Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 14, 8 April 1921 — Page 2

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Ke Sanete

La Hana 36

Na Mia a ho‘okomoia ae:

Na Senatoa C.E. King, e hoakaka ana ne kekahi huro no ka ho Amerika ana malalo o ka oihana hoon aauao.

Holo na ka heluhelu ekoluia ana na B. S. S6, 32, 71, 78, 81 ame na B. H. 27, 28, 137, 198 ame 232, a hoonaia ae i ka hale o na lunamakaainana.

Heluhelu ekoluia na B. S. 52, 95, ame na B H 24 ame 243.

La Hana 37.

Na bila i holo i ke sanete ma ka heluhelu ekoluia ana a hoounaia mai i ka hale:

La R. S. 91, e hoolihi ana ia ka manawa o kekahi palapala noi e hanama i ka ahaolelo no ka pono o ka hanana i kukui uwila no ka Apana o Makawao, Maui.

Ka B.S. 92, e hookaawale ana i $5,000 no ka hana hoomaemae a paku‘i hou ana aku i ka Home Bihopa ma Kalaupapa, Molokai.

Ka B.S. 93, e kanoha ana i ka noe ma‘i o Kalaupapa ame Kahili ma na hihia kimila e kue ana ia lakou.

Ka B.S. 94 i hookomoia ae ai e Judd e kau ana ia uku no na kope i hooaioia o na hanau, mare ame make i $2.30.

Ka B.S. 90, e kauoha ana ia ka luna kope papahelu o ka papa ola e hoopuka mai i kekahi mau palapala ae no ka hu‘e ana i kekahi mau i kino kanaka.

Ka B.S. 58, e hoakaka ana no kekahi mau palapala hooi ao kekahi kauoha a pela aku.

Ka B.S. 52, no ka uku hou ana aku i ka Banako o Bihopa ma ame ka First National Bank of Honolulu no na dala a ia mau banako i hoolilo aku ai no ka hoihoi ana mai ia D.G. May i Hooolulu noi no kona hookolokoloia.

Ua hooholo pua ia ka B.h. 165 e hoololi ana i ka pauku 325, mk 27.

No ka uku ana aku ia C.K. Ai no na liala ana i hoolilo ana aku ia C.K. Ai no ma liala ana ia hoolilo aku ai he $1,839. 91 no ka huli ana i ka mokukuna Annie E. Ua hoemiia mai keia huina e ka hale a i ka $ 1,051.

Ka B.H. 245, e kau ana i na ukuhana ame na dala no na koolilo o na aha kaapuni.

Ka B.H. 226, e koakaka ana no ke pani ana aku i na ukuhana ame na dala no na hoolilo o na aha kaapuni.

Ka B.H. 226. e hoakaka ana no ke pani ana aku ia na dala a ka hui a Alexander & Baldwin i hoolilo ai.

Hoopaneeia mai ka noonoo hou ana maluna o ka bila hale 140 a ka Poalua ihe nei.

La Hana 38.

Na tita hou i hookomoia ae;

Na Senatoa Baldwin i hookomo ae he bila e hookaawale ana i $25,000 no ka halihali ana mai ame ka malama ana i na hoa o ka ahaolelo a na kanaka hoolaha nupenupe o ke ao i Honolulu nei o malamaia ana iloka o ka mahina o Okatohoa e hiki mai ana.

Na Senatoa H. W. Rice he bila e hooponopono ana, ia ka malama ana ia na meli hana momona, a e kau ana i hoopa‘i o $1000 no ka poe hiki ole ke malama meikai i ka meli me ka hoolako ana i na mea e pono ai na meli, a pela aku.

Na ke Senatoa Baldwin he bila e hoololi ana ika puku 2 o ke Kanawai CO o na Kauawai o ke Kau o 1917, e pili ana i ka fea o ke teritore, o ka hoololi o ia keia, ma kahi e olelo ana e hana ke komisina me ka uku ole elike me na komisina e ae elua, e loaa aku gaia i $3000 no ka makahiki.

Holo ma ka heluhelu ekolu ia ana na B.S. 39.

Waihoia aku i ke komite hookolokolo ka B.S. 59.  O keia ka bila e kau ana ihoopa‘i maluna o ka poe auaukai, i hookomoia ae ai e Senatoa Desha, e hele wale ana me na lole auakai ma na alaninui.

La Hana 39.

Hoike a na komite like ole:

Hoike a na komite hookolo kollo he hoike e apono ana ia ka hooloia o ka B.H. 334; o ka manao o keia bila e hoololi ai i ke kanawai auhau alanu ma ke alo o ka hale, a pela aku, ame ka B. H. 182, e hoa kaka ana no ka hookuu ana ia ka auhau mai na uku omau ae a ke aupuni i kupeno e ukuia aku i ka poe i hoopomaikaiia, a pela aku.

Na ke komite o na hoolilo ame ana loaa he hoike e apono ana ia ka hooholoia o ka B.S. 97, 77 ame 90, a e mai ana mae keia komite e waihoia aku ka B.S. 90 i ke komite o  na lonaa ame na hoolilo, no ka mea he haawina dala kekahi i noiia ma keia bila.

Na ke komite hoonauuao he hoike e hoakaka ana e waihoia ka B.S. 62 ma ka papa,m e hoakaka ana keia bila no na mea e pili ana i na kula kuokoa a u aapono ka mea nana i hookomo ae ia bila i ka waihoia ma ka papa.

Na ke komite hoolkolokolo he hoike a hoakaka ana ana no ka waihoi a o ka R.S ma ka papa.

E Hookou mai ana o Harding i kana kananka ke lokahi oloe kakou.

He lono usea olelo uwealoe i ka Advertiser

Mokuahi Manoa, Aperlia 5.  Mahope o kekahi mau kamailio lehulehu ana me ka Elele Kuhio mai kona manawa mai o ka haelele ana kau ia Kapail=kiko, o kei aka me ahia ia‘u ke uleio ae ua pnaho ka mana hookele aupuni ma Wakinekona no ka nele o ka lona e ka mano lokanhi malooko o Hawaii maluna o ke apono ana i kekahi moho no ke kulana kiaaina.

Ke hoea aku ka Elele Kunio i Honolulu e noi aky ana oia no ka hooholo hoke ia o kekahi inoa o ka Aoao Kalaiana  Repubalika mamua o kona huli hoi hou ana mai, a oia manawa hoi maloko o kookahi pule.

O ka ka Eleele mea o ka hoike ana mai ia‘u e hoapono waie e ka aaoao kailaiaiana aIna e wai koke ole ana ka aoao kaliaiana i kana kanaka whai a kunio alaiala e kookohu mai ana ka Peresideena i kana kanaka i manao ai he kupono."

NESS

Ka Hale

La Hana 37.

Na bila hou i kookomaia ae:

B.H. 365-E noi ana i uku hoomau no R.H. Atkins, Mary Gomes ame T. H. Maby a e ukuia mailoko ae o na loaa o ke Kalana o Hawaii.

B.H. 366-E noi ana i mau uku hoomau no J.W. Matthews, s.A. Macy Mrs. Boabella Kanepuua ame A.R. Pimenta e ke Kalana o Honlulu.

B.H. 367-E noi ana i uku hoomau no R. Puuki a e ukuia mailoko ae o ka waihona o ke Kalana o kauai.

H.B. 368 - E noi ana i uku hoomau no W.A. McKay a e ukuia mailoko ae o ka waihona o ke Kalana o Maui.

369- E noi ana i uku hoomau no Mrs. An nie Kanakauui P.K. Ohelenui, John Kahaulelio, J.K. Kapuniaai, E< John Kahaluleio, MRs. Charlotte Lowden, MRs. Nicolena Norgaard ame Louisa Bal a e ukukia mailoko ae o ka waihona o ke teritore.

B.H. 370-E hoakaka ana no na haawina dala no ke aupunia kulanakau hale ame kalana o Honolulu- Jarrett.

B.H. 371- No ka hooponopono ana i na uku hoolimalima- Jarrett.

B.H. 372- No ke kuai ana ia na aina aupuni apau ma ke Awawa o Pauoa. Uluihi

B.H. 373, E hoopan loa ai ia ka mokuna 117 oa na Kanawai i Hooponopono Hoia o Hawaii o ka 1915, a pela aku-Holt.

B.H. 374-E hoopau loa ai ia ka mokuna 65 o na Kanawai i Hooponopono Hon ia o Hawaii o ka 1915. -Holt.

Holo ma ka heluhelu ekoluia ana na B.H. 49, 76, 134, 211, 252, 264, 270, 284, 287, 234, 290, 312, 331 ame na B.S. 20, 18, 29, 44, 50.

Kakauinoaia e ke Kiaaiu a lilo i kanawai na B.H. 224, 258, 78, 119, 56, ame na B.S. 19 ame 41.

La Hana 38.

Na bila hou i kookomaia ae:

B.H. 375-E pili ana no na waiwaipaa ame waiwailewa. - N K Lyman.

B.H. 376-He bila e hoakaka ana no ka auhau ana.- Jarrett.

B.S. 377 - E hoakaka ana no ka ae hau ana. - Jarrett.

B.H. 378 - E hoakaka ana no na auhau waiwaipaa ame waiwai lewa - Jarrett.

Holo ma ka heluhelu ehua ia ana na B.H. 365, 366, 367, 369, 289, 232, 171, 28, 283, ame na B.S. 51, 46, ame 54.

Hoopaneeaia mai a ka Poakahi nei ka noonoo hou ana i ka bila 368 a ka hale.

Wai hoia ma ka papa ka B.H. 136, 98, 237.

La Hana 40.

Na bil hou i hookomoia ae:

B.H. 379-He bila e hoakaka ana no ke kau ana aku i kekahi hana hoi aie maluna o na waiwai lewa.  -Komite Hookolokolo.

B.H. 280-He bila e kauoha ana i na luna auhau e hoomakaukau i kekahi papainoa o ka poe hookaa ole i na auhau i kaule hope loa ka hookaa ana.

B.H. 381, He bila e hoopakele ana i ka poe noho hoolimalima maluna o kekahi mau hale i uku ole ia ka hoolimalima mai ka hoopiiia ana ae, e ka mea nona ka hale, a pela aku.  -Komite Hookolokolo.

B.H. 382.-He bila e hoololi ana i ke kanawai e pili ana i ka hooko ana aku i ka uku ana ae ia na auhau, e koi ana i ka poe e holo aku ana ia na aina ike kanawai i hiki ai e loaa ekolu pala hookaa auhau ia ka luna auhau i mea hoike no ko lakou kookaa ana ia ko lakou mau auhau.  Ua komo pu maloko o keia bila na lahui e apau e haalele iho ana ia keia teritore. Caristy.

B.H. 383-He bila e hoololi ana ia nolulu e uku ae ia na makai kla i $125 maumakai kula noloko o Honlulu, i hookahi o lakou i wahine-Cristy.

B.H. 384-E hoamana ana i ke aupuni kulanakauhale ame kalana o Honolulu ue uku ae i na makai kula i $125 o ka mahina, a e kuai hoi a hoolako ae i mau kaa otomobile ekolu no lakou, no lakou ke kumukuai o $2265.  E hookaawale pu au ai $900 no ka malamaia ana o ia mau kaa. -Cristy.

B.H. 386 - E noi ana i haawina dala o 25,000 no kekahi hale fea ma Waiakea-kai, Hilo, Hawaii - N.K.  Lyman.

Holo ma ka heluhelu eluaia ana ka B.H. 282 i hookomoia ae ai e Lorrin Andrews.

Holo ma ka heluhelu ekoluia ana na B.H. 375, 65, 171, 348, 365, 367, 369, ame na B.S. 36 ame 51.

Waihoia ma ka papa ka B, H. 108.  Hoihoi hou ia aku i ke komite waiwai ka B.H. 368 ame ka B.H.

Na olelo hooholo:

Na Evan da Silva he olelo hooholo e kaupalena ana ia ka hookomo ana ae i na bila i ka hale ahiki ia ka 55 o na la hana o keia kau.

Na N.K. Lyman he olelo hooholo e noi ana i ke kiaaina ame ke komisina o na aina aupuni e hookaawale i 36 mau apatia pahale mai ke kudula akea ia ana aku ma ka la 13 o Aperila, elike me is is hoolahaie.

Apono ke komite hookolokolo ma kana hoike ia ka olelo hoolholo a Lunamakaainana Hoopale e noi ana i ka ahaolelo lahui e hoololi i ke kanawai kumu i kiki ai e hookapuia na imahana o na lahui e mai ka lawelawe ana i na hana o ke aupuni.

Holo na ka heluhelu ekahiia ana ka bila e noi ana i haawina o $23000 no ka eli ana i ka luapele i lona kekahi mana hoohana mai ka wela mai o ka pele.  O keia ke kumuhana i hoonaia aku ai ke komite o na aina aupuni a ka ahaolelo no ka noii a huli pono ana.

La Hana 41.

Na bila hou i hookomoia ae:

B.H. 37-E hookaawale ai i $20,000 waihona dala paku‘i no na ukuhana ame na hoolilo o ke komisina o na hana e pono ai ka lehulehu.-Cooke.

B.H. 388 - No ka hoopekele ana i na ia ame na mea ulu maloko o ke kai mai ka lukuia ana e na mea pahu. Lyman

389-E hoakaka ana no na palapala ae no ke kukuiu ana ia na haie -Lyman.

390, E noi ana i aka uku hoomau o $30 no ka mahina no J.K. Paahao, he kanaka hana anui elemakule no Hawaii. -Lyman.

Kainoakupuna Kaai

Mr. Lunahooponopono o ke Kuokoa, Aloha kaua: -E oluolu mai oe i kauwahi rumi kaawale o ka lhiwahiwa a ka lahui, no ka‘u wahi puolo kaumaha e kau puolo kaumaha e kau ae la maluna, ka makua palupal.

Ua hanau ia o Kainokauuou  Kaawi ma Makahuma, ma ka la 5 o feb,, 1921, he ma‘i puuwai ka ma‘i, pela ka ike a na kauka, loaa mamuli o kekahi kumu hoolele hauli.

Hoonaauaoia no ma Molokai i kolaila mau kula kiekie, mareia maua ma Honlulu, i ke la 9 o Ianari, 1920, aole, ame kaka Kaai.

E Kalepolepo e, aole oia a inu hou ana ia kou wai ono; e Kauakanilehua C. E., nou hoi kahi wahi aloha no kou hoa paahana pu a ka Haku i kaulana hoi ao Kauakanilehu C.E. i ka bana i hooikaika pu ia ka hana maikail aloha kuu kane ie ke one o Hilo Manakahikahi hoi au a , ike i ka hana o ke aloha, ke hana mao ole nei i kuu kino; aloha oe e Kilohana , ua pua ka ako ana o kuu kane i  ka lehua akea, pili me ka palai.

E Homelani kau mai iluna, ua pau ka maalo ana o kuualoha ma kou kihapaai nani; e ke kaona nani o Hilo, nole oe e, ike hou ana i kuu aloha.  E Mooheau Paka i ka ulu wehiwehi o na laau , ua ike paha oe i kuu aloha.  E kaiwiki i ke kuahiwi, aloha ia wahi a maua me kuui aloha i pili ai me na opae o Honolii; aloha ia uka mehameha i hoolaukanaka i ka leo o na manu; e ka papa kahulihuli o Wailuku e, ua ike anei oe i kuu aloha.  E Mokuola au ie ke kai e, aia paha kuu aloha me oe, kuu kane i ka lau kukui; aloha ke one wali o Ohele.  E Kuhio e, aloha ia uwapo poina ole, oiai kuukane i laweia ai e ka koa, houi hope mai oia, a olelo maim ua oi aku ka make ana ma ke kahua kaha, no ke aloha ia oe ia ka wahine ame ka aina, cia ka e kaawale ana no ka wa mau loa.

E Paukupaha em ka home a maua e kipa aku ai me kuu aunty Mrs. Mary L. Kauhane, nou kahi aloha e noho aku hei, me na hoomanoao poina ole no kau keiki hele loa, kuu kane i  ke one o Oapai e, manono i ka ehu o ke kai, uaike paha oe i kuu aloha, aia aku nei paha me Haina, ka wahine lewa i ke kai.

E ka la‘i o Kookolau, ua kipa akunei paha kuu aloha i ke kaona nani o Kapoho, e ako ana i ka lehua o Kuaokala, me ka uluniu o Pohoiki; e ka wai hu‘ihu‘i o Keahialaka, aole e maalo hou kuu aloha malaiala.

E  ka wai weawela o Opihilao, ia wai hoohi a ka malihinia. E kahuihalaekela ke ala paa o Kaueleau, hai a kuu hkaue aloha e manoa ai ae noho a kupa a kamaaina; e Haleape, aloha ka luna i Malama, kahi a  kuu kane aloha i maalo hope aku ai, ua pau kou ike ana ia aina a ka nani; kuu kane ia ka huikaulua o ke kaone; kuu kane ia na pali o Hilol kuu kame ia na pali o HJamakual aloha oe e Honokaa, i awahi a maua i pili aloha ai.

E kuaana Rose Kuikalona, alooha nui, eia au la ua eha i ka eha lima ole a ke aloha, no kuu kane aloha i kaalele mai ia‘u, e noho u aku ia na la apau: kuu kaune i ka nani o Halawa, i ka uwapo, holuholu i ka iliwail kuu kane ia ka lae o Hikiaupea, huli ae ia Kalua nui he mea nui ko aloha na‘u lei nei.

E ka kawalele o Nihiu, aloha ia wai mapunapuna i ke kumu o ka pali: e ka ulukukui o Maialoa, aloha ia mau wahi i pihiia ai.

E ka i‘a kawaewae o Hilia, aole oe e ike hou ana ia kuu aloha, kuu kane i ke kula wela, i ka la o Kualapuni; e ka wai hu‘ihu‘i o Waikaalala, aole au e inu hou ana ia kou wai ono me kuu kane aloha; e ka ulu kawawe o Kalae, aloha ia wahi a makou i pili ai, huli aku nana ia Kalaupapa i ka waiho kahela mai i ka nani ia me ka lei keiki a maua.

Kuu kane aloha i ka Uakalahale, kuu kane i ka huikay o ke kaona, kuu kane i ka nani o Kaimuki, aloha ia home a ke aloha i noho ai, aloha ia leo o ka mama ia ka pane mai nou na mea apau imua o kou alo e waiho nei: aloha ia hoalaoha , ia home nani a kaua i manao mua ole ai ae kaawale ana ka ipli aloha ana o ka makua me ke keiki, a hoohuiia maua imua o ke alo o kona aunty Kauhanai, Mrs. Kaui Stockbrocks,e ka Rev. Akana, ua ka la 0 o Jan. 1920, me ka luulu kaumaha no kuu kane e koomaikaiia ka inoa oa na keikei.

Ke haawi aku nei au i na hoomaikai palena ole ana i na ohana, na hoaloha, na makamaka i haawi aloha mai i ua boke pua, ke ala pu ana ahiki i kahoomoe pu ana i kuu kane aloha; kanuia ma Hailikulamanu; ia oe, e D. Laa no kou hoomanawanui; ia ka ohana o ke mea i hala na o.

Mrs. Kaoulionalani K. Kaai

Makemake e noa ka bie ame ka waina ma hawaii nei

Ma ka Poaha o ka pule aku nei i hala i hookomo ae ai ka Lunamakaainana Evan da Silva, he olelo hooholo bui iloko o ka hale o na lunamakaainana, e koi ana i ka ahaolelo lahui e hoololi mai i ke kanawai hookapu waiona, i hiki ai ke hanaia ka bia ame ka waina a e kuaiia ma Hawaii nei.

Maloko o kela olelo hooholo hui, e koi ana ia e aeia ka bia o eha me ka hapa pakeneka, a o ka waina hoi i umi-kumamalina pakeneta.

Mahope iho o ka heluheluia ana ae o kela olelo hooholo hui, i noi koke mai ai ka Mea Hanohano Silva, e aponoia aku kela olelo hooholo, me ka waiho ole aku iloko o ka lima o ke komite, he noi i kokua koke ia mai e ka MEa Hanohano Jarrett.

O ka mMe aHanohano Andrews kekahi i hoakaka kaku i kona manao apono loa i a ka olelo hooholo, me ka olelo ana, ua kulike lo akela olelo hoooholo me ka olelo hooholo a ka ahaolelo o Kaleponi o ke apono ana, a o kela ano olelo hooholo hookahi no hoi, ka ka ahaolelo o Nu Ioka e hana mai ana.

Mahope iho nae o na hoakaka manao ana o na how, ua noi mai ka Mea Hanohano Cooke, e waihoia aku ka olelo hooholo iloko o ke komite wiwi, no ka mea na koma manaoial, pela, walae mo e loaa mai ai na mea oiaio, ma waiho ana iloko o ka lima o kekahi komite.

E hoakaha ana keloa olelo hooholo hui, i ka lilo ana i mea hoopilika ia ko Hawaii ne poe, ke paipai ana o ka waionoa, mamuli  o ke kanawai hookapu waiona lahui; a ioloko  o ka hookapuia o ka waioua, ua nui nae ka on a ame ke kueia o ke kanawai; a oiai aole i haawiia mai he manawa i ko Hawaii nei poe e hoakaka ai i, ko lakou manao, ina no ke apono a apono ole paha i ke kanawai hookapu waiona lahui, nolaila, e noiia aku ka ahaolelo lahui, e hoololi i kela kanwai, ma ka ae ana, e hanaia ka bia, a e inuia ma Hawaii nei, ma kahi o ka eha me ha horn , pakenakena alekohola, pela hoi me ka waina, ma kahi o ka umikumaima pkeneta alekohola.

No ka haawi ana aku i ka ike i na luna oihana o na hale kaukanwai a elua o ka ahaolelo lahui, e hoakaka puana kela olelo hooholo, e hoonaia a o ke senate, pela hoi i ka lunahoomalu o ka hale o ua lunamakaaiuaa, a i hookahi kope i ka elele lahui mai Hawaii aku nei.

Constantinople, April 4. Ua hoakeeia aku ihope, na pualikoa, elike me ka lono i hoolahaia ae maanei i keia la.

Hiki i ka Ohana Ii Brown ke HJoopulapula

Mr. Robertson- Ae; a he mau ohana hou ae ho kekahi ma ia papa like. E lawe mai i ka ohana o Ii Brown mn laila; ua aneaneu e lilo maoli na keiki kane elua i mau on a miliona ma kao laua mau kuleanan ponoi iho.  He 50 pakenaka Hawaii ko laua ame ka Anglo Saxon, cia nae ua hiki ia lakou ke lawe i ka aina malalo o keia kana wai, oia ia nae o na kanka ili keokeo i nele i ka iniha kuea o ka aina ua hooneleia aku.

Senatoa Chamberlain -Hiki anei hanaia ka bila i wahi e hoopomaikai wale ia ai no na Hawaii koko piha malalo o ia mea.

Mr. Robertson-He hana maalahi loa ia. Ua hiki ke kaupalenaia ma ke hoo loli i pili wale aku no i aka Hawaii koko piha, a malaila iho la ka palena pau o ka manao o ka bila.

Seuatoa Chamberlain-Alaila he ka pa anu aku ia, he lahui ami.

Mr. Robertson-He lahui i‘o kela o emi nei.

Senatoa Nugent_Aole aunei he nui wlae o na hapa-Hawaii iloko o ke ku lana nele!

Aole i pau.

He mele no Kalaupapa

He mele he inoa no Kalaupapa,

Aina kaulana puni ka honua,

O ke ku kilakila a Hapuu,

Kuahiwi kaulana, moku a o Hina.

Alo ana Nihoa au i ke kai,

Oni ana e ka lae a o ka Ilio,

Kau aka ka manao no Hoolehua,

I ka papa konane a Kaikilani.

Nai ka waiho mai a Waileia,

O ka hoapili a o Waihanau,

Hu mai ke aloha no Kalawao,

Aina i ka nuku a o Waikolu;

Ekolu no pua o ke onaona,

Kikonikoni lua i ka puuwai,

Kau ana Kalae i kuu maka,

I  ke ala Kikeekee i ka pali,

Eo mai oe i kou inoa,

E ka papa konane a Kaikilani.

Hainaia mai ana ka puana,

He mele he inoa no Kalaupapa,

Bay View Girl

Kalaupapa