Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 13, 1 April 1921 — KA HUAKA'I A NA KOMITE OLA O NA HALE KAUKANAWAI NO KALAUPAPA ME KALAWAO [ARTICLE]

KA HUAKA'I A NA KOMITE OLA O NA HALE KAUKANAWAI NO KALAUPAPA ME KALAWAO

K;_ -..(iii:. «• -I. K. MukuniHia) j 4 1... l'oalinia, Nīaniki 2ō, hora ' i liaalele iho ai iu i ko'u , iiiki ana :iku ina ka uvy»j>o \'. itc;ihaia. ua piha maoli j na le<lo K<-<iiiiiu:iii;i, oiai ē.liali ana no ka . ; 1 ha'iia oia ka Jhora*ll p.m., :i -,;i īnii ;;a nianawa e noonoo ai , }.dno ai, oiai q/ka'u hana j , ; a k,."u hui ana aku me Senatoa 'ah '11 kikiki, no ka mea, uaj >>ia :i 0 nana ana i ka holo-1 . ua !ii>-a apan, a i ko'u hui ana I i:,. nii.i mai la keta ia,'u, oko'Ui ia Senatoa Kauka, a o ko'u , . !;i īKi ia me ua mea hanohano'j >ia lnlulima aumoe -ana, a ha,;,i oia i ko'u kikiki. v aa loaa iho Ia ke kahua e ku , " a in:«l«.«Vlo'e. aole hoopepe, o| ! .i aku la 110 ia noluna 0 ua wahi .•ukai nei, oiai o ka manawa mai--.v;..!c no ia, a oiai e nana ihai ana ; ;iia 0 kn uwapo i nn leile ame na :u:uia, hono ana ka leo 0 keia mau .. ,-iai ua hele wale a ua haukeke kololio niai a ka Waikoloa, ; <>o i ua mau iwa nei he pii . lu i'.una, ia hoi ana iho ilalo na- . .i»o ina koonimana he lou aku a u ia lioi keia wahi hooheno ] ; . yi ia oe ke aloha la, f.i ?>a paia aala 0 Puna la, ]),.;> la oe i nalowale iho nei, * M'.i iiiai no kaua e pili. ; ; t mii ka pa'ipa'iia aku e na "keoni--:;i. uolaUa o ka hana ponO TOa ko aoao aku. o ia no ka panai ana ... noiaila o ke Senatoa Ahia ame kou ik.!itau nei. ua puana aku la no hoi, . no nie ia himoni i himeniia mai 1 :i iaila ua komo niai na lioa hano- • apau. oiai aia ko maua mau leo ; i ; !a iluna, i ke aouli, nana aku oe na papaku o ke awa 0 Kou. nui ka akaakaia, .oiai ke kokoke ;:ri i ka inanawa, 0 ia ka manawa i • v ii ai ke Kapena Pai, ka mea nana *i!.. a.!;a i ke ola o na mea apau- ma.l .. ka nu»kn, oiai 0 na rumi ua piha, 1: ma ka oneki, aka, nm ka loko,ik:ii f> ua kapena nei, 0 namea apau . : ;/ !a mmi o hana aku oe ina.he mea •i : , oluolu ai, o ke kani aku la no k- K-oe, 0 ka 10:30 p.ni. ia, i 1 :uea apau ko lawe la i ko lakou . •: k.ilana iho, oiai na luina aia na : • ! .-({•:> īi me ka a iko kani . : i > ke oi'oe elna, aia mau no kela iiwi k»- liana la i na mele hooni : ai ke kani ana oke oeoo'hopo | •• :w> na laina, i mele aku ai ka po«? ; •>.< ;i:oku ia Aloha C)e, pu mai ,'ii .< :.a nāii ii« i makapolena nei,. an »• ku ana ina ka palekai a • .1 'i.ai i ka nani o ke kulanakauhale j . : ka nani o na kukui, a i oi loa V: ke'a i kukuluia iluna pono o . ' . '*ai%j». oiai e hooleleia ana e na pa- ,.» inai Daimana Hila' mai ame lalo • • l\ui!i,a. ahuwale ke'a nei ke • :. akn. iloko o keia pouli nni, aka i Aiia. waiho wale na pae opua, a* i li iii poiu» ana 0 ka ihu i ka nukn 0 M.i o ka haawi iho la no ia 0 ua K ';•• na Knoka nei i ka bele, 0 ia hoi e •*vh" :.au ia na ki, o ia no ka manawa i.-i wah: nene aukai nei i oni aku :i: n»>mua. Kaal<» ae la kshi boe apiki, aia ka i.i-le nie kona kukui ulaula e imoīaio :nai aua e ana mai hoo- ■ k'Ae aku. he pilikia ia wahi, aia ka i 1 •> a:i wahi nene nei ke auku nei i . i a;akani. oiai ke kapeiia e haawi pau • ':a i kona uianawa malu^a- o kana oi!ia; oiai oia e kau nian ana i ka o'ne| • oiai makou ame na hoa hanohano I • K'.'ia ana i ka naai 0 ka a mai a ko! a pela nie na kukui 0 na papu| ka :a, e owaka ana i na paia lani/ kani ana ke pakini a ke kuene e hoopiha ia' Hana'e. j na iho aku Ia makou apau 'k«» 0 ka a e wailio mai ana - * !"« a apau iluna 0 ke pa, he ono wale j . o ia ka Prof. Mekia Kealakai i •• 1 " mai ai. he ono no ka ai sela ana, • ! 1: e ku ana no iluna, he pahee hoi ia k» aioni aku, uh piha hauoli . a-.na ana. a e kaii hoola'i mai ana 0 '.'.limana Hiio me kona ipukukui e owaaua i ke aouli: ,wale oe Daima.na Hila, Ka hokua 0 ka ale ka i iMamala, iloike ae oe i kou nsni, J ka uiaiamalama oi kolakela. Kaaio ana o Kaalawāi, e onj ao ana ' Hunauma, e imoimo mai ana ke kukai <» Makapuu, aia uiau no ua wahi nene nei ke oni la nomua, a ke ike la au -a niau hoa ua loa'a i kalii ai he poniui: n ailana kahi manao.' Aia ke kani mai la ka ukulele mai Āela keiki limahei e noho nei n?a ke :iU <> kakiana no ka hale o na. lunamaka•i'mana, 'a ua piha maoli na mea apau me ka hauoli, a ike aku la au i ka mea aanohauo mai Hawaii mai, aia ma konh aoao kekahi manu hulupuakea, 'nana ~ku oe hoilipo ka laua akaaka ana, aia «0 hoi na mea hanohano nei 'e hoike : fna i na mea maamau lahui, o keia lede 'inai Pelekine mai ina k.e :>no e holo kaapuni ana i -ka hōnua ame ii.i hoopaa a«a i na mooWo o kēla ame *<-i» lahui «puni ka honua; nolaila ua »ui na mea i loaa iaia, oiai »a, mea apao e lilo ana i ka hrtuoli, aia no koi na keiki puhiohe e kokua pu ana : aa mea e hauoii ai oiai oi * ua wahi nene noi iwaon.i oko kown. " Mohkai ame ŌaKu, ake ike la au »

i kjr oni ke ano lola no hoi, a haupu ao la' au i keia kanaenae una: Knua i ka huaihuai, K uhene la i ka pill koolua, l'ukukui lua i ke koekoe, llanalipo o kaipalai, v Oiai na moa a'pau o hauoli ana, aia no hoi kekahi pqe ke lapuu inai la iluna o-ka oneki, aift no ke nioe . 1010- nei ma na nolio aoao, oiai ua pika | na nuni, a o kou meakakau nei, eia au . ke lawe nei ko'u wawae, nana aku <»e,J 4vaohiia ka luli ino aiui o u4 wahi non'e j nei, a L ke 'kau ahealie, lie hu inaoli ka j aka o. na niea āpāu, o kuii hoa o C. Ke-1 ala ka oi Joa aku o ka aka, no ke ano | eleniakule -inai no paha ca, ko iala, mea i nake loa ai i ka aka. | Ma ka'u iiana aku'he poe keonimana j wale no apan loa, iioMila 6 pono e Inwe i mai i na lealea maikai gina, a i ko 'u | nana ana iho i ka inanawa, o ka hora 2 j ia, a iua'nao ae la e hoi e liooluolu, oiai; au iiilna o ko'u J3unee. aōle e hik-L ke inoe pono, o i$ hoi i kekalii inanaiva ine he mea la e iho a&u aua ke poo nolalo, a e pii mai ana ka opu aine ka ai iloko, i ka h6i aWa f»e hoi i ka hema, nana aku Oe ke puliki mai hoi kau j | ka punee a manaō ae la au eia paha; makou ko komo'nei i ka ]ae o ka Tlib,' a o ko'u lilo aku la no ia me Anoipua: Pa mai ka inakani he moae, Hoinoino nei i kou manao, "Ilaila inaua i pili ai, Me ka ipo honihoni o ke aumoe. Hoolono ao la au, aiile he oni hou a;ku, a eia au ke nana nei, ia i/ianawa, ike aku la au i keīn mea malamalama, oiai oia maii no ke poweliiwehi o ko'u maka, a i ka mohala pono ana lae, eia ka no kejvahi ipukukui, ma ka'u koko iho, o ka pele e kahe mai 1a i ka luaopele, o ia ka hoa eliko ai ma ka'u ike, ho/niniu ao ia la a owaka mai la, me , kona nani, pela no kein ipuluikui a'u i| lolie wale ai a h.'uipu ae la au o ka halo ipukiikui i»alta kein o Kalanpapa. Xolaila i moa e pau ai ko'u kuliihewa i ka niaalo ana ae o kekahi o ko'u *nau lioa, ninau aku la: Ea, nia kakou ihoa o ku nei? JBia kakou i Kalaupapa, a o ka hora ō ia, oiai nae ua ku mua aku paha mamua o ko'u ala ana. O ko'u hooponopono mai la no \a i ko'u kulana ame ka hoomaemae ana i hui aku ai au me kuu inaikai, aia au ko nana la i ke ku ana o keia haleipukukui, lie kiekie maoli, oiai ke oweliewehe ae la kaiao, ke nana la au i.keia pali kiekie a ka launa ole, oiai ko 'u mau hoa ke lioomakaukau inai nei, nolaila ua piha kji poe apau me ka liauoli, a mea aku la au i na kapena nei o ka mea nana e malama nei ka haleipukukui oia no ka mea i mahaloia Hr. Keanu, ame kana aliiwahine no hoi ea? Ae, ua pololoi inai la oq> nolaila i fca loa ana ao,-ain. au imua a.ihope e hololiolo noi, no ke ake no e ike me ko'n inau inaka i makepono keia hele ana, a ike aku la au i keia/ alanui kikoekee niailnna mai o ka ! lihilihi pali aliiki i ka honua paa, ma ko 'u nana aku he mania maoli, aka h« | ike aku no oo i ka hana pi'oia i mama ka pii ana aku, a haupu ae la ai/, | kahi paha kela o na mea aloha e hui ai | ina e hiki niai kona nla o naluea ai ka umauma, a la au i Ehu kapena maikai, he walii aianui palfa kela; ae mai \a 'kola, malaila e holo ai na nia'i, a haupu ae la au eliko me ka'u i koho 1 ai ,aia mahea. o Kalawao, aia ma kela huli elike me Aiea ke iTaDa aku mai ke kaona aku. Nolaila e pono e ai liilii mamua o ka lele ana i ka aina oiai o ka mea i ha'iia mai i ke awakea o ai ai. " Ka waapa mua oia no ka pcresidena o ka Papa 'Ola ame na lala oia papa ame kokahi niau kauka, o ka hora 6:30 a. m. ia. (A oili hou aku.)