Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 12, 25 March 1921 — He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona [ARTICLE]

He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona

\ ae la Helena i ka akaaka no nei inau olelo a Makoli • ,\c: ke manao nei au o ke kaikamahine e mare aku ke kauaka e hiki ole ana ke haawi mai iaia i home he Miuahine naaupo maoli oia; mauao au he mea hiki ole . : .noo aku a he kanaka noonoo ole a he hana hewa loa ; ia kekahi kanaka ka makemake ana e mare i kekahi :Tif kona ike no aole e hiki ana iaia ke hoolako i home . wahine, a he mea maikai oie no ia kanaka ke noi ; isi ī kekahi wahine no ka marc aku ine ia, ina ua maouiua iaia aole e hiki ana iaia ke hoolako i home no . 4 wahine. N'. iui home a'u i hoakaka ae la o ko'u manao nia ia ?.i:a aole o ka hale elike me kekahi halealii, aka, ke kupono nei no hoi paha la e hiki ai i ka wahine ke . iht> he punana kona e noho aku ai me ka hauoli, a e ,<i k<»na poo mai ka ua a mai ke anu mai, a ina ua nui . ; ! "ii.i i kekahi kanaka a ua makemake au e lilo aku .. kekahi hale o ke ano kupono nei ua lawa loa ia i uianau. a oiai ina paha no kona halawai me na popili- : ki an ka manawa iloko o ko maua manawa e noho a< »lc loa au e maka'u ana i ka hana ina ua make- • ::iai oia i ka'u kokua ana aku iaia no ke kukulu hou , ae iaia iluna mahope o kona hina ana, oia hoi, kona ana ma kana hana o ka lawelawe ana. A .Ie no au e maka'u ana i ka holoi, ka aiana, ke kuke •. ka hana ana i na haua e ae, e laa ka hii keiki, ka mai «!ia i ka poe ma'i, elike me ka ike ame ka makaukau i >. ia'u, ina no ko'u koiia mai e h.ana aku ia mau hana, a ka 77ica he makemake no au e paa mau ko'u manawa - , hana. i lohe mai oe e Makoli, o ka noho palaualelo he , hilahila loa ia na'u ina e ike aku ana au ua luuluu ka'u - i na kaumaha he nui o ke ola ana," wahi a Helena. t. :io'u iho, aolie hiki ia'u ke hoohaahaa ia'u iho ma - 'a anu o ke ola ana," wahi a Makōli o ka pane ana mai. .. ka hapai ana ae i kona niau poohiwi, a he helehelena : a ka hoowahawaha ma kona mau maka a e pinana ana - hoi kona ihu. "O, aole loa, aole o ke ola ana o ke kanamaīkai loa! Aole au e mare aku ana i kekahi kanaka :-id he ilihune oia. aka i ke kanaka waiwai wale no, a no mea, ma kau mau mea o ka hoakaka ana mai la i ike ;-ku la an he auamo ko'iko'i maoli no na kekahi wahine ka V.ve!awc ana i na ano hana au i hoakaka mai la, e kupono» m mau hana na ke kauwa e hana mai. "ī.ia hou, aole o'u makemake e noho maloko o kekahi i'e o ke ano haahaa*. o ka hale nani wale no, me ka lako i kauwa lehulehu na lakou e lawelawe mai i na haila apau, .i mawaho ae o ia. makemake pu au i mau aahu nani Male ko'u e linohau ai i na manawa apau, me na mea hoonani o!e." "L a pono no ia i kou manao ana, aka, pehea, ina i kou •h., ana aku me kau kane a halawai olua me na ulia, poipi•*ia ka nianawa, a hooneleia oe ame kau kane i ka iiome, •• kela kuiana hanohauo a waiwai o olua i na la mamua aku . 'le ia me olua ia manawa, pau na w r aiwai o olua i ka lilo, i 'k.Io oluhelohe olua. pehea ana kou pono, a pehea ana oe < ana ai i loaa kou pono o ka noho ana, oiai ua maa oe i - < yla ewia na ha'i e hana mai kau mau mea apau e maket ake ai. a i ko olua ilihune ana, heaha ana kau e hana aku • " wahi a Helena. ' < >. e hana mai paha oia i kekahi mea e pono ai 110 ka .a'ama ana mai ia'u ma kekahi ano," wahi a Makoli. "A ' -i iiuu. oi akane a'u e mare aku ana i kanaka u'i, naauao. ma na ano maikai no apau? Ke ike mai la oe e Helena nui ka'u mau mea i manao no ke ano o ko'u haku e loaa . : ana." "Ae hoi. ke ike aku la au." wahi a Helena o ka pane ana "o kou manao hope i hoakaka mai la oia ka'u e kokua -■u ana. oia hoi i kanaka naauao ia a hoopono pu, no ka ■ « a«»lc o u niakemake i ke kanaka naauao, a u'i, a nele -• hoop'.Mio; a o kekahi he kanaka haipule pu oia aole " he kanaka puni lama a puni a o kekahi he—" Heaha?" i ninau mai ai o Makoli. Hc kanaka oia me ke aloha oiaio iloko no'u, elike me - = u i makemake aku ai iaia e loaa mai ana ia'u. O ka mare • ia he mea liilii wale no. e Makoli, he aelikeia e hauhoa -i : ka wahine ame ke kane a o ka make wale no ka mea c hookaawale ia laua; aole ka ilihune. aole ka wi, aole a ' la ka wahine i ke kane e hooko mai ana oia i ka hana ' *ane e hana aku ana ka wahine i ka hana ma kona aoao • i ahulau. o ka make wale no. He aelike e nana mau a kona aoao. a pela hoi me k!a wahine e nana mau mai ana me ko ke kane makemake, elike ka panai ana aku K ka pauai ana mai ma na aoao elua. Ala kekahi ano e * aole loa e lokahi a e oluolu maileai ana ko laua noho a. wahi a Helena. Hc kaikamahine piha noonoo maoli ka oe," me ka noke i ae la o Makoli i ka akaaka. "Maikai maoli no kau mau o u wehe a ua hoonaauao mai la no hoi oe ia'u«maluna kumuhana "ka mare"! He panai kupono maoli i'o Kola! Oka'u i noonoo iho la heaha la ka'u mea kupono 'aawi aku ai i ka'u kane o nei mua aku no ka lima, ka fv.ai ame ka waiwai a'u e upu aku nei e loaa mai ana '• l ai iaia mai?" • ia wale no, a ke manaolana mau ftei au pela, oia kou J i ' i aku i kou aloha oiaio, kou naau oiaio iaia ke hele •' *>ia e kii ia oe. kela aloha au i makemake ai e kaana pu 'a iloko o kela ame keia mau hoao e hiki mai ana. elike j »>na holomua ma kana mau hana iloko o kona ola ana, n • ka mea. aohe aloha oīaio i nele ke kakooia mai e ka anc haawi iaia iho no ha'i, no k eola me ka pono o ha'i.j "_ke kokua ana aku ia ha'i. a no ka hoao ana e hapai ae ia " ! a i kou enemi paha, mailoko ae o ka lua i haule ai dear. he ola kaumaha maoli ka kela, ina e lawe ana -• Kahi a hooko aku elike me kau i hoakaka mai.la!" i nui ' " ai ko Makoli hanu me ka hapai ana ae i kona mau ppome ka pii pu ana ae o ka ula ma koua niau papalina. J\e manao nei au o kau paha e manao nei la he lepelepe'na waiwai ole maoli au e ola nei maluna o keia ili honua. h- r»apau loa hoi ko'u noonoo no ka hana ana aku i kekahi '"ea." \ole pela; ke manaoio nei au malalo o kou mau ano 1 yioi apau ame kou mau ano maikai no hoi apau e holo la : »<o o kou mau aakoko, aia no he mau hunahuna gula i huhaia iloko ou, o ka hana wale no o ka hoike ae "<nau ano maikai iwaho. i lilo ai ia i mea hoolamalama ae noowaiwai hoi i kou ola ana, a pela hoi me ko'u." Helena Sinioa, he manaoio no anei kekahi iloko ou aia o ia mau mea maikai iloko. nei p'u?" wahi a Makoli _ »<a ninau ana mai, me ka huli pouo piai e nana pono ia Jtr!ena, a kau mai la no hoi i kona mau lima maluna o na

"ppoiiiwi 6 Helena. a liaka ponu mai la kana nana ana i ka hfelch«lena o ke aikane. I 1 i "Kc manaoio loa nei au pela, e Makoli, elike no me ia a'u 0 ka hoike ana aku la ia oe," i pane aku ai ke aikāne me ka hooiaio>*ana aku, "ua ike oe i ko'u ame ko mama manaoio ma ka nana ana aku no na mea maikai loa iloko o kela ame keia poe. Ke hoomanao la 110 oe i ka pahiolo kahiko, 'ke noonoo oe no kekahi kanaka, he mea aihue. e kokua aku ana oe i mea nona e lilo i'o ai oia i mea aihue.' Pela no hoi. maluna o iā loina like, i.na e noonoo mau aku ana oe no ka mea maikai, oi ae o ka nani, a maemae hoi iloko o iii? kanaka, e kokua aku ana oe ia poe i ka lawe ana mai ia mau ano maikai iloko'o kq lakdti ol,a an'a." ; i ko'u makemake e noliō mau me oe.' wahi a Makoli. me ka lēo e hoike mai ana aia i'o no iloko ona ka iini e loaa i.a mau-aiio maikaī iaia, ine ka halo'ilo' pu ana mai <> rla wainiaka'ma kona mā'u lihilihi. "He manaoio nui ko u pfela e'ulū ana ail a lilo i iinea maikai ke nohe mau aku au imua o kou alo, me ka lohe mau aku i kai olelo a'o naauao." O ko M.akoli manaoio maoli no ia, elike me ia ana o k( kamailio ana mai la; no keia manawa mua loa. ua hoalaia ae la ka uhane o ua hoonui ia aku. ka makemaki īloko ona e i kaikaniahine niaemae a .oiaio nia na ?nea apau,< ehke m(J ike mai 1 ko Ilelena mau āno n:aikai apau. "E ka ipo nohea," i pane mai ai ua o Makoli. a lele pt: mai la ia manaw,a e honi ma na lehelehe o Helena," he me? pono i'o no i kela ame keia kane a wahine paha ke hana a ke hooikaika lioi e wehewehe i na ninau pohihihi a pau e konaola ana, aohe 110 hoi ana kii ana aku i ka aila mai kona hoalauna mai. Aia-io no he mea maikai iloko o kela ame keia mea me ka hanu ola. a e ulu i'o ae ana no kekahi kane a wahine iloko o naano maikai, maemae a oi.aio, ma ka mahele i kupo.no i kela anie keia, elike me kana e hooikaik? a e mahi ai i loaa ka maikai oiaio, oiai aia i'o no he makai iloko o kela ame keia, o ka hoohana ole ia. E pono i kela aiiie keia e hana maloko iho o kona poha' ponoi, o>vau kekahi o ia poe, a ke manaoio nei au, ina he P°e noopouo oiaio kakou, e hauoli ana no kakou ke ike aku ua u unui ae ka maikai iloko o kela ame keia mea pakahi Iko kakou manawa e hui hou aku ai. E poiio i'o no i kela ame keia e hooikaika nona iho i lilo i mea maemae a oiaio a i liio ai noJioi i mea hoopono oiaio, elike me kau i hoakaka mai la. "Ae; o ko u manaoo maoli ia. He haawina maikai aia iloko o kela ame keia mea i haawiia mai e ka Mea Nana i hana na mea apau, aka, o ka hooikaika ole ka hewa o ka poe hoomaopopo ole e loaa mai ai ia mea maikai iloko o ko lakou ola an,a. a | ole, e ulu ae ai hoi ka lamalama iloko o lakou a nui a hoike ae ma keakea i ke gula maemae a ke Akua i waiho ai i)okoo kela ame keia kanaka. MOKUNA XII—Ke Kipa Ana Ae o Mrs. Satevana.

Ma ka la mamna iho o keia he palapala ka i loaa mai ia Mrs. Stevana mai a Mrs. Elawoka mai, ka makuahine o Makoli, a malokoo ia palapala kekahi mau nuhou e hoohauoli mai ai i ko Mrs. Satcvana noonoo. Oiai o Makoli e hoolohe aku a'na-i ka Helena mau olelo aia iloko ona ka manao huna kalii i liana ai a e uinau mau iho aua oia iaia iho no ko laua hopena, ilaio /\yale no kona mau maka e nana ai me he mea la he hewa kana i hana ai ka paweo, oial oia i hoomanao iho ai i ka maiiao o ka leka a kona makuahine i kakau mai ai ia xMrs. Satevana. Maloko o ke kulanakauhale o Sana Morita kahi i hoohala hoomaha o -ke kau,mai)ai!a oia o ke kakau ana mai i kana leka e hoakaka ana no ka loaa ana iaia o kekahi manawa ai o Mrs. Elawoka, ka makuahine o Makoli, i kona mau la hauoli loa me kekahi poe leliulehu, na Pelekane ame na Amerika pu. He wahme kanemake o Mrs. Elawoka no umi-kumama-lua makahiki, ua make kana kane iloko o ka manawa e ikeia ana ka holomua loa o kana oihana a ua ikeia no hoi ka nui o na pomaikai Yna ia hana ana o ka lawelawe ana. Mahope o ka hala ana o ka makahiki o ko Mrs. Elawoka noho kanikau ana no kana kane, ua huikau pu hou aku la oia ma naanaina a ka poe ko'iko'i, no ka mea, wahi ana iaia iho, oia wale no ke ano o ke ola waiwai, a mai ia manawa mai ua like kona puni ma na hana hoohauoli elike me kekahi kaikamahine nona na makahiki he umi-kuma-mawalu. ■ . He :mau loaa niakahiki kona, a me ia mau-loaa makahiki i liiki ai iaia ke ola me .ka Hauoli e. loaa ole iho ai ia mea he kaumaha no ka hune o. ka noho anā, me ka ulakolako loa a e hoolawaia ai hoi kona mau makemake ma na aahu a ua maopopo iaia.e loaa mau mai ana kana dala i ka pau ana o kela ,ame keia hapaha makahiki mai na loaa mai o na waiwai a ke kane o ka hōahu ana noiia. I ke kaahope ana ae o n,a la kulolia o ke aloha kane, 'ua hoihoi aku la oia ia Makoli i kekahi kula kaikamahine nohopaa maloko o Kapalakiko, ke kulanakauhale ana o ka noho aiia iloko o kona mau la o ka noho mare ana, a i ke kaawale aua'aku o ia haawe kaumaha mai iaia aku, aohe aiia noonoo hou ana ae he mea akeakea hou kekahi iaia, a he mea hou aku no hoi kekahi ana e noonoo kaumaha aku ai, oiai ua kaawale aku la ke kaikamahine i ke kula, ia manawa ua ku kaawale oia e hiki ai ke oni i o a ianei elike me kona makemake. Ma na aina e oia iloko o ka makahiki hope a kana kaikamahine i noho ai maloko o ke kula, a mamua ae o ko Makoli puka pono ana mai ke kula mai, ua hoolala mua oia no ka hoihoi aku ia Makoli me ka anate, Mrs. Stevana, ke kaikoeke, ka īfiea nona kekahi home nani maloko o ke kulanakauhale o Bufalo. ma Nu loka, a ma kekahi manawa kokoke mamua aku ua kukulu ae oia he home hou nona ma kahii kokoke.aku i na.kuahiwi Adirondaka. Ma ia ano ke ike i ke kuniu. jJilo ai oia he hoanoho 6tr ma kela' wahi me Simoa am^Helena;'kana kaikamahine. Oa hoolala pu o Mrs. Elawoka e hui aku o Mrs. Satevana ame Makoli me i.a ma'na aina e i ka haulelau, ka mahawa ana i hoolala ai no ka hoomahuahua ana aku i kō Makoli ike ma na olelo like ole o Europ.a, no ka hoomakau'kau ana ia M»koli e lilo oia i kaikamahine naauao a i kupono ai hoi ōia no ka mare ana aTtu i kekahi kaiiaka waiwai a i ole i kekahi kaukaualii paha o Europa, a i ka manawa e loaa ai.ka Miakoli kane, noho.taku aioia me ia, a kaa akn hoi inalama ana ia Makoli, a kaawale mai ua o Mrs Elawpka J?iaj »a mai apau i kona noonoo, £. oia ka manaWa ana e hulr aku. ai i wahi piliaoao hou nona. a ke loaa ka hoi ia, alaila e lana hele ana oia maluna o na ale oka hauoli. ka lako am e ke kuonoono a hoi iho ka noonoo a lana malie.

E hoi hou ae ka kakou nana ana ihope i ka manao o kana leka o ke kakau ana niai la Mrs. Satevana. Maloko o ia leka i hoakaka mai ail oia ma ke ano uiumahiehie o kona mau manao, no ka nui o ka hauoli ma kana wahi o ka noho ane ame ka nani no hoi o na w.ahi apau e hoopuni mai ana. O Sanu Morita kekahi o na wahi nani loa maloko o.ia mokuama, a he wah» hoi . piha i ka poe hanohaho a waiwai iloke o ta kikina. Ua hlo na holokaa lealea ana ma o * maanei, na hiiakai makaikai ma kela ame keia kaHeKolehu p na ankina hookipa no Wdi, n a ahawieie aiHi na aha hulahula, i mau mea hoohoihoT mai" i ka noonoo e

ike ole iho ai ia inea lie mehameha a he kauinalia. no ka mea; uā mu" ; a lehulehu wale na mea hoolana mai i koha oianaō. s ' tja,hoakaka pu mai oia maloko o ia leka i ka lehulehu o 'eana'poe i hoomakamaka a i hookamaaina aku ai, a mawaho ae o ka poe i malihini loa iaia, a i lilo mai hoi i mau hoalohl nōna ia mau la, he poe kekahi i kamaaina mau 110 iaia. he mau hoaloha kahiko no nona, a ua hoea aku hoi ia 'eulanakanhale no ka hoomaha ana a no ka hoohauoli ana ia 'akou iho, a he poe 110 hoi i ike a i kamaaina ia Mrs. Satcvan.a, ke kaikoeke. "K hookaakaaia ana koii' mau maka. i ko'u manawa e 'ioike aku ai ia oo eia o Mr. Halebakona I.anakasa ianei, a '<e noho mai nei.maloko o ka Hokele aole i mamao 'oa mai hale aku," wahi ,ana o ke kakau ana mai \paoko o ka.na Jeka. "No elua manawa ko'u hālawai ana me 'a. he kanaka oluolu loa oia a he keonimana oiaio. no ka nea, iloko o 4co maua manawa o ka paee ana ma ka maua nanawa hope o ka h.alawai ana. aole oia i hooniau i kona īuhu, me he mea la heaha la ia'mea iaia. "L T a jioike pu ia mai ia'u he kanaka waiw.ai loa ka oia. a oela i'o no i ka nana aku, no ka mea iaia e noho mai īlei -iialoko o ka hokele he mau .kauwa walp ,jio.ka poe u.a lakou • lawelawe m'ai katia'mau hana apa ( u.,., lie kanaka opio pu eekahi e'noho mai nei me ia. lie keikikane hanauna ka nana 1 oia no hoi kona hooilina, pela ka lono i hoikeia mai ia'u— 'ie kanaka opio u'i oia, he kanaka i hoon.aauao maikai ia, a lona ka inoa i hoikeia mai ia'u-o Robaka ka, a ka nana aku aia maluna o ia kanaka opio ka paulele ame ee aloha nui o Mr. Ī2anakasa, a ua nana mai no hoi ke kalaka opio i kona anakala m.a ke ano oia kona puuhonua, a ia lilo maoli i mea aloha nana. "Ua oo loa kela kanaka, no ka mea. ua like ke aiai o 'eona oho me ka hau, eia nae. ke nana aku oe i kona hele'ielena me he kanaka u'i a opio la no oia, nona na makahiki ie kanalima a oi iki, oia mau no ka ikaika o kona kino, ka >ololci 110 hoi o kana hele ana. a he kulana kona o ke ka*aka hanohano a waiwai. O ka'u e iini nei e loaa kekahi nanawa 110 Makoli e hui ai me kela kanaka opio Egelakona, nalia o kona ike aku iaia ka mea e komo iho ai ka makemake iloko ona a o ka lilo no ka hoi ia o kela kanaka opio : aia. "Pehea la, o ka'u e makemake nei a e pono hoi ia oe e hooko koke mai. oia ko olua haalele koke ana aku i kela wahi i ka manawa e loaa aku ai keia leka ia oe. a holo mai ■2 hui me a'u ianei. elike me ka hikiwawe e loaa ana ia olua. 10 ke kukakuka ana a hooholo iho i ka mea pono e hana ik'u ai ma keia manawa maikai loa, malia o lilo ka kaua lioolauna anā aku ia Makoli i kela kanaka opio i mea no 'aua e komo iho ai ke aloha iloko pakahi o laua a o ka loaa īo ka hoi ia o ka kaua mau i-a gula iloko o ka kaua ipu aniani. a ke,hui ae ka hoi laua la. kohu ka'pili ana he mau mea waiwai like, a pau no hoi ko kaua hoopilihuaia ana no '<a kaua miiimili.

"Eia hou, he makemake pu no au e ike oiua i keia wahi Daredaiso nani maluna o keia ili honua. aohe nui ino loa o ke anu i keia manawa, elike me kp na manawa e ae mamua ua hoolala makou e noho iho maanei ahiki i ke kipaku ana mai a ke anu ia makou mai keia wahi aku, a me he mea la ? hoomaka. mai ana i,a ano maloko o ekolu keia la aku, no lea mea ke hoomaka liilii mai la ka ilTe ia o ka hau ma na wahi niamao" mawaho aku o keia kulanakauhale." - ' Mawaho ae o keia mau mea ae la a Mrs. Mlawoka o ke kakau ana mai. he mau hana kekahi ana i makemake mai ai i ke kaikoeke e hooko aku non,a maloko o Nu lokā mamua > ko I?.ua holo ana aku ma ka moku no Europa, a pela hoi me kekahi mau kuhikuhi no ke alahele a laua e kau aku ai maluna o ke kaaahi nfahope o ka hoea aaa aku i Europa, ii'mea no'laua e hoea pololei aku ai i Sana Morita me kā hoohakaiia ole ia. He wahi apana pepa e ae kekahi i hookomo puia mai maloko o ka wa-hi leka nana n hoala ae i ka manao hoouluku : loko o Makoli a e heluheluia ia eHke me keia: "Maopopo no anei ia oe ko Keoni Wilekona hopena ame ko kela kaikaniahine ?! Ua like ka lapu o ko laua mau helehelena ia'u i nei m.anawa" hie he mau akua lapu la." "Owai o Keoni Wiiekona, e Anate Eliza?" i ninau ae af i Makoli i ka anate, i ka manawa ana i opiopi iho ai i ka •eka inahope o kona heluhelu ana me ka noonoo nui loa iloko ona. ilaikea ae la ko Mrs. Satevana helehelena ia manawa me '<a maikai ole o kona noonoo. U<* poina loa oia i ka hapa hope o ka leka a Alrs. Elawoka o ke kakau ana mai ma kekahi apana pepa okoa, ina la aole oia e haawi aku ana ia Makoli e heluhelu ia leka nona iho, me ka ae ole aku ona. i no ka mea, o ka niea pili ia Keoni Wilekona, he mea luma ia a he buke hoi i uwepaia a paa iloko o ko Maeiena Elavvoka ola ana. "O, he kanaka opio oia a ko makuahine i haulehia ai i i<c alolia iloko o kona inau la opio," wahi a ka anate o k; pane ana aku ma ke ;airo o ka mea e noonoo nui ole akt. 10 ia kanaka. "A owai. hoi kela kaikamahine?" i ninau hoo mai ai ke <aikamahinc me ka pupuku ana ae o kona lae iaia i ninau 'nai ai kela' kāikaniahine. "O. me he mea La, o ke kaikamahine oia a ko makuahine i enemi ai, koiia hoa paio hoi no ke aloha hookahi," , aku ai ka anale me he mea la aohe i maopopo iaia, oia lae ua maopopo no iaia na mea apau, aka. he hoonalonale vale no kana ia Makoli. "Owai kona inoa?" Mai noonoo aku oe no ka inoa o ia wahine a kaikama-. hine paha, e Makoli, "i pane aku ai ka anate me ka pokok ja. "Ke manao nei au he hana maikai ole na ko makua'iine ka hoike ana ae ia'meahuna i kupono oia wale no kt ke iho ia mea, a ke manao nei 110 hoi au aole kupono ik aia e hu e hou ae ,ia mau mea i hanaia he mau makahiki ehulehu i kaahope aku la, a e hoala hou mai i ka noonoe me ke kamailio ana no ia mau mea i popopo. i "Nolaila heāha kou manao 110 ke noi a ko makuahine," i inau aku ai o Mrs. Satevana no ka hoololi ana ae i k; aua mea e kamailio ai. "e pili ana i ke paniku ana i keū , ule a lia r ale-le ilio kauā elua pule mamua ae o ka hala ana e ■ n pule eUia,a.kāua i hooholo ai no ka haalele ana iho ianei ihola koke no Sana Morita...elike me ka manao a ke rakuahine o ke kakau ana mai nei'? M 1 Aohe i pane koke mai o Makoli no nei ninau a ka anate - nōonoo 'āna oiā i ke kupanaha maoli o ka halawai ana e :i ipo aloha a Helena Simoa nie kona makuahine, a i lilo • i i meana kona makuahine e hoike mai ai i kona makenake a Robaka Egetakona kana kane i makemake ai nana mea kiipanaha pu uo hoi i kana noonoo iho ka hauleiia koke r ana ona i ka makemake no Egelakona opio. oia t :tla kanaka opio he mau kaukani mile kona mamao i kah a mamuli wale no o ko ua o Makoli ike ana. i ke kii niatko o ka buke alabama a Helena i ike mua ai oia i ke r,obaka hēlehelena a komo koke no ke aloha.iloko ona. Ma ka-mea oiaio ua lilo o Helena i mea makemake lor ana ia inanawa elike ka nui me ka hiki i kona noonoo pa a'u, alunu a nana nona wale iho no e noonoo aku ai nr. ; a'i, no. ka mea, ua hoalaia ae kona mau noonoo niakemake ia o kona mau makemake oi loa aku ia, o ka hookomo akv tia iloko o ka hana e hoohoka aku ai i.kona hoaloha oiaio [ēlena Sim6a, i niea e kailiia mai ai kana aloha mai iaie tai. -Ka hooniaka ana keia e ulu ka msniao paonioni'iloke Makoli e lilo o Robaka Egelakona iaia ,a e lilo hoi i kumr kon,a hoaloha. ua lioalaia ae la kona mau ma[rao apono koke aku i ka manao a kona makuahine

o ka lioakaka ana mai maloko o kana leka, 4»olaila nuho|>c o kona hakoko ana mc na manao paio lu«t like ole iloko otia, 0 ke alōha hoi i ke aikane, a o ka hooko aku hoi i ka m.v nao o kona makuahine. ua hooholo iho la oia i ka manawa hope loa, e hooko aku i ka manao o ka makuahine, a olelo iho la oia i kona anela maikai/'e hele aku oia ma kona alahele no keia manawa." a olelo aku la i ka anatc i pane no kana ninau i ka i ana aku; "Kc manao nei au aohe a'u lioole ana, e anatc; ii\a u.i liolo ia i kou manao, oia hoi. e haalele koke iho ana kaua 1 'keia wahi aole ia he mea na'u e ahewa iho ai, aohe a'u ake'ake'a wale ana aku i kou mauao.'* "O. ina pela, ua pono ae la; aohe a'u kumu kauhi iki ia kaua a'n e ike nei no'u iho, koe wale no keia. aole o'u apono iki i ka manao a ko makuahiue i hoike mai nei e pili ana i mea i hanaia i hala hope loa, oia hoi ka mea e pili ana i kona mare ana. Ma ko'u manao he, mea maikai ole nana 'ea hoakaka ana mai i na mea i pili i kona mate ana, a pela i pane aku ai ka anate. Nee ae la i ka akaaka 110 nei mau olelo a ka itiate ona .eia nae, aole kela ula ma kona mau papalina a Vaanate e ike aku ana no kona hoouluhua a hoano-eia ana ■ie paha o kona noonoo ma kekahi ano, aka, no ka mea no ia e pi) iana i ka halawai ana o kona makuahlne mr Rohaka Egelakona, ke keikikane hanauna a Mr. Halehakona, ke kanaka waiwai, ana no hoi e kuko nui ana iloko iho ona e hiu a wela a e lawe a lilo i kekahl la e hiki mai ana. Mamuli o ka holopono ana o keia manao mawaena iho o laua. ua hooholo laua iloko o hookahi pule mai ia 1a aku 3 holo aku ai laua no Sana Morita no ka halawai ana aku •ne Mrs. Elawoka. O ka Poakolu ia la a laua e kukakuka nei no ka holo ,a ma kekahi Poaono mai e haalele iho ai 'aua i ko laua home ina Adironadaka a holo aku no Nu 'oka. a o ka la hookahi no hoi ia a Mrs. Simoa ame Heleua ■ hooholo ai 110 ko laua lioi aku 110 Nu loka, kahi o ka laua hana. Ia manawa koke no ko laua luKimakaukau a liuliu ana no va ho!o aku. a ua liala okoa ia laua ia'la m ka hoomakaukau ma i ko laua mau pono aahu apau o kela ame keia ano. Ma iaahiahi loa ana iho, nle kona kamilio ole aku nar ia Makoli no kekahi mea, oiai o Makoli e hoomakaukau aua io ka hele pu ana aku me kekahi pōe i ka holoholo, oili ma'u aku la o Mrs. Satevana. a kamoe jX)lolci aku la kana hele nna no ka hale o Mrs. Simoa e ku mai ana ma ka hu'a mawaho mai o ka ululaau. no ka hooko ana i kana olelo e 'iele aku e ike ia mau lede ana o ka hoopaneenee ana uo kekahi manawa loihi me ka hooko ole, a o keia iho la kana manawa maikai i manao ai no ka hele ana aku e liooko ia manao ona, no kona makemake loa e hui a e halawai pu iie Mrs. Simoa ame kana kaikamahine maloko o 100 laua home ponoi. Heaha la ka mea nana i hoeueu ae i kona noonoo e hele iku e ike i na Simoa me kona hoike ole ae ia mea huna ia Makoli aole hiki iaia ke hoakaka ae nona iho. aole no h«»i 'ie wahi hoohuoi iki iloko ona no ka mea ana e halawai aku ma ma ia hele ana. Elike me ia i ike muaia ma kekahi walii o ka mokuna i hala, ua lilo ka Makoli mau hoakaka po naan omaikai apau o na Icde Simoa i mea hoouluku toa i ko Mrs. Satevana noonoo e ake no oia a ikemaka aku, a ma nei manawa ana o ka hele ana, me lie mea la he inea nana loa kekahi nana i hookokono loa ae iaia e hele a e hui e • Mamalahoa. (Mrs. Simoa), i mea nona e ikemaka ai lona iho ua kulike paha na olelo hoonau i laweia mai ai no \frs. Simoa, i ka wahine kulana ledc, u'i a hiehie no hoi, ne kana e ikemaka aku ana. laia i hookokoke aku ai i ka hale o na Simoa, nana aku 'a oia me he mea la aohe kanaka oloko, he meha wale tiu ka hale i kana hoomaopopo aku, a ulu koke ae la no ka maīao iloko ona no kona hoohokaia aole oia e halawai ana me ia lede Simoa ma ia la. a he mea hoomake loa mai hoi » Vona manaolana no ka hui a kamailio pu ana me na ona o '<a hale.

Aka nae, iaia i kokoke loa aku ai i ka hale. o kona ike ku la no i ai keaiai mai o ka lole nialalo o na mea liihi e ilu ana maiiuia o,ka, lanai .a li eminuke nia ia hoi>c iho. he edc o ke kulanajiieliic a kilakila, i like nie kekahi moiwa'iine, a i kahikoia hoi me kekahi lole nahctiahc a'ia'i loa o '<e ano maikai loa. a he kaila maoli 110 lioi kona kulana ke iaia e kahiko mai ana iaia iho me ia aahu nani, o 'e ku ana ae a hele mai la imua 110 ka hui a haawi ana mai i ke aloha iaia. Ja manawa a Mrs. v Satcvana o ka ike pono ana aku'ia Vlrs. Simoa me he mea la ua lele ae la kona puuwai a kau i vona*kania-i: o kela lielehelena nani. hoihoi a ohohia ona ia hele ana mai ua loli loa ae la a haikea. oia 110 oe o ka iiea ua make ke keokeo ])U, elike me kekahi halii moe a'ia'i oa. 110 ka mea. i ke sekona no i kau aku ni ka ikr a konn nau onohimaka mnluna o ka helehelena o Ntr.s. Sim<«a, me mea la ua okiia kona pmiwai. "Auwe! O Makaleka \\'ilekona ka!" walii ana oka hoo 'io ana ae. a o kona heliee iho la no ia a haule iho 1a ilalo ua na wawae o Mrs. Simoa. maluna o ke alapli. me ka nava!iwali loa e hiki pono ole ai iaia ke ku ae iluna maluna > kona mau wawae ponoi. E ninau iho ana palia oe. e ka makamaka heluhelu, i ke \urhu o kona ano e ana iho 1a ia manawa, oiai akahi no hoi aua a halawai. a he mea mau i na malihiui i makemake e ke aku kekahi i kekahi eohaoha aku ana i ka manawa e ae ai, i nei -wahine nae hoi. hakalia no ka iaia a ike nr*i a Mrs. Simoa. o kona ano-e ae la no ia a hehee iho 1a a \aule ana iluna oke alapii. He manao hoohuoi kupono no a a e loaa aku ana no uae ka hoakaka mahope a e hoomanavanui iki iho. / Aole i lilo keia hehee ana iho la o Mrs. Satevana i mea īoano-e ae i ko Mrs. Simoa noonoo ,aka'aole oia i hoomaaukau iaia iho no keia halawai aiia ona me keia wahine. 'o ka mea. me ia a kakou i ike ae nei, ua loaa niua no a hoohuoi iloko ona me he niea la hekaikuahine o Mrs. >atevana no ke kanaka i marc ai me kona enemi ino loa. *a mea nana i kaili aku i ka mea ana i aloha ai mai iaia aku, ua hoalaia ae no hoi ia manao iloko ona ma ka manawa o a hookamaaina ana o Helena me Makoli. "Ae. owau i o no keia," i pane akn ai o Mrs. aSimoa. ma'ope iho nae o ka hala ana o kekahi manawa kupikipiki-o oa o na manao paio lua iloko ona a i hooikaika ai hoi oia hiki i ke akakuu ana mai, a no ka mea. ua pilia oia i ka •laina i kona manawa i ike mai ai i ka helehelena o kekahi kona. mau enemi. "o Makaleka Wilekona. aka, ua manao oi au mahope o ka hala ana o kekahi mau makahiki lrht»« "hu o ko u noho kaawale ana me ka halawai ole nie kekahi 1( : a A ll \ kama&ina mua ai. aole la au e hui hou atia me ekaht o ta poe, eia ka. e halawai ana no me ka mea i kanaama i ko'u mau ano o kela mau la i hala loa a'u i manao 1 aole la e hoala hou ia mai ana kekahi hoomanAo ana no 1 mau la a ka ehaeha i noho ai. "Ua halawai au me na popilikia he nui o keia ola ana. O. hoike aku au ia oe. mahope o ko'u noonoo hohonu ana ua ke iho au i ka uuku loa o ke ao nei no'u ame ko'u mau kauiaha," a hooki iho la o Mrs. Sinioa i kana kamailio ana. 'He mea kupanaha no hoi i ka no«jnoo iho. ko kaua halaw-ii •lua ole ana iloko o keia mau la o kekau wela. aka t»ae # a loaa no ia'u kekahi mau manao hoohuoi niamulio na mea ilii a Makoli e hoike mai ai ia'u m;i kana mau mea apau p oike mai ai no ka mea e pili ana ia olna. ma kana mau iianawa apau e hoea mai ai ianei, fi mamuli no hoi o ka ike o ko Makoli helehelena me ko Mariena Walabirida. ka vaJiine a ko kaikunane i mare ai. Oia paha ea?" i ninau iho ai o Mrs. Simoa. j$ ,1 .(Aole i pau.)