Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 10, 11 March 1921 — HAINA NANE. [ARTICLE]

HAINA NANE.

Mr. tSolornon Hanohano, Lunahooponopono, Nupepa Kuokoa; Aloha nui oe: Ke waiho aku nei au i ka'u Wahi puolo c kau ac la maluna ma ka poho o kou lima, a nau hoi ia e aha'i mama aku a loaa ka mea nana keia nane "wahikapunin," peneii Eia au la he kama, he knpaf, he ewe, a hc keiklpapa hoi no Hawaii hui akea, 0 kc keiki au a feapukapu lftua o Ho!oi, 0 kc kiai pali hoi 0 Panau, Puna, 1 Hawaii; no 7 u na akaku like ole ekolu e maalo nei, a pela au i heaia mai ai e ko ka hoiiua holookoa, nā, aloha ekolu i ka ipo hookahi. Ka imia: He kēiki au i kupa ma ka aina, a mā ke kai, a i ole nae au e loaa ia oe ilaila, alaila e kakali malie iho oe ahiki mai Mahealani, e manao ae oe | owau se hoa. Ovrai au ia oet ! Haina: Mano. He kupa i papa ma I ka aina mai na kupuna loa mai, i ka manawa hoi a ke A'kua i hookumu ai i ka lahui kanaka Hawaii ma ka honua nei, oia pu no ka manawa. i hookumuia ai ka lakou olelo makuahine; ia manawa no hoi i hookumu ai ke kanaka Hawaii i ka lakou helu ana mh ka lakou olelo, a penei: Eha (4) kahi hookahi katina, umi (10) kauna hookahi kaāu, umi (10) kaau hookahi lau, unii (10) Jau hookahi mano; a pela no ma ke kai, i ka va.no a ke Akua i hookumu ai i ko kai ua liana pu iho la Oia i ka mano, he mea kupa a he mea papa no hoi, a ua hooholoia aku ia ma ka moana, nolaila, ua like a iike ma ka aina n nia ke kai, he kupa, he ewe, a he kaniaaina mai na kupuna loa mai. A ma >a helu Haw{»ii hoi i loaa ai ka'u ha* ina maluna ae o ia hoi mano. Kc olelo nei nae ka hapa hope 0 ia mahele: Ke o!e au e loaa ilaila, alaila kakali malie iho oe, aia hiki mai Mahealani, manio ae .oe owau se ho'a.

Owai au ia oef Haina: LaAi. Hc oiaio ua kakali malie iho au mai Hawaii nioku o Keawe ahiki i ka hope 0 Lehiia, aole in i ike i kekahi e afi maluna olaila, 0 Mahealani, e koe Ao, kona ala. niaāropi\ r 'o ia hoi, lanij elike me ia a kakou apau e ike imau nei. O keia ae la ka hapa hope 0 ka inoa 0 ke kama olua, 0 ka hapa mua nae hoi, 0 ia ka i kukulu hope ia mai i ke akea, penei: Ka lua: He mallhini au iko alo, ua kamaainano nae i ko leo, pela au i lilō ai i aikane hulumanu na k£ onaona, uoho pu, mUimiliia, malamaia, a lilo hoi au i mea hooko i ka makemake o ke kanaka. Owai au ia olua? Haina:. Ka. Hc anea malihini ke ka (tar), aole ma Hawaii nei i hanaia ai iti, aka ka aina kuwaho a mailaila i lawp ia mai, ai ia me ka inoa malihini tar„ e na, i hohono mua ka ili ia mea. A ejike hoi me kona mali* hini ana, pela ,no i malihini ai kona inoa i na Hawaii ia manawa, eia no

nae, ua kapaia aku no nae ia e na ] oiwi o ka aina he "ka" ma kc ano j hoopili ma ka lakou olelo makuahine. pela lioi ia i kamaaina ai i ka leo. Ua miliia, a ma na hana like ole hoi e hoohana ia nei ia, no ke ko o ko ke kanaka mau makemake Nolaila, ina e liuiia ka hapa mua Ka me ka bapa hope, ala.ila e loaa no ka inoa o ko kama elua 6 ia hoi. Kalani. Kc kolu: He inoa ko'u ua kaulana apuni na moku, loaa ae no au ia oe i ka moku o Mano, aia aulaimaika piko o Waialeale ma ke kowa'o na I ke ole nae au ilaila, alaila e loaa ae ana 'iu ia oe ma ka poli o Kwaikini, e hooipoipo ana me ka leo o ka ohe o Kanikawi. Owai au ia oukou? Haina: Po. Hc laau wale iho no ka ')he e ulu nei ma keia mau mokupuni mai Hawaii a Kauai, i kamaaina i ka poe apau, eia nae, na ke kanaka i hooponopono ahiki i ke kani ana, na ia kanaka hookahi no i kapa i ka inoa Kanikawi, ka inoa o ke kanaka, Kauakahialii, kahi noho, Pihanaakalani, aia i ka piko o Waialeale, malalo pono ma ke kowa o na mokupuni. O 'keia ko'u mau manao wehewehe e pili ana. no kela ohe.

Aia i kai o Wailua c jnoho ana o KaUilaiioliekoa, ilaila lioi ka leo b ka ohet Kduakahialii i hooleleia aiu &i, aolc i ke. kakaihiaka, apl.e i ke a»le no i kfe ahiahi, aka, aiu i ka 'māi nawa c malu ai ka leo o na mea apau, »/ia hoi, po, alaila, o ia ka manawa e Hookani ai o Kauakahialii i kana ohe kaulana i na leo honehone i paanaau i na *pea apau, '«Kaili e, Kaili e, Kaili* 'auokekoa, etc t , etc." Nolaila au i la*e niai ai 1 ka huaolelo po o ia ka inoa ) ke kama ekolu. I ko'u hoohuihui ana mai i na kama ipau, loaa iho la ka'u haina: Mano' 'ialanipo—ka īpo ana Aloha Ekolu. 0 keia ka hopena o ko 'u mānao ma kiia nane. Me ka mahalo a hui ia oe i Mr. Lunahooponopono no keia hana nui, me na hoomaikai pu j na k.eik) Hmahei o kou papapa'i. Owau iho no, KALALEA BOY.

Hala mai ia ka ike panapua o ke ke iki o Kalalea, ua pakele aku la no kah* 'eolohe, aia la ke aha'i la ka pupuhi i ka i*a o Uko'a. nuli hou ia mail— L. H.