Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 10, 11 March 1921 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

@ karaima pepehikanaka i hanaia, i @@@ mai i na manao o na ma@@@ elike la me ia i lawelawe@@@ haole koa elua, maluna o George @@@ na oiai he hana hiki ole ke hoi@@@ @@@ o ke kanaka, ua hoomamaia @@@ pilihua iloko o ka lehulehu, ma o @@@ ke kanawai, o ia no ke ahe@@@ @@@ o kela mau koa no ke karaima @@@ ma ke degere ekahi, e noho ai oia @@@  @@@ a pau kona ola.

@@@ ahewaia o WIlliam O. Johnson e @@@ degere ekahi; he mea hookahaha @@@ manao, ka hookuuia ana o Oscar M. @@@ i ka hewa pepehikanaka mai, no ka @@@ inaole koa no a elua, ka i kau like @@@ kaa o Mr. Markham, i komo pu @@@wa e na mea i hoopiiia, mamua ae @@@li ia ana aku o ke karaima pepehi@@@ no ka hewa ia laua ma ke degere @@@ ka pepehikanaka. Ua hooiaia mai, ma o @@@ kela mau haole koa, ko laua lokahi lawelawe aku i ka hana powa, mamuli @@@ ana i kekahi kaa otomobile, i nele i @@@ mamua aku o kahi a ke kiakaa e @@@ nae o ka pakele aa o ka lua o na @@@ hilihihi loa nei keia pepa, i na kumu @@@. hookahua ai i ka lakou olelo @@@kuu ana iaia no ka pili ole i ka

@@@ oiaio i oili ae ma ka manawa i hoo@@@ ka hihia o kela mau haole koa, o ia no @@@ laua mau oleloike, no ka laua mau @@@ kulaanakauhale, mamua o ka hoo@@@ aku ia Mr. markham e hoihoi ia laua @@@ kahi wale no o ka like ole, ma kahi @@@ ke ko'iko'i. i ka hooko maoli ia ana @@@ e kuhikuhi aku ana kekahi, na ke@@@ i ka hamare ma ke poo o Markham, @@@ olelo ana ae hoi, e hoao ana laua pa@@@ ae mai ke kau ana aku o na ahewa @@@ on a.

@@@ ma ka manao o na kiure federala, @@@ mea oiaio i waihoia aku imua o ko @@@ William O. Johnson, ka mea nana i @@@ Markham me ka hamare; aole ia he @@@kele ai kona kokoolua; oiai oia kekahi @@@ala ana no ka hana powa me pepehika-@@@ @@@komo pu aku, ma ka hooko maoli ana i @@@ima, in a aole ma ka hahau ana me ka ha-@@@ @@@ Makaham. aka ma kekahi mau ano e ae, e @@@ ai kela manao powa iloko o laua no ka @@@ i na dala a Mr. Markham.

@@@i a lehulehu wale na hana karaima a pepehi-@@@ lawelaweia ma oahu nei, i na la i kaa@@@ ia. i wahi nae e hoemiia mai ai na hana @@@ keia ano, epono e hookoia ke kanawai, kaulike: e loaa he mau haawina a;'o kupono @@@ ka poe hakihaki kanawai apau, pela wale no @@@ na hopakeleia i na kiakaa otomobile, hali- @@@ e hooikaika ana i ko lakou ola ma kela @@@ ka pono o ko lakou mau ohana.

haawiia nae na mahalo kiekie ana, i na aliikoa @@@ lakou e hoomalu nei i ka oihana koa ma @@@ kupuni: no ko lakou lilo ana i poe ko_ @@@ ma ka aoao o kaawai, ma ka huli ame ka @@@ ana. ahiki i ka popuia ana o kela mau @@@ pela hoi ka loaa ana mai o kekahi mau e kokua aku ana i ka aoao o ke aupuni, ma @@@ kau ana aku i na ahewa ana maluna o na @@@i hoopiiia.

@@@iai nae ua hookuu aku k kiure federala ia Mr.@@@. he mea i pile ole i ka hewa, ma kekahi @@@ ka koe loa ka noonoo o na liikoa maanei @@@ kela olelo hooholo mai, no ka mea ma na @@@ oiii ae, mahope iho o ka hoea ana mai i ka @@@ kela hihia, o ia no ka hoouna ana aku @@@hana koe naanei nei i kela haole koa no Amerika. a malaila e hoopauia aku ai kona noho @@@ mai iloko o'ka oihana koa, he hooia ana @@ aia na kikohukohu o na hana karaima i @@@aia maluna o kela koa, oiai nae he mea lana-@@@ i keia la, ma na kanawai o ka aina.

@@@ia hou ma ka manao o keia pepa, aole i kupo-@@@ ka olelo hooholo a na kiure federala, ma kahi e @@@ mai ana i ka oluolu o ka aha, aole e hookau @@@ i ka hoopa'i make maluna i Johnson, oiai nae @@@ ua ahewa aku lakou iaia ma ka degree ekahi o ke kraima pepehikanaka. Ina ma na kanawai o ke @@@ nei o ka hoopa'i kupono wale no e kauia aku maluna on a, o ia no ka liia maluna o ka amana aku maluna on a. oia no ka liia maluna o ka amana @@@ mai ko ke Teritore ae, nolaila ke kuleana nui ka i @@@ i na kiure dederala e ke kanawai, e hiki @@@ ai i ka aha ke hana aku i ka hoopa'i, no ka no-@@@ ana maloko o ka halepaahao ahiki i kona mau la hope e ola ai ma ka honua nei; elike me ka makemake u ke kiure.

 

HE LOAA HE HAAWNA AʻO E PONO AI

            He mea oiaio koa ka ka Linakanawai Kaapuni @@@@@ o ka olelo ana aku imua o ka Makai Willis, @@@ kona manawa o ka hookau ana aku i ka hoopa'i @@paahao maluna on a. ma ka pule aku la i hala, @@@ mea pono ia Willis, ke noonoo mua ka pono @@@ kona ohana ,mamua o kona hooko ana aku i ke kaaima.

            O ka Mr. Willis nonoi imua o ka aha, mamua ae o ka hookauia ana mai o ka hoopa'i maluna on a, no kona pili i ka hewa alunu, o ia no ke aloha ana mai o ka aha i kana wahine ame kana mau keiki; i keia mau olelo, a kakou e ike maoli aku ai i ka poololei: "Ina au e ae aku ana e lilo ko'u manao aloha, i mea alakai i ka'u olelo hooholo, alaila aole e hiki ke hooko pono ia ka manao o ke kanawai karaima"

 

            He mea ehaeha i'o no ka manao, ke komo ana iloko o kekai pilikia elike ae la mea ia i loaa ia Mr. Willis, oiai he wahine kana ame na keiki kehulehu; o ka mea oi aku nae o ka ehaeha, o ia no ka ili ana aku o ka auamo ana i na hopena awahia o ka hewa i hookoia eia, maluna o kona ohana.

           

            O na makai apau i hookuia aku, apuni keia Teritore, he poe lakou e ukuia ana no ka hooko i ke kanawai, ma ka hopuhopu ana i ka poe a lakou i ike ai, ua ku-eia ke kanawai; aole hoi, o lakou pu kekahi e lilo i poe hakihaki i ke kanawai, a i ole e lilo ka lawelawe ana aku i na hana hoomaka'uka'u i ka poe naaupo, i kela ame keia manawa, mawaho ae o ko lakou uku mahina.

 

            Malia paha ke hawahawa mai nei no na lima o kekahi mau maka'i o ke aupuni i na hana o keia ano ae la. me ka ike ole ia nae; o ke a'o a ke Kuoano ae la, me ka ike ole ia nae; o ke a'o a ke Kkoa, uwoki na hana o kela ano, he oi aku hooko pololei ana i ka hana i hookauia aku maluna o lakou, me ka hoopoluhiia o ko lakou noonoo, me ka maka'u, no ka loaa pono mai o ka lakou mau hana kolohe i kekahi la.

 

            E loaa a noonoo i na makai apau e hooko ana i ke kanawai, o ke ko'iko'i o na hana hakihaki kauawai a lakou e hana aku ana, o ko lakou mau ohana ke aumo ana i na popena ehaeha; no ka pono o ko lakou mau ohana, no ka hanohano o ka oihana a no ka maikai o ka inoa, e hooko i na hana o ka lehulehu me ka pololei!

 

HE BILA KANAWAI MAIKAI

                        O ka bila a Senatoa Wise o ka hookomo ana ae iloko o ka aha senate ma ka Poakolu nei, no ka hookohuia o kekahi konoisina o ekolu lala, no ka houluulu a hakoakoa ana mai i na moolelo hwaii kahiko; a pa'i aku i mau buke kehulehu, o kela kekahi o na bibla, e pono e lilo i kanawai, no ka mea ua hiki no ke oleloia ae i keia la, ua nela maoli kakou me na buke o na moolelo kahiko o Hawaii nei, a ua noho pouliuli maoli no kakou, i na moolelo ame na hana kaulana o kela au kahiko.

O Hawaii nei kekahi aina nui o na moolelo kaulana o kela au kahiko, na moolelo kupua o ke ano hoopihoihoi noonoo, na kaao hookialai, he ehia nae o na Hawaii e ola nei ii keia la, i paanaau iamau moolelo? Aneane e loaa ole kekahi Hawaii, no kamea ke lawe liilii mau nei paha ka hanauna hou, i maopopo ole loa i na moolelo o ko lakou aina hanau.

            Aole i lohi loa ka hoala koke ana aku i keia hana, i i koe kekahi poe Hawaii kahiko; a i ka wa e pa'iia aku ia mau moolelo i mau mea ku mau, e heluheluia ai e na malihini me ka hialaai, a e ko Hawaii nei poe no hoi.

            O kekahi mau mea kupono loa e malamaia, o ia no na mele e loaa ana iloko o na mele kekahi  mau mea waiwai loa; ma na mele kahiko o Hawaii nei, i hakuia e na kanaka o ke au i hala, he keu aku ka noeau ame ke kuli'u maoli, e aneane hiki ole ai i ka poe o keia au e nee nei, ke maopopo ka manao.

            O ko kakou ahaolelo nae e noho mai ne9i, ka mean e hiki ai keia hana nui, ma ka hookaawale ana i haawina dala mahuahua, no na hoolilo a keia pepa e manaoio nei. he mau dala ia a kakou e minamina ole ai; aka e hoohauoliia mai ai ko kakou manao, ma ka loaa like ana ia kakou o ka ike i ko kakou mau moolelo ponoi iho, aole hoi ka noho pouliuli, me he poe malihini la kakou, mahina o ko kakou aina iho.

 

            He olelo hooholo hui ka i hookomoia ae ilokoo ka hale o na lunamakaainana, e koi ana, e hoonoaia na ka lawai'a apau, no na. I keia kekahi o na pono nui e loaa ana i na makaainana, ke lawe ae ke aupuni i na ko'iko'i apau o ka paio ana makoko o na aha hookolokolo, i wahi e noa i'o mai ai na kai kono hiki apau, ma ke ano he mau kai aupuni. eia ke kumukuai o ka i'a ke pii loa mai nei i keia manawa, i papalua, a papakolu ae ke kumuuai o ka ia. in a e nui i'a loaa mai; a ke kailiia ae hoi kela pono kookapu, mai ka poe mai he mau kai lawai'a ko lakou e paa mai nei i keia manawa.

 

Ma ka Poalima aku la i hala, i lawe ae ai ka Peresidena Harding i na kaula kaohi o ka hookele aupuno, no Amerika Huipuia; ke noho pouliuli nei no nae koonei poe, no ka mea e hookohuia mai ana i kiaaina no kakou. Ina alole e hookokai ana ka Elele Kuhio ma ia kulana, aliaila aia kekahi kumu ko'iko'i loa ma ka aoao o ke Komite Lahui Will Hays, nana i kaohi aku iaia mai ka hooili ana mai i kela hanohano maluna. i ke elele lahui mai Hawaii aku nei; o ia kumu e ike aku ana no kakou.

 

Nuhou Kuloko

            I kulike ai me ka lono i hoea mai i ka ohana ma Honolulu nei, ua @@@@@ mai ia keiki Hawaii nona ka inoa o William Jury Maloko o ka halema'i o na koa ma Colorado, ma ka la 26 aku nei o Feberuari i hala.

 

            Ma ka auwina la o ka Poalua iko nei i paa ae ai he eha mau kepani i ka houpia, ma ka aupuna o Wahiawa ae nei, i na luna oihana federals, no ko lakou puhi okolehao, me ka loaa ana aku o na galani okolehao, ame ka ipuhao puh rama.

 

            Ma ka Poakolu nei i hoounaia aku ai o Oscar M. Rhompson, ke koa o ka hookuuia ana e na kiure federala, e na aliikoa kiekie maanei nei no Amerika, a malaila e hookuu loa ia aku ai oia mai ka noho hou ana iho iloko o ka oihana koa.

 

            E malamaae ana ka Ahahui o na Mamakakaua he anaina haipule hoomanao no ka moi kuikeaouli maloko o ka luakini o kawaiahao oia ke kakahiaka o keia Savati iho, a ua makemake ia ka lehulehu e hoea ae ma ia anaina hoomanao.

 

            Mamuli o ke kaulana kupilukii o na wahine elua o ka loaa ana i ka niaa mahope iho o ko laua ai ana i na meaai maloko o kekahi haleaina o na Pake, i hoopaneeia ai ka noho ana o ke kiure koronelo nieniela i ke kumu o ka make ana o Mr. C. L. Davis, a keia pule ae.

 

            O Mrs. Kealoha Kamakahiki i payaho amai i keia ola ana ma ka la 28 o Feberuari aku nei i hala, oia no ka Ahahui kaahumanu, a ma ka ilina o ka ahaui ma Puea 2 i hoomoeia aku ai kona kino lepo, ma ka auwina la o ka poaha aku nei o ka pile i hala.

 

            o na haina o ka nane a J.W. Kakelamaluikaleo o ka hoounaia ana mai nei i keia keena, elike me ia malalo iho uei, ua pau wale no i ka lalau, o ia keia: Mauna Sinai; Anuenue: ame Makua, Keiki, Uhane Hemolele: aole i pilipili aina mai. O ka poe na lakou keia mau haina e oluolu e huli hou mai.

 

            Mahope iho o ke kaama'i ana no kekahi manawa ae nei i hala i pauaho mai ai o Mr. E. J. Rathburn i keia ola ana, ma kona home ma ke kihi o na alanui Kawaihao ame Hemo, a ma ka auina la o keia Sabati iho e malamaia ai kona anaiua hoolewa, me ka hoomoeia aku o kona kino lepo maloko ka pa ilina o Kawaiahao.

 

            Ma ke ahiahi o ka Poalima, ka la 25 o keia mahina, e haalele iho ai na hoa o ke komite ola o ka aholelo koloko maluna o kekahi mokuahi kuikawa, no ka makaikai ana i ke kahua ma'i ma Molokai, no ka ninaninau a huli pono ana aku i na pilikia o na ma'i hoea hou mai ai lakou no ke kulanakauhale nei.

 

            Ma ke kakahiaka o ka Poakolu nei i kau mai ai ka Lunakanawai Federala Vaughan i ka hoopa'i maluna o Wm. O. Johnson, ka haole koa o ke ahewaia ana e ke kiure federala, no ka pepehi ana ia George Markham, Jr., a make, e noho oia maloko o ka halepaahao a pau kona ola.

 

            Ma ke kakahiaka o ka Poalua nei i haawi mai ai ka Lunakanawai Kaapuni Franklin, he laikini loio no Wm. S. Wond, no ka lawelawe ana i ka oihana lolo maloko o na aha apau o keia teritore. He laikini keia i loaa ia Mr. Wond ka pono e lawelawe i kela oikana ahiki i kona make ana, koe wale no a lawelawe oia i kekahi mau hana e ku e ana i ke kanawai a i kona kulana loio.

 

MAKE HE HAOLE I HOOKUʻILA E KA OTOMOBILE

(Mai ka aoao Ekahi mai).

            Ma kela manaa ka o ka hooku'i ana mai o ke kaa otomobile i kela kaole, i kulike ai me na hoakaka a na hoike, ua lele koke o San Juan mailuna aku o kona kaa, no ka haawi ana i na kokua i ka mea poino, me ka hoopaa mua holo aku la ke kaa otomobile a hooku'i i kekahi pou kukui uwila, me ka hina ana o kela pou, a laweia aku no na kapuai he 20 ka mamao, a e ole kekahi mea o ka holo ana ae a kau maluna o ua kaa nei, pela iho la i hoopaaia ai kona holo ana.

            He 75 makahiki o Mr Bartels ma kona manawa o ka make ana aku la, o kana hana i kamaaina ma keia mai no kauhale o ia ka hoolimalimaia a kekahi poe.

            Ua loihi na makahiki o kono noho ana ma Hawaii nei, ua make mua kana wahine, aka nae he mau keiki lehulehu kana o ka haalele ana iho mahope nei.

 

            Nuhou Kuwaho

            OLYMPIA, Mar. 2.-Ua hooholoia ke senate i keia la ka bila e kue ana i ka on a ana o na lahui e i ka aina ma o ke koho ana a 36 ia hookai. Ua hooholo mua ia ka bila e ka hale o na lunamakaainana a i nei manawa ua komo aku i ka lima o ke kiaaina no kona kakauinoa ana iho.

 

            WASHINGTON, Mar.2.-Ua kekahi na manao o ke komite kukakuka o ke senate me ko ka hale maluna o ka bila e hoolako ana i ka oihana kaua aina i 156,000 koa. O keia aelike ana o na komite kukakuka he hoolalo ana mai ia me ka maopopo loa no ka hooloia o ka bila haawina hoolilo o  ka oihana kaua aina.

 

            WASHINGTON, Mar. 3.-He hana hoao ka i hanaia maloko o ka hale o na lunamakaainana ma ka po nei e a'e maluna o ka vito a ka Peresidena Wilson no ka bila papa auhau dute waiwai a Fordney a ua hiki ole nae, ma ka aoao e hoole ana ma ke koho ana he 201, a ma kekahi aoao he 132. Ua koiia ma ke kumukanawai aia a kaa ka eluajapakolu ma ka aoao o ka hapanui no ka hooholo ana i ka bila maluna o ka Presidena, aia holo. Ua make ka bila i keia manawa.

 

            WASHINGTON, Mar. 4.-Ma keia ka i lawe ae ai ka Presidena i kohoia Harding i ka hooiki oihana mamua o ka Lunakanawai keikei White o Amerika Huipuia a o keia kana mau olelo:

"Owau, o Warren Gaaliel Haring, ke hoohiki nei me ka oiaio loa e hooko pono me ka'ewaewa ole i ka oihana a ka Presidena o America Huipuia, a e malama, hoopakele a e kupale i ke kumakanawai o Amerika Huipuia elike me ka makaukau i loaa ia'u."

 

            LONDON, Mar. 7.-E waiho mai ana o Kelemania i kana hoopii imua o ka Ahahui a na Lahui e kue ana i ka hooholo ana a na Aupuni HUiia ma ke kau ana aku i na hooa'i maluna on a no ka hooko ole ana i ke kaueha no ka uku ana i na poho o ka manawa kaua.

 

            LONDON, Mar. 7.-Ua aponoia e ka aha kuhina Italia ka manao o na elele Italiak i ka ahakukakuka uka poho o ka manawa  kaua, a ua kale ko'iko'iia ka hoike a na elele ma o ko Italia hooholo ana e kokua ana ia i ka nee ana aku o na koa noloko o Kelemania, elike me ka hoike mai ka mea kakau meahou mai o ka Nupepa Times i laweia mai ka NUpepe Epoea mai.

 

            SAN FRANCISCO, Feb. 24.-Ma keia la i paa ai i ka hopuia e na lunanana o ka oihana dute maanei ka waiona i hiki aku ka waiwaho i ka $14,640 aluna o ka mokuahi laweleka o Kina ka Nile. Ua loaa aku ai iluna o ka moku. Ua loaa aku i na lunanana o ka ouhana dute i pii aku ai iluna o ka mokuahi he 782 mau kauaka waiseke ame lama Pake sashu, ua hunaia ma ke, ua au kekahi lukanan he 34 mau omolelo lama e lawaleae ana ma ke kae ma ka aoao maloko o ka puka uwahi.

 

NA MARE

            Benjamin M. Kane ia Annie Crowell, Mar.2.

            Geo. K. Kanekoa ia Sarah Wong, Mar. 3.

            David I. Bobron ia Annie Keawe, Mar. 3.

            Alfred De Mello ia Caroline Enos Mar. 5.

            Antone Manning ia Mary N Deering, Mar. 6.

            Walter D. Tuts ia Lena K. Morris, Kaliko Kekoa ia Vivian Kekaula, Mar. 7.

            Peter WOng ia Jessie Kamakea, Mar. 8.

 

NA HANAU

Na Mr. âme Mrs. Robt. Komekahi, he kaikamahine, Feb. 13.

Na Mr. âme Mrs. W. K. Kamau, he kaikamahine, Feb 20.

Na Samuel Maialoha âme Sarah Pae, he kaikamahine Mar. 1.

Na Robt. âme Helen Jones, he kaikamahine, mar. 4.

Na Mr. âme Mrs. E.K. Palakiko, he kaikamahine, Mar. 3

Na Mr. âme Mrs. J.K. Kapuniai, he keikikane, Mar. 5.

Edwin H. Boynton âme E.L. Kapuaa, he keikikane, Mar. 5.

Na Mr. âme Mrs. Levi K. Kaawa, he kaikamahine, Mar. 9.

 

NA MAKE

George kahepa, ma ke alanui Liliha, Mar. 3.

Jasper A. Lawelawe, ma ke alanui Hema, Mar. 4

Henry Namauu, ma Honolulu, Mar 6

Moses Aea, ma ke Awawa o Manoa, Mar. 4

Henry Nawai, ma ke alanui Moi, Mar. 6.

Robert Fountain, ma ke alanui Naopala, Mar. 6

Moses Ala, ma ka Home Leahi, mar. 6

Adelino Kapeko, @@@ ke alanui Kukui, Mar. 8.

Elijah K. Rath@@@ ma ke alanui Hema, Mar. 8

Joseph Palenapa, ma ke alanui Vinia, Mar.8

 

EHIKU HALE I LILO I PUULEHU

(Mai ka aoao Ekahi mai).

ke keena o ka oihana kinaiahi no kela pauahi, eia nae ua lohi loa kela kaheaia ana mai o ke kaawai, ma ka manawa o ka hoea ana aku o na kanaka kinaiahi, ua pii maoli ka ula o ke ahi iwaho o ka hale, me ka lele ana aku mai kekahi hale mai a i kekahi, a o ka ikaika iho o ka pa ana a ka makani makai mai, ua hoohikiwawe loa ia ka neo ana a ke ahi.

            Ua ma'u na kanaka o ka oihana kinaiahi, ma ka hooponopono ana i ka lakou mau iliwai, a hele a loaa ka wai, ua lilo i hana nui ke kinai ana aku i ke ahi, eia nae mamuli o ka hooikaika ana a ka oihana kinaiahi, i hoopakeleia ai kekahi mau hale e ae, e ku kokoke mai ana malaila.

            He mau hale hou wale no kela o ke kukuluia ana, he manawa pokole wale ae nei no i hala, ma ke ano he mau hale hoolinalima, a i noho on a ia e kekahi Kepani o Shitaki Kimura ka inoa, a ma ka oleloia, ua paa no kela ma uhale malalo o ka inisua no ka huina o umi kaukani dala; in a nae he mea oiaio kela, alaila aole no i nui ke poho, ma ka aoaao o ka on a nona kela mau hale.

            He hale kekahi e ku ana ma ke kihi o ke alanui, no kakahi Polopino, i pakele, eia nae ua a ia oluna o ke pili e ke ahi; o ke kumu wale no ka hoea ana aku o ka ouhana kinaiahi i ka wa pino, eia nae ua loaa iki no he mau pouno liilii i kela hale, ma o ka wai la i kikiia aku, no ke kinai ana i ke ahi, ame ka wawahiia ana o kekahi wai, i hiki ai ke ikeia aku, in a paha ua komo ke ahi iloko o ka hale.

            Ua hele kahi o kela pauahi a piha i na kanaka, elike me ke ano mau o na pauahi, a o ka poe i hoea mua aku malaila, ua komo pu aku lakou ma ke kokua ana, e halihali i na ukana mailoko mai o na hale iwaho.

            Ma ka oleloia, he wahine Hawaii ka kekahi e noho ana ma kekahi o kela mau hale o ka pau ana i ke ahi he muumuu wale no kona lole i koe mai i kona kino, o ka nui aku o kona mau ukana, ua lilo i luahi na ke ahi, a i ka wa ka i huli hoi aku ai o kana kane, o kana mea mua loa o ka hele ana aku e huli, o ia no ka laua kenikeni, i hunaia ma kekahi wahi, me ka maopopo ole nae, no ka loaa ana mai o ia mau keinikeni ame ka ole.

            He mau lono kekahi i holopapa ae, ma ka manawa o kela pauahi, no ka wela ana o kekahi poe i ke ahi, o ka mea oiaio nae i ikeia mahope mai, aole he pololei o kela lono, aole he hookahi mea i poino, koe wale no ka holo ana, no na wahi e palekana ai ko lakou mau ola, a no ko lakou ike ole ia ana paha, he kumu i manaoia ai ua halawai lakou me na poino.

 

KOMO NA PUALKOA A AUPUNI HUILOKO O KELEMANIA

LONDON, Mar. 7-E ka'i aku ana na pialikoa a na Aupuni Huiia noloko o Kelemania ma ka la apopo, elike me ka hooholo ana a ka ahakuka a na Aupuni Huiia, no ke kau ana aku i na hoopa'i maluna o Kelemania no kona hooko ole ana i ka uku ana i kona mau aie no na poho o ke kaua, o keia ka mea i hoikeia ae e ke kuhina nui ma ka po aku la i hala.

            Mahope o ka haalele ana i ho o na Elele Kelemania i ka ahakuka, ua kelekalapaina aku la na kuhina nui Pelelane, Palani ame Belegiuma e haawai aku i na kauoha i na alihikaua e akoakoa ana ma na palena aina o Kelemania no ke konmo koke ana aku o na puailkoa noloko o Disburb, Dusseldorf ame ruhroot.

            Ma ka la apopo e huli hoi aku ai na elele Kelemanai no Berelina. Ua hoike ae na hoe o ia mau elele aole lakou i hoamanaia mai e hana hou aku i kekahi mau hana mawaho ae o na mea i kauohaia mai ia lakou a ua minamina lakou i ko na pualikoa o na Aupuni Huiia komo koke ana aku noloko o Kelemanaia.

 

IKEIA ELUA MOKULELE

            Mr. Solomon Hanohano, Aloha nui oe me ka mahiehie:-E oluolu mai hoi oe in a he wahi keena kaawale kekahi o ka kaua milimili, o ia hoi ka Nupepa Kuokoa, no kela mau huaolelo e kau ae la maluna.

            Feberuari 25, Poalima, oiai au e no ho ana ma ka home o kuu auntie, e nanea ana hoi i ke aheahe mai a ka makani mai kukulu hema mai, pae ana no kea leo: "E lakoy nei e- aia ka mokulele la ke lele ae nei," ua eleu aku la au ame kuu auntie i ka nane ma kahi i kuhiluhiia mai ai, ua ike io aku la maua i keia mau mokulele elua, i ka hoea ana mai ke kukulu hema mai, e hele ana hoi ko laua alahele no ka akau.

            Wehe ae la au i ka'u uwaki pakeke, a na iho la i ka manawa, hora 12:35 P.m. ala no kuu auntie ke haawi ka i kama mahalo ana no keia meahou a kama mahalo ana no keia meahou a kona mau maka i ike ai o keia au naauao.

            Ua lawa keia wahi meahou o ke ko eli lima. Me oukou ko'u welina pau ole e na keiki o ka papapa'i.

J.W.K,

Keiki o ke Ko Eli

 

E HOIHOILA AKU ANA KA POKAKU IʻA "MALEI" I MAKAPUU

            Aole i poina i na kanaka Hawaii @@@ moolelo e pili ana i keia akua pohaku wahine i kapaia o "Malei" he akua pohaku i malama a i hoomanaia e na Hawaii lawai'a i kela au kikilo loa, o ka i'a nui a keia akua pihaku e hoopae mau mai ai na kapakai oia ka uhu, elike me ia i ikeai ma ka moolelo o Hiiaka:

"Aia la o ka uku kai o Makapuu, He i'a ia na Malei na ka wahine e noho i ka ulu a ka makani.

I Koolau ke ola i ka huaka'i maluhini.

Kanaenae a Hiiaka i ka poli o Pele, E Malie e, i halekipa ke aloha, e uwe mai!"

            Ma hope o ka waiho ana o keiia pohaku i'a ma kahi o Jose, K, Clank, o ke alanui Moi hema, no kekahi mau makahiki lehulehu mahope o ka laweia ana mai Makapuu mai, kahi o keia pohaku i waihoia ai i kela au, mamua o ka hoea ana mai o na kumu mikane i Hawaii nei, ua hoihoi hou ia aku ia i ka Lae o Makapuu e Geo. A. Beazley, ke kiai kukui o ka hale ipukukui o Makapuu, he haole kiai hoi oia hale ipukukui no kekahi mau makahiki he @@@ hala, a e kaa aku ana malalo o ka Beazley malama ana keia pohaku i'a mamuli o ko Me. Clarke haawi ana aku nanan e malama, a no ka kea e hoi aku ana oia no Maui. Na Mr. Beazley ame kakahi kanaka Hawaii i hoihoi aku i ua pokahu i'a la i Makapuu. O kekahi pohaku kaulana loa mai hahiko mai oia ke kuula, a ma ka moolelo mailoko mai no ke kuula, ke akua i;a o Hawaii, i oili ai keia pokahu.

            Ua nanaia aku o Kuula e na kanaka Hawaii o kela au kahiko loa he akua  i'a e noho hoomalu ana maluna o na ano i'a apau o ke kai, a ma Hana, Maui, kona wahi o ka noho ana me kana wahine. He kino kauka no ka kona, eia mae, ua loaa iaia kekahi mana kupaianaha e hoomalu ana maluna o na i'a apau o ke kai, elike me ka moolelo kahiko. Ua hoolilo o Kuula i ka manawa holookoa o kona ola ana ma ka oihana lawai'a. Ua hanaia @@@ kekahi lokoi'a a ua hoopihaia me na ano i'a like ole. Ua kukulu oia i kekahi hale lau i ka la hookahi, a paa no i ka la hookahi a nohoia no i ka la hookahi, a maloko o ua halelau i waihoia aku @@@ ka pohaku i'a ana i kapa aku ai ma kona inoa ponoi o "Kuula." Ma ka oleloia ma ka manawa ana i hoomakaukau ai i keia hale n oke akua ana i manaoio ai he mana koua maluna o na mea apau, oia ke kumu o kona kukulu ana i halelau i wahi nona o mohai aku ai i ua akua pohaku la a e @@@@@@@ hoi iaia me ka awa. Mahope iho o ke kukuluia ana i ka hale lau, ma ka moolelo, ua ku mai na ano i'a like ole ma ma kapakai kokoke mai i kahi o kela pohaku e waiho ana.

            Ua pika mai he keiki mailoko mai o Kuula a ua kapa iho i kona inoa o Aiai, a elike me ka mana i loaa ia Koola, pela no ka mana i loaa i keia keiki i'a. Aiain a mai ia aiai aku i kaha aku i laha aku ai ka ike ame ka oihana lawai'a i na kanaka Hawaii mamuli o ka Aiai a'o ana aku, a mahope mai ua kukuluia e aiai he mau halelau lehulehu ma Maui, Kahoolawe, lani, Kauai a ma Molokai, a ma ia mau wahi apau i kukuluia aku ai ka halelau ua hoaliona wale ia no ka mea ka pohaku.

            Mai Molokai mai o Aiai o ka holo ana mai a Oahu nei a pae ma ka Lae o "Malei." He akua pohaku wahine keia, a o ka uhu kai ka i'a nui o keia wahi, elike me ia i ikeia ae nei ma ka moolelo o Hiiaka. Ma ka oleloia mai ka manawa mai ka a Aiai i kukuu ai i kela kahua no ka pohaku i'a, mai ia manaka mai no ke ka'i o ka uhu mai Makapuu a hoea aku i ke kaikuono o Hanauma. Oia anei?

 

HOIKE HUI HAPAHA O NA KULA SABATI MA WAIANAE

I kulike me ka lono oiaio i hoikeia mai i keia keena, he hoike hui o na Kula Sabati o Oahu, ke malamaia ana ana Waianae, ma ke Sabati, Maraki 13. O ka baba Hawaii kekahi e holo aku ana ma ia la no Waianae no ka hoohauoli ana aku i kolaila mau kini.

            E haalele i ho ana ke kaaahi kuikawa i ka hale hoolulu kaaahi ma @@@@ i ka hora 8 a. ponoi, a e haalele aku ana ia Waianae ame ka hora @:45pm, o ka uku kaa no ka holo ana a hei mai he $1.25, a malalo o ka na @@@@@@@ Geo. Malina ame Manuel ROdrigues, na komite, ka hooponopono ana.

            E hookaa a e ohi mua ia ana ka ukukaa ma ka hale hoolulu kaaahi. O ka poe apau e manao ana e holo makaikai ia Waianae, a e makahiki hoi i na hana o ka hoike Kula Sabati, he hana pono ka makaala ana ae i ka hale hoolulu kaaahi mamua ae o ka hora 8am, o haule i ka hope moku, a e makaukau pu me ka hoe i hiki ka waa.

            He nui na mea maikai e hoikeia mai ana ma na hana makamaka no ka nana ana i na hana hoike Kula Sabti ma ia la.

 

            Ma kona home muka ae nei o Kaiiki i pauaho mai ai o Robert Fountain, o Lihue, Kauai, i keia ola ana ma ke Sabati i hala, a ma ka nuwina la o ka Poakolu nei i malama ia ae ai kona hoolewa; o ke kumu o ka uloloho no ke kakaliia a hoea mai kona ohana mai Kauai mai.