L T a. ike no kakou ia mau mea, o ia, ly)i 'kokua no ka kui ia iakou hui iho, a pela no hoi ke kannka, hookahi, kokua no oia iaia iho,Ho <kā m6a, ua nui kahi a kona mau lnna i komo ai, li&na ai; nolaila noho ho oia i kona rumi, 'he lioonee wale no 4ti, o ka oni no ia O ri» mea paakana, a o ka mea e ikeia ana ,o' ia ka pau -loa o na mea apau ma ko lakou la aoao, a ku iho la kakou, aole e hiki ke hana aku, no keaha mai* 0 ia ko kakou ku ana a kakoo aku i ko lakou m'flkem?ike i keia mau la a 'keia kanawai e hanaia mai nei, no koa pono. - Nolaila kuu iwi, ina o ka manawa niaikai keia o ku like ai me ko kakou mau hoalōha o na aina 9 mai, alailk aole loa i lohi *ka manawa nou an|e ka meakakāu nel, e ku ae iluaa, ma o kou man kapuaiwawae, a maloeloe iluna o ku lepo o ko kakou mau kupuna, a e hāna i ka lakou hana maa'nian, o ia ka; maiiiai, kahi lawai'a, kahi ' hanaimoa ame pu^B>' n e noho • ai 6e me ka oluolu, a e kuiike aaa hoi me

kou mau hoaloha o na aino e, a e ohumuhumu like ann, no ka mea., un hnnn aku oe i kekahi mea e kulike ai olua ma ia kulana like, no 'ka mea, aole loa e loaa ia oe kau mea i makemake ai, ke hnna ole oe. Nolaila i kou hoihoi pono ana ae maluna o ke kumumanao o keia kalaimanao ana, aia iloko_ou ka man-aol?ina # no keia 'kanawai, e ,hoi hoy aku ihope, aole Joa. i īohi ka. manawn, no ka mea, niea miia-mau i k£ ola ana. o jre kanaka, aole !oa he wa e pau ai kana nema ana, j oiai i konq ala ana mai i kakahiaka { aihiki i kona moe ana, e ana' na 01010 he moa no *hoi 'keia, o mea. no< hoi i men, mai nei i ka hele pu iho no a hooakamai mai ' nei, a he nui aku, J wela no hoi keia la, ua mai nei hoi | keia 10, o ia iho Ja ke kulana o ke oia | ana V) ke kanaka, i kona aia nna, a he3ej e puka mau ana. na ole]o s ahewa, ain no pau ae 'a id ,mali olelo, a i kekaihi lp aku'no, o ano no, oini nae o ka" moa oiaio maoli, loke a molama, lohe a kana, lohe a imi , i ka j«'aiwniio o ia mea, a'ole o ke ku-e Itokeno, a pnkn na olelof luipono ole, na olel--» hooweiiweli, a hooma'ka 'uka 'u, oiai aole oe i imi mna i ka nina o ia mea, 12 ku ae a :alnu i na mpdii(iha. » hana"aktt a i ku i kahi o ka pomaikni • nou no Jioi ia pomaikai ,a i *ki| no Ini i ikahi oke po»ho, nou no hoi po'.o ana, no ka--g\en un lawelawe akn- oe ' -na eholomua ai. • | (Aole i pan.) ■ - -