Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 9, 4 March 1921 — He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona [ARTICLE]

He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona

i. ]K.f/anapanaj>a aku i na ano maikai apau o ka pono 4 na mea apau a e hoopau loa i kou mau manao pouo ( }>au e hoopilikia mai ai ia oe. \ i ule pela. e hoolohe aku anei oe i na a'o ana a na kau- , ka Mea i pepehi ia, hoomaewaewaia, a hoinoia ma na :tj»au. a kekahi kanaka okoa aku i a'oia ai o ke alolia ■ no ka mea hana e hoohanau mai ai ike aloha, ao ke .ka naau niaemae. ka lakomoikai na hua i liiki ole ke ; a mai luna mai o ke kakalaioa ame ke kikania, aka, o . Inahna, ka hoowahawaha ame ka manaoino wale no." '\mlc i hoopau kokeia ko'u mau manao inaina i ka'ma.l lu»okahi," wahi a Makaleka, me ka haalulu o kona leo, 110 na la lehulehu ko'u hakoko ana me na manao e ' . i. kikina mau ae ana iloko o'u e hana aku i ka ino elike .» i;i a ko'u enemi i hana mai ai nialuna o'u, a i ka mana- .. h.-pe loa nae ua lanakila ko'u manao, a ua lilo au he ..1 ! hanau hou ia me ka manao, me ko'u hooholo ana i10..V. ..V. he mea maikai na ka'u kaikamahine e hoomaikai inai - m'u. a e ike aku au iloko ona i kekahi mea waiwai loa knpoiio ai e hoohalikeia mai e kekahi poe. N _. ia kumu au i hoopau ai i ko'u mau manao hoino 1. u Ua hoohuli aku au i ko'u kua ina 11001100 lapuwale :i hooikaika iho la e kanu iloko iho o'u i na manao • .'.jt<vtJo oiaio apau, na manao a'u i makemake ai e ikeia ..ku i:i mau anu niaikai iloko o ka'u kaikamahine. No ia - innu. e Keoni, e ike iho oe nou iho, no ia kumu au i make- ■ .akeule ai e 11001100 nou elike me ka loihi o ko'u ola ana, ! ina he hana ia a J 4t i huna ai iku i kou makemake a e \ >uluuluia aku ai kou noonoo. ke manaoio nei au e hiki , na ia'u ke huikala aku ia oe." "(). e kuu aloha hoi. e nialiu mai i keia leo noi a'u ia oe < liLii hou ae kaua a uoho pu hou elike me ko kaua mau la 1 • kanulio ana i hala aku!" i noi mai ai ke kane, me ka hele i»vi ana mai a kokoke ma kahi a Makaleka e noh'o ana. "Ka, ea, mai kuhihewa mai oe i ko'u manao," i kau aku ai na lima o Makaleka 110 ka papa ana aku i ke kane aole e houkokoke mai iaia; "u kou lohe aku keia, aole pono e halawai huu kaua ma nei mua aku ; mai noho oe a hele hou inai e iini ia'u!" \"o nei mau olelo a kawahine kulou iho la ko Keoni■ po.o ilak». L'a maopopo iho la iaia ia manawa ua loaa aku iaia kona hoopa'i hope 1 ' loa, a aole iie hoopau'hou ana ae i ka ulelu hoopa'i i kauia aku fa.nialuna ona, he niau olelo i kamailioia aku la iaia me ka oluolu ajnc ka inalie loa, aka me ka oiaio loa, nae, e liiki ole \ai i jkana mau olelo īiiihi ke holoi ae ia mau olelo oiaio. f He helehelena ō ke ai\o o ka mea niake. ke paliola ana ma kona mau maka. he hoike ui£ivahō e ike/'aku ahā'.o.ka wahine, ua ehaeha loa ua o Keoni hamahaka, 110 kana mau i»lelu, a i ka hiki.ana nae iaia ke hoomalu iaia iho, 1 maila: "Ke ike nei au i ka waiwai ole o ka'u koi wale ana aku nu ia oe e hoopau i kou manao paakiki a huhu, a e hōi hou ae kaua, nolaila ke huopau nei au i ko'u manao ,a e pono au ( hookaawale koke aku, me ka auam'o i'kā ehaeha o' kau niau olelo, a ke manao pu nei au aohe no a'u mea' , i , kōc < manao ihu ai e luaa mai ana kekahi mau huaolelo liouluolu i ko'u noonpo mai ia oe mai. "Aka nae. e haawi aku ana au i ko'll mahalo ia oe no kou hnikala mai la ia'u, a aole hoi oe i hoino a i hoowahawaha mai ia'u. \olaila, e oluolu mai ana anei oe e sila ia huikala ana mai la au ia'u hia o kou ae ana i kekahi hana maikai a u e haawi aku ana ia oe?" Haka ponu aku la ko Mr.s Siniua mau maka maluna o ua u Keoni a i aku la: "Koe aku ia, aia i ka liiaopupo mai o ia hana au ; aia i ka'u nana ana aku 110 ka liana maikai au i manao ai; heaha 1a kou manao aole au i.ike aku. e pono au e lohe mua aku maniua o kuu haavy ana aku i ko'u ae ame ka ole." "Aohe 110 he mea nou e pili kaumaha iho ai, oia keia: E «if niai oe e hoolako aku au ia oe ma nei mua akii me kekahi huina dala nui: e hookaawale au i kekahi lluina dala mii nau a na Helena, he huina dala nui hoi e hoolilo ai ia olua i mau mea kuokoa, e ike ule iho ai olua ia mea he luhi. he nele a he nolio hookuapaaia, me ka pa ole o kou lima i ka liana, na ke dala a'u e hookaawale ai na olua e malama mai ia olua i na la apau o ko olua ola ana ma liei mua aku," i nui mai ai 0 Keoni me ka haahaa loa ame ke kuio o kona mauao. O ko Makaleka ku koke ae la 110 ia iluna mai ka noho ae. a ma kona mau maka ua like ka ula me ka enaena o kekalii pauku hao i ka ua o ka piha i ka liuhu, a i aku la: "Manao iho la anei oe o kau dala ko maua mea e ola ai. a e lako ai, a e pau ai o ko maua hune? Aole i'o ka hor. loa. e Keoni Wilekona! Pehea la oe i aa ai e hoolala mai ia mea ia'u me ko ike 110 aole au e manap hou aku nna ia oe he kane na'u? "Ua lako maua i ke dala i nei manawa, a eia no ke mau nei ke ola ame ka ikaika iloko "'u e hiki ai ke hoomau aku i ka huli ana i ko maua pono 0 ke ola ana. Ua loaa ka hana ia'u i nei manawa, elike me ia n u o ka hoike mua ana aku nei ia oe, e ike ole iho ai maua >a mea he nele nia nei mua aku. Malama aku no oe i kau dala. a i ole haawi aku i ka poe nele a hune e nolio mai nei." Pii ka ula ma na papalina o Keoni no nei mau olelo aku la a ka wahine. mamu.li o kona ku inaoli i kahi o ka hoka ; me ka ehaeha a i mai Ja nae: "Ea, e kuu wahine, e Makaleka Wilekona no hoi, aole :'tiei ou manao ilio, 110 ke aha la oe, e Makaleka e lioole loa mai nei i keia manao o'u? T ka'u noonoo iho he mea pono I-»a na'u ke kaana pu ana i ko'u mau waiwai me oe a pela h»»i nie kela kaikamahine o Helena. O olua wale 110 na pilikoko pili kokoke loa mai ia'u, a ina no ko'u make aku e lilo aku ana na waiwai apau ia olua, elike me ia i hoakakaia ma ke kanawai." "O, aole, aole; aule loa oe e hookaawale i kekahi huina dala ma ko maua inoa!" i pane aku ai ka wahine. "Auhea oe e kuu wahine, me kuu nana ole aku i kou ku-e mai. e hana aku ana au ia hana," wahi a ke kane mt ka leo okalakala. "O, aole oe e hookaawale i kekahi huina dala ma ko maua inoa. ua lawa inaua i ke dala i nei manawa e manao ole aku ai oia dala au e hookaawale ana ma ko maua mau inoa ko maua mea e pono a e ola ai ma nei mua aku : ihea oe hookaawale mua i ko niaua manawa e kuewa hele ana me na opu pololi me ka nele i kekahi kokua, a i ka manawa ka 1 loaa ai ko maua kuonoono i keia manawa oia iho la kou manawa e manao mai ai e hookaawale i kekahi huina dala na maua? Malama aku no oe i kau dala," i ai o Makaleka me ka piha loa i ka huhu.

"Q, 6 ike āna oē," walii a Ktoni Wilekona oka āna mai me ka ikaika, "me ko'u nana ok āku i k4a hooi« paakiki loā mai, e hana aku a6i aa iā hana," ka pĀa loa 0 kona manao .i ka .Makaleka natii aku. "O, aole loa au e lawe mai ana i kekahi keneka mai kou waiwai mai! lna oe e hana mai ana ia mea e hooliloia aku | ana ia mau elala apau au e hookaawale ai na maua i kekahi, hale e malainaia ai ka poe ilihune ame na keiki makua ole," I 1 pane aku ai ka wahinp. j "O, e Makaleka ,he wahine paakiki kuhihewa maoli no | oe! Ua hoike mai nei hoi oe ia'u i kou hakoko ana me na pilikia he nui, kou noho ana me ka hune ame ka pololi; wahi no au i hoi\e mai nei ua hoopoinoia kou ola mamuli o kou halawai ana me na pilikia he nui, a eia nae, ua hojke aku la hoi au i ka mea e noho lanakila ai oe ma nei mua, aku, me ia mau no o ko kaua noho kaawale, ke hoole lb'a| mai nei nae oe i ka lawe ana aku i kekahi keneka mai a'u aku, me ko ike no nou no ia waiwai a'u e haawi aku nei. "iMai hana mua no paha au i keia tnea mamua, aka, no ka I maopopo ole ia'u o kou wahi i noho ai, a pela hoi me ke | ano o kou noho ana, oia ke kumu o kou noho nele ana i? | mau makahiki lehulehu, i kaahope aku la, a oiai hoi akahi | no au a halawai he alo a he alo me oe, a lohe pono aku la | 110 hoi i kou mau pilikia o na la i haia, elike me ia au o Ka | hoakaka ana mai nei, nolaila, ke ike nei au i ka nui o ko'u ! aloha nou a no ke kaikamahine a kaua, a oiai hoi ua nui ko'u waiwai i keia la, a he hana pono a maikai loa na'u | ke kaana pu ana ia waiwai me olua, nolaila, eia ka'u noi; hope ia oe, e hoopau ae oe i kou manao hoole mai i ko'u hookaawale ana i kekahi huina dala ma kou inoa a ma ka inoa o Ilelena, a ina aole ou manao e hoi hou ae kaua a noho pu hou, ine oe aku ia, aka, o ko'u aloha no keia ia oe," a liooki ifio la ke kane i kana kamailio ana, nie ka luliluli ana iho'o kona poo. "O, aole au e haawipio aku ana malalo o kau mau olel'» a. i ole hoololi ae paha i ko'u manao! Manao aiiēi oe e lile ana kela dala au e hookaawale mai ana na māuā i wai holoi e hoopauia ae ai ka ekaeka o kau mau hana? E Keoni Wilekona, aole loa kuu mau lima e hoopa iki aku i kau dala gula! Ina he wahine paakiki au, elike me ia, au i kapa mai nei, ua hana pu au ia mea no ko'u pono ame ko'u hanohano iho, aole loa au e hookomo'iki aku ana ia'u iho iloko o kekahi aie, au paha e olelo iho ai maliope, e ole ko dala pakele au ame kuu kaikamahine mai ka l?unc mai. Aole loa au e hoopa iki aku ana i kekahi keneka au e haawi mai ana," i pane aku ai ka wahine me ka haalulu o kona mau lehelehe. "Ina pela e huikala mai oe ia'u, e Makaleka," wahi a ke kane mahope iho, "a no ka mea, ke ike nei au i ko'u hana hou ana i kekahi hana kuhihewa. E hoao au ma nei mua aku aole e hoopilikia hou mai ia oe ma ka inanao, aka, eia nae ka'u noi hope ia oe, i noho oe a i halawai me kekahi pilikia ko'iko'i loa ma nei mua aku ,c hiki ole ai ia oe ke! puka laelae aku mailoko aku o ia pilikia, e hoomanao oe i keia, ua i;iakaukau mau au e haawi mai i na kokua apau ia oe, elikp me kau e makemake ai v . ■> . .: . "Pehea fa ke ano o ia pilikia e halawai ana ;me oe, nuj a liilii paha, hoike ae ia'u ma o ke kakau.iina ae i kekahi leka', a e loaa ae ana no au ia oe ma ko'u wahi. mua i noho ai, a e ha'i aku.au ia oe i keia mea oiaio< i ko'u manawa e ike.iho ai i.kou pilikia, aole e oi aku ana ka mama .p ka lele ana a ka manu, a i ole ka pa ana paha a ka makani mamua o'u, pupuu a hoolei loa noho ana au imua o'u.;. ' . . , . "Kia hou, ke hooiaio aku nei āu imuā ou, aole loa iū e 4 hoea |iou mai ana imiia 9U mk iiei mua aku ahiki i /koii nla-, kpmake e ike ia'u no kekahi pHikia. O ke aloha no' kou, a «a ke Akua e kiai a e hoomalu mai ia oe, ame kaii mea aloha oiai olua e 'ola ana."

Huli aku l.a oia helh.me ka helehelena! a ka wahine i .hiki ole iaia ke hoopoiiia, lalau iho la i kana pii,' hoolei ae la ma a hoomaka aku la ka hoi ana nia kona alahele, a he mau minuke pokole ma ia hope ilio nalowale aku la iloko 0 ka ululaau, a pia.ū no hoi ka ka wahine ike ana aku iaia. ' laia i hoi aku ai me he mea la i ka ka wahin'6 nana 'aku ua poina oia i ka ilio ana, eia nae, i ka manawa i ike ai ka ilio i ka huli ana aku o kona kahu e hele, nana ae la oia iluna ia Makaleka me ka uwe liilii ana ae, me' he mea la e ninau ae ana e hahai aku anei oia mahope o kona kahu, a 1 ole e noho iho no paha oia me ke kahu wahine ona. Kulou iho la o Makaleka e nana iaia a paipai iho la ma kona poo a pane iho la: "He ilio kupanaha maoli no oe, e Gipise, ua like no oe me ke kanaka i ka hoomaopopo iho, koe wale no kou kamailio ae," wahi ana me ka leo liilii loa; "e pono oe e hoi aku me kou kahu—o hoi, mai noho māi oe me a*u, no ka mea. aolie o'u kuleana ia oe," wahi ana i ka hooki ana iho, me ke kauoha pu ana iho i ka ilio. No kekahi manawa ka hanuhanu ana ae i ka lima o kona haku wahine, me ka leha mau.ae o kona makā iluna ia Makaleka, alaila ku ae la ia iluna a hoomaka aku la e haliai mahope o kona kahu, ma kahi a Keoni Wilekona o ka nalowale ana aku. No kekahi mau minuke ko Makaleka nana ana aku. iaia oiai ia e holo ana «ahiki i ka nalowale loa ana aku' iloko o ka ululaau, a oiai oia e hoomau ana i ka nana hu wale mai la no kona aloha no ka ilio ana i malama ai oiai oia e nohb ana ma kona home. No ka ilio paha kona aloha a 110 ke kane paha, koe aku hoi ka ikeia aku oloko haha nui. A hala kekahi manawa loihi iaia ma ke ku ana iluna me ka nana pono aku ma kahi a ke kane o ka nalowale ana aku, haule hou iho la oia iluna o ka noho laau a kulou iho la kona poo ilalo, ke ano o ka mea e noonoo nui ana 'no kekahi mea. "O, ka haawe kaumaha no hoi o ke ola anal Ka mea pohihihi e pili ana i na auwe, na kaniuhu, a pela aku! Heaha la ka manao o keia mau mea apau ? Heaha la kana e alakai aku ana, a heaha la ka hopena ?" i kani iho ai kana uliu me ka leo i piha ike kaumaha. "He ao inea maoli 110 keia i ka nana iho !" No ka hapalua hora a oi kona noho ana malaila, me kona hele ole aku ma kekahi wahi, a iloko o kona nōonoo ia manawa.ua hoopihaia ia me na mea hoehaeha ke hoomanao ae o n,a la i liala, a i hoolalaia ae hoi na hoomanao ana no ia mau mea i hanaia o ka wa i liala mamuli o keia halawai hou ana iho la ana me ke kane ana i hoow.ahawaha ai. I ka pau ana o ia manawa, noho pono ae la oia iluna, nalohia aku la ka helehelena kaumaha mai iaia aku, a he hiohiona o ka hauoli ma kona mau maka a puana ae la i keia mau huaolelo me ka malie: "O, ua maopopo no ia u he Akua mana loa kekah Nana e hoomama mai i ko u mau noonoo kaumaha apau," wahi ana, "a ua maopopo no ia'u aole loa Oia e hoonele mai ana i ka* haawi ana i ke kokua i ka poe apau e nana aku ana laia ma ke ano Oia ke kokua iloko ona wa popilikia. Aohe kuleana e ninau iho ai iloko o'u no Kana mea e hana mai li no u, aohe o u kuleana e hookauniaha wale iho ai no i ko'u naau me ko u īke no Oia ko'u kokua i na manawa apau, o ka u hana wale no ma ko'u aoao oia ka hooikaika mau ana e hoomaemae ia'u iho me ka hoao mau e hoohalike aku elike me kona ano akua, o ka'u hana ma keia ao oia ka haawi ana aku i ko'u lima kokua i ka mea popilikia 1 emi iho ko lakou mau pono o ke ola ana malalo iho o ko'u, a eia hoi, .aia kuu Helena, a nona au e ola aku ai no ka hoomakaukau ana aku iaia no kona pono o keia mua aku." , .

J£ia i hooki iho ai i keia mau olelo naholo ae la kā helehelena miooaka ma kooa mau papalina, o koiia ku ae la ia iluni, lalau iho la i kāna pohoie ,amc kona papi]ē, kana buke a kaha akn la e hoi no kona home. -X)ia! oia e hoi laaohe ikaika a mama kupono o ka ana, ua lilo na manao hoouluahewa i kona noonoo mamua iho i mea hokaumaha loa i kona noonoo; ua like ole loa kona kulana i nei manawa me kela wahine kino ikaika, mama o na wawae a koliu wahi kaikamahine hoi kana hele ana maniua ihō o ka hele aō'a mai ma kela kakahiaka noloko o ka ululaau. Nu keia lolohi loa o kana hoi ana ua liala okoa kekahi manawa lpihi iaia ma.ke ala mamua o kuna hoea ana aku no ko laua hale, a-iaia i komo aku ai iloko, papani mai la oia i ka puka a paa, a noho iho la oia maloko o ka rumi nīc he p'aahao la, a maluna o kona moe i hina aku ai oia hiamoe no kekahi mau hora. me ka hoomaopopo ole ae i ka loihi o ia manawa ana o ka moe hoololo ana, liookahi wale no mea iloko o kona noonoo oia ka eh.a o kona naau no. na rnca i hanai,a mai maluna ona i na manawa i kaahope aku. Ua hala hope.. aku la ka hora no ka hoomakaukau aiia no ka aina ahiahi, aohe nae oia i nana ae 110 ia manawa ai; ono ole mai la ka ai, o na mea liookaumaha wale 110 ke ku mau mai ana mamua o kona mau maka ia mau hora. Mahope wale ilio lohe aku la oia i ke kani ana mai o ka hora elima, e hoike mai ana iaia aneane loa o lielena e hoi mai me ka pololi, a e makemake mai ana oia i kekahi mau meaai, oiai ua loihi kona manawa o ka hele ana i ka hololiolo maloko o ka ululaau a m,a kapa hoi o ka nioanawai me ka poe <3 lakou o ka hele pu ana:.' • Aohe ona lioihoi iki e ala yt, aka nae, o ka liookikina loa ae o ka manao hoolana iaia 110 ko ilelena hni niai, o kona ala ae la'no ia a wehewelie i kona mau lole o ka hele ana iloko o ka ululaau ma ia la, a komo iho la i 'kekahi mau lole noho liafe hou, a hoomaka aku la e hoomakaukau i ka laua mau nieaai no ka aina ahiahi, he mau meaai ana o ka noonoo ana iho aole loa no e nele āna ko Helena makemake loa ina no koiia hoi mai: ' Mahope iki iho o ka hora eono kP Helena hoi ana mai, ua hele 110 hoi a ula na papalina me ka luhi pu. wahi ana. eia nae, he lamalama kona helehelena me ka piha liauoli ke nana aku, no ka manawa hauoli loa i loaa iaia, wahi ana. Ua piha loa oia i ka hauoli no ka manawa maikai loa i loaa iaia. a me ka hoihoi oia o ka hoakaka ana mai i ka lakou mau mea apau o ka liana ana ma ia la i koua makuahine. a mawaho ae o kana mau mea o ka hoakaka ana mai ua hoike pu mai la oia i ka nui o kona "pololi elike me ka bea pololi," a no kona kakahele loa i ka hoakaka mai i kana mau mea o ka ike āna ma ia la, ua hoomaopopo ole mai la oia i ka helehelena haikea o kona makuahine, e ike mai ai la paha oia a haaohao iho ia loli ano e koke ana ae o kona helehelena mai kela ano maikai" mau; ana o ka ike ana ma ia kakahiaka mam|ia aku, eia nae k mahope ih »- : . :r'. ■■■•-•..■. ■• ■ ■■ •■' .. : .1 ka makaukau an?L,-o ka laua niau meaai, nolio iho la laua e. hoopiha ika o ( ;kft. inaina, a oiai lay«i;C ai ana, akalii po ia a mai i ka loli ano e loa o ka helehelena o ka jip na mana\ya lcTiufeh,u kona mai i keka i hi;mau ninau (ehulehii i ka miakuahine i ka i ana' mai: ' ' [ - i ' r "Eā', e liiama, h ! e maM i s irci kbu?' Akihi'hoi kou anoe a'u ejisnā£k'u nel; māikāi \X-āle no hoi oe 1 tceia kakahiaka. ā la r u nae hoi e nana aku nei ia oe i nei manawa he helehele'nā .kaumaha ih&pli'leoii;" Alaila, ku ae la pia' iluna ā hele aku la a iloho ma ka aoao o kā mākuahhiea ap'o: mai la- nia' ka puhaka, a nanapono ae Ia ilūna. ' . - ••*■•'• Nāna pono iho la ka: iho-lA i ka ; helehelena u'i o lielena ae ;la ; Uu.na iaia, a pane iho Va: ■•■ ■' ■ -■ . .... .. , : . . t .. "Aohe o'u ma'i. ' |{c maluhiluhi paha. iip .kelu hele aiiy aku nei a'u iloko o ka ululaau." "Eia nāe. hoi he keu aku a ka haikea maoli o kou liele helena i ka'u nana aku —kaumaha kou mau maka i ka'u nana aku me ka poopoo: ea, ke nana aku ia oe i nei manawa me he mea la ua kaa ma'i walej<a hoi oe a hala ka pule. Ke manao nei au he hana paakiki ma ko'u aoao ka huikal; ana aku ia oe ina e hookuu mai ana-oe ia'u e hele me k; loaa ole mai o kekahi hoakaka maikai ia'u mai ia oe mai ina e huna loa mai ana oe ia'u aneane hiki ole ia'u ke haa lele iho ia oe a hele aku no ko'u mau lealea i ka manawa au e makemake loa mai ai ia'u e polio pu aku," a ho«»ki iho la o Helena i kana kamailio anā me ke ano huhu i ka ma kuahine no ; ka, hojke ole āku iaia ike kumu o kona ano e ana. .. .. '

"Aohe no o'u makcni,ak\i ia oe c noho uv,\i ina hc make' niake oe i ka hele e hoolumoli ia ue ilio." i j>;uie ili.o ai k; makuahine; "a eia 110 hoi kekalii, aolit no on'ma'i, U maopopō ia oe iloko au o ka ululaau kah-i i hele ai i kei; la. a i ka hoi ana mai .nei ua ike iho au i ko'u maluhiluhi, ; no ia maluhiluhi paha la oe e'ike mai la i ke ,ano e o ko'i:' helehelena. Eia nae. ia'u i hoi mai nei a no ko'u ike i ko'u malululuht.ua hoi au e hpoluolil. d no ia hiamoe ana ilie• nei paha a'il no kekalii mau hora ke kumu ō ko'u ano e au e ike mai ia, aohe no.ka- maM maōli. 110 ka meā he niau hou ka hoi ko'u hiamoe ana iho nei." "Hc keu aku hoi -ha a ka mea kupanalui. keokeo pu kou liolehelena ia'u e nana aku la ia oe i nei manawa," i hooniau ae ai n oo Ilelena i kana koikoi ana e hoike aku ka niakuahine i ke kumu o konaano e ana me ka hoomau ne 0 kana nana ana ae iluna i ka makuahine. "E pono oe e hole iwaho o ka lanai e noho ai oiai au e lioloi aku ana ; na pa .a kaua a hoihoi.aku ma ko lakou mau wahi." 0 kona ku ae la no ia iluna a hoomaka koke iho la k; ohi na i na pa lepo no ka holoi ana aku. a pela hoi ka hoihoi ana aku i na koena meaai a laua noloko o ka hale waiho meaai. • ... Nfa kahi nae o ko ka makuahme hoi' aku nowaho o k:v laiiai e hoomaha ai ua komo pu aku la no oia e kokua i; Jfelcn,a ma ka hoihoi ana aku i na meaai koena i ka hale pa a kokua aku la no hoi ia Helena i ka holoi ana i na pa a <_ ke kawele mai ka Helena, a ua hoo.mau aku la laua i ka hana ana ahiki i ka pau ana o ka laua hana, me ko laua kamailio mau no hoi no na mea hou a Helena e noke aku ana 1 ke kamailio laia. nia na mea e pili'ana i na lealea i malainaia mālokō o ia wahi kulanakauhale uuku ma ia 1a kulaia a he ]mau helehelena hanoli like ko ka makuahine aine ko ke kaikārpahinc'ifie ke aloha ia mauawa. MOKUNA IX—Kā Hooliuna Anā. " Emama. he hoaloha hou ko'u o ka loaa ana mai nei i keia la—he hoaloha a'u e manaoio nei e lilo ana i hoaloha pilipaa loa," wahi a Helena. "Pela? He lede anei a i ole he keonimana paha?" i ninau ; .ku ai ka makuahine me ka minoaka me ka haka pono nae o kana nana ana maluna o Helena. . "He lede no hoi paha! Ua ike no oe aole o'u hialaai nui jna keonimana a'u e makemake ole ai. He kaikamahine lianauna oia na Mrs. Satevana, ka lede nana i kukulu i ka Hale o ka Moiwahine Ane ma kaaoao o ka pali i kcia,kupnlaii —o kona inoa o Makoli .Elawo.ka." >•, r ,

"He inoa maikai maoli ko kela hoaloha hou ou." i paae mai ai ka makviahint mc ka noe-noo nui iloko ona no Vin& wahi o ka lohe ana i kela inoa. "Ac, pela ko'u manao; a eia hou, he o« akn kona u'i mamua o kona inoa/' i pane hou aku ai o Helena. "He kino pilalahi wale no kona. he ehuehu ka lauoho, a he uliuji polu na onohimaka, a nana niai oia ia oe, he mau maka kona e hoike mai ana he piha uluolu oia, a he mau ano maikai lehulehu e hiki ai ia oe ke ike aku me ka hoohewahewa ole. 11 e kaikamahme oia i makemiike ia e na poe M apau ma kona wahi e nolio mai nei 110 kona oluolu ame ka u'i pu o kona helehelena." "E I lelena, ua hoopiha mai oe ia'u me ke kahaha, uo ka mea kakaikahi loa ko'u ike aku ia oe e ohohia mai ana no kekahi hoaloha hou e loaa aku ana ia oe, o keia ka mana* wa mua loa/' i pane aku ai ka makUahine. "Aia ihea ko Miss E'awoka liale kalii i ku ai? M "Wahi ana o ka olelo ana mai ia'u no elua a ekolu paha makahiki kona noho ana ma ke kula hanai ma # O kona makuahine ponoi aia ma na aiha e kahi i nolw ai, a e holo aku ana oia iloko ae nei o ka mahina o Scpatcmaba me Mrs. Satevana no ka liui ana aku me ia. E hoohala aku ana laua i kekahi liapa o ka hooilo ma Keleniania a o kekalii hapa ma Palani, i hiki ai ia Makoli ke hoopiha pono iaia me ka makaukau nia ia mau olelo malihini," i hoakaka aku ai o llelena. /'Aole anei o Miss E'awoka ka inoa o Mrs. Satcvana mamua o kona mare ana ia Mr. Satevana?" i ninau aku ai o Mrs. Simcfa. "Ua ike au i kekahi kaikamahine 110 hookahi manawa ma k,a inoa o Eliza Elawoka, a ua mare aku kona kaikunane ia—" "Me he mea la peia, e mama, iu» ka mea, ua lohe au ia Makoli e kainailiō ana i kona mAkuahiue hanauna o 'Anate Eliza,' ka inoa." wahi a llelena! "He keu aku ake kupa- f naha ina e liiki ana ke hooiaioia he hoaloha kahiko 110 oia nou !*' Naka wale ae la no ko Mrs. Situ<>a kino no nei mau olelo hoj)e a Melena a i aku la nae: "O ka'u i noonoo ilio la ina e hiki ana ke hooiaioia niai o,ka inoa o ka makuahine o Makoli oia no o Manena Wa.labirida/' i pane aku ai ka makuahine me ka liilii loa ame 0 kona leo. "E niaiiia, Jie wali» aiio kupanaha kou ma ka'u hooluhe ana aku la i kau maū olelo, me he mea la he hoowahawaha loa oe i'ke kino o ka niea nona kela inoa," wahi a Hclcn«\ me ka hulili ano e ae la o kona mau maka. Pii ae la ka ula ma na papalina o ka makuahine a ninau • aku la: "Pela anei ko'u ano i kau hoomaopoj)o mai? Kc manao nei .au aolie a'u mea i hoino aku, e kuu Helena; eia no ua ike au ia Maricoa Walabirida no hookahi manawa a nia ka'u hoomaopopo aku iaia he ano hoowahawalia kona ia'u 1 tia mare aku oia i kekahi kanaka nona ka inoa o Elawoka. Aka nae, malia j>alia aohe ona j>ili i ko hoaloha hou, a ina pela ana, alaila aole no he kumu e nele ole ai ka loaa ae o ia haawina ia Miss Wakoli." "Pela no ko'u tnatiao; ke maiiaoio nei au fn& no kou ikemaka ia Makoli ao!e no e nele ana kou niakemlike i&ia, niatnuli o kona fiidu ano hiaikai apau eUke ine ia a'u o ka hoa- , 111113 ana akii nei 'ia oe. Aole au i manao he kaikamaliine o Makoli i lōad>'kckahi mau ano maikai ole, elike me » i,ia ano niaikal ole i loaa i kona makuahine, he kaikamahine oiu6ju loa o Makoli," i pane hou mai ai o Heleua me ka hoihoii a i.hou mai la: ; ; "Ua haawi aku au i ka'u olelo •. iaiia i keia la e kipa hou aku ana au i kona hale i ka la āpopo. a ina ao'e ou ku-e, p noi aku ana au iaia e hele mai ianei e !ai mp.kaua i aliiahi. Pehea la ia i kou nianao? < ' ' "O. ua ike no oe aole kii-e i kau mea e aM ku i ka poiīo ,e kuu'aloha; noi aku e hele tnai i kou " halt nei i ka poe apau au e makemake ana e ai pu me oe ' .i na nianawja ajiau' an e makemake ai. Makemake au e ike • nku. ia oe.e hau«6li m'ai ana oiai kaua maanei, a iloku hoi o ko kaua. matr ifia;n»wa hoomhha aj>au," i paiie aku iai ka makuhine n.ie k?i:oluolu loa, no ka mea o kona makemake io io ia o ky Helena hoohauoli iaia iho oiai oia e hoomaha ana. Eia nae', ia Mrs. Simoa i hoi aku ai a noho oia wale no maloko o konii rumi moe ma ia jx> iho, me kona j)oo e kulou ma ame ka helehelena haikea pu hoi oia i nolio ilio ai, me 'ea pilia i'na nianao i>aio like ole iloko ona no ka hora a >i, no na paj>aleo i kikeia mawaena ona aine ke kane ma \-ela la. • •Ile keu maoli aku no a ka mea kupanaha!" wahi atu iaia ho, *.*mahoj>c ku hoi <» ka hala o na makahiki he iwakalua, 1. ua niaiiao iho no hoi au ua nalowale loa ko maua wahi i īoho ai, a aole lio hoi he mea hookahi e ike mai ana ia'u, nae, me ia nanea 'nae hpi halawai hou ana-au he alo a īe alo nie kela kanaka, a he mau hora kakaikahi wale no nahope iho, aulie no he wa a iialawai au me kela wahine i'u i ukiuki ] oa ai, k.a wahine. a'u oka malama ana me ke euhiliewa oia ana ko'u hoaloha oiaio loa. eia nae, oia no ka i luli mai e kumakaia ia'u. "Eia uae, aole au e hoike iki aku ana ia Helena i kekahi nea e pili ana i kela wahine: aole no hoi he mea pono iaia : liooliuoi iki no ia waliine, a i ole. i kekahi mea oiaio |>aha 2 pili ana mawaena ona ame a'u, a ina no hoi no ka hiki ke liooiaioia he kaikamahine o M.akoli tia Maricna Walabirida: £ pono no au e hoomanawanui iaia .aole no hoi au e lioike aku i kekahi hiohiona ma ka'u mau olelo a nia ko'u mau maka. he ukiuki au i kela wahine. aole pono e ike o Makoli ia mea. no ka mea aohe ia he mea maikai'ka hooili iku i na ahewa ana ma'una o ke kaikamahine liewa ole 110 ka hewā a kona makuahine i hana ai, no ka inea, aohe i mopopo ia kaikamahine ia mea." Ma kekahi la ae ua hooko akji la o Helena i kana olelo na o ka hele ana aku i ka hale o Makoli Elawoka, a ua iookij)aia aku no hoi oia me ka ohaoha, a i kau like ai hoi ea laua kipa ana aku a kipa mai, ua kono aku 'a o Helena a Makoli e hele mai e ai pu me laua ma ko laua hale ia ahiihi iho. ,a ua hookuuia mai o Makoli me ka maikai. T H ka minūke no i kau aku ai ko Mrs. Simoa misiu maka naluua o Makoli ujT hooiaio koke iho la oia i na olelo a lle'eha o ka hoike ana mai iaia ma ke ahiahi mamua aku e )ilf ana i ka wahine u'i o Makoli. he u'i i'o no i kana nana aku C hiki ole ai iaia ke uumi iho i kona mahalo. a me ke ohaolia ho hoi oia i hookipa mai ai iaia i ko laua home. Aneane no elike ko ke kaikamahine mau makahiki' me ko Helena, he pokole iki iho nae kona kiekie a he pilalahi no hoi kona walii kino. a he no hoi kona i kaokoa = !oa mki ko Helena Simoa ae. He poepoe-kona helehelena. ka helehelena no o na kai- »* kamahine opiopio loa, a he keokeo pu kona helehelen*. he*. uliuli polu kona mau onohimaka, ke ano o ka enea hiki ke hilinaiia a he helehelena no hoi e koi mai ai i ka puuwai o ka mea e n.at\a aku ana iaia. he mau lehelehe ohelohelo a e Voi okoa mai <ma no kona mau maka i kona, manawa e minoaka mai ai e lilo aku ka naau o kekahi mea iaia, a ina kona mau papa niho he keokeo elike me na momi maemae • loa. Ua like kona mau oho apiipii me he nalu la e haale mat ana .hinuhinu elike me ke kilika a e luhe iho ana no hoi ma kona a-i, a maluna o kona mau poohiwi. He 'iilii kona niau wawae a o kona leo he oluolu maikai ika pepeiao ke hoo- * puka mai ( _ (Aole i pau.) ;